Tentoonstelling „Zo tekenen wij", in
Lakenhal
Blokzijl veroordeeld tot
1000.- boete
Doodstraf geëist tegen verraders
der Stijlyel-groep
Geen andere V-lieden maakten
zoveel slachtoffers
STADSNIEUWS
Met een enkel woord
Vraagt U een slager
hoe U een band
moet plakken?
WOENSDAG 1 JUNI
De Advocaa-t-Ftscaal bü het Bijz.
Gerechtshof te Den Haag eiste gister
middag zowel tegen de koopman W. S.
van Dam als tegen de koopman J.
van Weezel de doodstraf. Hij achtte
bewezen, dat deze lieden, die tijdens
de oorlog in dienst stonden van de
Duitse politie in ons land, zich in
1941 in de verzetsgroep van drs J.
Sty kei te Scheveningen hebben ge
drongen en deze met 32 van zijn
medewerkers de dood ln hebben ge
jaagd. 0
De Advocaat-Fiscaal mr De Gruyter
merkte in zijn requisitoir op, dat de
bewfjsconstructie in deze zaak grote
moeilijkheden had opgeleverd, omdat de
voornaamste Nederlandse getuigen geen
van allen meer in leven zijn. Door sa
menvoeging van talrijke stukken, indi
rect bewijs, kon echter een sluitend ge
heel worden verkregen, waardoor kwam
vast' te staan, dat het verraderswerk
van belde verdachten direct heeft ge
leid tot de arrestaties van leden der
„Stijkelgroep".
Hij noemde de houding van belde
verdachten bij het onderzoek bepaald
ongunstig en achtte voorts hun mate
van schuld vrijwel gelijk". Zij hebben
hun verradersspel gezamenlijk gespeeld
en ook in het verdere oprollen van de
groep een vrijwel gelijk aandeel". De
gevolgen van de handelingen van ver-
Wetsontwerp wijziging
Hoger-Onderwijswet
ÏHJKSBEURZEN VAN l. 800 OP f. 1500?
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet, dat beoogt enkele wij
zigingen van spoedeisende aard in de
Hoger-Onderwijswet aan te brengen.
Aan de Memorie van Toelichting ont
lenen wij:
In de eerste plaats worden enkele
voorzieningen voor de Technische Ho
geschool in Delft voorgesteld.
Het is noodzakelijk op korte termijn de
Technische Hogeschool te reorganiseren,
zowel met betrekking tot de opleiding
zelf als tot de gebouwen en inrichtin
gen.
Voorts is door de eerste afdeling van
de Onderwijsraad geadviseerd om het
maximumbedrag van de rijksbeurzen
van f. 800 op f. 1500 te brengen, omdat
dit laatste bedrag meer in overeen
stemming is met de huidige omstan
digheden. Verder wordt geen enkele
reden aanwezig geacht om voor bij
zondere universiteiten het aantal rijks-
beurzen te limiteren tot ten hoogste
tien. De minister heeft zich met deze
zienswijze kunnen verenigen.
Voorgesteld wordt om ook voor de bij
zondere Economische Hogescholen de
mogelijkheid van Rijksbeurzen te schep
pen.
Eveneens op advies van de eerste af
deling van de Onderwijsraad wordt voor
gesteld om in bijzondere gevallen aan
de minister van O,. K. en W, :de be
voegdheid te geven om bezitters van di
ploma's van buitenlandse instellingen
van onderwijs tot Nederlandse universi
taire examens toe te laten.
Een gelijke aanvullende voorziening
ware te treffen voor Instellingen van
onderwijs in Indonesië, Suriname en de
Ned. Antillen.
ZWEEDS SPORTVLIEGTUIG IN
ZEE GESTORT.
Beide inzittenden ongedeerd.
Gisteravond omstreeks halfzeven is ter
hoogte van Ouddorp (op Goeree Over-
flakkee) een Zweeds sportvliegtuig in
zee gestort.
De beide inzittenden bleven behouden.
De „Koningin Wilhe^iina" is de ha
ven van Stellendam><hnnengevaren en
heeft de beide Zweden ongedeerd bin
nengebracht, Het zijn Gunnar Brenkner
en Tage Anderson, beiden uit Luleas.
Komende van Malmö waren zij met
hun vliegtuig op weg van Londen naar
Amsterdam om via Hamburg en Ko
penhagen naar Malmö terug te keren.
Ter hoogte van de Nederlandse kust
kregen zii motorstoring en na één maal
om de vuurtoren van Ouddorp te zijn
gecirkeld, stortte het toestel neer. Het
wrak drijft thans weg en men meende,
dat het spoedig zal zinken,
AFSCHUWELIJKE DIERENMIS
HANDELING.
Op de. Ooy bij Doesburg raakte een
paard van B. in een z.g. „slenk". Men
zou het dier met een xraanwagen uit
de modder trekken. Daartoe bond men
het 'n touw om de hals. Het gelukte het
beest op het droge te krijgen, doch door
deze onoordeelkundige behandeling was
de verbinding tussen halswervel en ach
terhoofd van het paard vernield. Kort
nadat het paard op het droge stond,
stierf het. De Doesburgse politie maakte
tegen een vijftal personen proces-ver
baal op.
OPRICHTING VAN HET „LEGIOEN
VAN WERELDBURGERS".
Garry Davis komt in Amsterdam
spreken.
Op initiatief van de voorzitter van
de Wereld Federalisten Beweging, de
heer P. Kremers, heeft zich in samen
werking met de WFB het „Internatio
naal legioen der Wereldburgers" ge
vormd met als direct doel een wereld
volksstemming. die in 1950 gehouden
zal worden in Nederland, voor te be
reiden en te organiseren.
De leden van het legioen hebben zich
bereid verklaard na de totstandkoming
van een wereldregering deel uit te ma
ken van het door deze regering op te
richten Veiligheidscorps.
Het staat nu vast, dat „de eerste
wereldburger", Garry Davis in Juni op
zijn tournée door Europa het eerst
Amsterdam zal bezoeken. Hij zal daar
in de Apollohal op 'n begroetingsavond
spreken, die wordt georganiseerd door
de WFB §n het „Legioen der Wereld
burgers".
VRIJLATING PRIJZEN
DIVERSE GOEDEREN.
Bij beschikking van de minister van
Ec. Zaken, zijn de prijzen van de na
volgende goederen vrijgelaten: lederwa
ren, inlegzolen, muziekinstrumenten en
toebehoren, gramofoons en gramofoon-
plateh, kammen, sportartikelen en on
derdelen, met uitzondering van sport-
kleding, slijpmateriaal, molenstenen,
nautische, meteorologische, geophysi-
sche, chemische en biologische appara
ten en instrumenten, kurk en kurkpro-
ducten, houtmeel, groot kuipwerk, zul-
velwerktuigen, houten riemschljven en
parketvloeren.
dachten noemde hij verschrikkelijk.
Spr. zeïde, dat er waarschijnlijk geen
Nederlandse V-lleder. zijn geweest, die
in zulk een korte tijd zo veel slachtof
fers hebben gemaakt als deze verraders
Mr G, A. Vos, raadsman van v. Dam
uit Den Haag, merkte ln zijn pleidooi
op, dat vele getuigen het hof medede
lingen hadden gedaan, die niet uit
eigen wetenschap waren verkregen. Hij
verzocht het Hof de zaak aan te hou
den, totdat er meer licht geworpen was
op het geval „Johnny van Ligten". de
beruchte V-man van de Duitse inlich
tingendienst, die spoorloos verdwenen
is, en die de raadsman hoofdpersoon
achtte bij het oprollen van de „Stijkel
groep". Ook de raadsman van Van
Weezel mr dr K W P Klaassen
merkte op, dat „Van Ligten". de duiste
re figuur op de achtergrond blijft. Hij
verzocht het Hof dringend clementie.
Uitspraak over 14 dagen.
Voor-Unie Benelux
waarschijnlijk een maand later
BELGISCHE MINISTERS WILLEN
NU GEEN GROTE VERANTWOOR
DELIJKHEID.
Onze Brusselse correspondent tele
foneerde ons hedenmorgen:
Naar wij uit Ned. kringen te Brus
sel, die van nabij de Bcnelux-onder-
handeling volgen, vernemen, is het
niet denkbeeldig, dat de Voor-Unie,
die op 1 Juli e.k. in moet gaan, om
technische redenen met een maand
zal moeten worden uitgesteld.
De officiële besprekingen zullen pas
op 8 of 9 Juni aanvangen en waar
schijnlijk verschillende weken in beslag
nemen, zodat men anderzijds ook niet
klaar zal komen met de lijst van pro
ducten, die per 1 Juli zouden worden
vrijgegeven in het i*uilverkeer tussen
België en Nederland. Een van de oorza
ken is gelegen in de Belgische verkie
zingen. Geen enkele Belgische minis
ter wenst thans grote verantwoordelijk
heid op zich te nemen, omdat de rege
ring ,in afwachting van de verkiezin
gen. welke op 26 Juni plaats vinden,
slechts lopende zaken mag afhandelen.
Het staat nu echter reeds vftst, dat de
Belgische credieten aan Nederland door
de Belgische privébanken zullen wor
den verstrekt.
Een Belgisch exporteur, die in het
kader van de vrijmaking Nederlandse
orders heeft verkregen, zal zich, zoals
voor een normaal binnenlands crediet,
tot zijn bank kunnen wenden. Daar het
crediet in België echter zeer duur is. nl.
5—8%, zal dit waarschijnlijk moeilijk
heden meebrengen.
WEDEROM TERUGGAVE VAN
DIAMANTEN.
Gistermiddag werd op het Ministerie
van Buit. Zaken wederom een partij
diamanten aan de Nederlandse rege
ring teruggegeven, die gedurende de be
zetting uit Nederland zijn geroofd. Dit
maal betrof het een partij van 336,24
karaat,
De diamanten zijn destijds door de
Duitse bezettingsautoriteiten van Ne
derlandse Joodse diamanthandelaren-
gevorderd en na de oorlog in Spanje
teruggevonden door de vertegenwoordi
gers van de geallieerde bestuursraad
voor Duitsland.
Reeds eerder zijn aanzienlijke 'hoe
veelheden diamanten, die uit ons land
waren geroofd, gerestitueerd,
DE DOOP VAN H.M. DE KONINGIN.
A.s. Zondag is het 40 jaar geleden
dat in de Willemskerk te s-Gravenhage
aan H.M. de Koningin de H. Doop werd
toebediend.
GINGEN SIGAREN OP IN
ROOK..
Een argeloze sigarenfabrikant, die
per auto naar Amsterdam gekomen
was om 10 è- 12 duizend sigaren af
te leveren, ging op het Leidseplein
een kop koffie drinken. Hij slooc en
parkeerde zijn auto, maar kwam
een half uur later tot de "ontdek
king, dat deze verdwenen was. De
centrale recherche vond de auto
gisteravond terug. De sigaren waren
echter verdwenen....
Wie rookt ze nu op?
ELECTRISCH BREIN.
Twintig Amerikaanse geleerden
werken thans aan een electrisch
brein, dat kan vertalen, rekenen
en zelfs het- weer voorspellen.
Wanneer het klaar is. kan het
misschien een kantoorbediende
vervangen.' Het kan 16 000 optel
lingen en 4.000 vermenigvuldigin
gen in een seconde uitvoeren en
millioenen woorden „onthouden".
Het electrisch brein kan voor één
Engels woord drie equivalenten in
een vreemde taal geven en boe
ken vertalen.
VRIJE
PRIJZEN TOERWAGENRITTEN ENZ.
Van 31 Mei '49 af worden met ingang
van 8 Juni 1949 de prijzen van toerwa-
genritten en van ongeregeld personen
vervoer met autobussen vrijgelaten.
Op het vervoer van arbeiders met
autobussen naar en van hun werk blij
ven de prljsvoorschriften echter van
kracht.
Eerste Kamer over het
opmaken van overlijdens-akten
SOCIALE VERZEKERING
RESERVE-POLITIE.
In de vergadering der Eerste Kamer
kwam gisteravond aan de orde het
wetsontwerp, houdende voorzieningen
betreffende het opmaken van akten
van overlijden,
Dc- heer Wendelaar (WD) wenst geen
uitzonderingsreoht voor Joodse families,
maar een afzonderlijke regeling voor
uitgeroeide families. In het ontwerp had
een bepaling inzake het erfrecht moe
ten zijn opgenomen.
De heer Witteman (OECVP) zegt, dat
de regeling der gevolgen van het over
lijden zeer onoverzichtelijk is en er te
veel onzekerheid blijft bestaan.
De wet zal ook toepasselijk zijn op
statenlozen en vreemdelingen; dat zal
tot complicaties kunnen leiden.
De minister van, Justitie, de heer
Wijers, merkt op. dat als er een nieuwe
regeling van het erfrecht voor Joodse
vermisten moet worden gemaakt, er
weer betrekkelijk veel tijd verstrijken
zal en men zit te springen op het in
werking treden van deze wet.
De. bezwaren tegen een afwijkende
regeling van het erfrecht acht" spr. zo
danig, dat hij meent, dat men zich
moet neerleggen bij het feit, rüat ver
ervingen zullen geschieden, die wat
wonderlijk zijn. Het wetsontwerp werd
tenslotte goedgekeurd.
Het wetsontwerp Zuivering kunste
naars werd z.h.st. goedgekeurd.
Inzake het wetsontwerp sociale ver
zekering van de reserve-politie ver
klaarde de heer Van Santen (CPN),
dat zijn fractie niet bereid is haar stem
aan dit ontwerp te geven.
De minister van Sociale Zaken, de
heer Joekes, sprak daarover zijn ver
wondering u\U HIJ kan zich wel voor
steilen, d?i--ae heer Van Santen niet
voelt vjfr de reserve-politie, maar het
ontgaat hem, als men voelt voor de
rechten van hen die werkzaam zijn, dat
men voor hun sociale zekerheid niets
wil doen.
Het ontwerp werd z.h^st. aangenomen,
met aantekening, dat de CPN-fractie
geacht wil worden te hebben tegenge
stemd.
De voorzitter verdaagde hierop de
zitting tot vanmorgen.
Nog is voorlezing gedaan van een
schrijven van de heer baron Van Vcoist
tot Voorst, waarin hij ln verband met
zijn benoeming tot lid van de Raad van
State ontslag neemt als lid van de Ka
mer.
De voorzitter, prof. Kranenburg, ver
klaart, dat de Kamer hem zeer zal mis
sen ook om de bijzondere wijze, waar
op hij zijn redevoeringen hield.
Auto met zes studenten
gekanteld: een dode
TE HOGE SNELHEID
VERMOEDELIJKE OORZAAK.
Gisteravond omstreeks kwart voor
negen is een „duck", een amphibie-
auto, zoals die tijdens de laatste oor
log door het Amerikaanse 'leger werd
gebruikt, in de bocht van de Witte Sin
gel nabij het Diaconessenhuls verschei
dene malen gekanteld, vermoedelijk
doordat de bocht met te grote snelheid
werd genomen.
Onder de zes inzittende studenten
bevond zich de 29-jarige Leidse stu
dent G. J. D. Goudriaan, die door
het ongeluk zo ernstig werd gewond,
dat hü hedenmorgen in het Acade
misch Ziekenhuis aan de gevolgen is
overleden. De 25-jarige Leidse stu
dent jhr G. O. J. van Tets liep ern
stige inwendige kneuzingen op waar
mede hij door de E.H.D. naar het
Academisch Ziekenhuis werd ver
voerd. De overige inzittenden liepen
slechts lichte kwetsuren op. De
auto werd bestuurd door de eigenaar,
de heer H. uit Den Haag.
Prof. Gielen
op ds R.K. Onderwijzersdag
Gistermorgen om halfelf werd ln de
Stadsgehoorzaal de R.K. Onderwijzers-
dag voor de afdelingen Leiden en Hil-
legom geopend door de voorzitter van
de afdeling Hillegóm, de heer J. A. W.
Floor.
Prof. dr J. J. Gielen sprak tijdehs de
ochtendvergadering over „Kerk en
School".
Na de grote veelzijdigheid van het
probleem onderstreept te hebben, wees
spreker op het derde belangrijke ele
ment in deze verhouding: het gezin.
De school moet beschouwd worden als
een maatschappelijk hulpinstituut ten
dienste van de Kerk en het gezin.
Tot slot van zijn betoog liet prof.
Gielen de waarschuwing horen dat de
onderwijzer zich niet alleen moet con
centreren op het bovennatuurlijke. Het
natuurlijke en materiële dient tevens
in voldoende mate belicht te worden.
In de middag vergadering sprak de
heer Nimwegen, penningmeester van
O .IJL.. een propagandistisch woord
i.v.m. een te stichten vleugel voor het
Sanatorium voor R.K. onderwijzers.
Dr Paul Julien vertelde nog het een
en ander over de reuzen vulkanen en
hooggebergten van Oost-Afrika.
Een tentoonstelling van leermidde
len enz. was aan de dag verbonden.
N.V. KON. NED. GROFSMEDERIJ.
Jaarverslag over 1948.
De N.V. Kon. Ned. Grofsmederij houdt
op 16 dezer haar jaarlijkse vergadering
van aandeelhouders. Aan het verslag
over het boekjaar 1948 ontlenen wij,
dat de directie over de gang van za
ken niet ontevreden is, hoewel het be
drijf de gevolgen van de oorlog nog
steeds ondervindt. Sinds het einde van
de oorlog heeft evenwel een belangrijke
vooruitgang plaats gehad.
Door verbetering van de productie
capaciteit en door de vermeerdering
van het aantal werklieden, is de omzet
belangrijk toegenomen; het gebrek aan
geschoolde werkkrachten deed zich nog
steeds in niet geringe mate gevoelen.
De beperkte aanvoer van materiaal
heeft de bevrediging van de inmiddels
toegenomen vraag ongunstig beïnvloed,
hoewel toch ook te dien aanzien een
vooruitgang te bespeuren is geweest.
De werkplaatsen waren ruim van op
drachten voorzien en voor 1949 is reeds
eenzelfde bezetting practisch gewaar
borgd.
De verbetering van de bedrijfsinrich
ting vond verder voortgang, terwijl een
dringend noodzakelijke vergroting van
net gebouwencomplex der Kettingfa-
briek ter hand kon worden genomen.
Hierdoor zal het mogelijk zijn binnen
afzienbare tijd een groter deel van de
benodigde kettingen electrisch te lassen
en waar nodig, de kwaliteitseisen be
langrijk op te voeren.
De bruto-winst bedraagt f. 730 209.57.
Na verrekening van afschrijvingen, in
terest, belastingen en de nodige reser
vering resteert een bedrag van
f. 169.483 07
Voorgesteld wordt hieruit een divi
dend uit te keren van 6 op de priori
teitsaandelen (v.j. ook 6 en van
7 op de gewone aandelen (v. j. 6
De vaste-activa zijn vermeerderd met
f. 411.150.42 aanschaffingen, terwijl
hierop in totaal een bedrag van
f. 215.33708 werd afgeschreven en ge-
amoveerd.
Als gevolg van de zeer hoge uitga
ven voor vernieuwingen is het nodig
geoordeeld een vernieuwingsreserve te
creëren van ruim f. 220,000,
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd zijn: voor het candidaats-
examen Wis- en Natuurkunde (F) de
heer F. Klein te Leiden: idem (A)de
heren N. W. van Meerten te Rijswijk
en F. A. Kusse te Voorburg; idem (H)
de heren P. J. Arens te Rotterdam en
G. Eykelboom te Amsterdam; idem
(J)de heren W. M. de Vries te
Osgstgeest en C. v. d. Nleuwenhuizen
te Den Haag, Voor het doctoraal ex
amen Nederlands recht: de heren M.
P. S. van Berckel te Bilthoven en H.
J. Verspljck te Wassenaar.
Overtreding
van het Deviezenbesluit
De Amsterdamse economische poli
tierechter mr C. H. Plug heeft de voor
zitter van de Eenheidsvakcentrale, Be
rend Blokzijl, veroordeeld tot een geld
boete van f. 1000, subs, een hechtenis
van twee maanden.
De Officier van Justitie, jhr mr A,
Reigersman zeide dat de heer Blokzijl
als voorzitter van de E.V.C. in of om
streeks October 1948 in strijd met het
verbod van art. 14 van het Deviezenbe
sluit 1945 heeft beschikt over een be
drag van 400.000 Franse francs, dat vol
gens een overeenkomst door de Confe
deration General du Travail ter be
schikking is gesteld aan Franse staken
de mijnwerkers ten behoeve van aan
koop van kleding en voedsel voor kin
deren.
Blokzijl verklaarde hetgeen door
haar als getuige gehoord werd bevestigd
zijn secretaresse opdracht te hebben
gegeven aan de C.G.T. te verzoeken een
bedrag van 400.000 Franse francs ter
beschikking van de Franse stakers te
stellen. Hij ontkende evenwel1 opzette
lijk hiermede de devlezenbepalingen te
hebben overtreden. Zijn bedoeling was,
later door middel van een vergunning
van de Ned. Bank, de tegenwaarde in
Nederlands geld over te maken. Dit
geld zou door middel van een solidari-
teitscampagne bijeen worden gebracht
en omdat zo zeide de heer Blokzijl
de stakers niet konden wachten, was
het geld reeds via de C G.T. uitbetaald.
Inderdaad is korte tijd later een ver
gunning aan de Ned. Bank aange
vraagd, welke evenwel werd geweigerd,
waarop wederom volgens de heer
Blokzijl niet was gerekend. Toen het
geld niet kwam, heeft ten slotte de
C.G.T. de gift vooq eigen rekening ge
nomen.
Jhr mr Reigersman achtte het on
omstotelijk vast te staan, dat in op
dracht of verzoek vau de E.V.C. de
400.000 francs ter beschikking waren
gesteld. Hij eiste één maand gevange
nisstraf voorwaardelijk met een proef
tijd van 2 jaar en een geldboete van
f, 1500— subs. 4 maanden hechtenis.
De verdediger mr Stokvis concludeer
de tot vrijspraak, omdat verdachte z.i.
geheel te goeder trouw was,
Mr Plug meende evenwel dat zonne
klaar is gebleken dat Blokzijl als voor
zitter namens de E.V.C. is opgetreden
en dat wel degelijk de bepalingen van
het Deviezen-besluit zijn overtreden.
Op grond hiervan veroordeelde de po
litierechter Blokzijl tot eerstgenoemde
boete.
De voorzitter van de E.V.C. overweegt
tegen dit vonnis hoger beroep aan te
tekenen.
Belangwekkende proeven der
Leidse Jeugd
Wie een kijkje gaat nemen tyj de
tentoonstelling „Zo tekenen wij", die
vanmiddag officieel geopend werd
door wethouder J. C. van Schalk, zal
verbaasd staan over de vele belang
wekkende proeven op tekengebied der
Leidse jeugd!
Het is inderdaad een prijzenswaar
dig initiatief van deze wethouder ge
weest, de expositie „Zo tekenen wij"
te organiseren. Tijdens een voorbè-
zichtiging hebben wij met grote waar
dering kennis kunnen nemen van de
talloze tekeningen, vervaardigd door
leerlingen van een kleine 40-tal Leid
se Scholen van Voorbereidend-Lager
en Middelbaar Onderwijs, welke ln de
Schottenzaal van de Lakenhal zijn op
gehangen, onder auspiciën van een
gemeentelijke deskundige tentoonstel
lingscommissie.
Aan de hand van het hier bijeenge
brachte zou werkelijk een interessante
psychologische beschouwing te geven
zijn over de karakter-ontplooiing van
het kind, alsmede een overzicht der
kunstgeschiedenis, zóveel uitingen
TIJDELIJKE OPHEFFING BEPER
KENDE BEPALINGEN RECLAME
VERLICHTING.
Met ingane van heden zijn de 'beper
kende bepalingen ten aanzien van de
reclameverlichting opgeheven. In de zo
mermaanden heeft n;l. het electriciteits-
verbruik van lichtreclames practisch
geen verhoging van het kolenverbruik
der eleetrlsche centralen ten gevolge.
In de a.s. winter zal echter wederom
een verbod van reclameverlichting wor
den ingevoerd, mede in verband met
het probleem van de spitsbelasting der
electrische centralen.
BINNENLAND.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot verrekening van
te veel genoten bezoldiging.
Gistermiddag liep op de hoek van
de Van Tuyllstraat en de Rotterdamse-
straat te Den Haag het vijfjarig meisje
W. S, tegen een rijdende vrachtauto. ZIJ
kwam onder het rechterachterwlel en
werd vrijwel op slag gedood.
De distributie van alle loofhout-
soorten ls opgeheven, met uitzondering
van Iepen-, essen-, populieren- en wil
genhout. pokhout, palmhout, hickory,
perslmon, cornel, Amerikaans mahonie,
peroba de campos en moulmalnteak.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening, de heer Mans'holt,
ls voornemens Vrijdag a.s. een bezoek
aan de gemeente Vlaai-dingen te brengen.
De opgravingen nabij het Burcht
plein te Heusden door het Rijksbureau
voor Oudheidkundig Bodem-onderzoek
zijn hervat. Men ls thans bezig met het
blootleggen van de eigenlijke burcht. BIJ
de vorige opgravingen zijn de fundamen
ten van het voorhof blootgelegd,
De gemeenteraad van Groningen
heeft het wederopbouwplan, zoals dit
door prof. Granpre Molière werd ontwor.
pen. met 24 stemmen vóór en 14 tegen
aangenomen.
BUITENLAND.
William Foster (New-York) is door
president Truman benoemd tot plaats
vervangend administrateur van de E.C.A.
HIJ volgt Howard Bruce op. wiens ont
slagaanvrage Truman aanvaard heeft.
Hongarije zal ln de toekomst worden
geregeerd door een praesldlum van gelijke
aard als dat in de Sovjet-unie en andere
Oost-Europese landen.
De Westelijke bezettingsmogendhe-
den zijn overeengekomen 12 Duitse be
heerders voor een gereorganiseerde Duitse
staalindustrie aan te wijzen.
De Britse en Amerikaanse plaats
vervangende militaire gouverneurs voor
Duitsland zijn er niet ln geslaagd over
eenstemming te bereiken ten aanzien van
een tweetal problemen, welke verband
houden met de ontbinding der Duitse
kartels, en zij hebben besloten de kwes
ties voor te leggen aan hun respectieve
regeringen.
Het Tsjecho-slowaakse ministerie
van binnenlandse zaken heeft medege
deeld. dat vroegere Tsjecho-slowaakse
burgers van Duitse nationaliteit tot 30
Juni een verzoek mogen indienen tot
nerkrljging van het Tsjecho-slowaakse
burgerschap. Het betreffende decreet
heelt betrekking op naar schatting
200.000 Duitsers.
De Belgische regering heèft op een
velling van Vlaamse en Hollandse schil
derijen te Parijs twee schilderijen aan
gekocht. namelijk De Kroeg" van Adri-
aan Brouwer voor de prijs van 2 600.000
francs en bestemd voor het Koninklijk
Museum te Antwerpen en „De Kaartspe
lers" van Davld Tenlers voor 1.300,000
Franse francs voor het Koninklijk Mu
seum te Brussel.
De regering verwijt de dagbladen het
voornemen van de regering voortijdig ge-
Kubllceerd te hebben, hetgeen tot gevolg
eeft gehad, dat de prijzen stegen,
Volgens de Deutsche Pressedlenst
heeft de politie te Bad Relchenhall een
collectie waardevolle boeken, manucrlp-
ten en tekeningen gevonden uit de vroege
middeleeuwen en behorende aan de bi
bliotheek van de universiteit te Muen-
chen. De collectie bevond zich in 40 kis
ten en werd ln twee boerderijen ontdekt.
Volgens directieven van de geal
lieerde Commandant ln Japan zal de pa
piertoewijzing voor het communistische
blad .Akahata" tot op een kwart ver
minderd worden, terwijl andere politieke
organen meer papier zullen ontvangen.
Von Ritelen, een bekend Duits spion
uit de eerste wereldoorlog, dié reeds 20
Jaar ln Engeland woonde, is ernstig ziek
op een Londens Btatlon van de onder
grondse gevonden en ln een ziekenhuis
overleden. Hy was 65 Jaar.
van uiterst primitief tot extreem mo
dern toe als hier het oog treffen.
Doch dèt zou ons te ver voeren
De strekking van het moderne onder
wijs ls er op gericht het kind zoveel
mogelijk ontwikkelingskansen te geven
en dit komt ook op deze interessante
tekententoonstelling volop tot uitdruk
king.
Veel meer dan eertijds is het teken
onderwijs ingesteld op de persoonlijke,
vrije ontwikkeling en daarom tracht
men de kleuters (46 jaar) al hun
fantasie en vertelkracht te laten bot
vieren. Hoe herinneren wfj ons duide
lijk, dat het in onze jeugd .slechts neer
kwam op een zuiver copiëren, maar dit
„na-tekenen", hoe precieus en netjes
het ook zijn mag, ontwikkelt de eigen
persoonlijkheid toch geenszins.
Eerst later wanneer het kind er
zélf om gaat vragen komt tegenwoor
dig de verstandelijke opleiding aan de
beurt en wordt aandacht gewijd aan be
grippen als perspectief enz. Helaas wordt
bij de modern georiënteerde teken-
methode één lacune gevoeld: de onder
wijzer, die later zijn functie op de lagere
school moet uitoefenen, wordt er tijdens
ztjn opleiding nog te weinig of zelfs in
het geheel niet van op de hoogte ge
bracht, hetgeen zich derhalve nog
wreekt, in het daadwerkelijke onderwijs
aan de kinderen. Zulks is op enkele
sprekende grafieken tot uiting ge
bracht.
Intussen zijn op deze tentoonstelling
tooh vele opmerkelijke voorbeelden en
aardige vruchten van de eigen verbeel
dingskracht aan te wijzen, aan de hand
waarvan wij tot interessante vergelij
kingen konden komen. Voor het boet
seerwerk bijv. geldt hetzelfde: ook daar
spreken onmiddellijk de Jeugdige ka
rakters, zij het ln analytische dan wel
synthetische zin.
Er zijn dan tekeningen van leerlin
gen der kleuterschool, Lagere en Voort
gezet Lagere School, Uitgebreid Lagere
School, Kweekschool voor Voorberei
dend Onderwijs, Kweekschool voor La
ger Onderwijs, Middelbare School en
Gymnasium.
In deze volgorde ziet men het tekenen
&1 rijper, kundiger of persoonlijker wor
den: er zijn zelfs bezienswaardige proe
ven van abstracte kunst, sierlijke vlak
vullingen, rhythmisoh lijnenspel enz.
Ook associaties opgewekt door muziek
'o.a. Warschau-concert), zijn ln smaak
volle en gevoelige kleuren weergegeven.
In 't kort: hier valt ontzaglijk veel
te zien, dat ruim blijk geeft, ln welke
gevarieerde en belangwekkende banen
het huidige tekenonderwijs zich beweegt.
Men maakt de Jeugd bepaald warm voor
het tekenen, men leert haar zien en
voelen en haast zouden wij gaan gelo
ven aan de uitspraak, dat „ieder kind
tekenen kin".
Zeker is, dat iedei kind ei* animo voor
heeft!
De tentoonstelling bevat een schat
van materiaal van leerlingen van 4—18
jaar, zowel van middelmatige, goede en
begaafde.
Men ga er zelf een kijkje nemen en
zich in deze uitingen Verdiepen.
En wil dan Uw aandacht ook wijden
aan het artistieke plakwerk van twee
bijzonder begaafde meisjes, die met een
prachtig Pannekoekenhuisje van Hans
en Grietje zulk een opmerkelijk voor
beeld van de>ze kunst gaven.
Wij wisten niet, dat de Leidse Jeugd
op tekengebied zoveel presteerde, maar
verheugen ons daar recht hartelijk
over. Deze groeiende smaak en kunst
zin kan voor de toekomst bijv. wat
woninginrichting der nieuwe generaties
betreft slechts heilzaam werken.
Hier wordt zo goed als algemeen
getuigd van „levend" onderwijs!
H.
Als het een handige slager is, zal hij wel
„ongeveer" weten hoe het moet, maar
een rijwielhersteller weet het toch
beter.
Zo ls het 'ook met overhemden, in een
speciaalzaak bedient men U het beste.
Jo van Eyken, Haarlemmerstraat 87
Jan van Hartevelt, Haarlemmerstr. 210
H Holswilder, Nieuwe Rijp 7
A. Klaassens, Breestraat 114b
C. H. Nolet, Haarlemmerstraat 206
H. Nolet, Botermarkt 9
Raumann Teppema, Maarsmansteeg 4
G, Schoonwater, Haarlemmerstraat 79
Bert Schrier, Breestraat 152
Alb. B, Timmerman, Breestraat 90
Herm. Trossel, Hogewoerd 109
Firma Wannee, Botermarkt 17
Jan Westen, Breestraat 147
Firma Windsor, Gangetje 6.
Koopt in een
Speciale
Herenmodezaak
(Adv.)
Kunstavond
ten bate van „Margriet"
RUSSISCHE EN OEKRAÏNSE
VOLKSKUNST.
Wie gisteren de Kunstavond ten bate
van 't Medisch kleuterdagverblijf „Mar
griet" in de stampvolle aula der RK.
H.B.S. meemaakte, was getuige van een
geconcentreerd meelevend auditorium,
getooid met witte margrietjes en aan het
slot vol enthousiaste dankbaarheid voor
een gevarieerd programma, gegevendoor
een gezelschap Russische en Oekraïnse
emigranten en anderen, die met zang en
dans allen sterk wisten te boeien.
De inspirerende en enige beroeps
kracht van deze groep amateurs was de
danseres mevrouw Kyra Roof-Iwanows-
kaja, wier succes waarlijk enorm was!
Allereerst willen wij even prof. dr P-
J, Gaillard. de voorzitter van Margriet
in zijn openingswoord volgen: Hij her
innerde aan de totstandkoming van dit
kleuterdagverblijf ,dank zij het initia
tief en een gift. van dr Keyser uit Til
burg met als enige voorwaarde .,de toe
gankelijkheid voor zwakke kinderen van
alle gezindten".
Sinds de bevrijding heeft het bestuur
dit werk met succes kunnen voortzet
ten. In het afgelopen jaar werden niet
minder dan 832 kinderen verpleegd in
verband met bloedarmoede, darmafwij
kingen, bronchitis, asthma enz. In Mar
griet krilgen al deze kinderen, die een
behandeling zeer hard van node heb
ben. zon, lucht, licht en dladethiek ge
durende een kuur van drie maanden.
Voorts introduceerde prof. Gaillard
het optredende gezelschap.
Lithurglsche gez-angen volgens de By
zantijns-Slavische ritus klonken op: het
was een zuiver en goed klinkend koortje
in fraaie costuums. dat zich onder lei
ding van de heer J. van der Heyden ver
schillende malen liet horen en ons een
idee gaf van de diep-levende religieuse
gevoelens van het Russische volk.
Mevrouw ïwanowskaja, eertijds ver
bonden aan het „Ballet de Monte Carlo
wist sterk de aandacht op zich te ves
tigen met haar klassieke balletkunst,
met als hoogtepunt haar suggestieve en
artistieke uitbeelding van de „Stervende
Zwaan", or> de muziek van Saint Saëns,
in hetzelfde costuum. dat eertijds ge
dragen werd door de beroemde Anna
Pavlova, door wier glanzend voorbeeld
zii sterk geïnspireerd leek. Ook haar
„Spitzentanz" getuigde van een groot
technisch kunnen.
Vier kindertjes dansten op inderdaad
.snoézige" wijze een Polka van Strauss:
muz'kaal-gevoelig. vederlicht en voor
hun jeugd reeds merkwaardig door
leefd. Het eine allemaal zó soepel, gra
cieus en vanzelfsprekend, dat men hier
van rasechte „artistjes ln de dop" k°n
spreken.
Een groot Russisch-Oekraïnlsch ver
haal. waarin velerlei facetten der typi
sche volkskunst tot uiting kwamen, volg
de als kleurig en gevarieerd beshiit: zang
en dans in uiteenlopende genre's, een
uitstekend verteld sprookle en noff vee'
meer trok aan oog en oor voorbij e"
wist tot het einde toe de spanning te
bewaren.
Een schier niet eindigend applaus be'
loonde de medewerkenden, doch spe
ciaal de charmante mevrouw ïwanows
kaja. die deze avond zoveel superieure
danskunst ten beste had gegeven.
Prof. GaiPard dankte haar en vele
andere medewerkenden met een harte-
111 k woord en een klein geschenk.
Moge „Margriet" bij deze artistieke
en beschaafde avond .wnaroo een ulC"
muntende sfeer heerste, wèl varen.
Deze mooie en nuttige instelling ver'
dient het ten volle 1
