Waarom kreeg
generaal
Kruis ontslag?
Uiteenzetting van minister 'sJacob:
„Roofbouw" gewild op
en manschappen
kader
WEER
BERICHT
Streven blijft gericht op
brede basis
Verbondenen blijven langzaam
vorderen in Korea
Ambonnese ex KNIL-leden
en juridische Staatspositie
Weest zuinig met
papier
„Kleine Vier" zetten Oostenrijk
Triest op de agenda
jflsle Jaargang
LEIDSCH
DAGBLAD
pasteur: j. W. Henny
r^dredactle: B W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f5.15 per kwartaal, f0.40 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red 21607
Minister s'Jacob heeft als antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid dr Bruins Slot (A.R.) in een nadere uiteenzetting van de rede
nen. welke hebben geleid tot de ontheffing uit zijn functie van generaal -
Kruis als kern van deze kwestie genoemd: de wijze waarop onze strijd
krachten moeten en kunnen worden georganiseerd.
Te groot verschil van instelling kwam aan de dag toen generaal Kruis
na eind December ingestemd te hebben met een rooster van werkzaam
heden voor 1951. veertien dagen later propaganda bleek te maken voor een
geheel ander idee: het onverwijld vormen van één parate divisie.
Onthulling onder de wapenen zijn gewee9t van 1945
tot 1949. Uit deze mankracht, dus uit
onze geoefende aanwezige reserve, kon
den en moesten worden gevormd 5 bri
gades en 27 territoriale bataljons (één
van tegenstellingen
een deel der uit Indonesië terugge
keerde troepen, niettegenstaande de
nog vele tekorten in de bewapening en
overigens ten koste van een snelle od-
bouw van het uiteindelijke apparaat
en onder het plegen van roofbouw op
het kader belast met de oefening van
de jonge lichtingen.
Minister s'Jacob herinnert er aan, dat
b tijde van zijn ambtsaanvaarding in divisie is 3 brigades)Daarbij zou een
v" 'nieuwe Amerikaanse Indeling der troe
pen worden ingevoerd. Helaas zou daar
bij voor lief genomen moeten worden,
dat dit jaar nog geen volledige Ameri
kaanse bewapening kon worden uitge
reikt. Voorts zouden de opleidingen der
jonge lichtingen versterkt en verbeterd
dienen te worden. Ten slotte moest de
mobilisatie-voorbereiding met man en
macht worden aangepakt.
Daarop volgde nauwelijks veertien
dagen later, het nieuwe idee van gene
raal Kruis voor het direct vormen van
éen parate d'visie.
cyober 1950 in en buiten het Parle-
rM erm"e betwijfeld werd of de lei-
c.?van oe generale staf voldoende voor
kv taak was berekend. Bij de behan-
van de begroting is deze twijfel
gelijk tot uitdrukking gebracht.
Reeds In dc maand van zijn ambts
aanvaarding bleek de minister, dat de
testand, voor wat betreft de enca-
drering en de materiële uitrusting van
it juist wederom onder de wapenen
jeroepen lichting 1949-11, onbevredi-
(end moest worden genoemd, zodat
roor de minister de vraag gerecht-
nardigd was, of bü het maken van
df plannen voor de wederoproeping
del te optimistisch door de Generale
Staf werd geadviseerd en gehandeld.
deze ervaring begon tegen het
Éde van 1950 bij de minister bezorgd-
Uil erover te ontstaan of de ohef Gene
rale Staf naast zijn ontbetwistbaar, gro-
erraring en kunde in het overleg op
Elitair gebied met andere mogendhe-
dfn. dus binnen het kader der Weste
rse unie en van het Atlantische pact,
re! alle eigenschappen bezakt nodig om
Sier te lande te verwezenlijken, waar-
re Nederland zich verplicht had.
In de loop van December werd intern
erleg gepleegd over wat voor 1951
doen stond De minister stelde zich
fear'oii' op het. standpunt dat men er
tor diende te waken verder te willen
pringen dan de polsstok lang was Toch
la einde December, in overeenstem-
n? met generaal Kruis een program
mt de landmacht voor 1951 worden
epiesteld.
Dat was: herhalingsoefeningen voor
êüen. die in Indonesië en Nederland
d geboortehuis van de beroemde
Duitse dichter en schrijver, Johann
Wolfgang von Goethe, te Frankfort,
fat bij een bombardement tijdens de
oorlog verwoest werd, zol geheel
de oorspronkelijke stijl herbouwd
borden. Dit bleek mogelijkomdat
"He blauwdrukken, plannen en een
Wol aantal afbeeldingen tijdens de
oorlog op een veilige plaats waren
lPgeborgenevenais het meubilair,
^nuscripten. boeken enz., die in
"d buis aanwezig waren.
fn buitenaanzicht van Goethe's
ttboortehuis. een getrouwe copie
het oorspronkelijkedat thans
voltooiing nadert.
Schrale wind.
De 5ilt verwacht tot morgenavond:
tot krachtige en langs de Wad-
>r& t fa en toe harde Oostelijke wind
Lij algemeen veel bewolking, maar
CfdT^end droog weer. Vannacht tem-
- uren om het vriespunt, morgen
l iets kouder dan vandaag.
Opgemaakt te 10 uur).
Zon c
9 MAART.
u, 710 uur; onder: 18.32 uur.
735 uur: onder: 20.50 uur.
llJo^er tB Katwijk te 4 27 en
J Ul* (Springtij).
Dit
Afgezien van het feit, dat zulks ge
heel inging tegen het vastgesteld be
leid, zou dit denkbeeld neerkomen op
een gedurende aanzienlijk langere ter
mijn onder de wapenen roepen van
Het was aan de chefs van staven be
kend, dat de minister de politieke we
reldsituatie-van het ogenblik niet zo be
oordeelde dat hij bereid was de verant
woordelijkheid te dragen voor de diep
ingrijpende maatregelen om tot deze
nieuwe taakstelling te komen.
Op grond van het gebleken te groot
verschil van instelling kwam de mi
nister tot de overtuiging, dat het lands
belang er mede gediend zou zijn de op
bouw der landstrijdkrachten, waarvoor
de plannen thans zo ver zijn uitgewerkt
dat met de toegezegde buitenlandse
steun na goedkeuring door de volks
vertegenwoordiging, snelle realisatie
daarvan mogelijk is te beginnen met
een nieuwe functionaris, van wie mocht
worden verwacht, dat geen principiële
verschillen van Inzicht met de minister
het grote werk van de legeropbouw zou
den belemmeren of in gevaar brengen.
Alvorens de ambtsopvolger van ge
neraal Kruis voor benoeming voor tc
dragen, heeft de minister zich er ^an
overtuigd, dat generaal Hasselman oe-
reid was zich bij de uitoefening van
zijn functie niet te begeven op het
buiten zijn eigenlijke militaire werk
zaamheid liggende terrein der open
bare voorlichting.
De minister had spoedig na de frac
tiewisseling rekenschap van zijn beleid
willen geven, doch de kabinetswisseling
heeft dat tot dusverre verhinderd.
Vaagheid en onzekerheid rond Kabinetsformatie
De fractievoorzitters van de P.v.d.A., de KVP, de CHU en de WD hebben
gistermiddag aan de informateur prof. Romme, medegedeeld, dat zij de hun
gestelde vraag met betrekking tot de mogelijkheid van hun medewerking tot de
bevordering jrah de totstandkoming van een kabinet, als daarbij bedoeld, beves
tigend beantwoorden.
Prof. Romme heeft gistermiddag en gisteravond achtereenvolgens nog ont
vangen prof. dr A. H. M. Albregts, mr D. U. Stikker, prof. mr dr "VV. F. de Gaay
Fortman en mr J. Heynen.
Nog steeds trekken talloze vluchle-
Iingen op Korea naar het Zuiden,
om aan de verschrikkingen van de
oorlog te ontkomen. Tijdens de ein
deloze tocht neemt deze vrouw een
ogenblikje rust om op krachten te
komen. Haar kindje heeft een plaats
gevonden op het draagstel. dat
tevens de schamele bezittingen van
de vrouw draagt. Op de achtergrond
de wrakken van in het gevecht ver
nielde voertuigen.
I VN-broepen beperkte terreinwinst, even-
I als In het Oosten.
1 Generaal Mac Arthur heeft na zijn
i bezoek aan het front aan verslaggevers
Mac. Arthur waarschuwt
Een verbonden strijdmacht van Ame
rikanen, Engelsen,Grieken en Zuid-Ko-
reanen is vandaag 8 km gevorderd in 1 verklaard dat de Chinezen klaarbhjke-
de Westelijke sector van het centrale lijk een groot voorjaarsoffensief voor
front. in Korea tijdens het grootste of- bereiden. Voor het eerst sprak hij over
fensief sedert Januari. j de mogelijkheid van een onbesliste strijd.
Verbonden troepen zijn vandaag 25 km Hij waarschuwde dat. indien hij niet
ten Oosten van Seoel de Han overge- j over meer striidkraohten in Korea de
trokken en vormen een tang om de beschikking krijgt en hem geen toestem»
hoofdstad. Op het schiereiland Kimpo. mine wordt gegeven bases in het com-
ten Westen van Seoel, bszetten andere I munistische China te doen bombarde
eenheden van de geallieerden stellingen I ren, er mogelijk geen beslissing In de
langs de Han. Koreaanse oorlog zal worden bereikt.
Verkenners melden tekenen van grote Men was het er over eens. dat, Indien
communistische concentraties ten Noor
den van Seoel en bij het centrale front.
Aan het centrale front maakten de
De moord
op Perzië s premier
Onze parlementaire redacteur meldt
nog:
Na het bekend worden van het gis
termiddag verstrekte communiqué, dat
de vier fractievoorzitters bevestigend
hadden geantwoord op de vraag naar
de „mogelijkheid van hun medewerking
tot het bevorderen van de totstandko
ming" van een Kabinet, was terstond
het algemeen gevoelen in parlementaire
kring dat dit antwoord al even vaag
was als de vraag, waarop het werd ge
geven. C.H. en V.V.D. binden zich hier
mede tot niets. En evenals de AH. zich,
na hun bereidverklaring tot medewer
king aan een vijf-partijen-Kabinet, te
rugtrokken toen de verdeling der porte
feuilles aan de orde kwam, zo zouden
de C.H. en V.VD. dat thans ook kun
nen doen. Want het communiqué zwijgt
over die verdeling.
De vaagheid werd ons tot onzekerheid,
toen wij vernamen, dat niet alle frac
ties zich eenstemmig tot medewerking
bereid hadden verklaard. Met name is
dit besluit ln de CH. fractie slechts
met meerderheid van stemmen aange
nomen. Een deel wilde al terstond, mét
de A.R afzijdig blijven.
Eveneens kon men gisteren de veron
derstelling horen, dat de heer Romme,
na het afwijzen van medewerking door
de AH. fractie, toch nog zou trachten
enige A.R. figuren los van hun partij
aan zijn te vormen regeringsploeg te
verbinden. En men voegde er in krin
gen van geestverwanten terstond aan
toe, dat zulk een poging tot mislukking
zou zijn gedoemd.
Inderdaad heeft de informateur nog
gisteravond gelijk hierboven gemeld
o.a. geconfereerd met de A.R. heren
Het Saargebied en het
plan-Schuman
DUITS VERZET.
In parlementaire kringen te Bonn
wordt op scherpe wijze gereageerd op
een uiting van de Saarlandse minister
president Hofmann, volgens welke
Frankrijk opneming van de Saar in het
plan Schuman en ondertekening van
het plan door het Saargebied zou wen
sen.
Indien dit het geval zou zijn, voorziet
men een ernstige storing van de vol
tooiing van het plan Schuman. De pers
dienst van de Christelijke partij van dr
Adenauer schrijft:
„Indien zulke plannen bestaan, zou
de regering tot ernstig overleg worden
gedwongen Een plan-Schuman met de
Saar als ondertekenaar zou geen kans
hebben de goedkeuringen van de Bonds
dag te krijgen".
iiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
VREEMD PAASEL
Een van de kippen van de heer
P. Kieft te Groot-Schermer legde
dezer dagen wel een zeer vreemd
<Paas?)el. Dit was n.l. zo groot als
■en zwanenei en woog 220 gram.
Toen men de schaal open maakte,
bleek er een normaal kippenei in
te zitten.
De naam van de moordenaar van ge
neraal Razmara, de Perzische minis ter-
prssident, is volgens persberichten Ab-
'doellah Rastegar.
,-Mijn broer is door communisten ver
moord; „ik verwachtte dit", verklaarde
de eleotroteohnisohe ingenieur Roza
Razmara be Boston, in de Amerikaanse
staat Massachusetts. Roza Razmara is
direoteur van de afdeling opleiding van
prof. De Gaay Fortman en oud-minister de Perzische spoorwegen. Hij vertoeft
Heynen, dir. van de A.K.U. Zou dit ge>
schied zijn, omdat de heer Romme ook
al de kans op een parlementair kabinet
van vier partijen verkeken achtte?
met verlof in de Verenigde Staten en
werkt thans by een Amerikaanse inge
nieursfirma.
„Het was bekend", aldus Roza Raz
mara. „dat mijn broer voor hij premier
van Perzië werd sterk tegen het com
munisme was gekant. Sinds enige tijd
is er in Perzië een beweging gaande om
tot de nationalisatie van de Perzische
olie-ontginningen te komen. Het is mijn
mening., dat de communistische onder-
breed mogelijke samenstelling: Kan grondse zich van deze beweging heeft
xuii bediend om onrust, in Perzië te verwek-
het niet met behulp van de fracties, L, en zy verantwoordeU)k voor
dan maar zonder haar. I de moord op mijn broer".
In ieder geval doet het iets af aan
de theoretische zuiverheid van zulk
een Kabinet. Maar het bewijst, dat de
informateur nog met alle kracht blijft
streven naar een Kabinet van zo
Standpunt na arrest
Hoge Raad
niet te handhaven
(Van onze Haagse Redacteur).
Op een gisteren te Den Haag gehou
den persconferentie werd van de zijde
van het Departement van Oorlog de
toestand belicht, waarin de Ned Staat
zich thans juridisch bevindt ten aan
zien van het Ambonnezen-probleem.
Uit de overwegingen van de Hoge
Raad haalde de woordverder de volgen
de twee stellingen naar voren:
1. De vrije afvoerkeuze van de Am-
bonnezen is geen burgerlijk recht, dat
voor de burgerlijke rechter geldend is
te maken;
2. de Staat is op grond van diverse
omstandigheden gerechtigd, aan de
keuze der Ambonnezen geen gevolg te
geven.
Daar de cassatiemiddelen van de j..^ verg3aerihg van ,fe raad van de
Staat zijn verworpen, blijft het vonnis unje en raa(j ^gj. nationaliteiten, die
tezamen de Opperste Sovjet der Sovjet-
Unie vormen.
Hij werd gedurende verscheidene mi
nuten door de afgevaardigden luide toe
gejuicht.
De minister van het leger, Wassilefs-
ky, van marine, Yoemasjef, en de maar
schalken Worosjitof, Boelganin, Konjef
en Zjoekof woonden de bijeenkomst bij.
De minister van financiën, Zweref,
verklaarde, dat de huidige toewijzingen
voor de defensie 21.3 procent van de be
groting voor 1951—'52 uitmaken tegen
18.5 procent vorig jaar. In 1940 was dit
32 procent. De totale inkomsten in het
begrotingsjaar worden geraamd op
457.992 000.000 roebel, de totale uitgaven
op 451.503.000.000 roebel.
Ongeveer veertig procent van de be
groting is bestemd voor de nationale
economie, waaronder uitgaven voor gro-
van het Haagse Hof van kracht. Het
Hof echter acht de keuze der Ambon
nezen niet onbeperkt. De Staat heeft te
beoordelen, of aan die keuze gevolg kan
worden gegeven, gezien de politieke,
staatkundige en internationale verhou
dingen.
Na het vonnis Is de Staat door de
Ambonnezen bij exploit duidelijk ge
maakt, dat zy te eniger tijd hun
recht zullen opeisen om naar N.-Gui-
nea te worden afgevoerd.
Dit standpunt is evenwel na het
arrest van de Hoge Raad niet te
handhaven, aldus meent de Regering.
Begroting van 1951'52
in de opperste Sovjet
STALIN AANWEZIG.
Generalissimus Josef Stalin was gis
teren aanwezig op de gemeenschappe-
lammer beslaat uit acht pagina's. I |||||||||l|lllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hoewel er nog niet van papierschaar
ste kan worden gesproken, is het toch
noodzakelijk de grootst mogelijke zui
nigheid te betrachten en het papier-
verbruik te verminderen. Aldus de
vereniging van papiergroothandelaren
en de federatie van werkgeversorga
nisaties in het boekdrukkersbedrijf. Er
is zeker voldoende papier voor een
nuttig gebruik verkrijgbaar, maar elke
verspilling moet met kracht worden1 te werken.
jj J--,.— ,„alr I Zweref noemde de begroting een vre-
bestreden. Het is daarom zaak dat^begroting, welke een verhoging van
ledereen vrijwillig een passende so- ,je levensstandaard zou vergemakkelij-
berheid oevordert. I ken.
De „verheid ban darbij zelf het S„e- j S^/^.re'ïSLSS?.
de voorbeeld geven door haar papier- j daar kapitalistische landen de oorlog
verbruik te verminderen. i voorbereiden
Mac Arthur zijn waarschuwing over de
mogelijkheid v-an een onbesliste strijd in
Nederlaag der
West-Duitse regering
MAAR ZONDER GEVOLGEN.
De Westduit-se regering is bij de kwes
tie van de broodprijs in de Bondsdag
verslagen, doordat een resolutie van de
oppositie werd aangenomen, waarin de
regering wordt verzocht het decreet
inzake verhoging van de prijs van
broodgraan in te trekken. De resolutie
werd aangenomen met 135 tegen 132
stemmen, bij 34 onthoudingen. Ver
scheidene leden van de twee rechtse
coalitiepartijen, de Duitse partij en de
vrije demoeraten, stemden tegen de re
gering. Meer dan 100 afgevaardigden
waren afwezig.
Een woordvoerder heeft later toege
licht, dat de stemming geen invloed
heeft, daar de Bondsdag administratie
ve verordeningen niet kan wijzigen.
Men verwacht daarom niet, dat de re
gering haar politiek zal wijzigen.
Korea herhaalt in zijn eerstvolgende
rapport aan de Verenigde Naties over
de situatie aldaar, de internationale or
ganisatie een beslissing van groote
draagwijdte zal moeten nemen.
De algemene vergadering is in feite
nog niet uiteen gegaan. Zij kan Onver
wijld worden bijeen geroepen, indien de
Amerikaanse of een andere regering een
snelle behandeling van het Koreaanse
vraagstuk wenst.
DE AMERIKAANSE VERLIEZEN
Volgens het Amerikaanse ministerie
van defensie bedroegen de Amerikaanse
verliezen in Korea omstreeks 2 Maart
51.468 man; 8.853 gesneuvelden, 8-834
vermisten, 33.781 gewonden.
Pessimisme blijft
overheersen
(Van onze Parijse correspondent
per telefoon).
Aan de zitting van gistermiddag in
het rose paleis werd door diplomatieke
kringen algemeen bijzonder groot, zo
geen doorslaggevend, belang gehecht,
Na de idylle van de eerste samenkomst
was Dinsdag, zoals men zich herinnert,
plotseling de storm opgestoken, en de
vraag, die men zich dus gistermiddag
stellen kon, was of Gromyko opnieuw
de weg van de propaganda en de dema
gogie wenste in te slaan of wel dat hij
zich misschien nog tijdig zou bedenken.
Dinsdagavond was de bijeenkomst be
sloten met een gemeenschappelijk en
zeer dringend beroep van de Westelijke
vertegenwoordigers op Gromyko, die
hem tot redelijkheid en goede wil be
zweren.
Heeft de Rus zich voor hun aandrang
gevoelig getoond?
Zonder van zijn agressie-vertoon af
stand te doen heeft Gromyko er giste
ren in elk geval in toegestemd het
Westelijk voorstel te aanvaarden en
ook het vredesverdrag met Oostenrijk
op de agenda voor de vier ministers te
plaatsen. Hij eiste alleen dat de Rus
sische concessie gehonoreerd zou wor
den met de Westelijke toestemming om
ook het geval-Triest opnieuw m studie
te nemen. Deze eis, die op zichzelf niet
van redelijkheid ontbloot is en dan ook
werd aanvaard, ging echter gepaard
met een uitzonderlijk felle aanval op de
Westelijke democratieën, die naar
aanleiding van him houding ten op
zichte van Italië en bloc van woord
en contractbreuk werden beticht. In een
bits wederwoord herinnerde Jessup aan
óe positie der satelliet-landen. De Brit
en de Fransman sloten zich bij die op
merking aan zonder Gromyko tot een
verdediging te kunnen verleiden.
Ofschoon dus niet geheel zonder re
sultaat, kon men zich ook over de bij
eenkomst van gisteren moeilijk zeer
geestdriftig tonen. Wanneer men alge
meen de indruk heeft dat Gromyko een
Hij verklaarde, dat de taken van het
na-oorlogse vijfjarenplan waren vol
bracht. Het plan om de industriële pro
ductie met 48 boven het cijfer van
1950 te vergroten, was aanzienlijk over
troffen. De industriële productie ln het
laatste jaar van het vijfjarenplan was
73 groter dan die van 1940. De voor
oorlogse landbouwproductie werd over
troffen en de levensstandaard en de
culturele standaard van de massa waren
aanzienlijk gestegen.
breuk in dit eerste stadium vermijden
wil, ziet men eveneens wel in, dat hij
daarbij minder aan eventuele definitieve
resultaten denkt dan wel aan de propa
gandistische mogelijkheden, die voor alle
communistische partijen schuilen ln de
argumenten, die Rusland in het Palais
Rose te berde brengt.
Er wordt hier, in dit verband, grote
betekenis gehecht aan de publiciteit,
die het Russische Tass-agentschap aan
Gromyko's uitlatingen geeft ondanks de
aanvankelijke afspraak de zittingen gis
teren te houden en slechts via gemeen
schappen communiqué's de wereld van
de globale ontwikkeling der besprekin
gen op de hoogte te houden. Toen Gro
myko zich reeds na de eerste dag niet
meer aan deze belofte bleek te houden,
was het eigenlijk al duidelijk dat de
Sovjets slechts ter wille van de propa
ganda naar Parijs zijn gereisd. En van
datzelfde moment kon men de hoop op
een toenadering eigenlijk wel al laten
varen.
Het "huidige vrije gebied van Triëst
werd in 1947 gevormd bij de onderteke
ning van het vredesverdrag met Italië,
als compromis tussen de Italiaanse en
Joegoslavische aanspraken op stad en
haven. Het gebied telt 266.000 Italianen
en 55.000 Slowenen (Joegoslaven). Er
werden drie zones gevormd: een Britse,
Amerikaanse en Joegoslavische. In Juni
1949 werden gemeenteraadsverkiezingen
gehouden, welke eindigden in een over
winning voor de pro-Italiaanse partijen
voornamelijk voor de christen-demo
craten ka th olieken)
De Westelijke mogendheden "hebben
aangedrongen op het teruggeven van
Triëst aan Italië. Dé Joegoslavische zone
werd ln 1950 in het Joegoslavische doua
nestelsel opgenomen. De status van
Triest is nog niet beslist.
COLLAZO TER DOOD VEROORDEELD
Oscar Collazo, een der twee Portori-
canen, die in November j.l. een aanslag
pleegden op president Truman, is ter
dood veroordeeld.
De andere Portoricaan werd bij de
aanslag doodgeschoten.
HET ZENDEN VAN AMERIKAANSE
TROEPEN NAAR EUROPA.
De senaatscommissie voor buitenland
se betrekkingen en die voor de strijd
krachten in de V. St. hebben op een ge
meenschappelijke vergadering het zen
den van Amerikaanse troepen naar
Europa o» grond van het Noordatlan-
tlsch verdrag in principe goedgekeurd.
