„Wil het onderlinge vertrouwen schragen" Noord-Atlantisch Pact verzet zich tegen elke agressie Enthousiaste ontvangst van Prins Bernhard op Curacao Saamgestroomde bevolking juichte hem toe Aanhankelijkheid aan Oranje bleef ongewijzigd WEERBERICHT Paul Hoffman verdedigt nog eens steun aan West-Europa Alleen dan is koude oorlog gewonnen, als West-Europa veilig is 88ste Jaargang DONDERDAG 19 JANUARI 1950 No. 26902 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Minister Stikker tot buitenlandse pers: Tijdens een diner, dat de Holland- Amerika-Lijn gisteravond de leden van oe Buitenlandse Persvereniging op het ss. „Westerdam" heeft "aangeboden, waren talrijke Rotterdamse gemeente lijke autoriteiten aanwezig. De minis ter van Buitenlandse Zaken, mr Stik ker, gaf eerst een uitvoerig beeld van het Nederland na de tweede wereldoor log. SprekeDd over de positie van Neder land in het wereldbestel, zeide de mi nister „Er zijn nu bijna vijf jaren verlopen sinds het einde van de oorlog en in die periode heeft Nederland ztfn nieu we plaats in het wereldbestel weten te vinden en zelfbewust ingenomen. Men heeft zich de lessen van de voorheen w maakte fouten ten nutte gemaakt en zich aan de veranderde omstandighe den aangepast. Hard werken is hierbij het parool. De arbeid welke werd ver zet en nog moet worden verzet, is over stelpend van omvang en verscheiden heid. Tegen alle verdrukking in groeide Nederlands bevolking en nam in de laatste tien jaren met ruim 1 mlllioen toe. Onder deze omstandigheden zal het u duidelijk zijn welke eisen er worden gesteld aan de nationale inspanning en van hoeveel belang de arbeidsvrede is. welke hier te lande steeds heeft ge heerst. Uit Amerika werd de helpende hand gereikt en dankbaar aangegrepen. Ne derland gaat gestadig vooi*t op de weg naar het herstel. Het metselt op deze wijze niet alleen aan het eigen huis, doch draagt tevens waardevolle bouw stenen aan voor de grondvesten van een hecht Europees bolwerk vóór vrij heid en democratie en tégen onder drukking en tyrannie". Met betrekking tot de samenbunde ling van Europese hulpbronnen zeide minister Stikker o.a.: „In het rapport van de ECA, dat president Truman zijn congres aanbood, is te lezen hoe een beroep wordt ge daan cp de landen van de Marshall hulp om hun economieën samen te smelten tot één productie- en handels gebied van 270 mlllioen mensen. Het rapport zegt echter even verder ver manend, dat economische integratie een doel is, dat eerst op lange termijn kan worden bereikt. Hen, die ongeduldig aandringen op een grote snelheid in het integratieproces zou ik met nadruk op deze deskundige conclusie, - uit Ameri kaanse bron, willen wijzen. Ik zou hier echter onmiddellijk aan toe willen voe gen, dat in Nederland de vaste wil overheerst om de lange termijn, waar van sprake is, zoveel mogelijk te be kerten en om zover mogelijk te gaan met het opheffen van de barrières, welke dezerzijds de integratie nog m ae weg staan." „Het onderlinge vertrouwen,'' zo vervolgde de minister, „moet worden geschraagd door een beter begrip on der de volkeren, voor elkanders tasten en lusten. Hier ligt een belangrijke taak voor de internationale pers, wel ke door haar berichtgeving en verde re activiteit een beiangrijKe byarage kan leveren in het algemene streven om clc volkeren dichter bijeen te brengen. Ik bedoel hierbij benentge- ving op een hoog plan, niet de dage lijkse nieuwtjes-jagerij, welke door de haast waarmee ze geschiedt door gaans weinig bevorderlijk is voor de vorming van een gedegen opinie. Staatsooofden en ministers van Bui tenlandse Zaken kunrien een buiten lands beleid bepalen, doch in laatste instantie zal cut" beleid falen wan neer niet duidelijk wordt op welke beginselen het is gebaseerd. De na tionale pers moet in dit opzicht re gering ep volk nader tot elkaar oren- gen. De internationale pers heelt de aienenae taak om een beter begr.p tussen de landen onderling te ontwik kelen. Het Noordatlantische Pact ziet de hiinister als de bezegeling van Europa's blijvende verbondenheid met de Ver- enigde staten, in het streven naar de vrede. Niet een vrede ten koste van al-es. Hij zeide „het Atlantic Charter heeft kert en klaar vastgesteld aan welke voorwaarden meet worden vol kan om de wereld tot rust te bren- 8en en de volkeren het geluk van een vredelievende samenleving te verzeke ren. Voor deze beginselen blijven de landen van het Noordatlantisch Pact op de bres staan en zij zyn vast be sloten zich gezamenlijk te verzetten te gen elke agressie, welke tot doel zou hebben het opleggen van een totalitai re levensopvatting. Hoeveel ernst bij dit voornemen in het spel is, moge blijken uit de ver dragen, waarbij Amerika zich in het kader van het Paet verbindt tot het leveren van daadwerkelijke en mate riele militaire bijstand. Ook Neder land staat op het punt om e2n der gelijk verdrag te ondertekenen.'' De minister wees er ten slotte op, dat elke neiging tot agressie hst Ne derlandse volk vreemd is, hcewei diep in het volk geworteld blijft de wil tot verdediging en behoud van humaniteit en vrijheid. De buitenlandse eigendommen te Peking De communistische militaire controle commissie te Peking heeft officieel de opheffing bekendgemaakt van het Ame rikaans, Frans en Nederlands eigendom van het terrein, waar de voormalige mi litaire barakken liggen, aldus een pers bericht van .Nieuw China" te Hong kong. Over de gebouwen van Engeland en de Sovjet-Unie wordt in dit bericht niet gesproken. Later zouden nieuwe regelingen bekendgemaakt worden in zake het recht van deze landen op het „hulsel" dezer gebouwen. RUSSEN ZETTEN CONSEQUENT DOOR. De gedelegeerden van de Sovjet-Unie, Polen. Wit-Rusland en Tsjecho-Slowa- kije hebben de economische en werkge- legenheidscommissie der Verenigde Na ties verlaten als protest tegen de aan wezigheid van een afgevaardigde der Chinese nationalistische regering. ADRIAAN PELT IN TRIPOLIS. Adriaan Pelt. de commissaris der VN. I voor Libyë, is te Tripolis aangekomen. Hij heeft een Franse persfunctionaris j en een voormalige Franse politlefunc- ticnaris als lijfwacht, een Egyptenaar en een Tunesier als Arabische tolken I en een Canadese als secretaresse, i De heer Pelt denkt via Cyrenaica raar Cairo te gaan. Een bezoek aan Fezzan, het derde gebied van Libyë, moet neg georganiseerd worden. Aziatisch Vakverbond NEEMT STELLING TEGEN MOSKOU. Het pas opgerichte Aziatische vakver bond, dat op Ceylon bijeen is, heeft een resolutie aangenomen, waarin „de arbei ders van Azië worden gelukgewenst met het feit, dat zij de door Moskou ge steunde conferentie te Peking hebbën af- swezen". Het nieuwe vakverbond heeft voorts besloten zich aan te sluiten bij het on langs gevormde verbond van vrije vak verenigingen en erkenning te vragen aan de internationale arbeidsorganisatie. In een uitgegeven manifest verklaart het Aziatische vakverbond te zullen strij den voor: 1. Het recht van vrijheid van menings uiting en vereniging. 2. Het recht op arbeid. 3. het recht op voedsel, kleding en huisvesting, voldoende tot handhaving van de menselijke waardigheid. 4. Het recht om op de democratische wijze veranderingen in de regering te bewerkstelligen. Pakistan heeft voorgesteld, dat -de helft van de zetels in alle drie groepen van het bestuurslichaam der ILO voor Aziatische landen worden gereserveerd. De afgevaardigde drong aan op een dien overeenkomstige wijziging van de con stitutie. De afgevaardigden van India, Ceylon. Malakka en Indonesië verklaar den dit voorstel te zullen steunen. De drie groepen bestaan resp. uit ver tegenwoordigers van regeringen, werk gevers en arbeiders. Op het ogenblik zijn zes van de 16 zetels in de regerings- groep voor nlet-Europese landen gere serveerd. Voor de werkgeversgroep is dit aantal twee, evenals voor de arbiters. Onder een blakende tropenzon, die uit een in deze regentijd lang niet onbewolkte hemel neerzengde op het oude Willemstad, zijn kleurige hui zen, zijn verweerde forten aan de haveningang en op de grote menigte der toegestroomde bevolking, doemden gistermorgen omstreeks elf uur op deze voor Curasao gedenkwaardige dag het smaldeel der Nederlandse Antillen op, de imposante „Karei Doorman" en de beide andere oor logsbodems, „Jacob van Heemskerck" en „Johan Maurits van Nassau", aan boord van welk laatste schip zich Z.K.H. Prins Bernhard bevond. Toen het eskader zich voor de haveningang bevond, weerklonk een saluut van 21 schoten, afgegeven door de „Jacob van Heemskerck'» voor het gouvernement der Ned. Antillen, waarna de op de muren van het Water- fort opgestelde saluutbatterij met een gelijk aantal schoten antwoordde. Nauwelijks was de galm van het laat ste sohot verklonken of weer dreunden saluutschoten, nu van de „Karei Docr- man'' en de ..Jacob van Heemskerck", die elk 33 schoten afgaven voor de Prins, toen de „Johan Maurits van Nassau" zicüi van het eskader losmaak te en koers zette naar de haveningang, de St. Annabaai, waar de befaamde pontonbrug „Koningin Emma der Ne derlanden" deze keer niet had behoe den zie voor Laatste Berichten pagina We van dit Blad. TOENEMENDE VORST. De Bilt verwacht tot morgenavond: Enkele opklaringen, afgewisseld door drijvende wolkenvelden, waaruit Plaatselijk wat lichte sneeuw valt. matige wind tussen Noord-Oost 1! D°st. Lichte tot matige vorst. Opgemaakt te 10 uur). 20 JANUARI. Zon op: 8.38 uur; onder: 17.05 uur. daan op: 10.08 uur; onder: 19.37 uur IN-M Hoogwater te Katwijk te 4.48 en U02 uur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's. TEGEN DE APARTHEIDS WET IN ZUID-AFRIKA. De Zuidafrikaanse senator Brookes, die de Zoeloes in het Zuidafrikaans Hogerhuis vertegenwoordigt, heeft te Kaapstad een bercep gedaan op „alle tegenstanders van de „apartheia"-poll- riek der regering" om een „verklaring van onoverwin'oa-arheid" te tekenen en j „elk leed te aanvaarden, dat voortkomt 1 uit de strya voor het behoud van de beginseien van democratie en vrijheid Brookes vrceg tegenstand tot het uit-er- i ste „in de geest van Gandhi" (door lijdelijk verzet) tegen de „Herrenvolk- I doctrine" van dr Malan. 1 Zoals bekend, hielden Dinsdag en giste ren 51 officieren en onderofficieren van het Nederlandse leger in de luchtdoel- artilerieschool te Norfolk. Engeland, oefeningen. Vandaag keerde het deta chement naar ons land terug. THANS BIJNA TWEE MILLIOEN CENTEN! Thans heeft de burgemeester van Rhenen bekend gemaakt, dat wederom ruim een millioen centen voor het Grebhe-monument bijeen is gebracht en wel de som van f, 10 437.40. Aan de In tctaal bijeengebraente som meet nu nog f. 233,77 worden toegevoegd en de twee- millicenste csr.t is geboekt. I ven epen te zwaaien om de weg voor de Prins vrij te maken, daar zij de vo- i rige week is aangevaren en beschadigd I langs de wal lag. I 33 sohoten van het Waterfort weer- I klonken na dit saluut eveneens voor de Prins, die nu op de „Johan Maurits van Nassau" het voorlopige einddeel van zijn reis naderde. Onder het geronk van 15 Fireflies van de Marine Luchtvaart Dienst, die van het dak van de „Karei Doorman" waren opgestegen en boven het eiland bleven cirkelen, gleed de „Johan Mau rits" statig tussen de eeuwenoude for ten aan de haveningang door, aan de ene zy.de het Waterfort en aan de an dere zijde het Riffort, om even achter het bruggohoofd te meren aan de handelskade, waar anders een druk be weeg is van sdhosners, loodsboten en barken. GRANDIOSE ONTVANGST. De aan beide zijden van de betrekke lijk smalle St. Annabaai samenge stroomde bevolking juichte, toen het schip met de Prins aan boord op kor te afstand voorbijgleed. Dc Prins, die zich aan dek bevond, moet een onvergetelijke indruk heb ben gekregen van de feestelijk met vlaggen versierde stads-entreé bij dit tweede bezoek dat hij in heel wat prettiger omstandigheden dan in 1942 aan dit Rijksdeel brengt. Langs de gehele zijde van de kade en op de feestelijk versierde brug die langs de wal ligt, waren duizenden schoolkin deren opgesteld. Omstreeks halftwaalf begaf zich de gouverneur der Ned. Antillen, Z. Exc. ir L. A. H. Peters, met zijn adjudant, kapitein R. van der Beek, aan boord om zyn opwachting bij Z.K.H te ma ken. Ongeveer een kwartier later be trad de Prins ten tweede male Cura- ?aose bodem, toen hij de „Johan Mau rits" verliet en een op de handelskade opgestelde erewacht van de Kon. Ma rine inspecteerde, waarbij de comman dant marine Ned. Antillen, kap. t,z. N. M. Merens, zijn opwaohtlng maakte by Z.K.H. Onder de toejuichingen van de be volking begaf de Prins zich vervolgens mot de gouverneur en zijn gevolg te vcet naar hst Gciwernementsplein, dat bij het WaterfoTt en het Fort Amster dam by de ingang van de St. Anna baai is gelegen. Een ere-af zet ting van de Kon. Landmacht zorgde hier voor ruim baan. By het begin van de ere- afzetting maakte de Commandant Landmacht Ned. Antillen. Lt. Kol. I. Lezer, zijn opwachting bij de Prins. Op het Gouvernementsplein liet Prins Bernhard de leden van de Commissie van Ontvangst aan zich voorstellen, waarna het gezelschap de residentie van de Gouverneur, h^t Fort Amster dam, betrad.' Dg Commissie van Ont- vangst, die 86 personen omvatte, was j samengesteld uit vertegenwoordigers j van alle groepen van het Cura?aose j leven: leden van het College van Alg. j Bestuur, van de Staten, van de Raad I van Advies, hoofdambtenaren, verte genwoordigers van da rechterlijke macht, handel, industrie, het consu laire corps, het geestelijke en culturele leven, enz. Op het Fcrtplein werd de Prins bs- greet door twee „oudste inwoners", in I 1853 ge'coren, en een zeventai heren, 1 dis zich in hun lange leven voor Cura- De twaalf-jarige Jofientje Gerritsen uit Nijmegen hesft voor het kleuterdagver blijf „Maria Christina" een kopje ge boetseerd van prinses Marijke. Hiervoor heeft Jofientje op paleis Soestdijk zitten werken. De kleine prinses Marijke po seerde op de schoot van haar moeder, terwijl de prinsesjes Beatrix en Irene, die zelf ook goed kunnen boetseren, vol belangstelling toekeken. Jofientje hoopt het beeldje voor (ie verjaardag van Marijke op 18 Februari, gereed te hebben. De twaalf-jarige Jofientje met het door haar vervaardigde kopje. Het vredesverdrag met Oostenrijk EEN WESTELIJKE NOTA. Gisteravond hebben Amerika. Enge land en Frankrijk de gezamenlijke nota over het Oostenrijkse vredesverdrag aan de Sovjet-Unie overhandigd. De nota werd op het Kremlin in han den gesteld van Gromyko. de Sovjet- Russische plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken. Naar verluidt, is Wysjinsky ongesteld. Te Londen Is van officiële zyde nog niets over de inhoud van de nota ver klaard, maar naar verluidt hebben de drie Westelijke mogendheden de Sovjet- Unie gevraagd, of zy bereid is binnen redelijke tijd het onafhankelijkheids verdrag voor Oostenrijk te voltooien. Het Oostenrijkse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft officieel de ver klaring tegengesproken, als zouden de Russische autoriteiten aan Oostenrijk hebben meegedeeld, dat de in begin December Ingediende Oostenrijkse te genvoorstellen betreffende het verdrag met Oostenrijk voor hen niet aanvaard baar waren. De zaak der Franse generaals VERKLARING VAN GENERAAL MAST. Generaal Mast. die betrokken is bij de „affaire des generaux", heeft ln een interview met het Franse blad Le Mon de verklaard, dat hij het slachtoffer ls van Roger Peyré, die „een agent-pro vocateur was van de dienst voor docu mentatie en contraspionnage" (Een af deling van het bureau van de premier). Generaal Mast verklaarde, dat Bl- dault het blad had voorgesteld, dat hU de vriend was van een minderwaardig mens, terwijl hij- ln feite diens slacht offer was geweest. Iedere aantijging, dat hij of generaal Revers het geheime rapport over Indo- China aan Peyré zouden hebben gege ven, noemde hij onwaar. Mast verklaar de, dat Peyré bij hem geïntrduceerd was door „personen, aan wier eer niet kon worden getwijfeld". pao verdienstelijk hebben gemaakt, doch in verband met hun hege leeftijd niet bij óe Commissie van Ontvangst plaats konden nemen. Vervolgens in specteerde de Prins ongeveer 1000 pad vinders en welpen en de geüniformeer de leden van de af deling-Curapao van het Ned. Rode Kruis, alsmede de Pa leiswacht, die op het Fortplein stonden opgesteld. Enige welpen boden de Prins een geschenk aan. Na deze inspectie begaf de Prins zich in het Gouvernementshuis. Even later verscheen hij voor een der ramen aan de zijde van het Gouvernementsplein, waar hij doo^* de bevolking enthousiast werd toegejuicht. RONDRIT DOOR DE STAD. 's Middags maakte Prins Bernhard een autotocht rond het Schottegat en door de beide stadsdelen Ostrabandaen Punda. Z.K.H. zat in een open auto naast ae gouverneur. De langs de weg geschaarde menigte juichte de Prins hartelijk tce. Op deze tocht bracht de Prins een kort bezoek aan het Roosevelthuis, dat een geschenk van de bevolking aan Amerika ls en bedoeld is als Ameri kaans Consmaat. Daar het huls echter nog niet voltooid is en neg niet is over gedragen. reed de Prins slechts over de binnenrlaats WELKOMSTWOORD VAN DE HEER YRAUSQUIN. 's Avonds heeft Prins Bernhard in het Gouvernementshuis te Willemstad de leden van de Staten, van het Col lege van Algemeen bestuur en de Raad van Advies ontvangen. De voorzitter der Staten de heer J. E. Yrausquin, heette Z.K.H. namens de bevolking der Ned. Antillen van ganser harte"welkom. Thans, aldus spr., zyt gij hierheen gekomen rechtstreeks uit een vrtf Ne derland, dat weliswaar de slagen, die het zijn toegebracht, nog niet te bo ven is, doch dat met een onverzette lijke wilskracht bezig is, zich te her stellen op een wijze, die de bewonde ring van ieder tot oordelen bevoegde waarnemer opwekt. De bevolking: van de Antillen hoopt vurig, dat het tweede bezoek van de Prins, even aangename herinneringen zal achterlaten als het eerste, waaraan hij toevoegde, dat hét gezegde „drie maal is scheepsrecht" hier zeker op zijn plaats Ls. Wat hier ongewijzigd is gebleven, is dc aanhankelijkheid aan het Huis van Oranje. Wy begrijpen het al dus de heer Yrausquin dat de drukke en veelal drukkende staats zorgen het H.M. de Koningin niet mogclyk maken, Nederland voor lan gere tijd te verlaten, doch wij waar deren het hogelijk dat het Haar heeft behaagd, Uwe Koninklijke Hoogheid als Haar vertegenwoordiger naar deze gewesten af te vaardigen en wy grij pen deze gelegenheid met beide han den aan om te getuigen van onze aanhankelijkheid aan II.M. de Konin gin en Haar Huis. Spr. eindig-de met de wens, dat de Prins straks, wanneer zijn verblijf op deze eilanden weer tot hét verleden behoort, daarop met dezelfde gevoelens zal 'terugzien als waarmede de bevolking der Ned. Antillen hem thans welkom heet. In een rede. gehouden in Amherst college <V. St.) heeft Paul Hoffman, de leider van de E.C.A.. nogmaals ver klaard. dat de Ver. Staten de „verouder de denkbeelden" omtrent de douaneta rieven voor de invoer uit West-Europa moeten herzien om een blijvende over winning in de koude oorlog te kunnen behalen. De douanetarieven moeten ver laagd worden om Europa in staat te stellen meer dollars te verdienen, zo zeide' hij. Als het land. dat de leider is van de vrije wereld, kunnen wii niet langer toestaan, dat onze internationale politiek wordt bepaald door druk van de zijde van belangengroepen, aldus Hoffman. Amerika kan niet riskeren, dat Europa economisch ineenstort, het geen wellicht zou geschiedên, wan neer de Amerikaanse hulpverlening zou worden stopgezet of plotseling zou worden verminderd, daar „een com munistische staatsgreep een werke lijke dreiging zou kunnen worden, wanneer bong r, werkloosheid en wan hoop weer in West-Europa zouden rondwaren". Zolang het gevaar van een dergelijke staatsgreep bestaat, kan Amerika niet beweren de koude oorlog te hebben ge wonnen. zolang Europa nog niet zelf de beschikking heeft over dat. wat onont beerlijk is om economisch onafhan kelijk te zijn. en zolang Europa niet meer bevreesd behoeft te ziln voor de grilligheid der liefdadigheid, aldus Hoffman. Hij verklaarde voorts, dat Europa naar het oordeel der V.S. moet worden samengesmolten tot een grote markt, wil dit werelddeel blijvend in staat ziin zichzelf te voorlzen bil een redelijk hoge levensstandaard voor ziin bevolking. In dien economische integratie kan wor den bereikt, kunnen omstandigheden geschapen worden, waaronder de men sen fatsoenlijk kunnen leven in waar digheid cn vrijheid. J West-Europa kan zo sterk en wel varend worden, dat geen enkele dic tator het zou durven wagen dit ge bied aan te vallen. Hoffman gispte vervolgens het econo mische nationalisme ln Europa en de middelen, die sedert de eerste wereld oorlog toegepast zijn om de Europese economie ln afzonderlijke sectoren te verdelen, hierbij doelend op de kwanti tatieve invoerbeperkingen, de valuta- contróle en de voortdurende verhoging der douanetarieven. Het resultaat hier van is geweest, dat de welvaartsbron nen van het Europese continent niet doelmatig worden gebruikt; en dat er een scherpe concurrentie heerst in de in hoge mate gekartelliseerde basisin dustrieën. Hoffman gaf als zijn mening te ken nen. dat er een intieme betrekking be staat tussen economische vooruitgang en de vooruitgang*van d° mensheid. ..Wil men bereiken, dat onze Wester se ideologie, d'.e de nadruk legt op de rechten van de mens, de overhand houdt, en dat de idealen der Westerse beschaving de overwinning behalen in de strijd t°gen medoeenlo^e godde'ons- heid van Rusland, dan zal het mate riële tot van de gemiddelde mens in West-Europa aanzienlijk moeten wor den verbeterd. Uiteindelijk kunnen wij hopen, dat het Russische volk eens begrip van wat vrijheid betekent zal krijgen, en ten slotte de vrijheid zelf zal verove ren. Wellicht schiint deze mogelijk heid te ver verwijderd om in over weging te worden genomen, doch laat ons niet vergeten, dat het neg niet lang geleden ls. dat Mussolini in Italië ,heerstc. terwijl de Italianen thans van hun nieuwe vrijheid ge nieten", aldus dc leider van de E.C.A.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1950 | | pagina 1