De lieer J. W. J. Diebeis voltrok in
Leiden ruim 12.000 huwelijken
En was getuige van het zetten
van 84.000 handtekeningen
Zuid Afrika: een jong land met
grote mogelijkheden
Het industriële leven ontwikkelt zich er sterk
Met een enkel woord
ons? I
ZATERDAG 27 JANUARI
Huwelijksmakelaar" No 1
Stadhuisbrand deed
„bevolkingsboekhouding"
verloren gaan
Indien wij uit de Leidse burgerij één
persoon zouden moeten aanwijzen, die
in zijn leven de meeste gelukkige
mensen voor zich gezien heeft, dan
is dit ongetwijfeld de heer J. W. J.
Diebeis, de chef van de afdeling Burg.
Stand, Bevolking en Militaire Zaken,
die 1 Februari a.s. in verband met
het bereiken van de pensioengerech
tigde leeftijd de gemeentedienst gaat
verlaten. En dit is dan de heer Die-
bols in zijn kwaliteit als ambtenaar
van de Burg. Stand, belast met het
voltrekken van huwelijken.
Het is in deze functie, dat de heer
Diebeis niet minder dan ruim 24.000
gelukkige mensen, nadat zjj bevesti
gend geantwoord hadden op de vraag:
„Verklaart gü de wettelijke verplich
tingen, die aan de huwelijke staat
zijn verbonden, te zullen volbrengen",
als eerste de hand mocht drukken.
Zelfs nog vóór de resp. ouders van
bruid en bruidegom.
Aangezien men „om te trouwen met
z'n tweeën moet zijn" leert een eenvou
dig deelsommetje, dat de heer Diebeis,
die in 1930 tijdens het wethouderschap
van mr A. J. Romein met de huwelijks
voltrekking werd belast in totaal nu
ongeveer 12.000 paartjes heeft getrouwd.
PL. 84.000 HANDTEKENINGEN
Is de heer Diebeis de man, die in
Leiden het record aantal gesloten hu
welijken op ziin naam heeft staan, ook
in ander opzicht is hij een „record-bre
ker", want hjj is voorts getuige geweest
van het plaatsen van liefst 84 000 hand
tekeningen, benodigd voor aleer deze
12.000 paartjes in het huwelijk waren
verbonden.
Welke ambtenaar kan hierop bogen?
Natuurlijk, van deze 12.000 huwelijks
voltrekkingen zijn de meeste heel nor
maal verlopen. Maar soms wil het ook
wel eens anders gaan, b.v. in de mobi-
lisatiedagen van 1939, toen het Neder
landse leger werd opgeroepen en vele
jongemannen eerst nog wilden trouwen.
Dat moest een-twee-drie gebeuren, ter
wijl toch de wettelijk voorgeschreven
termijn in acht genomen moest worden.
Vandaar, dat er in die dagen verschil
lende trouwlustigen 's nachts na 12 uur
voor de heer Diebeis verschenen om
getrouwd te worden.
DAME TROUWDE MET ..DAME"
In 1944 beleefde de thans scheidende
chef „de" sensatie van zyn leven",
toen op het moment, dat het toekom-
AGENDA
Gerecht 10: Soefi-beweglng. Spr. prof.
dr H. J. Witteveen, 11 uur voorm.
MAANDAG:
Gerecht 10: Spirltisch Genootschap,
8 uur nam.
Kleine Burcht: OprlchtlncsverRad-erin?
Ver. van Vogelliefhebbers. 8 uur nam.
Ons Huls (Borneostraat)Filmavond
Int. Orde van Goede Tempelleren. 8 uur
nam.
DINSDAG:
Rapenburg 61: Spr. J. W. Kuiper over
het Rudolf-Stelneronderwljs, 8.15 uur n.m.
WOENSDAG.
Oesrstgeest (Witte Huls): V.V.D.
Sp.r nu- Fockema Andreae. 81/4 uur
nam.
„Verklaart gij lot Uw wettige echt
genote aan ie nementn de
loop van 20 jaar hebben ruim
12.000 paartjes de heer Diebeis
rechts) deze vraag horen stellen.
stig paar werd aangekondigd, hij even
later twee dames voor zich zag ver
schijnen! Wat was hier het geval? De
bruidegom durfde in die tijd van
razzia's niet over straat te gaan en
had zich daarom als vrouw verkleed.
Uitstekend geschminkt, in een keurig
mantelpak en m?t een pruik op! Toen
het bruidspaar eenmaal binnen was,
was de camouflage niet verder nodig:
trouwens, de basstem van de bruide
gom liet bij het ja-woord geen enkele
twijfel meer over!
EERST GELD DAN GEEF IK
TOESTEMMING.
Enkels malen, zo vertelt de heer Die-
bels ons, is het ook voorgekomen, dat
de vader van de bruid geen toestemming
wilde geven, alvorens hij van zijn a.s.
schoonzoon gelid had gekregen om na
afloop van de huwelijksvoltrekking een
hartige dronk te kopen Prompt volgde
dan in zo'n geval de betaling waarop
het ..geen bezwaar tegen de echtverbin
tenis" uit schoonpapa's mond volgde.
BRUIDEGOM SLOEG OP DE
VLUCHT.
Ook over bruidegoms, die zich op het
laatste ogenblik bedachten en het ja
woord niet over de lippen konden krij
gen. weet de heer Diebeis ons te ver
tellen.
Zelfs over een bruidegom er werd
toen in de Stadsgehoorzaal getrouwd
die op het critieke moment uit de trouw
zaal holde en prompt door de hele fa
milie achterna gezeten werd, op een
holletje door de stad. Verhit en be
zweet werd hij een kwartier later weer
binnen gesleurd en kwam het ja-woord
er uit!
GEEN CLICHÉ TOESPRAAK.
Een ieder zal begrijpen, dat het de
heer Diebeis niet mogelijk was om bij
deze 12000 paartjes steeds een andere
toespraak te houden, doch dit wil toch
ook weer niet zeggen, dat hij zich uit
sluitend tot cliché-toespraakjes beperkte.
In de regel, zo vertelde ons de heer
Diebeis, kijk Ik er de mensen op aan.
Zijn het eenvoudige lieden, dan spreek
ik eenvoudig.
Is het een kosteloze huwelijksvoltrek
king, dan moet het kort zijn en kan ik
slechts weinig zeggen. Ook houd ik er
rekening mee of het bruidspaar boven
dien het huwelijk kerkelijk laat inzege
nen. Wanneer dit het geval is beperk ik
mij in de regel tot een enkel woord.
VAN DE WIEG TOT HET GRAF.
Uiteraard strekt de belangstelling van
de heer Diebeis zich ook nog wel over
iets anders uit, dan over het geluk van
twee jonge mensen. Zo komen op zijn
afdeling alle geboorte-aangiften en
overlijdensberichten binnen, zodat met
recht kan worden gezegd, dat „zijn
dienst" te maken heeft met het leven
van alle Leidse ingezetenen: van „de
wieg tot aan het graf".
Hij heeft de bevolking zien groeien,
van 70 000 op 80.000 en van 80.000 op
90 000 ingezetenen.
DE STADHUISBRAND.
Als chef van de afdeling Bevolking
vertelde hij ons van het rampjaar 1929,
teen met de brand van het Stadhuis
nagenoeg de gehele .bevolkingsboekhou
ding" een prooi der vlammen werd.
Met recht zaten wü toen „in zak en
as". Behalve, dat alle gezinskaartcn
vernietigd warden, ging verreweg het
grootste deel van de uit 1815 dateren
de registers van de Burg. Stand verlo
ren. Een tijd van intensieve arbeid
brak aan.
Gelukkig konden wij wat betreft de
registers van de Burg. Stand een beroep
doen op de Arrondlssements Rechtbank
in Den Haag, die een copie bezat van
alle op dat moment aanwezige 342 re
gisters. Plm. 140 van deze registers kon
den worden gered; van de ontbrekende
200 werd een foto-copie gemaakt. Om
deze foto-copiën echter geldig te doen
verklaren, moest eerst een wettelijke
regeling worden ontworpen.
EEN GELUK BIJ EEN ONGELUK
Dat dit geschied is, bevestigde het
gezegde, dat er toch altijd weer een ge
luk bij een ongeluk komt. Want wat ge
beurde? Bij het bombardement van het
Bezuidenhoutkwartier in Maart 1945
werd mede het gebouw van de Arr.
Rechtbank getroffen, waarbij ook een
groot gedeelte van de verzamelde re
gisters van de Leidse Burg. Stand (en
van andere gemeenten) vernietigd werd.
Thans overweegt de regering om de
bij ae gemeenten aanwezige registers
weer te laten vermenigvuldigen. Voor
Leiden wal dit zeggen: een foto-copie
van een foto-copie!
Aangezien, zoals gezegd, ook alle ge-
zinskaarten waren verdwenen, beteken
de dit voor Leiden een tussentijdse
volkstelling welke reeds kort na de
Stadhuisbrand is gehouden. Er kwam
hiervoor assistentie van ambtenaren uit
Rotterdam. Den Haag, Amsterdam en
Utrecht, terwijl studenten en burgers
vrijwillig meehielpen. Want enige maan
den later zouden de Kamerverkiezingen
Dlaats vinden. Alles kwam op tijd ge
reed en de verkiezing verliep in Lelden
zonder stagnatie!
MILITAIRE ZAKEN.
In 1938 werd aan de veelomvattende
arbeid van de heer Diebeis nog uitbrei
ding gegeven door de toevoeging van de
afdeling Militaire Zaken, een dienst,
waaraan de behartiging is opgedragen
van de dienstplichtigen, zoals inkwar
tiering, vrijstelling resp. uitstel van de
militaire dienst, kostwinnaarsvergoeding,
enz.
INTIEM AFSCHEID.
Ofschoon de heer Diebeis de wens te
kennen heeft gegeven om „met stille
trom" te vertrekken, is hem dit niet
helemaal gelukt. A,s. Maandagmiddag
wordt hem een afscheid door het per
soneel van zijn afdeling bereid waarna
op Dinsdagavond nog een huldiging in
intieme kring zal plaats vinden.
Op 1 Februari a.s. is de heer Dlebels
dan rustend-ambtenaar, echter blijft
hij nog Ambtenaar van de Burg. Stand,
uitslu'vtond belast met het voltrekken
van huwelijken. Het is vooral in deze
kwaliteit, dat hij nog vele gelukkige
paartjes voor zich hoopt te zien!
Nederlanders zijn bijzonder
welkom
Prof. dr C. G. W. Schumann, hoog
leraar aan de Universiteit te Stellen-
bosch (Z.A.), die momenteel op uit
nodiging van de minister van Onder
wijs, K. en W. in ons land vertoeft,
teneinde een nauwer contact te leg
gen tussen beide landen, was gister
middag de gast van het departement
Leiden van de Ned. Mij. voor Nijver
heid en HandeL
Tijdens deze in -Café-restaurant „In
den Vergulden Turk" gehouden verga
dering. welke o.m. ook door enkele leden
van het hoofdbestuur en mr P. J. Iden-
burg van het Zuid Afrika-instituut bij
gewoond werd, heeft prof. dr Schumann
gesproken over „Zuid-Afrlka als fa-
brieksland".
Spreker, die zich speciaal bepaalde
(Ingez. Med.-adv.)
Uiuluitcnd verkrljgbaor bij apothokeri, drogisten en de speciealbraneha.
b'u de Industriële ontwikkeling van Zuid-
Afrika in de laatste 30 jaar, wees er op.
dat deze ontwikkeling een grote vlucht
heeft genomen. In vergelijking met de
jaren 19101920, in welke periode 9%
van het volksinkomen uit de industrie
verkregen werd. valt een verheugende
vooruitgang te bespeuren, waardoor dit
percentage thans reeds tot 24% geste
gen is. Zuid-Afrika is dan ook niet
meer het land. zoals wij dat uit de tijd
van Paul Kruger en generaal De Wet
kennen; het Is een modern en zich
sterk ontwikkelend land geworden. Was
de economische ontwikkeling van het
land tot. 1870 ln hoofdzaak gericht op
de landbouw en tot 1910/1920 op de
land- en mijnbouw, na de twintiger ja
ren heeft men zich met grote toewijding
gelegd op de ontplooiing van het in
dustriële leven, met als resultaat, dat de
netto industriële productie in de laatste
30 jaar met plm. 900% gestegen is. Het
is opmerkelijk, aldus spreker, dat deze
omschakeling zich in Zuid-Afrika snel
ler voltrokken heeft dan ln vele andere
landen. Volgens prof. dr Schumann is
dit mede toe te schrijven aan de lage
inkoop van diverse grondstoffen, zo doet
het ijzererts f. 7.en de steenkool f. 3.
per ton. Daarnaast heeft de Nationale
Party van dr Malan zich ook sterk ge
ïnteresseerd voor de industrie, terwijl
bovendien het goudmijnbedrijf in niet
geringe mate de grondslag voor deze
industriële ontwikkeling gelegd Jieeft.
Het oplopen van de goudprijs bracht
het land een steeds stijgende welvaart.
Als alle andere landen heeft ook Zuld-
Afrika een sterke nijging tot centrali
satie van de randgebieden, die zich
eveneens, dank zij de aanwezigheid van
steenkool en ijzererts, sterk hebben ont
wikkeld. Momenteel leveren deze rand
gebieden voor 44% aan de productie bü.
Als meest op de voorgrond tredende
bedrijfsgroepen noemde spreker het me
taal- en ingenieurswezen, waarbij zich
ln de laatste 9 jaar ook de textiel- en
schoenenindustrie heeft gevoegd'. Be
trekt Zuid-Afrika voor 85% zijn schoe
nen uit eigen land, de textielfabricage
is er met bijna 230% toegenomen. Voorts
is ook de auto-industrie in opkomst.
Het is een verheugend verschijnsel,
dat tal van concerns er thans toe zijn
overgegaan om in Zuid-Afrika hun ne-
DAGELIJKS:
Rijksmuseum voor Volkenkunde: Ten-
BINNENLAND.
Gisteravond ls te Schiphol de KLM.
toonstelling van Japanse prenten (t/m. 28 Constellation ..Soerabayn" geland met aan
Februari).
Den Haag (Scala): Clrcusfestlval.
Woensdag en Zondag ook t
BIOSCOPEN.
Trlannn „Opmats zonder genade" (14
J Zondag 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur:
overige dagen 2.30, 7 en 9.15 uur.
Iïcx „13 Stoelen" (alle 1.). Zondag 2.30,
4.45. 7.15 en 9.15 uur; overige dagen
2.30 7.15 en 9.15 uur.
Casino „De Prins der Bandieten" (14
j.). Zondag 2.30, 4.45, 7 en 9 15 uur;
overige dagen 2.30, 7 15 en 9 15 uur.
Dinsdagavond gereserveerd v. K. en O.
1.1 1 o „Per raket naar de maan" (alle
1.). Zondag 2.30. 4 45, 7 en 9.15 uur;
overige dagen 2.30, 7 en 9.15 uur.
I.uxor „Llebe '47 (18 J Zondag 2.30,
4.45, 7 eu 9.15 uur; overige dagen 2.30,
7 en 9.15 uur.
De Zondagsdienst der doktoren te
Leiden wordt van hedenmiddag 1 uur,
tot Maandagochtend 8 uur, waargeno
men door de doktoren De Jager, Jasper-
se, Kortmann, Simons en Stoffers.
Te Oegsteeest door dokter Varekamp.
Tel. 21916.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
der apotheken te Lelden wordt van Za
terdag 27 Jan. 13 uur tot Zaterdag 3 Febr,
8 uur waargenomen door: Apotheek Duys-
ter. Nieuwe Rijn 18. tel 20523 en de
boord 46 passagiers, die rechtstreeks uit
Nleuw-Gulnea naar ons land zijn ge
komen.
Met slechts ten dele bezette passa
giersaccommodatie vertrok gistermorgen
het m.s. ..Langkoeas" van de Kon Rott.
Lloyd uit Rotterdam naar Indonesië.
De violist Herman Krebbers zal ln
Den Haag de première spelen van het
onlangs voltooide vioolconcert van Hans
Henkemans.
Het Noorse m s. „Inger Marie" ls
thans de buitenhaven van Vllsslngen bin
nengebracht. Duikers zijn onder water
bezig met een onderzoek naar de schadr.
Daarvan zal het afhangen of het schip
naar Antwerpen zal doorvaren, dan wel ln
Vllsslngen zal lossen en gerepareerd
worden.
De dirigent van het Residentie-Or
kest. Willem van Otterloo. heeft uitno
digingen ontvangen om in Parijs. Brussel
en Bèrn te komen dirigeren. Deze Invi
taties heeft hij niet kunnen accepteren,
omdat hij 2 Februari naar Spanje ver
trekt, waar hij op 9 -Februari het Natio
nale Orkest van Madrid dirigeert.
Enige tijd geleden heeft Van Otterloo
In Liverpool gedirigeerd en ln April zal
hij voor het orkest van Bazel staan.
Prof dr L. C Mlchels ls afgetreden
als voorzitter van de afd Zuid Oost Ne
derland van de Maatschappij der Neder
landse Letterkunde. HfJ werd als zodanig
opgevolgd door prof. dr J Glelen. oud-
mlnlster vnn O K en W.. thans hoog
leraar aan de R.K. Universiteit.
Ter gelegenheid van de viering vat)
de eerste verjaardag der Republiek Tndln
Doeza-Apotheek. Doezastraat 31. tel 20313. j heeft ambassadeur dr Mehta gisteren ln
Binnen het raam van het nieuwe
handelsverdrag niet Duitsland hebben de
Duitse autoriteiten blijkens aankondiging
ln de Duitse Staatscourant een bedrag
van 1 mlllloen dollar beschikbaar gesteld
voor de Import van uien uit Nederland
De export van uien. die sedert November
1950 was stopgezet, kan dus worden
hervat.
BUITENLAND.
De Raad van Genève heeft met In
stemming van ae federale autoriteiten
besloten, de organisatoren van het vre
descongres. dat ln Februari in Genève zou
worden gehouden, te verwittigen, dat tot
dit congres geen toestemming zal worden
gegeven.
Het Peruviaanse Congres heeft de
regering gemachtigd een einde te maken
aan de oorlogstoestand ten aanzien van
Duitsland.
Hongarfje heeft medegedeeld, dat
het zich heeft teruggetrokken uit de or
ganisatie voor voedsel en landbouw van
de V.N (F.A.O.). dat „door toe te geven
aan de druk van de Amerikaanse rege
ring een onderdanig Instrument was ge
worden".
De Internationale commissie voor
een Europese verzetsbeweging ls van plan
afgezanten naar Oost-Europese landen te
zenden ter ondersteuning van anti-com-
munlstlsche verzetsp-oppen aldaar. Hier
geldt: makkelijker gezegd dan gedaan.
De Zuld-Afrlkar.nse minister van
binnenlandse zaken, dr Doenges. heeft uit
Nederland het gewep» van Danie Theron,
een der helden uit de Boerenoorlog, mee
gebracht.
Van gezaghebbende zijde wordt ver
nomen. dat nremler Attlee zich met bui
tenlandse zaken zal blijven belasten zo
lang Bevln ziek is. De toestand van
Bevln ls onveranderd.
De V. R hebben de Invoer van kreef-
tenvlees uit de Sovjet-unie verboden.
Te Oegstgeest door de Oegstgeester zijn ambtswoning te Wassenaar vele gas- I daar het verkregen was door middel van
Apotheek, Wllhelmlnapark 8. tel. 26274. ten ontvangen.
.dwangarbeiders en contractkoelies".
Het vleesrantsoen ln Engeland wordt
voor de tweede maal binnen een maand
verlaagd, ditmaal met twee pence. In
gaande 4 Februari. Het weekrantsoen be
draagt dan voor acht pence vers en voor
twee pence Ingeblikt vlees. Als enige
troost kon de mlnlnster van voedselvoor
ziening meedelen dat het rantsoen waar
schijnlijk niet verder zal worden ver
laagd.
De Britse premier heeft er ln toege
stemd Woensdag een bespreking te heb
ben met de linkse Labour-groep ln het
parlement. De bespreking zal met gesto
ten deuren plaats hebben en handelen
over de Britse buitenlandse politiek zowel
ten opzichte van Europa als van het
Verre Oosten. Genoemde groep heeft
herhaaldelilk om een dergelijk onderhoud
verzocht en toont zich bezorgd over het
Amerikaanse optreden ln verband met de
Koreaanse kwestie en de herbewapening
van Europa en die van Duitsland ln het
bijzonder.
Woensdagavond heeft zich een ont
ploffing voorgedaan op het proef terrein
van de commissie voor de atoomenergie in
de staat Nevada (V. St). De commissie
liet zich er niet over uit. of dit een
atoomontnlofflng was. De explosie ge
beerde tlldens een proef.
Deze had allereerst tot doel bijzonder
heden over c'e draacwlldte van de bom
te weten te komen. De proef werd ,een
volledig succes" genoemd Dientengevolge
zouden binnen twee weken volledige proe
ver» regelmatig worden genomen.
Volgens een woordvoerder van de com
missie zullen de resultaten van komende
«moven zichtbaar no^h hoorbaar zijn. be
halve ..onder bepaalde weersomstandig
heden".
Over slachtoffers wordt niets gemeld.
Prof. Jacques Plrenne. gewezen po
litiek adviseur van koning Leopold III.
ls door de koninklijke prins ln de adel
stand verheven. HIJ kreeg het recht de
titel van graaf te voeren.
Hjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiyj
I Woord van Bezinning
De wereld van vandaag is ontzag
lijk actief. Wat voor bezwaren
men ook tegen de gang van zaken
kan hebben, zeker niet dit dat er
niets gebeurt, behalve dan mis
schien in ons eigen lieve landje,
waar men meent zich de luxe te
kunnen permitteren van een Ka
binetscrisis in een tijd, waarin we
allen onze uiterste krachten heb
ben in te zetten De grote wereld
intussen verliest zich in een geen-
rust-kennend bezig-zyn Weten
schap. techniek het gehele econo
mische leven, de gedachten van
millloenen en millioenen mensen
houden zich bezig met de vraag:
Wat moeten wü doen? Men meent,
dat. het gaat om daden die tot re
sultaat moeten hebben een dam
tegen demonische machten. De ge
neraal en de technicus vooral schii-
nen de toekomst fe beheersen En
de geest sterft. Het heeft er veel
van alsof ons gevoel voor geeste
lijke en morele waarden is afge
stompt.
In de periode bussen de eerste en
tweede wereldoorlog is er hard ge
werkt en zün allerlei programma's
opcesiteld. maar men heeft zich on
voldoende of in het geheel niet met
de vraag naar de geestelijke grond
slagen bezig gehouden. Het resul
taat was de doorbraak van de ön-
geest. van datgene wat alleen rrfaar
duivels was. Kerk. kunst, cultuur,
het werd alles overwoekerd door de
öngeest. Wij hebben in de periode
tussen de twee wereldoorlogen alle
aandacht besteed aan de wagen
we hebben de wielen gesmeerd
we hebben er allerlei culturele en
ideeële vlaggen op aangebracht
en zie de wagen is in de sloot te
recht gekomen. Het wordt eindelijk
tijd. dat we er oog voor krijgen, wat
voor paard die wagen trekt.
Wat voor paard heeft de wagen
„Europa" en de wagen .Nederland"
voortgetrokken? Wy worden vanuit
verborgen schuilhoeken gedreven
door een of andere geest, die vaar
dig ls over ons volk en over ons
persoonlijk Het is van het aller
grootste belang hiervoor oog te krij
gen en daarbij moeten wü goed ver
staan. dat &e geest niet iets ondefi
nieerbaars is, dat buiten ons om
werkt een macht, waar wij al
leen maar willoos door voortge
dreven worden. Wüzelf zün verant-
woordelük voor de geest, die ons
stuwt.
Deze week draait in Leiden
(Luxor-Theater) de film „Liebe'47".
die dit alles duidelyk maakt. De
hoofdpersoon, de onderofficier Beck-
mann, ontdekt tussen de ruïnes van
zü'n vaderstad, tussen de puinho
pen van zijn eigen leven, dat hü
zelf schuldig is. Hy was geen pion
op het schaakbord, hij had zich in
de nazi-tüd niet mogen laten mee
slepen door de mentaliteit van zün
volk of door de overtuiging .Bevel
is Bevel". Hij was verantwoordelyk.
Er voltrekt zich in onze eeuw een
enorme vlucht voor de persoonlü'ke
verantwoordelükheld. „Men" moet
het maar uitmaken. „Wij" weten
het niet. Vader Stalin moet het
maar weten of onze geestelüke lei
ders moeten maar beslissen. Als één
ding ons duidelük moet worden is
het- dit dat wij persoonlyk verant
woordelijk zü'n. Wij hebben te kie
zen welke geest ons zal leiden. De
generaals, de technici en de man
nen van de grote politiek zullen ons
lot niet zo maar in handen mogen
houden. Wij zelf hebben mee te
denken mee te spreken, critisch en
bezonnen. Wü zullen niet mogen
vluchten voor de vraag: wat ons
bezielt, wat voor geest ons leidt.
O
Wü' menen' deze dingen alleen
maar te kunnen zeggen uit de over
tuiging. dat Gods Geest bereid is
ons te leiden. De Geest van die God
die de hand reikte aan verloren
mensen, meer nog, die de knecht,
de bondgenoot, de naaste van de
mensen werd. De Geest van die
God, die bereid was onder te gaan
in het menselüke leven en lot met
al zy'n schuld, lijden, nood, verlo
renheid en ln deze ongelooflijke so
lidariteit zich de Heer over al het
menselyke betoonde.
Deze Geest wil ons leiden. Naar
Hem moeten wij durven luisteren.
Deze Geest wil beslag leggen op ons
in het leven van elke dag. Dan
wordt het ons duidelük, dat het in
onze tü'd nergens anders om mag
gaan dan om zelfovergave aan de
mensen. Niet.- om Idealen, niet om
programma's of om machts-over-
heersing. niet om cijfers of winst
marges. Alles wat niet direct be
oogt dienst aan de mensen, is ge
doemd tot een ruïneuze mislukking.
Deze Geest maakt ons duidelük,
dat wü ons geen illusies over ons
zelf en over de medemens hebben
te maken. God weet, wa.t de mens
waard is en wij zullen bereid zijn
het van Hem te horen. Maar aan
de andere kant zal deze Geest ons
duidelijk maken, dat wij nooit pes
simistisch. nooit moe. nooit wan
hopig kunnen en mogen zijn.
God heeft de wereld gered. Al
lang: Daarom nooit wanhopen:
Niet aan de mens vlak naast U,
niet aan het volk naast U! Nooit
wanhopen aan niets en niemand.
Omdat de wereld gered is.
M. W. J. G.
^llllllllllllllllllllllllllllllUllllilllilillliilllllilllllllllllllllllllllilllllllllllillllllilllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllll?;
venbedrüven te stichten, waarvan spre
ker met name de textielbedrüven noem
de. Een en ander wordt aantrekkelijk
gemaakt door een semi-staatsfinancie-
ring en mede door het feit, dat voor
Zuid-Afrika tal van onontwikkelde
markten braak liggen. Mede door het
Nationaal Ontwikkelingsgenootschap
wordt zeer veel gedaan om de nijverheid
in dit land te stimuleren.
Ook Zuid-Afrika worstelt met een
financieel vraagstuk. Deskundigen bre
ken zich het hoofd erover of men de
financiële moeilijkheden moet oplossen
door het aantrekken van vreemd kapi
taal of dat men deze zo mogely'k moet
bestrijden uit eigen middelen. Hoewel
geen financieel expert geeft spreker de
voorkeur aan dit laatste, doch dan moet
ln vele opzichten ook de spaarzaamheid,
welke toch nog altijd een deugd is, wor
den betracht. Voorts zal om tot een ge
lukkige oplossing van dit vraagstuk te
komen Zuid-Afrika in de toekomst min
der moeten invoeren en meer moeten
uitvoeren. De mogelijkheden hiertoe ziet
•spreker voor het land aanwezig.
Sprekende over de arbeidsprestaties
merkte prof. dr Schumann op, dat deze
van de inboorlingen niet zo groot is,
doch hier staat tegenover, dat de blan
ken meer moeten verdienen, hetgeen
uiteraard weer drukt op het productie-
cüfer. Ook is het arbeidstempo van de
kaffers zeer traag, vooral als het vrüe
arbeid betreft; men zou ze het best
voor het werk aan de lopende band kun
nen gebruiken, hetgeen dan ook reeds
plaats vindt.
Als een der grootste problemen waar
voor zich Zuid-Afrika gesteld ziet,
noemde spreker het rassenvraagstuk,
dat volgens hem zal moeten worden
opgelost in een vermenging der rassen.
In het kader der industriële ont
wikkeling ziet spreker in de komende
20 jaar een grote vraag naar blanke
arbeiders on&taan, en dan vooral
naar technisch geschoold personeel.
Hoewel de Nederlanders cr geen priori
teit genieten, zijn z\j er bijzonder wel
kom. Het is een jong land met grote
mogelijkheden!
Nadat enkele aanwezigen met spreker
van gedachten hadden gewisseld, dankte
de voorzitter, de heer J. G. J. Ve.rheij
van Wyk, prof. dr Schumann voor zün
interessante uiteenzetting, waardoor
Zuid-Afrika ongetwüfeld weer dichter
in onze gezichtskring is gebracht.
OPERA-UITVOERING VAN K. E O.
„La Travlata" of „Carmen".
Naar wü vernemen heeft de Stichting
K. en O. wederom het voornemen, voor
haar leden in het Gebouw van K. en
W. te Den Haag een opera te doen uit
voeren door de Nederlandse Opera.
Heeft men verleden Jaar kunnen ge
nieten van Gounod's Faust, ditmaal zal
óf „La Traviata" van Verdi, óf „Car
men" van Bizet uitgevoerd worden en
wel op Woensdag 23 Mei a.s.
MR F. J. J. TRAPMAN 25 JAAR
SECRETARIS BEDRIJSGROEP.
Dezer dagen zal het 25 jaar geleden
zyn, dat mr F. J. J Trapman, advocaat
alhier en secretaris van de Bedryfsgroep
Groenten- en Fruitverwerkende In
dustrie zijn intrede deed in déze In
dustrie als secretaris van de toenmalige
Nederlandsche Bond van Fabrikanten
in Blik en Glas.
Het bestuur der Bedrüfsgroep heeft
het plan opgevat de heer Trapman op
Donderdag 1 Februari a.s. te huldigen.
Als onderdeel van deze huldiging zal op
die dag van halfvier tot halfzes een
receptie worden gehouden in „Het Gul
dén Vlies", waar voor een ieder de ge
legenheid zal bestaan om de heer Trap
man geluk te wensen.
„Menselijke verhoudingen
in de onderneming"
LEZING VAN DE HEER
J. HOOGERWERF VOOR DE L.B.B.
In de Jacobazaal van de Burcht sprak
gisteravond op een kadervergadering
van de Leidse Bestuurdersbond de heer
J. Hoogerwerf uit Den Haag, hoofdbe
stuurslid van de Alg. Bond van Ambte
naren, over bovengenoemd onderwerp.
Na een welkomstwoord van de heef H.
ten Brummel-aar, voorzitter van de
L.B.B., verkreeg de spreker het woord.
Deze wees er op dat het respect voor de
menselüke persoonlijkheid in de onder
neming geruime tüd ontbroken heeft.
Sedert 1945 is er in de mentaliteit van
de mens een ingrijpende verandering
opgetreden; ook de vakbeweging moet
zich rekenschap geven van de veran
derde verhoudingen. Volgens spr. zijn
de begrippen „geschoolden" en „onge
schoolden" niet geheel juist meer.
Spr. schetste daarna de ontwikkeling
van het gildewezen, het zich speciali
seren van de ambachtslieden en de op
komst van de handel en de daarop vol
gende principiële scheiding tussen pro
ducent en handelaar.
In de periode van het vroeg-kapita-
lisme ontstaat het proletariaat, dat zich,
blootgesteld aan uitbuiting, gmg orga
niseren, zowel op politiek als op econo
misch terrein. Deze strijd, ook in de
daarop volgende perioden, was eigeniyk
een strüd voor het verkrügen van men
selijke rechten,
In dit verband wees de spreker op
het tot stand komen van de Stichting
van de Arbeid en van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie, voorts was de
oprichting van de Sociaal-economische
Raad z.i. als een voorloper te beschou
wen van het Economisch parlement, als
een en ander zich althans in gunstige
zin ontwikkelt.
Er is een stroming in ons volk ont
staan, om de verhoudingen in de be-
drüven te verbeteren. Het tot stand ko
men van de fundatie „Werkelük dienen"
ziet spr. als een poging om te komen
tot een meer verantwoord beleid tegen
over de werknemer.
Met de toeneming van de technische
perfectionering is er veel vervaagd van
het begrip „geschoold-ongeschoold", of
schoon er v/el een gradueel verschil tus
sen vaklieden onderling blü'ft bestaan.
Ook de rhythmisch herhaalde arbeid
bleek tenslotte niet zo onaangenaam te
zü'n als men aanvankelijk dacht, mits
men geen arbeidsonlust teweeg brengt
door de mens aan het tempo arbelds-
ondergeschikt te maken Men dient te
beseffen, waarvoor men werkt, men
moet het bedrljfsburgerschap weten te
verwerven. Ieder dient in de onderne
ming een plaats te kregen naar capaci
teit; taakanalyse en werkclassificatie
moeten met een zekere reserve gehan
teerd worden.
Spr. ziet het als een belangrüke taak
van de vakbeweging om bü de werkne
mers het besef aan te kweken, dat niet
alleen het loon, maar ook en vooral de
plaats als mens in de onderneming een
belangrüke factor ts.
Op de Inleiding volgde een gedach-
tenwisseling .waaraan door verschillende
bestuurders werd deelgenomen.
De heer ten Brummelaar sloot daarna
met een dankwoord aan de spreker de
bü eenkomst.
De stucadoors- en kunststeenwer-
ken van het in aanbouw zünde Zeehos-
pitlum te Katwük aan Zee zün opge
dragen aan de Fa. Joti de Best Zn.
te Leiden voor de som van f. 25.190.—
De heer C. F. Lekkerkerker alhier
slaagde te Wageningen aan de Land
bouwhogeschool voor het candidaats-
examen tropische bosbouw.
