HISTORISCHE EN JUICHENDE ONTVANGST
VAN VORSTELIJK PAAR
Pracht en praal in druilerig Londen
Hartelijke begroeting op Victoria Station
WEERBERICHT
176 gasten bij schitterend
Staatsbanket
Jaargang
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1950
No. 27159,
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. M enkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 4.50 per kwartaal: 35 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1. Leiden Giro no. 57055
(Van onze speciale verslaggevers te Londen).
In typisch druilerig herfstweer heeft Londen ons Koninklijk Paar een over
eenkomstig de Engelse volksaard ingetogen, doch daarom niet minder ge
meend welkom bereid. Het was guur en somber toen het uur van aankomst
naderde. Maar het bleef droog.
Een fijne nevel 'hing over de stad en gaf haar juist die unieke sfeer, die
altijd zo bijzonder treft.
Het gedeelte van het perron,, dat Yoor de ontvangst was open gehouden,
was bedekt met een rood karpet, geflankeerd door tribunes voor bijzondere
gasten. De stationsmuur ging schuil achter rode gordijnen, waarop enkele
malen het monogram J. B. was aangebracht.
Daarvoor stonden vier hoge pied-de-stals, waarin prachtige gele en bruine
chrysanten en aronskelken waren geschikt. Het feestelijk karakter van de aan
komst werd behalve door de vlaggen nog verhoogd door de zee van licht,
welke werd uitgegoten door de felle televisielampen.
Even voor dat de trein binnen reed, betraden de leden van het Engelse
Koninklijke huis het perron. De Koning en de Koningin werden allereerst be
groet door mevrouw Michiels van Verduynen, de echtgenote van de Hollandse
ambassadeur, die de reis van Dover had meegemaakt.
De Koning was in admiraalsuniform, de Koningin droeg een mantel van
mauve fluweel en een hoed met veren van dezelfde kleur. De beide prinsessen
vormden een charmante groep. Prinses Elizabeth was gekleed in een fel rode
fluwelen mantel, contrasterende met de paarse mantel van Prinses Margaret.
Het was een imposant gezelschap dat de komst van ons vorstenpaar afwachtte.
Men moest even aan een Shakespearestuk denk toen de kleine, gedron
gen figuur van de Mayor van de City van Westminster in zijn middeleeuwse
dracht van goud en blauwwitte kuitbroek en zwarte struisveren, driekanten
sfeek naderbij kwam. Martiaal was de forse Lord Mayor van Londen, die een
gelijksoortige kledij droeg in zwart en goud. Het oog werd verder geboeid
door de vele uniformen Yan hoge militairen en andere autoriteiten.
9
Een afzonderlijk geheel vormden de vertegenwoordigers van de Nederlandse
ambassade met hun dames. De Engelse minister van Buit. Zaken, Bevin, was het
eni9e lid van de regering, die zich niet aan de voorgeschreven kleding had
gestoord. Hij verscheen met zijn gewone zwarte gleufhoed, zwaar op zijn stok
leunende, maar hij zag er beter uit dan in lange tijd.
Klokslag drie uur stoomde de Konink-
•j tre'n' waarvan de locomotief ge-
ooia was met de Engelse en Nederland-
rL f^en' lano2'wn het station bin-,
ttin, Wa2°n' waarin zich ons Vor-
jb1JS,paar bevond, hield stil tussen" cé
Jv*. ha£en van vele personen, in het
™Men waarvan zich de Engelse
i-oninklijke familie bevonu,
Even was er spanning,
Psnon stapt€ Koningin op het
Wa.s een historisch ogenblik in
W L2in 0R1(*at' het de eerste ma.al
pffi i wn Nederlandse monarch'een
Brorf- bezoek aan Engeland bracht.
en ^ac* nooit tevoren een rege-
V0Fstin in officiële 'hoedanigheid
"e'se bodem betreden.
De Koning begroette onze 'Koningin
hartelijk, terwijl Koningin Elizabeth
glimlachend toeliep op Prins Bomhard,
die inmiddels op het peixon verschenen
was.
Daarna volgde de wederzijdse begroe
ting tussen de beide Koninginnen, die
elkaar kusten, en van de Koning en
Plóns Bernhard, die elkaa- hartelijk de
hand schudden.
Ook de begroeting van Koningin
Juliana met de beide prinsessen was
bijzonder hartelijk. Vervolgens sleide de
Koning officiële autoriteiten aan onze
vorstin voor, waartoe o.a. Loni Allan-
minder wind.
D* Bilt verwacht tot morgenavond: j
rP7fl zwaar bewolkt met enige i
d£ M.atJge tot zwakke wind uit Zui-
Cr* hchtingen. Weinig verandering
temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur).
Ma;
2>3 november
.y1 cp: 3.13 uur; onder: 16.40 uur.
5 °P: 15.36 uur; onder:
water te Ka wijk te 2
7.13 uur.
28 en 14.40
Het „stormpje" viel mee
Koningin had uitstekende
eetlust!
Menig opvarende van de Jacob
van Heemskerck zag bleek om de
neus, toen de kruiser aan de kade
te Dover meerde. Maar wie ook
enige last van het ruwe weer mocht
hebben gehad, Koningin Juliana
zeker niet'.
Uit de omgeving van dc Koningin
vernamen wij, dat de Vorstin een
uitstekende eetlust had en zelfs
tijdens de storm met de comman
dant van de kruiser een rondgang
door, het schip maakte.
„Men kan zeggen" aldus onze
zegsman „dat de Koningin
..het stormpje" zeer is meegevallen.
Ze voelde zich even prettig als op
haar eigen jacht de „Piet Hein".
En dat bij een storm van 110 km,
per uur
nummer bestaat uit acht pagina's.
Na de begroeting op Victoria Station
reden de Engelse en Nederlandse
Koninklijke Families in open rijtuigen
naar Buckingham Palace. De kleurige
stoet passeert de Admiraliteitspoort.
brooke, de commandant van de Tower
van Londen de minister- president
Attlee, de minister van Binnenlandse
Zaken en minister Bevin behoorden
Koningin Elizabeth introduceerde het
gezelschap aan' Prins Bernhard.
Daarop begaf men zich naar dé zij
uitgang van het station.
De kapel van de Coldstream Guards,
alle martiaal in hun lange grijze over
jassen, en bijna topzware bontmutsen,
die op hun neuzen schenen te balance
ren, speelde het Wilhelmus. Vervolgens
inspecteerde Koningin Juliana, begeleid
door de Koning, de dubbele tij van de
erewacht, terwijl het Wien Neerlands
Bleed klonk. H.M. de Koningin besteeg
daarna de door zes appelschimmels ge
trokken open landauer en üc Koning
nam aan haar linkerzijde plaats
Tegenover de Koningin had de hertog
van Gloucester plaats genomen,
In het volgende rijtuig, waarvoor vier
bruine paarden gespar-nen waren, na
men Prins Bernhard en Koningin Eliza
beth plaats.
Onze ambassadeur en minister Stik
ker zaten met hun echtgenoten ln het
derde rijtuig, waaraan zich een aantal
gesloten auto's met het gevolg aansloot.
Opnieuw presenteerde het garderegi
ment het geweer.
Andermaal, klonk het Wilhelmus.
De stoat zette zich in beweging.
Het was een onvergetelijk gezicht dc
prachtige uitgedoste Household Ca-
valtry, welke al die tijd op de achter
grond opgesteld was geweest, te zien
vooruitstormen alsof zij hun gitzwar
te paarden een gedeelte waarvan
d-stijds door Koningin Wilhelmina
aan de Engelse koning werd geschon
ken een charge wilde doen uitvoe
ren
Het eerste gedeelte van de statie-rit
ging door een naargeestig, schaars he-
vlagde, straat met winkels en som
bere kantoren.
Maar daarna doemde in het halfdon
ker het klassieke decor van I.onden
op: d^ Westminster Abbey en het
Parlementsgebouw. Daar had zich,
evenals bij het station, een grote me
nigte verzameld, die een gejuich aan
hief zodra de stoet in zicht kwam.
Duizenden so'daten stonden langs do
inrij-weg opgesteld, alsmede een aan
tal militaire kapellen, die steeds weer
wanneer de stoet passeert! het Wil
helmus ten gehore brachten.
White Hall was in deze grijze middag
Indrukwekkender dan ooit!
Nederlandse en Engelse vlaggen hin
gen in tientallen statig als in een mu
seum loodrecht omlaag van de stokken
die horizontaal op de platte daken wa
ren bevestigd. De kransen en bloemen
van de wapenstilstandsdag bij de Ceno
taaf vormden een onopzettelijke versie
ring van de intocht-weg. Maar majestei
telijk werd de rit pas toen de draai
naar de Admiraliteitspoort werd ge
maakt. De National Gallery, de beroem
de schilderijen-verzameling, ging schuil
achter hoge masten met de vlaggen van
ae beide landen. Daarna kwam men op
de Mali, de brede avenue, die recht aan
loopt op de grijze massa van Bucking
ham Palace.
Sorry: „Ik mag me niet
verroeren"
Het was een zware dag voor velen
in Londen. Het Engelse protocol is
streng en de traditie gedoogt niet
de geringste afwijking! Het proto
col maakt geen onderscheid tussen
hoog en laag. Het is onverbiddelijk
in de streng vastgelegde, door de
eeuwen heen gegroeide regelen op
het Britse eiland.
Zij, die naar Londen kwamen
met de onbezorgde sfeer van het
Parijse bezoek nog vers in de her
innering, moesten wel tegen de
straffe zelftucht der Britten zon
digen.
Een Nederlands journalist kiamjpte,
na overal nul op het request; te heb
ben gekregen, in uiterste nood een
der hooggemutste wachten voor
Buckingham Palace aan met de
vraag, waar hij de perschef van het
Britse Koninklijk Huis kon vinden.
Enigszins hulpeloos keek de met
zijn kolbak bijna 2 meter lange
Guard de Nederlandse vragenstel
ler aan met een half smekende blik
in ds ogen om toch maar te willen
doorlopen.
Maar de journalist hield aan. Hij
was niet van zins, zich nogmaals
te laten afwimpelen.
Toen, met nauwelijks zichtbaar
bewegende lippen, zei de reus:
„Vraag het een der politiemannen
bij de hoofdingang". En zijn advies
nog preciserend: „Kijk maar langs
mijn rechteroog, dan zie je ze
staan".
En de verwondering van de Ne
derlander ziende over het feit, dat
er bij dit antwoord geen knikje van
het hoofd, noch een handbeweging
bleek af te kunnen, zei hij veront
schuldigend: „Sorry, ik mag me
niet verroeren
Als een erepoort fungeerden de aan
de masten bevestigde gaffels, waaraan
urn beurten de Nederlandss vlag, de
Union Jack en het St. Georges Cross, de
nationale Engelse vlag wit met een
rood langwerpig kruis wapperden.
Het boveneinde der masten was bij
wijze van populair symbool gevat in
een vergulde tulp.
(Jok hier genoten duizenden van de
aanblik van de stoet, die schilderachti
ger was dan ooit!
Het was reeds half donker toen de
eerste ruiters dc hekken van het Pa-
Iris binnen stoven. v
De gaslantaarns van de binnenplaats
waren reeds aangestoken, ltond het
pompnuze Victoria-gedenktekcn te
genover het Paleis was een enorme
menigte samengestroomd. Tussen de
masten waren hier vrolijke guirlandes
van vlaggedoek aangebracht. Maar
wat te denken bij al deze aan vervlo
gen tijden doen denkende protoeolaire
pracht en praal toen wij midden op
het dak van het paleis een groot aan
tal belangstellenden ontdekten, ken
nelijk leden van het huishoudelijk
personeel, die zich deze „blijde in-
comstc" niet wilden laten ontgaan?
Koningin Juliana:
„Europese samenwerking dringend nodig"
(Van onze speciale verslaggever te Londen).
Hoogtepunt van de eerste dag van het Koninklijk bezoek vormde het schitte
rende staatsbanket, waaraan 176 gasten aanzaten, onder wie leden der regering,
de leider van de oppositie Winston Churchill, diplomaten, leden van de hoge adel
en geestelijkheid.
Het werd gehouden in de beroemde Stateballroom, die met spiegels en gobelins
was versierd.
Men was gezeten aan hoefvormig geplaatste tafels, welke feestelijk versierd
waren met een schat van chrysanten, rozen en orchideeën.
De antieke goud-zilveren ornamenten, horden en schalen glansden zacht in het
licht van kronen en meer dan 100 kaarsen, getorst door kistallen kandelabers.
Er was een fonkeling van edelstenen.
H.M. de Koningin droeg een tiara, evenals Koningin Elizabeth. De hoofdtafel
stond opgesteld voor de troon met baldakijn. Koningin Juliana zat aan de rechter
zijde van Koning George, aan zijn linker zijde zaten Koningin Elisabeth en Prins
Bernhard. Verder, zaten aan de hoofdtafel de gravin van Athlone, Attlee. de Her
togin van Gloucester, de Lord Kanselier, Prinses Margaret, de Hertog van Glou
cester, minister Stikker, Prinses Mary, cén zuster van de Koning, en de Aarts
bisschop wan York.
Koningin Juliana droeg een schouderloze japon van licht zeegroen organdië
en Koningin Elisabeth een gewaad crenoline met geborduurde pailetten.
Onze Koningin en Prins Bernhard droegen de sèches, behorende bij de onder
scheidingen, die de Koning voor de maaltijd aan hen had uitgereikt.
De Koning en de andere heren waren in avondtoilet gestoken. Een klein strijk
orkest van de Welsh Guards speelde tijdens het diner een potpourri van Neder
landse muziek.
tussen haar volken. Reeds vormen onze
beide landen deel van een grotere vrede
lievende gemeenschap, aie belde kusten
van de Oceaan omvat. In enkele korte
jaren zijn de barrière's van het verle
den afgebroken door de verwerkelijking
van onze gemeenschappelijke belangen
en idealen".
„Welke vormen de nauwere samen
werking van de Westerse wereld ook
mag aannemen, het is reeds aanvaard
onder de vrije naties, dat wij hetzelfde
waardevolle erfdeel bezitten en dat
onze belangen liggen in eenheid en
samenwerking meer dan in rivaliteit
en verdeeldheid".
andere naties en groeperingen van
naties der wereld, zoals een onderdeed
van een levend organisme betaamt,
Maar in de dringende noodzaak van
tegenwoordig, kunnen wij in Europa,
in een zeer reële en levende verwant
schap, samenwerken en onze gemeen
.schappelijke problemen oplossen. Hoe
groot die zijn, is betrekkelijk, zoals
alles. liet is het beste, ze te zien te
gen de zwarte achtergrond van een
vijandelijke bezetting of van de ont
ploffing van dc nieuwste of van een
toekomstige atoombom.
Hoewel trouw aan onze verschillende
internationale verbintenissen, kunnen
wij toch bereiken, dat wij de éne ver
plichting aan dc andere schakelen,
en er cén k"ten van smeden, en daar
door bevorderen de internationale
samenwerking in groter verband.
Een volk kan een verrassende draag
kracht opbrengen, wanneer hel, zoals
het Britse, blijk heeft gegeven zolang
Zonderlinge
cultuurbescherming
ER valt sedert enige dagen in de
Italiaanse pers een toon van hef
tige verontwaardiging waar te ne
men in verband met de houding, welke
de Nederlandse overheid heeft aange
nomen tegenover een gezelschap Itali
aanse opera-zangers en zangeressen,
dat momenteel een tournée door ons
land onderneemt.
Het Departement van Sociale Zaken
heeft n.l., op instigatie van de afde
ling Kunst van het Departement van
O., K. en W„ aan dit gezelschap gewei
gerd een arbeidsvergunning te verstrek
ken ten aanzien van de grootste vier
steden in ons land. t.w. Amsterdam,
Rotterdam. 's-Gravenhage en Utrecht.
Ofschoon aanvankelijk als motief voor
dit besluit werd genoemd, dat dit ge
zelschap voor de hierboven genoemde
plaatsen niet „goed genoeg" zou zijn,
doch wel voor „de provincie" is deze
lezing van officiële zijde categorisch
tegengesproken, zoals men gisteravond
ook in dit Blad heeft kunnen lezen.
VOLGENS onze te bevoegder plaatse
ingewonnen informaties moet deze
beslissing uitsluitend worden ge
zien als een maatregel ter bescherming
van de eigen, Nederlandse Opera. Naar
wij menen te weten wordt deze instel
ling door de overheid gesubsidieerd met
een bedrag van f. 400.000.doch deson
danks lijdt zij een kwijnend bestaan.
Wel staan de artistieke prestaties op
een hoog niveau, maar helaas kan dat
zelfde niet'gezegd worden van de finan
ciële baten. De leiding van de Nederlandse
Opera is er nu blijkbaar in geslaagd het
Departement ervan te overtuigen, dat
de grote roep, welke van het Italiaanse
bei-canto uitgaat, de belangstelling van
het Nederlandse publiek in een voor de
N. O. ongewenste richting zou leiden en
dientengevolge haar inkomsten nog
meer zou doen verminderen. Tegen het
optreden der Italianen „in de provincie"
zou genoemde leiding geenof althans
veel minder bezwaren hebben, omdat de
Ned. Opera niet of' nauwelijks buiten
het Westen des lands optreedt en der
halve daar geen concurrentie onder*
vindt.
MET volledige waardering voor het
uit bovengenoemde besluit blij
kende streven van onze overheid
om het Nederlandse cultuurbezit te bey
schermen, kunnen wij haar beslissing
ten deze niet anders dan betreuren ei
veroordelen.
Kunst isinternationaal en derhalve
niet aan grenzen gebonden. Geheel an
ders ware de situatie, wanneer het hief
ging om de permanente vestiging vail
een Italiaanse operagroep, die daardoor
een rechtstreekse bedreiging zou vormen
voor het voortbestaan der Ned. Opera,
Maar het optreden der Italianen ligt op
een gans ander niveau. Zij brengen hier
slechts fragmenten van opera's in de
vorm van uiteraard de meest popu
laire aria's, welke het Nederlandse pu
bliek nu eenmaal gaarne hoort.
En bovendien is hun tournée van een
zeer beperkte tijdsduur. Ook al Is het
waar, dat de impressario van het Itali
aanse gezelschap zich in eerste Instantie
accoord heeft verklaard met het reis
schema, waarbij de vier hoofdsteden
werden uitgeschakeld, dan nóg blijft het
o.i. onjuist, dat van officiële Nederlandse
zijde primair deze eis van exclusiviteit
werd gesteld.
Wij hebben zo'n idee, dat de gehele
Nederlandse muziekwereld en mèfc
haar een aanzienlijk deel der publieke
opinie op haar achterste benen zou
gaan staan, wanneer een eventueel voor
nemen van het bestuur van een Con
certgebouworkest om een concertreis
door Italië te ondernemen, door de
Italiaanse regering zou worden ver
ijdeld uit concurrentievrees. Een derge
lijke instelling getuigt niet van geloof
in eigen kracht.
Wanneer dus de officieuze Neder
landse Opera haar bestaanrecht be
dreigd voelt door het incidentele op
treden van een aantal min of meer
voortreffelijke Italiaanse opera-zangers
dan kunnen wij dc houding der Neder
landse officiële overheidsinstanties
niet anders qualificeren als kortzichtig
en bekrompen.
En als een wonderlijk symptoom
van Nederlandse cultuurbescherming!
Koning George:
„Onze belangen liggen
in eenheid"
koning george sprak:
Koning George sprak aan het diner
een rede uit waarin hij Koningin
Juliana verwelkomde als een persoonlij
ke vriend en eveneens als de souverein
van een land. waarmee Zijn land sinds
lang nauwe banden heeft.
„Beide Volken hebben voortdurend
gevochten voor vrijheid en vrijheid van
geweten. Bij gelegenheid hebben wij,
dat moet gezegd worden elkaar bevoch
ten, soms, zoals in de jongste oorlog,
hebben wij samen tegen een gemeen
schappelijke vijand gestreden".
„In die oorlog hebben wij op deze
eilanden hulde gebracht aan dc moed
en volharding van uw volk en het
was ons een voorrecht, dat onze
strijdkrachten behulpzaam konden
zijn bij de bevrijding van uw land".
..Sindsdien hebben wij de geestkracht
en energie bewonderd, waarmee uw
Volk zich heeft gewijd aan het w:rk
van de wederopbouw"
antwoord van
juliana.
koningin
Koningin Juhana bracht in haar ant
woord o.a. Haar meest warme dank voor
deze ernstige, licht-bied-ende welkomst-
rede.
Dat wü thans hier zijn is voor mijn
man en mij het opnieuw beleven in
compacte vorm van onze hoop en ons
thuis uit de oorlogstijd.
Wanneer ik Groot Brittannië begroet
als moeder van vele naties, die ver over
dc werelddelen verspreid liggen, dau
Mis«ch!cn houdt onze ee«chiedznu' hst even zeer als een essen-
in voor de werciivanvandal )id Europese gemeenschap
een
Na het lijden en de verliezen van dc I
wereldoorlog tracht Europa thans vrede
te vinden in de nauwere samenwerking 1
Wij kunnen Europa niet toestaan een j
afzonderlijke, autarkische eenheid te
worden. Het moet open staan voor de I
te hebben kunnen varen op tradities
Als naties van de wereld, is het in het
belang van elk van ons. ter harte te
nemen het belang van ons aiien, als
men deze gedachtengang uitwerkt, be
reikt men de volkomenheid, wanneer
men eveneens kan constateren, dat wij
allen betrokken zijn bij het lot van elk
van ons.
De oude. Christelijke gedachte, dat
iedere enkeling een dienende taak
heeft ten opzichte van zijn medemen
sen, en zo ieder ten opzichte van ieder,
teneinde de maatschappij zó te ma
ken, dat men liet kan uithouden, er
in le leven deze gedachte zou lo
gisch moeten worden uitgebreid tot
de naties.
Ik ben er mij van bewust, dat de
wereldgemeenschap nog zeer ver van
deze zienswijze verwijderd is. Maat
tóch, laat ons haar in gedachte hou
den. want alleen dit kan de wereld
redden
Grootheid van volkeren zijn de facet-
Koningin Juliana, Koning George,
Prins Bernhard en Koningin Elizabeth
op het perron van Victoria Station,
waar het officiële- bezoek van ons
Koninklijk Paar aan Engeland een aan-
vang nam.
ten van Gods scheppingswerk in de
historie van de mensheid.
De rede van H.M. de Koningin was
als altijd gesteld in een zeer persoon
lijke, gevoelige stijl. Opmerkelijk en
duidelijk voor een verstaander was de
passage over Engeland en de Europese
gemeenschap. Van diepe religieuze be
tekenis was het slot van de Koninklijke
toesp-aak.
Tot heel la3t stonden ln de regenach
tige avond enige honderden mensen
voor de poorten van het in een Oranje
gloed gezet paleis.