„VOORBEELD IN TROUW, EENVOUD,
PLICHTSBETRACHTING,
GODSVERTROUWEN"
HET KOPEREN HUWELIJK
IN SOESTDIJK
588te Jaargang 1 .F.IDSCH DAGBLAD Woensdag 6 Juli 1949 Tweede Blad No. 26735
STOND eertijds een vorstenhuwelijk in het teken van politiek
en diplomatie enerzijds tot welzijn der volkeren aan welker
belangen zodoende ook het persoonlijk leven van vorsten
dienstbaar werd gemaakt, anderzijds tot oorzaak van groter
afstand en dieper kloof tussen volk en vorst, wie zelfs het gehoor
geven aan de meest intieme gevoelens werd ontzegd onder de
dwang van de zich wijzigende maatschappelijke verhoudingen (en
wie staat centraler in en nauwer verbonden aan de maatschappij
dan haar eerste burger) is een huwelijk tussen Koningskinderen
een menselijke romance geworden, welke zich meestentijds onder
het critisch oog van een liefhebbend volk ontwikkelt.
Paste in het verleden wanneer zulk een jubileum al werd
gevierd een politieke en staatkundige terugblik over twaalf en
een half jarige huwelijksband, een opsomming van de loop der
historie, een balans van credit en debet der gesloten „overeen
komst", in onze moderne gedachtenwereld mogen wij twaalf en
een half jaar menselijk gezinsgeluk van Koningskinderen niet
verbinden aan de lotgevallen en belevenissen van het eigen volk
én de wereld, tenzij deze van diepgaande invloed zijn geweest op
dit gezinsgeluk zelve.
Reeds ten tijde van het huwelijk van Koningin Wilhelmina be
gon deze wijziging in de betekenis van een vorstelijke huwelijksband
zich af te tekenen. „Ge moet wel begrijpen, dat ge een vrouw krijgt
met twee moeders. De ene, de echte moeder, is een schat, en ge
hebt van haar alleen maar iets goeds te verwachten. Maar de andere moeder is een moeder, die ook wel heel
erg van haar kind houdt, maar die erg jaloers is en een beetje praatziek, en die om het minste of
geringste zal denken, dat gij niet goed zijt voor haar kind. Neem U voor die moeder in acht, Hoogheid, die
moeder is het Nederlandse volkAldus een buitenlandse gezant tot Prins Hendrik in diens bruidsdagen.
Hoeveel temeer geldt deze zienswijze in onze dagen?
Wanneer wij ons echter dit „moederschap" aanmatigen en dat doen wij in hoge mate, sprekende over
„onze Prinsesjes", „onze" Koningin, mogen wij ons niet aan consequenties van die houding onttrekken,
wanneer het betreft een enkel woord, een enkele geformuleerde gedachte, over een intiem festijn, waarin
de „moeder" slechts te zamen met haar kinderen zich verheugt. Leefde in ons vorig jaar sterk de gedachte
aan wat Juliana voor ons volk had betekend tot het moment dat zij haar hoogste positie aanvaardde, thans
geldt het, wanneer wij andermaal schrijven over het Koninklijk Gezin, een persoonlijke gebeurtenis, waarin
wij ons slechts „als moeder", niet „als volk van onderdanen" mogen mengen. In dezelfde trant, als waarin
ons volk moeder was in de jubelende Septemberdagen van 1936, toen Bernhard von Lippe Biesterfeld het
Hollandse Huis kwam binnenstormen, evengoed als tijdens de zonnige huwelijksfeesten van de zevende
Januari 1937, evengoed als in 1938 bij de geboorte van „haar die gelukkig maakt", evengoed als in de bange
dagen van 1939, toen Irene als „vredesboodschap" ter wereld kwam, evenzeer als in de bange jaren van
de verbanning naar Canada, waarin die liefde werd gevoed door de smart van een scheiding waartegen
geen moederhart is opgewassen, evenzeer als bij het weer inhalen in het ouderlijk huis in 1945 en in de
dagen waarin het Nederlandse hart meeleed onder het kruis, dat Juliana als moeder te dragen kreeg na
de geboorte van haar vierde dochter.
thans zo gaarne in ons midden hadden
gezien".
Een van de woorden ongetwijfeld, wel
ke de stralende bruid het diepst moeten
hebben aangegrepen. Na het invallen
van de winterse, vroege schemer wist
zij aan het drukke en door drukte om
geven paleis aan het Noordeinde onge
merkt te ontsnappen, om zich te bege
ven naar het Rosarium op het Joseph
Israëlsplein. Daar vertoefde zij geruime
tijd bij het monument ter nagedachte
nis aan haar grootmoeder, Koning-Moe
der Emma, aan wie zij vooral in haar
persoonlijk leven zo onnoemelijk veel te
danken had, aangezien deze beminne
lijke persoonlijkheid haar had geleerd,
als mens in plaats van als ornament de
hoge plaats te bekleden, welke zij krach-
Juliana, mensenkind
ZIJN het niet in hoge mate de per
soonlijke karaktertrekken, de diepe
gevoelens voor de zuiverheid van
gezinsintimiteit en huiselijke warmte,
welke zozeer het beeld beheersen, dat
wij ons maken van onze Koningin? Een
énkel voorbeeld, teruggrijpend op de
huwelijksdag, die wij thans herdenken.
Hoe goed trof de voorganger tijdens de
huwelijksplechtigheid in de Grote Kerk
te 's-Gravenhage op 7 Januari 1937,
prof. dr H. Th. Obbink de sfeer, waarin
Prinses Juliana deze gebeurtenis be
leefde. „In dit ogenblik gevoelen wij de
geestelijke aanwezigheid van hen, die
ons reeds zijn voorgegaan en die wij
tens haar geboorte te dragen zou krij
gen. Een eenvoudige bloemenhulde, een
stil, onuitgesproken woord van dank en
liefde. Niet als Koningsdochter, doch
als - gelukkig door niemand opgemerkt
mensenkind, dank brengend aan een van
de weinigen, die haar door een moeder
lijke liefde ondanks een hoge maatschap
pelijke functie het persoonlijk geluk
hebben doen smaken. Hebben niet ge
baren als dit, hoe onopgemerkt ook, la
ter slechts vernomen uit de mond van
hen, die haar het naast staan, het hart
van ons volk veroverd? Beter gezegd,
van ons als moeder?
BERNHARD, EENVOUD IN
OFFICIEEL VERTOON.
De officiële bruidsfoto, gemaakt direct na de huwelijksvoltrekking
op 7 Januari 1937.
Was het ook niet juist deze menselijke
eenvoud, dit tonen van gevoelens welke
ieder mens beheersen, welke ons volk
reeds de eerste dagen na de zo onver
wacht openbaar geworden verloving van
.tllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllttlllllllilllllllll
„Leer ons Uw voorrecht
dankbaar ontvangen"
„Almachtig God en Vader, wy
danken U dat Gij ons Koningshuis
en ons volk dezen dag vol vreugde
bereidt en dat Gij het ons vergunt
met dit jonge Vorstelijk echtpaar
in dit bedehuis voor Uw aangezicht
te verschijnen, om met hen Uwen
zegen af te smeeken over hun hu
welijksleven. Laten Uw rijkste ze
geningen hun deel mogen zijn.
Geef hun wijsheid, kracht en ge
loof om hun hooge plaats onder
ons volk met eere te bekleeden. En
leer ons het groote voorrecht, dat
Gij ons heden schenkt, zóó dank
baar te ontvangen, dat wij met
nieuwe trouw en heilige geloften
ons te nauwer verbinden aan ons
Oranjehuis, door hetwelk Gij ons
volk reeds zoo menigen zegen hebt
geschonken. Wil onze geëerbiedig
de Koningin de volle vreugde
tchenken van het geluk harer kin
deren, opdat zij in deze zware da
gen haar hooge taak met vernieuw
de kracht en levenslust vervullen
moge".
(Het door de voorganger prof. dr
H. Th. Obbink uitgesproken gebed
bij de aanvang van de huwelijks
plechtigheid in de Grote Kerk te
's-Gravenhage op 7 Januari 1937).
Tllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllir
Prinses Juliana een vertrouwelijke waar
dering schonk voor de „stormender
hand" bekend geworden Prins Bern
hard? Niet als „koninklijke" verloofde,
maar als toekomstige man van haar. die
Wij liefhebben. Zozeer zelfs, dat aanvan
kelijk een te vertrouwelijke naamopieders
lippen zweefde. Een eenvoudige Jonge
man. als een wervelwind in een eenvou
dig sportwagentje door ons land loe
rend. Geen officieel vertoon bij de ont
vangst op het Paleis aan het Noordein
de, waar Koningin Wilhelmina haar
kinderen opwachtte. Een hartelijke ver
welkoming, een lachende groet tot de
duizenden toegestroomde Hollanders.
Deze eenvoud heeft Prins Bernhard
niet verlaten in de twaalf en een half
jaar die sinds het huwelijk zijn verlo
pen, hoewel vele openbare plichten en
het nu eenmaal noodgedwongen aan
zijn positie verbonden officieel vertoon
het dikwijls moeilijk maken, persoonlijke
belangstelling tot uitdrukking te bren
gen.
Onlangs nog waren wij getuige van
zulk een persoonlijk medeleven van de
Prins met het wel en wee van zijn land-
Een aardige opname van de vier Prinsesjes in de Paleistuin te Soestdijk. BeatrixIrene en Magriet vol
aandacht voor hun jongste Zusje in de kinderwagen.
genoten. In besloten kring woonde Z.K.H.
oefeningen van de studentenweerbaar
heid Pro Patria in de Katwijkse duinen
bii. On een van de schietbanen komen
de, wendde Prins Bernhard zich, alvo
rens de „gastheren" van het moment te
begroeten, tot enige militairen, beho
rende tot de permanente bezetting van
de banen, die zich enigszins achteraf
hadden opgesteld. Geruime tijd onder
hield hij zich met de oorlogsgewonden
onder hen, informeerde naar de aard
van hun verwondingen hun mogelijk
heden in de maatschappij, hun moei
lijkheden by gedwongen demobilisatie
e.d. „Stuur even een briefje naar mün
hoofdkwartier. Die moeilykheden moe
ten uit de weg worden geruimd. Zeg
maar, dat ik dat gezegd heb!" „Een fyne l
vent" was het enige commentaar, dat
de betrokken militairen nadien konden j
geven
BEATRIX, GEBOREN OM
LEIDING TE GEVEN.
De eenvoud, welke zozeer onze Ko
ningin en haar echtgenoot tekenen, werd
door hen ook gevolgd in de opvoeding
der kinderen. Beatrix, ons nu elfjarige
oudste Prinsesje, wier geboorte in 1938
zulk een onstuimig vreugdebetoon in ge-
heel het land ontketende, vormt van j
die eenvoud der opvoeding wel een spre
kend voorbeeld. Haar opvoeding immers
vereiste wellicht nog meer tact en be
leid dan van welk ander kind in dit of
ander gezin ook. zy, als onze Kroon
prinses, moet op een uiterst zware taak
worden voorbereid, zodat de eenvoud
der opvoeding gepaard moet gaan met
de diepe bewustmaking van wat haar
toekomstige taak in ons volk aan waar-
digheld en verantwoordelijkheidsgevoel
eist.
Natuuriyke aanleg en weloverwogen
voorbereiding op haar taak hebben haar
thans in de kring van haar drie jon
gere zusjes een dominerende plaats ge- I
geven. Niet uit bedillerigheid, maar op j
grond van haar door de anderen aan-
vaarde organisatietalent en een natuur-
ïyk overwicht als oudste neemt zy tel
kenmale ongedwongen de leiding, wan
neer het gaat om een van de talloze
spelletjes of .opvoeringen", waarmee
onze Prinsesjes zo vaak hun directe
eigen of ook bredere omgeving vermaken.
Reeds in Canada waren daarvan spre-
kende voorbeelden op te merken. Gaan
wij terug naar die tijd van verbanning
en denken wy aan de overal in de ge
allieerde wereld levendige drang tot I
hulpverlening, tot onderlinge steun en
gebouwd, allerminst. Vier dollar slechts keerde karakter. „Vrede" staat nu een
bleek de opbrengst aan het einde van
de dag te zijn! Maar er sprak een sfeer
van actie uit, een gevoel voor organise
ren ten bate van anderen, die zy ook
later, teruggekeerd in het vaderland, zo
dikwyis op de aan kinderen eigen een
voudige wyze zou tonen.
IRENE, GRACIEUZE VREDE.
Heel anders geaard is Prinses Irene.
In het kinderspel op Soestdyk neemt
zy veelal de tweede plaats in, niet uit
maal niet als eerste woord in het woor
denboek, noch in de maatschappy. Haar
naam was indertyd, by haar geboorte
in 1939, een symbool en wy zouden thans
geneigd zyn, dit symbool wederom in
haar geaardheid te zien: vriendeiyke
maar stille, gevoelvolle maar zwygzame
volgzaamheid, gepaard aan een natuur
iyke gratie, die wy maar al te zeer mis
sen in onze samenleving. Kortom „vrede",
tevredenheid, aanvaarding van wat de
wereld biedt
een gebrek aan initiatief of capacitei
ten, doch ten gevolge van haar volg
zamer, stiller en meer in zichzelf ge-
vergroting van de oorlogsinspanning,
dan herinneren wy ons de „inzameling"
voor het Canadese Rode Kruis, georgani
seerd door Beatrix in de tuin van haar
Op 8 September 1936 stopte een open
grys autootje voor het Paleis Noordeinde
te Den Haag: een korte, harteiyke be-
groeting door Koningin Wilhelmina en
tydeiyke woning. Niet dat haar bloem- I Prinses Juliana, en Prins Bernhard had
verkoop aan allen, die op zekere dag zyn entree gemaakt tn het Hollandse
tuin en huis betraden, nu meteen een]gezin. Duizenden waren toeschouwer ,.v 0vaii
van de fundamenten is geweest, waar-!van dit moment, een der hoogtepunten 'een ontmoeting tussen een oude ietwat
op het werk van het Rode Kruis werd van de enthousiast gevierde verloving, kortademige dame en ons dei dé Drin.
Deze bescheidenheid is als gezegd
geen gebrek aan lnneriyke diepgang.
Wie kennis neemt van de prestaties van
Beatrix en Irene op de school van Boe-
ke weet, dat zij in intelligentie niet tot
klassen apart behoren. En er zyn gebie
den, waarop Beatrix in Irene haar meer
derheid moet erkennen en dan ook ten
volle erkent. Buiten schoolverband biykt
dit by voorbeeld sterk by alle sportieve
bezigheden van de Prinsesjes. Irene laat
in haar paardryden een natuuriyke
gratie zien, tot trots van haar vader,
die deze sport met zoveel liefde en vaar
digheid betoefent. By de reeds genoem
de kindervoorstellingen onzer Prinsesjes
is het acrobatische gedeelte in goede
handen by Irene, die op alle motorische
gebied haar andere zusjes verre de baas
is en daarin ook wordt erkend.
MARGRIET, LEVENSLUSTIG
IMITATIETALENT.
Kinderen kent men nu eenmaal het
beste in hun spel. In de reeds enkele
malen genoemde gezameniyke spelletjes
en opvoeringen van de Prinsesjes speelt
Margriet tot dusverre veelal de rol van
clown. Niet alleen omdat zy nog te Jong
Is om „prestaties" te leveren op ander
gebied, ook omdat haar aard zo in deze
richting is ontwikkeld. Van haar vaders
zijde heeft zij een grote gave voor ver
tellen en imiteren meegekregen en
reeds op zeer jeugdige leeftyd kon zy
met deze aanleg allen, die haar zagen
en hoorden, vermaken. Haar opmer
kingsgave stelt haar in staat, vele dóór
anderen onbewust ervaren bijzonderhe
den scherp te onderscheiden en deze
dank zij haar voor een kind meesterlyke
beheersing van het woord, ook tot uit
drukking te brengen In een aardige be
schaving van het leven op flnc.stdijk
treffen wy b.v de geschiedenis aan van
