Angstaanjagende windhoos teisterde Brabant en Velnwe i Trechtervormige zuil deed alles dooreenwarrelen Koninklijk Paar bezocht talrijke plaatsen in Groningen WEERBERICHT' Engels tegenvoorstel op plan Schuman 69ste Jaargang DONDERDAG 22 JUNI 1950 No. 2702? LEIDSCH Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4.50 per kwartaal; 35 cents per week DAGBLAD Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055 Enorme schade aan tientallen huizen De windhoos, die gelijk gemeld, giste ren over de Noordwesthoek van Noord-Brabant is getrokken, heeft diepe sporen achtergelaten in het aardige oude vestingsstadje Willem stad. Kuim 50 huizen zijn daar be schadigd, waarvan acht zeer zwaar. Verder is o.m. een grote schuur voor bouwmaterialen ter waarde van f. 40.000.geheel vernield. Dria ge zinnen zijn volkomen dakloos ge worden. Bijna alle huizen hebben lekkage. De schade wordt op één tot twee ton ge schat. Verschillende straten zjjn er bezaaid met brokstukken van dakpannen; over al wordt nu met man en macht ge werkt om de schade te herstellen. „Het Ls gewoon een wonder, dat niemand is gewond", vertelde burgemeester C. A. van der Hooft. De burgemeester en enkele van zijn ambtenaren schetsten ons het gebeu ren als volgt: „We zaten te werken, toen wij plotseling een vreemd geruis hoorden Het leek op een geloei van een grote brand". Wij holden naar het raam en zagen uit de richting van Dinteloord een grote trechtervormige zuil naderen. Alles draaide daar In wilde warrelingen dooreen. Hooi, plan ken, bussen en deurpanelen. Met een angstaanjagend geluid sloeg deze zuil over Willemstad heen. Dit laatste duurde maar enkele seconden. Toen bevond de windhoos zich boven het Hollands Diep. juist tussen twee passerende Rijnaken in. Een enorme waterzuil werd opgezogen. Even leek het of deze watermassa tot Willemstad teruggedreven zou worden, maar zij plofte in het water terug. Zodra de windhoos was overgetrok ken. holde leder, die aan het werk was, r.aar huis en naar de kinderen om te zien wat ervan geworden was. Voor de kinderen van de openbare school had de bovenmeester goed gezorgd. Toen hij de windhoos hoorde naderen en er een paniek dreigde onder de hevig ver schrikte kinderen, liet hij ze allen on der de banken kruipen. Zelf ging hij voor. de deur staan om vluchtelingen het heengaan te beletten. De vrouw van de slager Sprang sprak van een mirakel. Zodra zij de windhoos hoorde, snelde zij dadelijk naar de wieg, waar haar kindje lag. Juist had zij de baby eruit gehaald, toen het glas van Ingewaaide ruiten in de wieg viel. De meeste getroffenen in Willemstad zijn arbeiders. De buren hebben direct cie helpende hand geboden. Burgemeester van der Hooft heeft meer aanbiedingen voor onderdak ge kregen dan nodig was. De schooljeugd heeft na de ramp dapper meegeholpen. Jongens en meisjes zijn op de wallen gaan zoeken naar de weggeblazen kle ding en huisraad. Van alles brachten zij binnen: lakens, kledingstukken, deu ren en zelfs enkele kippen, die door de windhoos waren medegevoerd. De windhoos is in een breedte van ongeveer 50 meter over het 2000 in woners tellende stadje getrokken. Groenstraat, Kerkring. Kazerneplein en Hofstraat zijn de meest getroffen straten. Alle inwoners van Willem stad zijn het erover eens, dat zü zulk een windhoos nooit meer hopen te beleven! „Dat was nét zo angstig, als toen ik in de oorlog tussen de V I's zat." zeide de postcommandant der Rijkspolitic. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll LEIDEKKER KWAM GOED TERECHT! Toen de windhoos met een ver vaarlijk geloei op Willemstad af kwam, was op het dak van het gemeentehuis een leidekker aan het werk. Deze bemerkte het ge vaar juist iets te laat. Hij sprong toen tien meter naar beneden en kwam wonder boven wonder gcea terecht! Nu was de man de dag te voren bijna bij het leidekken verongelukt, zodat de schrik hem extra in de benen zat. Toen hij wat bekomen was, heeft de bur gemeester hem voor de rest van de dag het beklimmen van lad ders en daken verboden. Hij zou er anders misschien ook zonder windhoos weer van afgerold zijn- De windhoos heeft nabij Willemstad een duidelijk spoor achtergelaten. Via zwaar beschadigde boerderijen, omge waaide bomen en weggeblazen hooi schelven is dit spoor te volgen tot aan het gehucht Pindorp aan de Belgische grens. In de buurtschap Heiningen onder de gemeente Fijnaard is de landbouwer A. P Maris het zwaarst getroffen. Van zijn landbouwschuur is een groot deel van het rieten dak afgeslagen. Een an dere schuur werd Ingedrukt. De kracht van de windhoos kan men hier afme ten aan de omstandigheid, dat zware balken als lucifershoutjes zijn geknapt of vijf tot zes centimeter van hun fun damenten zijn verschoven. Evenanin als de getroffenen In Willemstad is deze landbouwer tegen de stormschade, die hij op 7 a 8.000 gulden schat, verze kerd. WILLEMSTAD VRAAGT STEUN! De burgemeester van Willemstad heeft de Provinciale Staten van Noord-Brabant. gevraagd zijn zwaar getroffen gemeente te hel pen. Verder heeft hij het Minis terie van Binnenlandse Zaken verzocht in aanmerking te kun nen komen voor steun uit het zg. Rampenfonds. De bewoners van Willemstad heb ben intussen zélf reeds de handen uit de mouwen gestoken. Gister avond is er onder de niet-getrof- fenen gecollecteerd. Tussen Heiningen en Dinteloord ziet men aan de platgedrukte velden de weg, die de windhoos heeft genomen. Op verschillende aardappelvelden wer den de planten met aardappels en al de lucht in gezogen. Een schilderachtig, met wilgen omgeven, weggetje nabij Dinteloord. verloor zijn charme door dat minstens tien wilgen onder het ge weld van de wind sneuvelden. Een groot oeel der woningen werd van de daken beroofd. De schade in Dinteloord zelf is voor namelijk beperkt tot weggeblazen dak pannen, ingewaaide ruiten en vernielde raamkozijnen. Men weet echter van aanpakken in Dinteloord; gistermiddag waren bijna alle daken opnieuw met dakpannen be dekt! Verder ziet men in de velden veel omver geblazen hooischelven. Het hooi hangt hier en daar in grote plukken aan de telefoondraden. Sommige boeren hebben een deel van hun gemaaid hooi verloven. Andere steden en buurtschap pen in de Noordwest hoek van Noord- Brabant geven eenzelfde beeld te zien. In Willemstad is de schade en ravage echter het grootst. OOK DE N.W. VELUWE GETEISTERD. Op de grens van de gemeenten Hoe velaken. Tersc-huur, Zwartebroek en Achterveld heeft gistermiddag ook een windhoos gewoed, gepaard gaande met een slagregen, die grote schade aan richtte.. Van een achttal boerderijen werd de kap afgerukt, een ervan kwam 700 me ter verder terecht. Tientallen hooiber gen gingen de lucht in, benevens een kippenhok met 200 kippen. Ongeveer 180 bomen werden ontworteld. Over de omgeving van Putten, Er- melo en Harderwijk woedde gistermid dag een zware hagelbui, die een minuut of acht aanhield. SoTnmlge hagelstenen hadden een doorsnee van 3 k 4 c.m. De bui ging hier niet vergezeld van een hevige wind of zwaar onweer. Sinds mensenheugenis werd hier zulk een zware hagelbui niet waargenomen. Gistermiddag Is te Olst nabij Deven ter de bliksem geslagen in de kapitale boerderij van de heer W. J. Zwartjens aan de Schoolstraat te Olst. In korte tijd stond de boerderij in lichter laaie De brandweer van Olst, die assistentie had verkregen van die uit Deventer, kon weinig uitrichten, omdat water toevoer ontbrak. De gehele boerderij is verbrand, een deel van de inboedel is gered. Alles was verzekerd. Het naast gelegen woonhuis van' de heer J. W. van Dijk werd eveneens een prooi der vlammen. Tijdens een kort maar hevig onweer is gistermiddag de kapitale landbouw schuur van de heer F. J. Ampt aan dc Zuiderdijkweg te Wieringerwerf door de bliksem getroffen. De schuur stond onmiddellijk in lichterlaaie en brandde geheel uit. Enige landbouwwerktuigen konden worden gered. De schade be draagt c.a. f. 50.000. De landbouwschuur was niet verzekerd. .nH. i-... Overal ongebreideld enthousiasme i de bevolking van Oost-Gronlngen aan het Koninklijk gezin. Daarna boden burgemeesters vanom- liggende plaatsen en echtgenoten van Overal waar H.M. Koningin Julianj en Z.K.H. Prins Bernhard passeerden, vertoonde Groningen hetzelfde beeld: dichte hagen van juichende mensen, die het Koninklijk Paar op enthou siaste wijze begroetten. I „ïïc.ue p.aauei. L va,. een krans bij het standbeeld Het bezoek van het Koninklijk Paar burgemeesters en verschillende particu- hadden gelegd, speelde een plaatseujK j 1 - '-.oe Wil 'nclmnc" Soldaten van het Korps Royal Engineers zagen de Baileybrug, die zij over de Theems aan het slaan waren, plotse ling met de neus in het water duiker,. Geen der soldaten kreeg enig letsel. Onder grote belangstelling van de voorbijgangers moesten de Royal Engineers de brokstukken uit de Theems halen. Onze foto toont de b'rug even na het ongeval. aan de provincie Groningen is giste ren onder groot enthousiasme voort gezet. In Veendam waren als overal veel mensen op de been. Tijdens een rit door de stad werden door leerlin gen van de lagere school bloemen aan geboden, leerlingen van de landbouw- huishoudschool schonken eigen ge maakte producten en leerlingen van het Winkler Prins museum en van de UX.O.-scholen brachten een bloe menhulde. Op het stadhuis boden dochtertjes van omgekomen verzetslieden bloemen aan, waarna het gezelschap zich rond de lunchtafel schaarde. Toen het Ko ninklijk Paar Veendam weer verliet, brak een 'denderbui los, waardoor de tocht in gesloten wagens meest worden voortgezet. BELANGSTELLING VOOR „WINTHIL". Na een bezoek aan Meeden kwamen de Koninklijke gasten te Winsohoten aan, waar zij begroet werden door de burgemeester, mr dr A. J. Romijn, die een balletje aanbood voor de Prinses jes. Prins Bernhard ontving een pro gramma van de paardesportgebeurte- nissen, verbonden aan de tentoonstel ling „Winthil". Door een vlaggend en versierd Win schoten, waar, ondanks de regen, over al juichende mensen in de straten stonden, reden de gesloten auto's naar het tentoonstellingsterrein. Hier werd het dagelijks bestuur van de „Winthil'' aan het Koninklijk Paar voorgesteld en sprak de burgemeester, mede namens het Winthil-bestuur, de Koningin en de Prins toe De heer J. J. Tijdens uit Nieuw Beer- ta leidde daarna een vier-jarige zwarte stamboekmerrie voer, het geschenk van lieren geschenken aan. De kampioenen van de centrale keu ringen van warm- en koudtoloedtrek paarden, die 's morgens waren gehou den, werden gepresenteerd. De Prins toonde hiervocr zeer veel belangstel ling. Veel inteesss had de Koningin voor wat te zien was over het leven der Oostgroningse vrouw vroeger en nu. Ook de grote en kostbare collectie in de afdeling antiek had haar belang stelling. KRANSLEGGING TE HEILIGERLEE. Ook de klokkengieterij van de gebr. Van Bergen te Heiligerlee, werd be zocht, waar de heer A. van Bergen voor ieder van de Pr.ósesen een tafeLbel en een luidklok voor het palels Soestdijk aanbood. Nadat de in de klokkenstoel voor de fabriek aangebrachte klokken bezich tigd waren, werd onder klokgelui de tocht voortgezet naar het standbeeld van Graaf Adolf van Nassau. School kinderen en ouden van dagen uit Hei ligerlee stonden bij het monument op gesteld. Nadat de Koningin en de Prins muziekcorps het „Wilhelmus". De Koninklijke bezoekers zetten hun handtekening in het bij het monument horende gastenboek, waarna twee school kinderen bloemen aanboden. Onder luide toejuichingen werd de tccht vervolgens voortgezet naar Scheemda en het ©veneens met vlaggen en erebogen versierde Noordbroek, waar de belangstelling enorm was. Ook daar werden bloemen aangebo den. waarna 300 ballonnetjes door de schoolkinderen werden opgelaten. Ver volgens reed de stoet via Sloobteren, Boer en Rulscherbrug naar Groningen. DANK DER KONINGIN. Om kwart voor zeven is het Konink lijk Paar per trein uit Groningen ver trokken. Op het station werden dc Koningin en de Prins uitgeleide gedaan door de burgemeester van Groningen, mr P. W. J. H. Cort van der Linden. H.M. de Koningin uitte tenslotte te genover de burgemeester Haar erken telijkheid voor de bijzonder hartelijke ontvangst in stad en provincie Gro ningen aan Haar en Haar echtgenoot bereid! Men eie voor Laatste Berichten pag. i van het Eerste Blad. WISSELEND BEWOLKT. De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselend bewolkt en overwegend droog weer. Vrij krachtige tot matige Zuid-Westelijke wind. Weinig verande ring in temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur)*. 23 JUNI. Zon op: 4.20 uur; onder: 21.04 uur. Maan op: 13.08 uur; onder: 0.36 uur (E. K.). Hoogwater te Katwijk te 8.34 en 21.03 uur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's. De „zaak der generaals" De Franse generaals Revers en Mast zijn gepenslonneerd. Deze pensionne ring geschiedde op voorstel van de mi nister van defensie en is het gevolg van een disciplinaire procedure na een on derzoek van een parlementaire com missie. De beide generaals werden indertijd ontslagen, nadat de „ontbrekende ge- ,tuige" in de „zaak der generaals", Roger Peyre, verklaard had, dat hij hun geld had gegeven om de candidatuur van generaal Mast voor de post van Franse hoge commissaris in Indo-China te steunen. Beiden ontkenden ooit geld van Peyre te hebben aangenomen. NIEUWE SOVJET-NOTA AAN PERZIË De Sovjet-regering heeft de Perzische regering een nieuwe nota toegestuurd, waarin de beschuldigingen worden her haald. dat Amerikanen zich met olie prospecties bezig houden langs de Per- zische-Sovjetrussische grens en waarin wordt gezegd, dat Perzlé zelf na een te genspraak van de Perzische regering de prospecties had toegegeven. Het Perzische antwoord op de vorige Sovjet-nota wordt daarom onbevredi gend geacht. In de nota wordt voorts gezegd, dat Perzië. door het tewerk stellen van bui tenlanders. In het bijzonder van Ame rikanen, voor prospecties langs de grens en onder meer ook voor topografische arbeid, maatregelen van militaire be tekenis" neemt. ADENAUER MOET RUST NEMEN. De West-Duitse bondskanselier, dr Konrad Adenauer, moet verscheidene weken rust nemen. Di Adenauer is kort geleden van een ziekte hersteld, doch zijn geneesheren achten rust noodzake lijk in verband met het zware werk. dat de bondskanselier nog wacht. De moge lijkheid bestaat, dat Adenauer deze rust in Zwitserland zal zoeken FRANS MEMORANDUM OVER BEËINDIGING VAN DE STAAT VAN OORLOG MET DUITSLAND. De Franse regering, aldus wordt uit gezaghebbende bron te Parijs vernomen, zal 3 Juli bij de werkcommissie van de drie grote Westelijke mogendheden te Londen een memorandum Indienen, waarin om de beëindiging van de staat van oorlog met Duitsland wordt ver zocht. Besprekingen te Parijs voortgezet Gistermiddag kwamen de gedelegeer den van de zes mogendheden (de lan den der Benelux, Frankrijk, Italië en West-Duitsland) wederom op het Fran se ministerie van Èuitenlandse Zaken bijeen, om te spreken over het plan tot samenvoeging van de Europese kolen en staalindustrie. De vader van het plan, de Fransman Jean Monnet, trad als voorzitter op. Hij gaf een uiteenzet ting van het Franse plan en men neemt aan, dat hij aan de gedelegeerden een ontwerp zal overhandigen van een con ventie voor de instelling van een boven nationaal orgaan voor het beheer van de voorgestelde pool. Een woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken ver klaarde, dat het ontwerp onder meer zou handelen over: 1. De organisatie en werkwijze van genoemd orgaan. 2. Zijn taak. 3. Zijn volmachten. 4. Zijn functies en de middelen om beroep tegen besluiten van het orgaan aan te tekenen. Voor elk der bovengenoemde punten zou een subcommissie benoemd worden. Het Franse voorstel, zo zeide de^woord- voerder, goot de Franse plannen* in een concrete vorm. Het was echter geens zins de bedoeling dit ontwerp aan de andere delegaties op te dringen. In zijn uiteenzetting stelde Monnet voor. dat het orgaan verantwoording schuldig zou zijn aan een Europees „parlement", waarin alle deelnemende landen verte genwoordigd zouden zijn. Dit ..parle ment" zou kunnen bestaan uit afge vaardigden naar de parlementen der individuele landen. Op een eenmaal per jaar te houden vergadering zou men een rapport van het gezagsorgaan kunnen bestuderen. Op deze wijze, aldus Monnet, zou het orgaan in hoofdzaak aan een democra tische controle onderworpen zijn. Beroep diende mogelijk te zijn bij een arbitrage-lichaam. Óver de samenstel ling van dit laatste liet hij zich echter niet uit. De gehele bedoeling was één enkele markt te scheppen met de laagst mogelijke prijzen en tezelfder tijd de levensstandaard te verhogen. Heden zullen de gedelegeerden hun indrukken over het Franse voorstel weergeven en de moeilijkheden formuleren, welke naar hun mening overwonnen dienen te worden. Pas daarna zal de Franse de legatie de ..werk-documenten" indie nen, welke dan als basis voor de verdere besprekingen zouden dienen. ENGELS TEGENVOORSTEL. De Labourregering zal bij het Engelse parlement Maandag een motie indienen over het plan-Schuman. waarin ver zocht wordt om een uiting van vertrou wen in haar houding, aldus wordt in politieke kringen te Londen vernomen. Een groep Labourlêden heeft een amendement ingediend op de conserva- tief-liberale motie, waarin er op aan wordt gedrongen, dat Engeland zal deel nemen aan de besprekingen over het plan te Parijs. Volgens dit amendement zou de mo tie luiden: „Dat dit Huis. hoewel het volledige steun verleent aan de weige ring der regering om zich voor de on derhandelingen en besprekingen reeds te binden met betrekking tot voorstel len, die nog niet gedefinieerd zijn. de jongste verklaring van de premier ver- Amerikaans voorstel aan de ontwapeningscommissie De V.S hebben bij de werkcommissie van de ontwapeningscommissie der V.N. een voorstel ingediend, een permanent „ontwapeningsorgaan" in te stellen ter supervisie van de vermindering der be wapening, uitgezonderd de atoombom, door de grote mogendheden. Volgens het voorstel moet dit orgaan de be voegdheid krijgen de bewapening der landen te onderzoeken en elke schen ding van overeengekomen beperkende bepalingen aan de Veiligheidsraad te melden. Het nieuwe orgaan zou moeten wor den samengesteld uit leden van de Vei ligheidsraad en zich er allereerst van moeten gewissen, of de landen de ont wapening inderdaad volgens een te sluiten overeenkomst uitvoeren. DE POLITIE IN WEST-DUITSLAND. De geallieerde hoge commissie heeft haar veto uitgesproken over een op 3 Mei door het parlement van Slees- wijk-Holstein aangenomen politiewet. Volgens deze wet zouden de plaatse lijke politiemachten onder politiecomi- té's komen te staan, als aanbevolen door de geallieerden, doch het lidmaat schap dezer comité's zou vrijwel geheel beperkt blijven tot ambtenaren, die direct onder de minister van Binnen- welkomt, dat het de bedoeling der re gering is een belangrijke rol te spelen bij de poging om Europa's staal- en steenkoolindustrieën In het belang van de vrede en volledige tewerkstelling te verenigen". Premier Attlee heeft verklaard, dat de regering zich bij haar onderhande lingen met andere regeringen niet de handen mocht laten binden door de verklaring van het partijbestuur, daar het kabinet soms de doctrine moest landse Zaken staan, hetgeen de gealli- vergeten, wanneer het metniet-socialiS' tische regeringen onderhandelde. Het Britse kabinet zal heden een ontwerp voor een Engels tegenvoorstel t.a.v. het plan-Schuman bespreken. Het ontwerp ls opgesteld door sir Edwin Plowden, de voornaamste Britse functionnarls op het gebied van de ge leide economie in Groot-Brittannië, die door een beperkt aantal deskundigen met de opstelling ls geholpen. Een uit treksel van Plowden's ontwerp ls enige dagen geleden aan de Britse ministers verstrekt. AMERIKAANS „BOETE"-VOORSTEL. Enkele Amerikaanse republikeinse se natoren hebben een vluchtige schets I van een ontwerpvoorstel doen rondgaan I om Engeland voor het zich onttrekken aan het plan-Schuman een „boete": van 340 millioen dollar op te leggen in de vorm van een halvering van de Mar- shallhulp, zolang Engeland weigert zich aan te sluiten bij dc Parijse besprekin- gen over het samensmelten der Euro- pese zware industrie. Deze senatoren willen dit voorstel aan de senaatscommissie voor de toe wijzingen voorleggen in de vorm van een amendement op de wet van dc ECA. die de Marshallhulp regelt. eerden'juist wilden vermijden. Verder heeft de geallieerde commis sie bepaald, dat de ministers van Bin nenlandse Zaken der 11 Westduitsesta- len politieverstcrkingen uit andere ste den of districten van hun staat naar een bepaalde stad mogen ontbieden in ge-val van onlusten of noodtoestanden. Tot nog toe was deze afwijking van de decentralisatie alleen aan Hamburg en Bremen vergund. Ook heeft de com- I missie haor goedkeuring gehecht aan het oprichten van een centrale politie school in alle staten van West-Duits land voer de opleiding der politie. ANTI-COMMUNISTISCHE WET LN AUSTRALIË DRIE MAANDEN OPGESCHORT. Menzies. de Australische minister president. heeft bekend gemaakt. dat de wet tot ontbinding van de commu- nistische üartii eerst over drie maan- den weer ---> het parlement zal wor- den voorgelegd. De Senaat, waarin j Labour als opposltlenartli de meerder- I he'd heeft, kon het gisteren over de wet niet eens worden Wekenlang is de wet van Senaat naar Huis van Af- C"»vas>rdi2risn en weer terug gegaan, doordat het Huis de amend «men ton van de Senaat weer verwierp. H?t Huis 'had de wet reeds aangenomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1