Naar devaluatie of nieuwe sanering in Indonesië? Prijzen vliegen als vuurpijlen omhoog! Pleidooi van mr Adema Zijlstra voor „Roulette" ExploiSaf'e Mij Scheveningen loop! gevaar WEERBERICHT Hollanders triomferen Gentse Floraliën C9ste Jaargang VRIJDAG 28 APRIL 1950 No. 26985 Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dlr en Adm.: 26041; Red 21607 Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer f4.50 per kwartaal; 35 cents per week Witte Singel 1, Lelden Giro no. 67055 LEIDSCH DAGBLAD R.I.S.-regering bevordert zwarte handel. (Van een bijzondere medewerker te Soerabaja). De onrust, ontstaan door de financiële) maatregelen van de regering van de RIS, duurt onverminderd voort. De verwarring wordt steeds groter en met angst vraagt men zich af waar het met de prijzen naar toe moet. Voort gaande op de weg, die thans deels gedwongen, deels willens cn wetens bewandeld wordt, zal Indonesië over enige tijd een gebied zijn waar het leven onbetaalbaar is. Want behalve dat alle importgoederen thans drie maal zo duur zijn geworden, zfjn nu ook de prijzen van hier vervaardigde producten, waarin grondstoffen uit het buitenland zjjn verwerkt, gestegen. Alle door de overheid vastgestelde maximumprijzen worden geleidelijk her- rien. Bier kost nu in een café f4,— per fles van een liter. Schoeisel werd 60 duurder, gloeilampen zijn met 100 tot 150% in prijs gestegen, autobanden met 80 tot 100 Andere artikelen, zoals brood en mar garine, staan op de nominatie om een paar sporten op de prijsladder omhoog te gaan. Voor beide producten zal die stap waarschijnlijk niet gering zijn. Brood zal zo ongeveer op 58 of 59 cent per 600 gram komen, terwijl de oude prijs 39 cent was. En margarine zal, naar verwacht wordt, binnenkort f.5, per kilogram kosten. Men betaalt er nu 1 3,37 voor Die sterke stijging van de margarine- prijs is niet uitsluitend te wijten aan de invoering van de deviezencertificaten, doch mede aan de stijging van de copra- prijs gedurende de afgelopen weken. De winkeliers zijn naar zij verkla ren wat de margarine betreft, uit verkocht. AI dagenlang hebben zij geen margarine ontvangen. Ergens wordt dus de margarine vastgehou- den. Waarom dat gebeurt is volkomen i duidelijk. Straks, wanneer het nieuwe prysbeslult voor margarine afgekon digd wordt, brengt Immers elke kilo zo ongeveer f. 1,60 meer op. Er Is geen instantie, die er aan denkt om tegen i dit oppotten van margarine ook maar Iets te doen, al heeft de bevolking dat artikel ook nóg zo nodig! enorm gestegen een liter klapperolie kost thans f. 2,60 dat de fabriek, wan neer zij zou afleveren tegen de officieel vastgestelde prijs van 35 cent per tablet, een verlies per Tablet zou lijden van 11 cent. Een dag of wat geleden hebben om dezelfde reden ook zo goed als alle Kretek-sigarettenfabrieken op Java en dat zijn er heel wat hun productie gestaakt. De Kreteksigaret is het ro kertje van de Indonesiër. Ze is gemaakt van inlandse tabak, waarin kruidnagelen uit Zanzibar, dus import, is verwerkt. Die Zanzibar-kruidnagelen kosten nu hst krankzinnig hoge bedrag van f. 2750 per 100 kg, tegen een maand geleden f 1200 Een riem sigarettenpapier steeg van f 120,— tot f. 190,— en een riem cellofaan, waarin de sigaretten worden verpakt, van f. 475,— tot f. 975.—. De prys van etiketten, die op de pakjes geplakt worden, verdubbelde. Dat alles gebeurde in één maand tijd! Niettemin is de door de overheid vast gestelde verkoopprijs van de Kretek sigaret nog steeds dezelfde, met het ge volg dat de fabriek aan productiekosten plus accijns voor een Kreteksigaret, die in de kleinhandel voor zes cent ver kocht mag worden, 7.2 cent ton koste moet leggen. Bovendien doen z!ch bij de Kretekindustrie grote mop"Mkheden j voor met de banderollen. HONDERDDUIZENDEN ENSEN WERKLOOS. De sluiting van de zeepfabrieken en van de Kretekindustriën, in het bij zonder van de laatsten, heeft hon derdduizenden Indonesische mannen en vrouwen werkloos gemaakt. Het zijn deze mensen, die verstoken van alle inkomsten in een tijd waarin alles duurder wordt, een groot gevaar voor dc maatschappij vormen. En dat in een tijd, waarin het toch al zo on rustig is men haar hier betaalt men op het ogenblik voor hetzelfde blikje tussen de 5 en 6 gulden. De Importeur ls dus nu verplicht zijn gecondenseerde melk te verkopen tegen een detailprijs van, laten we zeggen, f. 5,50, hij maakt dus een overwinst van f. 4.75. Hiervan moet hij 95 aan de Minister van Financiën len op de officiële zwarte markt mogen worden verkocht. Het is natuurlijk zonder meer duide lijk dat al deze prijsverhogingen niet zonder gevolg blijven voor de producten van zuiver binnenlandse aard. Waar meer uitgegeven moet worden, moet ook meer worden verdiend, Dus gaat de rijst ongeveer 90 cent per liter kosten, een slachtkip f. 5.per stuk, een cocosnoot 80 cent per stuk, en voor een ritje met een betjak van een paar minuten be taalt men al minstens f. 1,Het kopje koffie in een café kost straks f. 2,50 en het laten knippen van zijn haar even eens een riks. het laten plakken van een afdragen en mag hij 5 in zijn eigen j een gulden' als het eat kennint? voor niec ce &r<XM- 1S- steken bij wijze van erkenning voor de zwartehandelaarsdienst, den lande bewezen. Behalve gecondenseerde melk mag er thans officieel op die wijze geknoeid worden met verschillende soorten tex tiel, rijwielonderdelen en kramerijen. Binnenkort zullen nog meerdere artike- Terwijl alles dus zienderogen duurder wordt, nemen intussen de geruchten hand over hand toe dat een devalua tie of een nieuw geldsanering wel niet zo heel lang meer op zich zal laten wachten. Niemand ziet er meer een gat in Vijf millioen zou te realiseren zijn Op een door de N.V. Exploitatie Maatschappij Scheveningen be'egde persconferentie heeft mr A. Adema Zijlstra. gedelegeerd lid van de Raad van Beheer dezer maatschappij, de alarmklok geluid in verband met de toekomst van Scheveningen ?.ls bad plaats cultureel centrum Mr Zijlstra zcidc daarbij letterlijk, „dat zi. de invoering van de roulette de conditio sine qua non was voor het hotels, waarvan de modernisering een gebiedende eis is, door ons worden be kostigd, c.q. in onze handen zijn, dan is het geen boute bewering te zeggen, dat wij de enige van nature aangewezen instantie zijn om het spel te exploi teren. WEERLEGGING VAN BEZWAREN. Tenslotte bestreed mr Zijlstra de ar gumenten van tegenstanders der rou- i ..v*, lette- die voornamelijk bestaan-uit reli- voortzetten van een exploitatie, zoals j S^euse bezwajen en angst voor excessen zijn maatschappij doet. Men kan zich' en ongelukken niet voorstellen, aldus spreker, hoe Wat de godsdienstige bezwaren betrof, op den duur concerten, seizoenhotels morste spreker op, dat, sinds de invoe- e.d. zonder de uit het spel voort- i rln£> totalisator, hier niet meer over komende financiële middelen moeten gesproken behoeft te worden, „als spel worden geëxploiteerd en hoe aan de een uitvinding van de duivel is, zoals concurrentie met hot wèl spelende sommigen zeggen, dan heeft het Neder landse volk ln meerderheid bewezen, het niet als zodanig te beschouwen". De totalisator is bovendien veel ge vaarlijker dan de roulette De totalisator wordt op wel 20 plaatsen geëxploiteerd voor tienduizenden bezoekers. Er is volstrekt geen contröle op; rijp en groen buitenland het hoofd geboden moet worden. Margarine is trouwens niet het enige product dat van de markt verdwenen is. Hetzelfde geldt voor zeep. Sinds een dag of wat hebben alle zeepfabrieken ln Soerabaja hun poorten gesloten De prijzen van de grondstoffen zijn zó „De indirecte baten van het spel", al dus mr Zijlstra, „zijn een veelvoud van de directe: de verlevendiging van het De nieuwste maatregel van de rege-badplaatsverkeer trekt neringdoenden ring, die opnieuw tal van prijzen alsaan, het geld gaat rollen en vooral het j en arm en rijk kan er "aan "deelnemen, vuurpijlen omhoog zal doen schieten, is geid dat men wint, wordt onmiddellijk Door het kopen van meerdere tickets dat verschillende Importartikelen niet weer uitgegeven". kan men net zo hoog spelen als men Het spel is een instituut, dat in één j wil. object verenigt de twee hoofdvoorwaar- En wat de excessen en ongelukken den voor een florerende badplaats- exploitatie le. de eerstc-rangsaltractie. die vreem delingen trekt en 2e. de winstbron waaruit modernisering, reclame, cul turele demonstraties enz. kunnen wor den bekostigd. Wanneer men nu bedenkt, zo zelde mr Zijlstra, dat èn de gehele publicatie meer aan maximumprijzen gebonden zullen zijn. Aan de importeur is de ver plichting opgelegd deze goederen tegen de hoogst mogelijke prijs van de hand tc doen. Van wat hij hierdoor aan over- winst maakt, moet hij 95 in 's lands schatkist storten. Onder de artikelen, waarin nu dus de overheid zwart gaat handelen, bevindt zich o.a. geconden seerde melk. Tot nu toe bedroeg de maximum-verkoopprijs van een blikje gecondenseerde melk f.0,75. Op de „zwarte markt" vrije markt noemt èn de culturele attracties èn de grote plaatselijk opklaringen. d2 Bilt ve;wacht tot morgenavond: Matige, tydelyk krachtige wind uit westelyke richtingen Zwaar bewolkt opklaringen en aanvankelijk nog oKeie buien. Ongeveer dez°""' -*n- Peratuur als vandaag. Opgemaakt te 10 uur). 29 APRIL. Zon op- 5 15 uur: onder: zu.uu uur. (E K>n °P: 1627 UUr; onder: 4,12 uur .Hoogwatei te Katwyk te 0.49 en 13.14 nummer bestaat uit achl pagina's Sinds er geen pasp1 nodig is voor het verkeer tussc ederland en België, is het oontol personen, dot eens bij de Beneluxburen op bezoek goat, aanzienlijk toegenomen. Verbe tering van sommige grenswegen is daardoor noodzakelijk geworden. Deze foto toont de verbeteringswerk- zoomheden op de weg van Breda noor Antv/erpen. juister nog, precies op de grens tussen Wernhout en Wuestwezel. Eerste Amerikaanse wapenen in België aangekomen De eerste lading wapenen voo*- de Atlantische Unie is te Zeeb:ugge aan land gebracht zonder dat zich inciden ten hebben voorgedaan. Het Britse schip „Empire Doric" ar riveerde giste en te Zeebrugge met een lading van 190 ton wapenen De haven- arbciders z\jn terstond begonnen me', het ontladen en in de middaguren was h?t werk voltooid De „Empire Doric" is in de loop van de namiddag wee: uit Zeebrugge ver trokken Aan de haven was een nitge- bïc üe «ïl'^heiJsaienst ingericht Ontspanning op de Balkan In een verklaring van de Griekse re gering wordt gezegd, dat de verklaring van maarschalk Tito, waarin deze zich ui;spreekt voor herstel der betrekkingen tussen Griekenland en Joego-Slavië op de Griekse regering een zeer aange name indruk" heeft gemaakt. dat wil zeggen: „kapitaalkrachtiger we reld" behoren. Men kan de toeganke lijkheid net zo regelen als men wil en net zo aan banden leggen als men wil. Minister Wijers heeft dus ongelijk, zo zeide mr Zijlstra, wanneer hij meent i „verder af te glijden" door een roulette te geven na de totalisator. Spreker be- 1 sloot: „men kan toch hier niet verbie- den. wat naast de deur wordt toege laten". Doet men dit toch, dan wordt men zelf de dupe. aangaat: gegokt is er altijd en zal er altijd worden, getuige de beurs, de staatsloterij, het kaartspel en de paar- denrennen. Roulette speelt men ln een Casino, voor enkele tientallen spelers, meest buitenlanders of Nederlanders, die tot een zekere uitgaande of reizende, Met de roulette zijn naar schatting alleen te Scheveningen pl.m. f. 5 mil lioen per jaar te realiseren, die be stemd kunnen worden voor weder opbouw, modernisering, cultuur en publiciteit, die ieder weer deviezen helpen aantrekken. Tito's verklaring kwam als een ver rassing Men verwacht een verdere ont wikkeling a!s de Joegoslavische zaakge lastigde dc volgende week naar Athene, vanwaar hy gisteren vertrok, terug keert. Internationale bewondering voor vakmanschap der kwekers (Van een bijzondere medewerkt Het „oud Belfort" ls niet het enige „zinbee'd van 't verleden" dat de Stad Gent lijk is Maar wie mocht m-nen, dat men in Gent op het verleden teert en het een dode museum-stad geworden is, zou het tegendeel ondubbelzinnig bemerkt hebben. Indien hij deze week een bezoek aan de stad van Jan Hyoens en d? Arteveldes had gebracht Want voor het eerst na de oorlog vie t Gent weer het vijfjaarlijkse bloe- menfeest d'r „Gentse Flcraliën" in een imposant getouw, speciaal voor dit doel opgericht. In alle straten rondom staan auto's geparkeerd met de nationallteits- kenmerken van vele landen. Een inter nationaal publiek verdringt zich op de trappen die naar de grote bloemenhal leiden. Ondanks de stevige toegangsprijzen (Zondag 200 francs, de overige dagen 100 francs» is er bijna geen doorkomen aan. Betreste en gehelmde gendarmes manen voortdurend tot doodopen Rijen dik drentelt het publiek langs de stands, verdringt zich op het podium, vanwaar men een overzicht heeft over de expo sitie Tijd om de bloemen rustig te be kijken is er niet noch 's morgens om negen uur. wanneer de noorien open gaan. noch in het middaguur, noch 's avonds, wanneer de verlichting bij- zondrre luister bjjzet aan al het schoons Want schoon, overweldigend schoon, imoonerend. sprookjesachtig is de aan blik van deze tentoonstelling, die zo zorgvuldig is voorbereid, dat iedere In zending van tevoren in kleuren ln beeld is gebracht, opdat de kleurschakering ha-monisch zal zijn en de tentoonstel ling zodoende één schoon geheel zal vormen. De züvUufM wordt gch«cl ingenomen door de Hollandse afdeling, waar Roskooo en Aalsmeer het publiek ver baasd doen slaan met een weelde van evclamen. azaJra's en andere pro- d«»eten van onze kwek°rijen de afdaling die d« Grote Pril* van de •^tad Gent wiri te veroveren (20.000 franje v^-meldt de mededeling er 'akrjyk bij) Onder di® Hol'andse inzenders zün er drie uil «te Ro'ien teerk. de firma A. C. v. d Schoof met bolgewassen 1 voomameliik tulipa's. de geculti veerde K->,,l'asisrhe tulpen) en de "role wedijveraars op hef gebted van 4-» amarv'liseullnur. d® firma's W S Warm°nhoven en I "dwte en Co A'Ir drte uit HiDecnm En all- drie win ner»! van "ouden medailles op deze tentoonstelling w»*® kwek»rs uit alle 'anden. tot uit Italië toe. elkaar party geven! De teelt van amaryllis heeft grote vorderingen gemaakt de laatste jaren, vooral sinds men er in geslaagd is de p achtige witte kelken, met het zacht groen in de keel dat het wit van de bloem nog te intenser schjjnt te maken, te kweken Op dit gebied ztfn de Hol landers, en wel in 't. bijzonder deze beide specialisten, onbestreden mees ters. En het is bü deze inzending dat de gendarmen onophoudelijk hun „doorlo pen asteblief madam" moeten doen klinken. Want bewonderend, opgetogen is het publiek, en in alle talen geeft het van die bewondering blijk Een Hollandse mijnenveger ligt in de haven van Gent. H°t Concertgebouw orkest geeft een uitvoering. Maar al dit vlagvertoon kan niet overtreffen de zwygende demonst atie van Hollands vakmanschan di° gegeven wordt in de Hollandse afdeling van de Gentse Flo- raliënl Radiorede ministerpresident Dr Drees Ter inleiding van de inzamelings actie van de Stichting 1940—1945 zal minister-president dr W. Drees morgen om 20 05 uur over beide zenders een radiotoespraak houden getiteld „Wat zjjn vyf jaren vrij heid u waard?" Ij||llllllllllllllll!llllh!lllllllllll!lllllllll!llllllll|||||||||||||||||||||| Oud-president Hoover wil een nieuwe V. N. Hoover, ex-presidem van de Verenig de Staten heeft in een rede te New- York aangedrongen op de opheffing van de organisatie der Verenigde Naties en de stichting van een nieuwe organi satie. waarvan de communistische lan den zouden zijn uitgesloten Hoover zelde dat er dringende be hoefte bestond aan een „nieuw vere nigd front" tpgen „het aansluipende rode imperialisme" Hij verklaarde, dat de Verenigde Sta ten meer en meer alleen kwamen te staan In de koude oorlog en voortdurend terrein ver'oren aan Rusland en zfjn bondgenoten. dulles wil herziening van het handvest der v. n. John Foster Dulles, de republikeinse leider op het gebied van de buitenlandse politiek, heeft in een rede voor de Ame- j rikaanse vereniging voor inte-nationaal 1 recht verklaard, dal het tijd is een alee- mene conferentie voor te bereiden ten I •Inde het handvest dei V N. tc her/|pn Sinds 1945 heeft de wpreld niet stil ee- j staan en het handvest moet ook niet stilstaan". 1 Een nog niet gepubliceerd portret van HM. de Koningin die bondag a.s. haar verjaardag viert en dat gemaakt is tijdens de feestelijkheden ter gelegenheid van het 12l/2iari9 huwelijksfeest van HM. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard. (Foto Meyboom). 's Konings lijfgarde gereed voor de toeristen (Van onze Londense correspondent). Ondanks de barre koude, gepaard met sneeuwbuien, waardoor ook Engeland is geteisterd, ls voor de erewacht voor Buckingham Palace de zomer begonnen. De speelgoedsoldaten, die hier volgens het voorschrift stampvoetend wenden en keren, hebben hun grijze uniformen verwisseld voor hun uitdagend rode tunieken, gecompleteerd door de don kere topzware berenmutsen, balance rend op hun puntje van hun neus Traditie en toeristen eisen het, om maar niet te spreken van de prentbrief kaartenfabrikanten! De lijfgarde des konings, die het pa leis bewaakt, doet dit altijd te voet. Een eindje verder zitten hun eveneens in hst scharlaken gestoken wapenbroeders, de ovale, naar boven toelopende koperen helm met de klep diep over de ogen, onbeweeelijk op hun gitzwarte paarden met ruige manen voor het dorpsachtlg poortgebouw, midden tussen de deftige rezeringsblokken van Whitehall. De vreemdelingen krijgen er nooit ge noeg van naar deze afgezanten uit ver vlogen tijden te staren, maar ook de Londenaars hebben in hun hart een zwak plekje voor deze statige rulter- figuren. die in alle eerbied gezegd de functie vervullen van onze Volen- dammers! Tweemaal daags verdringt men zich op het rommelige binnenplaatsje om naar het potsierlijk gedoe te kijken dat er bij-de aflossing van de wacht te pas komt. Grimmig uitziende officieren schreeuwen bevelen en klepperen ver vaarlijk met hun glinsterende sabels. De omstanders denken huiverend dat er nu dadelijk iemand zal worden ont hoofd! De kostbare pakjes van dit martiale en omvangrijke gezelschap kosten drie duizend gulden per stuk. Maar dat zal geen regeringscrisis veroorzaken havenstaking te londen gaat voort De Lor.dese hauenraad, die aan het hoofd staat van alle Londense haven arbeiders heeft de 14.422 stakers mee gedeeld. dat zij ontslagen zullen worden als zij niet op Maandag 1 Mei het weik hervatten De havenraad, die zowel de vakver bonden als de werkgevers vertegenwoor digt, is belast met de behartiging van het arbeldsstatuut ln het belang van allen, die er bij betrokken zijn. Het arbeidsstatuut garandeert de in geschreven arbeiders een minimum weekloon voor het geval er geen of onvoldoende werk vooi hen is. Als dP arbeldprs Maandag niet naar hun werk terugkeren zullen zij hun recht up dit minimum weekloon ook verbeuren Intussen zendt de regering steeds meer troepen naar de haven om aan bederf onderhevige goederen te lossen. staring te antwerpen verloopt. Ondanks de voortgezette actie van communistische zijde blijkt de sta kingsgolf In het Antwerpse havenkwar tier terug te lopen ln de loop van de namiddag waren gisteren ruim 6000 ha- venarbeide s opnieuw aan het werk en de Je bond leider* verwachten dar he den hef erootste deel der 15C00 arbei- liprc Weer zj| terugkeren. Een der 15 communisten dip wegen® opr Hng tot ordeverstoring was ge- 'VTPriperd. hef !ld van dp nrovinria'e •?ad van An'-verpen MInncbo, ls ia vrijheid gesteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1