Technisch onderwijs en industrialisatie WEERBERICHT Oud-minister ir H. Vos uit P.v.d.A.- bestuur getreden Het front in Korea golft op en neer Economische behoefte zal groot zijn 89ste Jaargang f WOENSDAG 17 JANUARI 1951 00 No. 27204. LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J, W. Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 5,15 per kwartaal, f 0.40 per week Telefoon Dir en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1 Lelden - Giro no. 57055 Duidelijke taal wordt gesproken! Met de grootst mogelijke snelheid volgt in Amerika de ene maatregel op de andere om het land volkomen voor te bereiden op de mogelijkheid van een nieuwe oorlog! En het is geen half werk, dat wordt voorgesteld door president Truman! Niets wordt vergeten. In de eerste plaats zijn er voorstellen, die het land gereed maken voor iedere gebeurlijk heid op direct militair gebied. Leger, vloot en luchtmacht worden opgevoerd tot een niveau als zelfs tijdens de tweede wereldoorlog amper werd bereikt Om maar te zwijgen van de uitbreiding van de atoombom-voorraad. Daarnaast wordt de zo geweldige Amerikaanse industrie volkomen inge steld op de fabricage van het nodige oorlogstuig van klein en groot kaliber. Met inschakeling van alle meest mo derne vindingen tot vernietiging van de vijand. En daarachter zal een geweldige re serve worden opgebouwd, waaruit te allen tijde zal kunnen worden geput! Schatten zijn natuurlijk daarmede ge moeid die slechts door belangrijke be lastingverhoging zullen kunnen worden gedekt. Maar: de vrijheid der mensheid is daarbij gemoeid en ieder, die deze vrijheid lief heeft als het hoogste goed, zal de offers, die daarvoor worden ge ëist, met gelatenheid dragen. Ook voor ondersteuning van de lan den van het Atlantisch pact worden kapitalen uitgetrokken in de Ameri kaanse begroting, doch ook de landen zelf zullen daarnaast hun offers moeten stellen. De rondreis van generaal Eisenhower, die als opperbevelhebber de weermacht der verbonden landen zal leiden, draagt niet weinig bij, om de bereidheid tot het brengen van die offers te verge makkelijken. Overal heeft deze grote legeraanvoerder gehoor ontvangen en overal in West-Europa ziet men dan ook voorstellen om met de grootst mogelijke snelheid de bewapening op te voeren tot het uiterste. Natuurlijk is in ieder land door de communisten getracht om te demonstre ren tegen de generaal en zijn streven, doch totdusver bleef het bij vrijwel mislukte pogingen, die slechts getuigden van de onmacht der vijfde colonne, die niettemin goed en blijvend moet worden gecontroleerd. Het is wel diep en diep droevig, dat slechts op deze wijze er nog een kans is. om de wereld te redden van een derde wereldoorlog Doch welk een vermorsing van kapi talen, waarnaar de wereld snakt ter verbetering van het levenspeil en be hartiging der culturele belangen! Stel u eens voor, dat al deze gelden in plaats van aan onproductief oorlogs- voorbereidingswerk besteed zouden kun nen worden aan werkelijk productieve werken! Voor zover de mensheid zich daarvoor op dit ondermaanse leent,-zou er sprake kunnen zijn van een soort paradijs. Laat ons echter hopen, dat deze me thode van bewapening tot de tanden het beoogde doel zal sorteren en een nieuwe oorlog, die vrijwel zeker de wereld tot een puinhoop zou maken, die niet meer zal zijn te herstellen, zal afwenden. Dan is wel een hoge prijs betaald, doch niet een te hoge Opvallend is bij dit alles wel, dat spe- in Amerika geen blad meer voor de mond wordt genomen bij de aanduiding waarom dit alles noodzakelijk is. Ook de hoogste officiële kringen met presi dent Truman incluis, aarzelen niet lan ger om openlijk de sovjets de directe oorzaak te noemen van al deze rigou- reuse maatregelen. Open en bloot wordt thans gesproken van afweer tegen het communistisch imperialisme, dat duide lijker dan ooit het tsaristisch Rusland deed, de ganse wereld bedreigt. Dat lijkt ons een winst. Juist in zulke naar beslissingen voerende tijden, als we thans beleven, kan men niet duidelijk genoeg zijn! Geenszins behoeft men de deur voor besprekingen in het slot te werpen in tegendeel, men zal altijd goed doen deze deur open te houden tot het laatste ogenblik, maar juist in dergelijke be slissende momenten dient klare taal te worden gesproken, zodat vriend en vijand precies weet, waaraan men toe is. Ware in 1914 en in 1938 ook zo beslist tot uiting gebracht, wat rnen voorstond, dan zou o i. veel onheil zijn afgewend Nu worden er geen doekjes meer ge wonden om de zienswijze van het Wes ten. Moskou kan weten, hoe de zaken staan en daaruit zijn conclusies trekken. Jammer, dat de houding van West- Duitsland daarnaast nog steeds niet zo scherp is afgebakend, al begint er teke ning te komen. Franse premier naar Washington De premier van Frankrijk, René Ple ven, zal op 29 en 30 Januari te Washing ton besprekingen voeren met president Truman, zo deelt het Amerikaanse de partement van buitenlandse zaken mede. Dit geschiedt op verzoek van Pleven. POOLSE DIPLOMATEN UIT ENGELAND GEWEZEN. Engeland heeft twee Poolse diploma ten uitgewezen als vergelding voor de uitwijzing van twee leden van de Britse missie in Polen. Zij zijn net afgelopen weekeinde uit Londen vertrokken. De Engelse diplomaten werden uitge wezen op grond van beschuldigingen, die tegen ben waren ingebracht in een onlangs te Warschau'gevoerd proces. ZACHT WEER De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselend bewolkt met piaat-splijk enkele buien Lang? de kust at en toe harde, overigens krachtige tot matige West-eiyke wind. Zacht voor de tijd van het jaar. (Opgemaakt te 10 uur). 13 JANUARI. Zon op: 8.40 uur; onder: 17 02 uur. Maan op: 12.28 uur: onder: 5 16 uur. Hoogwater te Katwijk te 11.51 uur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's. OORZAAK: GEEN HELDER STELLING NEMEN INZAKE NIEUW-GUINEA-KWESTIE Ook Amsterdams burgemeester d'Ailly? Het Partijbestuur van de Partij van de Arbeid deelt mede. dat ir H. Vos aan het bestuur de volgende brief geschreven heeft: De ontwikkeling van de verhoudin gen heeft mij geleid tot een ernstig besluit: het neerleggen van het lid maatschap van het Partijbestuur. De directe aanleiding hiertoe is de gang van zaken ten aanzien van de Nieuw-Guinearesolutie. Gedurende de onderhandelingen heeft de Tweede Kamerfractie van de Partij een stand- Dunt geformuleerd: overdracht van de souvereiniteit van dit gebied aan Indo nesië. onder bepaalde waarborgen, waarover overeenstemming zou moeten worden bereikt. De regering, in moei lijke onderhandelingen opererend, is gekomen tot een in de kwestie van de souvereiniteitsoverdracht veel minder vergaand voorstel. Ik heb op zichzelf noch bezwaar tegen het doen van het ene, noch Ir H. Vos tegen het doen van het andere voor stel. voorzover het de zelfstandig heid en de verantwoordeliikheid van fractie en regering betreft. Doch ik kan niet meer volgen, wanneer het Partijbestuur over deze zaak zieli een oordeel vormende en naar buiten daarmede tredende, de door de frac tie aanvaarde oplossing niet kiest, ofschoon de meerderheid tegen deze oplossing geen bezwaar heeft, maar het regeringsstandpunt, zij het met de omschrijving, dat dit stand punt geformuleerd: overdracht kan zijn. Elk helder stellingnemcn ontbreekt daardoor, tot schade van de partij en van het land. In ziin brief zegt ir Vos. dat door deze houding steeds meer het com promis in de regering dreigt te wor den tot standpunt van de Partij, Op deze wijze wordt de onmacht van de regering en waar bleek deze dui delijker dan bii het behandelen van de Indonesische zaken in 1948 en nu tot onmacht van de Partij. Ir Vos zegt deze houding niet meer met zijn veraritwoordelnkb»Md als lid van het partijbestuur te kunnen dekken. Hij besluit: „Ik heb overwogen dat het doen van deze stap gevolgen heeft en zal de consequenties daarvan aan vaarden". „HET IS ANDERS". Het Partijbestuur van de P. v. d. A. geeft op de beslissing van ir Vos een commentaar, waarin gezeed wordt dat ziin brief uiteraard een punt van ern stige en uitvoerige discussie heeft uit gemaakt. in de dezer dazen gehouden vergadering van het Partijbestuur. De opvatting van ir Vos aldus het commentaar kan als volgt worden samengevat Ir Vos spreekt over een oplossing van de fractie, die het Partijbestuur niet kiest. Het is anders. Toen begin De cember de onderhandelingen met In donesië volkomen vastgelopen schenen te ziin. maakte de fractie aan de re gering kenbaar in welke richting naar haar mening nog kon worden ge zocht. Noch de fractie noch het Par tijbestuur heeft het daarbii gegeven denkbeeld verloochend. Integendeel. Het Partilbestuur heeft er met voldoe ning kennis van genomen en het als een constructief voorstel begroet, zo als duidelijk bliikt uit ziin verklaring van 10 Januari 1951. In meerderheid achtte het Partilbe stuur het inmiddels aan de orde ge komen voorstel van de regering een te aanvaarden uitgangspunt voor verdere onderhandelingen met Indonesië. Dit laat de in het voorstel van de fractie aangegeven oplossing als mogelijkheid onaangetast. Het oordeel, dat hierdoor elk hel der stelling nemen ontbreekt, is voorbarig. Het spreekt van/elf, dat dit helder en duldeliik stelling ne men zal geschieden bij het Irian- debat in de Tweede Kamer door het daarvoor aangewezen lichaam: de Kamerfractie.. Het partilbestuur zegt in ziin commentaar op de actie van ir Vos het te betreuren, dat deze aan Partijraad en congres de mogelijkheid onthoudt met hem van gedachten te wisselen. Het consta teert met diepe spiit. dat ir Vos „tot schade van de Partii door ziin afwe zigheid dit debat verarmt en het Congres plaatst voor een ernstige moeilijkheid". In het commentaar wordt voorts ge zegd.. dat alle leden van het Partijbe stuur. zonder uitzondering. Ir Vos met nadruk hebben verzocht anders te han delen. ..Zonder Iets af te doen van ziin overtuiging had partijgenoot Vos een andere weg kunnen bewandelen. Ziin medeleden van het Partijbestuur be grijpen niet hoe de weigering om par tijraad en congres in deze zaak te be trekken. in overeenstemming kan ziin met de verantwoordeliikheid van een bestuurder, die door deze organen werd gekozen en haar vertrouwen geniet'1, aldus het commentaar van het Partij bestuur van de P. v. d. A op het af treden van ir Vos als partijbestuurder. Onder hen, die genoemd worden eveneens uit de P. v. d. A. getreden te ziin, is ook de burgemeester van Am sterdam, mr Am. J. d'Ailly. Van de zijde van de burgemeester werd ech ter ieder commentaar op de vraag of zulks juist was, geweigerd. Zal het komen tot een „staakt het vuren'" In een communiqué van het achtste leger wordt gezegd, dat aan het Weste lijk front een eenheid van de verbon den troepen gistermiddag optrok tot 500 meter ten Zuiden van Soewon, waar zij door een onbekend aantal Noordelijken met lichte wapens werd aangevallen. Gemeld is. dat de tegenstanders zich in Soewon terugtrokken, terwijl de man schappen van de VN zich terugtrokken tot nabij Osan ten Zuiden van Soewon. Osan is door de verbonden legers be zet. zoals bekend. Volgens Reuters correspondent bij het achtste leger Ronald Batchelor. trok een tankcolonne der verbonden legers de gehele dag van Osan uit naar het Noor den en ontmoette geen tegenstand, be halve wat vuur van lichte wapens van 150 commqnisten ten Zuiden van Soe won. Deze werden de stad ingedreven en daarna door de tanks en enkele man schappen naar het Noorden verjaagd. Later trok de colonne weer terug EERST „STAAKT HET VUREN"! Een woordvoerder van het Amerikaan se departement van buitenlandse zaken heeft verklaard, dat de_Chinese commu nisten de strijd moeten, staken, voordat de Verenigde Staten zouden deelnemen aan een conferentie over Korea en het Verre Oosten in het algemeen. Als China het plan tot het staken van het vuren in beginsel zou aannemen, doch onaanvaardbare voorwaarden zou stellen, „zouden de Verenigde Staten niet gebonden zijn door hun aanvaar ding van de resolutie tot het staken van het vuren vorige week in de politieke commissie" zo verklaarde de woordvoer der. Functionnarissen van het departement wilden geen commentaar geven op een verklaring van Indiase zijde, dat de AMERIKAANSE B-36's IN ENGELAND. Zes tienmotorige Amerikaanse „super bommenwerpers" van het type B-36 zijn in Engeland geland na een vlucht van meer dan 8000 km. van een Amerikaanse luchtbasis. De bommenwerpers, die de grootste ter wereld zijn en speciaal zijn gebouwd om de atoombom op ver afgelegen doe len te werpen, hebben zes propellers en vier straalmotoren. Zij zijn nooit eerder buiten de Atlan tische kust van de Verenigde Staten en de Hawaiï-ellanden geweest en zullen na vier dagen weer uit Engeland naar de Verenigde Staten terugkeren. De B-36 heeft een actieradius van meer dan 15.000 km. en kan een snel heid van meer dan 700 km. per uur be reiken. Het toestel ls bewapend met 26 kanonnen van 20 millimeter en kan een bommenlast van 38 ton meevoeren. De stemmingen voor een „Opper" burgemeester in Berlijn staakten. Brirlr candidatrn n.l. de voorzitter van Chr. Dem. Partij S chr eiber en Chinezen het vredesplan niet zouden verwerpen. BEWAPENING VAN NATIONALIS TISCH CHINA VOORGESTELD. De democratische senator Mc Carran heeft hij de Amerikaanse Senaat een wetsontwerp ingediend, dat voorziet in het beschikbaar stellen -van een milliard dollars voor het verlenen van militaire hulp aan de Chinese nationalisten, ten einde hen in staat te stellen een tweede front In communistisch China te schep pen! Mc Carran lichtte zijn ontwerp als volgt toe: ..Een onmiddellijke offensieve aotie is noodzakelijk om de zware druk op de Amerikaanse troepen in Korea te verlichten. De Verenigde' Staten voeren oorloc in het Verre Oosten en het zou dwaasheid zijn geen gebruik te maken van de geoefende Chinese nationalis tische troepen op Formosa en de anti communistische guerillas'rijders op het Chinese vasteland die tussen de een en twee millioen man sterk zijn". SENAATSDEBAT OVER TRUMANS BEVOEGDHEDEN UITGESTELD. De leiders van de regeringsfractie in de Amerikaanse Senaat hebben stappen gedaan om het debat over Trumans be voegdheid om troepen naar Europa te zenden uit te stellen tot na Eisenhowers terugkeer. Tevoren had de Senaat be sloten Dinsdag te debatteren over een resolutie van de republikeinse sènator Wherry waarin het zenden van Ameri kaanse troepen naar Europa zonder goedkeuring van het congres ongeoor loofd wordt genoemd. Het a.s. festival te Londen. Voor de buitenlandse bezoekers zal een oude calèche als attractie in ere worden hersteld. Een van de eerste belangstellenden was de populaire artiste Moira Lister. Pmnaranja vnnrlirhtintr i of naar de Technische Hogeschool gaat. rropaganaa en voorncnung ervaart veelal dat 21jr, voorbereiding noodzakelijk écn van de tegenwoordige burge meesters. Reuter, kregen 62 slem- men Zij namen echter de uitslag j ^ooi voor v.oL.o. en u.L.o of De minister van O. K. en W. heeft de Tweede Kamer een zeer uitvoerige nota doen toekomen betreffende de stand van het Lager en Middelbaar Technisch Onderwijs voor jongens en betreffende de maatregelen, die. mede in verband met de industrialisatie, op korte termijn tot de ontwikkeling kun nen bijdragen. Aan deze note ontlenen wij: Indien de industrialisatie in het hui dige tijdsgewricht als een belang van de eerste orde wordt gekenmerkt en hieraan valt niet te twijfelen dan zal aan de voorzieningen die tot verwezenlijking van dat doel onmis baar zjjn, noodzakelijkerwijze voor rang boven andere moeten worden verleend. De minister deelt ten volle de mening van zijn ambtgenoot van Ec. Zaken, vermeld ln de laatste Industrialisatie- nota, dat zowel de noodzaak tot in dustrialisatie als de voortdurende vraag uit het bedrijf naar geschoolde arbeids krachten een duidelijke aanwijzing ge ven. dat, wat het technisch onderwijs betreft, de maatschappelijke behoefte niet is verzadigd. Ook is te denken aan de waarde van een goede vakopleiding van degenen, die later emigreren. Voor de lagere technische scholen zal men regionaal of plaatselijk moeten on derzoeken welke behoeften bestaan of in de toekomst waarschijnlijk zullen ontstaan. Men zal ook in feite rekening moeten houden met de waarschijnlijke omvang van het aanbod, i.e. heta antal geschikte leerlingen dat zich zal aanmelden. Dit brengt mede, dat vraag" en aanbod in dezen niet altijd in evenwicht zullen zijn. Men mag daarbij niet uit het oog ver liezen, dat het binnen redelijke grenzen de ouders vrij moet staan hun kinderen het onderwijs te laten volgen dat naar hun mening de beste levenskansen aan die kinderen zal bieden. Propaganda en voorlichting ten aan zien van de verwachte economische be hoefte behoren naar de mening van de minister ook tot de teak van andere ministeries en organen. Het geven van openbare lessen kan bijdragen tot het geven van meer bekendheid aan het onderwijs. Ook goed uitgevoerde pros pectussen e.ö. kunnen stimulerend wer ken. Ten slotte zullen beurzen en voor schotten het volgen van onderwijs mo gelijk maken aan diegenen, die anders uit financiële overwegingen daarvan zouden moeten afzien. Voorhands mag worden aangenomen, dat de behoefte in de toekomst zó groot zal zijn, dat er reden is de grot. van het onderwijs ook in kwantitatieve zin te bevorderen. Daarbij zal een zodanig beleid echter hoofdzakelijk moeten worden bepaald door de mogelijkheden, die de aanmel ding van geschikte leerlingen in elk concreet geval biedt. Ongetwijfeld zal zulk een beleid de schijn van opportu nisme in zich dragen, maar het heeft het grote voordeel, dat het zich niet ln abstracties verliest en slechts met de realiteit rekening houdt. - Degene die van een lagere school, van blijkbaar nogal gemoedelijk op. van H.B.S. of Gymnasium naar een la gere of middelbare technische School tot die studie ten aanzien van de tech nische vorming gebrekkig is. Een dergelijke scherpe scheiding werkt belemmerend op het streven naar intensieve industrialisatie. Er zal eciige Infiltratie nodig zijn van de techniek in het algemeen vormend onderwijs en van de algemene vorming in het technisch onderwijs. Al Ugt het accent op het verwerven van vakkennis en van technische vaardigheden, toch moet het vakon derwijs tevens aandacht besteden aan een alzijdige harmonische vorming ran de leerling. De kwalitatieve zijde van het technisch onderwijs is naar de mening van de minister veel be langrijker dan de kwantitatieve. Er zal zowel aandacht moeten wor den gegeven aan de opleiding zelve als aan de voorbereiding daartoe. Eisenhowers rondreis COMMUNISTEN IN ITALIË ROERIG. Generaal Eisenhower, de opperbevel hebber van het Atlantische pact, is gisteravond per vliegtuig uit Londen te Lissabon aangekomen. In Italië, waar Elsenhower vandaag besprekingen met de regering zal voe ren, is het gisteren tot ongeregeldhe den en stakingen gekomen, waartegen de politie met kracht optreedt. Honder den communistische demonstranten zijn reeds opgebracht en in alle centra, waar vandaag ongeregeldheden worden ver wacht. zijn sterke politle-eenheden ge concentreerd. Chefs van regeringsdepartementen, van de spoorwegen en openbare werken hebben hun personeel gewaarschuwd, dat deelneming aan door de commu nisten geproclameerde stakingen tijdens Eisenhowers bezoek ontslag, gevangenis straf of boete tot gevolg kan hebben. Intussen staat reeds vast. dat Italië vandaag zonder kranten zal zitten, om dat de drukkers van de communistische zowel als de niet-communistische orga nisaties dan een 24-uurstaking houden om hoger loon. Generaal Eisenhower heeft op een persconferentie te Londen o.m gezegd „verheugd" te zijn over de „kennelijke bereidheid van regeringen en volken'' om de „tegenwoordige Europese taak op zich te nemen". Men zou zeker slagen bij het scheppen van een militaire eens gezindheid en slechts deze eenheid zou tot succes leiden Eisenhower zeiöe tot nu toe slechts over algemene zaken te hebben gesproken. Met de behandeling der technische problemen, was men nog niet begonnen. Hij wenste geen algeme ne lnd-uk over zijn reis te formuleren daar deze neg niet teneinde was. De generaal verklaarde met klem dat het Stille-Oceaangebied van belang ls in strategisch, economisch en politiek opzicht. Overigens zo voegde hij er aan toe kon men heden ten dage geen scheiding tussen de gebieden onderling tot stand brengen, daar alle op hun eigen gebied van b?lang zijn Of Eisenhower ook naar West-Duits- land komt, is nog onzeker. De Vietminh-aanval in Indo-China gestuit Troepen van de Vietminh, die een nieuw offensief tegen Hanoi zijn begon nen. drongen gisteren tot minder dan. 30 km. van de voornaamste stad van Noord-Indo-China op. Franse troepen zouden een machtige verdedigingslinie rond de belangrijke haven Haiphong inrichten Frans Noord Afrikaanse elitetroepen hebben bloedige gevechten op de bajonet geleverd met de tegenstander. De Franse artillerie vuur de honderden granaten af op de hard nekkig oprukkende Vietmlnhtroepen. Du kbommenwerpers waren eveneens in. actie. Gisteravond werd verklaard, dat der tig bataljons van de Vietminh naar schatting ongeveer 40 000 man, in ver bitterde gevechten aan een front van 18 km. ten Noord-Westen van Hanoi in bedwang gehouden werden. Twee gemotoriseerde Franse afdelingen had den belangrijke posities ten Noorden van Vinhjen heroverd. Ook de Franse zouden grote verlie zen geleden hebben. F. W. H. M. Graaf de Mar chant d'Ansembourg. laatstelijk tij delijk zaakgelastigde te Wenen wiens benoeming tot Nederlands gezant te Bangkok, gelijk gemeld, 1c verwachten is. NIEUWE BESPREKINGEN TUSSEN .GEALLIEERDEN EN WEST DUITSERS. Over herbewapening. Gisteren hebben deskundigen der Westerse geallieerden en van de West- Duitsers opnieuw ruim vier uur be aad- sla^gd over het vraagstuk ener West- Duitse bijdrage aan de verdedig.ng van West-Europa. Het verluidt, dat de West- Duiteers de gealliecden een uiteenzet ting hebben gegeven van de wijze waar op hun regering zich voorstelt soldaten te werven voor een West-Duits contin gent. waarbij het, zoals gemald, gaat om het invoeren van dienstplicht of het oproepen van vrijwilligers. Beslissingen zul'en 'eest later worden genomen op een bijeenkomst tussen ör Adenauer en de geallieerde h->z? com missie. De nvütaup de-kun hzt: van be de partijen zullen cp Vrijdag 23 Januari a.s. weer beraadslagen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1951 | | pagina 1