Commandant Korea-deiachement Den Ouden
bij Hoengson gesneuveld
Prof. dr E. Gorter, zeventigjarig
kindervriend en -zegen
Eminent geleerde met jeugdige vitaliteit
Tot 7 Februari zeven Nederlanders gevallen
Het geschenk van de Leidse burgerij
WEERBERICHT
Uiteenzetting van
het komende
Kabinet
Laatste boodschap: „U kunt trots zijn op
Uw mannen
89ste Jaargang
WOENSDAG 14 FEBRUARI 195!
00 - No. 27228
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J W. Henay DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dlr en Adm.: 25041: Red. 21607
Hoofdredactie* B W Menkhorst en J. Brouwer f.5 15 per kwartaal f0.40 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
leven van studie, liefde en toewijding
(Van een onzer redacteuren).
hoge Noorden des lands een nieuwe
werkkring op het gebied van de kin
dergeneeskunde op te bouwen.
Tekenend anderzijds voor de waar
dering. die in wjjde kring en uiteraard
vooral in Leiden voor zijn persoon
was gegroeid, was het feit, dat prof.
Gorter kort na de bevrijding op Leids
initiatief met een ambulance naar de
Sleutelstad werd „terug gehaald" om
mede te werken aan de wetenschap
pelijke en organisatorische wederop
bouw van het „bolwerk van de vrij
heid".
Ondanks zijn hoge leeftijd heeft prof.
Gorter deze taak met elan en met suc
ces volbracht. Ondanks die leeftijd,
waarmede echter zijn geestelijke jeugd
in scherpe tegenstelling was, heeft prof.
Gorter ook de omvangrijke en verant
woordelijke plichten op ander terrein,
die voor de oorlog op zijn schouders
drukten, weer opgevat. Als voorbeeld
noemen wij zijn leiding van het inter
nationale congres over stofwisselings
problemen bij het kind. dat onder aus
piciën van de Wereld Gezondheids Or
ganisatie onlangs in de Leidse Academie
werd gehouden en voor een groot deel
dank zij de stimulerende arbeid van
prof. Gorter tot belangrijke resultaten
heeft geleid. Ook de recente reis van
prof. Gorter naar Amerika niet, zoals
vele naoorlogse reizen van Nederlandse
hoogleraren naar de Nieuwe Wereld, ter
informatie, maar op verzoek ter „in
structie" getuigt van deze geestelijke
kracht.
LIEFDE EN TOEWIJDING.
Bij dit alles kan, in een korte op
somming van de verdiensten van deze
bijna zeventigjarige welke leeftijd
een afscheid van de Leirlse Universi
teit aan het einde van dit academisch
jaar betekent een van de belang
rijkste verdiensten van prof. Gorter
niet de plaats krijgen, die haar toe
komt: zijn liefde voor het kind, zijn
toewijding aan de individuele jonge
mens. Deze toewijding en deze liefde
zijn niet onder woorden te brengen,
anders dan met de weergave van wat
eens een dodelijk ziek twaalfjarig
meisje lilt Leiden tot prof. Gorter zei:
„Ik vind het zo heerlijk, om ziek t«
zijn b|j U"
Mijnwerkers in het Luikse
in staking
26.000 mijnwerkers in het gebied van
Luik zijn in wilde staking gegaan. Zij
eisen een loonsverhoging van 5 pet met
terugwerkende kracht tot 1 Januari. Heb
is een communistische actie.
Deze arbeiders gaan dus niet in op de
door de nationale mijnwerkerscentrale
van het algemeen Belgisch vakverbond
getroffen regeling.
Reeds Yroeg toonden zich de bijzon
dere oapaciteiten van de op 19 Februari
1831 te Utrecht geboren Evert Gorter.
Twee jaar volgde hij de lagere school
te Dieren; na huisonderricht vergde
zijn gymnasiale opleiding te Arnhem
vier in plaats van zes jaren. Op 17-ja-
rige leeftijd deed hij als medisch stu
dent zijn intrede in Leiden, waar hij in
1905 op 24-jarige leeftijd het artsexa
men aflegde.
MET VASTE TRED LANGS
ONGEBAANDE WEG.
Negen maanden studie in Parijs gin
gen vooraf aan een assistentschap bij
de Leidse hoogleraar Nolen, die in 1907
zijn promotor was. toen hij cum laude
de doctorstitel verwierf met een proef
schrift „Over de verschillende typen
van tuberkelbacillen en over de wegen
der tuberculeuze infectie". Reeds het
jaar daarop volgde zijn toelating tot
privaat docent voor Interne kinderziek
ten: een duidelijke aanwijzing voor de
richting, die deze veelbelovende medicus
was ingeslagen. Een eerste stap ook op
de moeizame weg tot erkenning van de
kindergeneeskunde als een nog te zeer
verwaarloosd medisch arbeidsveld. Een
weg die hij verder baande tot in Octo
ber 1916 een nieuwe afdeling voor kin
dergeneeskunde aan het Academisch
Ziekenhuis werd verbonden. Medische
vrienden, door hem voor zijn denkbeel
den gewonnen maakten deze eerste
daadwerkelijke stap op het terrein der
kindergeneeskunde in ons land mogelijk.
Een logische consequentie was zijn be
noeming tot lector in de kindergenees
kunde in 1917.
Weer een bekroning, doch tevens sti
mulans om verder te gaan.
Nadat dr Gorter de stoot had gegeven
tot oprichting van de Leidse Buiten
school te Katwijk voor kinderen uit be
smet tuberculeus milieu volgde op 1 Juli
1923 zijn benoeming tot hoogleraar in
de kindergeneeskunde, welk ambt hij
aanvaardde met een inaugurele oratie
over „Intoxicatie of deficiëntie".
GESTAGE STROOM.
Het Is niet alleen ondoenlijk, In de
tail het werk van prof. Gorter, voor
na zjjn benoeming in de huidige
functie te releveren, dit zou bovendien
afbreuk doen aan de wijdte van de
blik, waarmede men deze arbeid moet
bezien, om haar omvang en haar uit
zonderlijke betekenis te kunnen on
derkennen.
De arbeid van prof. Gorter vormde
VEEL BEWOLKING.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
yoor het Noorden van het land
zwaar bewolkt met plaatselijk enige
of sneeuw. Meest matige Noord-
wind. Temperaturen om het
e Wx* de rest van het land: overwe-
srod zwaar bewolkt met hier en daar
nu iregen- Matige tot zwakke wind
"a uiteenlopende richtingen. Weinig
vandering in temperatuur,
r, 15 FEBRUARI.
z-on op: 7.57 uur; onder: 17.52 uur.
tfaan °P: 10.58 uur; onder: 4.12 uur.
i»?°?ifWater te Katwijk te 9.33 en 22.12
u^-r (Doodtij).
nummer bestaat uit zes pagina's.
de kindergeneeskunde gewijd. Tezamen
met assistenten en andere medewerkers,
medici en organisch-chemici, heeft hij
ook in andere richting gespecialiseerde
Nederland gemaakt tot het land. waar
een uniek lage kinder- en zuigelingen
sterfte de bewondering van de gehele
wereld afdwingt. Deze vruchtbare resul
taten hebben er toe geleld en zijn
Nieuwe deviezennota en
snelle bezuinigingen
(Van onze parlementaire redacteur).
Naar wjj vernemen zal bij het op
treden van het nieuwe kabinet aan
de Kamer een overzicht worden
aangeboden van 's lands financiële
en economische toestand, waarin be
grepen een nieuwe deviezennota.
Minister Lieftinck zou de program
ma-uiteenzetting willen benutten om
zjjn belofte aan de Kamer in te los
sen dat hij haar op gezette tijden
een juist inzicht zal verschaffen in
de stand van onze betalingsbalans.
Onze zegslieden achtten het niet
waarschijnlijk dat aan de besteding
van de tegenwaarde der Marshall
hulp een ander karakter zou worden
gegeven, daar deze nog volgens de
„oude stijl" is verstrekt. Niettemin
moet er rekening mee worden gehou
den dat de regering slechts in over
eenstemming met Washington die
besteding kan bepalen.
De militaire productie moet zo spoe
dig mogelijk opgevoerd en de bezui
niging in hetzelfde of nog sneller
tempo betracht. Wat dit laatste be
treft denkt men o.a. ernstig aan be
zuiniging op Zuiderzeewerken.
plaatst, zoals b.v. de leiding van het
Volkcnbondsonderzoek naar de oorza
ken der zuigelingensterfte in 1927, de
kindervoedingsconferentie in Genéve
in 1936, het afdelingswerk van de i
F.A.O. te Washington na de tweede1
wereldoorlog en het organiseren en
doceren van de kindergeneeskunde in
Gent sinds 1936.
Honderden publicaties verschenen van
de hand van prof. Gorter in binnen-
en buitenlandse tijdschriften, een stan
daardwerk werd zijn „Kindergenees
kunde", evenals het van zijn hand ver
schenen leerboek voor praeventieve ge
neeskunde.
Van zijn talrijke eervolle functies en
posities noemen wij het lidmaatschap
van de Koninklijke Akademie van We
tenschappen en van de Gezondheids
raad, corresponderend lid van de
Vlaamse Academie voor Geneeskunde,
het erelidmaatschap van de Ameri
can Pediatrie Society, het erelidmaat- 1
schap van de New York Academie of
Medicine, en de doctoraten honoris I
causa van de Universiteit te Gent en de
Parijse medische faculteit.
GEESTELIJKE KRACHT
OVERWON.
Tekenend voor de verbazingwek
kende vitaliteit van deze geleerde is
het doorzettingsvermogen geweest,
waarmede hij zijn zegenrijke arbeid
ten volle heeft kunnen doorzetten, J
toen rheumatiek hem in de jaren voor j
de oorlog allengs lichamelijk invalide
maakte. De geestelijke kracht, die
hem deze lichamelijke hindernis deed
overwinnen, heeft hem er in de oor- I
logsjaren toe gebracht, als een der
eerste hoogleraren ontslag te nemen
uit protest tegen beknotting der gees
telijke vrijheid in de academische we
reld. welke ontslagaanvrage na enige
tijd leidde tot zjjn „verbanning" door
de Duitsers naar Winschoten. Licha
melijke en materiële zorgen ten spijt
slaagde prof. Gorter er in zich in het
Voor velen, die de „leeftijd der sterken" bereiken, betekent deze gebeur
tenis een intrede in de „rustige oude dag" of een feestdag tijdens de reeds
ingegane levensavond: een naam, die een pleister is op de wonde van dovende
kracht.
Hoe anders moeten wij staan tegenover het feit, dat prof. dr. E. Gorter
Maandag 19 Febr. a.s. deze zeventigste verjaardag herdenkt. Zoals vele
hoogtepunten en mijlpalen in het leven van deze grote kindervriend en
eminente geleerde zal ook deze gebeurtenis hoewel zij het afscheid aan
kondigt uit een geliefde werkkringvoor hem slechts een rustpunt betekenen,
dat gelegenheid schenkt tot een terugblik, waaruit een door dankbare vol
doening gesteunde nieuwe kracht kan worden geput tot verdere zegenrijke
arbeid. Kunnen wij het anders zien bij deze Leidse hoogleraar, wiens geeste
lijke jeugd en ook door lichamelijke invaliditeit niet gebroken vitaliteit een
schijnbaar nimmer verzwakkende bron zijn voor eigen en anderer arbeid?
Voor een gestadige stroom van dienstbaarheid aan het kind, alsof de „leeftijd
der sterken" een nevelig beeld is in ver verschiet?
Zijn het zijn liefde voor en toewijding aan het kind, die deze telkens weer
verbazingwekkende jeugd hebben geschonken?
Algemene waardering voor
veelzijdige verdiensten
Onder de talloze corypheën der we
tenschap, die glans hebben geschon
ken aan de Leidse Alma Mater en
deze door de eeuwen heen hebben
behoed, heeft prof. dr E. Gorter, hoog
leraar in de kindergeneeskunde se
dert 1923, zich een vooraanstaande
plaats verworven. Baanbrekend is zyn
werk geweest op het gebied van de
kindergeneeskunde, die eerst door zyn
arbeid als een aparte richting in de
medische wetenschap en practijk werd
erkend en onder zyn leiding in Lei
den, in Nederland en ook in weten-
schappelijke contra buiten de grenzen
tot ontwikkeling werd gebracht. Nauw
verbonden hiermee was zjjn initiatief,
dat het denkbeeld der praeventieve
geneeskunde ingang en later in het
Instituut voor Praeventieve Genees
kunde vorm deed vinden. Groot zijn
de organisatorische gaven van deze
veelzijdige geest, die hem tevens tel
kenmale. ook voor kort nog, bijzondere
verplichtingen oplegden als organisa
tor en leider van congressen en an
dere bijeenkomsten van de grootste
betekenis op internationaal en natio
naal niveau.
De Nederlandse regering deelt met diep leedwezen mede, dat blijkens be
richt van het hoofdkwartier van generaal Mac Arthur uit Tokio de Luite
nant-kolonel van de Garde Grenadiers M. A. A. den Ouden, Commandant van
het Nederlandse Detachement Ver. Naties, in de omgeving van Hoengson
is gesneuveld.
Luit.-Kolonel den Ouden sneuvelde
Maandag laat, zo heeft een Nederlandse
militaire woordvoerder te Tokio ver
klaard Nadere bijzonderheden over zijn
dood zijn nog niet beschikbaar.
DEN OUDEN'S LEVENSLOOP.
De in Oud-Gestel geboren Luit.-Ko
lonel den Ouden was 40 jaar, gehuwd
en had geen kinderen. Deze ex-K.N.I.L.-
officier ging na de oorlog met een
O.V.W. eenheid (le bataljon jagers)
naar Indonesië en kreeg daar als ma
joor het commando over dit bataljon.
Daarna ging hij over naar het regi-.
ment speciale troepen en werd com
mandant van de opleidingsschool voor
parachutisten in Tjimahi. In 1949 repa
trieerde hij.
Hij was het type van de velddienst
officier, een goed organisator en een
man met een hart voor zyn mensen.
Toen de gelegenheid kwam zich op te
geven voor het Korea-detachement was
hij een der eersten, die zich meldde.
Kort voor zijn vertrek naar Korea werd
hij bevorderd tot luitenant-kolonel.
15 GEWONDEN.
De Nederlandse missie te Tokio ont
ving het overlijdensbericht bijna gelijk
tijdig met een opgenomen boodschap
van de Luit.-Kolonel voor Nederland,
waarin hij over het Nederlandse deta
chement ln Korea vertelt,
„U kunt trots op uw mannen zjjn en
ik ben er trots op dat ik hun com
mandant ben", aldus de commandant
I in de opname, die vier dagen voor
zjjn dood werd gemaakt in zjjn com*
mandopost, die hjj „vuil maar gezel
lig" noemde.
Hij zei, dat het hem genoegen gedaan
had te horen dat zijn bataljon een goede
reputatie genoot, maar hij dacht, dat
het over de oorlog gepubliceerde nieuws
dikwijls overdreven was.
Tot 7 Februari had het Nederlandse
detachement zeven man verloren. Er
waren 15 gewonden. Van een van hen
was de toestand ernstig.
EEN DER OPMERKELIJKSTE
FIGUREN.
Reuters correspondent Warren White,
die te Tokio herstellend is van een ko-
gelwond, zei dat hij Luit.-Kolonel den
Irt marmer uitgevoerde
medaillons van
Prinses Wilhelmina
en
Koningin Juliana
(Foto L.D./Van Vliet)
Het Comité Regeringsjubileum-1948,
dat bij de herdenking van het 50-
jarig regeringsjubileum van H. M. Ko
ningin Wilhelmina. zoals gisteren ge
meld. tot twee maafl toe aan het Ge
meentebestuur van Leiden een bedrag i
van f. 3000 aanbood, als geschenk van
de Leidse burgerij, met de bedoeling dit 1
aan te wenden voor de vervaardiging
van een medaillon van H M. Koningin
Juliana en H.K.H. Prinses WilheLmina.
zal dit geschenk thans aanbieden in
een bijeenkomst, welke op de verjaardag
van Koningin Juliana in het Stadhuis
zal worden gehouden.
De medaillons, die een plaats zullen
krijgen in de Burgerzaal, zijn vervaar
digd in het atelier van de beeldhouwer,
prof. L. O. Wenckebach te Noordwijker-
hout. Prof Wenckebach is wel buiten
gewoon geslaagd in de uitvoering van
deze medaillons, welke in Carrarisoh
marmer zijn uitgevoerd. Voor zijn op
dracht heeft de beeldhouwer het bas
reliëf gekozen. De medaillons hebben
een afmeting van 60 bij 70 c.m. en zullen
ongetwijfeld een sieraad vormen voor
de fraaie Burgerzaal.
Overste M. P. A. den Ouden f
Ouden de vorige maand had bezocht in
zijn commandopost, gevestigd in een
gehavend Koreaans huis met aarden
muren ten Zuiden van Wondjoe,
„Luit.-Kolonel den Ouden was door
zijn resoluut optreden en zjjn kalmte
in de strijd een van de opmerkelijkste
figuren aan het centrale front in Ko
rea. De vele keren dat ik met hem
sprak, was hy alleen ongeduldig als
het te rustig ging naar zijn zin. Als
voormalig strjjder tegen de guerilla's
in Indonesië had hjj op twee punten
critiek op de leiding van de oorlog in
Koreanl. dat de inlichtingendienst
niet goed genoeg was en dat de vijand
niet ook buiten de wegen werd opge
zocht".
ELKE MAN TEGEN COMMU
NISME GEBRUIKEN.
„Het laatste wat den Ouden tot me
zei", aldus White, „was dat de oorlog
in Korea bewees, dat het leger van de
Ver. Naties in Europa goed zou kunnen
lunctionneren. Hij baseerde zijn mening
op het feit, dat het Nederlandse leger
en de meeste andere eenheden van de
Ver. Naties in Korea veel lof hadden
voor de Amerik. tactiek te velde, de wa
pens en de uitrusting. Ons leger wordt
geheel op Amerikaanse leest geschoeid,
zowel wat wapens als wat organisatie
betreft, zo zei den Ouden, daaraan toe
voegend dat Amerikanen en Nederlan
ders altijd goed met elkaar overweg
hebben gekund. Den Ouden zei dat hy
vast geloofde in een herbewapening van
Duitsland. Elke man diende in de ko
mende stryd teeen het communisme te
worden gebruikt".
AANVOERDER BIJ UITSTEK!
Nog vernemen wij, dat Luit.-Kolo
nel den Ouden een veldofficier en
aanvoerder bij uitstek was. Admini
stratieve rompslomp verafschuwde hij.
D'e practijk ging bij hem boven alles.
Het deerde hem niet wanneer zijn
soldaten eens punt no. zoveel van de
reglementen overtraden, als zij maar
goede soldaten waren. Daardoor won
hjj in korte tijd de sympathie van zijn
mensen!
De plaatsvervangend detachements
commandant. majoor Eekhout, zal thans
in Korea optreden als waarnemend
commandant.
Majoor Eekhout stond in Indonesië
aan het hoofd van de compagnieën pa
rachutisten, die door de opleidingsschool
te Tjimahi werden afgeleverd. De lucht
landing bij Djokja tijdens de tweede
politionele actie stond onder zijn bevel.
de bedding voor een gestadige stroom
van wetenschappelijke publicaties,
practische geneeskunde die een zegen
werd voor het kind, en tot stand ko
ming van consultatiebureaux voor zui
gelingenzorg en voor tuberculosebe
strijding, van openluchtscholen, en
als gezegd van het Instituut van
Praeventieve Geneeskunde.
Zowel in klinisch als in wetenschap
pelijk opzicht heeft prof Gorter zyn
volle aandacht aan de ontwikkeling van
Prof. dr E. Gorter.
later mede het gevolg daarvan gerweest
dat prof. Gorter zich telkenmale be
langrijke steun heeft weten te verwer
ven van verschillende stichtingen, zoals
oe Hollandse Maatschappij van Weten
schappen en de Rockefeller Fundation.
Op internationaal organisatorisch
gebied zag prof. Gorter zich telken
male voor een omvangrijke taak ge-
