Trygve Lie houdt vol Hef Westen sfeft vrije verkiezingen voor in geheel Duiisland Vele factoren vormen onbevredigende situatie weerbericht 1 Hollandse Nieuwe ZATERDAG 27 MEI 1950 No. 27008 LEIDSCH DAGBLAD Krecteur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4.50 per kwartaal; 35 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055 Vcrdedigingsring wordt uitgebreid Trygve Lie, de secretaris-generaal der 1 Verenigde Naties is te Lake Success I ttniggekeerd na zijn reis langs de badsteden der grote vier. Slechts bit •«r weinig heeft hu los gelaten van r: bevindingen. Zonder te overdrijven, J su raen echter zeggen, dat hij gema- I tti optimistisch blijft inzake de moge- 1 Luiheid van een beëindiging van de bade oorlog" over enige maanden z'-j hij gelijk krfjgen, nu. dan mogen j v niftt op een zo kort spanne tijds zien tj een paar maanden vormen, zelfs al kj men het begrip „Paar" enigszins I rekbaar nemen. Aan de politieke horizon is echter van I t: mogelijkheid nog weinig te bespeu- I ren. integendeel zelfs. De Westelijke inden gaan onverdroten voort zich tot xn eenheid aan een te smeden en po- I ja daarbij de grootst mogelijke spoed I betrachten. In de eerste plaats na- I hurlijk militair. De diverse legers, vlo- I ta en luchtmachten worden gecombl- rserd als nog nimmer tevoren, waarbij rekening wordt gehouden met geografi sche ligging, bijzondere geschiktheid tl; anderszins. Zelfs schijnt ernstig te r.-gen worden gerekend op de aanvoer m atoombommen uit de Verenigde Staten, opdat het Europese Westen ge- rrp'aard is voor verrassingen. Doch aamevens ook economisch. De stemmen uit Amerika laten weinig I irjjfei meer bestaan, dat, wanneer in n !s52 de Marshall-hulp ten einde loopt, Washington zijn handen niet geheel nn Europa zal terugtrekken. Een ver- I heugend verschijnsel, want het laat zich T»inig aanzien, dat Europa in genoemd I jiar reeds zover ter been is, dat het ach alleen zal kunnen redden Een volledig terugtrekken door Amerika zou c'e geïnvesteerde gelden zelfs als ver jaren kunnen doen beschouwen! Boven dien zijn de banden, gelegd tussen Amerika en West-Europa, te nauw sa-, ingeweven, om ze zonder meer te sla-* ken. Pe opening van West-Duitsland in I het Westelijk blok is ook geen vraag seer. Deze zal misschien zelfs spoedi ger plaats vinden dan momenteel'nog waarschijnlijk lijkt. Alles wijst daarop en zo Bonn van de gelegenheid gebruik reet te maken jammer, dat Schu- I sacher, de leider der socialisten, nog altijd een zo straffe politiek blijft voe ren - zal West-Duitsland zijn vrijheid grotendeels kunnen herwinnen. Al ?s er dan geen sprake van vergeten, toen langzamerhand wel van vergeven. En de weg moet het op, wil in West-Euro- pi geen vacuum ontstaan van gevaar lijke omvang. Als eerste stap schijnt aanstaande de opneming van West- Duitsland in de Raad van Europa, zi) het voorlopig als adviserend lid, dus »ndei stemrecht. Voorts Yindt het plan Schuman steeas ffleer instemming, ook al ontveinst men rich niet, dat er vele moeilijkheden overwonnen 2ullen moeten worden, voor ta aleer er van een practische uitvoe ring sprake zal kunnen zijn. Ook En geland, al houdt het altijd nog een slag ftn de arm, begint toenadering te tonen en schijnt- zelfs spoed achter ernstige teprekingen te willen zetten. .Een en ander, hoezeer dragend een cefensief karakter tegenover het streven van Moskou, is niettemin weinig ge iend om de controverse Oost-West te te.zachten. Het lijkt dan ook nog alles- Kbalve op een einde van de „koude oorlog", waarvan Lie de mogelijkheid wujnt te zien. Ziet men verder over het wereldrond, jbn njst de twijfel aan die mogelijkheid net, sprongen. Het Westen schijnt zich sterk te voelen, dat het niet meer •o.staat met Europa te beveiligen te- Een een verder voortschrijden van het communisme, doch de ring tegenover netkou gaat uitbreiden tot het midden- wsten en het Verre Oosten. De Weste- drie hebben een nota over den-Oosten uitgegeven, die noeuijk anders valt te bekijken dan als «waarschuwing tegen Moskou zijn fcn»!u daar wes te houden, ook al °röJ dit natuurlijk niet met zoveel •oorden rechtstreeks gezegd. De politieke ommezwaai in Turkfje si i by Seen gewicht in de schaal, ani ook de nieuwe regering richt zich ta„ naar hek Westen uit welbegre- *T. .e'Senbelang. Voor de Sovjets blijft Middellandse Zee vooralsnog een "«re clausum oftewel gesloten zee! En in het Verre Oosten wint evenzeer «drang om zich aan een te sluiten «?enover de dreiding van een verdere immunisering van Azië zienderogen 0°k al is er nog niet direct een won Stille-Oceaan-pact in zicht. Maar LIU- Van toezien zonder meer is toch b, 'J\ gelet b.v. op de hulp, die Ame- Rf za' verlenen bij de bestrijding van hi'n c°mmunisme in Indo-China, de ip. die Australië wil geven aan de «sefcen 0p Malakka. I «diA ^at de niet-communistl- Oa-Ln van ^i® 3n het Verre I «en momenteel bijeen zijn voor be- V-Ungen. zegt ook wel iets! Zeker krnvul Qlt niot zonder welgevallig sjSn van de Westelijke grote drie vrlj k°ud en nogal wat wind. D« Bilt verwacht tot morgenavond: g-i!n8e, tot krachtige, in de kustge- ïini er lijdelijk wellicht harde W fanvankelijk tussen Zuidwest en h ri' 'ater tussen West en Noordwest. Bp dp :,Vond en nacht zwaarbewolkt met èén l,i ee^te Piaatsen enige regen, mor- teJBPnde bewolking met enkele -weid optredende buien. Vrfj koud (Opgemaakt te 10 uur). Zon Maan 28 mei. °p: 4.30 uur; onder: 20.45 uur. vr"D op: 16.57 uur; onder: 2.41 uur. te Katwfjk te 0.41 en. 129/5 te 0.57 en 13.25 uur). k nummer bestaat uit 10 pagina's. Beslissing van Moskou De Britse. Franse en Amerikaanse hoge commissarissen in West-Duitsland hebben generaal Tsjoeikof, de sovjet- russische opperbevelhebber in Duits land en voorzitter van de sovjetrus- sische controle-commissie, in zijn hoofd kwartier te Karlshorst drie afzonder lijke, doch gelijkluidende nota's doen toekomen, waarin de „Westerse grote drie" de sovjet-unie uitnodigen deel te nemen aan besprekingen, welke ten doel hebben in geheel Duitsland verkie zingen uit te schrijven, zulks als inlei ding tot de vorming van een Duitse een heidsstaat. Aan de inhoud dezer nota's is het volgende ontleend. De regeringen verklaren dat zij in de afgelopen vijf jaar, waarin hun landen, tezamen met de sov.jet-unie, een ge deelte van Duitsland hebben bezet, her haaldelijk pogingen hebben gedaan om van Duitsland weer een politieke en economische eenheid te maken» Tijdens de kortgeleden te Londen gehouden be sprekingen is opnieuw aandacht aan deze zaak geschonken. De drie regerin gen hebben bepaalde conclusies bereikt over de wijze, waarop dit doel het best kan worden bereikt. Zij hebben hun ge volgtrekkingen in de nota's neergelegd. Aan de West-Duitse bondskanselier is een afschrift der nota's verstrekt. De ministers van buitenlandse zaken verklaren dat de vorming van een re gering voor geheel Duitsland, aan de hand van de in hun nota's uitgewerkte beginselen, de weg zou bereiden voor het sluiten van een vredesverdrag met Duitsland. De drie ministers hebben in hun op 14 Mei j.l. gepubliceerd communiqué reeds doen uitkomen, dat zij niet voornemens zijn een afzonderlijk vre desverdrag met de West-Duitse fede rale republiek te sluiten, onder meer niet. omdat dit een aanvaarding van een permanente verdeling van Duits land zou betekenen. In een aan de nota's gehechte bijlage zetten de Britse. Franse en Amerikaanse ministers van buitenlandse zaken uit-, een aan welke voorwaarden huns in ziens moet worden voldaan, om tot een verenigd Duitsland en een wederinvoe ring van de vier-.mogendheden-controle over Duitsland te komen. Deze voor- j waarden zijn: 1. Een door vrije verkiezingen ver kregen regering voor geheel Duitsland. 2. Persoonlijke vrijheid van beweging, vrijwaring voor willekeurige arrestatie en gevangenhouding, vrijheid van vere niging en vergadering en vrijheid van meningsuiting voor individuele perso nen, pers en radio in geheel Duitsland. 3. Vrijheid van actie voor alle demo cratische politieke partijen in geheel Duitsland. 4. Onafhankelijke rechtsspraak. 5. Een voor geheel Duitsland geldend verbod op het vormen van geheime po litieke politie en op het in het leven roepen van politie-formaties die neer komen op het vormen van een militaire macht. 6. Duitse economische eenheid, in te voeren door een Duitse regering. Ge dacht wordt aan het invoeren van een munteenheid voor geheel Duitsland en uniforme douane-tarieven. Er mogen geen herstelbetalingen meer uit de lo pende Duitse productie worden geëist, terwijl deze evenmin mogen worden verkregen door verboden industrieën weer in het leven te roepen of aan be perkende bepalingen onderworpen be drijven uit te breiden buiten de toege stane limiet. 7. Het teruggeven, overeenkomstig passende Duitse wetten, van alle Duitse industriële bedrijven, waarop na 8 Mei 1945 door of namens een buitenlandse mogendheid beslag is gelegd, tenzij dit geschied is onder goedkeuring der vier bezettende mogendheden en een derge lijke in beslaglegging wordt' onderwor pen aan een oordeel door de Duitse wetgever. De uit te schrijven algemene vrije verkiezingen zouden onder internatio naal toezicht moeten worden gehouden. Een gekozen Duitse nationale grond wetgevende vergadering zou uitsluitend tot taak hebben een grondwet op te stellen, waarover het Duitse volk ver volgens zijn oordeel zou moeten uit spreken. Tenslotte verklaren de Westelijke mi nisters van buitenlandse zaken nog dat, indien een regering voor geheel Duits land overeenkomstig de genoemde be ginselen tot stand is gekomen, de vier bezettende mogendheden onmiddellijk besprekingen moeten aanvangen over het sluiten van een vredesverdrag met Duitsland. HJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllilllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllliH 1950 jaar van beslissing Trygve Lie, de secretaris-generaal van. de Verenigde Naties heeft in een persconferentie te Lake Success ver klaard te geloven, dat de Sovjet-rege ring nog vertrouwen had in de Ver enigde Naties en dat zü wilde, dat Onze piijsvraag Rustige Pinksteren te Berlijn verwacht TROTS RODE DEMONSTRATIE. Generaal Bourne verklaarde, dat er geen grote verzamelingen van West- Berlijners aan de Russische sectorgrens zal worden toegestaan en dat het Britse garnizoen in gereedheid zal worden ge houden om zo nodig de West-Berlijnse politie bij te staan. De leden van de communistische Vrije Duitse jeugd mogen wel West-Berlijn betreden, zolang zij niet lopen in groe pen van meer dan zes. Als zij er vlug schriften zouden uitdelen, zouden zij worden gearresteerd. Ofschoon generaal Bourne geen moei lijkheden voorzag met Pinksteren, hield hij zijn toehoorders voor ogen dat het j communistische doel blijft „de Weste- J lijke geallieerden de stad uit te dringen". I Hij riep op tot de grootste waakzaam- I heid gezien de blootgestelde positie van de Westelijke geallieerden te Berlijn. Om het moreel van de West-Berlijners hoog te houden, „moeten zij met alle financiële en economische hulp achter hen staan", zo zeide hij. De centrale commissie van de Vrije I Duitse jeugd heeft een beroep op alle I demonstranten gedaan om de discipline te bewaren en de pogingen van „de im- perialistische provocateurs, die de vre- desbijeenkomst willen verstoren" te ver- j ijdelen. De demonstranten kregen opdracht om bijeen te blijven in patrouilles van tien personen, waakzaam te zijn jegens provocateurs, niet de sectorgrens van Oost-Berlijn te overschrijden en de in structies van de OosLBerlijnse politie strict op te volgen. Welke Katwijkse logger is de eerste? Indachtig aan het succes, dat het vorige jaar onze prijsvraag ten deel viel, waarbij onze abonné's moesten raden welke Katwijkse logger de eerste Hollandse Nieuwe zou aanvoeren, hebben wij besloten dezelfde prijs- vraag ook dit jaar uit te schrijven. Dinsdag as. bij het krieken van de dag verlaten de loggers de haven E van IJmuiden om zich naar de visgronden te begeven. In de nz.cht van Dinsdag op Woensdag gaan de netten overboord, waarna de snelst varende i schepen een deel der vloot langs gaan ten einde de vangst over te nemen j om daarna met volle kracht de thuisreis te aanvaarden, I j= Welke Katwijkse logger zal het eerst aan de kade te IJmuiden meren? i Denkt U, dat dit Donderdag, Vrijdag, Zaterdag of nog later zal zijn j En hoe laat PRECIES verwacht U de aankomst jE I Wij zien met belangstelling Uw antwoord op deze vragen tegemoet, I doch verwachten dit uiterlijk Donderdag 1 Juni, des morgens om elf uur. j Inzendingen moeten dus vóór dit tijdstip bezorgd zijn aan ons Bureau Witte Singel 1 te Leiden of bij onze hoofdagent, de heer T. van Bèéien, Wilhelminastraat 15 te Katwijk-aan-Zee. Later binnenkomende oplossin- gen worden onherroepelijk ter zijde gelegd. Denkt U er voorts aan Uw naam en adres onder Uw inzending te vermelden? I De deelneming staat, zoals gebruikelijk, uitsluitend open voor abonné's. I E= Men bedenke echter terdege, dat onze prijsvraag enkel en alleen be- I trekking heeft op de eerste Katwijkse jager. Het kan dus zeer wel mogelijk 1 zijn, dat de haringrace dit jaar gewonnen wordt door een logger uit Vlaar- dingen of IJmuiden. doch dit doet niet terzake. Het gaat uitsluitend om het tijdstip van aankomst van de eerste Katwijkse logger. Waarbij wij vanzelfsprekend en van ganser harte hópen, dat het I tevens de allereerste Hollandse logger zal zijn! Voor de beste oplossingen stellen wij f.200. aan geldprijzen beschikbaar t.w. j| één hoofdprijs van f. 50. één hoofdprijs van f. 40. Ël één hoofdprijs van f, 30.M één hoofdprijs van f. 20. en tien prijzen van f. 10.j= 1 Een lijstje van de aan de haringjacht deelnemende schepen en de jagers zullen wij in een volgend nummer publiceren. ^i||||||||||||||||||||||llllllllllll|lllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll Gevaren in Oost-Java deze organisatie normaal function- neert. Lie weigerde hardnekkig iets bekend te maken over de besprekingen die hij met de regeringsleiders te Washington, Londen. Parijs en Moskou heeft gevoerd. Ook weigerde Lie te zeggen, hoe de Russen dit vertrouwen in de Verenigde Na-ties hadden getoond. Dit behoort tot het geheime deel van onze bespre kingen", zo zeide hij. De journalisten bestookten Lie verder met vragen over de impasse die de kwestie der Chinese vertegenwoordiging in de Verenigde Naties teweeg heeft ge bracht. Lie noemde de situatie „ongeveer het zelfde" als toen hü voor enkele weken Lake Success verliet. „Doch deze kwes tie moet voor het begin van de alge mene vergadering worden opgelost", zo zeide hij. Lie verklaarde, dat zijn reis hem in zijn overtuiging dat geen enkele rege ring oorlog wenste gesterkt had. „Dit is de ondertoon van alle besprekingen ge weest die ik met de Sovietrussische lei ders heb gehad", aldus Lie. Tevoren had Lie verklaard, dat dit jaar een nieuwe poging moest worden gedaan om via de VN een einde te maken aan de „koude oorlog", „daar wij ons anders geplaatst zullen zien tegenover het grootste gevaar, dat de wereld ten slotte de weg op zal gaan, die voert naar een derde wereldoorlog." Lie gaf toe dat er nog geen datum was vastgesteld voor een bijeenkomst van de Veiligheidsraad over deze kwes tie doch voegde er aan toe: „Ik denk toch dat die kwestie in Juni of uiter lijk in Juli moet worden geregeld". „De situatie is zeer ernstig", aldus Lie in een verklaring, welke hjj aan de conferentie voorlas. „Hoe langer de huidige impasse voortduurt, hoe ern stiger de toestand wordt. Ik heb dit het jaar van de beslissing genoemd, zowel voor de VN als voor de toe komstige vrede in dc wereld.*' Sprekend over Stalin zeide Lie, dat hij hem in vier jaar niet veel veranderd vond. Hij was even scherp" als ooit te voren. Langs een ere-haag van de Franse marine begaf hei Koninklijk paar zich, in gezelschap van president Auriol, minister Raymond Laurent, e.a. bij de de Pont d'Jena naar de motorsloe pen, die hen langs de Seine naar het .Hotel de Ville" voerden. Tweede Pinksterdag geen „L. D." Maandag, Tweede Pinksterdag, zal het Lcidsch Dagblad niet verschijnen. Onze Bureaux zullen de gehele dag geslo ten zün. Gistermiddag zijn H.M. Koningin Ju liana en Z.K.H. Prins Bernhard van hun officieel bezoek aan de Franse hoofdstad in Nederland teruggekeerd, met de Convair .Frans Hals". Het Koninklijk echtpaar neemt af scheid van de bemanning van de „Frans Hals". BEVROREN VLEESRESERVE UITVERKOCHT. De 5000 ton vlees, die door de rege ring in koelhuizen was opgeslagen, is uitverkocht, aldus wordt uit kringen van de vleeshandel vernomen. De Ne derlandse slagerscentrale heeft de laat ste 850 ton opgenomen. Communisten in en rond Soerabaja De bijzondere correspondent van het A.N.P. in Indonesië geeft over de toe stand in Oost-Java het volgende over zicht Het vraagstuk van herstel van orde en rust in Oost-Java heeft op het ogenblik de grootste aandacht van de regering der RIS, in het bijzonder van het Ministerie van Defensie. Een groot aantal factoren heeft in dit gebied ge leid tot een volkomen onbevredigende situatie. Hieronder is in de eerste plaats de so ciaal-economische ontwrichting, waar door vooral de Indonesische midden stand. die in dit gebied, in tegenstelling tot de overige delen van Java, vrij sterk is en die steeds een stabiliserende fac tor vormde, in Soerabaja en Grissee is getroffen. De slechte organisatie van de troepen der APRIS aldaar vormt 'n tweede oor zaak, waarbij dient te worden gedacht aan de erote groep voormalige leden van de TNI en van de strijdgroepen die nog niet voldoende zijn gereclasseerd. en verder aan de vele eenheden der APRIS die hun salarissen niet op tijd ontvan gen en dus geneigd zijn, op kosten van de bevolking te leven. Kolonel Soengkono, de militaire com mandant van Oost-Java, staat onvol doende onder discipline van de centrale legerleiding te Djakarta, waardoor hij in staat is, minder fraaie particuliere practijken uit ts oefenen. Het gevaarlijkste element in dc si tuatie in Oost-Java lijkt echter het feit dat vele communisten, die betrok ken waren bij de opstand te Madioen van September 1948, thans in en rond Soerabaja verblijven. Onder hen be vindt zich b.v. dc vroegere vice-pre mier in het kabinet van Siariffoedin. n.l. Setyadjit. die in de opstand te Madioen een der leidende figuren was cn die door velen werd doodgewaand. Thans ziin zekere bewijzen aanwez'g dat hij zich onder '•en andere naam te Soerabaja ophoudt. Ten slotte wijzen de berichten uit Soerabaja er op. dat er spanningen heersen tussen het civiele en het mili taire bestuur, welke laatste onder de be volking steeds meer impopulair wordt door zijn onmacht om tegen de heer sende terreur en de criminaliteit op te treden. Onder de maatregelen, die thans door de legerleiding worden overwogen, is in de eerste plaats de vervanging van ko lonel Soengkono hetgeen echter mpr de nodive voorzichtigheid dient te gesch'e- den. Men is echter doende, van de zijde der RIS een geheel complex van maat regelen voor te bereiden, die deels ook zuil enbestaan uit een poging tot sociale en economische sanering, waarbij reeds Wordt Westerling thans uitgewezen? Ex-kapitein Westerling zal binnen kort uit Singapore worden uitgewezen, aldus betrouwbare bronnen te Londen. Hij heeft onlangs de 40 dagen straf uitgediend. Gemeld wordt, dat de Nederlandse regering op de hoogte is gebracht van het voornemen van het bestuur van Singapore om Westerling nu als Ne derlands burger naar Nederland te sturen. Volgens een andere bron, zal het Ge rechtshof te Singapore beslissen, of Westerling naar ons land zal worden uitgewezen, of aan Indonesië wordt uitgeleverd. Het Gerechtshof zal waar schijnlijk volgende week met het ver- hoT beginnen, aldus dit bericht. Tevens werd vernomen, dat Wester ling onmiddellijk na aankomst in Ne derland zal worden gearresteerd. Dit kon men in officiële kringen niet be vestigen. Men neemt aan. dat de Nederlandse regering reeds enige tiid de juridische kartt. van de zaak bestudeert om vast te stellen, of. en zo ia. welke beschul digingen van criminele aard teeen. Westerling kunnen worden ingebracht. De heer Davis is optimistisch POSITIE NED ONDERNEMINGEN ZOU KUNNEN VERBETEREN. Teruggekeerd van een bezoek aan Indonesië, heeft, de heer E. Davis, gevol machtigd vertegenwoordiger in Neder land van Indonesische handelsconcems, verklaard, dat de kans op een goede economische ontwikkeling van de nieu we staat thans gunstiger dan tevoren genoemd mag worden. Juist onder de nieuwe status, als de federatie in een unitaire staat zal zjjn omgezet, zo meende hü. zal de positie van de in Indonesië werken de buitenlandse (voornamelijk dus Nederlandse) ondernemingen kunnen verbeteren. Nu de deelstaten wegvallen zou namelijk het centrale regerings apparaat doeltreffender kunnen wer ken, waardoor ook het zakelijk con tact wordt bevorderd. 1950 zal het jaar worden, waarin de Indonesische staat vorm zal moeten geven aan zijn staatsinrichting. Slaagt de nieuwe staat er in de wereld dit jaar een krachtige regering te tonen, zün internationale betrekkingen te te- vestigen, en aan de oproerige elemen ten het zwijgen op te leggen, dan kan de toekomst met vertrouwen tegem-et worden gezien. De heer Davis achtte de communistische invloed uitermate gering en 7>ag geen aanleiding om een communistische infiltratie cp grote schaal te verwachten. Bü z.ün besprekingen met Indonesi sche regeringspersonen en met de di rectie van de Bank-Neg-ira. heeft de heer Davis de stellige indruk gekre gen van een houding van zakelijke welwillendheid tegenover ons land, evenwel gepaard gaande met d; wil om het lot in eigen hand te houden en zelf te bepalen welke figuren een leidende rol zullen spelen. melding werd gemaakt van een uitge breid schema voor het herstel van wo ningen en bedrijven der Indonesische middenstanders en voor het weder-op- nemen van leden der TNI en van de strijdgroepen in de maatschappij. Ooi troepenverplaatsingen zijn in overwe ging. Een optreden kan binnen een maand worden verwacht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1