VI Amerikaanse markt stap voor sfap benaderen Vlug en Veilig STADSNIEUWS Winterhanden? Met een enkel woord LAXEER-AKKERTJES DONDERDAG 14 DECEMBER Fiscus moet faciliteiten verlenen Gematijd optlmistisoh over de moge- lykheld tot uitbreiding van de uitvoer van Néderlandse producten naar de Amerikaanse markt is drs P. C A. M. de Bruyn, sepretaris" van de Ned. ■Ka mer van Koophandel ypor Amerika, te ruggekeerd'van een'verblijf in de Ver. Staten, waar hij contacten heeft gelegd om onze export naar het dollargebied te bevorderen. De mogelijkheden achtte hij groot, maar om een Nederlands arti kel op de Amerikaanse markt in te voe^ eren, is een zeer zorgvuldige voorberei ding nodig en de''heer de Bruyn meen de, dat juist daaraan nogal eens iets mankeert- Dit is ook de oorzaak, dat goedbedoelde pogingen om een Neder lands product in Amerika te importe ren, soms schipbreuk leiden. De Ver. Staten achtte hy een be trekkelijk gevaarlijke markt, die stap voor stap moet worden benaderd. Drs de Bruyn meende, dat er zeer prote kansen zijn voor bepaalde voedings- en genotmiddelen (vooral voor kaas en ham) en dat massaproducten in het geheel geen kans maken, omdat de Amerikaanse industrie deze beter en goedkoper kan produceren. Een goede importeur is van beteke nis, waarbij op de volgende punten moet worden gelet: 1. Men moet op tijd leveren en vooral ook kunnen naleveren, want' eenmaal uit de markt komt men er niet gemak kelijk meer ln. 2 Op de noodzakelijke verzorging van dé verpakking is reeds herhaaldelijk gewezen. Het artikel moet a.h.w, zich zelf verkopen. 3. De kwali teit: moet aangepast worden aan de Amerikaanse smaak, die nogal eens ver schilt van de onze. Belangrijk is de belastingpolitiek. Het plezier van het zakendoen, aldus de heer de Bruyn, wordt vaak geremd door het feit, dat de ondernemerswinst door de fiscus wordt afgeroomd. HU deed het denkbeeld aan de hand, dat de fiscus faciliteiten zal verlenen aan degenen, die het onder nemersrisico op de Amerikaanse markt durven dragen. Tevens sugge reerde hy, dat het aan exporteurs ter beschikking te stellen percentage vrije dollars verhoogd zal worden van 10 tot minstens 20 zoals ook andere landen doen. Óver het deelnemen aan beurzen was de heer de Bruyn niet optimistisch. MUIZEN KNABBELEN AAN MENSENRECHTEN. De Verenigde Naties zien zich tegenover een nieuw probleem ge steld: in de 39 verdiepingen hoge wolkenkrabber te New York, waar in het secretariaat van de organi satie is ondergebracht, hebben zich namelijk tot op de dertigste etage ookmuizen gevestigd. De ori- genode inwoners hebben het voor al voorzien op de localen, die be stemd zijn voor de afdeling voor de 'mensenrechten. Naar het gerucht wil, zijn de beestjes reeds begon nen aan het handvest van de men senrechten te knabbelen. Men ver moedt. dat de muizen bij de ver huizing uit Lake Succes reeds met de eerste verhuiswagens meegeko men zijn. Stad Ambon bijna geheel verdwenen IN TOTAAL ONGEVEER 0500 DODEN. De heer Maurice Muir, Australisch functionaris van de Oorlogsgraven dienst, heeft te Djakarta medege deeld, dat de stad Ambon, met uit zondering van vier gebouwen, w.o. een moskee en een electrlsche centra le, bij de acties, die onlangs tegen Ambon werden uitgevoerd, verdween. De vliegtuigen der Republik Indone sia hebben de stad Ambon bij herha ling gebombardeerd, doch de verwoes ting is voor een groot deel een gevolg van brandstichting. Juist voor zijn ver trek op 1 December zag 'hij de instal laties op het vliegveld Laha in brand staan. De troepen van de R.I. waren bij zijn vertrek in het bezit van de gehele Noordelijke helft van het eiland Am- boina, doch hun tegenstanders voerden een guerillastriid in de buitenwijken van de stad Ambon en nabij het vlieg veld Laha. Volgens de heer Muir telden de land-, zee- en luchtmacht der R.I., met een aantal manschappen ten totale van ongeveer 20.000, ongeveer 4000 man aan verliezen. Naar schat ting verloren de Am bonnezen, wier aantal ongeveer 1000 man bedroeg in hoofdzaak bestaande uit gewa pende jongens en studenten en een klein aantal „groene baretten" 500 man. Onder de burgerij bedroeg het aantal doden en gewonden vol gens schatting ongeveer 5000. Ongeveer 17.000 Ambonnese burgers waren ondergebracht in huizen aan de zeekant, die aan de vernieling ontkomen waren. Men schat, dat 80% van hen aan ondervoeding leed. Hij vertelde voorts, dat de Ambonne- zen een groot aantal Indonesische mi litairen naar een kamp. dat op de res ten van een 17e eeuws Portugees fort was opgezet, hadden gelokt. Een aan tal Ambonnezen hield zich echter in de onderaardse gangen verborgen en deed plotseling een aanval, waarbij enlee hónderden militairen, o.w. de 24- jarige chef-staf luitenant-kolonel Sla- met Riiardi. om het leven werden ge bracht. De heer Muir. die aan beri-beri lijdt, is per vliegtuig naar Australië vertrokken. Eric Hazelhoff heeft zijn verhaal MAAKTE SOLOVLUCHT VAN 1640 MIJL NAAR AMBON. Het spel kan beginnen Eric Hazelhoff, de Nederlandse jour nalist die eind November op geheimzin nige wijze uit Manilla verdween, heeft uit Sorong. (Ned. Nieuw Guinea) een radioboodschap naar U.P. gezonden, waarin hij vertelt er in geslaagd te zijn Ambon per vliegtuig te bereiken. Hij heeft het verhaal gekregen dat hy wen ste en zal zo spoedig mogelijk naar Ma nilla terugkeren, om de lasten te dra gen. Omdat op 2 December zijn doorreis- visum afliep, had de Phllippijnse rege ring Hazelhoff's arrestatie en deporta tie bevolen, doch hij kon niet gevonden worden In nazelhoff's boodschap werd ge zegd: .Ik bereikte Ambon op 5 De cember na een solovlucht van 1.640 mijl in een één-motorig sporlvliegtuig. Op de terugreis moest ik een nood landing uitvoeren bij Halmaheira. Zal zo spoedig mogelijk naar Manilla star ten, waar dan het spel beginnen kan! Roem vandaag niet naar Djakarta CONFERENTIE DUURT VOORT. Na afloop van de gistermiddag ge houden informele vertrouwelijke bespre king van ministers ter Nieuw Guinea- conferentie werd meegedeeld, dat ae besprekingen vanmiddag om vijftien uur zullen worden voortgezet. Mr Moh. Roem zal vandaag nog niet haar Djakarta reizen, aldus deelde hij mede. Wanneer dat vertrek plaats zal heb ben kon hij nog niet zeggen. „Zolang er leven is is er hoop", zo'zei-de minister Leimena op een vraag naar de gang van zaken ter conferentie. Explosie bij Ede TREIN REED OVER DRAAD. Gistermiddag om halfvier zag de be stuurder van een electrlsche trein, d'e van Utrecht naar Arnhem reed, tussen Ede en Wolfheze een draad over de-lijn liggen. Toen de trein er over heen reed, volgde een explosie terzijde van de spoorbaan. Er waren in de omgeving militairen aan het oefenen. De com ma n.dant. wist niets van de aanwezig heid van de draad, zo zeide hij en kon daarover geen opheldering geven. Er is een onderzoek ingesteld. De trein reed met zeer geringe vertraging door. HET BESTUUR VAN FINSTERWOLDE Aan het voorlopig verslag der Tweede Kamer over hét wetsontwerp tot voor ziening in het bestuur van de gemeente Finsterwolde ontlenen wij, dat de toe stand in Finsterwolde een onverwijlde voorziening vereist. Aanneming van het voorliggende wetsontwerp lijkt in de ge geven omstandigheden dan ook gewenst. De -geldigheidsduur zou echter gesteld kunnen worden op b v\ ten hoogste 6 maanden. De minister zou dan kunnen worden uitgenodigd binnen de genoem de termijn met een nieuw wetsontwerp te komen. 'n „lekkere" versnapering tégen de hoest! f. 50.000,— no. 9719 en f. en no 25.000,- 12850 In de 511e staatsloterij, vijfde klasse, 11e lijst, is de f. 50.000 gevallen op no 9719 en.de f. 25.000 op 12850. Vergadering Prov. Staten Zuid-Holland INDUSTRIALISATIE EN VERZILTING VAN GRONDEN. In de voortgezette vergadering van Pi'qv. Staten van Zuid-Hollknd noemde de: heer H. van Woudenberg (Arbeid) de, ontsluiting en bescherming van recreatiegebieden zeer belangrijk. De samenwerking van de gemeenten is hier onontbeerlijk. Mr dr P. G. Knibbe (A.R.) sprak uitvoerig over de industrialisatie. Daar by vroeg hij of het geen aanbe veling zou verdienen een industriële commissie in te stellen. Mij hoopte, dat jonge arbeiders in hun eigen om geving zullen kunnen blyven en dat ermee bij de industrialisatie rekening zal worden gehouden. De heer, A'. Vlasblom" (S.F.G.) hield een uitvóérTg betoog,' waarin hij gètui'g- de van het beginsel zijner partij. Hij nam stelling tegeri mr fan Baren, die had verklaard, dat de S.P.G. bij de laat ste verkiezingen op onbehoorlijke wijze haar kiezers had voorgelicht over de doelstellingen van de A.R. partij. De heer J. Spronkers (Arb.) vroeg aandacht voor het wegenvraagstuk. Ir J. D. J. Waardenburg (Arb.) vroeg of de Avifauna in Alphen a. d. Rijn de in dustrieplannen niet doorkruist. Dr B. van de Tempel (Arb.) meent, dat er op het gebied van de industrie vele taken voor de provincie openlig gen. Hij vroeg Ged. Staten in de zo- merzitting de plannen van industriali satie kenbaar te maken. De heer C. A. M. Diepenhorst (A.R.) merkte op, dat, wil de industrialisatie slagen, er meer aandacht aan het vakonderwijs zal moeten worden besteed. Er zal een doelmatige spreiding moeten zyn van de scholen over de provincie. Hij vroeg een onderzoek naar de toestand in de provincie te doen instellen. Mej. A, B- Pomper (Arb.) brak een lans voor het kleuteronderwijs, dat dik wijls het stiefkind blijkt te zijn. De heer L. van Halm bepleitte een Kerstgrati ficatie voor het Provinciale personeel. De heer M. P. van der Weyde (K.V-P.) drong er bij Ged. Staten op aan gro tere waterschapseenheden in de pro vincie te vormen. De heer J. Ebbens (Arb.) vestigde de aandacht op de verzilting van de tuin en landbouwgronden. Hij pleitte voor een compromis tussen het behoud van het agrarisch areaal en een verantwoor de ontwikkeling der steden. De vergade ring werd hierop tot vandaag verdaagd. HANDELSBESPREKINGEN MET WEST-DUITSLAND TIJDELIJK AFGEBROKEN. De Nederlands-Westduitse handelsbe sprekingen te Frankfort, welke op 28 November j.l. waren begonnen, zijn opgeschort.' Van Duitse zijde wordt vernomen, dat er' geen overeenstemming is bereikt hetgeen ten dele moet worden toege schreven aan de omstandigheid, dat de Duitsers zich niet "in staat achten om op grote schaal commerciële verplich tingen aan te gaaii, alvorens de lening ten bedrage van 120 millioen dollars van de, Europese Betalingsunie defini tief is goedgekeurd. De Néderlandse delegatie is naar Den Haag teruggekeerd. Te Den Haag wordt vernomen, dat het hier slechts een korte onderbreking van de onderhandelingen betreft. De Nederlandse delegatie zal zeer ■binnenkort weer naar Frankfort ver trekken oai de besprekingen voort te zetten, „NOODSIGNALEN" VOOR IJMUIDEN AANGESPOELD. Gisteren zijn op het IJmuidense strand ruim 50 kisten-met hoódsignaal-- patronen aangespoeld. Dit zijn 2-5-9 .blauwkruisers". die door vele schepen in geval van nood borden gebruikt en een fel blauw licht verspreiden als zij worden afgeschoten of aangestoken. De kisten moeten kort geleden over boord geslagen zijn, want zl) hadden kennelijk nog niet lang in het water gelezen. Zij zijn voorzien van de letters ,.KPA" en de afbeelding een uiteen- springende rode granaat. Er wordt op gewezen, dat na verbranding van deze noodsignalen een voor mens en dier- uitermate gevaarlijke stof overblijft, zo dat voorzichtigheid voor eventuele vin ders geboden is., ADVIES VOOR HUISBRANDVERBRUIKERS. De adviescommissie voor de huisbrand- voorziening vestigt er nogmaals de aan dacht op, dat, hoewel de beschikbare hoeveelheden huisbrandkolen groter zijn dan vorig jaar, de huisbrand verbruikers zich tevreden zullen moeten stellen met die soorten, welke beschikbaar zijn. Dit betekent dus niet uitsluitend anthra- ciet, doch ook eierbriketten, Ess- en driekwartvetnootjes, cokes en bruinkool briketten. AANVOER VAN RIJST Op 18 December a.s. wordt in Rotter dam het Engelse s.s, „Saint Gregory" verwacht met een voor ons land. be stemde lading rijst uit Slam. Deze lading, 8 450 ton, is de grootste charterlading rijst, die sinds de oorlog naar Nederland wordt gébracht enis grotendeels bestemd voor consumptie hier te lande. Tweede Jeugdconcert Toonkunst THEO VAN DER PAS OOGSTTE GROOT SUCCES! In plaats van de pianist Cor de Groot, die telegrafisch bericht had gezonden niet te kunnen overkomen, omdat hij ln Spanje ziek was geworden, trad op het tweede Toonkunst-Jeugdconcert de pianist Theo van der Pas op. De jeugd kent hem reeds van vorige malen en zijn verschijning was dus,voor de talloze luisterenden die de Stadszaal volkomen vulden zelfs het podium was weer gedeeltelijk bezet! in genen dele eent-e leurstelling. Van der Pas werd met warm applaus begroet! Het bleek zéér goed gezien, nu eens werken van meer moderne componisten op het programma te plaatsen: de jeugd dient ook hén te kennen en voor zover wij het uit de grote aandacht en het succes konden afleiden, staan de jonge ren tegenover hen niet zo vreemd. Van der Pas speelde Gabriël Fauré's T.Thema met variaties", geschreven ter gelegenheid van een pianistenconcours van leerlingen van het Paryss ©onser- vatoire, waarvan hij directeur was. Dit zeker niet gemakkelijke werk, dat vooral in de laatste variaties door de driftige rhythmen een meeslepend karakter ver krijgt werd brillant vertolkt. Ragfijn, gracieus en teder klonk ook onder zijn handen de Sonatine van Ravel en met grote interesse heeft men tevens kennis gemaakt met de derde Sonatine van onze Nederlandse compo nist Léon Orthel: een vrolijk, spranke lend en geestig werkje dat wederom diens grote compositorische gaven dui delijk in het licht stelde. Van der Pas Weeft deze compositie van zijn collega aan het Haagse Conservatorium de hoogste eer bewezen! Ten slotte de 24 Préludes'van Chopin: een zware opgave, maar waaraan het auditorium, dank zij de grote Ghopin- verwantschap, die Van der Pas eigen is, de hoogste vreugde beleefd heeft! Wij hebben zo de Indruk, dat deze jeugdconcerten de liefde voor de muziek bij de jeugd wakker roepen of sterk sti muleren. hetgeen dan ook de bedoeling is. In ieder geval had Van der Pas, dank zy zijn voortreffelijk spel en sympa- thieke toejuichingen, dé zaal volkomen op zijn hand! De regeling het is géén sinecure zoveel honderden jongens en meisjes hun plaats te wijzen! liep als steeds op rolletjes! H. JAARVERGADERING CHR. HIST. JONGERENGROEP. De C.H. Jongeren kwamen gisteren weer bijeen. Na een gedeelte uit Matth. 6 voorgelezen te hebben, sprak de voor zitter, de heer J. Schinkel, een wel komstwoord, in het bijzonder tot de nieuwe leden uit Katwijk. Hij wierp een blik in het verleden en wees op de plicht tot verdere opbouw van- de groep. We moeten weten waar om we C.H. stemmen, De slag om Lei den gaat beginnen! De secretaris liet in zijn jaarverslag Wet afgelopen jaar de revue passeren. He.t bleek dat de -groep elf maal bijeen gé.Weést was: Sinds vorig jaar vèrdub-: 'beidé het ledenaantal Actief werd deel genomen aan het Leldse Jeugdparle- ment. Het verslag van de pennlngmeesteresse, mej. R. v. d. Wijngaard, wees uit dat er een batig saldo is. Tot leden van dé kascommissie werden benoemd G. Hen zen en mej. C. Zitman. In dé plaats van het vertrekkende be stuurslid, de heer D. Binnenkamp, werd gekozen de heer D, Swaan. In de com missie tot herziening der statuten wer den aangewezen, mej. T. Versé en de heren J. de Leen en P. v. d. Kwaak. Na dit huishoudelijke gedeelte volgden afwisselend zang en film. D. van Wei zen bewees hierbij zijn diensten. Met een woord naar aanleiding van Efeze 6 sloot de secretaris deze geslaag de bijeenkomst. ACADEMISCHE EXAMENS Gepromoveerd tot doctor ln de Wls- en Natuurkunde op proefschrift getiteld „Analysis of the Animal Community in a Beech Forest Floor" de heer- J. van der Drift (Oosterbeek)idem tot doctor in de Rechtsgeleerdheid op proefschrift getiteld „Beschouwingen over de wet geving op de Verzekeringsovereenkomst" de heer N. L. C. Fonkert (Rijswijk). mei ongeëvenaarde geneeikracht GOUDEN CONRAD MEDAILLE VOOR IR JOSEPHUS JITTA. Het Koninklijk Instituut van Inge nieurs heeft aan ir J. P. Josephus Jitta, hoofdingenieur-directeur van de Rijks waterstaat te Utrecht de gouden Con- radmedaille toegekend. Deze onderscheiding wordt gewoonlijk elke 5 jaar uitgereikt voor de beste technische verhandeling. Ir Jcsephus Jitta heeft deze ondersoheiding gekre gen op grond van een aantal artikelen over sluizenbouw. De laatste Conradmedaille werd uit gereikt in 1941; de oorlogsjaren onder braken de reeks. Zilveren jubileum P. Guley A.s. Zaterdag zal het 25 jaar geleden zijn, dat de heer P. Guley als boek houder in dienst trad by de firma J. Houthoff, groothandel in tabaksfabri katen, aan de Herengracht 94. Van deze 25 jaar was de-jubilarisjuirh 20 iaar werkzaam onder léiding van de P. GULEY. oprichter der zaak, de heer J. Houthoff, en sinds 1945 onder die van de tegen woordige directeur, de heer J. Ph. He- merik. De heer Guley, die in het kerkelijk- en verenigingsleven van de Sleutelstad een bekende figuur is, is o.m. ouderling der Ned. Herv, Gemeente, lid van de Commissie Eredienst van deze gemeente en tot voor kort secretaris van de Re- classeringscommïssie der N.H. Kerk, Voorts had hij indertijd zitting in het bestuur van de afdeling Leiden van de Chr. Hist. Unie en van de C.H. Jonge rengroep. Geruime tijd heeft hij ook deel uitgemaakt van het Cadi-comité, in welke kwaliteit hy kort na dé oorlog werd aangesteld als beheerder van het Cadi-gebouw aan het Rapenburg. Ter gelegenheid van dit zilveren jubi leum zal de heer Guley Zaterdagmiddag in de kring van het personeel worden gehuldigd, in aansluiting waarop van 4.30 tot 6 uur in hotel-caférestaurant „Klein Minerva" in de Vrouwensteeg een receptie zal worden gehouden. ADVERTENTIE BINNENLAND. Onder grote belangstelling zijn gisteren te Emmen de slachtoffers be graven. welke Vrijdagavond J.l, door ver drinking ln het Linthorst Homankanaal bij Bellen om het leven kwamen. Het Groninger college van Burg. en Weth. heeft het initiatief genomen tot het voeren van bespreking, n inzake het instellen van landelijke examens voor kleuteronderwijzeressen. Bij werkzaamheden aan het Grand Hótel te Sc-hevenlngen werd gistermid dag de 30-Jarlge werkman K. J. P. uit Den Haag door een houten balk getrof fen en gedood De balk werd door de 63- jarige G. R. uit Den Haag zonder voor afgaande waarschuwing van 14 meter hoogte naar beneden gegooid. Tegen R, ls proces-verbaal opgemaakt. De minister van O.. K. en W. heeft besloten aan het Algemeen Pensioen fonds van Nederlandse tonelisten een rijkssubsidie van f 500 toe te kennen ten behoeve van het opgericht weduwen- en wezenfonds, bij gelegenheid van het 40-Jarlg toneeljubileum van Jo Stern helm. Eduard von Steiger is ln een ge combineerde zitting vooi 1951 tot bonds president van Zwitserland gekozen. De 69-tarige Von Steigei. die de enige ervn- dldaat was. Is minister :va-i Justitie en politie en bekleedde In 1950 het vlce- premlcrschap In het kabinet. De kunstschllder-mozaïst Anfcoon Molkenboer ls door de regering der Franse republiek benoemd tot Ridder in hét Legioen van Eer als erkenning voor zijn werken ln en voor Frankrijk, vooral op kunstgebied. BUITENLAND. De Britse minister voor de voedsel voorziening, heeft medegedeeld, dat de onderhandelingen van Engeland met de Argentijnse regering over de levering van vlees zijn afgebroken. Sedert het begin van de uitbarsting van de Etna ls uit de nieuwe kraters meer dan 400 mtllloen M.3 lava gestroomd, zo dat deze uitbarsting wat de hoeveelheid lava betreft, de grootste ls van deze eeuw. Te Bombay begint vandaag een In ternationale conferentie over de atoom energie. waaraan meer dan 200 geleer den zullen deelnamen De conferentie duurt zeven dagen. 1 In de chemische afdeling van een atoomfabrtek tn Chalk River (Canada) heeft zich „bij het doen verdampen van een vloeistof" een ontploffing voorge daan. Eén persoon werd gedood en vier raakten gewond. De atoomzull dié op enige afstand van de plaats der ontplof fing staat, ls niet beschadigd Ook het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden heeft het wetsontwerp goedgekeurd tot het zenden van voedsel- i hulp aan Joego-Slavlé ten bedrage van 38.000.000 dollar. I Volgens een mededeling van het Franse leger ln Indo-Chlna ls de acti viteit der Vletmlnli ln de provincie Ton kin, in Noord-Indo-Chlm-, ln de afgelo pen 24 uur toegenomen. Een aantal pos ten en dorpen, die 30 tot 40 kilometer ten Zuiden en ton Zuid-Oosten van Ha- nol zijn gelegen, wera aangevallen. De bestuursraad van de organisatie voor Europese economische santenwer king heeft thans definitief goedgekeurd, dat de Europese betallngsunle aan West- Duitsland een credlet verstrekt van 120" millioen dollars om de tijdelijke finan ciële moeilijkheden, waarin dit, land ver keert, te overwinnen. Een lezing van de Poolse generaal Anders ln het Paleis voor Schone Kun sten te Brussel ls gisteravond door com munistische manifestanten verstoord. Een tweetal hunner ls gearresteerd. Een viermotorig toestel van de „Swissair" van de lijn Genéve New-York dat bil de start te Sydne> tegen een pij ler botste, ls geheel door brand vernield. De 20 passagiers en de 11 leden van de bemanning zijn er ln geslaagd het toe stel te verlaten vóór het uitbreken van de brand. Diverse regeringen, w.o die van Ne- Od 21 December a a zal hpf 'viffHtr ring* «n memorandum BS? "AT- ,3af Se,eden. dat aan de VnlversU ln bezwaren worden geuit tegen de Egyp- j:e1^ van Leiden promoveerde tot doctor tische regeling, waarbij beperkingen wor- Mn de rechtswetenschappen Jhr mr W. den opgelegd aan de vrije scheepvaart J- M van-Eysinga. oud-hoog'eraar aan door het Suez-kanaal. 'deze Universiteit, wonende alhier. werken _leQ£nv_ej^s_^o£pina Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling LEZING VAN DE HEER T.K. LLNGSlUA OVER MULTATULI". Onze stadgenoot, de heer T. K. Lings- nia sprak gisteravond lil* het Federatie- huis over de bekende schrijver envoor- vechter van kolciiiale hervorming1 Edu ard Dcuwes -Dekker, meer bekend- onder het pseudoniem Multatuli. Spr. behandelde niet alleen het be wogen leven van Multatuli, doch schet ste tevens uitvoerig zijn afkomst, de verhouding in het familieleven en om welk confuct het leven van ae schrijver van de „Max Havelaar" ging. Dit meesterwerk, nog steeds zijn meest gevraag-ae boek, sloeg destijds in als een bliksemstraal en is, naar spr.'s oordeel te beschouwen als het begin van de ethisch koloni-ale politiek. In het bijzonder in Friesland werd Douwes Dekker in hoge mate vereerd en tal van Friezen zijn er heden ten dage neg trots op, alle afleveringen van ae voor die dagen vrij dure uitgave van de Max Havelaar te bezatten en te ken nen. Troelstra sprak ook steeds met grote waardering over de grote 6chryyer, die uit een begaafde familie stamde. Aangezien het omvangrijke proza, van Multatuli niet tegelijk met diens veel bewogen leven behandeld kan wor,den, schetste de inleider alleen de levens loop, alsook die van vrouw en kinderen van M, en wel op een buitengewoon on derhoudende wijze. De vader, Engel Douwes, gehuwd met Sietske Klein, vestigde zich op Ame land en hield zich bezig met sluikhan del. Als hij in betere doen komt, voegt hij de naam Dekker bij zijn familie naam. Het gezin was zeer godsdienstig, de oudste zoon werd predikant en ol- schoon geen redenaar, was deze bij zijn gemeenteleden bemind. Critisch, prikkelbaar en nerveus- als Multatuli is, komt hij al spoedig in con flict met zyn omgeving en ook ais hij in 1839 naar Batavia gaat, waar hij een betrekking krijgt bij de Rekenkamer, botsen zijn radicale denkbeelden met die van de toenmange machthebbers. Spr. schetst dan de stryd tegen het onrecht, de inlanders aangedaan en de moeilijkheden, tengevolge van het slor dig omspringen met geld ontstaan, zo mede hoe men hem een eervolle be trekking aanbiedt in de West, hetgeen Multatuli weigert. Aangezien dit plaats vond in dezelfde, maand dat de befaamde- „Max Have laar" uitkomt (volgens, Van Lennep een „bliksems mooi boek") kreeg dit z.g. eerherstel een bijzondere betekenis. Het zou ons te ver voeren de lezing van de heer Lingsma op de voet te vol gen, gezien de omvangrijkheid van het door de inleider geciteerde feitenmate riaal betreffende de grote hervormer. De inleiding, welke van een gedegen kennis van het onderwerp getuigde, werd met grote aandacht gevolgd; Een Interessante discussie besloot de avond, die met een dankwoord van de voorzitter der Instituütsaïdeling geslo ten werd. GOUDEN DOCTORATEN'. Op 20 December as zal het vijftig jaar geleden zijn dat aam de Leidse Universiteit promoveerde tot doctor in de rechtswetenschappen de heer H. Heu- velink, oud-pres. der anrrechtbank te Dordrecht en wonende aldaar. Bloemenmagazijn ALBERT RIEL, Haarlemmerstraat 167, Leiden - Telef. 24704 Aparte Kerststukjes vanaf 50 cent. De grootste sortering. „De Christenvrouw in deze veranderende wereld" LEZING VOOR CHR. HIST. VROUWENGROEP. Voor bovengenoemde groep sprak mevr.' Baronesse van ter Borgh tot Verwo'.- den-Maris uit Geldermalsen over; „De- Christenvrouw in deze veranderende wereld". Op vaak geestige wijze belicht te spreekster het léven van de vrouw ongeveer 50 jaar geleden. Zender hulpmiddelen zoals stofzui ger, wasmachine enz., bleef haar niet veel tijd over voor dingen buitenshuis. Waagde zij zich toch nog eens op ker kelijk of politiek, terrein, dan droeg zij gauw de naam van „blauwkous". Verpleegster of onderwijzeres was het enige dat overbleef als een meisje niet tot een huwelijk kwam. Wie zal het leed pellen van de velen, die niet trouwden en genoodzaakt wer den de huishouding van vader of an dere familieleden op zioh te nemen? Hoeveel talenten bleven hier onge bruikt? De eerste wereldoorlog bracht de vrouw op plaatsen, welke de mannen moesten verlaten. Toen bleek dat de werkzaamheden ook goed gedaan kon den worden, wilden heel veel vrouwen na 1918 deze plaatsen niet meer ver laten. De tweede wereldoorlog opende neg meer plaatsen voor de vrouw. Een in alls opzichten Verenigd Europa vergroot pok onze verantwoordelijkheid, aldus spr. Toch verstaat de vrouw ook nu nog niet voldoende haar taak in deze veranderende wereld. Wat doen wij voor de maxsajeugd, voor de stichting voor ouden van dagen enz.? Hier moet veel werk blijven liggen door gebrek aan werkkrachten. Zeker, allereerst hebben wij te zorgen, voor een goed gezinsleven en te maken dat man en kinderen daar werkelijk een rustplaats vinden. Wie zal de in vloed van de vrouw vaststellen, die zij ongemerkt, via haar gezin, op het we reldgebeuren heeft? Maar hoe kunnen wij meeleven wan neer wij niet eens buitenshuis kijken, en de problemen van déze tijd bestude ren? Ligt het niet op onze weg um b,v. de dagbladen goed te lezen, ook van andere .partijen en het niet alleen te laten bij de familieberichten? Verstaan wij de strijd van vandaag? Wat is onze vrijheid ons waard? De vrijheid van denken, geloven en spa-e ken? De strijd tegen het moderne hei dendom is toch zeker ook wel de strijd van ons Christenvrouwen. Spr. besloot haar aandachtig aangehoorde rede met het uitspreken van de wens dat de ad- ventsweken ons leren verstaan de gi*ootheid van het offer en ons drin gend heenwijzen naar het dagelijks gebed. Dr A, Kuypers buiten gewoon hoogleraar in de paedagogiek THANS LECTOR IN PSYCHOLOGIE EN KINDERHEELKUNDE TE AMSTERDAM. Tot buitengewoon hoogleraar In de paedagogiek aan de Rijksuniversiteit te Leiden is benoemd dr A. Kuypers, thans o.a. lector aan de Vrye Univer siteit te Amsterdam in.de psychologie en kinderheelkunde. Prof. Dr A. KUYPERS. De heer A. Kuypers werd te Rotter dam op 27 April 1892 geboren. Na al daar zyn schoolopleiding te hebben ge volgd, ving hij in. 1920 aan de gemeen telijke Universiteit van Amsterdam een studie aan in de Duitse taal- en letter kunde, die hij in 1931 bekroond zag met de cum laude verwerving van de doc torsgraad aan de Vrye Universiteit te Amsterdam op een proefschrift, getiteld „Het onderbewuste in de nieuwere pae- dagogische psychologie". Van 1931 tot nu toe was dr Kuypers docent bij de opleiding paedagogie M.O. in Amsterdam. Voorts bekleedde dr Kuypers de functie van eindredacteur van het Christelijk Paedagogisch Tijd schrift, terwijl hij sinds 1948 lector was aan de Vrije Universiteit voor het on derwijs in de paedagogische psychologie en de kinderheelkunde. Sinds 1920 was dr Kuypers leraar in de Duitse taal aan een Chr. HJ3.S. te Amsterdam. CHOPIN-RECITAL STEFAN ASKENASE. Donderdag 28 December a.s. geeft de beroemde Poolse pianist Stefan Aske- nase een Chopm-recital m de Stadsge hoorzaal. Dit optreden is een onderdeel van een uitgebreide tournée door ons land en tevens een voorlopig afscheid, daar Stefan Askenase vele verplichtingen in het buitenland meet vervullen. - Woensdag a.s. -zal voor de Leidschi Kunstkring ,Voor Allen" optreden he; Nuovo Quartetto Italiano, dat vorig sei zoen hier met ziulk een overweldigend succes 'speelde. Het programma bevat werken van Mozart, Beethoven en Schu bert. Aan de Theol. Hogeschool de* Geref. kerken te Kamren slaagde voor het c-andidaatsexamen de heer N. Ko- renhoff alhier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 2