Commissie (leveringa over Ned. ambtenaren
in Spanje en Portugal
Op gezantschap te Madrid waren tekortkomingen
Prof. dr N. Tinbergen verwisselt
Leiden voor Oxford
Met een enkel woord
Stichting 1940 - 1945 wil
schuld inlossen
WOENSDAG 11 MEI
Gezant miste overwicht - Blijft echter te Bogota gehandhaafd
Ten vervolge op haar rapporten van
10 Juni 1947 en 10 September 1948
heeft de Commissie tot onderzoek
naar de houding van Nederlandse
diplomatieke en consulaire ambtena
ren tegenover Nederlandse uitgewe
kenen (commlssic-Cleveringa) een
derde verslag aangeboden, dat be
trekking heeft op Spanje en Portu
gal.
WIJ ontlenen hieraan, dat de com
missie zich bepaald heeft tot die amb
tenaren, tegen wie klachten te harer
kennis waren gekomen, n.l. de oud
gezant te Madrid, mr C. H. J. Schul-
ler tot Peursum, de oud-gezantsohaps-
raad te Madrid, jhr mr W. E. van
Panhuys, de oud-zaakgelastigde te
Lissabon mr R. Flaes, de vice-consul
te Barcelona A. L. A. Kriens en de
consul te Bilbao S, A. Blitz,
Naast de vele klachten blijken ook
tal van lofuitingen in de rapporten
voor te komen. Die afwijkende oordeel
vellingen betreffen vaak dezelfde per
sonen, die door sommige doortrekken-
den geprezen, door andere aangeval
len en soms scherp gelaakt worden.
Deze onevenwiohtlgheid ln de oordelen
heeft het werk der commissie niet
weinig bemoeiykt, maar aan de ande
re kant haar al terstond de, later ook
•bevestigde indruk gegeven, dat de
klac-hten vaak een uiterst eenzijdig
'beeld van dc werkzaamheid en hou
ding van de betrokken ambtenaren
schilderen."
CONCLUSIE
De Commissie concludeert:
Veel klachten zijn ongegrond, al
thans schromelijk overdreven, som
mige zelfs als kwaadwillige insinua
ties zeer te betreuren.
Bepaalde klachten daarentegen wij
zen op tekortkomingen van het ge
zantschap te Madrid, tekortko
mingen, die evenwel niet, zoals de
beschuldigingen telkens suggereren,
wijzen op boos opzet, maar veeleer
op een tekort in gezindheid en aan
vermogen om zich in oorlogstijd aan
nieuwe en zware eisen ln de dienst
van het vaderland aan te passen en
aan administratieve bekwaamheid,
waarnaast echter niet verschillende
goede dingen mogen worden vergeten
als do verzorging te Madrid, die ook
volgens zeer bittere critici ln orde is
geweest.
De gezant miste waarschijnlijk elk
overwicht als chef en dc commissie
betwijfelt daarom, of men kan zeg
Bonn hoofdstad van
West-Duitsland
FRANKFORT VERSLAGEN.
De stad Bonn is door de West-Duitse
constituerende vergadering gekozen als
hoofdstad van West-Duitsland. 33 stem
men werden uitgebracht voor Bonn en
29 voor Frankfort.
Er werd één ongeldige stem uitge
bracht. De belde communisten onthiel*
den zich van stemming. De stemming
was geheim, zodat men niet precies weet
wie voor Bonn en wie voor Frankfort
heeft gestemd, maar men gelooft, dat
bijna alle sociaal-democraten en enkele
liberalen, alsmede de twee christen
democraten uit Hessen voor Frankfort
stemden en alle andere ohrlsten-demo-
craten en de liberalen voor Bonn.
De uitslag werd met stormachtig ap
plaus op de publieke tribune ontvangen.
De constituerende vergadering nam
ln derde lezing de kieswet aan niet 30
tegen 29 stemmen.
In de kieswet is de procedure vastge
legd voor de verkiezing van het eerste
federale parlement en de eerste fede
rale president ln West-Duitsland.
Volgens dfAn wet zal de helft van de
ongeveer 400 reden gekozen worden op
grond van de betrekkelijke meerderheid,
die de enige candldaat, welke de ver
schillende partyen ln de districten kun
nen stellen, behaalt, en de andere helft
uit partijlijsten in dier voege, dat het
totaal aantal candidaten van iedere
partij ln elke staat overeenkomt met
de sterkte van de partij.
Voor de periode, tijdens welke Berlijn
niet met volle rechten zijn plaats mag
innemen als twaalfde staat, beveelt de
wet de Berlijnse gemeenteraad aan, 15
leden met adviserende bevoegdheid naar
het federale parlement af te vaardigen.
De wet zal alleen voor de eerste ver
kiezing van kracht zijn en kan dan ge
wijzigd worden zonder dat de grondwet
veranderd wordt.
De Beierse regering zal het staatspar-
lement verzoeken een volksstemming uit
•te schrijven over de te Bonn aangeno
men grondwet voor West-Duitsland.
Aan de bevolking zullen de volgende
vragen worden gesteld:
1, Keurt u de grondwet goed?
2. Zo niet, erkent u haar als bindend
voor Beieren ingeval zij door twee der
den van de West-Duitse staten wordt
aanvaard?
De regering, die bestaat uit leden van
de christelijk-sociale unie, zal de bevol
king aanraden de eerste vraag ontken
nend en de tweede bevestigend te be
antwoorden.
ZUID-AFRIKA WIJST KLACHT
VAN INDIA AF.
In politieke commissie der V.N.
De afgevaardigde van Zuid-Afrika,
Louw, heeft in de politieke commissie
van de V. N. Voorgesteld, dat de alge
mene vergadering zal verklaren, dat zij
niet bevoegd is de klacht van India ten
aanzien van de behandeling der Indiërs
in de Unie te bespreken. De gehele
kwestie behoorde z.i. tot de binnen
landse jurisdictie van Zuld-Afrika. Hij
waarschuwde, dat „het eind van de or
ganisatie der V, N. door een verkeerd
besluit op dit punt zou kunnen worden
verhaast".
Hjj verklaarde, dat Zuid-Afrika „met
verontwaardiging" de beweringen van
India tegensprak. „De regering van de
Unie heeft haar burgers of enige groep
van haar onderdanen nooit die rechten
en vrijheden onthouden, welke door het
internationale recht en de gewoonte al
tijd als fundamenteel zijn beschouwd.
Niemand in Zuid-Afrika, van welk ras
ook, heeft ooit reden gehad te klagen,
dat hem of haar volledige vrijheid van
geweten of religie, vrijheid van menings
uiting, bescherming tegen vrees en
agressie, onschendbaarheid van persoon
of bezit, of onbeperkte toegang tot ge
rechtshoven voor onpartijdige recht
spraak, zijn on-thouden", aldus Louw.
gen. dat hij, ondanks zekere diplo
matleke verdiensten, toentertijd op
zijn moeilijke post in Madrid wel op
zijn plaats is geweest.
Of de klachten van Engelandvaar
ders zoveel minder zouden zijn geweest,
Indien de gezant wèl overwicht over
de gezantsohapsraad had gehad, staat
intussen te bezien. Immers, ook de ge
zant stond in beginsel op het stand
punt van legale evacuatie, had door
zijn doofheid nu eenmaal weinig con
tact met de mensen en zou alleen ver
moedelijk ook geen andere gezindheid
en voortvarendheid hebben betoond.
Dat de zaken menigmaal zo onbe
vredigend zijn verlopen, juist doordat
de heer Van Panhuys eigenlijk de bo>
ventoon voerde, ls daarom niet aan
te nemen.
Wat de gezantsohapsraad betreft, zijn
ruiterlijke erkentenissen op de punten,
waarop hij voornamelijk heeft gefaald,
hebben de commissie een sympathiek
beeld gegeven van de hoofdtrekken
van zijn persoonlijkheid. Zij tonen bo
vendien een zelfkennis, die in zaken
als deze een der hoofd voorwaarden is
voor een mogelijke verbetering. Mocht
ooit de heer Van Panhuys onverhoopt
weer worden geplaatst voor bijzondere
toestanden, dan valt deswege met re
den te verwachten, dat hij de opgeda
ne ervaringen met vrucht als een goe
de les ter harte zal weten te nemen;
voor zover het althans niet gaat, als
bij het gebrek van organisatorische
aanleg om Iets, dat wellicht ook bij
goede wil sleohts gedeeltelijk te ver
helpen valt.
Hiernaast mag niet worden vergeten,
dat er op de rekening van de heer Van
Panhuys vele posten in zijn tegoed
staan. Uit allerlei uitlatingen van
vreemde diplomaten valt af te lelden,
dat hij over goede diplomatieke hoeda
nigheden beschikt.
Met betrekking tot de consulaire
ambtenaren Kriens te Barcelona en
Blltz te Bilbao zegt de commissie:
Misschien is veel ln de klachten te
gen de heer Kriens wel ln hoofdzaak
te herleiden tot een zekere vaak
voorgekomen stemmingsafstand tus
sen aangekomenen en consul. Doch
dat dan zou moeten worden aange
nomen, dat deze laatste aan het
ontstaan daarvan bij voortduring on
schuldig zou zijn geweest, kost de
commissie toch wel moeite aan te
nemen.
Wat de vice-consul te Bilbao Blltz be
treft, deelt de commissie mede, dat zij
slechts twee onbelangrijke klachten is
tegengekomen, die *"hter, voor zover zij
heeft kunnen nagaan, als ongogrond
moeten worden aangemerkt.
Ten slotte blijft nog het optreden van
H.M.'s zaakgelastigde te Lissabon tijdens
de oorlog, mr R. Flaes. Ook tegen hem
richt zich de klacht uit de kringen van
het dagblad „Trouw".
De slotsom der commissie moet ook
hier zlln. dat het tussen de ambtenaren,
wier roeping het was, in vriendschap
pelijk* samenwerking voor Nederland en
Nederlanders het beste te bereiken, aan
harmonie heeft ontbroken, Zij acht ze
ker niet ln de eerste plaats dr Flaes de
oorzaak van do wrijvingen.
Uit verklaringen van getuigen mag
worden geconcludeerd tot de mogelijk
heid van een behoorlilke samenwerking
met de heer Flaes. Dat diens werk
„goed" is geweest. Is met zoveel woorden
verklaard, en er is de commissie niets
onder ogen gekomen, dat haar er toe
zou moeten brengen op dit oordeel af
te dingen. m
OORDEEL VAN MINISTER
STIKKER.
Bovengenoemd rapport is thans aan
de Staten-generaal aangeboden. De mi
nister van Buit. Zaken heeft de aanbie
ding vergezeld doen gaan van de vol
gende opmerkingen
Het onderzoek heeft in de eerste
plaats een aantal tekortkomingen bii
mr C. H, J. Schullcr tot Peursum. des
tijds H.M.'s gezant te Madrid naar vo
ren gebracht. De diplomatieke flro,veti,
waarvan deze gezant anderziids blijk
heeft eeeeyen en die er o.m. toe heb
ben geleid, dat hii in uiterst moclhike
omstandigheden en in tegenstelling tot
andcro diplomatieke vertegenwoordi
gers van door Duitsland bezette landen
in Madrid ln functie ls kunnen blliven
en het gezantschap aldaar ln stand
heeft kunnen houden, geven mil re
den hem op zijn huidige post (Bogota,
Columbia) te handhaven.
Wat jhr mr W. E. van Panhuys. des
tijds gezantsohapsraad te Madrid, be
treft. ben lk van oordeel, dat ook hu.
ondanks zijn tekortkomingen op voor
namelijk administratief terrein, sedu-
rende zlln loopbaan niet alleen ln Ma
drid maar ook elders blijk heeft gege
ven van goede diplomatieke hoedanig-
Rantsoenwaarde vlees in blik
gewijzigd
ENKELE SOORTEN ZONDER JBON
VERKRIJGBAAR.
Het C.D.K, deelt mede, dat met on
middellijke ingang op de vleesbonnen
oer rantsoen van 100 gram gekocht kun
nen worden:
2 oz. (ongeveer 56 gram) dehydrated
beef of dehydrated mutton in blik (ge
droogd vlees)I
of 4 02 (ongeveer 225 gram bacon, sli
ced bacon, corned pork, corned beef of
corned mutton in bilk:
of 8 oz (ongeveer 225 gram) steewed
steak, pork and gravy, ham and eggs,
Vienna sausages, lunch meat, oork sau
sage bulk pork sausage meat of osse-
tong in bilk: of 10 oz (ongeveer 280 gr.)
oaardevlees In blik.
Verder mogen de volgende artikelen
ronder Jnleverine van vleesbonnen wor
den verkooht: stoak and kidney, meat
and kidney-pudding, meat and vegeta
bles stew, ham with candied sweet po
tatoes. irish stew, meat and vegetables
hashi. pork and soya links en blood
sausage.
Bovenstaande artikelen zijn niet in
onbeoerkte mate verkrijgbaar, aangezien
het hier de verkoop van een restant-
Partij vlees in blik betreft,
NIET TELEN OP BESMETTE
AARDAPPELGRONDEN.
In Januari is op grond van het be
sluit Aardappelmoeheid 1943 op ,een
aantal besmette terreinen de aardappel
teelt verboden. Het Ministerie van
Landbouw heeft echter vastgesteld, dat
er beiers zijn, die toch aardappelen heb
ben gepoot op besmette terreinen. Hier
tegen zal zeer streng worden opgetre
den, door rooien verplicht te stellen en
de overtreders vah het besluit straf
rechtelijk te doen vervolgen. Dat deze
besmetting verdwijnt, is het directe be
lang van de telers.
FELLE BRAND AAN BOORD VAN
NOORSE KUSTVAARDER.
Aan boord van de 550 ton metende
Noorse kustvaarder „Crowlln", die met
kabeljauw geladen in de vissershaven te
IJmuiden ligt. brak gisteravond een vrij
felle brand uit. waarmede de brandweer
ongeveer drie kwartier werk had. De
schade is vooral in de verblijven van de
kapitein en stuurman aanzienlijk, doch
de lading bleef behouden. 0'T>»r-nt d*
oorzaak tast men in het duister. Do
schade aan dit gloednieuwe schip wordt
door de verzekering gedekt.
COMMISSIE VAN ADVIES VOOR
SCHEVENINGSE HAVENS C.A.
Teneinde zich te doen voorlichten over
de vraag, of de Soheveninsse havens
voldeden aan de tegenwoordige eisen
van de visseril en aanverwante handel
en bedrijven, en zo niet. welke verbete
ringen nodig zouden ziln benoemden
B. en W. van Den Haag bij hun besluit
van 15 April 1946 een commissie onder
voorzitterschap van prof. ir J. W Thier
ry. hoogleraar in de Waterbouwkunde
aan de Technische Hogeschool te Delft.
A.s. Zaterdag zal deze commissie haar
eerste verslag aan het College van B.
en W. aanbieden.
GROETEN VOOR WEST-INDIÊ.
Radio Nederland Wereldomroep stelt
Iedere week een aantal personen ln de
gelegenheid kosteloos voor de microfoon
een groet uit te spreken naar West-In-
dle en aangrenzende gebieden. Het be
treft hier Nederlanders, die verwanten
of vrienden in de West hebben en zich
op deze wijze direct, met hun verre re
laties in verbinding kunnen stellen. Zij,
die er prijs op stellen zulk een groet te
brengen kunnen zioh schriftelijk mel
den bij Radio Nederland Wereldomroep,
Groetendienst, Postbus 137, Hilversum.
Expansiekansen voor de ethologie
Administratieve rompslomp
funest voor onderwijspeil
heden. Ik kan mij geheel verenigen met
de ODvatCing van de stellers van het
rapport dat de heer Van Panhuys voor
de uitgewekenen vaak psrsöonh'.jk zijn
best heeft gedaan, en dat er reden is
aan te nemen dat hii de hem gegeven
aanwijzingen betreffende zijn tekortko
mingen ter harte zal nemen Ik ben van
oordeel, dat de heer-Van Panhuys dan
ook in de buitenlandse dienst ware te
handhaven, waarbij ^wat de aard van de
hem op te dragen werkzaamheden be
treft rekening zal worden gehouden met
zijn tekort aan administratieve gaven,
Hoewel aan een honorair consulair
ambtenaar uiteraard niet dezelfde
eisen gesteld moircn worden als aan
een beroeps-consulair ambtenaar, ben
lk to<fh van oordeel, dat er ernstige
bezwaren bestaan tecen het beleid van
de heer A. L. A. Kriens. vice-consul tc
Barcelona, Ik ben dan ook doende tc
overwegen welke maatregelen tegen
deze ambtenaar getroffen dienen te
worden.
Met de conclusie van het rapport over
de heer S. A, Blibz, consul te Bilbao,
kan ik mii geheel verenigen. Voor het
nemen van enigerlei maatregel tegen
deze ambtenaar bestaat naar miin me
ning dan ook geen reden.
Wat ten slotte dr R. Flaes. destijds
HM s gezant te Lissabon betreft, is er,
óp grond van het rapport der commis
sie. voor mii geen enkele aanleiding om
ziln beleid tijdens de oorlóg af te keu
ren.
Hetgeen wij enige maanden geleden
hoogstwaarschijnlijk noemden, ls
thans definitief geworden: Prof. dr
N. Tinbergen, gewoon hoogleraar ln
de experimentele dierkunde aan de
Leidsc Universiteit, zal met ingang
van 1 October a.s. een lectoraat aan
de Universiteit van Oxford aanvaar
den, met de speciale opdracht aldaar
een onderzoek- en onderwijscentrum
op het gebied van de vergelijkende
gedragsstudie bU dieren, de ethologie,
tot ontwikkeling te brengen op de
wijze waarop dit te Leiden reeds ge
schied is.
Prof. Tinbergen verstrekte ons op
ons verzoek enige nadere inlichtingen
omtrent de motleven, welke hem deze
beslissing hebben doen nemen. Een be
slissing, welke hem allerminst licht is
gevallen, omdat zijn werkkring in Lei
den hem grote bevrediging schenkt,
maar die hij tenslotte genomen heeft
in het besef dat hem te Oxford een
unieke kans geboden wordt om het be
trekkelijk jonge vak der dlêretholo-
gie in Angelsaksisch milieu te doen
wortelschleten.
De ethologie, aldus prof. Tinbergen,
stelt zion ten doel de gedragingen van
dieren, en uiteindelijk ook van de mens,
biologisch te onderzoeken, d.w.z. de
etholoog stelt niet zoals de psycholoog
de vraag, wat een. dier subjectief be
leeft, maar vraagt zioh af hoe het ge
drag veroorzaakt wordt, en tevens,
welke biologische betekenis het gedrag
voor de diersoort heeft. Hij streeft
daarmee naar aansluiting met andere
gebieden van de biologie, zoals bijvoor
beeld de zenuwphysiologle, Voor vele
as, biologen, zoals bijv. zij die bij het
visserijonderzoek of op proefstations
werkzaam zullen zijn, alsook voor de
a-s. leraren, is enige sohollng ln etho
logie van groot belang. Het Is verder
de overtuiging van Prof. Tinbergen
dat de dierethologie ln de toekomst
EEN 65-JARIG HUWELIJKS
FEEST.
Maandag 16 Mei a.s. hopen An
ne Vondeling en Absltje Koop-
mans te Oosterwolde hun 65-jarig
huwelijksfeest te vieren.
ook veel zal kunnen bijdragen tot een
beter begrijpen van de mens.
Merkwaardigerwijs wordt de etho
logie, en vooral die tak die zich toe
legt op de studie van Instinctief ge
drag, bijna uitsluitend op het Europe
se continent beoefend. Zij bloeit ln
Duitsland en Oostenrijk, in Zwitser
land en in Nederland. In Amerika en
Opbrengst kinderzegels
overschrijdt half millioen!
TWEE TON HOGER DAN IN 1947.
De kinderpostzegels hebben dit keer
ruim twee ton meer opgebracht dan
het jaar tevoren. In 1947 waren de
baten „Voor het Kind" f. 362.360.48,
terwijl 1948 een bedrag van f. 565.729.84
opleverde.
Deze hogere opbrengst van ruim
f. 200.000.heeft de venvachtingcn
overtroffen
In elke Nederlandse huishoud-porte-
monnaie tellen de centen en dubbeltjes
weer mee en op de offervaardigheid
van het publiek wordt in steeds toene
mende mate een beroep gedaan. Met
grote dankbaarheid mag daarom worden
vastgesteld dat het Nederlandse volk
voor zijn „misdeelde Jeugd" nog altijd
véél over heeft I
NEDERLANDSE ZEEMAN ERNSTIG
GEWOND.
In een hospitaal van de Amerikanen
te Bremerhaf en werd de ernstig ge
wonde Nederlandse zeeman Johannes
van Oord binnengebracht, die midden
op de Atlantische Oceaan van zijn schip
naar een Amerikaanse vrachtvaarder
was overgeheveld ln de hoop hem op
deze wijze spoediger de noodzakelijke
geneeskundige hulp te kunnen verlenen.
Hij kreeg zware brandwonden ln de
machinekamer van de „Prinz Frios", die
op weg was van Hamburg naar Mon
treal. Er bestaat echter grote kans dat
hij van zijn verwondingen zal genezen.
(U.P.).
NEDERLANDSE DANSERES IN
ZWITSERLAND GEDOOD.
Enige maanden geleden huurde een
Nederlands paar, de ln 1902 te Salatiga
op Java geboren en laatstelijk te Am
sterdam woonachtige H. K. en de in 1922
te Amsterdam geboren danseres H. de
K, een kleine woning te Ascona in Zwit
serland. Gistermorgen vond de hulp
voor de huishouding op de deur van de
slaapkamer éeh brief je met het verzoek,
de politie te waarschuwen. Toen deze
aankwam, vond ztl de danseres dood op
bed liggen. Met een slagwaoen was haar
een hoofdwond toegebracht. Uit achter
gelaten brieven concludeerde men, dat
K. die de vlucht had genomen, zelf
moordplannen had. Het sohilnt dat fi
nanciële moêililkheden de oorzaak van
dit drama zlln. De Zwitserse politie is
thans op zoek naar K.
BINNENLAND.
BIJ de Tweede Kamer ie ingediend
een ontwerp van wet tot wijziging van do
wet tot aanvulling van renten krachtens
de Invaliditeitswet.
De koempoelan van de Nederlandse
padvinders, de jaarlijkse bijeenkomst van
leiders en loldster6, zal dit Jaar op 25
en 26 Juni a.s. op de Goudsberg te Lun-
teren worden gehouden
Nu de uitvaardatum voor do harlng-
vissorij toch weer ls vastgesteld op 17
Mei heeft het „Comité Vlaggetjesdag" to
Vlaardlngen ook de vlootrevue op de
Maas vervroegd en wel op Zaterdag a.s:
Ter gelegenheid van het bezoek van
een aantal vooraanstaande autorltolten
aan de kortelings ln bedrijf gestelde raf
finaderij van de Koninklijke Shell-groep
te Cardon ln "Venezuela, heeft de Neder
landse gezant te Vonezuela aan do heer
lr O. P. Louwerse, die de leiding bij de
bouw Van dit belangrijke project heeft
gehad, modedeling gedaan, dat hh door
H. M. de Koningin ls benoemd tot offi
cier ln do Orde van OranJe-Nnssau. als
erkenning van zijn bijzondere verrichtih-
gon bij deze bouw Hem werden de ver
sierselen van deze órde uitgereikt.
Olsteren ls te Överveen op de Ere
begraafplaats aan de Zeeweg een plech
tige 10 Mel-herdenklng gehouden door
de Bond van ex-politiekê gevangenen ln
Haarlem, wnarblj de Commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland ln een uitvoe
rige rede de doden herdacht heeft. Des
avonds vond nog een dodenherdenking
plaats tijdens een bijeenkomst ln het
Concertgebouw te Haarlem.
Do eigenaar van een warenhuis ln
Holland-Michigan besteld ln ons land
te bezorgen vóór het Tulpeilfeest van 12
tot 18 Mei as. 250 gramofoonplaten.
Nederlandse opnamen van vaderlandse
liederen, liedjes, voordrachten enz.
Het vormlngachlp voor adelborsten
Hr Ms kanonneerboot „Van Kinsbergen"
vertrekt 23 Mei a.s. voor eên oefenreis van
Rotterdam naar de Scandinavische wa
teren.
Op Dinsdag a.s. zal te Hnrllngen de
tentoonstelling „De Friese Havenstad"
worden geopend, welke t/m, Zaterdag 21
Mei zal duren. Aandacht wordt geschon
ken aan de positie van Harllngen als eon
van de havens van het Noorden en aan
handel en Industrie
Op de vierde tentoonstèlllngsdag zullen
de nieuwe kranen, waarmee de haven-
outlllage van Harllngen wordt uitge
breid, officieel in gebruik worden geno
men.
Veldmaarschalk Montgomery heeft
na zijn besprekingen een bezoek aan het
Mauritshuis en aan het circus Mlkkenie.
dat thans te Den Haag voorstelllngon
geeft, gebracht.
De algemene vergadering van de
Ned. Ohr. Boud van Overheidspersoneel
zal op 19 Mei a.s. te Amsterdam ln „Kras-
napolsky" Worden gehouden. Niet minder
dan 73 voorstellen komen aart de Orde.
Gistermiddag kwam toet de K.L.M.-
vrftCht-Skymaster PH-TÊZ de eerste zen
ding goederen Sinds de blokkade
schrijfmachines uit de Russische zone
op Schiphol aan.
Het hoofd van de P.T.T. te Batavia
de heer L. A, Peletlcr, is opgedragen zich
zo spoedig mogelijk naar Nederland te be
geven. tèh einde met de Directeur-Gene
raal van de Ned. Posterijen besprekingen
te voeren over de mogelijkheid van uit
zending ln kort verband van het voor de
Indoneslscho P.T.T.-dienst dringend no
dige personool. de wijze van
hulpverlening door Nederland bij
aanschaffing van het materiaal, alsmede
over de posttarleven Nederland—Indone
sië.
BUITENLAND
Officieel ls medegedeeld, dat de
B.B.C. een Oostenrijkse zender Zal ge
bruiken voor het relayeren van haar
program voor Zuid-Oost-Europa.
Thomas Dewey ls aan boord van de
„QUcen Mary" te Southampton aange
komen. Hij verklaarde geen vaste afspra
ken te hebben, met Churchill en enkele
leden der Engelse regering.
Een Griekse verbindingsfunctiona
ris heeft de speciale commissie der V.N.
voor de Balkan meegedeeld, dat de
gucrlllastrljders mlnston6 1 millioen
mark contant uit. de Sovjet-zone van
Duitsland hebben ontvangrti, De hulp
zou verder' bestaan hebben uit medisohe
artikelen, 30 ton suiker en 1000 paar
schoenen.
Het parlement van Eire heeft een
stemmig een resolutie aangenomen, wolke
was Ingediend door premier Coetello en
waarin Engeland wordt verzocht „dc
huidige bezetting van Noord-Ierland" te
beëindigen. De leider der oppositie De
Valera, steunde dc resolutie.
De plaatsvervanger voor de bespro
kingen over het verdrag met Oostenrijk
hebben besloten de verdere bijeenkom
sten uit te stellen tot na de vergadering
der ministers van de grote vier to Parijs.
Men zal ultcriyk 26 Juni opnieuw ver
gaderen.
De verffabriek van de G. Farbon
te Hoechst ls voor een derde door brand
vernield. Do vlammen waren op öon af
stand van twee mijl zlohtbaar. Hoechst
ligt ln de Britse zone.
Een nantal hoge ambtenaren Uit En
geland. Frankrlik. en uit acht andere
landen, ls te Parijs bijeengekomen voor
het opstellen van een agenda voor de
eerste zitting van de nieuwe raad van
Europa.
Zoals gemeld, zal deze eerste zlttlne
waarschijnlijk in Augustus a.s, te Straats-
burg worden gehouden.
Prof. dr N. Tinbergen.
Engeland bestaat voor dit vak grote
belangstelling, maar men mist er een
opleidingscentrum, waar jonge mensen
zioh grondig in deze richting kunnen
bekwamen. Oxford, dat zioh evenals
Lelden sterk toelegt op biologisch on
derzoek ln het vrije veld. heeft nu een
poging willen doen, het bestaande va
cuum op te vullen door een lid van
deze continentale „school" aan zijn
staf te verbinden. Het ls geen toeval
dat men hiervoor een Nederlander ge
kozen heeft; onze geografische positie
heeft immers onze wetenschapsmensen
steeds gedwongen, zowel met het Duits
spl-ekenüe als met het Engels spreken
de wetenschapsgebied contact te on
derhouden. Prof. Tinbergen hoopt ook
te Oxford dit internationale contact
verder te intensiveren. Aangezien ons
land verscheidene goede ethologen rijk
ia, hoeft er niet voor gevreesd te wor
den, dat het vak in Nederland door
deze „export" te zeer lijdt. Prof. Tin
bergen beschouwt dan ook zijn vertrek
naar Oxford als een stap tot expansie,
niet tot verplaatsing van het werkge
bied.
REGERING HEEFT WEINIG VOOR
WETENSCHAP OVER.
Met nadruk wilde prof. Tinbergen ver
klaren, dftt ailh beslissing niet ingegeven
is door ontevredenheid omtrent ziin te
genwoordige werkkring. ïntegejdeel, de
Leidse Universiteit heeft hem een naar
omstandigheden zeer gunstige werkmo-
Telirkheid geboden, en het feit dat hier
een actieve en frisse sfeer heerst, maak
te het besluit tot vertrekken juist moei-
lijker.
Echter wilde prof. Tinbergen niet
verhelen, dat er omstai.dikheden zijn,
welke hem en vele andere hoogleraren
in Nederland drukken, «>n die samen
hangen met het feit dat de Neder
landse staat, in wel schril contrast
met b.v. Engeland en Ameriki. be
trekkelijk weinig voor de wetenschap
over heeft. De belasting van de do
centen, vooral *a:i ordenen, e te
vens beheerders van laboratoria zijn.
met velerlei routinewerk van admini
stratieve aard, ls dermate zwaar, dat
er veel te weinle tiid ls voor »n^i-sief,
persoonlijk, levend onderwiis. V*{-1 (c
weinig wordt ingezien dat ..college
geven" niet meer is dan een eerste,
voorbereidende nhase van het onder
wijs. De belangrijkste taak van de
hoogleraar ligt in het dagelijks samen
werken en grondig discussiëren met
zijn oudere studenten. Dat hiervoor bij
dc bestaande omstandigheden wélnic
tijd is. en dat er voor eken weten-
sehanpelijk werk van de hoogleraar
ln het geheel geen gelegenheid is,
werkt een gejaagheld en een ODDer-
vlokklghoid in de hand, die funest
zlln voor de, kwaliteit van het onder
wijs en dus.'op de duur voor de kwa
liteit van de Nederlandse wetenschap.
Wetenschapsmensen werken over het
algemeen graag hard. maar wetenschap
van goede kwaliteit wordt niet verkre
gen door .bussiness"-achtiee „efficien
cy"; de efficiency ln onderzoek en on
derwiis eist tijd en rust tot nadenken.
In Engeland, althans in de twee grote
Universiteiten van Oxford en Cambrid
ge, krijgen de docenten zowel voor de
ontwikkeling van hun wetenschaD als
voor hun onderwijs meer tijd toebedeeld,
hetgeen de kwaliteit van hun werk ten
goede komt.
Wie geen volslagen vreemdeling is in
de academische wereld, weet dat prof,
Tinbergen in het bovenstaande Inter
view heeft uitgesproken wat in veler
gedachten leeft,
Reeds meermalen zijn uit deze kring
ernstige klachten eeuit over de ondraaz-
llike last. welke de veelsoortige admini
stratieve plichten legeen op de schou
ders van hen. die de leiding hebben van
wetenschappelijke instellingen en waar
onder zowel het onderwijs als het re-
searohwerk in hevige mate lijden. Moge
dit dan al naar bulten niet zo sterk
blllken. doordat het aantal colleges en
practica gehandhaafd blilft. de Insider
weet dat vele docenten zeer tegen hun
zin de kwaliteit van hun werk zien da
len.
Uit 't bovenstaande bHikt. hoezeer ook
ideële motieven bii prof. Tinbergens
vertrek naar het buitenland dc door
slag gegeven hebben, dat toeh ook de
benarde situatie bij het Hoger Onder
wijs niet zonder Invloed oD zün beslis
sing geweest ls. Het is dan ook naar
onze mening hoog tiid. dat er rege
lingen getroffen worden, waardoor
voorkomen kan worden dat verdien
stelijke Nederlandse geleerden naar
het buitonland worden afgestoten en
aldus voor ons elffon universitair on-
- derwijs verloren gaan.
Geef één uur werk voor hen
die alles gaven
10 Mei 1940—5 Mei 1945.
In deze Meimaand vol ontluikend
leven wordt ons Nederlandse volk,
wordt ook do Lelds# burgerij herin
nerd aan die droeve, betekenisvolle
jaartallen, welke wij hierboven plaat
sten en aan de daartusscnliggfnde
tijd, oen periode van zorg cn ontbe
ring, van verdriet cn rouw, doch ook
van verzet en oprecht vaderlander-
schap.
Wanneer wij een ogenblik terug
zien t in die nog jonge geschiedenis,
waarin velen niet alleen op de slagvel
den, maar ook ln het verzet hun leven
lieten, dan worden wij ook weer ge
confronteerd met de in die jaren zo
vaak gegeven belofte:
„IK ZORG VOOR JE VROUW
EN KINDEREN".
„Hij" heeft het gezegd tegen Plet die
Jan heette en tegen Jan die Gerrit
werd genoemd en tegen zovele anderen.
En „hij" wiet te spreken uit naam van't
gehele Nederlandse volk. Het was ln
de bezettingsjaren een belofte, welke
gemakkelijk kon worden nagekomen.
Hoe langer de bezetting duurde, hoe
groter het aantal In te lossen beloften
werd. Voor de meesten kwam de be
vrijding met vreugde, voor velen Het
zy een leegte, voor anderende taak
om de belofte „Ik zorg voor je vrouw
en kinderen" gestand te doen.
Het ls mede de ..Stichting 1940—
1945", die deze ere-schuld wenst In te
lossen. Reeds kort na de bevrijding met
haar actie begonnen, werd in vier Jaren
tijds rond 26^ millioen gulden ont
vangen. waarvan slechts 5% werd af
gehouden om de landelijke organisatie
te kunnen financieren. Ook voor het
jaar 1949 zal wederom plm. f. 9M- mil
lioen nodig zijn, waarvan het Rijk 7
millioen voor zijn rekening heeft geno
men. Blijft voor de Stichting 2& mil
lioen! Van de ruim 4000 gezinnen, die
dit jaar moeten worden geholpen, wo
nen er 300 in het district Zuid Holland-
Noord, waaronder ook onze gemeente
valt. Aan deze gezinnen wordt per
maand in totaal ongeveer f.55:000 uit
gekeerd.
Hoewel de Stichting, uit Piëteit, te
genover de nabestaanden van de ver-
zetsslachtoffers, het liefst ln alle stilte
haar weg zou gaan. is dit onder de
huidige omstandigheden thans nog niet
mogelijk. Het aantal contribuerende le
den (ln Leiden ongeveer 1400) is daar
voor nog te klein. Ofschoon met kracht
wordt gewerkt aan een stelselmatige
bearbeiding van de gehple stad. speelt
hier het tekort aan vaste medewerkers
een voorname rol.
EEN ÉÉN-UUR-WERK-ACTIÈ.
Teneinde aan de benodigde gelden
te komen, heeft het plaatselijk co
mité, ln navolging van een groöt
aantal andere gemeenten, thans een
één-uur-werk-actle op touw gezet,
waarvan de bedoeling ls, dat velen één
uur loon, resp, salaris, aan de Stich
ting afstaan. In verband met dê
voor velen moeilijke tijdsomstandig
heden, is de Stichting van mening,
dat dit bedrag het best gevonden kan
worden uit overwerk, zodat zij ln
feite vraagt om één uur „gratis" te
willen werken!
Tegelijkertijd zal aan de directies van
de deelnemende bedrijven worden ver
zocht om het doör deze éón-uur-werk-
actle verkregen bedrag te vermenigvul
digen met 2, of zo mogelijk een nog
hoger getal. als zijnde haar bUdrage in
deze actie.
Van de zijde van het plaatselijk
Stichtingsbestuur vernamen wi), dal
binnenkort aan de directies van een
16(1-tal bedrijven een door lr J. J. O.
van Hoek en de heren A. de Koster en
P. A„ de Jong ondertekend schrijven
zal uitgaan, Waarin deze actio nader
wordt ontvouwd en aanbevolen. Voorts
zal een schrijven uitgaan tot de per-
soneelskernen en de personeelsvereni
gingen om deze actie te stimuleren.
Over de resultaten in andere gemeen
ten, deelde men ons mede, dat b.v. in
Delft van de 65 aangeschreven bedrijven
04 bereid waren een dergelijke Inzame
ling te stmmen; in Schiedam werd op
deze wijze ruim f 36.000 ingezameld.
Voorts ligt het ln de bedoeling van
het plaatselijk comité om op 19 Mei
een kunstavond te beleggen, waaraan
hun medewerking teeds hebben toege
zegd de kapel van de Kon. Marine e»
de manneiizangverenigingen Apollo W
Rotterdam en Orpheus te Schiedam.
In totaal werken aan deze uitvoering,
welke zal staan onder leiding van de
heer GIJsbert Nieuwland, ruim 300 per
sonen mede. Pogingen worden verder
in het werk gëBteld om ln Juni/Juli op
de Burchtheuvel een grote sportdemon-
stratie te houden, waaraan verschillen
de bakken van sport zullen medewer-
ken.
Tot zover de plannen, welke de Leid
se afdeling ln de komende weken tot
verwezenlijking denkt te brengen. Voor
heb geval er enkele bedrijven bil de éen-
uur-werk-actle mochten worden verse
ten, geven wij hier het adres van het
Districtsbureau Zuid Holland-Noord;
Rijnsburgerweg 177, telefoon 22590.
Ds F. v. d. Heyden
gaat Leiden verlaten
NEEMT EEN BEROEP AAN VAN
N.H. GEMEENTE TE
LIPPENHU1ZEN-HEMR1K.
Ds F. v. d. Heyden, sinds enkele Jsren
voorganger van de afdeling Leiden van
de Vereniging van
Vrijz. Hervormden
en wonende [e
Oegstgeest heeft 'n
beroep aangeno
men van de Nea.
Herv. Gemeente te
Lippenhuizen-Hem
rik (Fr.). Tegelij
kertijd heeft hij
bedankt voor het
beroep van de Ned,
HérV. Kerk te Oost-
woud-MIdwoud
(NH.)
Zoals bekend za'
deze vacature doof
de Ver. van Vrij*-
Hervormden niet meer worden vervuld
en zal dr K. H. Boersema in de toe*
kosmt wederom alleen de geestelijke be
langen van deze kring behartigen.
VISSERIJBERICHTEN
SCHEVENINGE-N, 11 Mei. Besommin
gen Sch 63 f. 7900. Sch 18 t. 1600. BR li
f. 4.001 EH 4 f.35.
IJMUIDEN, 11 Mei Besommingen:
IJM 29 f. 24630; KW 50 f 4310: BR 53
f. 330; BR 41 f. 270; IJM 213 f. 340; IJM
249 f. 490; IJM 228 f 540 Aanvoer: 1700
kisten, waarvan 65 verse haring.
