De komende maansverduistering
Vier golflengten voor de visserij
Radio-Scheveningen komt versterkt
in de aether
"N
.j^==S=====
KBB
3 To
fiïet noodlottige
halssnoer
PANDA EN DE MEESTERAJITVINDER
Kerkelijk Leven
Radio-programma
88ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Woensdag 5 October 1949
Tweede Blad No. 26812
Een indrukwekkend
schouwspel
(Van een bijzondere medewerker).
In de nacht van Donderdag 6 op
.Vrijdag 7 October zullen wij getuige
kunnen zijn van een even zeldzaam als
imposant schouwspel: een maansver
duistering.
De verduistering heeft plaats van
kwart over drie tot halfvljf, doch dit
indrukwekkend natuurgebeuren is de
opoffering van een deel onzer nacht
rust zeker waard. Wanneer wij echter
dit verschijnsel niet alleen willen be
kijken maar ook begrijpen, moeten we
al voor zonsondergang onze waarne
mingen beginnen.
BEGIN KORT VOOR ZONS
ONDERGANG!
Dan zien wij even na zessen de zon
vrijwel in het Westen achter de hori
zon verdwijnen, terwijl juist aan de
andere kant, in het Oosten, de bijkans
volle maan reeds laag boven de kim
zichtbaar is.
Achter ons de zon, vóór ons de
maan, dus wij op aarde tussen
beide in. Dit is een kritieke toestand;
een verduistering zal er het gevolg van
zijn.
HOE ONTSTAAT EEN
VERDUISTERING?
Wij weten dat de aarde een gewel
dige bol is, die eenmaal per jaar in een
kring om de zon loopt. Rond de aarde
draait, in een veel kleinere kring, elke
vier weken onze maan.
Wanneer wij ons nu eens ver boven
de aarde in de wereldruimte verplaat
sten. zouden we in de diepte aarde en
maan zien als in de tekening. En de
zon? Als dit blad 12 meters breed was
zou de zon nog juist op de rand een
plaatsje kunnen vinden! Nu zien we
alleen de stralen van de zon, voorge
steld door een van rechts komende
pijlenbundel. De zonnestralen verlich
ten slechts de helft van de aarde; daar
Is het dag. De aardbol is ondoorschij
nend en zo verkeert de andere helft
in het duister (de nachtzijde) en werpt
zij bovendien een schaduw achter zich;
het donkere gedeelte.
Keren wii terug naar de aarde, dan
bevinden wij ons bij het vallen van de
avond in A, op de grens van licht en
donker, van dag en nacht, De zon is
rechts achter de kim eezonken de
maan aan de andere zijde baadt in
"ïe Uid schrijdt voort wij wentelen
od aarde steeds verder de nacht bm
™n - maar ook de maan vervolgt
haar weg. de aardsohaduw tegemoet.
Te twee uur 's naöhts ontmoet zil deze,
dringt er in door. en dit oen wij door
het zwakker worden van het meanlich
door het zich uitbreiden van eeni don
kere vlek op de maanschill. Tegen hall
vier is de maan de schaduw geheel
bi"Dr™pen m onse omging
hebben hun matblauwe
zij worden slechts spaarzaam verlicht
door een spookaohtdce, vaalrode schijn
Want de maan is nog steeds Achtbaar,
zij hangt als een bruinrode schijf som
ber en dreigend aan een vreemd-paarse
hemel.
DE ROODBRUINE MAAN.
Zendt de maan dan eigen licht uit;
kaatst zil niet alleen zonnelicht, terug?
Neen, ook dit rossige schijnsel is twee
dehands zonlicht.
Hoewel de maan zich in de schaduw
van de aarde bevindt, sluipen enkele
zonnestralen dit gebied binnen. De z0*}"
nestralen, die rakelings langs de aard
bol glijden, moeten een lange weg
dwars door onze dampkring afleggen.
De lucht rond de aarde verstrooit het
zonlicht, de blauwe stralen sterk, de
rode weinig. Daarom zien wij de zon
by het ondergaan roder worden: hoe
langer de reis door de lucht wordt, des
te minder blauw licht ons oog bereikt,
alleen het rode gaat vrywel onbelem
merd voort. Vrijwel, niet geheel, want
by hun tocht door de dampkring wor
den ook deze stralen wat gebogen. Dit
„avondrood" bereikt de verduisterde
maan en schenkt haar zo'n onheilspel
lende aanblik.
HET EINDE.
Voort gaat de nacht verder schuift
de maan. Even na halfvyf heeft zij de
schaduw geheel doorlopen en wordt
weer een licht randje zichtbaar De
vale kleur trekt weg en wanneer in
Nederland de ochtend aanb-eekt en
wy ons in 0 bevinden, staat de maan
opnieuw als een vertrouwde geelwitte
schijf aan een melkblanke hemel (3).
VERDUISTERINGEN
ZELDZAAM.
ZIJN
De tekening geeft de indruk dat
iedere maand een verduistering moet
plaats hebben; elke maand zal de maan
de schaduw moeten doorlopen. In dat
geval zou de dofrode kleur regel, geen
uitzondering ziln, en wij zouden spre
ken van „rode" maan in plaats van
„volle" maan.
Wanneer wy het papier beschouwen
als he1 vlak van de aardschaduw. moe
ten wy ons voorstellen dat de maan
niet precies langs dit papier schuift.
De maanbaan staat schuin op het pa
pier: de maan bevindt zich nu eens
onder het. vlak (het gestreepte deel
van de cirkel), dan weer er boven (de
ononderbroken helft van de cirkel).
Wil de maan van het hoger gelegen
deel naar het lagere komen, dan moet
zij door het papier heen". Desgelijks
wanneer de maan van de lagere helft
naar de hogere gaat. Als de maan nu
juist zor snypunt passeert, wanneer
ook de schaduw van de aarde daar
aanwezig is. zal de maan door de scha
duw heen gaan en verduisterd worden.
Daar ae aardschaduw echter steeds
van richting verandert en maar twee
maal per jaar op zo'n snypunt is ge
richt. zullen slechts zelden alle om
standigheden aanwezig zijn, die een
verduistering mogeiyk maken. Een der-
geiyke zeldzame samenloop van om
standigheden nu zal zich voordoen in
de nacht van 6 op 7 October.
Wie gaat mee kyken?
LUCHTVAART
LEIDSE LUCHTVAART CLUB WINT
RESIDENTIE CUP.
Op het vliegveld Ypenburg vond Zon
dag de jaariykse wedstryd plaats om de
Residentie Cup, georganiseerd door de
Haagse Luchtvaart Club.
Ook de Leidse Luchtvaart Club nam
dit jaar weer aan deze wedstryd deel en
het gelukte J. J. Robert de beker, die
verleden jaar door de Haarlemse Lucht
vaart Club werd gewonnen, naar Leiden
te brengen.
Geheel onverwachts werd de wedstryd
in de middaguren bygewoond door mi
nister Spitzen, die een warme belang
stelling voor deze sport koestert.
TAFELTENNIS
De Sleutels Op het onlangs te Am
sterdam gehouden NEHAMIJ Tour-
nooi werden door de drie deelnemende
Sleutelsleden uitstekende resultaten be
haald. R. van der Voort wist, na zes
ronden te hebben doorgeworsteld, de
eerste prijs in de 4e klasse heren te
behalen. E. Filbry eindigde op de twee
de plaats ln de dames 2e klasse. E. en
H. Filbry wonnen de tweede prys in
het gemengd dubbel 2e klasse.
Maandag a.s. zullen ln het Sleutels
lokaal vriendschappeiyke wedstryden
plaats vinden voor 3e en 4e klassers,
dames en heren, tussen de verenigin
gen de Sleutels en Sportief uit Den
Haag.
Binnenkort zal de eerste spade in de
grond worden gestoken voor 't nieu
we ontvangstation van Scheveningen-
radio op het sluiseiland te IJmuidcn,
waar als alles meeloopt eind '50
een laag betonnen gebouw de eisen
van het zich snel uitbreidende radio
telefonie- en telegrafieverkeer met va
rende schepen volledig kan opvangen.
De ingebruikneming van het nieuwe
betonnen gebouw, dat één verdieping
hoog wordt en op die manier geen be
letsel kan vormen voor een vry zioht
op het IJmuidense havencomplex, valt
naar de directeur, de heer C. van
Geel, van harte hoopt ongeveer sa
men met de practische toepassing der
op de laatste Geneefse PTT-conferentie
genomen voorlopige besluiten. Niet al
leen, dat in het nieuwe gebouw veel
meer schepen tegelyk „bediend." zullen
kunnen worden, maar het aantal golf
lengten zal als de voorlopige beslui
ten het fiat der volgende conferentie
krijgen aanzienlijk worden uitge
breid, zodat Scheveningen-Radlo, een
der drukste kuststations van Europa,
wat meer armslag in de aether krijgt.
VEEL MEER GOLFLENGTEN.
Op dit moment heeft men slechts de
beschikking over de 123 meter-band
voor de kustvaart, de 166 meter-band
voor de vissery en de internationale
noodgolf van 182 meter, waaruit volgt,
r~öy\
f 1
J 11
s
dat zowel het station als de schepen
op dezelfde golflengte werken en er dus
geen Duplex telefonie mogeiyk is.
Ook de vissery gaat er radiotelefo-
nisch gesproken op vooruit. Moest
zü zich tot nu toe behelpen met de
ontoereikende 166 metergolf, in de
naaste toekomst komen er vier golf
lengten beschikbaar: 170 en 159 me
ter voor gesprekken naar en 148 cn
139 meter voor gesprekken van de
wal. Wanneer trawlers en loggers dus
met Duplex-installaties zijn uitgerust
(en alle nieuwere boten zijn dat) dan
kunnen twee schepen tegelykertyd op
normale manier met de wal telefone
ren.
Het verkeer over de langere afstand
de scheepvaart in de Middellandse
Zee zal er byv. zeer mee gebaat zijn,
krygt er eveneens enige frequentie by:
nl. de 81.7, de 81.4 en ae 94 meter-band
en de noodgolf verhuist van de 182
meter naar de 137 meter.
WARWINKEL.
Om voor de 5000 kuststations in Eu
ropa en Afrika een bevredigende rege
ling te vinden, was niet gemakkeiyk.
Maar men is er na langdurig puzzlen
in geslaagd, op velerlei gebied ae be
kende gulden middenweg te vinden, zo
dat bijv. de geografisch ver van elkaar
verwijderde stations dicht by elkaar in
de aether zijn gekomen, omdat zy
elkaar hopeiyk toch niet al te erg sto
ren.
Er zyn rond Nederland een paar „dode
plekken" op zee, waar de meest door
knede juffrouw van Scheveningen-ra-
dio „geen gehoor" krijgt. Een er van
ligt by Delfzijl en in de toekomst wil
de PTT dit euvel verhelpen door in
Noord-Friesland een extra-zender te
plaatsen, die van IJmuiden uit bediend
wordt.
De zender van Scheveningen Radio
want in IJmuidcn is slechts de
ontvang-apparatuur ondergebracht
staat nog altyd in Scheveningen,
maar ook daar komt verandering in.
De installatie verhuist namelyk naar
Noordwyk als Nora, die het lange af-
stands „fixe" ontvangverkeer voor
haar rekening neemt, haar nieuw on
derkomen in de Horstermeerpolder
heeft betrokken.
Maar al houdt Scheveningen-Radio
op „Scheveningen" radio te zijn de
naam hoopt men te kunnen handha
ven, omdat deze by de internationale
scheepvaart en de visserij een begrip
is geworden, dat zich manifesteert in
een gouden meisjesstom en een door
lopende paraatheid.
FEUILLETON
door GORDON MCDONELL.
HOOFDSTUK XII.
Ik stapte in myn wagen en reed wat
rond, trachtend met mijzelf eens te
worden, wat ik eigenlijk wilde doen.
Onwillekeurig reed ik daarby de straat
in, waar de Holbrooks wonen. Ik reed
langs het huis op het moment, dat
Janet met een koffertje naar buiten
kwam en op een wagen afliep, die in
de oprylaan geparkeerd was. Er zat
niemand in en zy was alleen. Ik stopte
aan de rand van het trottoir, stapte
uit en liep over het gras naar haar toe.
Zij zag my aankomen en bleef ver
baasd wachten tot ik dichterby geko
men was. Ik kon niet zien, of zij ver
heugd, misnoegd of onverschillig was.
Zij droeg een kleurige wollen blouse
en een windjack en had een baret op
het hoofd.
Is hy met Ives meegegaan?, vroeg
ik.
zy knikte.
En ik ga er nu meteen ook heen.
Wilt u my spreken?
Ja, zei ik, inderdaad. Ik liep op
haar af en nam het koffertje van haar
over, voor zij begreep, wat ik eigenlyk
deed. Maar toen ik naar myn auto te
rugkeerde, vroeg zy: Wat gaat u be
ginnen?
We zullen er heengaan, in Toms
Cadillac. Als we een beetje geiuk heb
ben, kunnen we er in vijf uur zyn. Mis
schien kunnen we onderweg een vlieg
tuig oppikken en nog meer tyd sparen.
Bedoelt u, dat u my er heen wilt
ryden?
Ik liep naar de wagen en zy liep
naast mij, omdat zij wel moest. Zij was
nog in een geprikkelde stemming en ik
was helemaal niet gesteld op moeilijk
heden. Dus zei ik: U moet iemand
hebben om u te rijden. Die hele lange
■weg. Stel u eens voor, dat u een lekke
band kreeg.
Wij kwamen bij de wagen; ik zette
het koffertje achterin en hield het por
tier voor haar open om in te stappen.
Ik merkte op, dat zy zich over die
rit ongerust gemaakt had en het denk
beeld van een beschermer niet onaan
genaam vond.
Het is erg vriendelyk van u. Maar
bezorgt het u niet een grote overlast?,
vroeg zy.
Waarop ik ten antwoord gaf:
Waarom stapt u niet eenvoudig in en
laat het denken aan anderen over? Ik
Qoe het graag. Werkelyk.
zjij keek my een ogenblik aan en
uLhm zander iets te zeggen in
wagen.
Wy reden de gehele weg zonder iets
te zeggen. Er was een fraaie zonson
dergang. Ik werd my bewust van een
vreemd, vredig gevoel en van een pret
tige gewaarwording, dat ik volkomen
zeker was, omtrent datgene, dat ik
deed en wat ik wilde deen.
Toen we de top van do pas bereik
ten, was de zon bijna verdwenen, maar
de kleuren werden iedere minuut
fraaier en de veraf gelegen heuvels aan
de overkant van de vallei baadden nog
in een helder zonlicht. De vallei teken
de zich scherp af in het felle avonds
licht.
,Zij wendde zich tot mij en zei: Ik
ben u erg dankbaar, dat u niet verteld
heeft, wat ik gezegd heb. Ik bedoel over
Lettys moeiiykheden.
Ik keek haar aan.
Het doet me plezier, dat het u ge
noegen deed.
Teen wendde ik my weer af en con
centreerde my op de lange, slingeren
de weg, die de heuvel afleidde. Ik reed
snel. Men kan in een vry hoog tempo
die heuvelg af gaan en ik wilde zoveel
mogeiyk tyd winnen. Ik had zo'n idee,
dat ik mee ging helpen om George
Sellicks leven te redden en ik wilde zo
gauw, mogeiyk in de Mammoth Lakes
zyn.
Terwijl ik voortreed, vertelde Ik haar
verhalen; alle mogelijke verhalen, die
my maar in het hoofd kwamen. Ver
halen over de oorlog, verhalen over
myn jeugd en van de tijd, dat myn
broer in de raceboot gedood was. Ik
schilderde haar het gehele voorval
levendig af en zij zat daar naast mij
zeer geïnteresseerd te luisteren, hoe hy
en ik een boot gestolen hadden, die aan
een vriend van mijn vader behoorde.
We hadden voor de zomermaan
den een huis aan een baai. Het was
laat op een middag in September en
we waren allebei die middag vol stre
ken. We wisten, dat wy er niet veel
langer blijven zouden en ik zei tegen
Danny, dat het een goed idee zou zyn,
om de boot van de Lawrences van zyn
ligplaats los te maken en er mee te
gaan rondvaren. Hy voelde veel voor
de idee, maar daar hy altyd een beetje
voorzichtiger was dan zyn oudere broer,
vroeg hy, of de Lawrences in hun huis
het geluid van de motor zouden kun
nen horen. Maar ze waren allen een
paar dagen naar Neiw-York en dus was
dit een unieke gelegenheid.
Daarna was Danny er best voor te
vinden. Wij klommen aan boord en ik
nam het roer, terwijl Danny de touwen
van de boeg losmaakte en ik de motor
op gang bracht. Die liep prachtig. Ik
keerde en voer in de richting van de
opening van de baai. Het was een grote
boot met een krachtige motor en ik
was toen nog maar een kind van negen
jaar. Ik begreep al heel gauw, dat ik
meer op my genomen had, dan ik aan
kon, maar ik zei er niets over tegen
Danny, omdat ik wist, dat het gevoel
van schrik wel verdwijnen zou, zodra
ik aan het hanteren van de boot ge
wend was.
En al heel gauw voelde ik mij vol
komen gerustgesteld en zongen wy sa
men een van onze zeerovers-liedjes.
Danny zat achter in de boot, terwyl
ik de vaart opvoerde en de boeg hoger
uit het water kwam. Ik probeerde eerst
eens een wyde kring te maken en na
enige tyd werd ik stoutmoediger en al
heel gauw was ik aan de gewone ma
noeuvres bezig, slippende met hoge
snelheid, kerend en ons ejgen kielzog
kruisend. Danny en ik waren midden
in een van onze piratenliedjes, toen het
gebeurde Het op en neer dansen by
het kruisen van ons eigen kielzog met
zo'n grote snelheid en onder zo'n scher
pe hoek was te veel voor my en een
ogenblik raakte ik de macht over het
stuur kwyt. Het duurde niet langer dan
een seconde, maar dat was net genoeg.
Danny werd op het moment, dat de
boot omging, er uit gerukt en op het
water gesmakt. Ik minderde onmiddel-
ïyk vaart, keerde en kwam terug, om
hem op te pikken. Ik zag hem ln het
kielzog op en neer dansen, stopte de
boot naast hem en schreeuwde hem
toe aan de railing te biyven hangen,
tot ik bij hem kon komen. Hy gaf geen
antwoord. Ik begreep niet, wat er ge
beurd was. Ik dook in het water en
nam hem in myn armen. Hy had
zyn nek gebroken, toen hy voor de eer
ste maal op het water sloeg. Danny
was dood.
Op de een of andere manier slaagde
ik er in, hem en mijzelf weer ln de boot
te krijgen, de motor te starten en op
huis aan te trekken.
Toen ik het plankier naderde, zag ik
Vader. Ik weet niet, of hy gezien had,
wat er gebeurd was, of dat hy het ge
luid van de motor gehoord had, of wat
ook, maar hy stond op het plankier te
wachten, toen ik de boot binnen bracht.
Ik denk, dat hij Dannys lichaam on
middellijk zag, want hy werd doods
bleek. Ik nam Danny in myn armen en
hield hem zo, terwyi Vader de boot
vastlegde. Hij ging onhandig met het
touw om, omdat hy nauweiyks wist,
wat hy deed en hielp my uit de boot
met Danny nog steeds in mijn armen.
Ik keek Vader aan en zei: Ik heb
hem gedood, Vader! Vader zei geen
woord. Hy keek my ook een ogenblik
aan en legde toen zijn hand op myn
schouder. Wy brachten Danny naar
huis. Myn moeder was niet thuis, toen
wy arriveerden en ik heb haar toen
zelfs de gehele avond niet gezien, maar
later, toen zy terug kwam, nadat ik al
naar bed was gegaan, hoorde ik haar
huilen; ik hoorde haar ook die nacht
huilen.
(Wordt vervolgd)
Leids Schaakgenootschap
verloor na spannende strijd
van Spangen
Het Leidse Schaakgenootschap heeft
jl. Zondag zyn eerste hoofdklasse com
petitie-wedstrijd, tegen Spangen, met
64 verloren. Het was echter een zeer
eervolle nederlaag, die evengoed qen
overwinning had kunnen zyn, want de
stryd was byzonder spannend en het
was maar min of meer toevallig, dat de
schaal ten slotte in het voordeel van de
Rotterdammers doorsloeg-.
Aan het eerste bord speelde Vlagsma
en Van den Berg een soliede orthodox
damegambiet. Aangezien geen van bel
den neiging vertoonde tot riskante af-
wykingen, bleven de stellingen in even
wicht en was het vry spoedig remise.
Ook de partyen van Van der Nat, Van
Steenis die voor prof. van der Woude
inviel en dr van Arkel bleven onbe
slist, maar hier was meer te beleven.
Van der Nat en dr Van Arkel kregen
overwegende stellingen; zy lieten echter
ten slotte steekjes vallen, zodat zy die
niet in* winst konden omzetten. By Van
Steenis was het net omgekeerd, maar
de lopers van ongsiyke kleur deden hier
hun nuttig werk voor de Leidenaar. Bos
scha wist zich, met zwart spelend, niet
goed te bevrijden en ging daaraan ten
onder. Ook Rotteveel en Idema verlo
ren, eerstgenoemde door, na een aanval
te hebben afgeslagen, te spoedig tot de
tegenaanval óver te gaan, en laatstge
noemde door geheel tegen zUn gewoon
te al in de opening ten onrechte een
pion te offeren.
Een tegenvaller was het verliespunt
van Van Dyk aan het tweede bord. Deze
had n.l. lange tyd een gewonnen stel
ling. Het torenelndspel tegen drie pion
nen dat theoretisch wel te winnen
was wist hij niet tot het verwachte
goede einde ts brengen, en een onvoor
zichtige koningszet bracht hem zelfs nog
verlies. De winstpunten kwamen van
Demmendal en mr ir Westra. Nadat zyn
tegenstander een dameoffer, dat hem
waarsohynlyk de winst zou hebben ge
bracht, niet aandurfde, snoerde Dem
mendal hem geheel in, en als Demmen
dal dat eenmaal heeft bereikt, is hy in
zyn element, Met een aardig, krachtig
slot nam hy de zwarte veste! Westra
had steeds het betere spel, maar won
ten slotte op al te gemakkeiyke wyze,
doordat zyn tegenstander stukverlies
over het hoofd zag.
Het overzicht luidt:
Chr.. Vlagsma (Spangen)C. B. van
den Berg (LSG) V2W. de Kwant—
R. H. van Dyk 10; J. A. EversA. A.
Idema 1—0; C. J. A. van Wageningen
mr ir J. Westra 01; L. ReitsmaW.
H. van der Nat V2—V2V H. F. Haneka—
G. Bossoha 10; J. KoedoodW. G.
Demmendal 0—1; K. WillebrandtsJ.
van Steenis V2; C. Luyendykdr P
C. van Arkel V»lf2\ R. J. BykerkA.
J. Rotteveel 1—0, totaal 64.
VROUW DOOR ELECTRISCHE
STROOM GEDOOD.
Na met de electrische wasmachine
de was te hebben gedaan kwam de
echtgenote van de heer Ros te Geer-
truidenberg in a a making met een
blykbaar defeote rubberverlengkabel.
Zy kreeg de stroom door het lichaam
en werd gedood.
Zy laat haar man en twee kinderen
a oh ter.
51). Met een afgrijselijke knal vloog
Tsjoeketsjoek vlammen-spuwend de
lucht in, tot grote verwarring van de
toeschouwers. De schrandere Ernest
Klapper was de eerste, die de gang van
zaken doorzag. „Dat moet het reserve
her-start-nood-lontje zyn!" kreet hy.
„Die geniale vinding van mijn over-
grootpappie! Iemand heeft het aange
stoken!"
„Een kleine vergissing mynerzyds!"
prevelde Joris Goedbloed. „Hoe kon ik
ook rekenen met overgrootpappie's nood-
lontje. Dit mechaniek is overvoerd met
onaangename verrassingen!"
Ja ook Panda vond de verrassing
nogal onaangenaam. Er brulden steeds
maar weer nieuwe ontploffingen uit het
noodstartertjs en daardoor vloog Tsjoe
ketsjoek rammelend heen en weer door
het luchtruim, als een soort verdwaal
de zevenklapper en van opschieten was
geen sprake. De paarden renden aan
hun laatste ronde en Tsjoeketsjoek knal
de doelloos heen en weer en Panda
klemde zich vast en vroeg zich af, hoe
hy weer heelhuids beneden moest ko
men
Synode Geref. Kerken en de
militaire dienstplicht
In de te 's-Gravenhage voortgezette
zitting van de generale 6ynode der Gere-
lormeerde Kerken kwam aan de orde een
bezwaarschrift tegen het bedanken van
candldaten voor een beroep als zij geen
ander ln overweging hebben, alsook tegen
het beroepen van een predikant ln een
zelfde vacature voor de tweede maal.
Tijdens de discussie keurde de synode de
voorgestelde conclusies goed. Hierna werd
een schrijven van de Vereniging van stu
denten aan de theologische faculteiten ln
Nederland besproken, waarin verzocht
werd de vrijstelling van dienstplicht voor
theologen opnieuw ln discussie te brengen.
Na een langdurige gedachtenwlsse-
llng sprak de synode uit. dat geen
principieel bezwaar bestaat tegen het
vervullen van de militaire dienst door
Ïrcdlkanten of aanstaande predlkan-
en, terwijl het zelfs gewenst Is. dat
theologische studenten In ons volks
leven de gewone dienst vervullen. Ge
let echter op het feit, dat de kerken
periodiek gebrek hebben aan predi
kanten. als ook op de geldende
dienstplichtwet, acht de synode het
thans niet gewenst, de aanstaande
predikanten op te wekken gewone
dienstplicht te vervullen.
Vervolgens kwam aan de orde het rap
port Inzake onderzoek catechetisch onder-
wys. De synode besloot op voorstel van dr
A D. R. Polman van Alkmaar, opnieuw
deputaten te benoemen, onder wie ook
een bevoegde onderwyskracht met op
dracht zich te beraden op een goede
methode met leerplan voor het cateche
tisch onderwys ln de Gereformeerde Ker
ken en daarover op een volgende synode
van rapport te dienen.
Ds W. G. .Overbosch deed
intrede te Amsterdam
Een jud-stadgenoot, ds W. G. Over
bosch, tot voor kort directeur van het
Internaat Ruimzicht van de Chr. Phll.
Inrichtingen te Doetlnchem, heeft Zon
dagavond ln de Westerkerk te Amsterdam
zUn Intrede gedaan als predikant der Ned.
Herv. Gemeente ln de hoofdstad. De
nieuwe predikant, die de voor een over
komst naar Amsterdam bijzonder Jonge
leeftijd van 30 Jaar heeft, zal worden be
last met de arbeid onder de buitenkerke
lijken ln Amsterdam-Zuid, dat lndertyd
werd aangevat door prof. dr K. H. Mlskotte
en werd voortgezet door ds Tromp en prof.
dr Smellk. Zondagochtend werd de Jonge
predikant, die naast een brede culturele
belangstelling ook een diepgaande theolo-
filsche kennis bezit, tot zijn dienstwerk
ngeleid door dr H. Berkhof te Zeist.
Met een predlkantle over Handelingen
17 23b „De onbekende God, die gy niet
kennende, dient, verkondig lk ulleden"
verbond ds Overbosch zich 's avonds aan
zyn nieuwe gemeente. Spreker, die bij de
ontvouwing van dit tekstwoord uitging
van het optreden van Paulus ln Athene,
zette uiteen, dat wij ln de wereld zyn ge
steld om zendelingen te zyn. Iedor ogen
blik, dat God ons schenkt, dienen wy.
aldus spreker, te benutten om onze evan
geliserende taak te vervullen. De wonder
lijke scène van Paulus op de Areopagus
vormt een nieuw begin. Zoals ook Athene
niet aanstonds massaal gekerstend werd,
zal dit ook met Amsterdam-Zuid niet het
geval zijn. doch spreker Is van oordeel, dat
onder Gods zegen langzamerhand de
vruchten van het evangelisatie-werk open
baar zullen worden. En dat zou dan nog
wel eens op plaatsen kunnen zijn, waar
wy het niet verwachten.
Aan het einde van de dienst zong de
gemeente haar nieuwe herder en leraar
toe: „U zeeg'ne God, Hy steil' U tot een
zegen".
Installatie Dierenbeschermings-
Adviesraad
TOTSTANDKOMING DIEREN1VET
EN POLIKLINIEKEN
NOODZAKELIJK.
Gistermiddag installeerde in Pulchri-
Studio te Den Haag, de voorzitter van
do Ned Ver. tot besche.ming van die
ren, de heer Hugo van Poelgeest, ae
Dierenbeschermings- Adviesraad.
Na de Installatie stelde men een ur
gentie-advies op over de volgende vyf
punten- de adviesraad hield zich eerst
bezig met de totstandkoming van een
dierenwet, daar dierenbescherming be
rusten moet op een wet, die aangeeft
wat wel en wat niet geoorloofd is.
Vervolgens behandelde men de ver
betering en de uitbreiding van de in
spectiedienst. waarby gewezen werd op
de noodzakeiykheid van de hulp der
oolitle. Voor de uitbreiding der inspec
tie is veel geld nodig, te meer, daar de
begroting een tekort aanwyst.
Als derde punt kwam het asylwezen
ter sprake. Nodig werd geoordeeld,
dat in Nederland het asylwezen zou
worden opgebouwd. Er zijn veel tc
veel dieren, die behandeling en ver
zorging vragen, dan dat men met de
huidige asylaccomodatie daaraan te
gemoet kan komen. Hard nodig zyn
ook poliklinieken voor dieren. Ook
hier mo°t zeer veel van het particu
lier initiatief uitgaan.
Het vierde punt behelsde de voort
zetting van documentatie en voorlich
ting van het onderwys in volle omvang
en vorming buiten schoolverband.
Als laatste punt stond de samenwer
king met België en Luxemburg op de
agenda De heer Van Poelgeest zeide
dat het Ideaal i6 een internationale
samenwerking, maar dat men voorlo
pig begint met de landen van de Be
nelux. De voorzitter merkte op. dat de
vereniging in principe tegen het rituele
slachten ls, wegens de gevolgen voor de
dieren. Met grote nadruk onderstreepte
hij, dat dit niets met antisemitisme had
te maken.
C.C.D. CONTRA BODEGRAVENSE
MARKTCOMMISSIE.
Een lid van de marktcommissle te
Bodegraven verklaarde aan het ANP,
dat de prys vsn de beste kaas tussen
13 September op welke dag de laat
ste kaasmarkt vóór de devaluatie werd
gehouden en 17 September het
tydstip van de invoering van de prijs-
stop op de markt te Bodegraven
reeds ver boven f. 2,03 was aangetrok
ken. Het verschynsel doet zich nu voor,
dat verschillende markten ook ver
schillende „stopprijzen" hebben omdat
de markten nu eenmaal niet op dezelf
de dag worden gehouden. Zo noteerde
bUv, de kaasmarkt in Gouda op de dag
van de prij&stop een hogere prys dan
die van Bodegraven op 13 September,
met het gevolg, dat de boeren nu hun
kaas ln Gouda zullen gaan verhande
len. „Hierin zien wy een grote onbil
lijkheid," aldus het lid van de markt
commissle te Bodegraven.
HEBT U EEN RADIO-ONTVANGER
IN UW AUTO?
Hebt u een radio-ontvanger in uw
auto? Zo ja, dan is het noodzakeiyk,
aldus de KNAC, dat zulks op het natio-
naliteltsbewys van de auto is vermeld.
Is dat niet het geval, dan kan de Ne
derlandse douane by terugkeer ln Ne
derland de storting ener garantie eisen
ter grootte van het invoerrecht van de
gehele auto, wat neerkomt op ongeveer
46% van de waarde.
Het is de KNAC gebleken, dat reeds
tal van automobilisten de dupe zyn ge
worden van het verzuim de ingebouwde
radio op het nationaliteitsbewys te doen
vermelden. Men zy dus gewaarschuwd,
dat men by het monteren van een radio
in de auto het bestaande nationaliteits
bewys moet laten Intrekken door het
kantoor van invoerrechten en accynzen,
waaronder men ressorteert en een nieuw
bewys aanvragen.
DEZE WEEK
REPUBLIKEINS ANTWOORL.
Inzake bestuursvoering op Java.
Ten aanzien van de besprekingen over
het Nederlandse voorstel met betrek
king tot de bestuursvoering op Java
voor het tydperk tot de souvereiniteits-
overdracht. heeft een Nederlandse
woordvoerder medegedeeld, dat door de
Negara-autoriteiten enige bemidde
lingsvoorstellen ingediend zyn.
Mr Wongsonegoro heeft deze voor
stellen met mr s'Jacob besproken en is
thans naar DJokja teruggekeerd, waar
de voorstellen door de Republikeinen ln
studie worden genomen. In verband
hiermede wordt het definitieve ant
woord van het Republikeinse kabinet
op het Nederlandse voorstel in de loop
van de week in Batavia verwacht.
VOOR DONDERDAG 6 OCTOBER.
Hilversum I (301.5 M.) AVRO 7.00:
nieuws: 7,15: ochtendgymnastiek; 7.30:
ochtendblad; VPRO 7.50: dagopening;
AVRO 8.00: nieuws en weerberichten; 8.15:
ochtendblad; 8.40: gram.muzlck; 8.55:
voor de vrouw; 9.00: gram.muziek; 9 30:
dansmuziek; 10.00: morgenwydlng; 10.15:
populaire muziek; 10.50: voor de kinde
ren, 11.00: orgelconcert; 11.45: voordracht;
12.00: musette-orkest; 12.30; mededelin
gen; 12.33: „in 't spionnetje"; 12.38: orgel
spel; 13.00: nieuws; 13.15: lichte muziek;
13.45: gram.muziek; 14.00: voor de vrouw;
14.30: vlooi en plano; 15.00: voor de zie
ken; 16.00: gram.muziek; 17.00: kalel-
doscoop; 17.50: ronde tafel conferentie;
18.00- nieuws; 18.15: sportpraatje; 18.30:
voor de strijdkrachten; 19.00: voor de
kinderen; 19.05: avondschool; 10.30:
clavlchord-recltal; 19.45: regeringsvoor
lichtingsdienst antwoordt: 20.00: nieuws;
20.05; actualiteiten; 20.15; radio phllhar-
monisch orkest; 21.00: „Claudia en Davld",
hoorspel; 22.15: orkestconcert; 22.45: cau
serie over Nieuw Guinea, 23.00: nieuws;
23.15: dansmuziek; 23.4524.00: gram.
muziek.
Hilversum II (416 M.) KRO 7.00:
nieuws; 7.15: gram muziek; 7.45: morgen
gebed en liturgische kalender; 8.00:
nieuws en weerberichten; 8.15: gram.mu
ziek (9.309.35: waterstanden); 9.40:
schoolradio; NCRV 10.00: gram.muziek;
10.15: morgendienst; 10.46: koorconcert;
KRO 11.00: voor de zieken; 11.45: school
radio; 12.00: angelus; 12.03: gram muziek;
12.30: mededelingen; 12.33: septet: 12.55:
zonnewyzer; 13.00: nieuws; en katholiek
nieuws; 13.20: lichte muziek; 13.45: voor
dc 'vrouw; NCRV 14.00; Metropole orkest;
14.30; gram.muziek; 14.45: voor de vrouw;
15.45: gram.muziek; 16.00: bybellezlng;
16 45: gram.muziek: 17.00: voor de Jeugd;
17.30- populaire muziek: 17.50: rijk over
zee; 18.00: gram.muziek: 18.15: CNV-
kwartler; 18.30- zang en plano; 18.50:
gram.muziek: 18.55: een goed woord voor
een gord zaak; 19.00: nieuws; 19.15: muzi
kale causerie: 19.40radiokrant; 20.00:
nieuw®: 20.05: gevarieerd programma;
21.00: famlllecompetitle; 21.35: orkest
concert; 22.05: gram.muziek; 22.15: bui
tenlands overzicht: 22.35: gram.muziek;
22.45: avondoverdenklng: 23.00: nieuwe;
23.15MAK): gram.muziek.
