De meningsverschillen ter R.T.C. over hef
gewicht der Ned.-lnd. Unie
Gemeenschappelijke Ned.-Rep. bestuur
residentie Surakarla
Vuurgevecht in de Columbiaanse Kamer
weerbericht
Veel. wenst nu organisatorische banden,
Indonesië wil deze laten groeien
Assemblée te Straatsburg beëindigd
Europees Hof voor Mensenrechten goedgekeurd
Geen terugtrekking Nederlandse troepen
Er werd niet gesproken r alleen geschoten
Vier commissie's ter bestrijding
van dollarcrisis
58ste Jaargang
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1949
00 No. 26791;
LEIDSCH ill DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1. Lelden - Giro oo.: 57055
Een werkgroep van de politieke commissie der R.T.C. houdt zich thans
bezig met discussies over de Nederlands-Indonesische Unie, waanbjj dui
delijke verschillen van inzicht aan den dag zijn getreden omtrent het
„gewicht" van deze binding tussen souvereine staten. Gelijk bekend staat
Nederland een nauwere organisatorische band voor dan Indonesië, dat de
Unie beperkt zou willen zien tot een verdrag tussen twee bevriende souve-
reine staten, waarvan de bepalingen moeten worden uitgevoerd door die
staten afzonderlijk, welk verdrag verstevigd zou worden door de symboli
sche functie van de Kroon als hoofd van de Unie.
Kloof niet te diep voor
overbrugging
Het A.NP. verneemt, dat deze tegen-
,:ellingen zich voordoen ten aanzien
ian de van Nederlandse zijde gewenste
linie-Raad van ministers, het Interpar
lementair College, het Unie-Gerechts
lof en de functie van de Kroon als
loofd van de Unie.
De Unie-Raad, die volgens Neder
landse plannen zou worden gevormd
door gelijke aantallen Nederlandse en
Indonesische ministers, heeft naar
Indonesische smaak te veel gelijkenis
met een Unie-Kabinet om voor de
Indonesische delegaties in deze vorm
aanvaardbaar te zijn. Men stelt zich
aan die kant op het standpunt, dat
persoonlijk contact tussen de minis
ters van beide landen zeer nuttig zal
lijn en de gemeenschappelijke belan
gen zal kunnen dienen, maar dat de
ministers van elke Unie-partner toch
uitsluitend verantwoordelijk zullen
moeten blijven tegenover hun eigen
land en niet tegenover de Unie in
haar geheel.
Volgens dezelfde redenering is men
aan Indonesische zijde tegen een In
terparlementair College, dat overeen
komst zou tonen met een Unie-Parle
ment en verwerpt men ook de ge
dachte van een Unie-Gerechtshof,
omdat men vindt dat de rechtspraak
beide landen tot in de hoogste in
stantie toe afzonderlijk moet geschie
den. Wat de Kroon betreft blijft men
vasthouden aan het standpunt, dat
deze slechts de functie van een sym
bool mag hebben en dat het verkeerd
zou zijn te pogen, daaraan een func
tionele inhoud te geven.
Hieraan werd in Indonesische krin-
ten echter toegevoegd, dat tussen In
donesiërs en Nederlanders geen verschil
van mening meer bestaat over de be
ginselen:
1. dat de Unie gebaseerd moet zijn
de vrije wil van de beide volken;
1 en dat geen der partijen de andere
ook maar op enig terrein mag over
heersen. De Indonesische politieke lei-
'rs vinden het begrijpelijk, dat Neder-
nd de banden tussen de twee staten
raag zo zichtbaar mogelijk zou willen
saken, maar zij verzetten zich daarte-
«en om een reden, die hoofdzakelijk
psychologische is: zij zouden het
gevoel" hebben, dat de Indonesische
Buvereinltelt niet volledig zou zijn.
Daarbij wordt toegegeven, dat derge-
dte psychologische overwegingen aan
de zijden voortvloeien uit het feit
t de souvereiniteitsoverdracht voor
:donesië als een winst en voor Neder-
als een verlies moet worden ge-
een verschil dat het uitgangs-
M van redenering sterk beïnvloedt.
Daarom, zo zegt men in Indonesische
kring, zou het beter zijn om na die
overdracht, wanneer de psychologi
sche verschillen geleidelijk zullen ver
dwijnen, de practük te laten uitwijzen
hoe bepaalde vormen van samenwer
king; tussen de Unie-partners tot
stand zullen komen en levende in
houd zullen krjjgen.
Men voegt daar echter bij, dat de
-ooi tussen het Nederlandse en het
•donesische standpunt, voor zover de
Naties die standpunten van elkaar
^en, niet van zodanige aard is dat
conferentie er niet uiteindelijk een
"3 over zou kunnen slaan.
SULTAN HAM ID VERWONDERD,
REPUBLIEK STELT GERUST.
.Sultan Hamid U, het hoofd van de
«rah West Borneo, heeft tegenover
politieke correspondent van AN P.-
xta zijn verbazing geuit over uitla-
:=cn, die de Republikeinse generaal-
^.oor Suhardjo volgens persberichten
hebben gedaan met betrekking tot
Borneo, waarbij Suhardjo zou hebben
opgemerkt, dat elke poging om een af
zonderlijke staat Borneo buiten de Re
publiek te stichten, tot mislukking Is
gedoemd. Sultan Hamid zeide: „De Re
publiek heeft zowel in de overeenkomst
van Linggadjati als die van de Renville
Borneo genoemd als een samenstellen
de staat van de Verenigde Staten van
Indonesië."
Sultan Hamid, die ook de innige sa
menwerking tussen de BFO en de
Republiek aanstipte, zeide reeds over
de betreffende berichten te hebben
gesproken met de Republikeinse ver
tegenwoordigers op de Ronde-Tafel
conferentie. Deze ontkenden echter
ten stelligste dat het brengen van
Borneo binnen de Republiek in de
bedoeling van de Republikeinse Re- j verlening aan Tito zouden moeten
Amerikaanse lening
aan Tito
OOK AAN ISRAËL EN ECUADOR.
De Amerikaanse Export-Import Bank
heeft bekend gemaakt een crediet van
20 millioen dollar aan Joego-Slavië te
hebben toegewezen. De bank deelde ver
der mee, dat een lening van 2.350.000
dollar aan Israël voor de aankoop van
Amerikaanse materialen voor haven
werken, voornamelijk te Haifa, werd
goedgekeurd. Gredieten voor Ecuador
ter financiering van de aankoop van
benodigde Amerikaanse materialen voor
het herstel van de door de recente aard
beving aangerichte schade zullen door
de bank in overweging genomen worden.
Het crediet voor Joego-Slavië is de
eerste rechtstreekse lening aan de
regering van Tito sinds de breuk met
Moskou, 15 maanden geleden. Joego-
Slavië kan tot een bedrag van 12 mil
lioen dollar onmiddellijk van de le
ning gebruik maken om zich Ameri
kaanse materialen en uitrusting aan
te schaffen voor het herstel van de
mijnindustrie.
Het besluit om de lening aan Joego-
Slavië toe te kennen zou voornamelijk
door toedoen van Acheson zijn geno
men. Functionarissen te Washington
vrklaarden, dat de minister van defen
sie Johnson, zich aanvankelijk tegen
het plan verzet had op grond van de
mening, dat Amerika geen oorlogspoten
tieel" aohter het „ijzeren gordijn" moest
soheppen. Acheson daarentegen zou ge
zegd hebben, dat de V.S. het „bere
kende risico" van economische hulp-
België leent Nederland
38 millioen dollar
IN KADER VAN MARSHALJf-LAN.
In het kader van het Marshallplan
leent Belgie in totaal aan andere lan
den 87.5 millioen dollar gedurende het
tweede Marshallhulp-jaar. Daarvan zijn
38 millioen dollar voor Nederland be
stemd. Nederland kreeg 139 millioen
dollar trekkingsrecht op België.
CRITCHLEY OP AUDIËNTIE BIJ
H.M. DE KONINGIN.
Het Australische lid van de UNCI, de
heer Critchley. is hedenochtend door
H.M. de Koningin in audiëntie ontvan
gen op het Paleis Soestdyk.
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllj
NOTA BENE!
Voormalige nationaal-socialisten te
München, die hun overheidsfunc
ties hebben verloren wegens hun
lidmaatschap van de partij, heb
ben een vereniging opgericht met
als hoofddoel „herstel der welver
diende rechten" voor alle ambte
naren, die hun betrekkingen heb
ben verloren door denazificatie,
gevangenschap of willekeurig ont
slag. (U.P.).
ïllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllll
Spaak: „Ver. Staten van
Europa zijn mogelijk"
In haar laatste bijeenkomst heeft de
Europese Assemblee te Straatsburg
gistermiddag het zeer omstreden voor
stel van haar juridische commissie tot
het instellen van een Europees Hof
voor de Mensenrechten aangenomen.
Met een veel grotere meerderheid dan
verwacht werd heeft zij haar goedkeu
ring gehecht aan het advies, dat in
deze aan de ministers van Buiten
landse Zaken zal worden uitgebracht.
Tegelijk aanvaardde de Assemblée het
door de commissie opgestelde advies tot
het aangaan van een Conventie inzake
de mensenrechten, nadat de gehele dag
aan een zeer Intensieve en soms harts
tochtelijke bespreking van dit onder
werp was gewijd.
Tevoren had de Assemblée een niet
minder vitaal debat gevoerd over een
reeks van elf fundamentele mensen
rechten, die met verwijzing naar de ver
klaring over de mensenrechten van de
V. N. in de ontwerp-conventie is opge
nomen.
Urenlange discussies werden 'gevoerd
rond het recht van ouders inzake op
voeding van kinderen en het recht op
het bezitten van eigendom.
gering zou liggen.
nemen.
De Republikeinse minister van Defensie, de Sultan van Djokjakarta, heeft
bekend gemaakt dat de Republikeinen volledige overeenstemming met de Ne
derlanders hebben bereikt over het toekomstige bestuur van de residentie
Surakarta met inbegrip van de stad Surakarta, aldus meldt United Press.
De minister zeide dat de overeenkomst deze week van kracht zal worden en
dat zy overdracht van de Nederlandse militaire patrouillering naar de ci
viele autoriteiten omvat, onder gemeenschappelijk Republikeins-Nederlandse
contróle. Hij voegde hier aan toe dat het bestuur van de stad zelf esveneens
zou worden overgedragen van het Nederlandse leger naar het gemeen
schappelijk bestuur. Nederlandse kringen zeiden evenwel dat 't Nederlandse
leger zich niet uit de stad zal terugtrekken. Zij onthulden dat de overeen
komst twee dagen geleden bereikt is. Genoemde kringen wilden zich er
niet over uitlaten of zulk een gemeenschappelijk civiel bestuur, zo het suc
ces zou hebben, ook in andere delen van Java zou worden toegepast.
Na in de nachtzitting de rest van het
werk te hebben afgedaan is de eerste
Europese consultatieve Assemblée uit
een gegaan, nochtans met de bedoeling
haar werk door middel van haar com
missies en in het bijzonder van haar
permanente commissie voort te zetten.
Het verloop van" de Assemblée heeft
in kringen der delegaties over het alge
meen een aanzienlijke mate van vol
doening gegeven..
BEWOGEN SLOTWOORDEN.
Vannacht om twintig na twaalf rees
Spaak van de voorzitterszetel op om een
kort en bewogen slotwoord tot de As
semblée te richten. HU zeide o.a., dat
een byzonder goede samenwerking tus
sen beide organen van de Raad van
Europa heeft bestaan.
Spaak verklaarde uiterst voldaan te
zijn over het resultaat van de eerste
Assemblée, die volgens hem een eve
nement van kapitale betekenis voor
de historie van Europa is geweest.
Spaak geloofde, dat de Assemblée er
ln geslaagd was wellicht dc beslissen
de stap te zetten op de weg naar do
Europese eenheid. De Assemblee had
volgens Spaak bewezen, dat de Ver.
Staten van Europa mogelijk zijn.
De leden der Assemblee hoorden
Spaak's woorden staande aan.
De vergadering is het o.a. nog eens
geworden over de samenstelling van de
permanente commissie (kleine Assem
blée), die tydens de tussen-periode het
werk van de commissies der Assemblée
zal coördineren. In deze commissie, die
Spaak tot voorzitter heeft en vier vice-
presidenten telt, werden tot leden o.m.
gekozen de Nederlandse afgevaardigden
Serrarens en Van der Kieft.
Tydens nationale luchtvaartwedstryden
in Cleveland (Ohio) stortte de machine
van Bill Odom. bekend door ziin vlucht
rond de wereld met de ..Reynold's
Bombshell" en wereldrecordhouder voor
een lanee-afstand-vlucht, op een huls ln
Berea en vloog daarna in brand. Odom
en de bewoonster van het huis. mevrouw
Laird kwamen om het leven, evenals
een baby. Deze foto. welke vijf minuten
na het ongeluk werd genomen, toont het
huis. geheel in vlammen gehuld, terwijl
omwonenden de inwoners van het huls
trachten te redden. De hoog oplaaiende
vlammen beletten dit echter. (Telefoto).
^HEFFING NOODMAATREGELEN
IN GRIEKENLAND.
D* Griekse premier, Alexander Diome-
heeft bekend gemaakt, dat de rege-
van plan is de staat van beleg en
'-fte noodmaatregelen, die tUdens de
in Griekenland, werden afgekon-
op te heffen. De maatregelen zou-
geleidelyk, gebied voor gebied, on-
gemaakt worden.
In de derde eeuw bepaalde een wets
artikel. dat alle jonge Venetianen water
sport moesten beoefenen. Dit werd met
enthousiasme nageleefd, en de jaarlijkse
.Regata" vormde het hoogtepunt der
watersportgebeurtenissen. De „Regata"
heeft zich door de loop der eeuwen heen
weten tp handhaven. Nog jaarlyks wordt
er met veel geestdrift door de bewoners
van Venetië aan de roeiwedstrijd deel
genomen. De winnaar hiervan krijgt een
rode vlag. de tweede een witte en de
derde een groene, welke kleuren teza
men de Italiaanse vlag vormen.
Voor de wedstrijd begint, houden de
boten een parade op het grote kanaal
van Venetië.
WEINIG VERANDERING IN
TEMPERATUUR.
Bilt. verwacht tot morgenavond:
I jHot zwaar bewolkt met later in het
i ^-Westen van het land plaatselijk
lichte reeen In de nacht zwakke
'^erdao- meest matige wind tussen
en Zuid-West. Ongeveer dezelfde
•.^atuur als vandaag. (Opgemaakt
13 uur).
10 SEPTEMBER.
op: 6.05 uur; onder: 19 08 uur
op: 20 uur; onder; 9.15 uur.
i'^vater te KatwUk aan Zee te
17,26 uur.
BDtnmer bestaal uit zes pagina's.
VOLSLAGEN NEDERLAAG DER
FINSE COMMUNISTEN.
Finlands socialistische premier, Karl
Fagerholm, heeft gisteravond verklaard,
dat „de blauwdruk van de communisti
sche strategen", die plannen gesmeed
hadden om de Finse regering „op de
knieën te brengen" door een nauwkeu
rig voorbereid stakingsoffensief, „een
volledige nederlaag" tot gevolg had ge
had.
De communisten hadden plannen
gemaakt om de regering ten val te
brengen en daarna de staatsmacht aan
zich te trekken.
Kort na de rede van de premier ge
lastte de Finse Transportarbeidersbond
zyn staking, die 20 van Finlands 23
havens trof, af.
ROBERT MURPHY AMERIKAANS
AMBASSADEUR IN BELGIË.
Robert D. Murphy, hoofd van de af-
deMng voor Duitse en Oostenrijkse zaken
van hef Amerikaanse Departement van
Buitenlandse zaken, is door president
Truman tot ambassadeur in België be
noemd.
Liberaal afgevaardigde gedood
Tydens een gisterochtend vroeg in
de Columbiaanse kamer van afgevaar
digden gehouden debat kwam het tot
een schietpartij, waarbij het liberale
lid Gustavo Jimenez werd gedood en
de liberale oud-minister Jorge Soto
del Corral een schotwond in het rech
terbeen kreeg. Er zouden ongeveer
honderd schoten gelost zijn.
Het vuur werd geopend door de con
servatieve afgevaardigde Carlos del Ca
stillo. naar aanleiding van een over hem
door Jimenez in een redevoering ge
maakte opmerking Andere conversatie-
ve afgevaardigden begonnen daarop ook
te schieten. Er volgde een toneel van
Na afloop van de gisteren gehouden
bijeenkomst der Britse, Canadese en
Amerikaanse delegaties deelde de
Amerikaanse Minister van Financiën,
John Snyder, mede, dat er vier com
missies zijn ingesteld, die de volgende
vier mogelijkheden ter bestryding van
de dollarcrisis van het sterlinggebied
zullen bestuderen:
1. Het vormen van voorraden van
goederen, die in het sterlinggebied
kunnen worden gekocht.
2. Verzachting van de in het kader
van het plan-Marshall ingestelde be
perkingen op Engeland, aankopen in
het buitenland met het doel Engeland
meer vrijheid te geven voor wat be
treft het kopen van goederen buiten
de Ver. Staten.
3. Vereenvoudiging van de Ameri
kaanse douane-procedures.
4. Aanmoediging van de investering
van Amerikaans particulier kapitaal
in het buitenland.
Op de byeenkomst van gisteren is
het beroep besproken, dat sir Stafford
Cnpps op Amerika en Canada heeft
gedaan 'óm Engeland by te staan in
zijn sfaeven naar verhoging van zUn
dollarinkomen door meer Britse goede
ren te kopen. De besprekingen werden
uitgestrekt tot het probleem van de
verhoging der dollarinkomsten van al
le aan het plan-Marshall deelnemende
landen. Paul Hoffman, de leider van de
E.C.A., zette de mogelykheden uiteen
om de afzet van Britse goederen te
verhogen, alsmede van de markten voor
deze goederen.
Snyder zeide met nadruk, dat Enge
land geen leningen of schenkingen bui
ten het plan-Marshall om heeft ge-
van devaluatie van het pond sterling
is besproken, weigerde hy te beant
woorden.
Snyder deelde ten slotte mede, dat
de Amerikaanse minister van Handel,
Charles Sawyer, voorzitter zal zyn van
de werkcommissie, die het opslaan van
goederen uit het sterlinggebied zal be
studeren. Paul Hoffman, zal voorzitter
zyn van de commissie, die verzachting
van de E.C.A.-beperkingen zal over
wegen. Edward Foley, onder-minister
van Financiën der V.S. zal voorzitter
zijn van de commissie voor de douane
procedures en William Mc Chesney Mar
tin, assistent van de Minister van Fi
nanciën der V.S., zal de commissie lei
den. die de aanmoediging van Ameri
kaanse beleggingen in het buitenland
zal bestuderen.
NAZILID No. 2 TE NEUBIBERG
GEARRESTEERD.
Herman Esser, tydens het Hitier-
regime minister van Economie in Beie
ren en lid numero twee van de party
der Nazi's, is te Neubiberg in Beieren
gearresteerd. In welke kleine gemeente
hij zioh verborgen had gehouden.
Hy had zich niet in laten sohryven
en leefde in een gezin zonder ln het
bezit te zijn van een levensmiddelen
kaart Esser is onmiddeliyk naar Mün
chen overgebracht.
8 Augustus plaatste een Duitse zuive-
ringsreebtbank hem op de lijst van
„grote Nazi-misdadigers" en veroor
deelde hem tot vyf jaar dwangarbeid.
Polltie-autoriteiten te Neubiberg gelo
ven. dat de arrestatie van Esser ver
band houdt met berichten, dat zijn me
moires, getiteld ..Hitler, de grote min
naar", in een geïllustreerd tydschrift te
wilde verwarring, er werd niet meer ge
sproken. doch alleen maar geschoten.
De president en het kabinet hebben
in een communiqué hun afkeuring over
het gebeurde uitgesproken en een be
roep gedaan op de Dolitieke Dartyen om
een .patriottische vriendschap" te be
waren. De politieke situatie In Colum
bia is de laatste dagen gespannen ge
weest.
Sterke troepenafdelingen ziin naar
drie plaatsen gezonden, waar volgens
vroegre berichten uit Tunja 130 km
ten N.O. van Bogota 10 personen om
het' leven kwamen bij botsingen tussen
partijen Met moderne waoens uitge
ruste groepen zouden aanvallen onder
nomen hebben od Saboya en San Ra
fael ln de provincie Boyaca en Mogotes
in de provincie Santander.
Nadat het Columbiaanse verbond van
vakverenigingen een algemene staking
had afgekondigd, is het bevel daartoe
weer ingetrokken, na een onderhoud met
het bestuur van de liberale partij, dat
de staking afried.
In een tot de bevolking gerichte bood
schap van de liberale partij werd tot
kalmte gemaand in het belang van de
Republiek.
vraagd. Dc vraag, of de mogeiykheid München zouden verschijnen.
Verzoeningsraad verwerpt
loonsverhoging
Britse spoorwegarbeiders
Een door de Engelse regering Inge
stelde verzoeningsraad heeft gister
avond de eis tot verhoging van het
loon der Britse spoorwegarbeiders met
10 shilling per weck, welke door de
vakverenigingen der arbeiders was
gesteld, met alg. st. verworpen. De
directie der (genationaliseerde) spoor
wegen en de vakverenigingen hadden
by voorbaat verklaard zich naar de
uitspraak van de Verzoeningsraad te
zullen schikken.
Ook de door de vakverenigingen ge
stelde eis tot een hogere betaling van
tydens de weekeinden verrioht werk
werd door de Verzoeningsraad verwor
pen.
REP. AMNESTIE VOOR
DEELNEMERS COMMUNISTISCHE
REVOLTE.
De Republikeinse radio heeft bekend
gemaakt dat de Republikeinse regering
een algemene amnestie heeft verleend
aan alle organisaries die aan de mis
lukte communistische revolte van ver
leden jaar hebben deelgenomen Het
besluit werd tydens een kabinetezitting
genomen. lU.P.j.
DIE ARME BEVIN....
Ernest Bevin heeft zich gisteren
enige tyd vrUaf gegund van de
economische conferentie der drie
mogendheden te Washington om
een kies te laten trekken, waaraan
hy pyn gekregen had; Hij had van
de Ambassade het adres gekregen
van een tandarts, die hem zou kun
nen helpen „in het kader van de
behandeling van Britse functiona
rissen in het buitenland als onder
deel van de nationale Britse medi
sche verzekering".
Bevin had berekend na de lunch
juist even tUd te kunnen vinden
voor het bezoek aan deze tandarts,
doch de duur van de behandeling
viel tegen, zodat Bevin een uur te
laat kwam voor de namiddagverga
dering. waar hij verscheen met een
dikke wang. doch met een zorg
minder
Tito verdedigt zich tegen
aanvallen
POLEN KLAAGT AAN.
In een toespraak tot vertegenwoordi
gers van Joegoslavische emigranten in
Frankryk heeft maarschalk Tito om.
gezegd, dat de anti-Joegoslavische pro
paganda „ons niet veel doet". De dag is
niet ver meer. dat machines het leven
van het Joegoslavische volk zullen ver
lichten, aldus de maarschalk. Machi
nerieën zijn voor de ontwikkeling van
Joegoslavië van vitaal belang en daar
om doet het er niet veel toe, waar zij
vandaan komen. Zinspelend op de ge
ruchten over een staat van beleg en
onrust in Joegoslavië, deelde Tito me-
Maarschalk Tito tijdens een van zijn
redevoeringen.
de, dat 75.000 Joegoslavische soldaten
in Joegoslavië dit jaar aan de wegen
bouw meewerken.
Radio-Warschau heeft een Poolse
nota gepubliceerd waarin gezegd wordt,
dat de regering van Tito het verdrag
van vriendschap en wederkerige by-
stand, dat in Maart 1946 werd getekend,
„met de voeten getreden en vernietigd"
heeft. De nota beschuldigt ook leden
van de Joegoslavische ambassade van
spionnage en het verspreiden van pro
pagandamateriaal tegen Polen, de Sov
jet-Unie en hun bondgeno'en. Verder
wordt ae Joegoslavische regering be
ticht van .reactionnaire neigingen" ea
van dienstbaarheid aan de „lnternatio*
nalc luiili»'',
