A.R. bereid tot samenwerking op nationale basis 'eerbericht 30-jarig vriendschapsverdrag tussen de sovjeis en het rode China I Eerste Kamer behandelt Rijksbegroting Drees waardeert steun van uiet-vertegenwoordigde partijen Open brief aan Minister Yan Maarseveen Waar liaalt U Uw optimisme vandaan? 88ste Jaargang WOENSDAG 15 FEBRUARI 1950 No. 26925 LEIDSCH DAGBLAD (pirecteur: J. W. Henny Hooldredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red 21507 Witte Singel 1. Lelden Giro no 57055 INog meer Staatssecretarissen? (Van onze parlementaire redacteur). „Het Kabinet zal de uitgestoken hand niet wegstoten," antwoordde gisteren in de Eerste Kamer premier Drees aan de A.R. woordvoerder Anema, die te kennen had gegeven dat de A.R. nu na het afdoen van de Indonesische kwestie bereid rijn tot samenwerking op nationale fcisis. De heer Kolff, die hem bijviel, sprak meer openlijk over het opne men van een A.R. in het kabinet. De heer v. d. Kieft (Arb.) ging hier vrij scherp tegen in door te wijzen op de vruchten van de Rooms-Rode samenwerking, die ook in de toe komst te verwachten zijn. Maar voor- al sarcastisch was bet dat hü niet i toetreden van de A.R. tot het I T Kabinet bestreed, doch op de onmo- gelijkheid wees dat 't Kabinet mede op de CiL zou steunen. De man van C.ü.-huize zit daar in het Kabinet geheel op eigen verantwoordelijkheid, aldus spreker, gelijk alle C.H.-Ka- merleden volkomen op eigen houtje politiek bedrijven, zodat men in geen enkel gewichtig vraagstuk van een C.H.-standpunt kan spreken. De heer Kropman (Kath.), vond het merkwaardig dat dit voorstel tot sa menwerking in de Senaat werd ge daan en niet in de meer politieke Tvreede Kame^. „Deze onverwachte avances zullen we in welwillende overweging nemen,'' aldus de Katho lieke woordvoerder. wege de Ned. handel met resp. Enge land. Duitsland en België, waarom ons land natuurlijkerwijze een bemiddelen de functie kan vervullen. Bij kwesties als de verdeling der Marshall-gelden kan het Nederlandse belang b v. door de Minister van Fi nancien worden verdedigd. De regeling is intussen tijdelijk. Spr. zelf zal de portefeuille van Buitenlandse Zaken waarnemen, gelijk vroeger ook al. Doch als in April de functie van de heer Stikker bestendigd wordt, zal gedaoht worden aan benoeming van een mi nister zonder portefeuille gelijk de heer Molenaar bepleit had doch dit hangt van velerlei factoren af. In de zaak-Westerling was de rege ring naar spr.'s mening krachtig op getreden cn de affaire was op bevre digende wijze afgehandeld. Ongetwij feld heerst er nog niet overal orde in Indonesië. Dat is begrijpelijk. Ook hier ging dat na de bezetting met ineens. Maar de samenwerking met ons groeit weer en er zyn tal van aanwijzingen, dat men op Neder landse deskundigen prijs stelt, al ben ik overtuigd, dat zich nog lange tijd moeilijkheden zullen voordoen, aldus minister Drees. [Minister Drees zelde het wijs te ach- p, „dat het Kabinet ook prijs stelt p de steun van de partijen, die niet, li het indirect, in het Kabinet verte- fDxoordlgd zijn." Het zal zijn werk voortzetten, zolang i zijn eensgezindheid zal bewaren en t steun geniet van de Staten-Gene- fcsL Als de gevolgen van de gevoerde [ndoneslsche politiek zioh duidelijker Menen, zal nog kunnen worden be- of er alsdan een ander kabinet rcenst is. Fanzelfsprekend zal steeds ernstig re ling worden gehouden met eventu- e bezwaren van grondwettelijke aard, -ï al leven die niet bij allen of bij de eerderheid der Kamerleden. de mindere Invloed van de (Uten-Ger.eraal op zaken van buiten- intis beleid, gaf de heer Drees de mid- pn aan, die worden overwogen om karin verbetering te brengen en her warde daarbij aan de Jongste bijeen- loaisten met de senioren-conventen. I Tegen het instituut der Staatssecre- frésen, zoals zich dit geleidelijk ont- f-iidt, hadden de meeste fractielei- rich sterk critisch uitgelaten. laar het is in geen geval bedeeld de bekroning van de loopbaan van rie ambtenaren, aldus spr. Het ge- p vaD opvijzelen der ambtelijke moge hier en daar bestaan, p behoeft echter niet bevreesd te hieruit Staatssecretarissen voortkomen Want deze zyn panen met werkelijk politieke ver- P'woDrdelijkheid, zij net op een be- rjri terrein. Zij spreken echter niet •pover het algemeen regeringsbeleid h atten üus niet in net Kabinet. Dus wben zij ae handen meet. vrij, I He premier ging dan de reeds ge- I «ne benoemingen van Staatssecre- I grissen na en zeide er niet voor te I kannen instaan, dat er straks niet I meer zullen bijkomen. 1% kwam spr. op de benoeming f* de heer Stikker, waaruit bieek.dat F* ach reeds een uitstekende naam be internationale wereld heeft ver fden. [Maar wij moeten ook aan die be- meewerken in het belang van Fopa. Deze zullen heus niet in bot- Fs somen met de Nederlandse be- H-it, want het gaat in de Europese P^iwerking om groter handelsvrü- L eD veelzjjdiger verkeer. Behalve i de persoonlijke kwaliteiten van de rr Stikker is hij ook gekozen van- voor Laatste Berichten, pagina Van dit Blad. ZACHT. life? venvacht tot morgenavond; L i zwaar bewolkt en overwegend v'eer- Matige tot krachtige wind kuid en Zuid-West. Zacht voor 12on het jaar. (Opgemaakt te 10 16 FEBRUARI. jv- °P: 7.54 uur; onder: 17.55 uur. [jj^n od: 8.13 uur; onder: 17.16 uur p»mter te Katwijk te 3.19 en 15.32 |Mt »«mmer bestaat uit zes pagina's. Ir Djoeanda sprak met Bevin en Cripps VIERJARENPLAN VOOR MONETAIRE INJECTIES. Gisteravond arriveerde met het lyn- toestel uit Londen de minister van Economische Zaken van Indonesië, ir Djoeanda. Hij zeide de besprekingen gevoerd te hebben met Bevin en Cripps en verscheidene leden van de Board of Trade. Gevraagd naar commentaar op ge ruchten over een eventuele devaluatie van de Indonesische gulden, zelde ir Djoeanda: „Ik geloof niet dat daar sprake van ls. ik meen het zelfs te mo gen ontkennen. Een vraag naar de reden, waarom de rubberleveranties zo traag geschieden, beantwoordde de minister met te zeg gen: ..ik denk dat dit ook een gevolg is van de devaluatie-geruchten. Ik leder geval is de traagheid bil het afgeven van rubber niet vanwege de staat, doch van particuliere zijde". Minister Djoenda verklaarde vervol gens. dat hij in Nederland besDrekingen zal voeren over de voorbereiding van de conferentie der ministers in Uniever- band. Over de in Amerika verkregen cre- dieten zeide de minister „Ik heb een „overall-plan" ingediend voor een periode van vier jaar, waarin wü me nen een buitenlandse monetaire in jectie nodig te hebben. Door de thans verstrekte credieten is onze behoefte voor dit jaar ruimschoots gedekt. Het ligt in de bedoeling van de Indonesi sche regering de economische toestand dusdanig te consolideren, dat Indone sië na een periode van drie jaar op eigen benen kan staan, W3t de voed selvoorziening betreft". Met zekerheid verklaarde minister Djoeanda. dat de rjjstpositle na die periode verzekerd zal zijn. „Minister Djoeanda had de indruk, dat men in de Ver. Staten optimisti scher is dan in Nederland ten aanzien van de economische ontwikkeling van Indonesië. Een gevolg van het feit, dat de Amerikanen goede zakenlui zijn en heel goed weten wat zij doen", zo zeide hü. Ir Djoeanda vertrekt Zaterdag as. per vliegtuig wederom naar Indonesië. Het troepentransportschip „De Groote Beer", dat al zoveel'troepen van en naar Indonesië heeft gebracht, ligt thans in het dok bü de Nederlandse Dok- en Scheepsbouw Maatschappü voor een algehele revisie. Op het achterschip is de bouw van een sloepend ek reeds voltooid. De „Groote Beer" In het dok. Gevecht in Italiaanse Kamer VERTROUWENSVOTUM VOOR DE GASPERI. Zes Italiaanse afgevaardigden, on der wie een vrouw, moesten gisteren door de eerste hulppost van het par lement worden behandeld wegeas bijt- wonden, blauwe ogen en builen. Onder hen bevond zich de minister van Arbeid, Achille Marazza, die door een communist in zün duim gebeten was. De aanleiding voor het gevecht, dat het debat over een vertrouwensvotum in de nieuwe regering onderbrak, was de Gasperl's verwijzing naar een ver gadering van linkse afgevaardigden na het doodschieten van zes stakers te Modena. De minister-president noem de deze vergadering de „parade van Modena". De linkse afgevaardigden ontvingen deze woorden met een ge huil van woede en stormden op de banken van de christen-democraten toe. De Siclliaanse communstische afge vaardigde Lamareha baande zich door de ryeu der christen-democraten een weg naar premier de Gasperi, tot hij door minister Marazza werd gegrepen. Ongeveer 50 afgevaardigden van alle partijen namen aan het gevecht deel. Na tevergeefs te hebben getracht de orde te herstellen, verdaagde de voor zitter het debat 15 minuten. Na de hervatting van de vergade ring werd bü handopsteken besloten de communist Di Mauro, die het eerst de regeringsbanken had aangevallen, te schorsen als Kamerlid. Di Mauro verliet de Kamer onder luide toejuichingen van zün partijge noten. Dc Kamer gaf tenslotte de christen democratische premier, de Gasperi, met 314 tegen 189 stemmen haar eerste officiële vertrouwensvotum. De christen-democraten, republikeinen en rechtse socialisten, stemden voor de regering, de communisten, de linkse en centrum-socialisten, mo narchisten en neo-fascisten stemden tegen. WEST-DUITSE KABINET ONTEVREDEN OVER PARLEMENT, Het West-Duitse kabinet heeft mede gedeeld, dat het ontevreden is over het langzame werken van Let federale par lement De regering, zo zei een regerings woordvoerder, is van mening, dat het parlement niet .intensief of soepel ge noeg" werkt. De beide huizen van het parlement hebben niet minder dan 57 commissies, waarvan 39 van de Bonds dag. De regering bestudeert hoe het werk van het parlement kan worden versneld. De Bondsdag is thans drie dagen week büeen. maar büna alle tijd wordt in beslag genomen door debatten over de moties van de talrü'ke parle- mentsfracties. i Twee overeenkomsten getekend De Sovjet-Unie en het door d? com munisten veroverde gedeelte van Chi na hebben gisteren een 30-jarig vriendschapsverdrag gesloten en te vens twee aparte overeenkomsten ge tekend inzake leningen en Mandsjoe- rije. Aan deze overeenkomsten zün twee maanden besprekingen te Moskou voor afgegaan tussen Mao tse toeng, leider van het nieuwe China, Tsjou-en-lai, zyn minister van Buitenlandse Zaken, en Sovjet-Russische regeringsautori teiten. Het verdrag, dat meer dan een vierde der wereldbevolking „in vriendschap" verbindt, werd evenals de beide over eenkomsten door Mao tse toeng, Tsjou- en-lai en Wysjinsky, de Sovjet-Russi sche minister van Buitenlandse Zaken, ondertekend. In het verdrag wordt bepaald, dat de in 1945 met Tsjiang kal sjek gesloten overeenkomst vervalt. De volledige souvereiniteit van Buiten-Mongolië wordt bevestigd. De Sovjet-Unie cn China komen overeen „de wederopkomst van im perialisme en agressie van Japan of enige andere mogendheid te voorko men". Indien een van beide partijen door Japan of met dit land-verbonden mogendheden wordt aangevaL'en en in staat van oorloe verkeert, zal de andere party onmiddellijk met alle ter beschikking staande middelen militai re hulp verlenen. De twee overeenkomsten hebben de volgende Inhoud: 1. De Sovjet-Unie geeft China een lening op lange termün ter waarde van 300 millioen Amerikaanse dollars voor aankoop in de Sovjet-Unie van ln- dustrieële- en spoorweguitrusting. De terugbetaling moet December 1954 aan vangen. 2. De Mandsjoerijse spoorweg komt weer onder Chinees beheer De Sovjet- Russische troepen zullen de vlootbasis Port Arthur In Mandsjoerüe verlaten en de Sovjet-Unie zal zijn belangen ln de havenstad Dairen opgeven. Deze bepalingen worden van kracht na de ondertekening van het vredesverdrag met Japan of uiterlük 1952. Belde lan den zullen „In samenwerking met hun eeallieerden van de tweede wereldoor log" fer vredesverdrag met Japan trachten te verkrijgen. De Sovjet-Unie zal China zonder vergoeding de Japan se ondernemingen in Mandsjoerüe over dragen, die in^handen wardn gekomen van Sovjet-Russische economische or ganisaties. Na de ondertekening werd een af scheidsdiner voor Mao tse toeng en zün gezelschap gegeven. Maarschalk Stalin zat aan het hoofd van de tafel. Men verwacht, dat Mao cs. binnenkort uit Moskou vertrekt, maar voor zün terugkeer naar Peking nog verschil lende gebieden van de Sovjet-Unie zal bezoeken In diplomatieke kringen te Londen beschouwt men het nieuwe verdrag in vergelüking met dat van 1945 als een soort anti-climax en is men van me ning, dat de voornaamste overeenkom sten, die bü de besprekingen bereikt werden, niet in het verdrag zy'n opge nomen. m m nj mof rln Kr>1/^nHo nrn Planters zitten met handen in het haar „De Vrije Pers" te Soerabaja richt een „Open brief" tot minister Van Maarseveen, waarin het blad zich af vraagt, waarop diens optimistische uitspraken gebaseerd zün. Het gaat hier namelyk o.m. om Nederlandse be leggingen van vier tot zes milliard. Gezien de uitlatingen van prof. Ko ningsberger kan uw tevredenheid on- mogelük gegrond zün op uitlatingen van ondernemers, aldus het blad Tevreden heid sluit optimisme in. En Excellentie., waar haalt U dan dat optimisme van daan?" Ongemotiveerde uitlatingen als die van Uwe Excellentie doen meer kwaad dan goed „Wü krügen er dagelijks brieven over van planters en andere Ne derlanders. Tcch besprekingen op hoogste niveau? Winston Churchill heeft in een ver- kiezingsrede te Edinburgh laten door schemeren dat, als hij na de algemene verkiezingen weer premier zou worden, hü persoonlük bij maarschalk Stalin stappen zou doen, ten einde ,4n een uiterste krachtsinspanning" te pogen een eind te maken aan de koude oorlog. Churchill herinnerde aan zyn vroegere betrekkingen met Stalin en zeide, dat hij onwillekeurig terug moest komen op het denkbeeld van nieuwe besprekingen met de Sovjet-unie op het hoogste ni veau. Hij zeide zich aangetrokken te gevoelen tot het denkbeeld om in een uiterste krachtsinspanning de kloof tussen de twee werelden te overbrug gen, zodat elk haar eigen leven zou kunnen lelden, zo niet ln vriendschap, dan toch ten minste zonder de gehate koude oorlog. Churchill sprak als zün overtuiging uit, dat de superioriteit op het gebied van de atoombom zo niet inderdaad nagenoeg het monopolie van dit verschrikkelüke wapen, in Ameri kaanse handen de zekerste waarborg voor de wereldvrede was. Volgens Churchill had de buitenlandse politiek van Bevin. wat de hoofdzaken betrof, „de juiste koers" gevolgd. De uitvoering er van was echter „ontsierd door vele jammerhjke blunders". Churchill verweet het labourbewlnd „een van de meest uitzonderlüke fou ten die ooit gemaakt waren". Het ver wonderde hem. dat niettegenstaande „enorme bedragen aan de leger-, vloot- en luchtstrijdkrachten waren uitgegeven, wü niet in staat zouden zijn geweest nu de atoombom zelf te maken." Bevin vroeg zün kiezers elders om steun voor zijn werk „om ons, afgezien van de Sovjet-unie en haar satellieten, te omringen met trouwe vrienden in Europa, het midden-Oosten, India en Azië." Volgens lord Strabolgi, labourlid van het Hogerhuis, zal de komende regering van Engeland, welke partij ook over wint, de conservatief lord Beaverbrook naar Moskou zenden voor een „confe rentie op het hoogste niveau over de verschrikkelijke dreiging van de atoom bom". Lord Beaverbrook directeur van de „Daily Express" en tüdens de oorlog minister der vliegt ulgproductle kon goed met Stalin opschieten, aldus Stra bolgi. Nieuwe speldeprikken te Berlijn WEST-BERLIJNSE SLEEPBOTEN ONDERVINDEN MOEILIJKHEDEN. Volgens een Britse woordvoerder staat het Oost-Berly'nse orgaan, belast met het toezicht op de waterwegen, plotse ling erop, dat West-Berlijnse sleepboten ln het bezit moeten zijn van door dit orgaan getekende papieren. Een sleep boot uit West-Berlyn werd Zaterdag tüdelük vastgehouden en een tweede werd gisteren bü de sluis van Spandau in de Britse sector opgehouden. De 28-jarige assistent-chef testpiloot van de Hawker vllegtulgenfabriek, Ne ville Duke, zal morgen een poging doen per Hawker's „Furie" een record te vestigen op de afstand Londen-Cairo. Hij hoopt deze afstand, die 3250 km. be draagt, binnen 7 uur af te leggen. In Mei verleden Jaar vestigde hü records op de afstanden Londen-Karachl en Londen-Rome. Een „Furie" in vlucht. Robineau c.s. veroordeeld De Franse burgers Robineau en Druet, die tezamen met vier Polen te Stettin terecht hebben gestaan op be schuldiging van spionnage, zün respec- tievelük tot twaalf en tien Jaar gevan genisstraf veroordeeld. Een der polen is ter dood veroordeeld, de andere drie kregen respectievelük levenslang, vijftien en acht jaar gevan genisstraf. Wrakstukken van „Karhula" gevonden? Het Amerikaanse s.s. Christian Bergh heeft geseind dat het om 14.45 uur Ne derlandse tüd op 53.3? graden NB. en 5.42 O.L. de brug /an een klein schip een kompas en het raam van een radlo-rlchtingzoeker heeft waargeno men. Bly'kens de opgegeven positie zün deze voorwerpen ten Noorden van Ameland gezien. De mogelükheid be staat dat het hier wrakstukken van op de haaksgronden bil den Helder vergane Finse schip „Karhula" betreft De Finnen,- die de ramp met de Kar hula overleefd hebben, zün gistermor gen met een toestel van de Finse lucht vaart Maatschappü Aero naar Helsinki teruggekeerd- Alleen de beide verste kelingen bevinden zich nog onder de hoede van de Amsterdamse vreemde lingenpolitie. Zü zullen binnenkort per schip of trein naar hun land terugke ren. Want terwyl u met de bekende pro fessionele glimlach om de moellük- heden heenwandelt. zitten de planters met de handen in het haar." „Wy menen, dat de Nederlanders hier er in Nederland recht hebben te we ten. waarop uw optimisme gebaseerd is, Wü mogen toch aannemen, dat een Nederlands minister niet „zo maar" iets beweert." Maar anderzdüs zün de woorden van prof. Koningsberger voor Uwe Excellen tie vernietigend." Het blad besluit met te verklaren, dat het niet zou verbazen, indien zulk een verklaring niet komt. „Eerlük gezegd, vrezen wü. dat de uitlatingen van Uwe Excellentie weer zullen moeten worden ondergebracht bü uw professioneel op timisme. Maar veel vertrouwen bü de Nederlandse gemeenschap zult u dan niet meer genieten En uw bezoeken aan Indonesië kunnen dan wat ons be treft, beter achterwege blijven", aldus het blad. „De V.S. paraat" ZEGT JOHNSON. De Amerikaanse minister van defen sie. Louis Johnson, verklaarde in een vergadering van Amerikaanse officiers van justitie, dat wanneer een nood toestand zou intreden, de Amerikanen „om vijf uur in de ochtend gereed zul len zün". Er waren defensie-plannen tot in details uitgewerkt en goedge keurd door president Truman, de Ver enigde stafchefs en hemzelf. „Ik kan u zeggen, dat de huidige verdediging van de V.S. naar de mening van de staf-chefs, de president en müzelf, vol doet aan de eisen van het uur". Ministeriële Benelux- conferentie in April BELGISCHE TEXTIEL-EXPORT DAN GEHEEL VRIJ. Onze Brusselse correspondent telefo neerde ons hedenmorgen: Ter voorbereiding van dc Volledige Economische Unie Benelux, die op 1 Juli as. moet ingaan, zullen de Nederlandse ministers Drees, Stikker, Van den Brink. Lleftlnck en Mansholt in April hun Belgische en Luxem burgse collega's te Brussel ontmoeten. Minister President Gaston Eyskens zal deze conferentie presideren. Naar wü vernemen zuilen in de loop van April de laatste belemmeringen van de Belgische textlel-export naar Nederland worden opgeheven. In Nederlandse kringen te Brussel noemde men de ontwikkeling van de Nederlandse agrarische export naar België over het afgelopen Jaar zeer be vredigend. Zoals men weet, wordt een groot ge deelte van de Belgische export naar Ne derland momenteel gefinancierd door de Marshall-hulp Men maakt zich te Brussel nu reeds zorgen over de wüze van financiering, als in 1952 de dollarhulp zal ophouden te vloeien. Minister Stikker besprak Europese Betalingsunie 26 FEBRUARI NAAR WASHINGTON. Mr D. U. Stikker, heeft met zün En gelse collega, Ernest Bevin. en de Engelse Minister van Financiën, sir Stafford Cripps, tüdens zyn bezoek aan een plan voor een Europese be talingsunie besproken. In deze mededeling van het Engelse Ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gezegd, dat Engeland het ver trouwen heeft uitgesproken, dat het plan tijdens de a s. besprekingen te Parijs zou kunnen worden uitgewerkt. De Britse legering acht oplossing van dit vraagstuk van het allergrootste be lang. Stikker zal 26 Februari a.s naar Washington vertrekken teneinde daar aanwezig te zijn tüdens de besprekin een ever de Marshall-hulp, zo wordt In kringen der O.E.ES verklaard. Minister Stikker zal van morgen af korte tüd te Parii? verblüven, vervolgens naar Den Haag terugkeren en zich 22 Februari a.s. naai Bonn begeven. VERSLAG „NATUUR- EN LANDSCHAPSBESCHERMING". „Het ls thans zo, dat zakelük door de Industrialisatie, het bevolkingspro bleem, het defensievraagstuk or.s werk steeds moellüker wordt, doch door grotere erkenning, een groeiende waardering in de openbare mening, een soepeler samenwerking met de autoriteiten, steeds makkelijker. Deze opmerking maakt de voorzitter van de contactcommissie voor Natuur- en Landsohapsbeschermlng. Jhr mr M. van der Goes van Naters, ln zün voorwoord bü het verslag van deze commissie over de Jaren 1947—1949. Verder brengt hü dank aan de A. N. W. B. en de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten voor de „enor me steun", die zü de commissie bü haar werk hebben geboden. 74 organisaties zün als leden bü de contactcommissie ingeschreven. Het Rük geeft Jaarlüks een subsidie van f. 3.000. In de drie verslagjaren kwam in totaal van de leden f. 28.280, van de begunstigers f. 3.197,30 oontri- butie binnen. SNELLERE CIVIELE PROCEDURE? Naar wü vernemen wordt bü het Ministerie van Justitie een regeling voorbereid voor de wüziging van be paalde onderdelen van de civiele pro cedure, zoals die in het wetboek van burgerlüke rechtsvordering ls vastge legd en vooi de wüziging van sommige punten van onze wetgeving op de rech- terlüke organisatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1