Leidsch Dagblad | 1950 | 14 januari 1950 | pagina 8

H. Walenkamp Zn

a

pi

0r

Uw geld is het best besleed

STENO-TYPISTE

De verhouding lussen

[erk en Staaf in Spanje

Haari.slraal 1 - Prinsessekade 1

N

P0NTSCH00L

STEENSCHUUR 3

Mann. administratieve kracht,

FLINK MEISJE

Dubbel Woonhuis

SLEUTELTJE

De arbeider leidt een uil

erst kommerlijk beslaan

Kerkelijk Leven
PREDIKBEURTEN

KANTOOR
RUIMTE

NIEUWE CURSUSSEN

Winkeljuffrouw en
leerling Winkeljuffrouw

A

ZITKAMER

(Speciale berichtgeving.

Men zal zich herinneren dat de
Cpaanse geestelijkheid zich tijdens de
burgeroorlog van '36—'39 in grote meer
derheid aan de zijde van Franco schaar
de en men weet dat ook sedertdien de
kerk (met het leger en de falange) een
der drie peilers heeft gevormd waarop
Franco's bewind tot de dag van heden
heeft gesteund. Overigens Is het goed
op te merken, dat dit fundament van
Franco's regiem verre van homogeen
ls. Want tussen de falange enerzijds en
de kerk en het leger anderzijds bestaan
er bijna voortdurend spanningen en on
enigheden die zelfs tot in de overigens
straf gedirigeerde pers tot uiting ko
men. Maar tot dusver is het Frfinco,
de geslepen diplomaat, toch wel gelukt
deze drie machten onderling tegen el
kaar uit te spelen en naar gelang de
internationale conjunctuur het voor
schreef, werd dan de ene, dan de an
dere naar voren geschoven. Intussen
hield Franco zichzelf op zijn zetel in
evenwicht.

Zo was tijdens de oorlog, toen de
nieuwe orde dreigde te zegevieren, in
Spanje bijvoorbeeld de falange opper
machtig. Franco's slappe zwager Serano
Suner beheerde teen zelfs de portefeuille
van Buitenlandse Zaken. Direct na de
geallieerde overwinning trad de geeste
lijkheid weer veel sterker naar voren
met voorliefde poseerde de caudillo in
die dagen als de redder van het Chris
tendom en thans, nu de militairen
in de internationale kanselarijen op
nieuw een hartig woordje mee gaan
spreken, rammelt ook Franco met zijn
(botte) sabel en herinnert hij er aan,
(men mocht er zich eens voor interes
serendat het Spaanse leger nu
meriek de sterkste militaire macht in
West-Europa is. De fascistische een
heidspartij werkt, om de tenen dei* bui
tenlandse democraten te ontzien, nu
voornamelijk achter de schermen en de
Invloed van de falange op het regerings
beleid is momenteel tot enkele departe
menten o.a. arbeid en justitie be
perkt.

Wat het aandeel van de kerk betreft,
heeft men er zich in het buitenland en
in het bijzonder in ons land, waar de
katholieke geestelijkheid tijdens de be
zetting een bastion van weerstand te
gen het nazisme vormde, vaak over ge-
ergerd, dat de huidige Spaanse kerk
vorsten zo weinig ruggegraad te tonen
wisten en zich over het algemeen tame
lijk willig voor Franco's zegewagen lie
ten spannen. Het ls ongetwijfeld waar
dat b.v. de blauwe divisie der Spaanse
Oostfrontstrijders indertijd de zegen
meekreeg van de bisschop van Madrid,
wiens kanselredes nog altijd doortrok
ken zijn van de fascistische ideologie
En deze bisschop staat helaas niet al
leen. Het is eveneens waar, dat er. op
een zeer hoge uitzondering na, onder
de hoge Spaanse geestelijken zich nim
mer een stem verheven heeft tegen de
barbaarse maatregelen waaraan in an
dere landen Joden en hun eigen ge-

loofsgenoten ten offer vielen. En even
min heeft de kerk van Spanje gepro
testeerd tegen de vervolgingen van pro
testanten. waartoe tot voor anderhalf
jaar in Spanje zelf de falangisten nog
regelmatig de initiatieven namen. Niet
alleen werd er tegen deze middeleeuwse
practljken niet geprotesteerd, maar in
de katholieke kranten werden ze vaak
zelfs nog vergoelijkt: Spanje is nu een
maal een katholieke natie, kon men
daar dan lezen en het is goed dat wij
ons geloof verdedigen.

Een verklaring van deze, laat ons zeg
gen, voorzichtige, solidariteit waarmee
de Spaanse geestelijkheid zich met de
falange compromitteerde, is zeker voor
een deel te vinden in haar vrees voor
alles wat naar links of progressieve in
fectie of geloofsafvalligheid zweemt.
Een ieder, die niet precies de officiële
leiding van de kerkelijke of politieke
autoriteiten onderschrift of volgt, is in
de ogen van de Spaanse clerus al heel
gauw een communsit. Dat wil zeggen:
mede verantwoordelijk voor de eveneens
vaak barbaarse vervolgingen, waaraan
de geestelijken tijdens de burgeroorlog
van de zijde der extremistische repu
blikeinen hebben bloot gestaan. Maar
die angst voor het communisme ver
klaart toch niet alles. Er is meer. Ook
de Spaanse geestelijkheid is, qua men
taliteit en geèstelijke ontwikkeling, nog
typisch middeleeuws georiënteerd. De
kerk is hier een bolwerk van reactie en
met het beoefenen van wat liefdadig
heid acht de geestelijkheid haar sociale
plicht wel vervuld.

SPANJE IS INNIG RELIGIEUS.

Wanneer men met Spanjaarden over
deze dingen spreekt, dan verneemt men
vaak de uitdrukking: dinero es muy
catolico, dat wil zeggen: het geld vormt
een goede katholiek, een bekende toe
speling op het algemeen aanvaarde ver
schijnsel, dat de Spaanse priesters se
dert jaar en dag de onscheidbare vrien
den der „rijken" zijn geweest. Men weet
hier niet beter of een priester heeft het
recht op dezelfde privileges als de ge
goede standen. En anders dan in Italië
of Frankrijk ziet men in Spanje dan
ook maar zelden een pastoor op afge
trapte schoenen lopen. Voor het volk,
dat de nuances der binnenlandse poli
tiek niet zo goed kan volgen. men
vergete niet dat 40 procent der Span
jaarden nog uit analphabeten bestaat
heeft zo de kerk zich vereenzelvigd met
het regiem van Franco. Maar men zou
zich zeer vergissen wanneer men meen
de, dat dit inzicht het volk van de kerk
heeft vervreemd. Zowel in de steden als
in de dorpen stromen elke Zondag de
kerken vol. De Spanjaard is van nature
en traditie namelijk Innig religieus.

LONEN EN PRIJZEN.

Een vaag beeld van de miserabele ma
teriële toestand krijgt men door de ver
houdingen tussen lonen en prijzen eens
een ogenblik onder de loupe te nemen.
Wij hebben, in ons Sinterklaas-Spaans,

ZATERDAG

mensen van velerlei levensconditie over
hun inkomsten ondervraagd en de re
sultaten van dat onderzoek ook aan de
officiële bronnen getoetst. Voor het ge
mak taxeren wij de peseta op 15 cent,
wat ongeveer zijn koopkracht is, of-
schoon de Spaanse munt volgens de ver
schillende koersen er zijn er minstens
drie al naar het uitkomt ook wel ho
ger of lager wordt gewaardeerd.

Een wegwerker, een dagloner of een
veldwachter verdient in Spanje niet
meer dan tien of twaalf peseta's per dag,
dat is dus hoogstens 1,80 gulden. Een
gespecialiseerde fabrieksarbeider kan 20
a 25 peseta's bereiken, en de mensen
die er 30 of mee» verdienen vier en
een halve gulden per dag dus worden
b\j de geprivilegeerde salarisklassen in
gedeeld Dat is de arbeidersaristocratie.
En nu de prijzen, Een liter melk kost
6 peseta's, een kilo vlees 35. een ei meer
dan 2, een paar dragelijke schoenen 200
(de opbrengst van tien werkdagen), een
costuum een kleine 1000 peseta's, het
maandinkomen derhalve van de bestbe-
taalde arbeider plus zijn toelagen en
premies. De gevolgen zijn duidelijk. Deze
salarissen zijn te laag om zelfs de le
vensmiddelen te kopen' die op de bonnen
worden toegewezen (en vrijwel alles is
nog gerantsoeneerd). Wanneer er in een
Spaans gezin dan ook althans met
Kerstmis een stukje vlees op tafel komt,
dan vindt de vader dat. het afgelopen
laar nog niet al te slecht is geweest.
Voor kleren of schoenen ls natuurlijk
nooit geld. Daartoe is de familie aange
wezen op kèrkeliike of andere particu
liere liefdadigheid. Om de inkomsten
wat op te voeren, leurt daarom de moe
der met Amerikaanse sigaretten ;,F!li-
mori (Pliilio Morris), Chesterfili (Ches
terfield), Liki (Luckvstrike)" en de kin
deren venten met kranten. Zonder de
waarheid geweld aan te doen kan men
in het algemeen wel zeggen, dat een
Spaans arbeidersgezin voor haar levens
onderhoud goeddeels op de bedelstaf is
aangewezen.

RIJKDOM OF HONGER.

Deze ontstellende armoede, waarin ze
ker 90 procent van het volk verpaupert,
springt de vreemdeling des te sterker in
het oog, aangezien er tussen deze massa
en de goedgesitueerd standen hoege
naamd geen middenklassen liggen. In
Spanje baadt men in de rijkdom of men
verhongert.

Op een concert in Madrid waar
onze landgenoot-Cor.de Groot speelde
en een uitzonderlijk succes oogstte
maakten wil kennis met een baronnesse,
die on? inviteerde voor de volgende mid
dag, Zij zond haar chauffeur, die ons
met een slee van een Amerikaanse wa
gen van het hotel naar haar woning
bracht: een waar paleis dat zij alleen
met haar gezelschapsdame bewoonde. Er
moest natuurlijk muziek worden ge
maakt en met dat doel werden we di
rect na aankomt naar een salon geleid:
een ruimte, die herinneringen opriep aan
de Amsterdamse Apollohal en waarin
onze ogen niets dan vleugelpiano's kon
den ontwaren. Onze verbazing bemer
kend verklaarde de baronnesse, lang
niet zonder trots, dat ze precies dertig
vleugels bezat. Ja, zei ze, ik ben heel
era: muzikaal

Wij vroegen toen waarom zij er zoveel
nodig had. Klonk dat niet wat luid,

14 JANUARI

VOOR ZONDAG 15 JANUARI.

Ijlden Ned. Herv. Kerk (Pieters
kerk) 10 uur ds M. Ottevanger. (Hoog
landse Kerk) 10.30 uur dr K. E. H. Oppen-
helmer. (Oosterkerk) 10 uur ds J. de Wit
(H. Doop); 5 uur ds M. W. J Geursen.
(Marekerk) 10 uur ds J. Swljnenburg; 7
uur ds H. v. d. Loos te Haarlem (bijzon
dere kerkdienst). (Koolkapel) 10 uur de
heer Joh. de Groot. Morsweglokaal10
uur ds H. J. v. Achterberg. (Chr. School
Noordelnde) 10 uur Jeugdkerkdienst ds M.
W. J. Geursen. (Acad Ziekenhuis) 10.30
uur ds Maaskant. Egllse Wallonne: 10.30
uur M.: Ch. Cabanls. Evang. Luth. Gem.:
10.30 uur ds J. H. Smit Duyzcntkunst.
Rem, Gem 10.30 uur de heer D. Tialsma
Doopsgez. Gem.: 10-30 uur dr Th. v.
d. Veer van Arnhem. Geref. Kerk art. 31:
10 uur (Prediker), 5 uur (Kerkgebouw
Evang. Luth. Gemeente) ds J. Keizer.
Geref. Gemeente: (Kerkgebouw Evang.
Luth. Gemeente) 8.30 en 2.30 uur ds L.
Rljksen. Chr. Geref. Gem 10 uur ds Joh.
Jansen (H.A.); 5 uur ds Joh. Jansen. Ver.
van Vrijz. Herv. (Leldse Volkshuls) 10.30
uur dr K. H. Boersema. Geref. Kerk; (Zul-
derkerk) 10 uur ds Haler: 5 uur ds Maas
kant. (Herengracht) 10 uur ds J. Plomp;
5 uur dr Westerink. (Oude Vest) 10 uur
dr Westerink; 4.30 uur ds Plomp. (Mors-
weg) 10 uur ds Toornvliet; 5 uur ds
Haler. Christian Science (Steenschuur 4)
10.30 uur dienst. Vrije Kath. Kerk St.
BonlfaclU6 Vreewiikstrant 19) 10 30 uur
gezongen H. Mis, Oud Kath. Kerk (Zw.
Singel 50) 10 uur H. Dienst.

Alplien aan den R(Jn Ned Herv.
Kerk. Jullanasteaat: 9 uur ds Tulhstra te
Koudekerk, 10.30 uur ds Joh. Stehouwer
en 6.30 uur ds P. A. Lefeber. Kapel Gou~--
sluis: 10 uur dienst. Gebouw Jo
nathan: 10 uur dienst. Hoof'tstraat:
9 en 6.30 uur de heer v. d. Sluis te Apel
doorn. Oudshoornsewe.g10 uur ds L, J
G Veenendaal. Geref Kerken: Zulder-
kerk: 9.30 uur ds W. Wljma en 6.30 uur

wanneer dat dertigtal vleugels tegelij
kertijd in actie kwam?

O, neen, antwoordde teen onze gast-
vrouwe, u begrijpt dat verkeerd. Ik heb
déarom zoveel verschillende instrumen
ten nodig, omdat ik bijvoorbeeld onmo
gelijk een prelude van Chopin en Beet-
hovens Hammerklaviersonate op een en
dezelfde piano kan genieten. Voor elke
componist bezit ik een aprt instru
ment

Men kan om dit snobisme hartelijk
lachen, en meer verdient deze protserig
heid natuurlijk ook niet. Maar intussen
is -dit verhaal karakteristiek voor de
rijkdom der Spaanse aristocratie, die
over zoveel geld beschikt* dat ze niet
weet. waar het geld aan weg te smijten.

Toen we des avonds weer terug kwa
men in ons hotel, zat er naast de draai
deur een circa zes-jarig meisje. Zij had
een bundeltje kleren op de arm en dat
bundeltje bewoog, toen wij dichterbij
kwamen, bleek er een zuigeling in ver
pakt te zijn. Haar broertje, zei ze. Dat
broertje had niets menselijks meer en
leek met de kleine traanoogjes in het
haarloze kopie meer op een aapje dan
op een zuigeling. Het had zeker in geen
dagen gegeten.

Dit zijn taferelen, die je in de Spaanse
steden op elke straathoek waar kan ne
men. Spanje, land van tegenstellingen
en paradoxen, land zonder nuances

ds G. Mulder. Noorderkerk: 10 uur ds J.
E. Boo ij te Yerseke en 6.30 uur ds W.
Wljma Aula Chr. Lyceum- 10 uur ds G.
Mulder en 6.30 uur ds J. E. Boolj. Hooft-
stiaat: 11 uur ds W. Wljma en 4.30 uur
ds W. Tom. Geref. Kerk (onderh. art. 31
K.O.): Hotel Centraal: 10 uur leesdlenst
en 3 uur ds Joh. de Wal te Rijnsburg.
Chr. Geref. Kerk: Van Reedestraat: 10 u.
en o uur ds W. Baalj. Oud-Geref. Gem.:
Van Mandersloostraat9.30 en 4 uur lees
dlenst.

Abbenes Ned Herv. Kerk- 9.30 uur
ds J. Brccuwsma; 3 uur ds M. M. de
Jong.

Anrlaiulerveen Geref. Kerk: 10 een
6.30 uur ds G. F. Snel van Nlëuwveen.

Benthuizen Ned. Herv. Kerk: 9.30
uur ds J. J. de Heer; 6 00 uur de heer
Van der Hoeve van Waddlnxvecn. Oer.
Gem.: 9.30 en 6 uur leesdlenst.

Boskoop Ned. Herv Kerk. 9 uur en
104 uur ds A. de Leeuw; 6-i uur ds G. C.
Tromp. Geref. Kerk; 9) en 5 uur ds H.
Pol, Chi. Goref. Kerk: 9J en 44 uur ds
P J. de Bruyn. Rem Kerk: Voor Vrljz.
Herv.: 10 uur ds E. F Wlldervank van
Bussum. Geref. Gem.. 91 en 6 uur lees
dlenst.

Bodegraven Ned. Herv. Kerk' 10 uur
ds H. Roelofsen; 6.30 uur de heer Blljleven
g.o. te Winterswijk. Geref. Kerk: 10 en 6
uur ds S. Neerken. Geref. Kerk (art. 31)
10 en 5.30 uur ds Joh. Dam. Geref. Gem.:
10 en 6 uur leesdlenst. Evang. Luth. Gem.:
10 uur ds W. F. Jense. Evang. Kring:
spreker de heer Jb. Klein Haneveld.

Katwijk a. d. Rijn Ned. Herv. Kerk:
10 en 5.30 uur ds A. G. J. Govevts. Ge
ref. Kerk: 10 uur en 5 uur ds H. de Valk.

Katwijk aan Zee Ned. Herv. Kerk:
(Nieuwe Kerk): 10 u ds J. G. v. Iepercn
(H. A.6 uur ds L. J. Baas van Val
kenburg (dankz. H.A.) (Oude Kerk) 10
uur ds J. J. v. d Krlft. (H.A.); 6 uur ds
J. G. van Ieperen (dankz. H.A.). (Ka
pel) 10 uur ds A. L. de Jong, van Sche-
venlngen; 6 uur ds D Bouman (H. A.).
Geref Kerk 10 en 5 uur ds F. Pijlman.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds P. v. d.
Bijl. Geref. Gem (Remlsrrtraat)10 en

5 uur leesdlenst. Geref Kerk (art. 31):
10.30 en 5 uur ds Bouwsma. van Kampen.

Koudekerk Geref Kerk: 10 en 6.30
uur ds J. Wolven (H. A.) Ned. Herv.
Kerk 10 uur en 6.30 uur ds Joh. Poort.
Leiderdorp Ned. Herv. Kerk: 10 en

6 30 uur ds J. P. Honnef. Geref. Kerk: 10.
en 0.30 uur.ds Dijk.

Lelnuildcn Geref. Kerk: 9.30 en 2 30
uur ds F. Gulllaurne van Amsterdam. Ned.
Herv. Kerk: 9.30 uur ds S. F. v. Veenen.

Lfsse Ned. Herv. Kerk: 10 uur ds mr
G. A. Alma: 5 uur ds C. Jongeboer. Ge
ref. Kerk: 10 uur dr Th. Ruys Jr; 4 uur
ds Timmer, Den Haag. Geref. Kerk (Art.
31): 10.30 en 4.30 uur ds J J. Verleur.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 uur ds H. W.
Eerland. Geref Gem.: 10 en 4 uur ds K
de G^er Oud-Geref. Gem.: 9.30 en 3 uur
leesdlenst.

Nlemv-VenncD Ned Herv Kerk: 9.30
uur ds M. M. de Jong: 3 uur ds mr G. A.
Alma van Llssc. Geref. Kerk: 9.30 uur
prof. Gispen van A'dam; 3 uur nrof Aal-
bers van Heemstede.. Chr. Ger Kerk: 9.30
en 3 uur leesdlenst.

Nieuwkoop Ned Herv Gcm.: 10 uur
rand. Legéne; 6.30 uur ds W. H. de Jong.
Rem. Broederschap: 10.15 uur ds Lafaret
van Boskoop. Geref. Gem. 9.30 uur ds.
Wljma v. Alphen; 6.30 uur leesdlenst,

Noordwl.jkerliout Ned. Herv. Kerk:
10 uur ds Scaling (voorbereiding H.A.);

7 uur Jeugddienst.

Noordwl|k-Blniien Ned. Herv. Kerk:
10 en 7 uur ds Meuzelaar Geref. Kerk:
9.30 en 5 uur ds Van Meyenfeldt (v. d.
Bergh Stichting) 11 uur idem.

NoorrlwIJk aan Zee Ned. Herv. Kerk'
10 uur ds Venemans. Purmerend; 5 uur:
ds Cupédo. Ger. Kerk: 10 en 5 uur ds

Oussooren, Middelburg. Ned. Prot.-Bond:
ln lokaal aan het Lindciipleln 10.30 uur
ds A. Mulder, Dordrecht.

Oude-Wetering Geref Kerk: 9.30 en
3 uur ds \V. v, d. Bos. Herv Kerk: 10 en
2.30 uur ds A. M. Knottnerus (H.A.).

Oegstgeest Ned. Herv. Gem. (Groene
Kerki 10.15 u. ds G. F. Callenbach (bed.
H.D (Pauluskexk i10 en 6 uur ds B.
C. Visser. (Hoge Mors): 9 uur ds Vermet.
Geref. Kerk (Mauritslaan)10 en 5 uur
as J. C. Brussaard. (Mors-Rijndijk)10.30
en 5 uur ds Spoelstra te Genemuiden.
Ver. v. Vrijz. Herv. (Willem de Zwljger-
kerk)10.30 uur prof. dr M. A. Beek te
Amsterdam.

Kijnsburg Ned, He:v. Kerk: 10 uur
ds M. J Bonting (H A.): 5 uur ds mr
G. A. Alma. van Llsse. (Kleine Kerk): 10
uur ds C Jongeboer \an Lisse; 5 uur ds
M. J. J. Bonting (bed. H.A.). Geref, Kerk
(Rapenburg): 9 uur ds v. d. Linden; 10.30
en 5 uur ds H. Poot, 6.30 uur ds W. van
Dijk van Gouda. Voorhouterweg)10 u.
ds W. van Dijk van Gouda; 5 uur ds v.
d. Linde. Gèref. Kerk (art. 31): Vllethof:
10 en 5,30 uur ds Joh de Wal. Chr. Ge
ref. Kerk: 10 en 5 uur ds N. Brandsma.

Sassen lie! m Ned. Herv. Kerk: 9 en
10.30 uur ds Schroten van Rotterdam; 5
uur ds Krijkamp. Geref Kerk: 9 30 en 5
uur ds v. d. Berg. Chr. Geref. Kerk: 10
en 5 uur ds Visser.

Valkenburg Ned. Herv. Kerk: 10 en
6 30 uur ds L Baas. Geref. Kerk: 10 en 5
uur ds Joh. Meijnen van Den Haag.

Voorhout Ned. Herv. Kerk: 10 uur
ds E. J. Beker.

Voorschoten Ned. Herv Gem. (dorp)
10 en 5 uur ds H P. Fortgens, (Rijn
dijk) 10 uur ds Kuilman van Lelden.
Geref. Kerk: 10 en 5 uur ds M. den Boer
(bed. H. Avondmaal en Dankzegging).
Vrljgem. Geref. Kerk (art. 31): 11 uur
ds L. Solles van Voorburg; 2 uur ds J.
Keizer van Lelden (bed, H. Avondmaal
en Dankzegging).

Waddlnxvcen Ned. Herv. Kerk 10
uur ds E. G. J. Japchen van Waarder;
6.30 uur ds J. J. de Heer van Benthuizen.
Geref Kerk: 10 en 5 uur ds J. Snoelj.
Ver. Wet en Evangelie: 10 uur ds A. Of-
frlnga van Schevenlngen. Chr. Afgcsch.
Gem 9.30 en 5 uur leesdlenst.

Marmoud Ned. Herv. Kerk: 10 en 7
uur dr J. Zandee.

Wassenaar Ned Herv Kerk (Dorps
kerk)10 uur dr J. Schoneveld, Den
Haag); 5 uur ds W A. B.ten Kate. (Kle-
vletkerk)10 uur ds W van Wijngen.
Geref. Kerk (Zijllaan). 10 en 5 uur dr
A. de Bondt, Den Haag. (Bloemcamp-
laan) 10 en 5 uur ds G. van Duinen.
Ned. Prot. Bond 10.35 uur dr H. Faber.
Johannahuis: 10.30 uur ds J. E. Tulnln-
ga. Den Haag,

Woubrugge Ned. Herv. Kerk; 9.30 u.
ds Batelaan. Zeist; 6.30 uur ds A. de
Leeuw, Boskoop. Ger. Kerk; 9 30 en 6.30
uur prof. dr D. Nauta te A'dam (H.
Avondmaal). Ned. Prot. Bond (Zaal
Swama) 10 uur prof. dr R, Caslmlr.

N'ed. Herv. Kerk Beroepen: te Vrees
wijk C. van Dop te Ameide; te Ede (4de
pred.pl J. v. d. Velde te Hilversum te
Nleuw-Weerdinge J. C. Koolschijn, leger-
pred. te Ommen; te Ried J. Öosterhuls
te Heerenveen-Terband; te Bennekom
(2de pred.pl.) H. N. van Hensbergen te
Schalkwllk. die bedankte voor Krimpen
aan de Lek.

Aangenomen: naar Opende (Gr.) L. M.
J S. Herfkens te Amersfoort, die be
dankte voor Soesterberg.

Geref. Kerken Beroepen: te Lichten
voorde H. D. Bruggeman, cand. te Bilt-
hoven.

Aangenomen: naar Oosterland J. van
Beek, cand, te Amsterdam.

Chr. Geref. Kerken Eeroepen: te
Kampen I. de Bruyne te Hilversum.

Voor spoedige ingebruikname
te huur aangeboden

circa 70 m2

op eerste stand, in het cen
trum van Leiden. Brieven on
der no. 3539a Bur. v. d. Blad.

Not. B. H. STUMPEL te
Leiden, zal op Wocnsd. 25
Jan. en 1 Febr. a.s. in het
hotel „Het Bruine Paard",
vóórm. 11 ure bij opbod en
afslag verkopen:

De VILLA „DE TIJLOOS"
met erf en tuin aan de Hoofd
straat 78 te Sassenheim, gr.
16.40 Are, verhuurd voor f. 8.-
p. w. (max. huurprijs ing.

beschikking Prijzenbureau
f.75.p. m. excl. waterl.).

Bez. in de weken van vei
ling en afslag op Maandag
en Dinsd. van 24 uur. Aanv.
bij de gunning onder ge-
standd. huur. Bet. koopp. op
1 Maart a.s. met rente tot
bet. Nadere inl. geeft gen.
Not.. Stumpel, Hooigracht 40,
Lelden, Tel. 20131.

wanneer U een soiled merk-rijwiel koopt
Oerdegelijke SIMPLEX RIJWIELEN met cycloïde
trommelremmen of met terugtraprem reeds
vanaf f128,

Beziet de unieke MAGNEET SPORTFIETSEN in
alle kleuren.

BURGERS E.N.R. vanaf f 108,—.

R.S. STOKVIS RIJWIELEN met origineel torpedo

remnaaf.

Onderdelen zoals Jasbeschermers, Kettingkasten,
Sloten, Spatborden, Handkappen, Dragcrtassen, alles
prima kwaliteit en concurrerend.

AUTOPEDS met garantie f29,—.

3-WIELERS f 15.

SCHAATSEN een uitzonderlijke sortering.

Deze maand beginnen

STENO TYPEN

BOEKHOUDEN

TALEN
MIDDENSTAND
ALG. ONTWIKKELING

Tel. 21219
Vraagt vr(jbl. studie-advies!

VAN DER VIJVER's Conservenfabrieken N.V. te Rijnsburg

vraagt per 1 Maart a.s. een

bekend, met de moderne telen, speciaal Engels.

Sollicitaties in te dienen met opgave van genoten opleiding,
verlangd salaris en Godsdienst.

Bij P. DE GRUYTER ZN. N.V., kan nog geplaatst worden
een flinke

Leeftijd boven 17 jaar.

Aanmelding a„s. Maandag tussen 5—7 uur n.m. in onze
I Hoofdwinkel MAARSMANSSTEEG, LEIDEN.

Coöp. Boerenleenbank

RIJNSBURG.

Voor het bijschrijven van
rente en voor contróle houdt
het bestuur der Bank zitting i
op Maandag 16 en Dinsdag
17 Januari a.s. van 912 en j
24 uur. Alle spaarders en
rek.-courant-houders worden I
dringend verzocht tijdens
deze uren met hun boekjes
op het kantoor te komen. i
Namens het Bestuur: j
JAC. KROMHOUT, Kassier.1

VERFFABRIEK Fa A. VAN DER KWAST EN (0.

JANVOSSENSTEEG 43-45-39 - LEIDEN

zoekt wegens uitbreiding

leeftijd ca. 20 jaar, in het bezit van Mulo-diploma en enige kantoorerva
ring, bekendheid met de glas- en verfhandel strekt tot aanbeveling, doch
is niet vereist.

Sollicitaties uitsluitend schriftelijk.

Gevraagd

P.G., hele dagen, ln gezin m.
kinderen. - DIEPENBROEK,
Laan van Leeuwensteyn 58,
Voorburg.

Aangeboden te Rijnsburg,

115 RR. bouwgrond met 2
stenen schuren, 40 meter
warme kas met vergunning,
één woonhuis met Mei a.s. te
betrekken. Brieven Bur. van
dit Blad onder no. 9422.

GEVRAAGD

Handnaalmaehlne te koop
gevraagd. Moet beslist ln goe
de staat ziin. Brieven met
prljsopg. Bur. van dit Blad
onder No. 3579 k.

D Gevraagd meisje, voor hele
dagen. Mevr. TedlngVan
Berkhout. Hofddjck 49. Oegst
geest.

H Meisje, 19 j., stud. v. mcd.
anal, zoekt zlt-slaapkamer met
pension, per 1 Febr. Brieven
aan C. Schudel, RUnsburger-
weg 77 A.

Broedsei7X»en 1950!! Gaarne
de kuikenbonnen zo spoedig
mogelijk Inleveren. Aanbeve
lend: Groeneveld's Broederlj,
Leiderdorp. V.B.N. RJJkserk.
15386. Tel. 25590. Reds Bar
nevelders, Witte Leghorns en
Drentse Hoenderkuikens. Alle
Inl. gratis op aanvraag.

RN Gevraagd net meisje voor
de ochtenduren. 7.3012.30.
HuId van werkster aanwezig.
Mevr. v. d. Steen. Geversstr.
19, 2 x bellen. Oegstgeest.

Juffr.. b. b. li. h.. zoekt
gestoff. zlt-slaapknmer met
vaste wastafel, zonder pen
sion. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 3492 k.

Leerjongens gevraagd op de
scheepswerf en machinefa
briek. Aanmelden: G. den
Heetcn en Co, Scheepswerf
„De Vliet". Leidschendam.

H Meisje, 21 jaar, zoekt werk
als winkeljuffrouw. Brieven
Bur. van dit Blad No. 3497 k.
M Gepens. zoekt werk voor
de avonduren, administratie,
correspondentie, typen enz.
Br Eur. v. d. Blad No. 3508 k
H Gevraagd, voor direct te
Oegstgeest. door dame alleen
kamer (s), cemcub. ln intell.
gezin. Veel afwezig Brieven
Eur. van dit Blad No. 3509 k-
M Net meisje gevr., ln gezin
van 2 cers,. van halfnegen tot
halfeen. Mevr. Kanbier,

Const. Huygenslaan 39,

Dame. b. b. b. li., zoekt
slaapkamer zonder pension.
Omgeving Tuinstadwilk of
Professorenwilk. Brieven Bur.
van dit Blad No. 3520 k.

B Nette .longen gevraagd, voor
alle voork. werkz., kunn. fiet
sen. Goed loon. Gezellige
werkkring. Strijklnrlchtlng W.
A. Marks. Buitenruststr. *22 a
B Net meisje gevraagd, van 9
tot 5.30. Mevrouw Dcrksen,
Plantsoen 51.

Te koop gevraagd Ameri
kaans orgel, oude kast geen
bezwaar, doch vril van hout
worm. Brieven met omschrij
ving en prils: Terweeweg 100,
Oegstgeest.

AANGEBODEN

Attentie! Wil repareren ge
broken porcelein, Saksische
groepen antieke borden, beel
den, ontbrekende stukken wor
den bl|p;emaakt. Schoonmaken
van schilderijen en reparatie
lijsten. Inkoop goud. zilver.
Bremmer. Haarl.straat 99. in
gang Goegerrltsteeg 1, Te lef.
22791.

Te koop herenrilwtcl. com
pleet f.35—.

Oosterstraat 59.

Wordt Uw vulpen lelllk en
begint hil slecht te schrijven,
laat ons hem grondig schoon
maken, nazien en polilsten.
dan ls hil weer als nieuw.
Leicis Vulpenbedrljf. Haarlem
merstraat Nb. 64. Telef. 24185

U vraagt en wil draalen
doppen, barrels, onderstuk
ken. nieuwe houders, in he
ren- als damesmodel, onder
volledige garantie. Lelds Vul
penbedrljf. Haarl-str. 64. Tel.
24185.

B Jan. waar kocht jij die
Halpa-Luxc. natuurlijk op de
Haarl.straat 64, een pracht
sorterlne. zowel in heren- als
ln damesvulpennen. Zie onze
etalages. Lelds VulpenbedrDf,
Haarl.straat No. 64.

Laat ons uw meubelen eens
nakllkens Wij overtrekken uw
meubelen met prima vooroor
logse stof. klein: naar keuze.
Ook uw adres voor lijmen,
beitsen enz. ('Stoffeerderij en
Meubelmakerij) I, v. d. Blom.
Kort Galeewater 2, Lelden.
Telef 22291.

Wi Volksschoenmakeril, 2(le
Groeneste.eg 27. Heren zolen
en bf»vven f.2. d'"ics- en
Jongensschoenen f. 1.50, kin
derschoenen tot mt 30 f. 1.25.
Met rubberhakken f. 0.50 meer.
Met prima drilfrlemleer.
Beleefd aanbevelend

P. B. Heijkoop.

BB Waarom voor al Uw schoen-
reparatie bil Schoenmakeril P.
Pauw. Middelweg 19 A, Leiden
Tel. 24759? Uw schoenen zlm
dan ln veilige handen en eaan
langer mee Onder Rlikstoe-
zlcht gedlplom. schoenherstel
ler.

To Kwak heeft haar

spraaklessen horvat. Stemvor-
mlng, declamatie, verbetering
van uitspraak. Ervaren
onderwijzeres met U.L.O.-be
voegdheid werkt leerlingen bij.
Ook voor tweede klas lagere
schoolSpreekuur 67.

Zoeterw. Singel 104.

B Voor meubelen natuurlijk
maar Woninginrichting Henk
Regeer, Haarlemmerstraat 105
Tel, 26602. prima ultschulfta-
fels f. 38.75, theemeubels
f. 51.75, dressoirs vanaf f.109,
salon-, slaap- en huiskamer-
ameublementen. grote collec
tie klelnmeubelen. Aangeslo
ten bit het Finanolerlngslnsti-
tuut Rilnland.

B "Wacht niet langer, maar

laat nu Uw stoelen en bedden
repareren, prima bekleding en
damasttijken. Wij ziln aange
sloten bil het Financierings
instituut Rilnland. Woningin
richting Henk Regeer. Haar
lemmerstraat 105 en 101, Tel.
26602.

B Pianolessen 50 cent. Gron
dig piano-onderwlls aange
boden voor eerstbegdnnenden
en meergevorderden, tegen 50
cent per les. Brieven Bur. van
dit Blad onder No. 3515 k.
H Kippenvoer 35 ct. p. kg. (5
kg. gelijk). Och tend voer 36 ct
D ke. (5 pnd gelijk). Alleen
nrima kwaliteit. Gratis thuis-
bezored. Vlieland en Zn. Nwe
Rijn 50 teo. 't Gangetje. Voor
vogelliefhebbers; vetbollen 15
ct. strooi zaad. zonnepltten,
vocderhulsjes.

R Te koop. wegens overcom
pleet. rooktafel plus barkast,
raddotafel. bloementafel naal-
box, alles nieuw. OyendJIk.
Oranjegracht 61. 's avonds na
6 uur. Zaterdag van 4 tot 8 u.
B Te koop aangeboden Ardle
motor. 200cc. To bevragen
^Mlsingel No. 68. LeldeD.
B Prima bruine lange bont-
Jas. zwarte tule avondjapon
met tafzljde onderjurk, dito
"'n raet bolero, alles maat
4042. prima herenwinterjas,
babvweegschaal. electr. meter,
rechthouder 6—8 Jaar. Witte
Singel 80. Liefst voor 8 uur.

B Aangeboden partil krathout H Te koop, wegens vertrek,
bestaande uit gave latten. Fa. f bruine Boxer. reu. oud 1 j..
C. Kanbier en Zn. Haarlem- i prijs f. 75. Brieven Bur. van
merstraat 196, Lelden. dit Blad onder No. 3527 k

Geroutineerde boekhoud- B Tc koop aangeb. een bak
ster -stenotyp 1ste zoekt een kersmotorbakfiets. z g a n.
passende werkkring. Brieven J. Ludlage. Oostdwarsgracht

Bur. van dit Blad No. 3521 k 19 B. Lelden.

Zoti\l Jeen gezelliyp

plaah

en

B Dierenliefhebbers. Voorh.:
Dwergkeesjes. Leeuwtjes, zwart
dek Herder. Alredile Terrier.
Prima kanaries, kooien. Pauw
staarten. Helmpjes. Meeuwtjes
Kroppers. goudvinken, prima
postduiven, lllnen viskommen
kattenbakken, dulvenmanden.
Grote keuze hengelsport. Ka
naries gevraagdTeunlsscn,
Levendaal 28. Telef 02053.

Lelden.

B Te koop A-Ford Coach 1930

Garage Kranenburg. Oegst
geest. Telef. 21962.

B Dameskapsalon „Alalson
j Marguerite" (Medisch Gedipl.)
I Permanent geheel compleet
I f. 5.75. zonder toestel f. 10.
Aparte salons voor coiffure,
huidverzorging, manicure, pe
dicure en electri5ch ontha
ren. Bespreek s.v.p. vroegtij
dig. Oude Rijn 2a h. Donker-
steeg, 1ste etage, Tel. 24208.
B Te koop aangeboden een
goed onderhouden kinderwa
gen. Te bevragen J. F. Mlere-
met, 3de Groenestees 49.

Lelden.

Te koop aangeboden een
zilvervos, W. Rozenstraat 38 a
tussen 7 en 8 uur.

B R. z. a. een nette jonge
werkster, voor enkele dagen in
de week. p/a. Bronkhorststr.
20. Lelden.

B Kunstliefhebbers. Bij

kunstschilder T. Ooms krijgt
U 10^? korting op alle kunet-
sohJldersmaterlalen. Tevens
grote soaring lijsten, Keuzs
uit tenminste 400 schilder
stukken. Kunsthandel

Tr Ooms. Haarl.straat 93.
Telef. 26368.

B Wetcnschappciyke Oplei
dingsschool voor schoonheid
6n lichaamscultuur. Opleiding
tot schoonheidsspecialist (e
manicure, pedicure, (algehele
voetverzorging), electr. ont
haren en haarverzorging.
Nieuwe cursussen 6 Febr. a.s.
Inschrijving dagelllks 912 -
26 uur. Oude Rijn 2 a. Tel.
24208.

B Gesloten vrachtauto Opel
(Blits) '34 laadr. 3.25 m. te
gen elk aann. bod. Motor
prima, carrosserie moet opge
knapt worden B. Gorthuis.
Plesmanlaan 7. Tel. 23700.
W Wie ls genegen wasje te
doen voor heer. tegen aan
nemelijke condities, op pro
perheid wordt gelet. Brieven
Bur. van dit Blad No. 3414 k
B P||nli|ke voeten? Wat een
opluchting. verzorgd door
med. gedipl. voetkundiigeI
Volledige behandeling f 1.25.
Bil U thuis f. 1.50. Voet- en
beenmnssage. steunzolen naar
maat. Manicure J. M. Heiln
Jr Haagweg 216. Tel. 20554 i
H Dames en heren, klik naar j
uw verschoten kleren en laat
ze keren. Ze worden zo goed
als nieuw, repareren, ontvlek-
ken. oppersen:* nieuwe cos-
tuums maken v. Lelden en
omgev. J. G. Moraal, Oude
Rijn 148, Lelden.

Grote uitverkoop. Maandag
16 Jan. 8 uur houdt v. d.
Pluym. Hoeewoerd 41. Lelden
opruiming van alle aanwezi
ge goederen Zie Zondati eta-
'egs. Zegt het voort.
B Opruiming bj| W. Nederlof. I
Haarl.straat 170. Stroopkan- I
nen 98 ct.. asbakjes 10 ct.
rattenklemmen 10 ct. knip-
messen 25 ct. elerklutsers 10
ct. messenbakken eekl. 25 ct.
asbestplaatjes 2 voor 10 ct. I
1/2 L. prima Inkt 25 ct. zeep-
dozen 10 ct.

B Wegens vertrek naar de
West. Radiotoestel f. 150.—,
Lange Schoolsteeg 13 A

Na 7 uur.

N Opruiming in hot Klnder-
paradiis. Haarl.straat 235
Mattenkloppers 25 ct, deeg-
rollen 10 ct- prima scheer
kwast 50 ct, haarkammen met
handvat 25 ct. haringplankjes
2 ct grote schilderilen 98 ct
speelkaarten prima met Joker
65 cent.

B Meubelstoffeerderil. wilt ge
Uw meubelen goed gestoffeerd
hebben, breng ze dan naar H.
J v. d. Pluym, St. Jorissteeg
12. Wij repareren en stoffe
ren alle soorten meubelen.
Bel op 21266 en wij zl|n tot
Uw dienst.

B Water in uw bed? lg heus
ceen pret. Gauw met uw bed-
kruikstop naar Alt. die maakt
een nieuwe pakking er in. le
vensduur 10 jaar. 2 ct per
mm. Mare 112.

B Opruiming hij Alt duurt
nog tot 21 Dec. Krutsframe
rijwiel met 3 versnellingsrem-
naaf enige groene D. en H.
soortrllwielen. H. Burgers E.
NR. trom. 3 versnell.. Idem
Fongers 26". Mare 112.
M In dc opruiming. Ollejas 3
en 5 gulden Jasbeschermers
f. 1. motormerken 0.25. partij
gezoen en tassloten f 6. sleu
tels en tangen, auto-schijn-
weroers. Komt kijken.

Alt. Mare 112.

DIVERSEN

B Huwelijk.* Net eenvoudig
persoon, oud 40 Jaar. Ned. j
Herv. wenst kennismaking m. I
nette Juffrouw, leeftijd 3040 I
Jaar. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 3594 k.
B Harmonla. Openbare Psy- 1
chometrlschè avond. Woens- I
dag 18 Januari, door me-
vrouw C. F. Stam Filmer ln
het V.C.F.-huls. Gerecht 10.

R"--rten voor nlet-leden èj
f. 0.75 a'd. zaal. Aanvang 8|
uur precies.

E3 Predikers H. Huscn. Dordt,
K. Rozendal. D?n Haag; J.
Visser, A'dam. bezoeken D.V.
reiden. respectleveUlk ln de.
diensten Zondag 10 en 5.30
Donderdag 8 uur. Evang. Chr.
Gem.. Middelstegr. 3.
B PrifsJassen om vette koniJ-
nen.- Dinsdagavond 8 uur.

Café Den Hollander. Zot»
terwoude (Dorp).

B Waarschuwing! BIJ ons kunt
U nieuwe machines kopen,
maar.... wij verkopen geen
gemoffelde oude naaimachines
voor nieuw. Ons vakdiploma ls
de beste waarborg voor U.

Dernee. Haven 7.
B Huwel(|k. Jongeman, 30 J.
zoekt langs deze onsympa
thieke weg kennismaking,
met een net meisje, leeftlid
'2535 Jaar. Brieven met foto
worden op erewoord terugge
zonden. Brieven Bur. van dit
Blad onder No. 3437 k.
B Psychomotriste, tevens hel
derziende. houdt zitting M.,
D. en Donderdagmiddag van
2 tot 6 uur 's nvohets. volgens
afspraak. Tevens magnetise
ren. Korevaarstraat 28.
B AA'onlngruU. Aangeboden
vrij bovenhuis te Schevenln
gen (omg. Belg. park) bev. 5
kamers enz. Gevraagd bene
den- of vrll heel huls te Lel
den. Brieven enz. Zutfense-
straat 107. Schevenlngen.
Ruiling zo spoedig mogelijk.
H Woningrull. Woning met
winkel aangeboden, in ruil
voor beneden- of bovenwonlnz
Adres: Kaiserstraat 7. Lelden
B Ruilen. Aangeb. heel huls
op nette stand, bev. 5 ka
mers. zolder, schuur en tudn.
In ruil voor vrll benedenhuis
op nette stand. Brieven Bur.
van dit Blad 3457 k.

B A'dam. goede stand. 2e bo
venhuis. gr. suite, kl. zitka
mer, keuken enz. f, 32.50 p.
mnd. Gevraagd te Leiden,
goede stand. woonruimte,
minstens 4 kamers, keuken,
douche enz.. huurprijs tot
f. 40 p. mnd. Brieven Bur. v.
d. Blad No. 3540 k.
B Verloren kleine mant da-
mesparapluie. Omgeving Sta
tion. MeJ. Idenburg, Van
Reedestraat 15, Alphen a/d.
RUn.

SLEUTELTJES

worden dageltfks opgenomen,
wanneer voldoende ruimte
beschikbaar ls. Ze mogen
hoogstens 30 woorden groot
zijn (een woord maximum 12
letters). De prijs bedraagt
f 1.50 bij vooruitbetaling. Een
bewijsnummer (10 cent) is
niet in de prijs inbegrepen.
Porto voor toezending num
mer brieven 20 cent extra.