Twee Fireflies stortten na botsing
m zee
llvouiiiklijk echtpaar in
juichend Drente
De conferentie der
Zuid-Oost-Aziatische landen
weerbericht
Vliegdrama voor Scheveningen
Vruchteloze nasporing naar piloten
1% Jaargang
Leidsch
VRIJDAG 2 JUNI 1950
No 27012
Ij.sleiir: J. W Benny
livldrfdactle: B W Menkhorsl en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 4.50 per kwartaal35 cents per week
dagblad
Teiefoon Dir. en Adm.: 25041: Red. 21507
Witte Singel l. Lelden Giro no. &7U55
I Zegetocht naar Meppel, Smilde en Assen
Prachtig geschenk van
Brocades voor Sanatorium
te Davos
I far het eerst sedert haar regering
I Licht H.M Koningin Juliana, ver-
I rzfld van Z.K.H. Prins Bernhard
fi-lcnniddag een bezoek aan Drente
I Hei laatste officiële bezoek, dat een
I rcrstin aan de stad Meppel bracht
I ns in Augustus 1913. Evenals toen
us ook nu de belangstelling van het
I publiek, dat van Jieinde en ver naar
I Meppel gestroomd was, enorm en
I nren de toejuichingen veel en spon-
I tun.
J JUn de Werkhorstbrug, de grens van
|c provincie Drente en de gemeente
Ijl'pjiel heetten mr dr R baron de Vos
Ina Steen wijk en burgemeester mr A.
lï'jD, de hoge gasten welkom.
I In het Wilhelminapaviljoen legde
|?M de Koningin een krans aan de
I \\r\ van het gedenkteken voor hen,
I te hun leven in de bezettingsjaren
Ire; het vaderland gaven, waarna aan
I;;. Koninklijk paar de heren J. Smal-
I-:nbroek, landelijk voorzitter van de
IRichting 1940—'45 en J. H. Roukema,
I uorzitter van de gemeenschap oud-
I Legale werkers, de wethouders en de
I raneentesecretaris van de gemeente
ll/cppel werden voorgesteld.
I Vervolgens werd een uur lang een
I Vjkï gebracht aan de N V. Kon
I Farmaceutische Fabrieken, waar de
I irofddirecteur, de heer Noorduyn, een
Iveelheid van de preparaten dezer
fibrek aanbood.
.Gezien het gelukkige feit." aldus de
I ker Noorduyn, „d"t Hare Majesteit de
I bdiermvrouwe is van de Ver. voor de
Ihbartiging van de belangen van Ne-
I JNlandse longlijders te Davos hebben
I *r pemeend Uwe Majesteit een hoe-
I Tttlheid para-amino-salicyl-zuur, wel-
I bast een wondermiddel bij de tuber-
I ho-e bestrijding aan te bieden, opdat
I na hel Sanatorium te Davos dit onont-
I i-frlijke geneesmiddel zonder uitgave
I Tii Zwitserse franken ter beschikking
I ha worden gesteld, Wij zullen gaarne
I i-raemen in welke vorm, in poeder-
I Tem. in tabletten of granulaat, de di-
I :r.:eur-geneesheer te Davos door be-
I rbeiden zending van 25 kilogram, no-
I e: voor de behandeling van op zyn
I r nst voor tien patiënten gedurende
I tie maanden met twaalf gram per dag,
I wenst te ontvangen".
I 25 KG. van dit geneesmiddel verte-
Irnwoordlgd een vaarde van 2500 gul-
fen.
Ook enkele andere preparaten tros-
I ha zeer de belangstelling. De Prins
I uoeg naar het preparaat 333, dat gun-
I rii werkt bü opkomende verkoudheid
I to waarvan hij meteen een aantal doos-
I Jj aan zijn secretaris overhandigde.
Tijdens de hierop volgende thee, die
werd geserveerd door diensters, die ln
250 jaar oude Drertfse costuums waren
gekleed. Een treffend moment was het
toen de Koningin een blinde inpakster
toesprak, die reeds 35 jaar op de afde
ling werkzaam is en totaal overbluft
was. De Koningin gaf haar een hand
en vroeg: „Weet U nu. wie U een hand
heeft gegeven?" ZU antwoordde: „Ik
weet het, U bent Hare Majesteit!"
Na de thee begon de tocht door Mep-
pel's versierde straten Als aandenken
kreeg de Koningin een handgeweven
Staphorster kleed en een „bisoekist".
getuid met zes soorten drop voor de
Prinsesjes.
Straat in straat uit stonden de
nieuwsgierigen langs de weg opgesteld.
Langs de route stonden tal van sport
clubs en harmonieën uit plaatsen uit
de omtrek
Bij de uitgang van de Brocadesfabrie-
ken stonden talrijke oud-arbeiders op
gesteld en zij 'werden door de Koningin
zó vriendelijk gegroet, dat ze er enigs
zins door uit het veld waren geslagen
en spontaan de Drentse groet b"ach-
ten door met de vinger aan dc pet te
tikken.
Op de route naar Assen stonden over
al groepjes mensen In Smilde vormden
sportverenigingen In wit-zwart en wit
blauwe costuums met een tussenruimte
van 10 meter een afsluiting, terwijl op
diverse punten langs de route spandoe
ken waren opgehangen met opschriften
a's ..Hulde aan het Vorstenhuis" en
„Welkom Majesteit!".
In Kloosterveen maakte de burge
meester van Assen, de heer H J. de
Dreu. zijn opwachting: ook de garni
zoenscommandant. kolonel E. Linde
boom was aanwezig.
Bij de aankomst in Assen reed de
stoet door een erehaag van padvinders
en padvindsters. Lnige meisjes van de
vioolgroep van het Ned. Padvindsters-
gilde uit Assen boden enige zelfgemaak
te geschenken voor de Prinsesjes aan
De padvinders schonken de Prins een
bijzonder lange houten pijp.
Koningin Juliana draagt in padvin
derskringen de naam van „Movavedo"
(moeder van vele dochters).
Vervolgens werd naar de Brink ge
reden Voor .het Provinciehuis vormde
een compagnie van 100 man van het
vierde Infanterie depot de erewacht.
Het Koninklijk Paar werd ontvanger,
door het oudste lid ran Ged. Staten, de
heer L. C A. Franken; Edith Smallen-
broek, het dochtertje van het lid van
Ged. Staten, de heer Smallenbroek.
bood een fraai boeket bloemen aan.
In de ve-gaderzaal van Ged. Staten
President Auriol zal Truman
in Maart bezoeken
Door het Witte Huis te Washington
is bekend gemaakt, dat de Franse pre
sident en mevrouw Auriol waarschijn
lijk in de tweede helft van Maart 1951
een statiebezoek aan Washington zullen
brengen
Misschien zal de prpesldent ook Ca
nada bezoeken.
Truman verwacht vrede
President Truman heeft vandaag op
zijn persconferentie verklaard, dat de
wereld dichter bij vrede Is dan op welk
ogenblik ook in de afgelopen vijf jaren.
De president, zei dit. toen men hem om
zijn commentaar vroeg op de uitslag
van een opinieonderzoek in de V S dat
de meeste Amerikanen binnen vijf jaar
een oorlog verwachten.
sprak de Commissaris der Koningin,
mr dr R H baron de Vos van Steen-
wijk. een kort welkomstwoord, beslui
tend met de aanhaling van de beken
de woorden uit de 89e Psalm: „Een
Koning is ons van Israels God gegeven".
Hierna werden de l"den van Ged. en
Prov Staten aan de Koningin voorge
steld.
's Avonds c-m kwart over negen arri
veerden de Kcningin en de Prins, na
de maaltijd gebruikt te hebben ten
huize van de Commissaris der Konin
gin. cp de Brink, dat een fantastisch
schouwspel bood. Ter halverhoogte van i
de stammen van beuken, linden, 'oer-
ken en kastanjes was een verlichting
aangebracht, die de rijke bladertooi
van deze bcmen van onderop belichtte
en verder wierpen schijnwerpers een
zacht iicht op de groene gazons, waar
achter zich in dichte rijen de bevolking
van Assen had opgesteld om het défilé
gade te slaan, dat aan H.M Koningin
zou voorbij trekken. Daarachter bevon
den zich de straten, die uitkomen op
de Brink, en die met hun verlichting ;n
diverse kleuren het effect nog verhoog
den. Nadat Koningin en Prins onder
luid gejuich waren voorgereden en had-
den plaats genomen op het bordes van
het oude raadhuis, maakte het indruk-
wekkende de-filé een diepe impressie, i
waarna het vorstelijk paar zich naar i
de ontvangstzaal van het gouverne-
mentsgebouw begaf, waar een receptie
werd gehouden.
Tijdens deze soirée werd de vorstelij
ke gasten een exemplaar aangeboden
van een werkje, getiteld: „Voorouders
van Koningm Juliana als stadhouders
van Drenthe', geschreven door drs E.
J. Werkman, Rijksarchivaris in de pro
vincie Drente. Als kleine bijzonderheid
mag hieruit werden vermeld, dat het
onderzoek van- drs Werkman heeft uit
gewezen dat Frederik de Vos van Steen-
wijk, een der z.g. „volmagten" van
Drente heeft behoord tot de eersten,
•die Willem Lodewijk van Nassau ver
zochten het stadhouderschap op zich
te nemen. Deze Frederik de Vos van
Steenwyk is een dér voorouders van ae
huidige Commissaris der Koningin.
TELEGRAAFVERKEER MET
OOST-INDONESIË.
Met ingang van gisteren is het tele-
graafverkeer met Oost-Indonesië voor
alle bestemmingen hersteld met uitzon
dering van: Ambolna, Dobo, Geser,
Larai. Namlea, Neirabanda. Piroe, Sa-
paroea, Saumtaki. Tepa, lies, Babar,
Tceal. Wahaai en Wonreli.
PAK IN STAN'S AMBASSADEUR TE
DJAKARTA.
De eerste ambassadeur van Pakistan
ln Indonesië, dr Umar Hayat Khan
Malik, is gistermiddag met de Constel-
latiop .Vlaardingen" op het vliegveld
Koma.ioran bij Djakarta, aangekomen.
Hij zeide, alles te zullen doen om de
ste-ke banden tussen beid° broedervol-
ken te verstevigen en achtte het een
voorrecht zijn land in Indonesië te mo
gen vertegenwoordigen.
STAKINGEN OP DRIE OLIEPALM-
ONDERNEMINGEN OPGEHEVEN.
De stakingen od de olieDalmonderne-
mingen Dolok Sinoembah en Tindlo-
wan van de H.VA. ziin opgeheven. De
wilde stakingen op enkele andere on
dernemingen ln het eebied van de
Avros (Alg. Ver. van RubberDlanters
ter Oostkust van Spmatra) duren ech
ter nog voort.
De dag, waarop de Belgen weer ter
stembus tijgen nadert. Overal hangen
de biljetten der partijen, doch dit is
tot nog toe het enige wat er op wijst,
dat reeds a.s. Zondag de verkiezingen
worden gehouden
Een inwoonster van Brussel neemt
kennis van wat de diverse partijen te
te vertellen' hebben.
Eerste Hollandse Nieuwe
in het land
Om kwart voor tien vanmorgen
werden de eerste twee kantjes Hol
landse nieuwe van de Scheveningse
trawllogger „Prinses Marijke"
(Schev. 9) in IJmuiden op een auto
geladen. Schipper Willem Rog, die
de haring van de 57ste breedte
graad haalde, arriveerde om 9.42
uur aan wal en heeft daArmede de
jaarlijkse haringrace gewonnen.
In Katwykse visserskringen
wordt deze overwinning echter
met een scheef oog bekeken want
de „Prinses Marijke" heeft zelf niet
gevist, zij is slechts als jager met
de vloot uitgegaan en van het be
gin af heeft de bedoeling voorge
zeten, dat een aantal loggers hun
vangst met dit snelle schip zouden
meegeven. De „Karei Doorman",
die de „Prinses Marijke" op de hie
len zit, heeft daarentegen veertig
kantjes eigen vangst aan boord en
de Katwijkers achten dit schip dan
ook de werkelijke winnaar, wan
neer het als tweede aankomt.
Schipper Rog vertelde, dat de
kwaliteit van de haring prima is.
Hij nam de 33 kantjes over van
negen schepen, waaruit blijkt, dat
de eerste vangsten van dit jaar
wel gering zijn.
Om 11 uur is dc eerste nieuwe
haring in Scheveningen aange
komen.
Na de keuring van de Hollandse
Nieuwe werd dc party in de hal
aan de oude haven afgeslagen.
jW. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard zijn gistermiddag voor een
wioek oon de provincie Drente in Meppel aangekomen.
de begroeting door de commissaris der Koningin en de burgemeester van
■ppel begaven de Koningin en de Prins zich naar het rosarium in het park,
kQOf de vorstin een krans legde bij het monument voor de gevallenen (foto
lll<s). Vervolgens werd een bezoek gebracht aan de Koninklijke Pharmaceu-
'ye fabriek vjh Brocades Stheemon en Pharmacia. Toen de vorstelijke
^zoekers de fabriek verlieten werden zij door een schare verpleegsters op
Afgrondhartelijk toegejuicht.
W ARM WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond
JJJJOg, zonnig en warm weer met
««e tot matige wind, hoofdzakelijk
Oost en Zuid-Oost.
(Opgemaakt te 10 uur).
3 JUNI.
£on op: 4.25 uur; onder: 20.52 uur.
onder: 6.42 uur.
Cg-ater te Katwijk te 5.01 en 17.35 u
nummer bestaat uit acht pagina's.
AUSTRALISCHE AMBASSADEUR
KEERT NIET NAAR MOSKOU TERUG
De ambassadeur van Australië te Mos
kou, Att, die thans te Canberra vertoeft,
zal niet naar de sovjet-hoofdstad terug
keren, zo heeft de Australische minis
ter van buitenlandse zaken. Spender, in
het parlement meegedeeld. Hij voegde
er aan toe, dat de uitgaven voor deze
ambassade zeer groot zijn en dat de
kosten nog verhoogd zijn door de her
waardering van de roebel.
FINSE VAKVERBOND BREEKT
ONDERHANDELINGEN MET
ONDERNEMERS AF.
Het Finse algemene vakverbond heeft
de onderhandelingen met de onderne
mers over de nieuwe loonschaal afge
broken.
Beide partijen aanvaardden vorige
maand een overeenkomst tot 15 percent
loonsverhoging en de instelling van een
glijdende loonschaal waardoor een drei
gende algemene staking werd voorko
men.
Een woordvoerder van het vakverbond
verklaarde, dat de onderhandelingen
over de uitvoering van de overeenkomst
niet zullen worden hervat voordat er
meer inlichtingen beschikbaar zijn over
de onlangs door de rechtse regering ge
nomen beslissing om de huren en de prij
zen van melk en boter te verhogen.
Men beschouwt in politieke kringen de
positie van de regering Kekkonen als
hachelijker dan ooit te voren.
(Men zie voorts pag. 3 van dit Blad).
Amerika afzijdig
De conferentie van Zuld-Oost-Azi-
sche en aangrenzende landen te Baguio.
welke juist is geëindigd, is door de
Amerikaanse regering met grote be
langstelling gevolgd, hoewel daarvan in
de Amerikaanse pers weinig is geble
ken. De idee van een Stille-Oceaan
pact" dat verleden jaar door de Phl-
llppijnse president, Quirino, Is geop
perd, heeft bij de makers van de Ame
rikaanse buitenlandse politiek nooit
geestdrift opgewekt en de laatste tijd
is de sympathie voor dit plan zo mo
gelijk nog verminderd. Officieel werd
deze negatieve reactie op Quirino's plan
door Amerikaanse regerings-function-
narissen toegeschreven aan „de moei
lijkheid om regiems van zo verschillen
de aard, als ln het betrokken gebied
bestaan, harmonieus te laten samen
werken". Bovendien erkenden deze
functionnarissen dat een dergelijk pact.
hetwelk een tegenhanger zou kunnen
vormen van het Noord-Atlantische pact
niet alleen economische maar ook mi
litaire steun zou behoeven en het State
Department was huiverig dit laatste bij
het Congres aan te bevelen, omdat de
wapens, toevertrouwd aan zwakke re
geringen van sommige landen in Zuid-
Oost-Azië, wel eens dezelfde weg zou
den kunnen gaan als die welke inder
tijd aan de nationalistische Chinese
regering zijn gegeven, maar die uiteinde
lijk bij de communistische Chinese troe
pen terecht zijn gekomen. Het voor
naamste doch zelden openlijk uitge
sproken bezwaar van de Amerikaan
se regering tegen de vorming van een
Stille-Oceaan-blok was echter onge
twijfeld dit, dat zulk een blok voor de
Westerse wereld weinig waarde zou
hebben (integendeel misschien zelfs
strateglsohe moeilijkheden zou opleve
ren in tijd van oorlog), indien het niet
op de grondslag van een volstrekt anti
communistische solidariteit zou rusten.
Nadat India en Indonesië blijk hadden
gegeven van voorkeur voor een neutrale
positie der Aziatische staten ln de „kou
de oorlog" en nadat verschillende van
die staten communistisch China had
den erkend, terwijl andere niet de min
ste lust hadden getoond om de Indo-
Chinese regering van Bao dai te erken
nen, is men In Washington maar al te
goed gaan begrijpen, dat de kans op
een solidair anti-communistisch Azia
tisch of Stille-Oceaan-blok practisch
niet bestond. Vandaar, dat men de con
ferentie te Baguio met uitgesproken
sceptlsme tegemoet heeft gezien en men
er, zo mogelijk, nog minder heil van
verwachtte, toen bekend werd. dat, ten
gevolge van bezwaren van de andere
landen noch Tsjang kai sjek noch Bao
dai op de conferentie vertegenwoordigd
zouden zijn. Men achtte het een schrale
troost, dat althans geen delegaties van
Mao tse tung en Ho t-sji tnlnh aanwezig
waren. De Amerikaanse regering, welke
zich de laatste tijd zulk een hartstochte
lijk voorstander heeft getoond van een
zo nauw mogelijke aaneensluiting en
zelfs integratie van de Westeuropese
landen, had dan ook vrijwel geen woord
van aanmoediging voor deze Aziatische
poging tot nauwere samenwerking. Ook
de Amerikaanse pers nam van de con
ferentie slechts weinig notitie en voor
zover dit wel gebeurde, wekten de be
richten de Indruk dat men de bijeen
komst als tamelijk onbelangrijk be
schouwde.
AMERIKAANSE VLIEG
ONGEVALLEN.
Een Amerikaans marinevliegtuig is op
de basis te Quonset van de marinelucht
macht verongelukt. Van de elf inzitten
den zijn er negen gedood en twee
gewond.
Voorts is een „B-29"-bommenwerper,
afkomstig van de luchtbasis van Walker,
nabij Roswell, tijdens een proefvlucht
nabij Dexter, neergestort. Drie beman
ningsleden kwamen om het leven. Vier
anderen wisten zich met hun valscher
men te redden.
Het v/aren kranige kerels
De rust van de duizenden badgas
ten, die gistei middag op Scheveningen
genoten van het fraaie zomerweer,
werd om vüf minuten voor haifvier
gestoord, toen geluk gisteren nog in
het kort vermeld plotseling twee
Firefly-vliegtuigen van de Marine-
luchtvaartdienst uit een vrijwel wol
kenloze heme. n^ar iviieden stortten.
Reeds de gehele middag was een vier
tal Fireflies in de omgeving van het
vliegveld Valkenburg aan het oefenen
geweest in formatievliegen en aanvals-
oefeningen Omstreeks drie uur ging de
formatie van vier uiteen in twee for
maties van twee om aanvallen in groeps
verband op elkaar uit te voeren
Enige mijlen uit de kust, vlak voor
de Scheveningse boulevard zou de for
matie van vier weer gevormd worden
en de leider gaf daartoe het sein door
te ..waggelen". De ene groep van twee
zou zich daartoe wee» naast de andere
voegen en bij deze manoeuvre moeten
waarschijnlijk twee vliegtuigen van de
ene groep elkaar geraakt hebben. Vol
gens opgave van het vliegveld Valken
burg hadden de vliegtuigen onderling
geen radioverbinding, vandaar het ..wag
gelen" van de leider.
Een der Fireflies kwam direct in spi
ralen naar beneden en stortte onge
veer twee mul voor de haven in zee.
Het andere vloog nog even Noord
waarts door en geraakte even in een
vrille, waaruil de bestuurder het voor
ren moment kon optrekken. Direct
daarop begon de Firefly weer te vallen,
doch nog eenmaal wist dr bestuurder
zijn toestel voor een kort moment
recht te krijgen, enige honrlprden me
ters boven zee. Onmiddellijk daarop
viel het toestel echter loodrecht naar
beneden en verdween direct in de
diepte.
Hel eerste toestel explodeerde toen
het in zee stortte en een zwarte wolk
van brandende olie en benzine steeg
van de plaats op. Deskundigen, die het
ongeval zagen gebeuren, waren, af
gaande op de manoeuvres van de
vliegtuigen na de vermocdeiyke bot
sing. van mening, dat het eerste vlieg
tuig aan een vleugel geraakt is door
de staart van het tweede.
De logger Sch 63 was de eerste, die
de haven van Scheveningen verliet voor
reddingspogingen, direct daarop gevolgd
door de reddingboot „Arthur" Op het
strand had inmiddels een Tom-boot van
de politie, bemand met twee agenten en
een burger zee gekozen De baggermolen
.Banka' die ter plaatse voor de kust
voer. viste betrekkelijk kort na het on
geval een tankje van ongeveer 30 40
centimeter van een der vliegtuigen op.
Van de vliegtuigen zelf en van de
piloten is nog niets lehig gevonden.
Met hel ene toestel de K-80
is omgekomen de korporaal-vlieger
Jack Harold Verveer uit Utrecht. Hij
werd 22 Mei 1927 in Scmarang gebo
ren.
Met de K-84 kwam om de korporaal-
vlieger Jacobus van Kleef uit Zuid-
Scharwoude. Hij werd daar geboren op
17 Januari 1928
Beiden traden 3 Mei 1948 als leer-
ling-onderofficier-vlicger in dienst van
de Marine Luchtvaartdienst Zij ont
vingen hun opleiding op Woensdrecht
en Gilze Rijen Op 1 April 1950 werden
zfj tot korporaal bevorderd. Beiden
waren ongehuwd.
De twee andere Fireflies v'ogen kort na
het ongeval over de plaatsen waar de
vliegtuigen zijn neergestort, kort daar
na geassisteerd door een Mitchell van
de M.I..D vai het vliegveld Valken
burg. Hun nasporingen waren echter
tot dusverre, evenals dip van de uit
gevaren reddir.gsvaartuigen, vruchte
loos.
De opsporingswerkzaamheden zijn
gisteravond voorlopig beëindigd. De be
manning van de zandzuiger „Blanka" is
er in geslaagd om precies boven de
plaats, waar een van de toestellen ls
neergekomen, een boel te plaatsen. Deze
wist zij zo juist te bepalen door het an
ker even ln de wrakstukken te laten
grijpen.
Vandaag zullen bergingsvaartuigen van
de Kon. Marine proberen de wrakstuk
ken te lichten.
Onze Haagse redacteur meldt nog:
De badgasten hebben met ontzetting
hei hele drama gevolgd Een gebronsde
strandtentenhouder zei ons met ontzag
in zijn stem;
„Ze hadden net zo goed op de stad
kunnen vallen, of hier op het strand.
Ik moet er niet aan denken, tussen
al die mensen. Maar de jongens heb
ben hun machines nog .aar zee ge
stuurd om er beneden geen brokken
mee te maken. Kranige kerels, me
neer".
Natuurlijk hoorde men veel crltlek
over het oefenen van vliegtuigen boven
een zo druk bevolkt terrein. Men was
ontdaan en velen, wier dag was bedor
ven. verlieten voortijdig strand en bou
levard.
Doch algemeen had men bewondering
voor de dapperen, die in het uur van
hun dood erop bedacht waren, geen
onheil met hun machine aan te rich
ten
EEN RODE VUURBAL.
De vier „Fireflies" waren gistermid
dag om 14 49 uur van het vliegkamp
Valkenburg vertrokken. Ze hadden de
opdracht gedurende 45 minuten jager-
patrouille te vliegen.
De leider van de formatie heeft van
hetgeen er aehtei zijn rug ls gebeurd
niets gemerkt. Hij heeft, enkele ogen
blikken nadat de twee laatste vliegtui
gen bij ziin tneriel hadden moeten zt1n,
omgekeken en toen diep beneden zich
een rode vuurbal gezien.