„lraneker-rapport spreekt van „waar schij nlij ke" o or zaken Vergiste gezagvoerder zicli in de beoordeling? WEERBERICHT Soekarno ontving 5000 gasten De nationalisatie in Hongarije Senator Conally bespreekt alle voornaamste vraagstukken 88ste Jaargang VRIJDAG 30 DECEMBER 1949 00 No. 26885 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4.15 per kwartaal: 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red. 21507 Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055 Toelichting van de K.L.M. (Speciale berichtgeving) Tn een gisteren te Den Haag gehou den persconferentie heeft de heer A. D. Smitselaar, hoofd Vliegbedrijf van de KLM een toelichting gegeven op enige feiten, die in de samenvatting van het rapport omtrent het ongeval van de „Franeker" op 12 Juli jl. nabij Bombay worden behandeld. Blijkens deze samenvatting van het rapport van de Commissie van On derzoek heeft men de oorzaken van dc ramp niet met zekerheid kunnen vaststellen. Aan het ^ind van de sa menvatting wordt dan ook uitdruk kelijk gesproken over „probable cau ses", dus „waarschijnlijke oorzaken". Deze term „waarschijnlijke" dient men dus bij elk van de oorzaken, die op blad zijde 20 en 21 van de samenvatting wor den omschreven, te denken. Op bladzijde 20 wordt in de eerste plaats gewag gemaakt van de waar schijnlijke directe oorzaak, welke om schreven wordt als oen „error of judge ment" (vergissing in de beoordeling) van de gezagvoerder door te pogen te landen op startbaan 23. in plaats van, gezien de weersomstandigheden, te wachten met landen of te vragen om instructies om uit te wijken. Men spreekt in het rapport daarom van ..Drobable di rect causes" (waarschijnlijke directe oorzaken), omdat niet vaststaat dat de gezagvoerder inderdaad trachtte te lan den op startbaan 23, al meent de com missie van Onderzoek daarvoor enige aanwijzingen hebben. Als men nu aanneemt, dat. de gezag voerder bezig was een landing op start baan 23 voor te bereiden, dan dient men dit in rechtstreeks verband te zien met de waarschijnlijke directe oorzaak, se- noemd onder 2 op bladzijde 21, namelijk het advies van de verkeersleiding van het vliegveld om op die startbaan te landen en het ontbreken van een advies om in de lucht te blijven tot dat het weer verbeterd zou zijn of om uit te wijken naar een ander vliegveld. Indien de gezagvoerder inderdaad het besluit zou hebben genomen om op startbaan 23 te gaan landen, heeft dit advies ongetwijfeld in belangrijke mate er toe bijgedragen. Het rapport beschouwt dit advies als onjuist, om dat onder de toen heersende omstan digheden de geadviseerde landing niet veilig geacht werd. Wat betreft de onbekendheid van de bemanning met het terrein zij opge merkt, dat in de eerste plaats de be manning zowel te Batavia als te New Delhi voorzien was van alle beschikbare officiële inlichtingen omtrent Bombay Bovendien was als extra maatregel de „regional operations manager" van de KLM voor India en Pakistan, de heer Richardson te New Delhi aan boord ge komen. Deze had een zeer langdurige ervaring als actief vlieger in deze stre ken en vanzelfssprekend heeft hij zijn kennis en ervaring ten dienste gesteld van de bemanning van de „Franeker". De waarschijnlijkheid, dat de gezag voerder niet op de hoogte was van dc voor een vlieger onder deze omstandig heden meest belangrijke factor, name lijk de hoogte en de ligging van de heu vels ten Oosten van het vliegveld, is dus niet groot, temeer daar de hoogte en ligging van bedoelde heuvels genoeg zaam nauwkeurig aangegeven waren op het aan boord beschikbare landings kaartje. Als vermoedelijke indirecte oorzaak wordt in het rapport voorts genoemd het ontbreken van door de KLM vast stelde landingsminima voor het vliegveld Bombay. Hierbii kan worden on^morkt dat het practisch niet mo gelijk Is om. afgaande on gegevens, welke op kaarten en in tabellen voor komen. minima vast stellen voor vliegvelden, welke de KLM niet gere geld aandoet. Het is wel gebruikelijk om voor de vliegvelden, waar KLM-vliegtuigen re- pelmatig landen en waarvan de vlieg- leiding dus de mogelijk heersende om standigheden volledig kent. minima vast te stellen. In geval er incidenteel een landing moet worden uitgevoerd op een vliegve'd. niet behorende tot de gere ilde landingsplaatsen, worden aan de betrokken gezagvoerders alle beschik bare gegevens verstrekt aan de hand waarvan hii zich een beeld van de si tuatie ter plaatse kan vormen. Deze gegevens, gecombineerd met de algemene kennis van de gezagvoerder van de normen, welke bij de KLM gel- dsn voor de bepaling van minima, stel- OOSTELIJKE WIND. De Bilt verwacht tot morgenavond: Op vele plaatsen mist, overigens en- fee!e wolkenvelden. Overwegend droog *?er. Zwakke tot matige Oostelijke ^nd. Vannacht temperatuur plaatse lijk iets beneden het vriespunt, morgen overdag dezelfde of iets lagere t°mpe- raturen dan vandaag. (Opgemaakt te 10 uur). 31 DECEMBER Zon op: 848 uur; onder: 16.38 uur. Maan op: 13.24 uur; onder 5.15 uur. (EK.). "ocg water te Katwijk te 0.16 en 12.41 uur. Dit nummer bestaat uit zes pagina's. len hem ln voorkomende gevallen in staat om de situatie te beoordelen. De kunde en de ervaring van de ge zagvoerder van de „Franeker", de heer Van der Vaart, waren zeker zo groot dat hjj in staat was op de juiste wijze rekening te houden met omstandig heden als in Bombay. In het rapport wordt onder het hoofd stuk „waarschijnlijke oorzaken" ver meld, dat het ongeluk het gevolg was van het feit, dat het vliegtuig bomen raakte die op een door wolken bedekte heuvel groeiden. Er was slecht zicht en de piloot poogde het vliegveld tijdens slecht weer te naderen. Onder het opschrift „indirecte oor zaken" wordt o.a. gezegd: Onbekendheid van de piloot en de be manning met de topografie van het land ln de omgeving van het vliegveld „San ta Cruz" van Bombay en het zich ver moedelijk niet bewust zijn van de zijde van de piloot van de werkelijke hoogte, nabijheid of juiste plaats van de heu vels, of tijdelijke vergeetachtigheid van hun aanwezigheid. In de samenvatting wordt gezegd, „dat het vliegtuig de vlucht begon met een weervoorspelling die gegrond was op kaarten, samengesteld aan de hand van ontoereikende dagtekening". Ongelukkigerwijze ving het vliegtuig niet op ae „aerol"-boodschap die elk uur wordt uitgezonden per radio uitsluitend ten dienste van vliegtuigen, die onder weg zijn." BLOED INPLAATS VAN GELD. De vroede vaderen van South Bewick in Maine (V. St.) hebben de gemeente begroting in evenwicht gebracht door aan het algemeen ziekenhuis van Port land viif halve liters bloed af te staan. Het plaatsje was het ziekenhuis 469 dollar schuldig voor de verzorging van een 79-jarige. armlastige patiënt, doch het budget van South Bewick had maar 150 dollar voor zulke gevallen uitgetrok ken. Het ziekenhuis accepteerde de 15Q dollar en zei dat door de rest een streep zou worden gehaald als vijf hal ve liters bloed giegeven werden. Burge meester Wiess en vier van ziin gemeen te raadsleden stroopten toen zonder aarzelen hun mouwen op. (UP.). HET LUCHTVERKEER IN 1949. Volgens sir William Hildred,. direc teur-generaal van de internationale luchtvaartvereniging (lata), hebben dit jaar meer dan 25 millloen passagiers per vliegtuig gereisd. Het luchtverkeer was dit jaar veel uitgebreider dan ver leden jaar. Gemiddeld 70.000 personen per dag reisden per vliegtuig, waarvan ongeveer 10.000 ln Europa. Naar schat ting landde of vertrok iedere vijf secon den een vliegtuig op een der vliegvelden ter wereld Hartelijke woorden tot de Nederlanders D; president van de R.I.S. en me vrouw Soekarno hebben gisteravond in het Palcis Koningsplein te Batavia een receptie gehouden, welke door ruim 5000 gasten werd bezocht. Drie uur lang kwamen buitenlandse gasten o.w. de lieer Cochran, ambassadeur van de Ver. Staten, de heer Soeba- royan, gezant van India, Nederlandse autoriteiten, o w. de Hoge Commissa ris, dr Hirschfeld. vice-admiraal Kist, luitenant-generaal Buurman van Vrseden en Indonesische gasten, ver tegenwoordigende alle lagen van ée Indonesische samenleving van minis ters tot burgerij, president Soekarno de hand drukken. In een onderhoud met Aneta, zeide president Soekarno: „Bij mijn terug keer tussen die tienduizendkoppige me nigte. welke mij begroette, voelde ik mij als een vis in het water, als een kar bouw, die terugkeert naar zijn kraal". Over de receptie zeide de president: „Ik ben ten zeerste getroffen door de Zweden protesteert Na het van kradht worden van de nieuwe Hongaarse regeringsverordening inzake nationalisatie, zullen buitenland se of Hongaarse partioulieren in het vervolg niet meer als evenaren van belangrijke ondernemingen mogen op treden. Alle vergunningen en patenten komen aan de staat. Officieel is ver klaard, dat de Hongaarse regering niet tot nationalisatie van kleine bedrijven of fabriekjes zal overgaan. Naar schatting vallen 1*500 maat- sdhaippfjsn te Boedapest en omgeving onder de b&palingen van het nationa lisatie-besluit, waaronder fabrieken, drukkerijen, feto-teohnisohe laboratoria, scheepvaart- en rivier transportbedrij ven, grote garages, restaurants die meer dan tien kellners in dienst hebben, grote ju'weliersbedryiven en kledingma gazijnen. Men meent, dat de kleinere bedrij ven uiteindelijk in coöperaties zullen worden samengevoegd. Van Nederlandse zijde vallen o.a. FhLlips en Shell oncjer de nationalisa tie. Het Zweedse ministerie van Buiten- Zaterdag jl. hielden de Hoge Vertegen woordiger van de Kroon in Indonesië, de heer A. H, J. Lovink en zijn echtge note een afscheidsreceptie ten paleize Koningsplein te Batavia. De commandant van de Nederlandse strijdkrachten in Indonesië, lt-generaal Buurman van Vreeden en zijn echtge note maken hun opwachting. In Oost-Duitsland geen leger ALLEEN EEN STERK POLITIE-LEGER. Stalin heeft met nadruk verklaard, dat er geen sprake kan zijn van de oprichting van een Duits leger op dit ogenblik. Dit heeft, naar Reuter ver neemt, de communistische vice-pre- mier in dc Oostduitse regering, U1- bricht. medegedeeld op een conferen tie te Berlijn. Ulbricht was zojuist teruggekeerd van de verjaardagsfees ten in Moskou en had, naar hij zeide, „een bespreking van beslissend be lang" gehad met Stalin. Bij dit onderhoud waren aanwezig: Molotow, Wysjinsky, Beria, Malenkow en Soeslow. Stalin zou gezegd hebben, dat de zogenaamde ..Volkspolitie" slechts een sterkte zou mogen berei ken. die voldoende is om haar opgewas sen te doen ziin tegen eventuele bin nenlandse onrust en tegen „Westelijke ag3nten". Men zou overeengekomen zijn. die sterkte te stellen op 180.000 a 200.000 man. De cijfers, die vroeger gencemd wer den. lagen aanmerkeliik hoger en er ziin genoeg aanwijzingen, dat de mili tarisering in Oost-Duitsland reeds ver gevorderd was. Maar onlangs werd be richt. dat Moskou besloten had de Sovjet-Duitsers geen luchtwapen te ge ven. Als de mededelingen van Ulbricht juist ziin. passen zii in het kader van c'i? berichten over het toenemende wan trouwen der Russen jegens hun satel lieten. HITTEGOLF IN AUSTRALIË. Een hittegolf, die in grote delen van Australië heerst, heeft aan talloze ko nijnen het leven gekost. In Nisuw-Zuid- Wales liggen duizenden cadavers od het verdroogde gras. Men ziet dit niet on gaarne. want de koniinen vormen een olaag van de eerste grootte ln Austra lië. Maar ook de mensen en het vee hebben van de hitte te lliden. In Nieuw -Zuid-Wales is een zuigeling bezweken, terwiil tientallen mensen thuis medisch behandeld worden. Veel vee en pluim vee is gestorven De hoogste temperatuur, die giste ren in het "-'noemd? is g°recis- treerd. is 46.7 graden C (116 graden F In het uiterste Noorden van Queens land. waar kort vóór de hittegolf 35 cm. regen viel. hebben de menden het gevoel dat zii in een Turks had leven. BRITSE MIJNWERKERS OVER LOONSVERHOGING. Op een bijeenkomst van vertegen woordigers van bijna zevenhonderd duizend Britse mijnwerkers is bij meer derheid van stemmen besloten oen ..be perking van looneisen" te steunen. Vertegenwoordigers van 460 000 mijn werkers stemden voor de beperkings- politiek, welke door de leiders van de vakbonden werd aanbevolen, terwijl er 273.000 stemmen' tegen werden uitge bracht. Een belangrijk oordeel Senator Tom Connally, d; voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken van de Amerik. Senaat, heeft tegenover vertegenwoordigers van de pers verklaard, dat de Amerikaanse economische hulp aan het buitenland in 1950 ongetwijfeld in vrij belang rijke mate zal worden verminderd. Hij gaf als zijn mening te kennen, dat het congres bij een eventuele ver mindering van de hulp aan Europa voorzichtig te werk dient te gaan. ten einde het welslagen van het Europese herstelpiogramma niet in gevaar te brengen. Het Marshall-plan heeft tot dusverre een opmerkelijke vooruitgang teweeggebracht, zo zeide hij, en het zou „verderfelijke zuinigheid" zijn, wanneer de Amerikaanse hulpverle ning op zo drastische wijze zou worden verminderd, dat de kostbare vorderin gen, die gemaakt zijn, verloren zouden gaan. In antwoord op de vraag, wat hij onder „vermindering in vrij belangrijke ma'e" verstond, zeide Connally, dat de verlaging tot 1 milliard dollar zou kun nen bedragen, doch hij weigerde een bepaald bedrag te noemen Connally zette voorts uiteen, dat bij het opstellen van het Europese her stelprogramma was uitgegaan van de veronderstelling, dat het geleidelijk verminderend? uitgaven zou vereisen, die in 1952 geheel zouden eindigen Connally is niet voor erkenning van h"t communistische bewind ln China. Hij meent, dat het er thans vooral op aankomt dat d? Verenigde Staten gebruik maken van hun invloed en hulpbronnen, om verdere uitbreiding van het communisme in Azië tegen te gaan. ,.Ik ben ervoor, dat de Verenigde Stalen Spanje erkennen. Ik h«*b geen svmpathle voor de regering-Franco, doch Spanje is, bezien van het stand punt van de verdediging van West- Europa, strategisch gelegen. H"t zou in ons voordeel zijn een ambassadeur te Madrid te hebben, om onz» belan gen in Spanje te behartigen". „De defensie-commissie van de sta- ten-leden van het Atlantisch verdrag heeft de aanbevelingen om tot een in tegrale verdediging van het Noord- atlantlsch Gebied te komen, reeds goed gekeurd Ik hoop. dat de bilaterale overeenkomsten tussen de Verenicde Staten en de andere verdragslanö'u spoedig zullen worden gesloten. ?od?t de Verenigde Sta'en zonder uitstel de krachten der vrijheid in Eurona kun nen versteken. Ik ben van mening, dat het de Verenigde Staten als gevolg van het zenden van wanens naar West- Europa. mogelijk zal zijn hun bewape ningsuitgaven te verminderen", ver klaarde Connally. „De Verenigde Sta'en hebben een groo' a-ndee) gehad in het totstand komen van een regering voo- West* Duitsland Dit feit moet er veel toe bijdragen het Duitse volk opnieuw moed te schenken «n de steM1K°'t van Europa te bevorderen", zeide hii. „De landen, die Marshall-hulp ont-' vangen, zijn thans in staat samen te werken, om hun onderlinge handel te vergemakkelijken. Het zou zeer gewenst zijn. indien de Europese landen beper kingen op de handel, in de vo:m van invoorrechten en andere belemmerin gen. uit de weg ruimden en hun on derlinge uitwisseling van goederen krachtdadig zouden bevorderen". Senator Connally, die de grote voor vechter van de democratische partij is voor het denkbeeld om de buitenlandse politiek der Verenigde Staten te voeren in overeenstemming met de inzichten van de beid.; grote Amerikaanse poli tieke partijen, verklaarde dat de sa menwerking tussen democraten en re publikeinen op het gebied der buiten landss politiek de positie van de Verenigde Staten in het buitenland versterkt0, daar hun leiders thans kon den spreken namens vrijwel het gehele Amerikaanse volk. Merkwaardige uitspraak van mevrouw Roosevelt „VERLIES1' BETEKENT „WINST". Schrijvend over de Indonesische on afhankelijkheid, zegt mevrouw Eleanor Roosevelt in haar dagelijks artikel „My Day": „Sommigen mensen zaïllen misschien van oordeel zijn dat het overdragen van deze eilanden aan de Indonesiërs ge- lijik staat met een nederlaag voor de Nederlanders. Velen geloven cp dezelf de wijze dat het verlenen van vTijheid aan India een nederlaag voor de Brit ten is geweest. Tcoh meen ik, dat In dia op een vrije en gelijke basis waar schijnlijk een groter versterking voor het Britse imperium is dan voorheen. India weet dat het bij Engeland kan rekenen op bescherming indien de kracht der wapenen noodzakelijk mocht blijken, precies op dezelfde wijze als de Indonesiërs beseffen, dat hoewel zij be- soherming van de Nederlanders verlan gen, de terugtrekking der Nederlandse soldaten blijven wensen, ondanks het feit dat zij zich niet op te grote al- stand moeten bevinden." „Zou Indonesië hen op welk tijdstip ook, opnieuw nodig hebben, dan zal het niet aarzelen een beroep op hen te doen. Ik vermoed dat zowel in In dia als in Indonesië de loyaliteit voor het moederland groter zal zijn dan in het verleden. Elk land zal op zijn eigen kracht met veel groter interesse bouwen, dan wanneer het een kolo niale bezitting was gebleven,aldus mevrouw Roosevelt. (U.P.). INDIA ERKENT COMMUNISTISCH CHINA. Van bevoegde zijde wordt gemeld, dat India heden de communistische regering in China zal erkennen. Van dit besluit is mededeling gedaan aan de Britse regering. India zal dus het eerste lid van het Britse gemenebest zijn. dat de diploma tieke betrekkingen met de Chinese com munistische regering aanknoopt. Naar verluidt, zou Engeland zelf begin Januari volgen. landse Zaken heeft bekend gemaakt, dat Zweden zijn handels- en beta lingsovereenkomst met Hongarije bui ten werking heeft gesteld als protest tegen de nationalisatie van alle Zweedse ondernemingen, waarin meer dan 10 personen werkzaam zijn. De Zweedse regering heeft haar gezant schap te Boedapest opdracht gegeven om krachtig te protesteren tegen deze nationalisatie. Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard dat de Verenig de Staten mogelijk „verdere geëigende stappen" jegens Hongarije zullen ne men, tenzü de Hongaarse regering Ro bert Vogeler, Amerikaans burger, die op beschuldiging van spionnage is ge arresteerd, op vrije voeten stelt. De woordvoerder legde verder een in krachtige bewoordingen gestelde ver klaring af over de wijze, waarop Israël Jacobson,een Amerikaanse functiona ris van de organisatie tot het verlenen van steun aan Joden, door de Hongaar se politie is gehandeld. „Hongarije past de beruchte methoden van de politie staat. waarvan het gebruik een schen ding is van de fundamentele menselijke reohten, niet slechts op aijn eigen bur gers, dooh evenzo op vreemdelingen toe", verklaarde hij onder meer, hier aan toevoegend: „De Hongaarse rege ring wordt door de wereldopinie, even als door de regering en het volk der Verenigde Staten, volledig verantwoor delijk gesteld voor de rechtsschending, welke zij door haar optreden tegenover Jacobson en Vogeler heeft begaan." De woordvoerder verklaarde verder dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken nieuwe stappen heeft gedaan bij de Tsjechoslowaakse en Poolse regeringen in verband met 't verdwijnen van drie Amerikaanse bur gers in hun landen. De Verenigde Staten overwegen thans een verbod uit te vaardigen voor het reizen van Amerikaanse burgers naar Polen en Tsjeoho-Slowakije. opkomst van de gasten, onder wie een groot aantal Nederlanders. Voornamelijk tot de Nederlandse gasten wil ik myn gevoelens uiten. Ik ben ten zeerste getroffen door hun komst en de goede wil, die zij hier door getoond hebben. Deze voorbeel den van goede wil en samenwerking versterken nogmaals mijn overtui ging. dat de jonge staat Indonesia w;ldra zijn eerste aandeel aan de tot standkoming van de wereldvrede zal kunnen bijdragen". Voor de radio sprak Soekarno zijn erkentelijkheid uit over de hartelijke ontvangst, hem bij zijn binnenkomst in Djakarta te beurt gevallen. Bij deze gelegenheid bediende hU zich naast het Indonesisch en Engels, voor de eerste maal in het openbaar van de Neder landse taal. Splitsing in communistische partij in Hongarije? Volgens te Wenen uit Bced&pest ont vangen berichten, zcu het in de Hon gaarse communistische partij tot een splitsing zijn gekomen. Bijna 50.000 partijleden zouden zich in het geheim tegen de „imperialistisohe politiek" van Rusland hebben verklaard. Zij zouden contact willen opnemen met de Joego slavische regering en gelijkgezinde groe pen in Duitsland, Tsjeoho-Slowakije en Bulgarije. In een boodschap, die aan de „Titoïs- tsn" in Duitsland zou zijn gezonden, klaagden de Hongaarse medestanders over een groeiende Russische Infiltratie in het leger, de grensbewaking, de ge heime politie en de industrie van Hon garije. In de plaats van de hoge Hon gaarse politie-functionarissen, die ge durende het proces-Rajk zijn verwij derd, zouden 84 Russen zijn gekomen. Voorts wordt in de boodschap gezegd, dat de „40 000 man Russische troepen in Hongarije de bevolking van Zuid- West-Hongarjje terroriseren door hun slecht gedrag." OVEREENSTEMMING TUSSEN ZWEEDSE WERKGEVERS EN WERKNEMERS. Over Ionen en prijzen. Tussen de Zweedse werkgeversvereni ging en de federatie van vakbonden, waarin 1.500.000 Zweedse arbeiders zijn georganiseerd, is overeenstemming be reikt over het verband tussen lonen en prijzen Indien de index voor de kosten van levensonderhoud, die thans 167 bedraagt, tot 169 stijgt, zullen de arbeiders gemiddeld een loonsverhoging van tien oere per uur ontvangen. De federatie van vakverenigingen heeft er reeds eerder mede ingestemd de bestaande loonstop ook in het volgende jaar te handhaven, indien de regering erin slaagt stijging van de kosten van levensonderhoud te voorkomen. Ook de andere grote Zweedse organi satie van georganiseerde werknemers, die de kantoor-employe's omvat, is accoord gegaan met een in 1950 te handhaven loonstop. Zij zal in de loop van de volgende maand met de werk gevers onderhandelingen voeren over een overeenkomst, waardoor de em ployes compensatie moeten krijgen voor hun bereidwilligheid in deze. GEEN VERHOGING DER MARGARINEPRIJS. Naar wij vernemen, ligt het niet in de bedoeling van de regering, de marga- rineprijs op 1 Januari a.s. te verhogen. De Chinese nationalistische troepen, die na een moeizame tocht door het woeste Kouang Si gebergte de grens van Frans Indo-China bereikten, werden daar on middellijk ontwapend. Een lartge colonne nationalisten bij do Franse grenspost van Chl Ma.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1