Hedenavond wordt tekst van
Atlantisch Pact gepubliceerd
VEERBERICHT
Onderhoud Bevin-Arnold
over de grenscorrecties?
Opnieuw voorlegging resolutie over
Indonesië aan Veiligheidsraad?
88ste Jaargang
VRIJDAG 18 MAART 1949
No. 26645
LEIDSCH
Directeur: J W Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwart-aal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no.; 57055
In Italië blijven de
communisten zich roeren
Heden zullen, na acht maanden van
onderhandelingen, de voorwaarden
van het Atlantisch verdrag, waar
door de Verenigde Staten van Noord-
Amerika en de Europese landen in
één groot defensief blok worden aan
eengesmeed, bekend worden gemaakt.
Bij het sluiten van dit eerste bondge
nootschap in vredestijd tussen de oude
en de nieuwe wereld, wordt van ten
minste acht mogendheden, wier geza-
menlilk grondgebied een oppervlakte
van ten naaste bil 7 000.000 vierkante
mijl beslaat, waarop meer dan 250.000.000
mensen wonen, verwacht dat zij het
beginsel zullen aanvaarden dat een
aanval op één van hen zal worden be
schouwd als een aanval od allen.
Doch het gebied .dat door het slui
ten van het verdrag zal worden bestre
ken. is aanzienlijk groter dan dat der
seht contracterende mogendheden. Van
cezachebbende ziide geeft men te ken-
dat het verdrag van toepassing zal
gjn op de Europese territoria van het
gehele Noordatlantische gebied en de
zich daarin bevindende eilanden, op
Fians-Algiers, West-Duitsland en West-
Oostenrijk en voorts op de overzeese
gebiedsdelen van de contracterende mo
gendheden.
Men verwacht, dat Denemarken, IJs
land, Italië en Portugal zich zullen ver
binden met de acht bedoelde landen
namelijk de Verenigde Staten. Groot-
Brittannië. Canada, Frankrijk, België.
Nederland Luxemburg en Noorwegen.
Kort nadat de uit 1040 woorden be
gaande tekst van het verdrag bekend
Iv, zullen de ministers van buitenlandse
aken der twee voornaamste contrac
terende mogenheden, namelijk de Ver
engde Staten en Groot-Brittannië. zich
In een radio-rede tot hun volken rich
ten. teneinde de betekenis van het ver-
dra" uiteen te zetten.
De ondertekening van het verdrag zal
!n het begin van de volgende maand
plaats vinden, na de publicatie der
voorwaarden-op heden ziin er dus nog
twee weken beschikbaar voor onenbare
besDrekingen door de parlementen der
dHnemende landen.
In de Verenigde Staten is bereids een
uitgebreide publiciteits-campagne Inge
zet, teneinde het Amerikaanse volk dui-
•i»k [.o maken. wat de gevolgen voor
Noord-Amerika van het sluiten van het
verdrag zullen zijn. Het doel van deze
r*~(nn<rne 1s steun te verkrijven voor het.
verdrag, niet alleen opdat dit door de
senaat zal worden bekrachtigd, doch
cok om de goedkeuring van het congres
ta verkrileen voor uitgaven tot een be
drag van ongeveer 1500 millloen dollars,
t'nodlgd voor het verstrekken van mi
litaire voorraden en uitrusting aan de
andere contracterende mogenheden, die
thans bondgenoten ziin geworden.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft verklaard
dat de Verenigde Staten zullen tra en
ten in de periode van 1 Juli 1049
tot 30 Juni 1950 het thans bij de West-
Europese militaire formaties bestaan
de tekort aan wapens op te heffen.
De Canadese minister van buiten
landse zaken heeft- verklaard, dat het
Canadese parlement zal worden ver
acht bet ontwerp van het Atlantische
verdrag goed te keuren voordat het in
H begin van de volgende maand te
Washington zal worden getekend. De
Canadese minister-president zal reeds
aoreen in het Canadese lagerhuis een
motie indienen, waarin de instemming
van het Huis met het sluiten van het
verdrag wordt gevraagd.
OPNIEUW GEVECHT IN
ITALIAANSE KAMER.
Communistische afgevaardigden on
derbraken met uitroepen als ..moorde
naars" en „misdadigers" het stormach
tige debat in de Italiaanse Kamer over
let Atlantisch pact toen bekend ge
haakt werd. dat een man gedood en
hee anderen ernstig gewond werden
HAPPORT VERZOENINGSCOMMISSIE
VOOR PALESTINA.
De verzoeningscommissie der VN voor
Palestina heeft in een rapport aan Tryg-
'e Lie aanbevolen, dat de waarnemende
^middelaar dr Bunche voortgaat met
to regelen der Israëlisch-Arabische
Wapenstilstandsbesprekingen. Het suc-
der onderhandelingen zou ln gevaar
Rbracht kunnen worden wanneer de
'■^k van de bemiddelaar aan de com
missie zélf £ou worden overgedragen, al-
tos het rapport.
De commissie deelt mee. dat zij een
beciale commissie gevormd heeft voor
Jeruzalem en de heilige plaatsen van
Jeruzalem. De commissie trof bil haar
Sïoek aan de regeringen der Arabische
staten en aan de regering van Israël een
[eesteshouding aan. die voor de vrede
to list gunstig genoemd kan worden, al-
het rapport.
Dit moet echter niet de mening doen
fëtvatten dat het bereiken van de vre-
een gemakkeliike taak is die snel
^richt kan worden.
21 Maart heeft de commissie te Bei-
:c*t een beso,- 'k'nvr met de Arabische
toten over het vluchtelingenvraagstuk
VRIJ KOUD.
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Wisselende bewolking met enkele
toen. Meest matige tijdens buien af
•jj toe krachtige wind tussen Noord en
"Kt. Tamelijk kruide nacht met plaat-
«)Uk nachtvc-st vooral op tegen de
toid beschutte plekken. Overdag weinig
'tendering In temperatuur.
19 MAART
Zon op- 6 46 uur; onder; 18.50 uur-
Maan op: 0.33 uur; onder;, 8 41 uur.
(V M
Hoog water te Katwijk te 6 25 en
1146 uur
bij een botsing tussen politie en de
demonstranten tegen het pact te Ter-
nix. 80 km ten Noorden van Rome.
Er volgde een gevecht, waarin onge
veer 50 afgevaardigden van beide par
tijen betrokken waren. Men schopte
en s'oeg elkaar totdat suppoosten de
vechtenden scheidden.
Het tumult onderbrak een debat,
waarbij afgevaardigden van uiterst
links het debat trachtten „kapot- te Dra
ten". Er was reeds 22 uur achtereen ge
debatteerd en men denkt, dat er nog
wel 15 tot 20 uur bil kunnen komen
De politie voerde charges uit tegen
communistische demonstranten, die
naar de Kamer van Afgevaardigden
marcheerden. Enkele personen werden
licht gewond. De politie sloot de omge
ving van de Kamer af en toen de com
munistische demonstranten verschenen
voerde de politie in jeeps charges uit
tegen de menigte.
Om 6 uur gistermiddag stonden op de
sprekerslijst nog de namen van 70 com
munisten en meerderheidssocialisten,
die elk 10 minuten krijgen toegewezen.
Vier pogingen van linkse afgevaardig
den, de zitting voor een korte tijd te
onderbreken, zijn mislukt. Naar schat
ting zijn reeds 3.000 koppen koffie ge
dronken.
Het geld te Berlijn
ZONDAG VIERDE SANERING
IN ÉÉN JAAR.
In gewoonlijk betrouwbare Westelijke
kringen te Berlijn wordt te kennen ge
geven, dat de Westelijke mark Zondag
a.s. enig wettige betaalmiddel in de
Westelijke sectoren van Berlijn zal wor
den.
Op die datum zou Berlijn daardoor
zijn vierde geldsanering in minder dan
een jaar hebben.
Het zal niet onwettig zijn Oostelijke
marken ln zijn bezit te hebben en voor
zover thans kan worden verzekerd, zul
len de toegestane inwisselingskantoren
blijven fiyictionneren.
In deze kantoren werden vandaag
Westelijke marken tegen Oostelijke in
gewisseld in de verhouding van één
Westelijke tegen 4.60 mark.
VERMISSINGEN OP
ATOOM-LABORATORIA.
De Amerikaanse congrescommissie
voor de atoomenergie heeft bekend ge
maakt, dat de „Federal F ard of In
vestigation" thans een onderzoek instelt
naar de verdwijning van splitsingsmate
riaal der Amerikaanse laboratoria. Se
nator Mac Mahon verklaarde hierom
trent, dat onlangs te Mexico ontdekt
splitsingsmateriaal ongetwijfeld deel
uitmaakte van dat, hetwelk uit het
laboratorium van de staat New Mexico
is gestolen.
Oscar von Hindenburg
gezuiverd
De Germaniawerven te Kiel, eens een brandpunt der Duitse oorlogsindustrie,
worden systematisch vernietigd. Onze foto toont het ogenblik, waarop de
kraan- en hefinstallaties op Helling 8 worden opgeblazen.
nummer bestaat uit zes pagina's.
De Sovjet-strijd tegen de kerken
KERK MOET IN DIENST KOMEN
VAN DE STAAT.
„In het gebied van de Sovjet-Unie
en haar satelliet-staten wordt elke op
positie, of deze nu wezenlijk dan wel
denkbeeldig is, volgens vaste regels op
berekende en meedogenloze wijze on
derdrukt" verklaarde de Britse vice-
minister van Buitenlandse Zaken,
Christopher Mayhew, in het Lagerhuis.
In antwoord op een vraag van een
Labour-lid, of de Britse regering bereid
was de godsdienstige vervolging in
Oost-Europa onder de aandacht van de
Veiligheidsraad der Verenigde Naties te
brengen, antwoordde Mayhew dat deze
aangelegenheid de aandacht der rege
ring had, doch dat zij met zekere moei
lijkheden gepaard ging. Enige der be
trokken staten waren geen leden van de
organisatie der Verenigde Naties, ter
wijl zich ook nog het vraagstuk van
de bevoegdheid der Verenigde Naties
voordeed.
Hij vervolgde: „De processen tegen
kardinaal Mindszenty en de Bulgaarse
predikanten zijn geen op zichzelf staan
de gebeurtenissen, zij vormen een on
derdeel van een algemeen offensief,
dat in Oost-Europa tegen de godsdienst
vrijheid is ingezet. Bittere ondervinding
heeft het Kremlin uiteindelijk de les
bijgebracht, dat een rechtstreekse ver
volging van de godsdienst onpractlsch
is. In de satelliet-staten der Sovjet-
Unie zijn de kerken en synagogen nog
niet tot de staat van tamme gedwee
heid teruggebracht, welke in Rusland
zelf bestaat, doch wij zijn thans getui
gen van het grimmige proces dat be
oogt de godsdienst dienstbaar te maken
aan de be belangen der Sovjet-Unie".
TRUMAN OVER DE STEUN AAN
GRIEKENLAND EN TURKIJE.
President Truman heeft het congres
gezegd, dat er tekenen waren, dat de
krijgskans ln Griekenland zich tegen de
communistische guerilla's keerde. De
president legde deze verklaring af toen
hij het zesde driemaandelijkse rapport
over het Amerikaanse militaire hulpver
leningsprogram voor Griekenland en
Turkije indiende. Hij gewaagde van
.groeiende demoralisatie en tweedracht"
onder dé* communistische militaire lei
ders. Volgens Truman waren de mili
taire perspectieven voor Griekenland
rooskleuriger dan zij geweest waren Hij
waarschuwde er echter voor, niet te
spoedig een beslissende overwinning te
verwachten van het Griekse leger. De
guerillastrijders zijn meedogenloos In hun
methoden en bereid om Griekenland te
ruïneren teneinde het te kunnen be
heersen. Er is veel bereikt bij de oplei
ding en uitrusting van de Griekse strijd
krachten, er is echter ook nog veel dat
gedaan moet worden", aldus Truman
Hij gewaagde van het voornemen der
regering het congres spoedig om meer
jelden te verzoeken om het militaire
hulpprogram voor Griekenland en
Turkije tot 30 Juni van dit jaar voort
te zetten
Verwacht wordt, dat de in een des-
oetreffend wetsontwerp gevraagde gel
den een bedrag zullen uitmaken van
150 000 000 tot 300.000 000 dollar.
In uit Istanboe) afkomstige beriohten
wordt verklaard, dat minister Sadak
zich spoedig naar Washington zou be
geven teneinde aldaar besprekingen te
veejen over de uitgestippelde Middel
landse Zee-overeenkomst.
ln officiële kringen te Washington
werd echter verklaard, dat men hierom
trent nog geen definitieve inlichtingen
had ontvangen.
Eerste algem. verkiezingen
Ned. Antillen
ORDELIJK EN RUSTIG VERLOPEN,
Gisteren zijn de eerste algemene ver
kiezingen op de Nederlandse Antillen
gehouden. Op Curasao waren er
37.688 en op Aruba 12.819 stemgerech
tigden. Het aantal stemgerechtigden
in het gehele gebied der Ned. Antillen
bedroeg ruim 65.500.
Bij de verkiezingen bestond geen op
komstplicht.
De vier partijen op Curasao hebben
de laatste dagen veel propaganda ge
voerd; lange stoeten van honderden
auto's met vlaggetjes reden rond, ter
wijl vele leuzen werden afgedrukt of
op vergaderingen uitgeroepen werden
Geluldwagens prezen de candddaten aan,
bijv. aldus: „Surinamers kiest Braam,
klein van gestalte, groot van capacitei
ten", De nationalisten gebruikten het
V-teken. Minder propaganda werd ge
voerd door de als behoudend geken
schetste onafhankelijker. Het eiland is
van Woensdag tot vandaag droogge
legd met het oog op verhitte gemoede
ren.
De verkiezingen hadden op alle eilan
den een ordelijk en rustig verloop. De
opkomst was zeer behoorlijk.
Luitenant-generaal Oscar von Hin
denburg, ^oon van veldmaarschalk Von
Hindenburg, voormalle president van
Duitsland, moet, volgens uitspraak van
het zuiverings-gerechtshof te Uelzen
(Britse zone van Duitsland), als een
„volgeling van het natlonaal-socialiktl-
sche stelsel" worden beschouwd. Hij
werd veroordeeld tot betaling van de
kosten van het geding (5 000 mark),
doch hii blijft in het bezit van ziin
kiesrechten en hij mag een beroep kie
zen.
De president van het zuiveringsge
rechtshof dr Berger, verklaarde in rijn
bekendmaking van het oordeel van het
hof, dat Oscar von Hindenburg steun
had verleend aan het nationaal-socia
lisme, door in Augustus .1934 een radio
rede te houden, waarin hij er bii de
Duitsers op aan had gedrongen op Hit-
lef als hoofd -van de staat in opvol
ging van ziin vader te stemmen. Het»
hof had echter niet kunnen vaststellen,
dat hij het nationaal-soclalisme op
enige daadwerkelijke wijze had gehol
pen.
Von Hindenburg werd vrijgesproken
van de andere in de tenlastelegging
vermelde beschuldigingen, namellik dat
hjj het politieke testament van rijn va
der zou hebben vervalst en dat hii deel
had eenomen aan de samenzwering, om
Hitier aan de macht te brengen.
HEVIGE STRIJD IN BIRMA.
Regeringstroepen in Birma hebben
over de gehele breedte van het front een
offensief ingezet tegen de opstandelin
gen, die hun troepen hebben samenge
trokken in de nabijheid van de rijst-
uitvoerhavcn Basseln, die op een afstand
van 110 kilometer ten Noord-Westen
van Rangoon is gelegen.
In het communiqué, waarin dit wordt
verklaard, wordt verder nog medege
deeld dat eenheden van de Birmese
vloot een communistisch hoofdkwartier
te Maubln, dat halverwege tussen Ran
goon en Bassein Is gelegen, hebben aan
gevallen.
NIEUWE DOUGLAS DC 6 VOOR
DE KLM.
Binnenkort wordt een nieuwe Dou
glas DC 6 verkeersmachine, bestemd
voor de KLM, op Schiphol verwacht. De
KLM zal dan de beschikking hebben
over zeven Douglas DC 6 toestellen.
Scherpe Duitse anti-campagne
Naar van Britse zijde vernomen wordt,
heeft generaal Robertson de telegram
men van de minister-president van
Noord-Rijnland-Westfalen, Arnold, in
zake de grenscorrecties aan de minis
ter-presidenten Spaak en Drees doorge
zonden naar het ministerie van Buiten
landse Zaken te Londen. Het ministerie
van Noord-Rijnland-West.f alen zal a..'
Maandag een tocht maken door het
grensgebied. Minister-president Arnold
zal den te Gangelt de grensbevolking
toespreken. Het te Malnz verschijnende
blad „Allgemeine Zeitung" schrijft, dat
de verwachte correctie van de grens bij
Elten het gevolg zou zijn van de wens
van de Philipsfabrieken tot het verkrij
gen v*an een directe verbinding tussen
het bedrijf te Eindhoven en ln de filialen
in de Achterhoek.
In diplomatieke kringen te Londen
verwacht men. dat Bevin de uitnodi
ging van minister-president Arnold
voor een bespreking zal aanvaarden.
Deze bespreking zou dan gehouden
REISVERKEER MET OOSTENRIJK.
Evenals in 1948 zal het ook dit jaar
weer mogelijk zijn naar Oostenrijk te
reizen, doordat een aantal reisvereni-
gingen en reisbureaux een compensatie
transactie met dit land afsloot.
HUURPRIJZEN VOOR WOON
SCHEPEN EN WOONWAGENS.
Over de huurprijzen voor woonsche
pen deelt het Ministerie van Econ. Za
ken mee, dat men Indien men van me
ning is, dat de gevraagde huur welke
ln principe niet hoger mag zijn dan de
op 9 Mei 1940 geldende te hoog is,
zich tot het Directoraat-Generaal van
de prijzen te 's-Gravenhage kan wenden.
Als zeer globale richtlijn voor
de bepaling van de toelaatbare prijs kan
gelden dat voor een normale woonark
een huurprijs van 20 cent per week per
vierkante meter bewoonbare oppervlakte
redelijk is te achten. Vanzelfsprekend
is de prijs voor slecht onderhouden
schepen lager, die voor comfortabele
schepen hoger.
Voor woonwagens gelden ln het alge
meen dezelfde richtlijnen, evenwel met
dien verstande, dat hier een M2.-pri)s
van 15 cent per week gemiddeld juist
kan worden beschouwd.
Het aantal Jeugdherbergen in ons land wordt binnenkort uitgebreid met het
landgoed „Ockenburg" in Loosduinen, dat, gelegen in een schitterende om
geving, momenteel voor zijn nieuwe bestemming ingereedheid wordt gebracht.
Nieuw initiatief der Ver. Staten
In welingelichte kringen te Lake
Success verwacht men. dat de Ver.
Staten Maandag a.s, bij de Veilig
heidsraad een ontwerp-resolutie zul
len indienen, waarin de beslissingen
van de Raad. neergelegd in de reso
lutie van 28 Januari jj., opnieuw zul
len worden bevestigd.
Verklaard wordt, dat er grote kans
bestaat, dat deze nieuwe Amerikaanse
resolutie het benodigde aantal stem
men in de Veiligheidsraad zal verkrij
gen, om te worden aangenomen.
De Ver. Staten zouden beogen hier
door een einde te maken aan de im
passe, waarin het Indonesische vraag
stuk schijnt te zijn geraakt, als gevolg
van de weigering van Nederland om
uitvoering te geven aan bepaalde clau
sules uit de resolutie van 28 Januari,
met name die betreffende de terugkeer
der Republikeinse leiders naar Djokja
karta en de weigering van de republi
keinen om deel te nemen aan de voor
gestelde Ronde-Tafelconferentie, zolang
deze clausules niet ten uitvoer zijn ge
legd.
Het verluidt in genoemde kringen
verder, dat de Amerikaanse delegatie
in de afgelopen dagen met verscheide
ne andere delegaties besprekingen over
haar voornemen heeft gevoerd en dat
zij thans bezig is een ontwerp-resolutie
op te stellen.
NEEMT DR M. BROUWER ONTSLAG?
De Commissaris van de Kroon van
Sumatra Timur, dr M Brouwer is voor
nemens ontslag te vragen uit 's lands
dienst aangezien de gezondheidstoe
stand van zijn echtgenote een spoedige
vestiging ln Nederland noodzakelijk
maakt, aldus wordt uit Medan verno
men. Dr Brouwer hoopt omstreeks Me)
naar Nederland te kunnen vertrekken.
Fox gaat door met zijn contract
HIJ EN DE REPUBLIKEINEN DELEN
SAMEN DE WINST.
J. Beaufort, correspondent te New York
van de „Christian Science Monitor"
schrijft hi dat blad over het Fox-con
tract:
De Republiek en de Amerikaans-
Indonesische maatschappij zijn vast
besloten om zich te houden aan hun
handelsovereenkomst, waartegen het
Amerikaanse Dep. van Bult. Zaken
bezwaren heeft. Fox wacht af, totdat
dit departement zijn houding ten deze
zal verduidelijken.
In een interview met genoemde cor
respondent heeft Fox verklaard, dat de
overeenkomst tussen hem en zijn Indo
nesische partners op geen enkele wijze
ln strijd is met enige wet' van de Ver.
Staten; voorts, dat hij als enige 400.000
dollars eigen geld Ln de onderneming
heeft gestoken. Uiteindelijk kan de on
derneming 10 millloen dollar preferente
aandelen uitgeven De onderneming
krijgt 5 op de netto-winst, na beta
ling van alle onkosten en belastingen,
op alle aankopen door de Republikeinse
regering ln de Ver. Staten of verkopen
aan de V.S., of aan opdrachtgevers th
de V.S Deze 5 zullen door Fox en
de Republikeinse regering gelijk-op
worden gedeeld. Fox keerde zich tegen
de beschuldiging dat hij van de Repu
bliek een m mopolie zóu hebben ge
kregen Volgens hem is deze Ameri
kaans Indonesische handelsonderneming
een instelling van een regering zoals
<ok andere regeringen er ln de V S
onderhouden en het bestaan er van Is
vooi andere"particuliere firma's ol per
sonen geen beletsel om rechtstreeks
handel te drijven met in Indonesië ge
vestigde personen of lichamen of omge
keerd.
Volgens Republikeinse zegslieden
zijn blokkadebrekers (vliegtuigen en
schepen) van Januari 1947 af tot De
cember 1948 in staat geweest, maan
delijks voor een gemiddelde waarde
van 100.000 dollars aan goederen uit
het geblokkeerde gebied uit te voeren.
De opbrengst van deze uitvoer is ge
bruikt voor het financieren van Re
publikeinse buitenlandse diensten in
meer dan een dozijn plaatsen op de
gehele wereld en om de Import, v.n.
van textielgoedercn, te betalen.
De Republikeinse zegsman weigerde
uiteen te zetten, hoe het de Republi
keinen mogelijk is geweest, het voor
deze uitvoeren ontvangen geld ln \te
wisselen tegen Amerikaanse dollars.
Abdulkadir naar Lake Success
Het Franse persbureau A.F.P meldt,
dal Raden Abdulkadir Widjojoatmodjo
op 25 Maart naar Lake Success zal
gaan, waar hij als vice-voorzitter van de
Nederlandse delegatie de algemene ver
gadering van de Ver. Naties zal bijwo
nen. die in ApriJ zal worden gehouden
Aneta bevestigt bdvenstaahd AFP-
uericht doch drukt het zo uit, dat de
mogelijkheid pestaat, dat Abdul ï£adii
zal worden benoemd tot vice-voorzitter
der Nederlandse -delegatie. Aneta voegt
hier nog aan toe:
Tevens zal aan de Nederlandse dele
gatie waarscnijnlljk worden toegevoegd
de heer Kad*rman. voorheen hoofd der
afdeling politieke zaken van het Repu
blikeinse ministerie van Binnenlandse
Zaken.
MEVROUW O'KEEFE MAG BLIJVEN
Het AustralLsche Hooggerechtsho!
heeft gisteren met vier tegen twee
stemmer, besloten, dat mevrouw Annie
O'Keefe. de Indonesische vrouw van
een Australiër niet uit net land zal
worden gezet: ook de acht kinderen
uit haar eerste huwelijk mogen m Aus
tralië bleven.
worden bjj het bezoek aan Duitsland,
dat hjj in de naaste toekomst hoopt
te brengen.
De militaire gouverneur voor Neder-
Saksen, brigadier Lingham, heeft ver
klaard, dat de correcties van slechts
geringe betekenis zouden zijn. De ln de
Duitse pers gevoerde oampagne tegen
de correcties neemt nog vrijwel met de
dag scherpere vormen aan.
Grote fabrieksbrand te Tilburg
KORDAAT OPTREDEN VOORKWAM
NOG ERGER.
Gisteravond brak door onbekende
oorzaak brand uit in Stracter's tex
tielfabriek. gelegen tussen de Klooster-
en Zomerstraat te Tilburg, waarin
ook de fabriek van verlichtings- en
huishoudelijke artikelen van do fir
ma Biemans gevestigd Is. De brand
weer rukte onmiddellijk met groot
materiaal uit.
In dezelfde fabriek was ook een op
slagplaats van balen oud papier en
een van de radiumlampenfabrick ge
vestigd.
Na twee uur blussen was de brand
weer het vuur nagenoeg meester, zo
dat toen geen gevaar voor uitbreiding
meer bestond. De houtvoorraad der
firma Biemans is verloren gegaan,
evenals de balen oud papier en de
opgeslagen lampen.
In het fabrieksgebouw was een vier
tal firma's gevestigd, t.w. bovengenoem
de lampenkronenfabriek der firma W.
Biemans en de Perla lampenfabriek,
terwijl de overige ruimte dienst deed als-
magazijn der Radiumlampenfabrlek en
als opslagplaats van oud papier der
firma Mekes.
De brandweer tastte de grote vlam-,
menzee, nog aangewakkerd door de fel
le wind, met 9 stralen aan, sloeg door
het dak en voerde een vonkenregen
mee, die gevaar opleverde voor een be
lendend fabrieksgebouw, waarin onge
veer 2000 ton leder- en textlelafval was
opgeslagen, eigendom der firma Jos van
RieL
Door het kordate optreden van het
personeel van genoemde firma, dat door
een deur te forceren zich toegang ver
schafte en de ramen barricadeerde, zo
dat de overslaande vonkenregen geen
vat kreeg op het daar aanwezige mate
riaal, Is zo goed als zeker voorkomen,
dat ook dit gebouw ln vlammen opging.
Het fabrieksgebouw waar de brand
ontstond brandde geheel uit op een
klein gedeelte na, dat der lampenfa
briek- Perla.
De schade loopt in de duizenden gul
dens.
Vrijwel tegelijkertijd met dé grote
brand in de binnenstad brak brand uit
in de boerderij van de landbouwer H.
de Brouwer aan de President Steyn-
straat 30, te Tilburg. De brandweer wist
de boerderij te behouden. 30 stuks vee,
die op stal stonden, konden worden ge
red. Een grote voorraad hooi en stro
ging verloren.
Nederlandse potloden op
binnenlandse markt
TWEEDERDE DER BEHOEFTE KAN
REEDS BEVREDIGD WORDEN.
(Speciale berichtgeving).
Uit oude spoorbiels van cederhout,
die na een 50-jarige dienst door de
Amerikaanse spoorwegen zijn afgekeurd,
worden in Zaandam de potloden ver
vaardigd, welke sinds een maand of vit
hier ie lande onder de naam „Bruyn-
zeel" ter verkoop worden aangeboden.
Dat het juist het Bruynzeel-concern
is geweest, dat belangstelling had voor
deze tak van industrie, is begrijpelijk.
11 dit enorme bedrijf met zijn 2000 man
personeel, is men vertrouwd met alle
details van de houtbewerking. Men
heeft een voortreffelijke apparatuur ter
beschikking.
De staat, die de industrialisatie aan
moedigt, zorgde voor de dollars om een
aantal speciale machines in Amerika
aan te kopen en een met Nederland
sympathiserende fabrikant leverde deze
in afwijking van de gewoonte op
dermate korte termijn dat zij reeds na
een viertal maanden konden worden
geïnstalleerd.
Het potloden-bedrijf werkt nu op
volle toeren. En al in het eerste Jaar
zullen er minstens twintig millloen
houten potloden naar de Nederlandse
grossiers verhuizen, waar zij dank zH
prijs en kwaliteit ln toenemende mate
worden gevraagd. Uiteraard betekent
het gebruiken van Hollandse potloden
versterking van onze deviezen-positie.
Op één potlood Is dat maar drie cent.
Op 20 en naar men vertrouwt wel
dra op 30 millloen per jaar wordt dat
tenmen een aanzienlijk bedrag, dat
voor ons land niet zonder betekenis kan
worden genoemd.
Het hout voor de potloodfabricage
moet. bij voorkeur cederhout zijn: ge
makkelijk slUpbaar voor mes en machine
en toch stevig genoeg om de stift te
beschermen. Bovendien mag het ln het
gebruik niet krom trekken.
Potloodfabricage kende men, voor wat
de Benelux betreft, tot dusverre reeds
in België, maar z[] geschiedt daar op
uiterst bescheiden schaal. Gelet op de
energieke wijze waarop de zaken In
Zaandam worden aangepakt, is er reden
om aan te nemen dat ons land an dit
Nederlandse bedrijf over enige tijd ook
tn Benelux-verband goede vruchten kan
oogsten. Bij de steeds groeiende samen
werking ligt het toch voor de hand, dat
men dan In België geen dure dollars
meer spanderen zal aan een artikel dat
men In N»d»riand eveneens konen kan
voor een prijs, die zeker niet hoger en
bij een kwaliteit, die volgens de Insiders
In geen geval minder is dan van d®
meest geroemde houten potloden van
elders
