Overleden - Overleden - Overleden Overleden
Engelse afwijzing van verraad-iheorie
Conclusies van de Enquête Commissie over
nevenproblemen
Beklemmende lijst
van gedropte agenten
Illegaliteit stelde alles in het werk
om Londen te waarschuwen
J
ZATERDAG 15 JULI
noods zijn code, mits hij zijn security
check maar niet verried. Typerend is
de zorgeloosheid, waarmee S.O.E. dit
onderwerp in practijk behandelde.
ONVOLDOENDE UITGERUST
EN INGEWERKT.
Men kan aldus eindigt de commis
sie-Koot haar rapport geen andere
conclusie maken dan dat S.O.E. bij haar
oprichting in het begin van de oorlog
niet de beschikking heeft gekregen over
voldoende deskundig personeel en dat
anderzijds het personeel dat wel deel
uitmaakte van deze dienst, weinig
moeite deed zich technisch in te wer
ken en gefaald heeft bij het in acht
nemen van de meest elementaire maat
regelen van veiligheid.
Bovendien maakte dit personeel
fouten en dit niet eenmaal, doch bij
herhaling en gedurende een lange
periode,
Uit het bovenstaande blijkt, naar het
oordeel van de commissie-Koot, dat
door S.O.E. op verbindings-technlsch
gebied talloze fouten zijn gemaakt, die
men .moeilijk kan kwalificeren als
„erros in judgement" 'zoals Engeland
ze thans beoordeelt), daar ze gevolg
waren van ondeskundigheid en gebrek
aan nauwgezetheid.
In het verslag van de Parlementaire
Enquêtecommissie is opgenomen een
lijst, bevattende namen en bijzonder
heden van
I. de 18 agenten, die uitgezonden zijn
door S O.E. (Special Operations Execu
tive) allen tussen September 1941 en 23
Juli 1942;
II. de 37 agenten, die zijn uitgezon
den. in samenwerking tussen S.O.E. en
B.V.T./M.V.T. (Bureau Voorbereiding
Terugkeer en Militaire Voorbereiding
Terugkeer), in het kader van het plan- j
Holland, tussen 26 Juni 1942 en 21 Mei I
1943;
III. de 4 agenten, die later nog met
speciale opdrachten zijn uitgezonden in
samenwerking tussen S.O.E. en het Bu
reau M.V.T.
Deze lijst bevat de namen, voorna
men, trainingsnaam, telegramnaam,
Geen bewuste binding van
Duitse contra-spionnage
Indien de Engelsen opzettelijk aan
het voortduren van het Englandspiel
zouden hebben meegewerkt, zou een van
de redenen daarvoor geweest kunnen
zijn om de Duitse contra-spionnage met
het Spiel zodanig te binden, dat zij daar
door vrijer armslag kregen voor andere
acties, met name op intelligence-gebed.
Vandaar, dat het onderzoek der com
missie er van de aanvang af mede op
gericht is geweest om na te gaan, of
gedurende de laatste oorlog van zulk
een afzonderlijke actie door de Engel
sen sprake is geweest. Het resultaat
hiervan is geweest, dat de commissie
niets van zulk een afzonderlijke actie
is gebleken.
OFFICIEEL STANDPUNT VAN
FOREIGN OFFICE.
Hierover publiceert de commissie een
verklaring van het Britse ministerie
van buitenlandse zaken, waarin om. het
volgende wordt gezegd;
,,De geopperde gedachten dat de
Britse autoriteiten zouden z|jn afge
weken van de doeleinden, welke zij
met hun Nederlandse collega's 9ver"
eengekomen waren en In het bijzon
der, dat de levens van Nederlandse
patriotten willens en wetens zouden
z(jn opgeofferd ten behoeve van an
dere doeleinden In Nederland of el
ders, wekken niet alleen de weerzin op
van Zijner Majesteits Regering en het
Britse volk, doch zijn ook volkomen
ongegrond. Ten einde derhalve ver
keerde indrukken, welke de bovenver
melde beweringen mochten hebben
gewekt, weg te nemen, wenst het
Foreign Office bepaalde feiten onder
de aandacht der commissie te brengen.
Hei Indertijd in Groot-Brittannië in
gestelde onderzoek was noodzakelijker
wijze onvolledig, omdat te dien tijde
geen bewijsmateriaal van Duitse kant
beschikbaar was. Maar het stelde af-
-doende vast. dat de oorspronkelijke
penetratie uitsluitend een gewolg was
van de operaties van de Duitse contra-
spionnage en dat deze een kettingreactie
veroorzaakte, doordat het stelsel van
onbvangstcomité's werd toegepast, dat
door beide partijen als noodzakelijk
werd beschouwd met het oog op de toe
standen in Nederland, in het bijzonder
met het oog op de zeer beperkte gebie
den, waarin „dropping" kon plaats
vinden."
VROEGE STADIUM FATAAL.
„Het belangrijkste gevolg van de pene
tratie dezer operaties was, dat zij, aan
gezien zij in een vroeg stadium plaats
had, er toe leidde, dat de Duitsers het
verkeer volledig in handen kregen. Een
oorzaak die in belangrijke mate heeft
bijgedragen tot de penetratie en vooral
tot het voortduren daarvan, was, dat
geen aandacht geschonken werd aan
het weglaten van de „security ohecks"
door bepaalde marconisten.
Op verschillende tijdstippen, nadat
de oorspronkelijke penetratie begon
nen was, werd de zaak onderzocht,
maar na elk onderzoek werd besloten
de operaties voort te zetten. Deze
beslissingen werden genomen, nadat
de persoonlijkheid en het karakter
van de agenten in beschouwing geno
men waren en in de wetenschap, dat
in andere gevallen „security checks"
als controlemiddel niet afdoende wa
ren gebleken.
Later is men gaan beseffen, dat de
beslissing om met de operatie voort
te gaan verkeerd is geweest.
De verschillende diepgaande onder
zoeken. welke door Zijner Majesteits
Regering zijn ingesteld naar de misluk
king van de operaties van S.O.E. in Ne
derland in de loop van 1942 en 1943,
hebben afgezien van mogelijke ver
keerde beoordelingen van een situatie
niet de geringste grond opgeleverd om
aan te nemen, dat er verraad in het
spel was, noch aan Britse nooh aan Ne
derlandse zijde."
operatieschuilnaam, de data van
„dropping" en van arrestatie en ten
slotte in de laatste kolom een aan
duiding van het lot van de agent.
Wanneer men de lijst leest, krygt
men een gevoel van beklemming.
Voor groep I zyn de eerste twee in
September 1941 geparachuteerd: Hom
burg en Sporre. De eerstgenoemde werd
gearresteerd, ontsnapte en slaagde er in
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinig
1 Duitse beloften werden
niet nagekomen
S De commissie heeft een nauw-
keurig onderzoek naar het lot
der agenten na hun arrestatie in-
gesteld en daarover verschillende j
S.D.-ambtenaren, o.a. Schreieder
=E en May en mannen van de „Ab-
wehr", zoals Giskes, gehoord.
§j De „Abwehr" had aan de agen-
ten beloofd,, dat allen, die door
ES het „Spiel" gevangen genomen EE
werden, niet voor de krijgsraad
ES gebracht zouden worden, althans,
dat zij niet ter dood veroordeeld
zouden worden. De commissie is
van oordeel, dat de „Abwehr"
niet met alle kracht voor de na-
koming van de door haar gege-
=E ven belofte is opgekomen.
H Men heeft de agenten na een j|
verblijf van enige maanden in
EE Assen naar een kamp in Duits-
land gebracht. Veertig van hen
EE zijn in September 1944 vandaar
naar Mauthausen gevoerd en al-
daar de dood ingejaagd. Waar-
sohljnlijk hebben anderen elders
H eenzelfde lot ondergaan.
.^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIF
naar Engeland terug te keren, sneuvelde
later als vlieger van de R.A.F.; de
laatstgenoemde verdronk In de Noordzee
bij zijn terugkeer. Dan treffen we de
naam Lauwers, neergelaten 7 Novem
ber 1941, gearresteerd 6 Maart 1942 Dan
is het England-Spiel begonnen en leest
men achter 15 namen de data van de
Eerbied afdwingende
prestaties van het verzet
Het geheel van de werkzaam
heden van de in het bezette Ne
derlandse gebied werkzaam ge
weest zijnde inlichtingengroepen
overziende, is de Commissie van
oordeel, dat op dit terrein door
het verzet, in de latere jaren ge
holpen door het B.l. te Londen,
een eerbied afdwingende presta
tie is geleverd. In de eerste jaren
van de oorlog zijn de Duitsers er
vaak in geslaagd om de toen ge
nomen initiatieven te niet te
doen, maar vanaf 1943 werden
de geallieerden in steeds sterkere
mate van de zo nodige militaire
inlichtingen voorzien, terwijl daar
naast de Nederlandse regering te
Londen vele berichten over de
economische en politieke toestand
kreeg.
arrestatie, van de meesten in de naoht
van de dropping. Alleen aohter de na
men van H. M. G. Lauwers en George
Dessing staat „nog in leven", achter die
van alle anderen van deze groep van
18: „overleden".
De leden van groep II lagen in de
vast geworden greep van Sohreieder en
Giskes: alle 37 werden gearresteerd na
hun daling; op drie na zijn ze alle over
leden. Johan Bernhard Ubblnk en Pie-
ter Dourlein wisten te ontsnappen en
zijn behouden in Engeland, na vele om
zwervingen, teruggekeerd. Mej. Beatrice
W. M. A. Terwindt overleefde het con
centratiekamp in Duitsland.
Van groep IH zijn alle vier in leven.
Guldo Zembach Schreve en Johan Grün
werden resp. 8 en 3 maanden na hun
dropping gepakt; A. J. M. Cneeps en
Jan D. A. van Sohelle zijn niet gearres
teerd. Toen deze vier speciale agenten
werden neergelaten, was aan het Eng-
land-Spiel de kracht grotendeels ont
nomen.
Toen men hier te lande in illegale kringen begreep, dat er iets grondig
mis liep met het parachuteren van uit Engeland gezonden agenten, zijn er
talloze pogingen aangewend om „de overkant" daarvan in kennis te stel-
len. Uit het verslag van de Enquête Commissie dienaangaande blijkt, hoe
groot de onrust In verzetskringen in die tijd was. De ijver, inspanning en
moed van allen, die in de weer kwamen om Londen te waarschuwen, wa
ren daaraan evenredig.
Haaren bron der
waarschuwingen
Het waren voornamelijk de berich
ten over het feit, dat op de bovenste
verdieping van het Seminarie te Haa
ren vele gevangen genomen Neder
landse parachutisten zaten, die de
Illegale contactmensen in ons land
hebben gealarmeerd en hun alle po
gingen in het werk deden stellen om
waarschuwingen naar Engeland te
krijgen. De berichten waren afkom
stig van die bovenste verdieping.
Dr M. J. E. M. Steyns en dokter A.
O. H. Tellegen, die als gijzelaars te
LICHTVAARDIGE SUPPOSITIES
De commissie heeft uiteraard
de vele fantasieën, die rond het
Englandspiel zijn ontstaan, nauw
keurig onderzocht. In vele publi
caties werden de wildste veron
derstellingen geuit, waar haarden
van verraad te vinden zouden
zjjn, die het spel mogelijk maakten
Al deze fantasieën zijn afdoende
naar het r|jk der fabelen ver
wezen.
Van der Waals, de beruchte
Nederlandse verrader, heeft tij
dens zijn berechting hardnekkig
allerlei verhalen verteld over con
tacten met de Engelse geheime
diensten, op grond waarvan hij
meende voor Engeland in plaats
van voor Duitsland te werken.
Schreieder zou volgens hem ook
voor de Secret Service werken.
De dag voor zijn terechtstelling
heeft Van der Waals, nadat ook
de gratieverzoeken waren afge
wezen. verklaard dat dit allemaal
verdiohtsels waren geweest om te
proberen, de doodstraf te ont
gaan. Hy verklaarde zeer wel ge
weten te hebben, alleen voor de
Duitsers te werken.
„Een doodgewone verrader dus",
aldus de conclusie van de com
missie.
Daarmee werd ook alle grond
ontnomen aan de opzienbarende
broohures van de eerste verdedi
ger van Van der Waals, mr Van
der Starp.
De heer K. de Graaf heeft ln
allerlei publicaties de heer Bing
ham van S.O.E. van verraad be
schuldigd. De commissie is tot
het oordeel gekomen, dat deze
veronderstellingen berusten op
vage gegevens zonder waarde, die
iedere kracht aan de redenerin
gen van de heer De Graaf ont
nemen. De commissie is van oor
deel dat de heer De Graaf wel
zeer snel conclusies heeft getrok
ken uit een minimum aantal on
zekere gegevens en wijst dan ook
diens theorieën met beslistheid
van de hand.
Haaren verbleven en de dierenarts F. J.
M. Roelvink, die tijdens zijn gijzeling in
St. Michielsgestel nogal wat bewegings
vrijheid had en geregeld de kampen
Haaren en de Ruivenberg bezocht, heb
ben berichten daarover naar buiten ge
smokkeld. Deze gingen over vele schij
ven. We kwamen ook de naam tegen
van de heer Philips, die in Haaren zat
en die bezoek mocht ontvangen van zijn
sècretaris mr De Graaff, die regelmatig
voor de Philipsfabrieken in Zwitserland
kwam. De heer De Graaff heeft twee
op verschillende tijdstippen ontvangen
boodschappen als één geheel afgeleverd
in Zwitserland, één op een adres ln
Bazel, de andere bij de Britse vice-con
sul Farrell te Genève, die het bericht
doorgaf aan de heer Van Lynden, secre
taris van het Nederlandse gezantschap.
Deze boodsohappen zijn doorgegeven
naar Londen en daarop is in Zwitser
land een bericht van ontvangst binnen
gekomen.
DEFINITIEVE ZEKERHEID.
Definitieve zekerheid kreeg men in
Londen pas, toen op 22 Nov. 1943 uit
^Zwitserland bericht kwam, dat uitge
zonden agenten weken tevoren in Ne
derland waren gearresteerd. Dit tele
gram was verzonden na de ontsnapping
van de gevangen agenten Dourlein en
Ubbink uit Haaren, waarna zij Zwitser
land en de Ned, militaire attaché wisten
te bereiken. Daaraan was voorafgegaan
het telegram van de O.D. van 23 Juni
1943, de waarschuwing van Dourlein,
door deze, toen hij met Boogaert in de
bovenste verdieping van het Seminarie
te Haaren gevangen zat, met morse
seinen circa 20 April 1943 langs de ver
warmingsbuizen, medegedeeld aan ge
vangenen, die een verdieping lager za
ten.
De commissie acht het telegram van
23 Juni, dat tc Londen is ontvangen
en ernstige twijfel aan de betrouw
baarheid van de S.O.E.-verbindingen
met Nederland moest veroorzaken,
van beslissende betekenis.
Aan het bureau M.V.T. Is het verwijt
gemaakt, dat het zich niet gestoord zou
hebben aan de waarschuwingen, die het
heeft ontvangen met betrekking tot het
England-Spiel.
De commissie schrijft, dat gebleken is,
dat de heer De Bruyne vóór 21 Mei 1943,
Behoudens met de materie inzake de
verbindings- en Inlichtingendiensten,
waarmee het Englandspiel ten nauwste
verbonden ls, heeft de commissie zich
bij haar werk nog bezig gehouden met
enkele op zichzelf staande kwesties, die
slechts zijdelings verband houden met
het hiervoor behandelde.
BEZUIDENHOUTBOMBARDE-
MENT WAS EEN FOUT.
In de eerste plaats ls daar het tra
gische bombardement op de Bezuiden-
hout te Den Haag ln Maart 1945. Syste
matisch werd een omvangrijk stadsge
deelte plat gelegd, terwijl achteraf
bleek, dat het verkeerde terrein was
bestookt. Geruchten deden de ronde,
dat hier verraad in het spel moest zijn.
De Enquête Commissie neemt aan
„dat de veronderstelling als zou dit bom
bardement langs een gepenetreerde UJn
van het Bureau Bijzondere Opdraohten
zijn aangevraagd, onjuist is. De una
nieme indruk van de officieren van het
B3.0. is, dat dit bombardement op een
vergissing heeft berust.
Deze Indruk wordt bevestigd door
dc verklaring van de heer Gerbrandy,
dat men van Engelse zijde erkend
heeft dat het bombardement een fout
is geweest en dat de betrokenen ge
straft zijn."
De heer Gerbrandy heeft op de vraag,
of de Engelsen een verklaring hebben
gegeven, waaraan dc fout te wijten
was. geantwoord dat de Nederlandse
regering van dc Engelsen „nooit ha
ring of kuit heeft gehad", Hjj weet
ook niet of zij er een verklaring voor
kunnen geven, maar zij hebben ln
ieder geval verklaard dat het een
fout was.
KING KONG VERRAADDE
„ARNHEM" NIET.
De Enquête Commissie heeft ook een
onderzoek ingesteld naar de beweringen,
dat King Kong (Lindemans) de actie
van de luchtlandingstroepen bij Arnhem
zou hebben verraden en zijn wetenschap
daaromtrent zou hebben opgestoken in
het Nederlandse hoofdkwartier te Brus
sel.
King Kong had lange tijd op eigen
gelegenheid voor de geallieerden ge
werkt, maar om zijn verloofde en zijn
broer, die in Brussel in Duitse gevan-
gensohap zaten, vrij te krijgen, heeft
hij zich als spion bij de Duitsers aan
gemeld. King Kong was een zonderlinge
figuur, die zeldzaam brutale stukjes
heeft uitgehaald.
De Enquête-Commissie is ln haar
grootst mogelijke meerderheid van oor
deel, dat duidelijk is komen vast te
staan, dat Lindemans (die ook door dc
Engelsen is verhoord) op 15 September
1944 bij de Duitsers te Driebergen geen
mededelingen heeft gedaan over het
aanstaande offensief van de geallieer
den op Arnhem. Voorts is uit de afge
legde verklaringen komen vast te staan,
dat het hoofdkwartier van de Bevelheb
ber der Nederlandse Strijdkrachten
eerst omstreeks 21 of 22 September 1944
ln ieder geval na de aanval op Arn
hem is verlegd naar de omgeving van
Brussel en dat Lindemans pas toen op
dit hoofdkwartier is gekomen.
Het is dus uitgesloten, dat Linde
mans door contact met het hoofd
kwartier gegevens zou zijn tc weten
gekomen, die h|j bjj z|jn tocht op 15
September 1944 aan de Duitsers zou
hebben meegedeeld.
Ten slotte is volgens de grootst moge
lijke meerderheid der commissie duide
lijk gebleken, dat er generlei aanwijzin
gen zijr., dat Lindemans (die in Juli
1946 zelfmoord heeft gepleegd) „uit de
weg zou zijn geruimd".
RADIO ORANJE TROF GEEN
SCHULD VOOR SLAGZINNEN.
„George, het klopt als een zwerende
duim".
„Glymes moet het vuur warm houden"
„De suiker is op"
Dat waren van die geheimzinnige
boodschappen, die nu en dan tijdens de
toen hU de laatste 3 agenten voor de
organisatie-Jambroes heeft uitgezon
den, geen zodanige waarschuwingen
heeft ontvangen, waaruit ook maar bij
benadering geconcludeerd kon worden,
dat de Duitsers alle tot de organisatie-
Jambroes behorende agenten hadden
gearresteerd.
programma's van Radio Oranje te horen
vielen.
Het waren veelal boodschappen voor
de illegaliteit, dikwijls door Duitsers vla
hun lijnen met Engeland doorgegeven
boodsohappen, aan de hand waarvan de
illegaliteit meende, bepaalde mensen te
mogen vertrouwen (zoals Van der
Waals). Ten gevolge van die bood
schappen zjjn vele verzetsgroepen opge
rold. vele verzetsstrijders gearresteerd
en om het leven gekomen. Dit alles werd
mogelijk door het Englandspiel.
Radio Oranje is wel eens mede ver
antwoordelijk voor deze fatale bood
schappen gesteld, doch het onderzoek
van dc commissie heeft uitgewezen,
dat van enige verantwoordelijkheid
aan de zijde van Radio Oranje geen
sprake is. Radio Oranje fungeerde
daarbij slechts als doorgeef6tation,
zonder te weten wat dc betekenis of
het doel dezer slagzinnen was. Zij
kregen slechts opdracht tot uitzending
ervan van de Engelse geheime dien
sten. Hetzelfde geschiedde bij de BBC.
Zelfs indien bij 'de Nederlanders te
Londen een verzoek binnen kwam, om
die en die slagzin te laten omroepen,
moesten deze zich tot de Engelse
wenden, die de vraag beoordeelden, een
beslissing namen en Radio Oranje op
dracht gaven.
HHIHIUIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIH
Dourlein en Ubbink
ontsnapten en worstelden
zich naar Londen
H Waar degradatie wachtte in
H plaats van onderscheidingen |e
In de gevangenis te Haaren j|
bevonden zich o.m, de agenten ee
Dourlein en Ubbink, resp. gepa-
rachuteerd (en dezelfde dag ge-
arresteerd) op 10 Maart 1943 en
30 November 1942.
In de naoht van 29 op 30 Augus-
tus 1943 hebben zij dank zij taaie
volharding kans gezien, aan de
greep der Duitsers te ontkomen.
Dit had twee gevolgen. In de
eerste plaats kwamen de Duitsers
in actie: wanneer men in Londen
van deze agenten en de Duit-
sers twijfelden er geen ogenblik
=E aan, dat zij op weg waren naar
Londen de werkelijke situatie
hoort, is het afgelopen met het
spelletje. Derhalve werd over de
nog in gebruik zijnde lijnen alles
in het werk gesteld om de ont-
snapten in de ogen der Engelsen 5
zwart te maken. Zij zouden voor ee
de Duitsers werken en proberen
in Londen verraad te plegen.
H De twee ontsnapten wisten zich
zij durfden ternauwernood
contact te zoeken met de illegali-
EE telt, die blijkens hun ervaringen
niet te vertrouwen was met s
uitzonderlijke moeilijkheden een
weg naar Zwitserland te banen, ee
waarvandaan zij hun eerste waar- h
schuwingen naar Londen zonden.
Later in Engeland gekomen wer-
den zij niet met vlag en wimpel
ontvangen, dochgevangen
ee gezet 1
De ontsnapten bleken onder
verdenking te staan, op grond
es van de (door de Duitsers gezon-
den) waarschuwingen, en ten ge-
volge van het feit, dat zij zelf
S met de volle overtuiging naar a
Londen kwamen, dat daar ver- 5
raad in het spel moest zijn, zodat
zij het op enkele diensten en per-
=e sonen niet geheel hadden voor-
EE zien. ket gevolg was, dat zij in
wel uiterst wonderlijke verhou-
dingen terecht kwamen, dat hun
vrijheid weer verloren was, en e=
dat..,. Dourlein werd gedegra-
ee deerd in plaats van dat beiden
EE voor hun heldhaftige acties wer- s
den onderscheiden.
ee De commissie uit scherpe cri-
tiek op deze gang van zaken en
es zeker op het feit, dat deze twee, se
twee van de zeer weinigen die het
Englandspiel hebben overleefd. ee
ee nog steeds geen onderscheiding ee
ee voor hun werk hebben ont- es
vangen
V.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
GEVRAAGD
Jou ge bond gevraagd, ln
gezin met 2 kinderen. Goed
tehuis verzekerd. J. Vermeu
len. Lindelaan 15. Leiderdorp.
Tel. 25138.
Gestoff. zltk. en kab. of
zlt-slaapk. gevraagd to Oegst-
geest, met kookgelegenheid
door dame-alleen. Brieven Bur.
van dit Blad No. 8510 k.
Gevraagd gem. zit- en 2
slaapkamers met pension of
gebruik van keuken, door rep.
gezin van 3 volw. personen,
tegen U Aug.. voorlopig voor
1 maand. Brieven met prils-
opgaaf Bur. van dit Blad No.
8427 k.
B Gevraagd een dagmeisje. In
klein aezln. v. e. c. v Liefst
uit Wassenaar. Mevr. Bouwhof
Schouwweg 27. Wassenaar.
Tel. 2288.
Gevraagd nette bediende.
Levensmlddelenbedrllf Fa C.
Vreeken. WlndLustweg 12.
Wassenaar Tel. K 1751 - 2841
Expediteur gezocht, welke
ledig van Vllsslngen terug
komt voor retourvracht.
Aanmelden: Café Restaurant
^omerzorg. Lelden.
Opslagruimte, tijdelijk,
Ulterlllk tot 1 Maart 1951.
centrum. Tevens gevraagd
£'ein pakhuis, liefst centrum
Bur. v. d. Blad No. 8533 k
Loopjongen. Gevraagd nette
^upjongen. niet beneden 16 j.
bz2F ftete- en magaztimverk
Aanmelden: Breestraat 47
Gevraagd net beschaafd
t-im y°°r de hulshouding.
ru!S.ll er overeen te komen.
Aug. mee naar zee
ma5aan- Brieven Bur. van dit
a'*d onder No. 8599 k.
9a,S,aBersteerllng gevraagd. -
««•tegenheid om het eehele
ril«r°?^lB lei'en. O. Zlc-
r'kzee; Hooigracht 45, Lelden
Tel. 26694.
Naaimachines te kc-
DriLJLev®? n°z steeds eoede
cnlrit Tevens uw adres voor
eteioende reparatie,
^eraee. Haven 7.
Poppenwagen gevraagd,
moet blllilk ln prijs zlln. M.
v. d. Haven, St Jorlssteeg 16,
Tel. 24686. Lelden.
Voorkomt huurverhoging!
Jong echtpaar zo?kt woonge
legenheid Vergoeding ln het
vooruitzicht gesteld. Brieven
Bur, van dit Blad No. 8594 k.
AANGEBODEN
Waarschuwing! Bil ons kunt
U nieuwe machines kopen,
maar.... wij verkopen rreen
gemoffelde oude naaimachines
voor nieuw. Ons vakdiploma ls
de beste waarborg voor U.
Dernee. Haven 7.
Te koop. wegens omstan
digheden. nieuw damesrijwiel
..Locomotief", compleet met
lamp. slot enz., gekost f. 175
nu f.115. dito herensportril-
wlcl „Magneet" f.75. trap-
naaimachine f. 37.50. vloer
kleed f. 15. wandclwagcn
f. 17.50. ledikant met bedstel
I f. 35 enz. Hooigracht 55.
M Te koop aangeboden een
vrachtwagen. 4 ton. ln zeer
eoede conditie en 1 kipper,
past op GM.C. compleet. Bil:
H. Compeer. H. Movsweg 103.
Oegstgeest. Tel. 23039.
Door omstandigheden te
koop. antiek tegeltableaux ln
lijst. Het geheel bestaande uit
tien tegels 12 x 12. Verschil
lende variaties en kleuren
Br. Bur. v. d. Blad No. 8542 k
n Te huur gem. zit- en slaap
kamer. voor rustig heer of
dame. b. b. h. h„ zonder pen
sion, Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 8529 k
H 3-deurs dressoirs met bol
poot f. 95. theemeubels 52.50.
ultschulftafels 37.50. huiska
merameublementen enz. Re
pareren. stofferen. Waldeck
Pyrmontstraat 56. b/d. Mare-
singel.
I B Autorijschool - CitaxbcdrUf.
I Ervaren beroepsinstructeur
I met goedgekeurd lesmateriaal.
1 Snelle opleiding voor rllbc-
wijs. f 4.25 per uur. Taxi. dag
en nacht beschikbaar. Marks.
Morsstraat 60 a Tel. 23584.
Parkstraat 5 a. Tel. 22513.
Hier breit men alles op de
machine kousen, sokken.
truien, vestjes enz. enz. Te
I bevr.: Woonschip Catharlna,
I Maresingel t/o Slachthuis.
Aangeboden compleet he-
renrllwlel. prijs billijk.
Mors weg 8.
Te huur aangeboden net
zlt-slaa.pkamertje. zonzijde,
met grote kast. voor Iemand
die eigen bed bezit en b. b. h.
h. Huur vier gulden per week.
Br. Bur van dit Blad onder
No. 8551 k.
B Heeft U een feestje? W(|
verhuren serviesgoed en glas
werk, lepels, vorken, messen
enz. 5 ct per stuk. In Iedere
hoeveelheid. Natuurlijk Het
Emalllehuls, Haarlemmerstraat
165 B. Tel. 25799.
Biedt zich aan aankomend
kappersbediende, v. g. g. v.
Br. Bur. v. d. Blad No. 8588 k
Q Te koop een overnaadse
I kajuit zeilboot, ln zeer goede
staat. v. d. Berg. Leeuwken-
straat 2 (Herenstr.).
I BB Slaapkamerameublement. -
Wagon divanbedden f. 22.50.
ledikanten, dubbele divanbed
den spiralen .alles met garan
tie. matrassen, ultschulftafels.
1 ameublementen vanaf f. 100.
diverse stoolen. dressoirs, om
bouwen f. 22.50. Koopt inboe
dels. Pluym. Hogewoord 41.
Lelden. Tel. 21266.
Dameskapsalon „Margue
rite". Permanent Wave electr.
f. 5.75. Permanent zonder toe
stel f. 10. aparte salons voor
coiffure, huidverzorging, ma
nicure. pedicure en electr.
ontharen. Behandeling vol
gens afspraak. Oude Rijn 2 a.
h. Donkersteeg. Tel. 24208. Ie
etage.
KI Knap de boel eens op met
onae prima glansverf ln 32
mooie kleuren. Per kg 2.60. p.
1/2 kg 1.35. Prima resultaat
gegarandeerd! Natuurlllk Hc-t
Emalllehuls Haarlemmerstraat
165 B. Telef. 25799.
Vulpcnreparatle ls een zaak
van vertrouwen. Laat daarom
uw vulpen door ons repare-
ren. Wil geven U volledige i
garantie en 100% service. I
H'.qpa Vulpenbrdrllf. Haar-
lemmerstraat 64. Telef. 24185
Ei Merkvulpenhoudcrs reeds!
vanaf f. 6.50. Voorradig o.a.
Waterman. Parker. Osmla,
Union. Pelikan, Sumlt. Halpa
enz. Pracht collectie, volledige
garantie. Graveren gratis. 1
Halpa Vulpenbedrljf. Haar
lemmerstraat 64 Tel. 24185. 1
H Te koop aangeboden hob
belpaard f. 6. zwarte dames
schoenen maat 36. 3/4 hak
f. 10. houten koffer 60 x 38 x
18 cm f. 7.50. binnendeur 188
x 78 cm. 12.50 alles nieuw. Te
bevragenWoonschip Catha
rlna. Maresingel t/o. Slacht
huis.
B Reparatie kinderwagens. -
Kap nieuw leerdoek. zeiltjes,
bak spulten en (of) bekleden
verchromen enz. nu weer met
vooroorlogs materiaal door de
fabriek. Vraazt prilscpgaaf.
afd kinderwagens.
Het Emalllehuls. Haarlem
merstraat 160.
Opkhipbedden met ombouw
gordijnrail, matrasdek, ban
den 69 50. In onze meubel
makerij maken en repareren
wij alles wat U wenst. De
prils valt mee! Inlichtingen
vrijblijvend. Wassenaar. Jan-
vossensteeg 60. Telef. 20143.
B- Opruiming in het Kinder
paradijs, Haarl.str, 235. Vlie
gende Hollander van 37.50
voor 27.50. Kindertrapauto v.
34 95 voor 24.95. Stoffer en
blikje van 75 voor 50 ct.
Groot plastic servies ln doos
van 3.95 voor 2.98.
M Opruiming bil \V. Nederlof.
Haarl.straat 170. Wandkoffle-
molen van f. 12 voor f. 8.50.
vleesschalen van 1.25 voor 75
ct.. fruitschaal van 4.50 voor
1.50. geslepen portglazen van
90 voor 60 ct. ronde kommen j
10 ct.
B Gazelle rijwielen. He koop j
Gazelle herenrljwlel, neg met1
garantie cn een damesrijwiel
f. 65. L. Erades. Hogewoeri 158
Telef. 23494.
B Hoe bestaat het! Een groot
schilderstuk voor slechts f 19 50
Alleen tijdens onze seizoenop
ruiming. U hebt keuze uit een
enorme sortering. Neem deze
kans. Dus naar Kunstschilder.;
T. Ooms. HaarLstraat 93.
■I Kampeertcnten 4-, 6-,
8-pers. en grot nr. Prijzen van
af f. 37,50. Zomersportartike-
len, ruime keus en concurre
rende prijzen. Het adres:
Sportvriend Wout Berbers.
Mag. De Toekomst. Haarlem
merstraat 232. Tel. 24681.
B Motorrijwiel Pucli. 125 cc.,
z. e. a. n-, prima staat, na 6 u
Te bevragen: De Kempenaer-
straat 11. Oezstgeest. Telef.
21850.
EB Rijwielen 10% korting deze
v/eek, z g. a n. Fongers. Bur
gers. Liberator sport en kruis-
flets met 3 versnellingen. Jon-
I gens met remnaaf 20" hoog
1 en enlse 24 bastaard Nelson
j 26" hoog. Alt. Mare 112.
-B Hulpmotoren!! Normaal ver
zwaard Nelson rilwiel met
Vlotorla motor, loopt 45 km.
zonder trillingen. De Harley-
Davidson .onder de hulpmoto-
1 ren Aangesloten flnancle-
I rlngs-Instltuut Rilnland.
Alt. Mare 112.
S Aangeboden een prima
I grondbascule, 100 kilo en eg.
Zijlsingel 14, Lelden.
1 H Te koop Waldorp Radio,
ultra-kort 1947.
G^nestetstraat 4 B.
S3 Te koop klein ilzer vls-
cf peurbootje. voor elk aan
nemelijk bod, ln goede staat,
(ook 'sZond.). St. Jacobs-
I gracht 10, beneden.
E3 Plat-brclmachlne te koop
met tafel, bedrijfsklaar en 10
i knotten Smyrna wol f. 10.
Te zien: Mare 31.
I s Crëpc. rubber of leer? -
1 ..Cowboy" maakt alles weer.
j Keurig vakwerk. sterk en
goed. wordt bezorgd met
meeste spoed! Schoenreparatle
I Nieuwe Rlin 79. Tel 23402.
B Jong katertje. Goed tehuis
j gezocht, voor zeer mooi ver
dwaald Jong katertje ongeveer
I 3 maanden oud. Gezond en
zindelijk. Ter beschikking
I eigenaar tot Maandagavond:
Plantsoen 77. Tel. 22129.
■3 Te koop motorrijwiel F.N.
1948. z. k.. 450 cc met duo.
In z:er goede staat, prijs f 950
Proef toegestaan. Te bez'cht.
5.306.30 uur. Bossh&rd, Ha
ven 3. Lelden.
B Herexamens en Taken. Bil- 1
lessen ln Wis-, Natuur- en
I Scheikunde aangeboden, door 1
student ln de Wis- en Na-
tuurkunde (cand.). Bill like
condities. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 8424 k.
n Motorboot. Te koop: eiken
1 geschilderd open motorboot ie
met Citroen motor, lengte
5.30 m. Te bevr.: Utr. Jaagpad
j 65. Lelden. Na 6 uur nm 1
Niet od Zondag.
M Prefplanten. Leldse Winter
aangeboden, door Jac. van
j Tol Valkenb.weg 13 Katwijk i
1 aan den Rijn. 1
B Reclame-aanbieding. Wol-
boucléloper f. 3.58; wolmo-
quette f. 6.68 cocosloper 100
cm. f. 4.86. vloerkleed 140 x
180 f. 27.39. deurkleedje f. 3.12
gobelin 130 cm. p .meter 19.78
Wonlniglnrlcht. Henk Regeer.
Haarl-straat 105. Tel. 26602.
B Onze voordelige aanbiedin
gen! Sterke hulskamerstoelen
p. garnituur f. 148.60. uit-
schulftatfels f 34.75. dames-
fauteuils vanaf f. 29.80. rook-
fauteulls met sterke kussens
f. 49.80, hulskamers comoleet
f. 289.50. Woninginrichting.
Henk Regeer. Haarl.straat 105
en 101. Telef. 26602.
Studie plano's en orgels.
Zwarte piano's vanaf f. 160.
Orgels vanaf f.110, Vraagt
prlJslUst 51 aan. 90 verschil
lende Instrumenten. Bezoekt
het voordollestc adres: Vree-
ken s Plano- en OrgeLhandel.
Bodegraven. Tel. 88.
B Laat regelmatig Uw kinde
ren kieken! Mooiste herinne
ring aan een gouden tlldperk
ln hun leven! Drie verschil
lende. leuke brlcfkaartfoto'6
voor f. 3.25. Studio Koopman's
fotobedrljf. Hooigracht 96.
Speciaalzaak voor goede kin
derfoto's.
M Te koop gebr. dames-, be
ren-, Jongens- en melsjesrlj-
wlelcn. ln prima staat. W. v. d.
Wiel. Konln-zstr. 2. Tel. 21478
S3 Invalldenwagens. Alle mo
dellen Invaliden wagens o.a.:
wandel-, hulskamer, zelfoe-
weezbare- en motorwagens.
Carrlerhuls Gebr Hulsman Ho-
ffewoerd 6668. Tel. 22962.
Leiden.
•q Kano. Te koop 2-pers. zeil-
kano compleet, ln prima staat
Ook te rullen voor roeiboot.
Te bevragen: Gebr. de Haas.
Zwelland, Kagermeer of Telef.
26602. Lelden.
W Zaal te huur met parket
vloer voor bruiloften nartilen
enz. Consumpties kunnen wor
den meegebracht. (Ook tp-
dlstllleerdl W F v Wi1k, Ho-
fpwoerd 106 Tel 24414.
V Te koop een schrijfbureau
met stoel, zwart een wastafel
en bureaustoel. Geen opko
pers. Te zien tussn 45 uur.
Rapenburg 8.
B Meisje. 22 J.. b. z. a.. tegen
Aug.. voor 2 of 3 ocht. of
mldd. d. w„ onv. wat.
Br. Bur. v. d. Blad No. 8515 k
B Aangeboden compressor met
lakspult. St. Aagtenstraat 20.
B Nette burgerjuffr. biedt
zich aan voor verpleeghulp,
voor de ochtenduren, v. e. g.
v. Brieven Bur. van dit Blad
onder No. 8412 k.
Strandtent I. z. g. st. aan
geboden. B. Brakel. Ambon-
straat 17.
B Wollen tafelkleed te koop,
beige met rood (nieuw) f.20.
Tevens een winter- (groen
en zomer- (beige) mantel voor
Jong meisje ter overname A
f. 10 per stuk. Warmonderweg
86. Oegstgeest.
B Te koop accordeon, merk
Höhner. 120 bassen. Mlnne-
broersgracht 5. Lelden.
B Lcidsche Postzegelhandel,
Vrouwenstem 3. Lelden. Wil
houden grote uitverkoop tot
29 Juli as. van postzegels,
pakketten, albums, catalogi
enz. enz. Ziet onze etalage.
1 Koopjes! Koopjes!
B VolksschoenmakerU. 2e
Groenesteeg 27. Herenzolen en
hakken f. 2. dames- en Jon-
eensschoencn f. 1.50. kinder
schoenen tot maat 30 f. 1.25.
met rubberhakken f. 0 50 meer
Met prima drljfrlemleer.
Aanbevelend: P. B. Heykoop.
Oude matrassen? In een
dag Uw oude matrassen ver
maakt tot nieuwe. Overtrek
ken en bijvullen. Wie goed wil
slapen moet zlln matrassen
bil I v. d. Blom laten maken.
1 Kort Galeewater 2. Lelden.
I Telef 22291.
■I Aangeb. Philips radio, type
720 a. prima ln orde f. 50.
Tevens een kopt el. voor zie
ken f.5.50 Te bevragen:
Zeeweg 8. Katwijk aan Zee.
B Biedt zich aan fllnbaukwer-
ker .dJpl. A.B.S.. 18 Jaar. 1
Jaar practllk. Zou zich ook
craeg geblaatst zien op te
kenkamer. Brieven Bur. v. d.
1 Blad onder No. 8526 k.
63 Een ln goede staat zllnde
damesrllwlel te koop.
St Janshof 2. Haarlemmer-
1 straat,
DIVERSEN
m Wonlngrull. Lelden—Apel
doorn. Aangeb. nieuw ge-
bouwde woning ln A. Gevr.
1 kleine bencdenw. te Lelden.
Br. Bur. v. d. Blad No. 8512 k
Met vacant Ie? Laat eerst
Uw voeten goed verzorgen 1
Behandeling ook aan huls.
Billijk tarief. Steunzolen naar
maat. Voet- en beenmassage.
Manicure. J. M. Heljn Jr„
Haagweg 216. Tel. 20554.
Wonlngrull UtrechtLelden
Ben.huls, bcvatt. voork.. er.
achterk.. gr. keuken, slaapk.,
tuin, schuur Omg. Amsterd.
str.weg. Rullen voor huis te
Lelden. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 8530 k.
Prcd. J. Pcreboom. 10 uur
en half zes. Zondag: Evang.
Chr. Gem.. Middelstegracht 3.
Dinsdag: Internationale Evan
gelist C. Boerop op zlln door
reis over Nederland en Pred.
Perkins. Aanvang 8 uur.
B Franse charme en gratie a.s.
Vrijdag 8 uur Leldsc Schouw
burg. Chansons van Charles
Trenet e.a. Balletten op mu
ziek Chopin. Joh. en R. Strauss
Poppen scène uit Coppella.
Operette Pled d'Or. Kaarten
75150 Dansschool Evert Cas-
telein. Langebrue 6 A.
B „Transex" beeft een op-
I losslrvz '-oor Uw vacantiever-
voer. (Volop bagage en maxi
mum 4 personen. Bespreek tll-
dig. Transex. Kaasmarkt. Tel.
I 26782.
B Vacantlc. W|| hebben nog
6 plaatsen over voor de rond
rit. 's-Hertogenbosch en Arn
hem en omgeving, op Woens
dag 26 Juli (Haast U).
Inl.: Medusastraat 18.
KI Wonlngrull. Aangeboden op
een der mooiste punten der
stad (Witte Slnsc-1) boven-
huls. bev. 3 kamers met keu
ken. balcon cn zolder. Gevr.
boven-, benedenhuis of heel
huls. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 8693 k.
SLEUTELTJES
worden daeelliks ongenomen.
wanneer voldoende ruimte
beschikbaar U Ze mogen
huogsiens 30 w„urden arout
zÜd 'een wooro maximum 12
letters) De Drlis bedraagt
t 1.50 bil vooruitbeial: 112. E^n
">0"'l1snummer (10 cent) ls
niet ln de Drtls InbeereDen.
Porto voor toezending num
mer brieven 20 cent extr*.
