Oud-Leidenaar dr Herman Coster sneuvelde
voor 50 jaar bi] Elandslaagte
Prophylaxefonds bestrijdt de rheumatiek
Dr Van Anrooy's ere-avond met
Residentie-Orkest
Geza Anda speelt een overrompelende Tschaikowsky
Een kou, een griep
Officiële publicatie
ZATERDAG 23 OCTOBER
<©p 31 Oct. 1899, gisteren voor vijftig jaar, sneuvelde tijdens de Boeren
oorlog in de slag Elandslaagte dr Herman Coster, oud-alumnus van de
Leidse Academie en staatsprocureur der Zuid Afrikaanse Republiek. Kort na
zijn dood werd op het Academieplein een gedenksteen onthuld, teneinde zijn
opofferende beslissing, genomen in de geest der Idealen die hij bewust was
te hebben ontleend aan de sfeer van de Alma Mater, voor het nageslacht
vast te leggen. Bij deze steen vond gisteren een eenvoudige, doch treffende
kranslegging plaats, voorafgegaan door enige toespraken, welke in verband
met het weer niet op het plein, maar in het Groot Auditorium werden ge
houden. De plechtigheid werd o.m. bijgewoond door de thans hoogbejaarde
weduwe van dr Coster en de gezant van Zuld-Afrika in ons land, prof. B.
D. Bosman.
Eenvoudige herdenking
in de Academie
Als eerste spreker trad in het Groot
Auditorium op prof. Bosman, die na
mens zijn land de diepe erkentelijkheid
onder woorden bracht voor het grote
offer, dat Herman Coster voor zijn zo
nauw met Nederland verbonden nieuwe
vadeiland heeft gebracht. De hulde, die
aan de nagedachtenis van Coster wordt
betuigd betekent evenzeer een grote er
kentelijkheid jegens de vele andere Ne
derlanders, die hun leven gaven voor de
Zuidafrikaanse zaak. Leek het eerst als
of de offers tevergeefs waren, thans
blijkt wel. dat de vrije en krachtige Zuid
afrikaanse staat mede op de idealen van
deze strijders voor vrijheid en recht zijn
gegrondvest.
Namens de Universiteit sprak de rec
tor magnificus, prof. dr B. A. van Gro
ningen over de oorsprong van de onder
linge volksverbondenheid, die spr. hoofd
zakelijk meende te mogen zien in het
Gemeenschappelijk streven naar verwe
zenlijking van gemeenschappelijke idea
len. waarvoor meestal gezamenlijke of
fers worden gevraagd. Wat geldt voor de
verbondenheid binnen een volk geldt
evenzeer voor de banden tussen volken
onderling, welke banden groeien kun
nen door offers van de" zonen van het
ene volk voor de idealen en de strijd van
het andere. In deze geest gezien heeft
Herman Coster door zijn welbewuste of
fer de banden tussen Holland en Zuid-
Afrika in hoge mate versterkt. Juist die
verbondenheid spreekt zo duidelijk uit
de zinrijke gelijktijdigheid van deze her
denking en een soortgelijke herdenking
in Pretoria. De steen, welke de herinne
ring aan dr Coster voor het nageslacht
bewaart, is niet op een willekeurige
plaats aangebracht, maar op de muur
van de Leidse Academie, uit welker sfeer
en idealen Caster zich bewust was zijn
karakter te hebben verworven en be
slissing tot steun aan de zaak der Boe
ren te hebben genomen. Na een woord
van dank tot mevr. Coster, die op zo
hoge leeftijd nog naar Leiden heeft wil
len komen om de betekenis van de her
denking nog te verdiepen, besloot spre
ker met de laatste woorden van de ge
denksteen: „Ere zij zijner nagedachte
nis".
Als laatste spreker voerde mr P. J
Idenburg het woord als algemeen secre
taris van het Afrika Instituut en voor
zitter van de afdeling Leidden van de
Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging.
Mr Idenburg beschreef de indrukwek
kende omgeving van Elandslaagte, waar
een eenvoudige granieten gedenkzuil
blijft herinneren aan de door de Ne
derlanders daar geleden verliezen. On
danks de verschillen die er bestaan tus-
;en Nederland en Zuid-Afrika vindt de
Nederlander daar steeds iets eigens,
zeker wanneer hij het land goed leert
kennen door het tot het zijne te maken,
zoals Coster dat deed. Reeds tijdens
zijn studie richtte zijn leven zich op
JUBILEUM-UITVOERING
„DIE JAHRESZEITEN".
Ter afsluiting van de viering van
haar 30-jarig béstaan hoopt de Chr.
Zangvereniging-Kerkkoor „Ex Animo",
een uitvoering te geven van „Die Jah-
reszeiten" van Jos. Haydn. Als solisten
werken mede Ankie van Wickevoort
Crommelin, sopr.; Han le Fèvre, tenor
en Anton Eldering, bas, terwijl de be
geleiding wordt verzorgd door het Ned.
Kamer Symphonie-Orkest o.l.v. Sam
Swaap. Het geheel staat onder leiding
van Herman de Wolff.
UNIVERSITEITSNIEUWS.
Geruime tijd geleden meldden wij,
dat het Prytaneum aan het Rapenburg
34, de zetel van talrijke univevsitaire-
en studenten-organisaties aan zijn be
stemming zou worden onttrokken, om
dat het gebouw in beslag zou worden
genomen ten behoeve van een noodza
kelijke uitbreiding van de Raad van
Arbeid.
Thans lezen wij in het zojuist ver
schenen „Leids Universiteitsblad", dat
de toestand van het oude pand van
dien aard is, dat de R. v. A. per 1 No
vember a.s. de huur al weer heeft op
gezegd en slechts enkele kamers heeft
gevraagd tijdens de kantooruren.
De penningmeester van het Leids Uni-
versiteitsfonds, mr A. van de Sande
Bakhuyzen heeft nu zijn oog gericht op
drie andere gebouwen, welke aan de
eisen van een Prytaneum kunnen vol
doen, doch helaas moet de kans, dat een
dezer huizen voor een redelijke prijs be
schikbaar komt, gering worden geacht.
Prof. Dr C. C. Berg, de heer J. Drij-
ber, mr K. Wiersma en mej. Dekking,
zyn voorts benoemd tot leden ener com
missie, wier taak het in de eerste plaats
zal zijn een nieuwe universitaire struc
tuur te vinden in verband met de her
vorming van het Hoger Onderwijs.
Lezers schrijven
DE VOETGANGERS EN DE
BOSTELBRUG.
De heer J. G. Gompelman vestigt de
aanlacht op de gevaarlijke situatie die,
vooral voor schoolkinderen, ls ontstaan
door het gedeeltelijk buiten gebruik stel
len van de Bostelbrug. Aan de regeling
van alle soorten verkeer is gedacht, de
^oecganger echter wordt wel gemaand,
door borden en door aanroepen door po-
ntie-agenten, om over te steken, maar
boe deze voetganger aan de overkant
ïïioet komen, schijnt bijzaak te zijn.
elfs op de uren, dat de scholen uitgaan
15 er geen enkele politie-man, die zich
er om bekommert, dat die „zwarte vlek"
u'eg moet.
Zou het geen aanbeveling verdienen,
Juist op deze uren de agenten te be
esten met het veilig overbrengen van
de kinderen.
En indien dat niet mogelijk is, waar
om dan geen smal looppad op het trot
toir vrij gelaten, langs de brugleuning.
trottoir ligt ongeschonden achter
oe schutting weggestopt en volgens de
"richten wordt dit ook niet afgebroken.
mr moet en kan een betere oplossing
borden gevonden. I
Zuid-Afrika en de Transvaal trok hem
ten slotte als levensroeping. Kruger had
geen grote verwachting van de Neder
landers in geval van internationale
moeilijkheden, doch toen de oorlog uit
brak aarzelde Coster niet. Met inzet
van zijn gehele persoonlijkheid trok hij
mede ten strijde en bracht hij het hoog
ste offer. Coster zag verder dan de toen
zo algemeen verwachte overwinning op
als een geestelijke en achtte het een
voorrecht als Nederlander daarin zijn
deel te mogen hebben. In de vijftig jaar
die sinds zijn dood zijn verlopen is er
veel veranderd in de wereld, ook in de
verhouding tussen ons land en Zuid-
Afrika. De band echter blijft stand
houden. Wie in Zuid-Afrika nog steeds
het land van Kruger zoekt wordt te
leurgesteld. V/ie echter oog heeft voor
de evolutie, zal nog steeds na vijftig
jaar bezieling kunnen vinden in die Ne
derlandse strijders in Zuid-Afrika voor
gerechtigheid en geestelijke vrijheid,
waarvan Herman Coster een der voor-
naamsten was.
Na de toespraken begaf het gezel
schap, waaronder zich o.m. bevonden
de president curator en een tweetal
curatoren van de Universiteit en Col
legium en Bestuur van Studentencorps
en WSL benevens commanderende of
ficieren Van de studentenweerbaarheid
Pro Patria, zich naar het Academie
plein, waar de Zuid-Afrikaanse gezant
prof. Bosman een krans legde aan de
voet van de steen, waaraan de rector
magnificus een bloemenhulde namens
de Universiteit toevoegde.
De genodigden bleven nadien nog
enis'e hh bijeen in de receptiekamer.
Opening van een nieuwe
afdeling
Hedenmorgen nam het Prophylaxe
fonds zün nieuwe afdeling voor rheu-
matische aandoeningen cn physische
therapie, gelegen op het terrein van
het Academisch Ziekenhuis, in ge
bruik.
Het Prophylaxefonds, officieel „Fonds,
bedoeld in artikel 125, lid 1, dei- Ziekte
wet" geheten, is een fonds, waarin de
uitvoeringsorganen dier wet Raden van
Arbeid en bedrijfsverenigingen) jaar
lijks een bedrag moeten storten geluk
aan Va 0/00 van het verzekeringspllchtig
loon. Deze gelden zijn bestemd tot het
nemen of bevorderen van maatregelen,
die strekken om ziekten van ingevolge
de Ziektewet verzekerde personen te
voorkomn of die de geneeskundige be
handeling ten goede komen. Vertegen-
,Ik kwam zo verschrikkelijk graag in Leiden"
Dit was, vóór de pauze, de avond van Van Anrooy; daarna die van Gera
Anda.
Dr Van Anrooy, als in tijden van weleer, weer op het podium te zien en
hem ontroerd te horen danken voor de perfecte uitvoeringen van zijn
romantische jeugdcompositle. „Das kalte Herz" en van de eeuwig frisse,
levenskrachtige en met het hoogste vakmanschap geschreven „Piet Hein-
Rhapsodie", was een moment, waarop hij, nóch zijn auditorium gere
kend had!
Dertien jaar geleden had prof. Hui-
zinga hem bij zUn afscheid van Leiden
de stad der professoren en studenten
waar hij, zo getuigde dr Van Anrooy,
zo verschrikkelijk graag kwam, toege
sproken.
Nu stond de 70-jarige meester, aan
wie ook het Residentie-Orkest zo ver
schrikkelijk veel te danken heeft, weer
voor ons. Hij sprak over zijn moeilijke
jaren, waarin om ieder dubbeltje voor
zijn orkest gevochten moest worden en
verheugde er zich over, dat dit orkest
thans bij Van Otterloo in veilige ha
ven is geland. „Laat geen kapers op de
kust komen!" luidde zijn waarschuwend
woord.
Eenvoudig als immer nam Van An
rooy de schier niet eindigende ovaties in
i ontvangst en schudde de handen van
I zijn vroegere medewerkers, waarvan er
j nog een 20-tal orkestlid is. Een spontaan
i opgewelde geste!
Lelden bleek Van Anrooy gezien ook
het daverend applaus bij zijn binnen
komst - gelukkig niet vergeten, evenmin
als hij zijn Leldenaars. Dat is op deze
ere-avond duidelijk gebleken!
Het bovenstaande ter introductie van
onze recensie. Als opening en als „hom
mage" aan de Brahms-vereerder Van
Anrooy de feestelijke „Akademlsche
Festouverture"brillant en geestig, maar
ook ernstig, in schittering van volle,
glorieuze orkestklank. Gebouwd op het
studentenlied en met een fameuze cli
max.
Brahms op z'n best: begrijpelijk, dat
Van Anrooy zijn hart aan hem verpand
heeft.
Dan Van Anrooy zélf met fragmenten
uit het „Das kalte Herz", het Kerst
sprookje, romantisch en melodieus,
met èl zijn raffinement en £1 zijn gran
diose virtuositeit!
Het éclatante applaus brak als een
storm los.
Volkomen verdiend na een prestatie,
getuigend van waarachtig kunstenaar
schap, dat iedere vezel tot trilling
bracht,
Geza Anda behoort, in déze vorm,
tot de allergrootsten!
Het in vervoering gebrachte audito
rium, dat de zaal zo goed als volledig
vulde, heeft dit duidelijk onderkend.
Zo is deze avond al direct tot een
hoogtepunt uitgegroeid: door het
weerzien en -horen van Van Anrooy,
door de spanningen opgeroepen door
Geza Anda en door de wetenschap, dat
Van Otterloo er is, van wie wij grote
daden met dit orkest verwachten mo
gen!
H.
Gemeentebestuur kreeg
een boom
VAN HET THEOL. DISPUUT
QIUSQUE SUIS VIRIBUS.
Een zeker niet alledaags geschenk
had het gemeentebestuur, vertegen
woordigd in de persoon van wethouder
A. J. Jon seleen, gistermiddag in ont
vangst te nemen: een boom. Het oudste
theologische dispuut, het „Collegium
Theologicum c.s. Quisque Suis Viribus",
dat reeds in 1941 100 jaar bestond, had
het initiatief tot deze aanbieding ge
nomen. En zo waren gistermiddag op
de Groenhazengracht, welke gracht in
de beginperiode van Q.S.V. door dit
(Foto „L.D.'VVan Vliet)
Na de kranslegging voor de gedenksteen.
Geheel rechts de gezant van Zuid-Afrika
prof. B D Bosman, links de rector-mag-
nifloUB prof. dr B. A. van Groningen,
naast wie de weduwe van dr Herman
Coster.
Inaugurele oratie
prof. dr G. J. Sirks
AARD, PLAATS EN TAAK VAN
HET BELIJDEN.
ïn het Groot Auditorium van de Rijks
universiteit aanvaardde prof. dr G. J.
Sirks gistermiddag het ambt van hoog
leraar in de Godgeleerdheid aan het
Seminarium der Remonstranten door
het uitspreken van een inaugurele ora
tie, getiteld „Voor God wil ik belijden".
Spreker behandelde in deze oratie de
problemen rond de aard, de plaats en
de taak van het belyden. Geloof, aldus
prof. Sirks, vindt zijn 'achtergrond en
oorsprong in openbaring. Geloof is het
aan de mens gegeven geschenk, waar
achter de openbaring van Gods kant
staat. Deze openbaring is van God uit
naar de mens toe de principiële daad,
waarop het belijden het principiële ant
woord van de mens is; het belijden moet
als eerste functie van het geloof worden
gekend. Dit belijden is dus iets van de
mens, niet van God. Maar belijden
wordt eerst geboren als de mens zich
voor God stelt. Hoe persoonlijk deze
belijdenis voor God ook is, toch kun
nen mensen elkaar hierin vinden, waar
door de belijdende groep, de belijdende
kerk wordt geboren. In deze functie
spreekt de Kerk niet uit Gods naam,
«te "*2Smteeén'' «malleden
zentanz). Zijn Piet Hein-rhapsodie blijft
een onverwoestbaar specimen van spran
kelende vitaliteit uit zijn beste jaren,
met een thematiek om voor te knielen!
Beide werken met liefde en toewijding
gebracht door Van Otterloo, die er een
welverzekerde entrée als nieuwe orkest
leider mee maakte.
Nog beter kon hij in het accampagne-
ment van Tschaïkowsky's beroemd eer
ste pianoconcert bewijzen, wat hij waard
is: d&t was superieur!
Geen sinecure een pianist van derge
lijk formaat en zulk een „grandeur" te
begeleiden als de fenomenale Hongaarse
„meesterpianist" Geza Anda.
Tallozen speelden ons dit concert voor;
weinigen echter met zulk een overrom
pelende macht, zulk een energlsche stu
wing, maar ook met zulk een poëtische
innigheid in de langzame delen. Dit was
planistiek van zeldzame orde: een bo
ven zichzelf uitgroeien en een meesle
pend élan van zelden gehoord niveau.
Tschaikowsky: alweer romantiek „pur
sang", bü wie het effect niet slechts mid
del, maar ook doel ls te épateren. Maar
wiens muzikaliteit met-dit-al, het hart,
onstuimig kloppen doet. Speciaol wan-
bestuur vele leden en oud-leden
bijeengekomen. In een geestig speech je
schetste de praeses van Q.S.V., de heer
D. Tjalsma, de bedoeling, welke aan
dit gesohenk ten grondslag ligt: Leiden
te danken voor haar grote gastvrijheid,
nu al meer dan een eeuw aan leden
van Q.S.V. bewezen. Uiteraard kon in
1941 geen sprake zijn van een herden
king van dit eeuwfeest, in verband
waarmede de feestelijkheden werden
verschoven tot 1945, in welk jaar een
bescheiden feestviering plaats vond.
Aangezien ook toen nog geen uitvoe
ring kon worden gegeven aan het reeds
in 1941 genomen besluit om ter gele
genheid van dit eeuwfeest aan de stad
Leiden een boom aan te bieden, werd
deze overdracht bepaald op 21 October,
de datum, waarop één der ere-leden
van Q.S.V., ds G. J. Sirks, zijn ambt
als hoogleraar der Leidse Universiteit
aanvaarden zou. De heer Tjalsma, die
hierop aan wethouder Jongeleen vroeg
dit geschenk te willen aanvaarden, deel
de nog mede, dat over enige tijd ook
een hek met gedenkplaat om de boem
zal worden geplaatst.
Wethouder Jongeleen dankte namens
het gemeentebestuur voer deze aardige
geste, waarna de boom, die op weg naar
zijn bestemming enig, door een ander
dispuut, moedwillig veroorzaakt opont-
Prof. dr G. J. Sirks.
neer een Geza Anda het u voortovert: houd had ondervonden, werd geplant.
doch staande voor God. Vergeet zij dit,
dan loopt zij gevaar kwijt te raken dat
zij haar opdracht van Hem ontving als
dienares.
Het belijdende antwoord aan God
wordt niet alleen in de vorm van het
woord gegeven, maar ook in die van de
zedelijke daad en de symbool-hande
ling, elk met hun eigen waarde, waar
door het een antwoord van de gehele
mens wordt.
De taak van het belijden laat zich,
aldus spreker, eigenlijk alleen Bijbels
omschrijven door het ons openen van
de wereld der Heerlijkheid.
Spreker behandelde ten slotte de
schijnbare tegenstelling tussen het in
dividuele van 't belijden, waarin de men
selijke persoonlijkheid wordt veronder
steld en de belijdingstaak der gemeen
schap, om te concluderen dat de theologie
zal moeten zoeken naar 't vinden van die
gemeenschap, die als gemeenschappe
lijke persoonlijkheid voor God belijden
wil.
Na de oratie werd een drukbezochte
receptie gehouden in het Academie
gebouw.
woordigers van de overheid, van de uit
voeringsorganen en van de georganiseer
de werkgevers en werknemers vormen
het fondsbestuur onder voorzitterschap
van dr P. Muntendam, directeur-gene
raal van de Volksgezondheid.
Aan de rede, die dr Muntendam in
tegenwoordigheid van een kleine schare
deskundigen en belangstellenden hield,
ontlenen wij het volgende:
Van meet af aan heeft het Prophy
laxefonds de strijd tegen het rheuma in
zijn programma opgenomen in verband
met de grote sociale betekenis van die
ziekte. De praktijk der sociale verzeke
ring. die in nuchtere cijfers )f. 10.000.000
ziekengeld per jaar alleen reeds voor ar
beidsongeschiktheid wegens rheuma) de
economische en sociale lasten van het
rheuma voor ons volk aantoont, heeft
de vooruitziende blik van de pioniers
van 1931 bevestigd. Met ere worden in
dit verband de namen genoemd van dr
Van Breemen, dr Josephus Jitta, prof. dr
H. A. Kuenen en wijlen dr F. Touw,
In 1934 kon het Prophylaxefonds over
gaan tot de oprichting van een beschei
den rheuma-afdéllng aan de afdeling
voor Interne geneeskunde van de Rijks
universiteit alhier. Dit wetenschappeli./c
centrum voor de rheumabestrüding heeft
thans een eigen huisvesting gekregen in
vier paviljoens (Zweedse barakken), die
zün opgetrokken op het terrein van ge
noemd ziekenhuis. Door deze ligging
blijft de nauwe samenwerking met de
kliniek voor interne geneeskunde onder
leiding van prof. Mulder, de opvolger
van prof. Kuenen mogelijk. Deze sa
menwerking tussen rheuma-afdeling en
interne kliniek is noodzakelyk. Het mo
derne rheuma-onderzoek en de daaruit
voortvloeiende therapie hebben geleerd,
dat een moderne rheumabestrüding
onmögelük is zonder clinische afdeling.
Na de officiële ingebruikneming leid
de het hoofd van deze rheumatiekafde
ling, dr J. Goslings, inspecteur van de
volksgezondheid in algemene dienst, de
genodigden door de paviljoens rond.
FILMAVOND VAN „DENNENHEUVEL"
De afdeling Leiden van de Vereni
ging tot verpleging van hoofdarbeiders
in herstellingsoorden en sanatoria
.Dennenheuvel", die haar leden reeds
vele interessante avonden .voorzette,
had gisteren in de vrüwel geheel ge
vulde grote zaal van Den Burcht een
filmavond belegd, welke met een kort
Inleidend woord werd geopend door de
voorzitter, de heer C. Lau. Spreker, dis
zün blüdschap uitsprak over de toene
mende belangstelling voor het werk der
vereniging, wees nog eens op het sym
pathieke doel van Dennenheuvel", die
dank zü haar 'herstellingsoord te Os-
sendrecht en haar sanatorium te Ren-
kum aan vele zieke en rustbehoevende
hoofdarbeiders herstel van gezondheid
gaf.
Vertoond werden deze avond de
prachtige bloembollenfilm „Hollands
Glory", het bloemencorso 1948 en het
bezoek, dat Winston Churchill indertijd
aan Voorhout bracht, films, welke wü
reeds eerder in dit blad bespraken. Het
Hollands Bloembollenhuls te Lisse, dat
deze kleurenfilm ter beschikking stelde,
had daarvoor een woord van dank in
ontvangst te nemen.
koorts en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SANAPIRIN
Buisje 25 tabl. 40 ct; 50 tabl. 75 ct
(Adv.)
Expositie Will Tweehuysen
IN TENTOONSTELLINGSZAAL
N.W.B.
Een nieuw expositie zaaltje vraagt in
onze stad aandacht: dat van de Neder
landse Wetenschappelijke Boekhandel
aan de Breestraat. Het. ligt in de be
doeling daar aan jonge Leidse schil
ders de gelegenheid te geven hun werk
in het openbaar te presenteren en hun
zodoende groter bekendheid te schen
ken. Dank zü het initiatief van de
directeur der N.WH., de heer J. Ver
voort is hiermee een loffelük initiatief
verwezenlükt.
Als eerste schilder is Will H Twee
huysen aan de beurt, wiens werk reeds
eerder, o.a in de Lakenhal de aandacht
heeft gevraagd. In de kleurige entou
rage van de geheel gerestaureerde ex
positie-ruimte, die een kleurige en
smaakvolle indruk maakt, dank zü de
practisohe uitvoering door de heer M.
Jonkman, lid van het Leidsch Kunst
centrum. maakt ook de artistieke bloe
menversiering van de heer Kriest een
harmonieuse indruk, zich volkomen
aanpassend bü Tweehuysen's schilde
rden.
Gisteravond is deze expositie geopend
door wethouder Van Schalk, nadat- de
heer Vervoort een kort openingswoord
had gesproken. Hierop belichtte de heer
Jonkman de figuur van Will Twee
huysen. Hij sdhetste hem als een
abstract schilder, bü wie de kleuren ons
terugvoeren naar de blijheid van het
leven.
Wü moeten, aldus de heer Jonkman,
bij het beschouwen van een schilderij
van een tijdgenoot geen verkeerde con
clusie trekken, door dit te zien als een
quasi intellectueel gedoe of een in-
tellegent spel van vormen en kleuren.
Maar als een schepping, die natuur-
Iükerwüs tot stand kwam als een lo
gisch gevolg van zijn menselük rhyth-
me. dat hü vorm' heeft willen geven.
Wethouder Van Schaik verrichtte
hierop de opening, waarbij hü de sociale
zijde .,van deze en komende eie's
schetste.
De expositie omvat 10 schilderijen
en evenzo veel tekeningen.
Daarin verkrijgen wü wederom een
indruk van Tweehuysen's gaven. Hü
geeft ontegenzeggelük op een zeer in
dividuele v/üze zijn visuele indrukken
weer. Het betreft allen werken, die hier
nog niet eerder gezien zün, Het heeft
ons getroffen dat zich een krachtiger
expressie bü hem openbaart. Het ac
cent ligt in hoofdzaak op de suggestie
ve en h»Jdere kleurenwerking, waarbij
voor ons persoonlük evenwel de vorm
geving geen gelijke tred houdt. In de
tekeningen valt meermalen de knappe
techniek te memoreren.
In hoeverre Tweehuysen het „expe
riment" reeds overwonnen heeft, zal de
toekomst moeten uitwüzen. In ieder
geval is de frisse en originele toets van
e'ke compositie een te appreciëren
element.
Het streven der initiatiefnemers, om
Jonge kunstenaars in een moeilijke tijd
te steunen, kunnen wü hartelijk waar
deren.
H.
Ned. Mij. voor Nijverheid
en Handel
PROF. DR F. A. G. KEESING OVER
HET INTERN. BETALINGSVERKEER.
In de gisteren in „Het Gulden Vlies"
gehouden jaarvergadering van het de
partement Leiden van de Ned. Mü-voor
Nüverheid en Handel heeft de voorzit
ter, de heer N. C. F. van Ginkel, aller
eerst in sympathieke woorden het ver
scheiden van de heer J. J. Groen, die
sinds November 1936 in het bestuur zit
ting had, herdacht. Vervolgens bracht
de secretaris, mr M. B. Vos, het jaar
verslag uit, waaruit viel te concluderen,
dat het departement Leiden, dat ln
19%7 93 leden en in 1948 112 leden had,
momenteel 127 leden telt. Voorts werd
in deze vergadering het financieel jaar
verslag van de penningmeester, de heer
H. H. Tieleman goedgekeurd. Als be
stuursleden werden met algemene stem
men herkozen de heren N. C. F. van
Ginkel, J. van Deventer en P. Herfst.
Tüdens eon hierna volgende lunch,
hield prof. dr F. A. G. Keesing, raads
adviseur bü het ministerie van Finan
ciën, 'n causerie, waarin hü een uiteen
zetting gaf over de problemen van het
inter-Europese betalingsverkeer.
Spreker, die vooraf opmerkte, dathü.
gezien de gecompliceerdheid van dit
vraagstuk, slechts in grote lünen op
deze materie kon ingaan, zette uiteen,
dat de diverse landen na de bevrijding
hun internationale relaties op handels-
en financieel gebied opnieuw moesten
bezien, c-.q. opbouwen. In die tüd is een
oplossing gezocht en gevonden in het
z.g.n. bilaterale overleg, waardoor een
complex van bilaterale handels- en be-
talingsovereenkomsten ontstond. In de
toentertüd gegeven omstandigheden
heeft dit niet slecht gewerkt, alhoewel
het ideaal niet werd bereikt. In aan
sluiting hierop weidde spreker uit over
de in 1947 te Parijs gehouden büeen-
komst, waarin een monetair accoord
tot stand kwam tussen enkele Mar
shall-landen, w.o. ook Nederland en uit
welke vergadering de idee naar voren
kwam om met het bilaterale stelsel te
breken. Hieruit ls het eerste verdrag
voor Europese compensatie geboren. Als
uitvloeisel hiervan werd een informatie
centrum opgericht, waartoe de Bank
voor Intern. Betalingen te Bazel werd
aangewezen. Al direct na de totstandko
ming van dit verdrag werden ook de
andere MarshalL-landen tot medewer
king uitgenodigd. Enkele gaven daaraan
gevolg, doch niet alle; met name Enge
land hield zich afzüdig. Hoewel de com-
pensatie-mogelükheden nog gering wa
ren, heeft men met de daarbü opgedane
ervaringen veel practisch nut gedaan.
Hierna belichtte prof. dr Keesing uit
voerig de betekenis van de Marshall
hulp. Ten slotte stond spreker stil bij
hetgeen zich rond de Jongste devaluatie
heeft afgespeeld. Hoewel er door deze
devaluatie diverse posities zün verbe
terd, keurde spreker de manier, waarop
zü door Engeland was afgekondigd (per
radio) ten sterkste af. Veeleer had hier,
aldus spreker, een overleg dienen plaats
te hebben. Voorts was prof. Keesing
van mening, dat de nieuwe koersbepa
ling t.a.v. het betalingsverkeer nog zeer
slecht is georganiseerd. Ofschoon de
gevolgen van deze devaluatie nog niet
zün te overzien, achtte spreker het ge
wenst om tot een nauwe samenwerking
op monetair gebied te geraiken. Het is
een eerste eis, dat de verantwoordelüke
staatslieden van Europa zich op korte
termü'n beraden hoe of een dergebjke
samenwerking krga worden verkregen.
Na afloop van deze causerie ontstond
een geanimeerde gedachtenwlsseling,
welke prof. dr Keesing gelegenheid gaf
op enkele vraagstukken nog dieper in
te gaan. Met een kort dankwoord van
de heer N. C. F. van Ginkel werd deze
vergadering gesloten.
GEMEENTEBESTUUR ONTVANGT
GEREPATRIEERDE MILITAIREN.
De ln de laatste maanden uit Indo
nesië gerepatrieerde militairen zullen
a.s. Woensdagavond door het. gemeente
bestuur in het Stadihuis worden ontvan
gen.
Ook de Band Nederland—Indonesië
organiseert voor de bü haar aangeslo
ten en uit Indonesië teruggekeerde mi
litairen een ontvangst en wel op as.
Donderdag in de Stadsgehoorzaal. Te-
gelü'kertüd zal dan het 4-jarig bestaan
van de Band worden herdacht. Het
R AO.-gezelsohap o.l.v. kapitein Van
Ewü-k heeft de verzorging van deze
avond op zich genomen.
INAUGURATIE VAN
GASTHOOGLERAAR,
Vrüdag 28 October a.s., des namid
dags te 4 uur zal prof. dr Perry Miller,
gasthoogleraar vanwege de Harvard-
Leiden Fundatie voor het studiejaar
19491950, zün ambt aanvaarden met
het uitspreken van een inaugurele oratie
in het Groot-Auditorium van het Aca
demiegebouw.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Nederlands recht: de dames H. A. J.
Maas (Rotterdam) en E. v. Slooten
(Rotterdam) en de heer H. J. Schot
vanger (Haarlem); doctoraalexamen
geneeskunde: de heren J. H. van Dük
(Den Haag), J. P. Nater (Rotterdam),
M. W. Smits (Rotterdam) en A. F. Wet
land (Vlaardingen)artsexamen le ge
deelte: de heren D. W. v. Bekkum (Lel
den) en W. H. J. Bosman (Rotterdam);
artsexamen 2e gedeelte: de heren W. B.
Camoenié (DenHaag), Gan TjongBen
(Leiden) en W. Ouwehand (Scheve-
ningen)
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN:
Adolf, z. van A. von Lehn en W. Fillppo;
Alphonse. z. van H. P. M. PIJe en F. P.
Bertens; Gerrlt Jan. z. van J. J. van den
Berg en J. Been; Anna Maria, d. van J.
Kloijhorst en J. M. Lampe; Gerardus. z.
van J J. Vermond cn G. Sierat; Jozef
Johannes Maria Gabriel, z. van J. N. J.
Breurlng en M. M. A. Colla.
OVERLEDEN:
M. A. Weüers, hulsvr. van J. Smlttc-
naar, 67 Jaar; T. M. Hoogkamer, z.. 4
maanden; C. P. Harteveld, man. 43 Jaar;
L. A. C. van Loo, man, 63 Jaar.
INENTING TEGEN POKKEN.
Met verwüzlng naar de publicatie van
14 October J L wordt bekend gemaakt,
dat ook op Woensdag 26 October 19-19 van
14.3015.30 uur ln het gebouw van de
G G. en G.DNieuwe Mare 13a, weer
kosteloos gelegenheid zal worden gegeven
tot:
a. inenting van kinderen beneden de 2
Jaar;
b. herinenting (d.w.z. opnieuw inenten
van hen, die reeds eerder met succei
zün ingeënt) van oudere personen (ldm-
deren en volwassenen).
Trouwboekje of stamkaart meebrengen.
Lelden. 22 October 1949.
De Directeur van de G.G. en G.D.,
O. R. ZIJERVELD.
