Oorlogsbegroting ingesteld op
bedreiging van West-Europa
Tegen Yiebahn en Rühl doodstraf geëist
Industrialisatie blijft op de voorgrond slaan
divisie
Terugkeer
in
De opkomst
December*"
1950 voltooid
7
en afvloeiing van
troepen
Zij waren de bloedige handen van Lages
Met een enkel woord
Voor jongens met Hersens de „grote" kans!
STADSNIEUWS
DONDERDAG 22 SEPTEMBER
V) 1
Aan de Memorie van Toelichting op de bij de Tweede Kamer ingediende
Rijksbegroting dienstjaar 1950 over het Dep. van Oorlog ontlenen wij,
dat de begroting wordt aangeboden met een eindcijfer van f. 647.397.477,
waarvan op de Gew. Dienst f. 460.080,508, op de Buitengewone Dienst I
f. 150.972.169 en op de Buitengewone Dienst II f. 36.344.800.
Met alle kracht zal worden bevorderd, dat binnen de grenzen der moge
lijkheden de werkzaamheid gericht wordt op het scheppen van militaire
formaties, welke in internationaal verband tot doeltreffende afweer in
staat geacht kunnen worden. Nieuwe strijdmiddelen, waarvan de aan
schaffing en het gebruik zeer hoge lasten met zich mede brengen, zullen
slechts in beperkte mate kunnen worden aanvaard. Aan dé inrichting
van versterkte lijnen van defensie in de oude zin kan niet meer worden
gedacht.
De minister wenst uitdrukking te geven aan de verwachting, dat ver
plichtingen, welke aan velen in de voor ons liggende tyd zullen moeten
worden opgelegd in het belang van een tijdige en voldoende opbouw der
weerkracht, met overtuiging zullen worden aanvaard in 's lands belang.
BASIS DER BEGROTING.
Met inachtneming van de in het voorgaande geschetste onzekere fac
toren is bij de samenstelling der begroting uitgegaan van de volgende
basis:
1. De vorderingen van het bondgenoot
schappelijk overleg hebben op mili
tair gebied geleid tot een algemeen
denkbeeld omtrent hetgeen nodig is
om West-Europa tegen een bedreiging
te verdedigen.
In het raam van dit denkbeeld
wordt van Nederland verwacht, een
gedeelte te vormen van het geallieer
de front, in de eerste plaats bestemd
voor dekking van eigen gebied op de
grond en in de lucht.
In 1950 zal een aanvang worden ge
maakt met de opleiding vair eenhe
den voor vorenomschreven taak voor
zover zulks binnen de grenzen van
's lands economische en financiële
mogelijkheden ligt.
2. De uitzending van troepeneenhe
den naar Indonesië wordt beperkt tot
hetgeen onder de bij het samenstellen
der begroting te voorziene omstan
digheden voor aflossing onontbeerlijk
werd geacht.
3. Voorbereidingen dienen te wor
den getroffen, om, zolang nog geen
troepen kunnen worden gemobiliseerd,
welke zijn opgeleid op grond van het
gestelde in punt 1, voorlopig op an
dere wijze n.l. door het mobiliseerbaar
maken van uit Indonesië terugkeren
de grote eenheden en kleinere onder
delen. in de behoefte aan troepen be
stemd voor het in punt 1 omschreven
doel te voorzien.
4. Het normaal onder de wapenen
en in opleiding zijnde militair perso
neel moet voldoende zijn: a. voor de
handhaving van binnenlandse orde en
rust: b. voor het vormen van een kern
der strijdkrachten, welke het land
moet kunnen beveiligen tegen plotse
linge overvallingen.
5. Aangezien 1950 het eerste jaar'
zal zijn van de reeks jaren, welke no
dig zijn voor de uitvoering van een
afgerond plan van legervorming, zal
in 1950 de vredesorganisatie voor het
eerst een meer duurzaam karakter
kunnen verkrijgen.
6. De voor het jaar 1950 ontworpen
vredesorganisatie zal naast doelma
tigheid en afstemming op hetgeen de
legervorming beoogt in hoge mate re
kening moeten houden met de eisen
van soberheid, welke de benarde fi
nanciële situatie van het land stelt.
7. De verhouding' van het K.N.I.L.
tot de KI. is zodanig afhankelilk van
tijdens de samenstelling der begroting
onzekere politieke factoren, dat hier
mede geen rekening kon worden ge
houden.
8. De gemiddelde sterkte van het in
Nederland verblijvende deel der Kon.
Landmacht met uitzondering der
Luchtstrijdkrachten zal maximaal be
dragen 51.868 man (bjj de bespreking
der Legerluchtmacht deelt de minis
ter mede, dat de gemiddelde jaar
sterkte der luchtmacht is geraamd op
9.884 man. Daarvan zijn thans 884
man beroepspersoneel. Dit aantal zal
aan het eind van 1950 belangrijk moe
ten worden verhoogd).
UITZENDING NAAR INDONESIË.
Voor 1950 is geraamd het uitzenden
naar Indonesië ter aflossing van aldaar
aanwezige troepen van een zelfstandige
Infanterie-brigade plus 3 bataljons in
het voorjaar en van nogmaals 3 batal
jons in het najaar.
„PERS VERSLOEG PARLEMENT"
(Van onze Haagse redacteur).
Op het Haagse „Houtrust" bleek gis
teren, dat Koning Voetbal tot in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
zijn scepter zwaait. Een heus voetbal
elftal. samengesteld uit Kamerleden,
bond daar immers de strijd aan tegen
een ploeg uit de parlementaire pers. ten
aanschouwe van enthousiaste supporters
uit dezelfde kring, onder wie wil ook
vrouwelijke Kamerleden ontwaarden.
De uitslag was zoals het behoorde:
„de pers versloeg het parlement", zeide
na afloop mr Burger in een geestig
speechje, doelend op de taak der pers
om de Kamervergadering te verslaan,
toen de gelegenheids-voetballers met
andere Kamerleden en de Griffie als
gasten der journalisten in de Marijke-
zaal van ..Central" van de ongèwone in
spanning uitrustten. De uitslag was 10
voor de Parlementaire Pers.
NEDERLANDERS IN
REPUBLIKEINSE GEVANGENSCHAP.
Dr Abu Hanifah, lid van de Republi
keinse vertegenwoordiging in de com
missie voor de politieke- en krijgsgevan
genen heeft medegedeeld, dat in de
commissie overeenstemming is bereikt,
waarover nader een officieel commu
niqué zal volgen.
Volgens dr Hanifah is met betrekking
tot de executie van ter dood veroor
deelden van HVK de toezegging ont
vangen. dat de vonnissen op zijn minst
genomen zullen worden uitgesteld en
dat van Republikeinse zijde is verzocht.»
deze zaken opnieuw in beschouwing te
nemen. De Republiek wil de betrokke
nen niet in bescherming nemen, doch
er dient verschil te worden gemaakt
tussen ..vrijheidsstrijders" en gewone
misdadigers.
Het ligt voorts in het voornemen in
1950 uit te zenden 500 dienstplichtigen,
die een elementaire opleiding in Neder
land ontvangen en bestemd zijn voor
administratieve en technische werk
zaamheden in militair verband in Indo
nesië.
Van de uitzending van de lichting
1949 II zal de gemiddelde sterkte der
bij de opleiding en uitzending van per
soneel voor Indonesië betrokken mili
tairen bedragen, met inbegrip der uitte
zenden militairen, 3900 man.
De huidige ontwikkeling maakt het
nodig hier uitdrukkelijk te constateren,
dat deze opzet een raming is, gebaseerd
op plannen, waarin nog niet verdiscon
teerd kon worden het resultaat, dat van
de R.T.C. wordt verwacht.
Afzonderlijk moet worden melding ge
maakt van het voornemen in het Jaar
1950 enige kleinere detachementen uit
te zenden naar Suriname en de Neder
landse Antillen.
Het ligt in het voornemen in 1950
de terugkeer van de 1ste divisie „7 De
cember" te voltooien en daarna de
2de divisie te repatriëren. By elke di
visie behoren 6 bewakingsbataljorts,
welke geLjjk met de divisie waren uit
gezonden.
Bovendien ligt het in de bedoeling
de z.g. 3de divisie (lichting 1947) in
de loop van 1950 naar Nederland terug
te voeren.
Bovenbedoelde maatregelen zullen ten
gevolge hebben, dat de gemiddelde sterk
te der Kon. Landmacht in Indonesië
zonder de luchtstrijdkrachten zal be
dragen 68.300 man.
OPHEFFING TERRITORIALE
TROEPEN.
Aangezien het niet meer mogelijk ls
bjj de uitvoering van het reeds aan
geduide legervormingsplan dienst
plichtigen te bestemmen voor dien
sten by territoriale bataljons, zal dit
d? opheffing dezer bataljons ten ge
volge moeten hebben. Voorgenomen
is van de thans bestaande drie ter
ritoriale bataljons, één bataljon op te
heffen in Maart 1950, één bataljon in
September 1950 en één bataljon in
Maart 1951.
Van de rhans bestaande territoriale
afdelingen luchtdoelartillerie zal in de
loop van 1950 een afdeling worden op
geheven.
NATIONALE RESERVE.
De vorming der Nationale Reserve
gaat gestadig voort. Het voornemen
bestaat om uit de vrijwilligers der na
tionale reserve, naast infanterie een
heden. te formeren eenheden lichte
luchtdoelartillerie, terwijl bovendien
nog de mogelijkheid onder ogen wordt
gezien om ook andere specialistische
formaties als aan- en afvoertroepen,
pontonniers, spoorwegtroepen, verbin
dingstroepen enz. uit vrijwilligers der
nationale reserve te vormen.
De kosten der Nationale Reserve zijn
geraamd op een gemiddelde sterkte aan
vrijwilligers van 22.500 man.
LEGERPLAN 1950.
Het legerplan 1950 omvat de over een
aantal jaren verdeelde vorming van
een bescheiden veldleger, bestaande uit
enkele divisies, met de nodige leger
korpstroepen en reserves, benevens van
de troepen bestemd voor inwendige vei
ligheid, de verdediging der gebieden
vallende buiten het operatiegebied en
de bescherming tegen overvallen uit de
lucht. Voorts behoren hiertoe lucht
doelartillerie en luchtdoelzoeklichten
voor de verdediging van het binnenland
en troepen voor de aan- en afvoer.
De lichting die in het raam van net
Legerplan 1950 jaariyks in het alge
meen in twee ploegen zal worden opge
roepen, telt voor de Kon. Landmacht
(zonder Legerluchtmacht) rond 39.000
man.
Het totaal aantal ln opleiding te ne
men dienstplichtigen in 1950 bedraagt
echter ten naaste bij slechts 22.000 man.
De dienstplichtigen zullen na het
volbrengen van hun eerste oefening
met groot verlof vertrekken na te zijn
ingedeeld in eenheden, welke bij mobi
lisatie zullen worden gevormd. Hun
militaire vaardigheid zal door het hou
den van herhalingsoefeningen op peil
worden gehouden.
VOORZIENINGEN.
De overgang van de huidige toestand
op die van het legerplan 1950 vraagt
verschillende voorzieningen.
In verband hiermede zal in het voor
jaar 1950 behoudens voor de drie op-
leldingseenheden, welke elk een ba
taljon infanterie opleiden voor uit
zending naar Indonesië en enig per
soneel voor de vredesdienst en po
tentieel kader, géén lichtingsplo?g
onder de wapenen worden geroepen.
Na het vertrek der lichting 1949 II
naar Indonesië zal de reorganisatie
der Kon. Landmacht geschieden bin
nen het raam der nieuwe organisatie,
welke in het voorjaar 1950 van kracht
zal worden.
Het volgens de bestaande plannen ie
gebruiken deel van de lichting 1950 zal
behoudens de bovenomschreven be
perkte oproep in het voorjaar dan
onder de wapenen komen in het najaar
1950 bü de dan op halve sterkte ge
bracht wordende nieuwe vredesorgani
satie 1950. uiteraard geiyk met het
personeel der drie Indonesië bataljons,
dat uit de lichting 1950 II zal moeten
komen, het eerste deel der lichting 1951
en in het voorjaar 1951. op welk tyd-
s::p de nieuwe organisatie, behoudens
enige uitzonderingen, voltooid zal zyn
Het voor mobilisatie gereed maken
van uit. Indonesië teruggekeerde een
heden houdt in, een korte herhalings
oefening in 1950.
Een aantal onderdelen ter gezamen-
lyke sterkte van 18.000 man, zullen in
drie groepen van 6.000 man elk gedu
rende 20 dagen (kader en officieren)
en 16 dagen (de manschappen) ge
oefend worden.
Voorts zullen voor een aantal kleinere
onderdelen mobilisatie-oefeningen van
enige dagen worden gehouden.
Zulks verhoogt de gemiddelde jaar
sterkte in totaal met 1100 man. De me
morie van toelichting bevat voorts ge
gevens over de in de vredesorganisatie
1950 opgenomen scholen en onderwys-
inrichtingen.
Het is 1949 op te richten Vrijwilligers
Opleidingscentrum (VOC) heeft een
gemiddelde sterkte van 700 man.
In tegenstelling tot de voorgaande
jaren zal ingaande najaar 1950, de
lichting niet meer worden opgeleid in
depots, doch weder in regimenten.
Ten behoeve van de oorlogsvoorberei
ding en het houden van oefeningen in
groter verband is een commandant
striidkrachten te velde aangewezen met
een kleine staf.
De totale gemiddelde sterkte der op-
leidingssenheden bedraagt rond 19.100
man.
LEGERLUCHTMACHT
In Indonesië zal. voor zover thans
valt te voorzien, moeten worden voort
gegaan met het handhaven en op
sterkte houden van de reeds aanwezige
eenheden, alsmede met de aflossing
voor zover nodig van het personeel
daarvan. Hiertoe is de uitzending van
900 man in vier ploegen voorzien, waar
van de opleiding van 4 maanden in
Nederland ten laste van deze begroting
is gebracht.
In Nederland, dient binnen het raam
van de Defensie van West-Europa te
worden voortgegaan met de vorming
van gevechtseenheden en het inrichten
van vliegbases terwyi zal worden voort
gebouwd aan het voor het luchtverde
digingssysteem nodig waarschuwings-
apparaat.
Onder het bovenvermelde valt de ver
dere aanschaffing van luchtvaartmate-
rieel, alsmede de daarbij behorende
technische uitrusting en bewapening,
het verder in gereedheid brengen van
de voor de luchtverdediging onontbeer-
ïyke vliegvelden, het inrichten van ra
darstations en de inrichting van de
luchtwachtdienst.
Spijt ov?r hun daden
Gistermiddag is in het proces tegen
de 45-jarige Emile Rühl en de 39-
jarige Friedrich Christiaan Yiebahn
door de Advocaat-Fiscaal mr M. H.
Gelinck, tegen deze beide v.m. Kri-
minal-Sckretare de doodstraf geëist.
Mr Gelinck begon zyn requisitoir met
de woorden: „Deze twee verdachten
waren in heel veel opzichten als het
ware de twee rechterhanden van
Lages". ,.zy staan niet terecht voor het
enkele feit dat zy Kriminalsekretare
warén, maar voor de oorlogsmisdrijven,
die zy in deze functie hebben bedre-
ven".
Sprekende over het- karakter van de
verdachten zei mr Gelinck: „Viebahn
zie ik als de gemiddelde Duitser, niet
beier en niet slechter, die door de oor
log op een plaats is gekomen, waarop
26 landen devalueren
In totaal hebben thans 24 landen
gedevalueerd, n.l. Groot Brittannië,
Australië, België, Birma, Canada,
Ceylon, Denemarken, Egypte, Fin
land, Frankrijk. Griekenland, Neder
land, Hongkong, IJsland, Indonesië,
Irak, Iran, Eire, Israël. Luxem
burg, Nieuw-Zeeland, Noorwegen,
Portugal, Zuid-Afrika, Zweden en
Perzië,
Beambten van de Zwitserse Natio-
naie Bank hebben ontkend, dat op het
ogenblik devaluatie wordt overwogen.
In sommige handelskringen ls men
eohter van mening, dat het er toch
vroeg of laat van zal moeten komen. De
Zwitserse hotels, die een zeer nadelig
wintersportseizoen zien aankomen, zul
len óe regering om bystan-d verzoeken.
ONZE UITVOER NAAR DE V.S.
Een Nederlands? woordvoerder te
Washington merkte op, dat het wel
zes maanden a een jaar zou duren,
voordat men de invloed van de de
valuatie op de Nederlandse uitvoer
naar de Ver. Staten kon schatten.
Hij geloofde, dat men in de uitvoer
van Nederlandse bloembollen naar de
Ver. Staten geen al te grote veran
dering behoeft te verwachten, daar
het hier een traditionele export be
treft, die zich hier in een „hoge be
scherming" mag verheugen, terwyi
de Nederlandse bollenkwekers boven
dien hun producten onder de prijzen
van de Amerikaanse kwekers verko
pen.
Hy verwachtte dat de uitvoer van
bepaalde Nederlandse artikelen naar de
Ver. Staten voordeel zou opleveren,
bijv. zekere textielproducten, glas- en
zilverwaren en speciale voedselproduc
ten en delicatessen.
Andere officials veronderstellen, dat
de Amerikaanse uitvoer naar Neder
land, met uitzondering van artikelen
welke door de Marshall-administratie
worden gefinancierd, enigszins zal slin
ken. (U.P.)
hy in staat was God en iedereen kwaad
te doen. Hij is my echter door zijn ge
drag tydens het- onderzoek en op de
zitting een eerlijk man gebleken. Rühl
daarentegen is sluw als geen ander.
Het was gevaarlijk in zijn handen te
vallen. Hij was een politieman die een
uiterst scherp verstond en een uitste
kend geheugen heeft".
Sprekende over de tenlastelegging,
zei mr Gelinck: „Ik acht het punt over
de mishandelingen in zekere zin het
belangrijkste deel van deze zaken. Deze
mishandelineen immers tvperen de
houding, welke deze verdachten tegen
over d* N°deriands° bevolking aannam.
Hieruit blijkt na'mriijk dat de. door
beide verdachten, thans voorgewende
correctheid maar schyn is. Uit de mis
handelingen blijkt de ware aard van
Viebahn en Rühl zy hebben tot de
ergsten bij de Sicherheitspolizei be
hoord".
Mr Gelinck achtte de ten laste ge
legde feiten bewezen en zei tot slot:
„mr Van Ry heeft in het proces
Lages gezegd: waar Lages in Neder
land ging, liet hy een bloedig spoor
achter. Ik wil daaraan toevoegen: bij
het nalaten van een bloedig spoor
blijft het meeste bloed kleven aan
de handen en die handen van Lages
waren Viebahn en Rühl. Lages is ver
oordeeld tot de zwaarste straf en ik
zie alleen maar aanleiding tegen deze
verdachten dezelfde straf te eisen
en vraag tegen hen dan ook de dood
straf".
Na de pleidooien zeide Rühl: „Het
spijt my als Duits politieman dat my
bevolen werd naar Nederland te gaan,
waar lk zulke moeiiyke opdrachten
moest uitvoeren". Hy dankte het Hof
voor de gelegenheid, die hem geboden
is zijn zaak toe te lichten.
Viebahn zeide: „Ik heb gemerkt, met
welk een objectiviteit mijn zaak door
uw Hof is behandeld Ik dank u daar
voor. Wy Duitsers hebben hier in Ne
derland grote schade aan leven en
goed toegebracht. Dit heb lk kunnen
overdenken. De gedurende de jaar.
die ik nu in voorarrest heb doorge
bracht. Het spyt my. Ik ben -bereid
mijn deel van de schuld die het Duitse
volk heeft, te dragen, maar als persoon
voel ik my niet schuldig. En ik vraag
het Hof om vryspraak.
Het Hof zal in belde zaken op Dins
dag 4 October a.s. uitspraak doen.
WATUURAZ1JN OP Z'N BEST
<Adv.l
BINNENLAND.
Zaterdagochtend a.s. zal de vlagoffi
cier van de Marine Luchtvaartdienst,
schout by nacht-vlieger H. Schaper, op
het vliegkamp te Gllze Rijen 24 vlieg
brevetten ultrelker aan marine-vliegers,
die de voortgezette vllegoplelding vol
eindigen. en negen brevetten van vakbe
kwaamheid als vllegtulgtelegraflst.
Tydens werkzaamheden ln het on
dergronds bedryf van staatsmijn Mau-
rits raakte de 25- jarige locomotlefmachl-
nlst L. Goossens uit Steln bekneld tussen
een ontspoorde mljnwagen en de zijwand
van een steengnng HIJ overleed ln het
ziekenhuis te Heerlen aan zijn verwon
dingen.
De staatssecretaris van Economische
Zaken, te Batavia, mr J. E. van Hoog
straten. heeft een bijzondere Industriële
commissie ingesteld om te onderzoeken,
welke producten, die tot dusver moeten
worden geïmporteerd of ia Indonesië ln
het geheel niet verkr(1gbaar zijn. ln 1930
zullen kunnen worden vervaardigd door
de Indonesische industrie.
De Griekse gezant ln ons land. de
heer Nicolas P. Lely is per K.L.M.-vlieg
tuig naar Lake Success vertrokken om
deel te nemen aan de vergadering der
V.N.
Kapitein ter zee C. W. Slot, tot voor
kort werkzaam op het. ministerie van
Marine, afd. Marinestaf. Is met ingang
van 12 September 11. belast met het
bevel over Hr Ms vliegkampschip „Karei
Doorman".
BUITENLAND
De Zwitserse Nationale Vergadering
heeft met 69 tgen 59 stemmen een motie
verworpen, strekkende toe verhoging van
het aantal leden van de Bondsraad.
Dinsdag ls te Antwerpen ln de bin
nenscheepvaart een staking ultgebroken.
De schippers verzetten ?lch tegen de
vrije keuze van schepen door de be
vrachters,
Het Franse, onder communistische
leiding staande, algemene vakverbond
(C.G.T.) heeft de devaluatie van de
Franse franc t.o.v. de dollar veroordeeld
en onmiddellijke loonsverhogingen geëist
als tegenwicht tegen de verwachte stij
ging van de kosten van levensonderhoud.
Het Britse kabinet zal heden be
slissen of het Parlement van zijn reces
moet worden teruggeroepen voor ee'n bui
tengewone zitting van twee dagen ter
bespreking van de devaluatie. De con
servatieve oppositie heeft hierop aange
drongen en waarschijnlijk zal de rege
ring besluiten het debat de volgende
week Dinsdag en Woensdag te doen
houden.
In een rapport, uitgebracht aan de
voedsel- en landbouworganisatie der Ver.
Naties, stelt een groep Internationale
deskundigen voor een voedsel-clearing-
Instltuut in het leven te roepen ten
einde te voorkomen, dat sommige landen
overtollige voedselvoorraden zouden ver
nietigen. terwijl in andere delen van de
wereld honger wordt geleden.
De Australische vakverenigingsraad
heeft besloten zich af te scheiden van
het wereldverbond van vakverenigingen
(W.F.T.U.). met 231 tegen 134 stemmen.
De secretaris van de raad zei. dat d®
W.F.T.U. door de communisten wordt
beheerst en zyn bestuur „voor honderd
Drocent zo was ingerlchc. dat het zich
kon aanpassen by de Sovjet-politiek".
BIJ de brand op do „Noronic" zyn
132 personen om het leven gekomen. 567
personen hebben de ramp overleefd.
Samenspel bedrijfsleven-
overheld
(Speciale berichtgeving)
Het moet als vanzelfsprekend wor
den beschouwd, dat de devaluatie van
de gulden geen wiiziging brengt in het
standpunt onzer regering t.a.v. de In
dustrialisatie: daar de economische
verhoudingen het noodzakeliik ma
ken, dat tot uitbreiding van bestaan
de en tot vestiging van nieuwe in
dustrieën zal worden overgegaan. Het
is on errond hiervan, dat binnenkort
bii de behandeling van de begro
ting aan de Staten-Generaal een
nota zal worden aangeboden betref
fende de industriële ontwikkeling van
het land. zoal^ deze het meest >wense-
liik voorkomt.
GROTE BEVOLKINGSDICHTHEID
Als factor welke er toe dwingt zonder
verwijl en met kracht de-vernieuwing,
modernisering en uitbreidine van het
oroductie-aoDaraat te bevorderen dient
allereerst eenoemd te worden de snel
toenemende beroepsbevolking
Het is zeker dat slechts aanzienlijke
uitbreiding van het industriële produc-
tie-apDaraat een oplossing kan brengen
voor het werkgelegenheidsvraagstuk.
Verder is er een tweede factor: het te
kort op de batalingsbalans.
p
0
INITIATIEF UIT BEDRIJFS
LEVEN.
Het aan de Staten-Generaal aan te
bieden industrialisatie-schema kan
geen Drecieze richtlijnen geven en niet
meer zün dan de meest waarschijn
lijke achtergrond, waartegen het be
leid dient te worden ontworpen. Er
zal samenspel m^ten zijn tussen be-
FEDERATIE VAN WERKGEVERS
ORGANISATIES IN HET BOEK-
DRUKKERSBEDRIJF.
Afscheid H. Boogaard Jr.
Tydens de gisterenavond in „Het Gul
den Vlies" gehouden Districtsvergadering
van de Fed. van Werkgeversorganisaties
in het Boekdrukkersbedryf, heeft de
heer H. Boogaard Jr, in verband met
het aanvaarden van éen functie in het
particuliere bedryfsleven, afscheid ge
nomen «ls rayonbeheerder van deze or
ganisatie. De voorzitter, de heer J. J.
Groen, hield na afhandeling der agenda
een korte toespraak tot de scheidende
ambtenaar en bracht hem dank voor de
gedurende 8 jaar verleende medewer
king en samenwerking in het belang der
drukkersgemeenschap. Ten slotte wens
te hij hem veel succes in zyn nieuwe
loopbaan en op zyn verdere levensweg.
In zyn dankwoord deelde de heer
Boogaard mede. dat hy na rijp beraad
de beslissing had genomen, maar hy
verwachtte, dat niemand hem euvel zou
duiden, dat hij getracht heeft een ho
gere sport op de maatschappeiyke lad
der te bereiken. Wederkerig bedankte
hy de leden en het bestuur, in het by-
zonder de heer W. N. Steur, voor de
prettige en uitstekende samenwerking
en het vertrouwen, dat hy in deze jaren
had genoten.
Na een welkomstwoord tot de nieuwe
ravonbeheerder, de heer A. de Visser, te
•s-Gravenhage, werd de vergadering ge
sloten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Gepromoveerd tot doctor in de God
geleerdheid, op proefschrift getiteld
„Inquiry into the hebrew text and the
ancient versions of Zecharlah IX-XIV
(cum laude) de heer T. Jansma te
Haarlem. Gepromoveerd tot doctor ln
de Letteren en Wysbegeerte. op proef
schrift getiteld „Loetoeng Kasaroeng*
een mythologisch verhaal uit West-
Java, de heer F. S. Eringa te Leiden.
DR J. H. HOLWERDA
Zondag 25 September zal het 50 jaar
geleden zyn, dat aan de Universiteit te
dezer stede promoveerde tot doctor in
de Klassieke Letterkunde, dr J. H.
Holwerda, oud-lector aan deze Univer
siteit en oud-directeur van het Mu
seum van Oudheden alhier, thans wo
nende te Nymegen.
WINKELWEEK
HAARLEMMERSTRAAT.
Dat het de winkeliers op de Haar
lemmerstraat niet aan initiatief ont
breekt, bewyst ook ditmaal weer de
winkelweek, uitgaande van de „Winke-
liers-Combinatie-Haarlemmerstr.", wel
ke onder de naam „Wi-Co-Ha" wordt
gehouden.
Deze winkelweek wordt van 21 Sep
tember tot en met 1 October gehouden.
Iedere deelnemer zal bonnen verstrek
ken, welke bonnen, voorzien van een
nummer, kans geven op een geldprys
in de vorm van een waardebon.
Niet minder dan f. 1.000,zullen
worden beschikbaar gesteld en daar
naast nog vele andere waardevolle prij
zen.
Alle deelnemers van de „Wi-Co-Ha"
hebben tevens een afzonderlyke prijs
beschikbaar gesteld, welke in de etala
ge te zien is.
Op 6 October zullen de pryzen wor
den bekend gemaakt.
BLOEMENAVOND KON. NED. MLJ
VOOR TUINBOUW EN PLANTKUNDE
De afdeling Leiden en omstreken van
de Kon. Ned. My voor Tuinbouw en
Plantkunde heeft gisteren het nieuwe
seizoen ingezet met een bloemenavond
in „Het Gulden Vlies", waartoe voor
ditmaal ook de dames waren uitgeno
digd, die aan deze oproep een goed ge
volg hadden gegeven. Gezien het ka
rakter van deze avond hadden vele
leden voor een inzending bloemen ge
zorgd. De voorzitter, de heer J. Jonker
Sr, sprak een inleidend woord, waarin
hy uitweidde over de door de afdeling
gegeven cursussen in bloembinden en
materialenkennis. In aansluiting hierop
kwam uit de vergadering het verzoek
om in de toekomst ook een cursus
bloemschikken voor huisvrouwen te
houden. Het bestuui zal zich hiervoor
beraden.
By enkele candidaatstelling werd de
heer J. Riemens. die reeds eerder zit
ting in het bestuur had. tot bestuurslid
gekozen.
Na de pauze werden de inzendingen
van de firma's Van Egmond. Ballego en
Hendriksen, van de kwekery „Die
Leithe" en van de heren Verver, Sor-
manl en v. d. Berg besproken, waarby
verschillende nuttige wenken over het
kweken van bloemen en planten werden
gegeven.
drijfsleven en overheid, waarbij het
initiatief tot industrialisatie van het
bedrijfsleven moet uitgaan.
Nu zijn de omstandigheden voor het
bedrijfsleven niet onverdeeld gunstig:
men gaat gebukt onder zware belastin
gen. De overheid overweegt daarom
maatreeelen om de belastingdruk oo het
bedrijfsleven te verlagen. Ook grotere
vrijheid op het gebied van de vestiging
het bedril"fsvergunningsbesluit wordt
reeds met vriie erote soepelheid toege
past kan biidraeen tot de zo nood
zakelijke uitbreiding van de industriële
capaciteit, evenals het teruetrekken van
de bemoeienis der overheid met de dé
tails van het economische leven. o.m.
door de opheffing van distributie- en
ornsreeelingen.
T.a.v het vraagstuk der industrie
financiering zal de overhe'd niet slechts
een Dassieve rol mogen spelen.
In het bijzonder met betrekking tot
de vestiging van de voor een voort
gaande industrialisatie zo belangrijke
basis-industrieën zal de regering niet
mogen aarzelen, indien de mogelijk
heden in de oarticulieré sfeer te kort
schieten of andere overwegingen ilii
gewenst maken, rechtstreeks de
industriële ontwikkeling deel te ne
men. Ook in het verleden is deze ge
dragslijn juist gebleken.
Nodig zal het eveneens zijn. dat het
onderwijs op lagere en middelbare scho
len. dat teveel op de handel is geba
seerd. zich meer eaat instellen op de
techniek Want straks liet voor de jeugd,
voor jongens met hersens, de grootste
kans in de industrie Ook het weten
schappelijke onderzoek, de technische
en economische research op &elk ge
bied wij in vele opzichten bij het bui
tenland ten achter staan, zal bevorderd
moeten worden.
REEDS VEEL BEREIKT.
De omstandigheden in aanmerking
genomen, is sedert medio 1945 op het
gebied der industrie-ontwikkeling
reeds veel tot stand gekomen. Zo kan
o.m. gewezen worden op de chemische
industrie: op de herbouw van destik-
stoffabrieken, van belang voor de
kunstmest-voorziening. op de plastic
industrie. op de productie van kleur
stoffen, voornamelijk voor de textiel
industrie, op de metaalnijverheid, de
machinebouw, de electrotechnischc in
dustrie enz.
Maar dit proces zal in. versneld tem
po moeten worden doorgezet! Daarbij
zal het oog gericht dienen te zün op.
zowel vernieuwing, als uitbreiding van
het industriële productie-apparaat.
Vernieuwing, omdat er nog teveel ge
werkt moet worden met versleten en
verouderde apparaten, stichting van
nieuwe bedrijven omdat noch door mo
dernisering. noch door uitbreiding van
het bestaande het vereiste productie
apparaat kan worden bereikt.
Spitssnuit dolfijn aangespoeld
GERAAMTE KOMT NAAR LEIDEN.
Gisteren hebben enkele preparateurs
van het Ryksmuseum voor Natuurlijke
Historie te dezer stede, de heren H. Cor
net, M. Cossee en F. van der Laaken, die
door een Middelburgs student op de
hoogte waren gesteld, dat op het strand
bij Zoutelande een ongeveer vijf meter
lange vis was aangespoeld, in Zoutelan
de een onderzoek ingesteld. Zij zagen te
doen te hebben met de zeer zeldzame
spitssnuitdolfyn, de „Mesoplodon Bi-
dens".
De gevonden spltssnuitdoflyn, een
dier van het mannelijk geslacht,
heeft een lengte van 4,60 meter en
een hoogte van 85 centimeter. De
preparateurs gingen de vis te ïyf
en in anderhalf uur tyds was men
zover, dat het dier, naar schatting
ongeveer 2000 kg wegende, uitge
beend op het strand lag. Het ge
raamte zal de volgende week naar
Leiden worden overgebracht, waar
al het vlees zal worden verwijderd,
hetgeen minstens een maand zal
duren. Hoogstwaarschijnlijk zal het
raamte hier worden opgezet maar
by gedeelten worden bewaard, het
geen gemakkeiyker is voor het ver
richten van wetenschappelijke on
derzoekingen.
Een onderzoek van de maaginhoud
naar het voedsel van het dier leverde
geen resultaten op. Bekend is, dat deze
dieren, die in het Zuidelijk gedeelte van
de Atlantische Oceaan leven, en zo af
en toe naar het Noorden afdwalen,
zich hoofdzakeiyk met inktvissen voe
den.
De dolfyn, waarmede velen deze splts-
dolfyn verwarren, behoort tot een heel
andere familie.
BEVESTIGING EN INTREDE VAN
DS W. H. KELDER TE UTRECHT.
In af wy king van de oorspronkelyke
bedoeling is de bevestiging van ds W.
H. Kelder als Ned. Herv. predikant te
Utrecht thans vastgesteld op a.s. Zon
dagochtend, halfelf uur, ln de Dom
kerk te Utrecht. Zoals bekend zal ds
D. J. Vossers, Ned. Herv. predikant te
dezer stede, ds Kelder bevestigen.
's Avonds om halfnegen zal ds Kel
der. eveneens in de Domkerk, zyn in
trede doen.
KERK EN ZENDING
R.T.C.-leden komen naar
ZendLngshogeschool.
Naar wy vernemen, zal in het ge
bouw van de Zendingshogeschool te
Oegstgeest op Zaterdag 8 October,
*14.30 een byeenkomst van vooraan
staande personen en belangstellenaen
uit kringen van Kerk en Zending met
een aantal leden van de verschillende
delegaties ter R.T.C., die eveneens ln
ae arbeid van Kerk en Zending be
trokken zyn. worden gehouaen. Ter in
leiding van deze ontmoeting, die geor
ganiseerd wordt door de Nederiandse
Zendingsraad, hoopt dr Leimena een
korte toespraak te houden.
WERELDDIERENDAG.
Ter gelegenheid van de Werelddie
rendag zal het Ned. Jack-London-Ver-
bond op 3 October met een stand op
de Prinsessekade de aandacht voor de
doelstelling van dit verbond vragen.
TERUGKERENDE LEIDENAARS
OP DE „KOTA INTEN".
In onze opgave van gisteren, welke
Leidse militairen met de „Kota Inten"
naar ons land terugkeren, zijn helaas
enige fouten geslopen By de terugke-
renden bevinden zich o.m. A J. GUzeny,
Stieltjesstraat 36, S. W Freeke. Coora-
hertstraat 9, G. C de Grauw, Beesten
markt 10, en W C. van Kampen. Oud«
Singel 84.
