Een zware nederlaag voor president Iruman Raad van Europa gisteren weer verdiept in procedure-kwesties Communistische stakingsgolf over Finland WEERBERICHT Leerlingen der politieschool Sukabumi ontvoerd Avontuurlijke ontsnapping van een hunner 80ste Jaargang VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1949 00 No. 26773 En voor Europa Het Huis van Afgevaardigden heeft volgens de uitslag van een eerste tel- ling, een besnoeiing van 50 procent van het wapenprogram voor Europa goedgekeurd. Dc voorgestelde som was 1.160.990.000 dollar. De eerste telling gaf een stemver houding van 182 tegen 142. Er werd echter een tweede telling verzocht en door de voorzitter toegestaan. De tweede telling, welke verricht werd door „stemmentellers" toonde een verhouding van 172 voor vermin dering en 137 tegen. Een uiteindelijke beslissing moest daarop genomen wor den door middel van een hoofdelijke stemming. Deze leverde als resultaat, dat de verlaging met 50 procent door het Huis met 209 tegen 151 stemmen werd aangenomen. Het wapenprogram moet thans nog door de Senaat worden besproken. In het amendement, dat de vermin dering voorstelt, wordt er op aange drongen, dat slechts tot Juni a.s. en niet tot Juni 1951 zoals 'n het wetsont werp voorgesteld steun zal worden gegeven. Na a.s. Juni, aldus het amen dement, zou slechts militaire hulp ge geven dienen te worden, indien het ont vangende land bewijst bereid te zijn samen te werken bij een wederzijdse verdediging. De gebeurtenis vormt een slag voor president Truman's wapenprogram voor West-Europa. Griekenland, Turkije, Korea, Perzië en de Philippijnen, dat een som van 1.450.000.000 dollar omvat. De minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson, had nog gewaarschuwd, dat een vermindering van het program uitgelegd zou kunnen worden als „een aanduiding van wantrouwen jegens onze geallieerden". Het amendement, aangeboden door James Richards (democraat uit South Carolina) kwam voort uit een democra- tisch-republikeinse coalitie en onder vond sterke tegenstand van de zijde der regering. Het voorstel tot vermindering vond sterke steun bü 'n aantal republikeinen, die er van uitgaan, dat Europa te spoe dig te veel zou ontvangen volgens het regeringsvoorstel. Een verminderde steun zou de Europese landen van voldoende wapens voorzien totdat deze landen be wezen hadden in staat te zijn samen te werker, in, en het eens te zijn met een alles omvattende defensieve organisatie. Democratische leiders toonden zich j verbaasd over de sterkte van de oppo sitie tegen het regeringsprogram in vol le omvang. Het amendement tot halve ring was in de huiscommissie voor Bui tenlandse betrekkingen verworpen, waar het gehele wetsontwerp werd aanvaard. De democraten waren er van overtuigd, dat het Huis het wapenprogram zonder grote veranderingen zou goedkeuren. Voordat het Huis de verlaging met de helft goedkeurde, waren andere po gingen om het program te beknotten verworpen. By handopsteken werd een voorstel van een democratische afge vaardigde verworpen om het program met een millioen dollar te verminderen. Daarna werd een voorstel van een re publikein van de hand gewezen tot ver laging met 234 millioen en stopzetting van het program in Maart as., opdat het Congres het nogmaals zou kunnen bespreken. BELGISCHE SENAAT GEEFT VERTROUWEN. De Belgische Senaat heeft met 99 stemmen (katholieken en liberalen) te gen 51 stemmen (socialisten en com munisten) en één onthouding (de on afhankelijke katholieke senator baron de Dorlcdöt) zijn vertrouwen in cie nieuwe regering uitgesproken. Een Fries volksrijmpje zegt: „Yn Dei- num stiet in siepel op de toer" (in Dei- num staat een ui op de toren). Als Rijksmonumentenzorg niet tUdie had Ingegrepen was zowel ..ui" als toren er binnenkort niet meer geweest. Het kerk je van Deinum met de uivormige bekro ning op de toren is op "n terp gebouwd. Door afgraving van de tem (terpaarde was vroeger zeer gewild voor de vrucht- baarmaking van het land) zijn kerk en toren in verval geraakt. Thans wordt dit typisch Friese bouwwerk gerestaureerd. Met een jacht over de Oceaan Toegejuicht door honderden mensen zyn de Canadese gebroeders Stanley en Colin Smith gisteren in Engeland uit hun zelfgebouwde jacht „Nova Espero" aan land gegaan na een tooht van 43 dagen over de Atlantische Oceaan, zy legden 5000 km. af. De gebroeders, ge bruind en glad geschoren, waren dood op van de zware reis en hun langdurig verbiyf in een ruimte van 120 x 90 cm. van het zes meter lange jacht, zy voe ren op een kompas van de R.A.F., dat zy voor 5 pond gekocht hadden. „Twee weken geleden beleefden wy de moei lijkste dag. toen huizenhoge zeeën zich over ons hulpeloos vaartuig stortten", vertelde Stanley. „Het enige, dat wy konden doen was, ons in de kajuit op te sluiten en de storm af te wachten. Twee zeilen verloren wij, maar de storm verbrak de eentonigheid. Wy leefden hoofdzakeiyk op voedsel In blik en moesten ons beperken tot 2 liter water per dag", ging Colin verder, „wy had den maar 156 liter meegenomen. Een Franse trawler voer 13 Augustus langs- zy en liet een mand vis zakken. Zelf hadden wy niets gevangen." Colin vertelde verder, dat zij midden op de oceaan een ontmoeting hadden met walvissen van meer dan 6 meter lengte. De beide broers, die 15.000 dollar uit gaven voor de bouw en proviandering van de „Nova Espero". willen geld spa ren voor de stichting van een model dorp op het eiland Vancouver, met een eigen bevolking voor wie de rechten van de mens heilig zyn. Met dit plan lopen de broers al negen jaar rond, ook toen zy een tydje in India dienden als pi loten van zweefvliegtuigen. De mensenrechten heden aan de beurt IS Oproep van Belgische socialistische partij TEGEN KONING LEOPOLDS TERUGKEER. De Belgische socialistische party heeft oen beroep gedaan op de arbeiders klasse in het gehele land weerstand te bieden aan elke poging om koning Leo pold weer op de troon te brengen. In het beroep, dat de handtekeningen draagt van Max Buset. de partijvoorzit ter en andere vooraanstaande socialis ten en personen uit de vakbeweging, «orden de arbeiders tevens gewaar schuwd tegen wat genoemd wordt de reactionnaire neigingen van de nieuwe coalitieregering van katholieken en li beralen. tëén ding moet niet gebeuren," aldus oe oproep, „de terugkeer van koning Leopold III. Dit zou de overwinning van de collaborateurs of de kerkehjke reac tie heiligen. Wat er ook gebeure, gy moet bereid zijn door uw optreden te bewijzen voor het te laat is dat Pj niet zult toegeven aan Leopoldistl- *che en fascistische manoeuvres". De oproep is gepubliceerd door het officiële orgaan van de socialisten „Le Peuple" en uitgegeven door het „natio- nale comité van gemeenschappelijke actie", dat onlangs is gevormd door de socialistische partij, verwante vakvere- mgingen en andere arbeidersorganisa ties. Overeenstemming tussen Commandanten van Berlijn Ds vier geallieerde commandanten "o Berljjn hebben voor de eerste maal overeenstemming bereikt op een der wnteo van bespreking in hun huidige «ne bijeenkomsten, die de „normalise- Sbber?11 het leven te ten doel De Russisdhe commandant, generaal- j^joor Kctikof, ging in principe ac- en u*et een Brits voorstel dat de tisaÜj van de stad de postzegels van andere helft, zou erkennen. Tot dus- t-.ÜL0?51 °P stukken uit West-Berlijn, .end voor het Oosteiyke deel van L al«w. tweemaal porto betaald wor- eenmaal in Oostmarken en een- mi11 m Westmarken. IETS MINDER KOEL. Bilt verwacht tot morgenavond: teer hi algemeen veel bewolking reren en daar enige regen of mot- 'kk'in„maar Plaatselijk ook enkele op- Een 7 ei} ,Zwakke tot matige wind tus- L ^a-West en Noord-West. Iets koel vooral ln het binnenland, te 10 uur). 20 AUGUSTUS. °P; 521 uur; onder: 19.55 uur. °P 0.03 uur; onder: 18.29 uur (L.K.) te Katwyk te 11.54 uur. n"ttmer bestaat uit zes pagina's. Na de bevredigende vooruitgang, die gemaakt in de voorgaande dagen stuitte de assemblee van de Raad van Europa gisteren steeds op zo tydro- vende procedurekwesties, dat nog niet aan het debat over de mensenrechten kon worden begonnen. De inzichten ver schilden over de interpretatie van het reglement betreffende de bevoegdheid van plaatsvervangers om deel te nemen aan het werk in de commissies. Deze kwestie was voornameiyk van belang voor de kleine delegaties die niet voldoende leden hebben om alle com missies te bemannen en daarom op kwa men voor het recht plaatsvervangers te zenden. De Engelse socialistische gedelegeerde Morrison wilde aanvankelijk een strikte interpretatie van het reglement zien toe gepast, waardoor plaatsvervangers voor commissies werden uitseschakeld. terwijl de Franse socialist Philip in het veld trad voor volledige rechten van deze plaatsvervangers. Na urenlange verwarde discussie ver enigde men zich na ingrypen van voor zitter Spaak op.een door de Engelse La- bour-afgevaardigde voorgesteld compro mis dat plaatsvervangers voorlopige rechten geeft, terwyi heden een speciale commissie zal worden benoemd, die het reglement in deze zal moeten interpre teren. Besloten werd om zes commissies te vormen waarvan er drie 23 en drie 18 leden zullen hebben. De commissie- Morrison had voorgesteld alle commis sies uit 15 leden samen te stellen, met twee leden van elke der drie grote dele gaties en een van alle andere. De Franse socialisten stelden evenwel uitbreiding voor. waardoor Engeland, Frankryk en Italië elk drie leden in iedere commissie kunnen krijgen, ter- wyi Belgie, Nederland. Zweden Turkye en Griekenland recht hebben op twee plaatsen in de commissies voor econo mische. sociale en juridische zaken. Uit de Franse delegatie kwam by monde van de socialistische negerafge vaardigde Cusmane Soce het voorstel om ook nog een commissie te benoemen voor kwesties betreffende de overzeese ge biedsdelen De leider der Franse socia listen steunde dit voorstel, doch Morri- Besprekingenvan Adenauer Dr Konrad Adenauer, de leider der Christelyk-democraten. die naar alge meen verwacht wordt de eerste kanse lier van West-Duitsland zal zyn, is te Bonn informele besprekingen begonnen met betrekking tot de kabinetsvorming. Hy ontving dr Karl Arnold, de Christe- lyk-democratische premier van Noord- rijn-Westfalen, en mgr Boehler, de po litieke adviseur van kardinaal Josef Frings, de aartsbisschop van Keulen. Ook heeft hij een onderhoud gehad met een lid van de „linkse" Christehjke de mocraten uit het Ruhrgebied. die de socialisten opgenomen willen zien in de coalitieregering. Na de bespreking tussen Arnold en Adenauer is verklaard, dat zy „de in ternationale en interne toestand heb ben besproken en het eens waren". Arnold, die grote aanhang heeft in de kath. vakbeweging, zou dr Adenauer willen overtuigen van de noodzaak van een coalitie met de socialisten. Een andere vooraanstaande Christe- lijk-democraat, dr Werner Hilpert. plaatsvervangend premier van Hessen (Amerikaanse zone), heeft zich ook uit gesproken voor een coalitie met de so cialisten. Hy verklaarde: „Slechts door een brede coalitie met sociaal-democra ten en vrye democraten (liberalen) kun nen de twee dringendste taken worden uitgevoprd: herstel van de Duitse repu tatie ln het buitenland en de weder opbouw". son was er sterk tegen. Het voorstel werd verworpen met 45 tegen 41 stemmen, ge lijk reeds kort eemeld. Verwacht wordt dat heden na de af- handeline van nog enkele procedure zaken het debat over de mensenrechten kan beginnen. 47 leden van alle delega ties hebben reeds 'n resolutie Ingediend»], waarin een conventie, een Europese com missie en een Europees hof voor de men senrechten wordt geëist. Deze resolutie werd mede getekend door de Nederlan ders Van der Kieft, Serrarens en Kort hals de laatste als plaatsvervanger voor mr Schmal. NOODWET DOOR CHILEENSE KAMER GOEDGEKEURD. De Chileense Kamer van Afgevaar digden heeft in een speciale zitting met 95 tegen 10 stemmen de door president Gonzalez Videla gevraagde byzondere bevoegdheden toegestaan. Deze bevoegdheden waren door de president gevraagd om te kunnen optre den tegen de ernstige toestand, die is ontstaan na de onlusten in Santiago, waarby zeven personen werden gedood. Krachtens deze nieuwe bevoegdheden krygt de regering het recht om perso nen te doen bewaken, hen te deporteren, huisarrest op te leggen, het recht van vergadering op te heffen of te beper ken, perscensuur in te stellen en huis zoekingen te doen houden in particu liere woningen. THAILAND EN HET STILLE. OCEAAN-PACT. Maarschalk Loeang Phiboel Song- kram. de premier van Thailand, heeft meegedeeld, dat zyn land zich alleen zou aansluiten by een anti-communis tisch Stille-Oceaan-pact als het recht streeks werd gesteund en erkend door de V. N. Thailand zou „beslist geen fi nanciële of militaire verplichtingen op zich nemen als deelnemer aan een pact of een unie, georganiseerd door andere belangen dan de V.N.". ZAL RICHARD STRAUSS CRISIS OVERWINNEN? De behandelende geneesheer van de componist Richard Strauss, die ernstig ziek liet te Garmisch Partenkirchen, prof. Nonnenbruch. heeft medegedeeld, te hopen, dat de patiënt de crisis zal overleven. Strauss' schoondochter deelde mede. dat de temperatuur weer gewoon werd. Strauss lijdt aan de gevolgen van een blaasoperat'e. die hii tijdens zijn laatste verbiyf in Zwitserland ondergine en aan hartaanvallen, een eevolv van opwin ding. toen men aan ziin villa kwam in formeren of hii in bezit was van een gedeelte van een legaat van Gerhart Hauptmann. de Duitse schrijver, Strauss' vriend en tijdgenoot. Delegaties van de BF.O. en de Republiek hielden ln het Palace Hotel een receptie ter gelegenheid van het vierjarig bestaan der Indonesische Republiek. Dr H. J. van Royen biedt Mohammed Hatta (midden) en sultan Hamid II (rechts) zijn gelukwensen aan. Een grote krachtproef In geheel Finland zyn gisteren, de eerste dag van een door 11 commu nistisch geleide vakverenigingen in gezet „loonoffensicf", stakingen uit gebroken. Een staking van havenar beiders in de Finse havens, heeft alle scheepvaart vrijwel stilgelegd. Zodra de havenarbeiders het werk hadden neergelegd, sloot het personeel van bakkeryen, meelfabrieken en brou weryen zioh by hen aan, hetgeen een paniek by de bevolking veroorzaakte. De mensen bestormden hier en daar de winkels om levensmiddelen in te slaan. Te Kemi, een belangryk centrum van de pulpindustrie aan de Botnlsche Golf, zyn slechts 100 van de 500 houtvlotters naar hun werk teruggekeerd na het dreigement van de' socialistische rege ring, dat zy troepen zou gebruiken om de rivier te ontlasten van de talrijke boomstammen, die haar over een lengte van 100 km blokkeren. Onlangs zyn by Getobrong drie leer lingen van de politieschool ontvoerd en twee van hen, Germann en Sieberieohs bevinden zich neg in handen van d9 bende. Naar van de familie van een der ontvoeraen wordt vernomen, heeft men een schrij-ven ontvangen, waarin worot meegc-deeld, dat de ontvoerden, n goece welstand verkeren en goed worden behandeld. Beiden worden tot na afloop van de Ronde-Tafelconfe rentie vastgehouden. Zondag 7 Augustus keerden acht leerlingen der school, die hun normaal weekend-bezoek aan Bandung hadden gebracht, per bus naar Sukabumi terug. By de acht politie-mensen voegde zich een Indonesisch militair. Naby Gekbrong stond op een hoge berm een groep gewapende Indone siërs. Zover de politiemensen in de bus konden nagaan, waren deze al len bewapend met automatische wa pens. Een aantal van hen kwam de weg op en gelastte alle bus-passagiers uit te stappen. De acht politie-leerlingen en de mi litair werden onmiddellijk gescheiden van de overige bus-passagiers. De bende-leden hadden de meeste belangstelling voor de in uniform ge stoken leerlingen der politieschool en de militair. Enkelen maakten aan stalten hen neer te schieten. mandant rapport uit. De militaire ttit nr wjrrv rr^iFiTim autoriteiten werden gewaarsohuwd, doch UIT DE WAGEN GESLEURD. dé z:)nden patrouilles hadden geen De leider zelde hen dit niet te doen. restfltaat. KOGELS VLOGEN DE OREN. Kennelyk door een toevalligheid ginger tooh een schot af. Hierop zyn leer lingen en de militair de wapens wa ren hen by het uitstappen afgenomen in de richting van Sukabumi ge vlucht. Op de vluchtenden werd niet gesohoten. De leider der bende zei tegen de ach tergebleven leerlingen der politie-sohool, dat zy niet bevreesd behoefden te zyn en niet moesten vluchten. Even later werd motorgeronk gehoord uit de richting Tjlandjur. De reizigers, o.w. de zes leerlingen, stapten daarop weer in de bus. De heren Schilling en Loupias zeiden de chauffeur zo snel mogelyk weg te rijden, doch deze maak te niet veel aanstalten. Op dat moment allen waren weer in de bus op en kele passagiers na die reeds in de rioh- ting Sukabumi waren gevlucht stak een der passagiers een handgranaat naar boven onder de mededeling: „Dari-Pollsi". Hierop moesten de politie-mensen weer uitstappen. Germann, Sieberiohs en Schilling werden min of meer uit de wagen gesleurd. De anderen gooiden zioh plat op de vloer van de bus, die Inmiddels werden de drie ontvoerden door de bende van ca. 25 man in Zui- delyke richting afgevoerd. Achteraan liepen de drie leerlingen van de poli tieschool met een man gewapend met een stengun. als laatste bewaker. 0 Op ongeveer 200 meter van de weg, nagenoeg volkomen, hoorde. Schilling zyn bewaker zeggen,} Premier Fagerholm heeft verklaard te rlat Ho KoriHo van T~>- T-'- Unto Varjoen, de minister van Arbeid en Verkeer, heeft de stakingen een dolkstoot in de rug van het Finse volk genoemd en gedreigd gebruik te zullen maken van de noodvolmachtcn der regering om de stakingen des noods met geweld te breken. Het verbond van vakverenigingen, waarvan het bestuur gevormd wordt door 7 sociaal-democraten en 5 com munisten, heeft de stakingen, die zijn uitgeroepen om loonsverhogingen van gemiddeld 10% afgekeurd. Daar het land geen dag zonder in voer kan leven en de havenstaking zeer ernstige gevolgen zou kunnen hebben, heeft de regering besloten de haven van Hangö tot „open haven" te ver klaren. Alle schepen zullen nu daar heen worden gedirigeerd en mochten de arbeiders weigeren te laden en te lossen, dan zal de regering troepen zenden. Brood en cigaretten waren gistermid dag uit de winkels te Helsinki verdwe nen. Men verwacht echter geen onmld- dellyk tekort aan voedsel, omdat de boeren reohtstreeks met hun producten naar de stad komen. De schattingen van het aantal sta kers lopen uiteen van 25.000 tot 50.000, maar verwacht wordt.dat het aantal tot 150.000 zal stygen als de nieuwe stakingen, die heden beginnen, volledig worden uitgevoerd. De politie heeft het vuur op stakers in Kemi, West-Finland, geopend, na dat de politiemannen met jachtgewe ren en pistolen, stokken en stenen, wa len aangevallen. Eén staker werd ge dood, zes stakers en tien politieman nen werden gewond. De sociaaldemocratische regering heeft troepen- en politieversterkingen naar Kemi gedirigeerd. De stakers te Kemi zyn houtvlototers. De botsing had plaats na een ver gadering van ongeveer 1.500 houtvlot ters. De Internationale zingend mar cheerden zy naar een brug over de ri vier, waar politiemannen opgesteld wa ren voor de bescherming van werkwil ligen. De stakers riepen scheldwoorden naar de werkende mannen, waarop de politie, ongeveer 100 man sterk, egn haag over de brug vormde en de man nen gelastte zich terug te trekken. Het antwoord was een regen van stenen en knuppels. De politie gebruikte op haar beurt traangasoommen en gummiknup pels om de menigte te verspreiden. In Kemi werden alle openbare ver gaderingen verboden. Uit berichten uit verschillende delen van het land blijkt, dat de stakings bevelen niet geheel zyn uitgevoerd. Of schoon 21 van de 23 Finse havens stil liggen, zyn de havenarbeiders naar hun werk teruggekeerd in twee havens aan de Zuidkust: Predrikshaun en Borga. Enkele fabrieken werken ook nog. De staking van de bouwvakarbeiders was dat de bende van de Darul Islam was. Schilling; vond toen het ogenblik aangebroken een poging tot ontsnap ping te wagen. Hy wist zo te ma- neouvreren, dat hü de stengun van de achter hem lopende bewaker in zyn oksel kreeg. Een beweging en zyn bewaker verloor zUn evenwicht. Na de beide anderen nog toege schreeuwd te hebben te vluchten, snelde Schilling in de richting van de grote weg. vertrouwen, dat zyn regering de sta kingen meester zou worden. „De Finse gemeenschap heen thans de gelegen heid haar stabiliteit te bewyzen en ik geloof in ons volk," aldus de premier. De minister van Justitie, Aarre Si- monen, heeft in een radiorede gezegd, dat de regering „de orde kan en zal handhaven". In vakverenigin-gskringen te Helsinki zegt men, dat de regering twee troeven bezit: het verbond van vakveren.gin gen heeft de stakingen veroordeeld en het leger is anti-communistisoh. De sociaaldemocratische party heeft .7 I een manifest uitgegeven, waarin een De kogels vlogen hem links cn rechts inroep gedaan wordt cp alle georgaai- om de oren. Een der kogels ging seerde arbeiders zioh tegen de stakln- Schilling zelfs door zyn pet. Een ra- 'vyptje bracht hem even buiten ge vaar. Vlak by de weg zag hy echter een tweetal Indonesiërs op hem afkomen. Een van hen had een klewang en een ander een revolver. Hy wist evenwel de weg te bereiken, waar juist de truck, waarvan het mo zm&zmsg mi- i m —a, wis aan kwam ryden. Het tweetal, dat hem vuav 11C1I1 In Sukabumi brachten de andere I achterna zat nam de benen, toen zy leerlingen onmiddelhjk by hun com- 1 de truck zagen. Sohllling klom ln de een spin in een web. zit Ture Lehen, - truok en werd naar SukaDumi gebracht, de leider van de Noorse sectie van d« zezamenliik rripfc Ho A oorHot. gen te verzetten, „welker oogmerken aezelfde zyn als die van de door de communisten in andere landen ontke tende stakingen." De party waarschuwt, dat afdelingen die ln staking gaan. zich buiten het algemeen vakveroond plaat sen. De door de communisten geleide sta kingen zyn „een wapen gericht op de gemeenscnap", zo schryft net Zweedse socialistische blad „Aftonticiningen". De stakingen zyn gericht tegen de eigen organisaties en tegen net eigen land van de stakers. Acnter nen als met e?Mdef gevluchte Kcminform Als de stakingen mïÜiiË i SJÜlf 2n 8n mhitalr, die on-ken, zal dat een verp etterende I derweg werden opgepikt. VCor dc «maiunisten zyn. 'aj LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f4.15 per kwartaal; 32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507 Witte Singel 1. Lelden - Giro no.: 67055

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 1