H Amendementen en motie's als pepernoten! Goedkeuring verzekerd in „Wijziging L.O." Regering niet afwijzend tegenover loons verhogi ng Onder bepaalde voorwaarden WEERBERICHT 88ste jaargang ZATERDAG 3 DECEMBER 1949 No. 26863 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Hcnny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041: Red. 21507 Witte Singel 1, Leiden - Giro no:. 67055 ïh ET is niet aan twijfel onderhevig, dat de toch reeds zeer gematigde voldoening, waarmede hier te lande Tfrd kennis genomen van het ter Ronde ïifolconferentie bereikte accoord, in de iatste weken nog aanmerkelijk is ge- frrd sedert steeds duidelijker tot uiting :am dat Nederland niet bereid of bij ithte bleek de gerechtvaardigde aan haken van Ambon, Timor en de Mina- tesa op zelfbeschikking te erkennen jti. te ondersteunen. Velen, ook in die politieke kringen, uit hoofde van hun numerieke meer- ;heid, het regeringsbeleid in de eer- Ee plaats bepalen, voelden het min of rtcf als verraad aan de trouw, welke jk gebieden de eeuwen door aan Ne erland en ons Vorstenhuis hebben be rd. dat zij tegen hun zin werden in- ijfd in een staatsverband, dat zij j wensen. Ware het mogelijk geweest het vraag- bk van hun zelfbeschikkingsrecht te [eterwerpen aan. een Nederlandse idksstemming, wij zijn er van over- jtd dat ons volk, dwars door alle po- hêke verhoudnlgen. heen, zich met een brweldigende meerderheid te hunnen biste zou hebben uitgesproken. Bet Handvest der Verenigde Naties [cient nadrukkelijk het recht vanzelf- rliikking als een der waarborgen een democratische staatsvorm, iikel 2 van de voorlopige Constituante de Republiek Indonesia Serikat be- ;ït dat recht reeds door te bepalen, i*, daartoe strekkende volksstemmin- kunnen worden gehouden op aan- ieling en vervolgens onder toezicht de Unci of een soortgelijk orgaan, wie, die het hedendaagse Indone- ii kent, zou durven garanderen, dat larlijk vrije verkiezingen, dus zonder te voor repressailles, daar thans mo le:::: zyn? Hoogstwaarschijnlijk niet de souvereiniteitsoverdracht, doch niet daarna! ümeer het althans ooit zo verkomt... tET gisteren gepubliceerde antwoord |H van de regering op het verslag der I1 rapporteurs nopens het wetsont- Itrp der souvereiniteits-overdracht, zet lE.n domper op het laatste sprankeitje sop, dat nog gloorde bij de millioenen ünke en bruine Nederlanders, die, on to al het voorafgaande, tot op dit inblik vertrouwden, dat Nederland Iri meest getrouwe onderdanen niet tadelijk in de steek zou laten. De tijd [:or de uitoefening van het zelfbeschik- fosrecht nog vóór de overdracht der fcjvereiniteit, zo heet het met een be- l?p op dc internationale druk is te fcri. Er blijft slechts de mogelijkheid l»r deze gebieden van een beroep op Umehof van Arbitrage. Voor de zo- Rêlste maal in de Indonesische geschie- nois der laatste jaren, wordt de waar- th'dge behartiging der wederzijdse be tijen opgeofferd aan het tempo. Ten unrien van hetgeen na de overdracht Ambon, Timor en de Minahassa Khiedt, wast de Nederlandse regering, fcjlc eens Pilatus, haar handen in on- fi'ild \E Tweede Kamer, die a.s. Dinsdag het wetsontwerp in behandeling zal nemen, staat voor de keus het li aanvaarden of te verwerpen. Wijzi- p?en zijn niet mogelijk, terwijl naar h oordeel der regering elk nader over- fi op bepaalde punten of elk uitstel hjn uitwerking dezelfde gevolgen zal febben als verwerping. I En wat verwerping zou betekenen, Nt prof, Schermerhorn onlangs op pn P. v. d. A.-vergadering in Amster- met een voor hem ongebruikelijke Ifakelijkheklszin als volgt geschilderd: Vm breekt daar ginds de hel los en Mn Indonesië geen Nederlander zijn pea meer zeker!" MET een bezwaard gemoed", al dus lezen wij in de Memorie van Antwoord, „heeft de rege ls de suggestie der Unci inzake het ptechikkingsrecht aanvaard". I ken behoeft er nauwelijks meer aan twijfelen en wij zouden de conse- "enties van een afwijzing in het huidi- stadium ook niet durven aanvaar- met het zelfde „bezwaarde ge- ed" zal ons parlement dit wetsont- ['-l> noodgedwongen accepteren. |,M extra wrange bijsmaak komt daar in dan nog het gevoel de meest ryks- -muwe Indonesische onderdanen sma- ••ft aan hun lot te hebben overgela- - Hoe dit lot zal zijn, dienen wij af «achten. De Nederlandse regering, bch onder internationale druk aan eigen verantwoordelijkheid ont- JM heeft thans de dure plicht te po- Jf;- een deel dier verantwoordelijkheid B'Jte dragen aan de Verenigde Naties, Tto wier auspiciën deze „oplossing" 7?d geforceerd, door de belangen van f- bevolking van Ambon, Timor en de pshassa onder haar speciale bescher- te stellen. Moge deze els in de l^nde Kamerdebatten duidelijk tot king komen! j Het is stellig niet uitsluitend aan I historicus voorbehouden, doch valt I de tijdgenoot niet moeilijk om te I ÏÏ?Uteren. ^at het geschiedboek der I pcrlands-Indonesische ontwikke- I «S gedurende de jaren 19451949 I *jt vele zwarte bladzijden is door- I «ioten. Neerlands houding ten op- 1 ^bte van Ambon, Timor en de Mi- I pMssa vormt daarvan een der som- I wste. i Nooit werd een Koninklijke belofte I onwaardiger en, voor wat Ambon I betreft, teleurstellender wijze in- I AMERIKAANSE VOLDOENING Amerikaanse zijde werd gisteren tot uitdrukking gebracht over van de Indonesische Natio- Tr-J-ommissie van voorbereiding, waar- L_-: Nederlanders op 27 December de j-'^miteit zullen overdragen. Dow- Amerikaans plaatsver- Sedelegeerde bij de Unci, zeide Jgcommlssie bereid is om alle mo- [il fne^ewerking te verlenen. deze verklaring af op een K^nst, die onder leiding stond van ^ed Roem (U.P.). Achtste leerjaar in de Tweede Kamer: (Van onze parlementaire Redacteur). Hoewel op de laatste twee oproepen, ter vergadering van de Tweede Kamer, ten aanzien van de „Wijziging L.O. wet" hoopvol stond aangetekend: „voor zover de beraadslaging niet ten einde is gebracht", werd Donderdagavond tot in de nacht en gisteravond tot na zes sen dapper gediscussieerd over het per 1 Januari a.s. weer verplichte achtste leerjaar. Ja, de Kamer zal zich daar de gele genheid ontzeggen, om eens heerlijk, breeduit over onderwijszaken te rede kavelen! Redekavelen is eigenlijk nog niet het juiste woord voor deze bijzon dere hobby van ons parlement, waarbij alle sprekers, de minister incluis, zich op het aanstekelijke voorbeeld van de L.O. specialist der P. v. d. A Brielle's burgemeester Van Sleen, te buiten gaan aan rompbuigingen en armgezwaai ter ondersteuning van het enthousiaste betoog. Wie deze onderwijs traditie der Kamer niet kent, en ongewaarschuwd zulk een debat bijwoont, denkt op z'n minsc dat er een kabinetscrisis op komst is. Ingewikkelde amendementen en zwaarwichtige moties rollen als pe pernoten door de eerbiedwaardige zaal, waarbij strooiers en grabbelaars zich gelijkelijk verhitten. Maar het resultaat is meestal heel vredig en onschuldig Zo ook dit keer. Behalve alleen van C.H. zijde, had minister Rutten van alle kant veel critiek moeten horen. Het zag er naar uit, dat het wetsontwerp slechts grondig gewijzigd zou worden aan vaard. Maar alle oppositie verzandde in een nietszeggende, zij het hoog dravende motie, waarin de Kamer 'na veel overwegingen cn oordelen de re gering uitnodigt „te geraken tót een wetenschappelijk verantwoord plan van onderwijsvoorzieningen, en dit ter kennis van de Kamer te brengen" De CJï. sprekers noemden 't lange stuk een van staal van ..plannenpolidek en staatsingrijpen" waarvan zij niet waren gediend. Maar de minister consta teerde leuk, dat de mode dezelfde strek king had als het door hem ontwikkel de plan, zodat hij er geen bezwaar te gen maakte. De mótie werd daarop z.h.st. aange nomen. Nog lang bleef men bezig met de artikelen en amendementen, zonder dat er veel aan het ontwerp gewijzigd werd. De leerlingen mogen voortaan weer, ook gedurende het schooljaar, van school veranderen. Het minimum aan tal leerlingen, nodig voor het verkrij gen van de Rijks vergoeding voor het V Gl.O werd van 61 op 51 gebracht. En dat was dan alles. Van rechts werd zowaar nog begon nen aan een principieel debat over de gehuwde onderwijzeres, naar aanleiding van een amendement Van Sleen, Of schoon de voorsteller alleen maar ae papieren rompslomp wilde verminde ren bij het geoorloofd tijdelijk aanstel len van gehuwde vrouwelijke onder wijskrachten. En zo viel geheel ten on rechte op principiële gronden een uiterst practisch voorstel met 31 tegen 43 stemmen. Met dat al is het wetsontwerp nog niet goedgekeurd, al is de goedkeu ring verzekerd. De eindstemming is verdaagd tot Dinsdag a.s. om de de finitieve redactie nog eerst te kunnen controleren. En dan begint de Kamer aan de grote debatten over het R.T.C.-re- sultaat. Conferentie van Zuid-Oost Aziatische landen De Birmese minister van Buiten landse Zaken, Maceng, heeft in een in terview te Londen verklaard, dat waar schijnlijk in Februari aanstaande een conferentie gehouden zal worden van de Zuid-Oost-Aziatische landen met betrekking tot „de verdediging van hun democratische integriteit en souverei- nlteit". Hij voegde er aan toe: „min of meer algemeen is men van gevoelen, dat de leiding van deze conferentie aan India zal worden gegeven" De confe rentie zou worden bijgewoond door In dia Pakistan, Birma, Siam, Australië, Indonesië en de Philippynen. MINISTERSBIJEENKOMST TE KOPENHAGEN. Naar verwacht wordt, zal binnenkort te Ko;>enhagen een bijeenkomst van Scandinavische ministers worden ge houden. Volgens de opinie in gewoon lijk welingelichte kringen te Londen zullen op deze bijeenkomst alleen eco nomische en cuKureJe kwesties be sproken worden. Het vluigtuigmoederschip „Ocean" van de Britse marine, is uit Devonport ver trokken met marinepersoneel aan boord, dat zijn diensttijd aan de Middellandse Zee. in Singapore en het verre Oosten moet doorbrengen. Op de terugreis be gin volgend jaar zal de „Ocean" man schappen meenemen, die hun diensttijd overzee hebben voltooid. Ingevolge het verzoek van de Stichting van de Arbeid had gisteren onder lei ding van de minister-president een bespreking plaats tussen een delegatie uit de Ministerraad en vertegenwoordigers van de Stichting van de Arbeid over de voorstellen tot loonsverhoging, die door de Raad van Vakcentralen bij de Stich ting zijn ingediend. BU de uitvoerige gedachtewisseling over deze voorstellen heeft de regering als haar standpunt medegedeeld, dat zij onder bepaalde voorwaarden niet af wijzend staat tegenover enige loonsverhoging met ingang van 1 Januari a.s., waarby evenwel ook de subsidie-politiek opnieuw zal dienen te worden bezien. Overeengekomen werd, dat thans binnen de Stichting van de Arbeid het overleg tussen werkgevers en werknemers zal worden hervat, teneinde tot nadere gczameniyke voorstellen aan de regering tc komen. Deze voorstellen zullen be trekking hebben op het loon cn op de verhoging van de arbeidsproductiviteit. Gistermorgen omstreeks half vier zijn ten Oosten van Deventer twee goederentrei nen op elkaar gereden. De locomotief van de ene, en een aantal wagens van de andere trein werden volkomen ver nield. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. Men vermoedt dat de machinist van de lange,zwaar beladen trein niet heeft ge zien dat het sein op onveilig stond. Een overzicht van de ravage. Amerikaanse lening van 100 millioen dollar? A.F.B. meldt, dat volgens een mede deling van dr Soemitro, de lening, die Indonesië van de Wereldbank hoopt te verkrügen, 100 millioen dollars be draagt. Dr Soemitro meent, dat deze lening in een tijdverloop van 12 tct 15 jaar van beden af zal kunnen worden afge lost „als de Indonèsiërs hun financiën behooriijk weten te beheren." De mate, waarin men in de Ver. Staten geneigd is, Indonesië van kapitaal te voorzien, zal van grote invloed zjjn op de bin- nenlandsr toestand in Indonesië, zeide dr Soemitro. Onderhandelingen over atoompact tussen*Oost en West? BARUCH TE MOSKOU? Naar van de zyde van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Sovjet- Russische zone verluidt zou de Ameri kaanse financier Bernard Baruch in Moskou met de plaatsvervangende Sov jet-Russische minister van Buitenland se Zaken Gromyko besprekingen ge voerd hebben over een accoord inzake de atoomenergie In verband hiermede herinnert men er aan, dat de Canadese vertegenwoor diger in de commissie van de V.N. voor de atoomenergie, generaal Mc Naugh- ton, te Baltimore verklaard heeft, dat een overeenkomst over de controle op de atoomenergie tussen Oost en West mogelijk was. GEVECHT OP LEVEN EN DOOD. Twee Indonesische bewoners van kampong Golam nabij Tebingtinggi hebben een gevecht op leven en dood gevoerd met een grote krokodil, die een vrouw aanviel toen zij wafer by de rivier wilde halen De vrouw en een man liepen ernstige verwondingen op. D? krokodil moest het ten slotte opge ven.... DE KWESTIE-JERUZALEM. De subcommissie van de politieke commissie heeft met 12 stemmen, bij 5 onthoudingen, de paragraaf van de Australische motie goedgekeurd, waar in voor Jeruzalem een permanent internationaal bestuur wordt gevraagd, alsmede ae nodige waarborgen voor de bescherming van de heilige plaatsen, zowel te Jeruzalem als bulten deze stad. De subcommissie heeft met 9 tegen 6 stemmen, bij 2 onthoudingen, de door San Salvador en Libanon geamendeer de Australische motie goedgekeurd, waarin de beslissing om in Jeruzalem een „corpus separatum'' in het leven te roepen, wordt bevestigd. In de reso lutie wordt de trustschapsraad ver zocht verzocht op zyn komende zitting het statuut uit te werken. De resolutie verwierf de stemmen van Australië. Egypte, San Salvador, Grie kenland, Irak, de Libanon, Peru, de Oekraïne en de U.S.S.R., terwijl Cuba, Israël, Mexico, Nederland, Zweden en Uruguay tegenstemden. Canada en In dia onthielden zich van stemming. Nadat de Australische resolutie was goedgekeurd, besloet de sub-commissie dat alle andere ontwerpen, die haar waren voorgelegd <o.m. het plan van de bemidaelingsccmmissie en het Neder landse ontwerp) verworpen waren. Verdedigingsring is gesloten Nadat reeds geruime tüd geleden de ondertekenaars van het pact van Brus sel inzake een gemeenschappelijke ver dediging tot overeenstemming waren gekc-men veldmaarschalk Montgo mery kreeg daarbij de leiding is nu ook het statsneomplex van het Noord- atlantisch pact tot een vergelijk ge bracht ten aanzien van een gemeen schappelijke verdediging tegen Iedere agressor. Waarmede in de practijk na tuurlijk, gezien de omstandigheden, slechts Meskou kan worden, bedoeld. Wanneer uit Sovjët-kring dan ook \yordt verklaard, dat al deze maatre gelen slechts tegen de Sovjet-Unie zijn bedoeld, dan is deze theorie Juist of onjuist, al naar mate men stelling neemt. Laten we het nu maar esns eerliik zeggen, zonder er doekjes om te winden! Het Westen is geen aanvals oorlog van plan, maar is evenmin van zins om zich op de manier van een Hitler stuk voer stuk nog eens onder de voet te laten lopen. De opgedane ervaring is van dien aard geweest, dat algemeen wordt ingezien: dat nooit meer! Ieder weldenkend mens, die niet in de ban van Moskcu is beland, zal dat moeten toejuichen en steunen voor zo ver dat in zijn macht ligt. Aanvallen is niet de bedoeling, alleen de verdedi ging, het kan niet scherp genoeg wor den omlijnd. Voor Moskcu is het evenwel een hard gelag oir op een dergelijke wijze zich de weg te zien afsnijden naar de ver overing van de wereld en daarom wordt daar natuurlijk itioord en brand geschreeuwd over die „laagheid" der Westelijken om zich te prepareren op de rode vloed, die geheel Oost-Europa reeds heeft overstroomd en druk bezig is om in Azië hetzelfde te deen. Daar om heet te Meskou het zuiver verdedi gend Atlantisch paot een aanvalsver drag. Uit den aard van de zaak is niet bekend gemaakt, welke plannen zijn vastgelegd tot verdediging van West- Eurcpa, dat zich als bakermat der be schaving wil handhaven tegen de rode ZILLIACUS TREEDT UIT VREDESCOMITd. Zllliacus, onafhankelijk labour-par- lementslid, heeft medeaellng geaaan van zijn uittreden uit het Sovjec-Rus- sisch-gezinde Britse vredescomité. In een brief aan de voorzitter van het co mité schryft Zilliacus, die kortgeleden biyk gegeven heeft van sympathie voor het regiem van Tito, dat hy, ofschoon voorstander blijvend van de gronddoel- stellingen van de organisatie, uittreedt vanwege de politiek en de methodes der organisatie. Het comité, aldus Zilliacus, was met zichzelf ln hopeloze tegen spraak gekomen door zich te stellen tegenóver ds „Anglo-Amerikaanse kou de oorlog tegen de Sovjet-Unie en te gen het communisme" en tegelijkertijd „de koude oorlog van Kofnlnform en Sovjet-Unie tegen Joego-Slavië te ver dedigen". FRANS OORLOGSSCHIP UIT NAPOLEONTISCHE TIJD TOT ZINKEN GEBRACHT. Het houten Franse slagschip „Duguay- Trouin", dat door de Britse marine in 1805 in de slag bij Trafalgar waarin Nelson sneuvelde werd buitgemaakt „bood tot het laatste tegenstand", toen het in het Kanaal door Britse oorlogs schepen tot zinken werd gebracht. Vier moderne dieptebommen werden achter eenvolgens onder haar waterlijn tot ontploffing gebracht, doch de „Dugay- Trouin" weigerde tot zinken te worden gebracht". Ten slotte verdween deze veteraan uit de slag bij Trafalgar onder de wa terlijn, met de commandovlag en de Franse driekleur van de campagne wapperend. Terwyi het naderhand tot „Implacable" herdoopte oorlogs schip zonk werden op de begeleidende Britse marinevaartuigen de volledice. bü deze gelegenheid passende-eerbewij zen gebracht. De vlaggen werden ge streken, terwijl de mef geweren bewa pende manschappen het voorgeschreven eerbewijs brachten. agressie, die de rechten van de mens niet voeten treedt en dwingt tot sla vernij. Een slavernU, waarbij die van Hitier nog slechts een zwakke afscha duwing is geweest. Al was deze reeds erg genoeg! Het is nu eenmaal geen gewoonte om militaire voorzorgsmaatregelen uit te bazuinen en dat behoeft zeker geen nadere verklaring. Zo is natuurlijk ook over de genomen besluiten weinig of niets bekend gemaakt, behalve een paar algemeenheden. Doch dit staat vast: West-Europa zal worden verdedigd te gen een rode opmars, waarbij de grens zo ver mcgelljk naar het Oosten zal worden gelegd. Het zal offers vragen, zware offers, doch zij zijn het doel meer dan waard: behoud van de vrij heid, vrijheid van denken, vrijheid van druxpers. vrijheid van de persoonlijke overtuiging. Gelukkig heeft Amerika zich volledig achter het Westen van ons oude we relddeel geschaard en nu zal spcedig van over de Oceaan de toevoer van de nodige wapenen ter verdediging een aanvan<; kunnen nemen. De gelden daarvoor zyn Immers te Washington reeds gevoteerd. Amerika heeft daaroy zelfs een leidende positie ingenomen, hetgeen slechts kan worden toege juicht, want zonder de Amerikaanse hulp zou het er voor West-Europa maar slecht uitzien. Intussen schynt Moskou te willen antwoorden met een nog scherper in zetten van de vredescampagne, die het reeds druk doende is te vceren. Een vredescampagne met de mond, doch ge speend van alle werkelykheid. Zodra hei op daden aankomt, geelt Meskou niet thuis! Geen wonder derhalve, dat ook te Lake Success Wysjinsky's ziet gefluit geen gehoor vindt en zyn stem, die wordt van een roepende in de woestijn. Zoals gebruikeiyk ln alle stilte heeft in Hongarye weer eens een vergade ring van de Kcmlnform plaats «even den, Voor zover men aan de besluiten ruchtbaarheid heelt willen geven, schijnt het, dat het Kremlin de rol van vreoes.-naniak wil voortzetten. Maar wie weet, wat daarnevens ls vastgelegd om het communisme verder uit te dragen over de nog niet „bekeerde" wereld? Scherpei dan ooit blijft immers in de saie.het-landen van Moskou de zui veringsactie in werking ais afweer te gen Tritoisme en wat daarmede annex is. Dit litolsmé heeft Moskou leiyk achter op gebracht. Eerst zal daarmede te vuur en te zwaard moeten zyn afgerekend, wil Moskou hier in het Westen waar agressief kunnen optreden zonder wa pen-gebruik. Zal het Kremlin daarin nog kunnen slagen? Trots de meest rigouieuse maatregelen lykt ons dat nog niet zo zeker, want in het z.g. Titoisme ligt immers verankerd ae zucht naar nationale ze.fstandighe.d, die niet volledig ondergeschikt worat gemaakt aan het belang van Meskou. rin leeft in ieder volk, al wordt het nog co onderdrukt, niet steeds die zucht naar zelfstandigheid, los van politieke richting? De vraag stenen lykt ons het ant woord tevens. En tegen wapen-geweld is nu het antwoord gesteld voer zover het or.s wereldje betreft! De verdedigingsring is gesloten. NU EN DAN REGEN. De Bilt verwacht tot morgenavond: Zwaar bewolkt met nu en dan regen. Aanvankeiyk langs de Waddenellanu.m nog stormachtige, overigens geleide.yk verder afnemende Westelijke wind. Morgen in de loop van de dag weer aan wakkerende en tegen de avond aan de kust wellicht opnieuw stormachtige wind, hoofdzakeiyk tussen Zuidwest en West. Weinig verandernig in tempera tuur. (Opgemaakt te 10 uur). 4 DECEMBER Zon op: 8.29 uur; onder: 16.31 uur. Maan op. 15.2-1 uur; onder: 7.32 uur '5 15 V.M.). Ho->g water te Katwijk te 2.23 en 14.39 uur. (c'12 tc 2.56 en 15.10 uur). bestaat uit tien pagtna'a.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1