Plechtige overdracht der Souyerei niteit door Koningin Juliana Koningin der Nederlanden thans Hoofd der Ned.-lndonesische Unie Historisch gebeuren in Burgerzaal te Amsterdam WEERBERICHT Overdracht De heer Lovink: „Een nieuw tijdperk is ingeluid" Koningin Juliana: Souvereiniteitsoverdracht voor aangezicht Gods „Niet tegenover, maar naast elkaar" 88ste Jaargang DINSDAG 27 DECEMBER 1949 00 No. 26882 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B, W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507 Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055 H.M. Koningin Juliana vergezeld van de Prins der Nederlanden arri veerden reeds in de vroege morgen ten paleize op de Dam, waar kort daarna de historische plechtigheid van de overdracht der Souvereiniteit over Indonesië geschiedde. De minister-president, dr W. Drees, passeerde te ongeveer vijf minuten na negen de Erewacht voor het Paleis, onder het spelen van twee coupletten van het Wilhelmus. Tien minuten later betrad ook de voorzitter van de Republikeinse delegatie thans minister president van de Republiek der Ver. Staten van Indonesië, drs Mohammad Hatta. het Koninklijk paleis, na de erewacht te hebben geïnspecteerd en onder het spelen van twee coupletten van het Indonesische volkslied het „Indonsia Raja". Op het slaan van het carillon van tien uur kwam de stoet van ministers de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer der Staten Generaal, mej. dr Telle gen en dr Prinsen uit de zijdeur van de Troonzaal de Burgerzaal binnen. Zij namen plaats aan de tafel in het midden, met de vertegenwoordigers van de Ned. Antillen en Suriname, resp. AL P. Gorsira en mr dr R. H. Pos. 'Achter de tafel waren in rijen gezeten de leden van het Corps Diploma tique. de leden van de Eerste en Tweede Kamer der Staten Generaal, de vice-president van de Raad van State, enige leden van het Inter nationale Hof van Justitie, enige leden van de Nederlandse delegatie te R.T.C. en de heren Neher en dr Beel. Toen allen gezeten waren kondigde de minister-president de eerste handeling, bestaande in de ondertekening van het protocolaan. De secretaris van de Ministerraad, dr Prinsen, las dan de tekst van het Protocol voor. waarna dat ondertekend werd door de minister-president, dc overige ministers en de leden van de Indonesische delegatie alsmede door de vertegenwoordigers van de Ned. Antillen en Suriname. IN DE TROONZAAL. Na het telkenen door de Minister- President en de minister van Overzeese Gebiedsdelen begaven deze ziah naar ce Troonzaal Even later kwam Hare Majesteit uit de Troonzaal, sohrij- cend tussen de Minister-President en ce Minister van O.G. de Burgerzaal binnen, gevolgd door de Prins der Ne derlanden tussen de beide Kamervoor zitters. De stoet werd gesloten door er.ige leden van het Koninklijke Hof. Na aankondiging door de Minister- President, las de secretaris van de Mi nisterraad de acte van bevestiging voor. De directeur van het Kaïbinet van de Koningin legde hierna de acte ter te- bening aan Hare Majesteit voor. De Koningin ondertekende vervolgens de acte. Onmiddellijk hierna tekenden ook de j Minister-President en de Minister van i O.G. Dan werd de Acte van Overdracht I der Souvereiniteit en Erkenning door j ce secretaris van de Ministerraad voor- gelezen, luidende als volgt: ACTE VAN OVERDRACHT. Wij Juliana, bij de Gratie Gods, Ko ningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz. Op heden, de 27ste December 1949, in plechtige bijeenkomst op het Konink lijk Paleis te Amsterdam; gelet op art. 211 der Grondwet en op de inhoud van het op heden gedag tekende, in deze plechtige bijeen komst door onze Minister-President, Minister van Algemene Zaken en de Minister-President, Minister van Bui tenlandse Zaken a.i. van de Repu bliek der Ver. Staten van Indonesië, leider van de delegatie ter vertegen woordiging van de Republiek der Ver. Staten van Indonesië by de sou- vereiniteitsover dracht ondertekende protocol gelet voorts op onze bevestiging in deze plechtige bijeenkomst van de nieuwe rechtsorde, zoals deze is ver vat in de door de algemene vergade ring van de R.T.C. te 's-Gravenhage op November 1949 aangenomen mantelresolutie met ontwerp-overeen- komsten en briefwisseling; VERSTAAN: dat mitsdien op heden, de 27ste De cember 1949; de souvereiniteitsoverdracht overeen komstig het aan voormelde mantelre solutie gehechte charter van souve- AANHOUDEND ZACHT. Bilt verwacht tot morgenavond: Half tot zwaar bewolkt met ln het Noorden van het land plaatselijk enige lichte regen, elders overwegend droog *eer. In het binnenland meest matige, lar- da kust vrij krachtige wind tus- Zuid West en West. Aanhoudend weer. (Opgemaakt te 10 uur). 28 DECEMBER. Zop op: 8.48 uur, onder: 16.35 uur. Maan op: 12 43 uur; onder: 1.37 uur (*K.). Hoogwater te Katwijk te 9.29 en 21.58 (Doodtij). reinitéitsoverdracht rechtskracht ver krijgt: de Nederlands-Indonesische Unie, aan welks hoofd staan Wij, en by opvol ging onze wettige opvolgers in de Kroon der Nederlanden, tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek der Ver. Staten van Indo nesië is tot stand gekomen; alle bijkomende resultaten van de R.T.C., vervat in de by voormelde mantelresolutie behorende beschei den, krachtens het onder V van die mantelresolutie bepaalde in werking zy'n getreden. BEVELEN: dat van deze akte vier exemplaren worden opgemaakt, waarvan twee in de Nederlandse en twee in de Indo nesische taal, met onze handtekening bekrachtigd, en mede-ondertekend door alle onze ministers, zullende van deze akte een Engelse vertaling in tweevoud worden vervaardigd dat een exemplaar in de Nederlandse en een exemplaar in de Indonesische taal alsmede een vertaling in het En gels zullen worden bewaard in ons kabinet, en geiyke exemplaren in handen zullen worden gesteld van dc door de President van de Republiek der Ver. Staten van Indonesië naar deze plechtige bijeenkomst afgevaar digde delegatie, ter overhandiging aan genoemde president; en dat door onze Minister van Justi tie gewaarmerkte afschriften van deze akte in de Nederlandse en in de In donesische taal zullen worden verzon den aan de beide Kamers der Staten- Generaal, aan de Hoge Raad der Ne derlanden, aan de Gouverneur en de Staten van Suriname alsmede aan de Gouverneur en de Staten van de Ned. Antillen. Gedaan te Amsterdam, de 27ste De cember 1949." De directeur van het kabinet legde de acte dan ter tekening voor aan H.M. en vervolgens tekende Zy deze acte. Na ondertekening door de Minister- President en de Minister van O.G., verklaarde de Minister-President, dr Drees, dat de Unie was tot stand ge komen. VERKLARING VAN MINISTER PRESIDENT HATTA. De minister-president van de Repu bliek der Ver. Staten van Indonesië legde dan een verklaring af, waarin hij zeide. dat hij het zich tot een hoge eer en groot genoegen rekende op deze plaats namens de Republiek Indonesia Serikat de souvereiniteit te aanvaar den. De heer Hatta sprak de wens opdat de thans tot stand gekomen nieuwe rechtsorde in de vorm van de Ned.-Ind. Unie moge strekken tot het geluk en de welvaart van onze beide landen. Nadat Hatta gesproken had. legde de secretaris van de Ministerraad de Acte van Overdracht aan hem ter tekening voor. waarna Hatta tevens het Charter der Souvereiniteitsoverdracht, het Unie- statuut en de overgangsovereenkomst tekende. De drie laatstgenoemde documenten werden dan ook door de Nederlandse minister-president ondertekend. Na aankondiging door de minister president sprak dan Hare Majesteit, thans naast Koningin der Nederlanden ook hoofd van de Nederlands-Indonesi sche Unie. de hierbij vermelde rede uit. Ten slotte speelde hst carillon van de palelstoren eerst het Indonesische en daarna het Nederlandse volkslied. Daarna verlieten de Koningin; de Prins der Nederlanden en de hofhou ding de zaal door de hoofddeur van de Troonzaal, pevolgd door de overige le- d?n van het kabinet en de andere gas ten. GELUKWENSEN. Ter gelegenheid van de souvereini teitsoverdracht hebben verschillende persoonlijkheden van India aan de In donesische leiders hun gelukwensen ge zonden. Premier Pandit Nehroe heeft een ge lukstelegram gezonden aan premier Hatta. De Australische kranten wijden van daag speciale artikelen aan de souve reiniteitsoverdracht. De Australische regering heeft nog niet officieel aangekondigd, dat zii de nieuwe republiek erkent. RADIO-UITZENDINGEN. Vandaag zendt de KRO van 19.15 tot 19.25 uur onverkort, de Souvereiniteits overdracht in Indonesië uit, welke des middags (Ned. Tijd) is geschied Van 22.30—22.45 zendt de KRO een verkorte herhaling uit van de souverei niteitsoverdracht in Nederland. Overdracht militair bestuur te Batavia Met een korte indrukwekkende plech tigheid is vanochtend het militaire bestuur van de Indonesische hoofdstad en het Federale district Batavia offi cieel aan de plaatselijke Republikeinse commandant, luitenant-kolonie Tas- win, overgedragen. Nederlandse en Republikeinse officie ren stonden in de houding toen de Ne derlandse kolonel B. B. de Vries en over ste Taswin het protocol tekenden in aanwezigheid van de Australische bri gade-generaal S. I. Prior, waarnemer van de Ver. Naties. De Nederlandse schildwachten buiten het basls-hoofd- kwartier presenteerde het geweer, toen Taswin en De Vries glimlachend het ge bouw verlieten. De Nederlandse wacht werd daarna door een Indonesische ver vangen. 37 Zï millioen dollar voor Indonesië RACE MET DE TIJD GEWONNEN. De Ver. Staten hebben een race met de tyd gewonnen met de versche ping van goederen ter waarde van 1 37millioen dollar naar Indonesië, j die volgens de bepalingen van de Marshallhulp vóór vandaag moesten zijn verscheept. Autoriteiten van het Amerikaanse Ministerie van Buit. Zaken zeiden, dat gedurende de laatste zes weken in Ame rikaanse en Japanse havens schepen werden geladen met rijst, textiel en feoederen in verband met de dringende noodzaak, om de afvaart te deen. plaats hebben voor de datum der Sourerë^nlteitsoverdracht. daar de van daag uitgeroepen Republiek dier Ver. Staten van Indonesië niet voor Eca- hulp in aanmerking komt onder de be palingen. waaronder het voor Neder land ten behoeve van Indonesië' oor spronkelijk verleende crediet van 37'^ millioen dollar werd verstrekt. Het be treft hier de Ecamachtiging. die inge trokken werd na het begin van de T/~ AN DAAG. de 27ste December 1949. betekent eenmijlpaal in de geschiedenis van ons Koninkrijk. Een verbond, dat gedurende 3y2 eeuw stand hield, wordt vandaag geslaakt en vervangen door een nieuwe verhouding, waarbij beide partijen als volkomen gelijkwaar dige. souvereinc stalen naast elkaar staan. Hel uitgestrekte gebied in de Archipel, dat 350 jaar lang over de gehele wereld bekend slond onder de naam Ncderlands-Oost-Indiê. houdt vandaag op Nederlands grondgebied te zijn; liet is niet lan ger koloniaal bezit en maakt niet langer deel uit van onze „overzeese gebiedsdelen" FANDAAG ontvangt de Repu bliek Indonesia Serikat de zo vurig begeerde onajliankelijkheid en daarmede wordt een grote en zware verantwoordelijkheid gelegd op de schouders van de jonge staal. Moge de geschiedschrijver eens getuigen, dal de historische daad. welke zich lieden in de Troonzaal te Amsterdam voltrok, naar liet woord van de leider der Indone sische delegatie, drs Mohammad Hatta. inderdaad leidde .dot de wel vaart en het geluk van onze beide tanden". „Indonesië neemt lot in eigen hand" De Nederlandse H.V.K. wees er van daag op dat de strijd om de onafhan kelijkheid nu geëindigd was. De heer Lovink hield tydens de pjcchtigheid welke met de souverei niteitsoverdracht gepaard ging een toespraak waarin hij zeide dat „een nieuw tijdperk is ingeluid". „We zien thans het einde van het oude regime en het begin van een nieuw". „Wanneer onze volkeren samen werken in de geest van vrijwilligheid van gelijkheid en onafhankelijkheid zullen allen daar wel bij varen en zullen wij gezamenlijk in staat zijn ten volle bij te dragen tot de we reldvrede en speciaal tot de vrede in Oost-Azië. De onzekere toekomst kan voor ons geen verschrikkingen meer met zich brengen". „Na een periode van misverstanden tweede politionele actie en dte na hêt I en strijd sinds de tweede wereldoorlog, gunstige verloop van de rondetafel- I zal Indonesië haar lot in eigen hand conferentie opnieuw werd toegekend. 1 nemen van dit ogenblik af. Hit nummer bestaat uit zes pagina's. Als leider van de Indonesische delega tie. die vandaag uit handen van H.M. de Koningin de souvereiniteit over In donesië aanvaardde, Is de minister-pre sident van de Verenigde Staten van In donesië op le Kerstdag op Schiphol aangekomen. Op het vliegveld werd hij namens de Ne derlandse regering begroet door de mi nisters Van Maarseveen en Stikker. V.l. n.r. Moh. Hatta. minister Van Maarse veen, minister Stikker, die Moh. Hatta dc hand schudt, en dr Prinsen, Soekarno morgen te Batavia ZAL BOODSCHAP UITSPREKEN. Morgen zal President Soekarno te Batavia aankomen. Te halftwaalf wordt dan de gewijde rood-witte vlag naar het Paleis gebracht, waar pre sident Soekarno na een rondrit door Batavia, tegen 13.00 uur zal arrive ren. Na een welkomstrede van minis ter Anak Agoeng, zal president Soe karno een boodsöhap uitspreken. Dc aanvaarding van haar souvereiniteit door de jonge staat, de Repu bliek der Ver. Staten van Indonesië, alsmede het afstand doen daarvan door het Koninkrijk der Nederlanden, en het aangaan van een Unie, is één van de meest aangrijpende en ingrijpende gebeurtenissen van deze tijd - die aangrijpt enerzijds door de onnatuurlijkheid van een verloop als dit, en anderzijds doordal nooit duidelijker naar voren is gekomen de diepe sympathie der beide volken voor elkaar. Niet langer staan wij gedeeltelijk tegenover elkander. Wij zijn nu naast elkaar gaan slaan, hoezeer ook geschonden en gescheurd en vol van de lidtekens van wrok en spijt. Deze documenten vertegenwoordigen een resultaat, dat in beide landen langs democratische weg lot stand is gekomen. Beide landen voelen zich sterk en veerkrachtig genoeg om een nieuw begin te maken, in een samengaan van Oost en West. De verwonderde wereld ziet dit aan en constateert, dat. hier en thans, door deze beide landen. Iiaar diepste begeren, haar vredeswil wordt verwezenlijkt. Wij vertrouwen voor de toekomst op al die goede en ware elementen van wal voor overtuiging ook. uil beide volkeren, zoals die op deze aarde nog steeds de pioniers voor beter lijden gebleken zijn - zij het ook dat die soms tijdelijk worden miskend, en zelfs soms elkaar aan vankelijk niet vinden. Onmeetbaar grooi is de voldoening van een volk. dat zijn vrijheid verwezenlijkt ziet - hoe immens zwaar de taak ook is. die deze jonge natie zich op de schouders tilt. In Nederland slaat men dat met bezorgd heid gade. Maar op dit ogenblik en op deze plaats wil ik uitdrukkelijk constateren, dat in Nederland iedereen met het beginsel van over dracht der souvereiniteit instemt. En ik doe een beroep op allen loyaal in het nieuwe bestel mee le werken. Nederland slaat lol helpen klaar, zodra en wanneer Indonesië daar om vraagt. Er spruit hier hulpvaardigheid voort uit een diepgewortelde verbondenheid. Hel is een voorrecht, deze daad van overdracht der souvereiniteit te verrichten, tegenover de 'geschiedenis, of beter gezegd voor het aan gezicht Gods. die weel. waarom dit samengaan in vrijheid niet eerdei en ook niet later werd bereikt, en die het falen kent der generaties, maar die óók ziet, of wij kunnen dienen in het plan voor de gang der mensheid. Moge dit thans zo zijn Zonder de talrijke moeilijkheden waar mede de jonge staat nog te kampen zal krijgen, te onderschatten voor zij al hun idealen verwezenlijkt zullen zien. zal ik toch gaarne het diepe vertrouwen uit spreken dat ik koester in de vele con structieve hoedanigheden die schuilen ln het Indonesische volk en in de wijs heid van haar leiders die de nieuwe staat, zullen beschermen in het volle be sef. dat de verantwoordelijkheid voor orde en rust op hen rust". De heer Lovink beschreef de Neder landers als ..niet alleen gasten in uw land, maar ook vrinden ln uw huis". Met de volgende heilwens voor de nieuwe staat besloot de heer Lovink zijn toespraak: ..Moge vrede heersen, de rijst voorspoedig groe'en en de natie in kracht toenemen. (UP.)) Minister Hatta op Schiphol: „Indonesische regering wacht moeilijke taak" GOEDE VERHOUDING NEDERLANDSE EN INDONESISCHE MILITAIREN. Uit Batavia arriveerde Zondagmiddag halfeen minister-president Moh. Hatta. Van Nederlandse zijde waren o.m. ter begroeting aanwezig de ministers Stik ker en Van Maarseveen, de secretaris generaal van de R.T.C., dr M. J. Prin sen en de gecommitteerde voor Indische zaken, dr Bannier. Met minister Hatta arriveerden ook de volgende leden van de delegatie: Sul tan Hamld II, prof. Soepomo, dr Soe- parmo, Koesoema Atmadja. dr Soeki- man en mr Soejono Hadinoto. Hatta verklaarde dat. nu de overeen stemming eindelijk bereikt is, de Indo neslsche regering een moeilijke taak wacht. Op een vraag waarom de partij van Sjahrir zich heeft onthouden bij de stemming over de aanvaarding van het wetsontwerp der souvereiniteitsover dracht, antwoordde minister Hatta, dat Sjahrir niet mede de verantwoordelijk heid wil dragen voor de thans gevoerde politiek. De ontruiming door de Nederlandse troepen is tot nu toe bevredigend ver lopen en de verhouding tussen Neder landse en Indonesische militairen noem de minister Hatta goed. Voorlopig is vastgesteld, dat de dele gatie op 21 December weer naar de Oost terug keert. Over de benoeming van een Hoge Commissaris in Nederland kon hU nog niets zeggen. OOK PALAR OP SCHIPHOL. Ook voor de heer N. Palar, vertegen woordiger van de Republiek Indonesië bij de Ver Naties, was Zondag een groot aantal Indonesiërs ter verwelkoming aanwezig. „Ik kom besprekingen voeren met mijn chef, minister-president Hatta", zo ver telde hij. Gisteren vloog Palar weer te rug. omdat bij de overdracht ook 'n Amerika een kleine plechtigheid plaats vindt. De Indonesische kolonie te New York zal dan in zijn woning aanwezig zijn. Palar verklaarde ten slotte dat thans het accoord naar eer en geweten nage leefd moet worden. Dr HIRSCHFELD NAAR BATAVIA. Vertrokken met goed vertrouwen. Zaterdagavond is de Hoge Commissa ris voor Indonesië, dr H. M. Hlrschfeld, per KLM lyntoestel naar Batavia ver trokken. Hij werd uitgeleide gedaan door de ministers Van Maarseveen, Schok king. Stikker. Götzen en Van den Brink. Voor zijn vertrek verklaarde dr Hlrsch feld dat hU met voed vertrouwen naar Indonesië gaat Als dit vertrouwen er niet was zo zeide foU dan zou ik op het ogenblik niet op reis gaan ..Mijn taqv ic pop rnopi'ijke op -ra reide hij. maar ik geloof, dat er een goede economische samenwerking tussen Ne- der'and en Indnnerië mogelijk is". Dr Hlrschfeld hooDt spoedig na de souvereln1teH,:overd'-q''M. zijn taak aan te vangen en h^pft een ambtswoning op het Koningsplein in Batavia toegewezen gekregen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1