Leidsch Dagblad | 1949 | 17 februari 1949 | pagina 5

drie levens

B. en W. van Leiden beantwoorden
de 25 sprekers

Woningbouw laat zich slecht
aanzien

De positie der lichtfabrieken eist alle
aandacht

Radio-programma

g7ste Jaargang

LEIDSCH DAGBLAD Donderdag 17 Februari 1949

Tweede Blad No. 26620

De derde dag van 'het begrotings-fes-
tijn ving aan met het antwoord van B.

en W.

Wethouder Menken is de eerste van
het college, die antwoord geeft aan de
35 sprekers, en wel naast zijn eigen de
partement ook op onderwijsgebied.

ONDERWIJS.

Twee opmerkingen wil hij vooraf ma
ken:

le. Dat het college zich aansluit bij
ce goede wensen voor het herstel van
wethouder Van Schaick.

2e. Dat het niet mogelijk ia waar de
'neer v. Schaick ontbreekt, diep in te
gaan op de opmerkingen.

Inzake scholenbouw en schoolruimte
zal alles gedaan worden om scholen te
verkrijgen, desnoods Finse, zowel voor
openbaar als bij zender onderwijs. De
tcestand is inderdaad hier en daar
slecht. Wat een avond-lyceum betreft,
samenwerking tussen schoolbesturen zit
reeds voor in deze richting.

Een M.T.S. lijkt niet direct te verwe
zenlijken. Ook 't bedrijfsleven is er
voor. doch vooraf dient te gaan uitbrei
ding van het ambachts-onderwijs

Inzake verfrissing van het onderwijs,
een grote taak is weggelegd voor de
leerkrachten, dooh de gemeente moet
cok coördineren en stimuleren in deze
riohting. Men moet niet alleen werken
voor examens. Niet alleen functies met
een boord voldoen. Over de 'kosten van
het onderwijs zullen in de C. v. O, ge
gevens worden verstrekt, waar ook de
opmerkingen van de heer Woudstra te
berde kunnen worden gebracht.

De wet legt de plicht op te zorgen
voor het openbaar onderwijs. Hoe be
langrijk de school ook is, het is on
juist, dat de massa-jeugd voornamelijk
voortkomt uit het openbaar onderwijs;
milieu, plaats van vestiging der school
enz., oefenen grote invloed uit. Dat deze
jeugd gegrepen kan worden, is echter
reeds meermalen bewezen en B. en W.
zullen niets nalaten, daarnaar te stre
ven. Aandacht zal worden gegeven aan
't Leids Universiteitsfonds, evenals aan
de wijkgedachte, Dit laatste behoeft
ook niet te kostbaar te zijn; er zijn
eerder organisatorische dan finantiële
bezwaren. Met een handelsschool met
4-J. cursus is de webhouder bezig, maar
net is niet zo eenvoudig.

Wat betreft een commissie voor cul
tuur, door de heer A. v. Dijk geënta-
neerd, dit is een zo belangrijke zaak dat
'net voorstel in prae-advies kan worden
genomen.

SOCIAAL GEBIED.

Voor het personeelsbeleid is nabuur-
kik grote aandacht. De samenwerking
met de organisaties is in en buiten het
G-O. goed en daarvoor is het college
dankbaar; trots verschil van mening is
er steeds realiteitszin.

Aan het verzoek om dienstcommissies
kan worden voldaan, doch laten we
machten op de medezeggenschap, die
spoedig aan de orde zal komen, evenals
de kwestie van een herstel voor enige
ambtenaren.

ce kwestie van eerherstel voor enige
standhouding in één bedrijf hoort m
net G.O. Dienstcommissies werken ook
niet feilloos. Laten we de kwestie niet
opblazen. De kwestie zelf zullen B. en
W in finesses behandelen.

Naast de gewone seizoen-werkloos-
reld is er inderdaad sprake van een
toeneming van het aantal ontslagen,
maar tooh nog altijd is er goede vraag
naar vakheden. Spr. verdedigt dan het
salaris van de directeur der Volkscre-
öietbank, dat z.i. volledig juist is ge

steld en zo alleen is goedkeuring uit
Den Haag te krygen geweest.

De preventieve gezondheidszorg voor
het gehele Gem.-personeel is in wor
ding.

De salaais-regeling heeft zoveel werk
gegeven dat veel moest blijven liggen,
zo ook de aangelegenheid der volksge
zondheid, die bovendien is getraineerd
door langdurige ziekte van de directeur.

Moeizame onderhandelingen worden
er gevoerd, maar zij sohieten op. Bedoe
ling is eerst te verenigen de Kruisver
enigingen. Soberheid is deugd en je
kunt toch wel dansen, al is het niet
met de bruid; beide gelden hier in
volle betekenis.

Als de Geneesk. Dienst gereorgani
seerd is. kan er meer gedaan worden,
doch dat eist tijd. Veel is reeds bereikt.
Een crèche is ongetwijfeld nuttig, maar
de vereniging achtte f. 10.000 voor in
richting zowel een subsidie van f. 10.000
per jaar nodig. Nu wordt gestreefd naar
een minder dure oplossing. Een consul
tatiebureau voor zuigelingen in de bin
nenstad lijkt ook B. en W. noodzakelijk
en reeds wordt uitgezien naar een ge
bouw.

Een voorstel inzake schooltandverzor-
ging is spoedig te verwachten. Inzake
ziekenhuisruimte is gedacht aan een
urgentie-lijst, maar het Acad_ Zieken
huis heeft alle medewerking geweigerd.

Ook een bestuurslid van het Diaco-
nessenhuis opperde bezwaren. Zo was
er weinig voordeel te verkrijgen! Maar
het college blijft hopen. De gedane
voorst-ellen zullen in prae-advies wor
den genomen.

Met de middenstandscentrale wordt
reeds overleg gc-pleegd, doch door deze
7,ed getraineerd. Een contactcommissie
is in voorbereiding. Spr; besluit: Wer
ken wij alsof alles van ons afhangt,
bidden wij alsof alles van God afhangt.

Openbare Werken

Wethoudei Jongeleen spreekt zijn
spijt uit, dat de heer Lombert afwézig
is, nu toch heeft men van 19 zijden
opmerkingen gemaakt, anders ware
hetzelfde getal van het vorig jaar be
reikt, n.l. 20. Eerst wil hij enige losse
opmerkingen beantwoorden. Wij stippen
daarbij aan: sloot-demping aan het
Utrechtse Jaagpad lijkt hem 'n zich be
geven op gevaarlijk pad en ontraadt hu'.

Het is de bedoeling een jong sociograaf
bij Gemeentewerken aan te stellen.

Een tehuis voor ouden van dagen Is
niet zo eenvoudig. B. en W. staan er
echter welwillend tegenover en onder
zoeken de mogelijkheden.

Eerste voorwaarde voor slagen is
echter de plaats hiervoor aan te wijzen
en 't moet z.i. zo dicht mogelijk in de
middenstad zijn.

Spr. heeft al bespreking gevoerd over
een bepaald terrein, doch nog niet
succes bereikt.

Het voorstel Knuttel gaat spr. te ver,
speciaal de woorden „op korte termijn".

In de Meerburgerpolder is reeds re
kening gehouden met kleine woningen
voor ouden van dagen en dit is in on
derzoek.

Bad- en zweminrichtingen vinden bij
B. en W. grote belangstelling, doch is
de animo voor badhuizen hier wel groot
genoeg? Geldt op ervaringen met de
bestaande 2 badhuizen aanvechtbaar.
Een zweminrichting zal nog even moe
ten wachten, andere dingen gaan voor.

Het streven van B. en W. is gericht op
de bouw van gezondheidswoningen d.w.z.
woningen met een wisselkamer. Het zal
echter nog vele moeilijkheden opleve

ren. In plan Meerburgerpolder is al een
plan aangebracht.

't Klinkt ietwat eigenaardig nu reeds
te denken aan werkloosheid, doch men
zal goed doen daarmede rekening te
houden zoals ook de minister reeds
doet. Een; lijst van urgente werken zal
spoedig aan de raad worden overgelegd.

Het bouwen van middenstandswonin
gen staat op het program.

Een fietspad naar zee heeft alle be
langstelling van B. en W. Trouwens ook
in Prov. Staten is er belangstelling.

De kwesties van parkeerverbod in de
Breestraat en van v. Gend en Loos ko
men weldra in de Verkeerscommissie.
Van Gend en Loos is moeilijk houdbaar.
De bezwaren der bewoners van de Boer-
haavelaan tegen de bus noemt spr. wel
wat overdreven; bovendien met een jaar
verandert de situatie toch totaal, daar
een deel van het N.ZH.T.M.-•terrein
voor een nieuwe verkeersweg zal worden
gebezigd. De halteplaats is echter iets
verplaatst en spr. hoopt op verbetering.

Op cultuurgronden zijn B. en W.
zuinig. Voor de gedupeerde tuinders
blijven zij dellgent.

Overkluizing Nieuwe Rijn zou te zeer
ingrijpen in 't karakter van de binnen
stad en zou grote kosten vragen, mede
aan onderhoud.

In de zaak Jesse meent het college
nog altijd juist gehandeld te hebben.

DE WONINGBOUW.

Dan de hoofdzaak: de woningbouw.
Dat hier in Leiden traag gebouwd wordt,
is maar al te juist. Het gaat ook hem'
niet naar de wens. Wat is de oorzaak?
Spr. geeft opnieuw een opsomming van
de worsteling, die hier gevoerd is moe
ten worden.

3 Dec. 1947 waren de eerste bespre
kingen over het plan Noord met de
prov. directie. De plannen waren in
gediend, er kwam het bezwaar over de
grondprijs. Dit bezwaar werd overwon
nen. Intensief werd er gewerkt, doch op
21 Mei kwam de mededeling: haast je
maar niet, je zult moeten wachten tot
't bouwvolume van het derde kwartaal.
3 Aug had spr. een bespreking met de
minister gevraagd.

(De M3 prijs daalde inmiddels van
f. 35 tot f. 32.50). Deze bespreking is
echter niet doorgegaan, want 6 Aug.
kwam de goedkeuringv tot aanbesteden.
Later zette de minister evenwel de zaak
weer stop, daar de prov. directie het
volume te zeer had overschreden.

23 Oct. was er een onderhoud met de
minister en werd een voorlopige toe
stemming losgekregen, zij het dat ver
wezen werd naar besprekingen met mr
Bolsius.

26 Oct. trok spr. de stoute schoenen
aan en deelde aan de Prov. directie me
de: de gunning!

Gezien de moeilijkheden die anders
zouden ontslaan. (Inzake de grondprijs
heeft spr. moeten toegeven, doch bre
dere straten hebben weinig invloed, ge
zien hoe bij een bouwplan bij de Groen
teveiling een grondprijs van plm. f. 4.000
p. woning wordt bereikt).

Het departement neemt een verkeerde
houding aan, door een zelfde grond
prijs te nemen voor het gehele land;
in plan Noord en elders ter plaatse is
echter het gebruik van palen nodig,
hetgeen de prijs zeer doet stijgen.

Met 1 Jan. trad een heel nieuwe re
geling in. Spr. -juicht dat toe, want de
verdeling van 't bouwvolume komt nu
aan lagere bestuursorganen, n.l. een
Prov. commissie. Spr. wil echter waar
schuwen: het beeld in Zuid-Holland ls
zeer bedroevend (weshalve reeds enige
besprekingen gevoerd zijn).

Waar het bouwvolume 1948 is geble
ven weet men niet, doch dit is zozeer
overschreden, dat de 2360 woningen
voor 1949 al volledig ingepikt zijn!
De beslissing der Protf. commissie
dient men af te wachten.

Spr. heeft gevochten, zo lang hij kon,
en hij heeft daarom tooh nog wel hoop
op enig perspeotief.

Part. bouw zullen B. en W. gaarne
steunen.

Het voorstel v. Iterson voor verlenging
van de Wassenaarse Weg ontraadt spr.
Behalve om technische redenen ook om
dat het z.i. niet nodig is en niet helpt.

Bedoeling van B. en W. is ln overleg
met de rijksverkeersinspectie te komen
tot een verbod van verkeer uit Amster-

I dam over de Rijnsburger weg en dit te
doen gaan via de Haagse Schouw. De- j
zelfde moeilijkheden zouden ontstaan bij i
de Morsweg, terwijl het werk slechts
enige maanden zal duren. Het verkeer
per fiets en handwagen kan via de Ma-
redijk geschieden. Dit afgezien nog van
finantiële bezwaren en bezwaren van
de Waterstaat.

Een industrie-flat zal nog wel enige
tijd aanhouden. Een plan voor de bouw
van een 1016 Amerikaanse werkplaat
sen wordt onderzocht.

Alles zal gedaan worden tot bevorde
ring van industrie-vestiging, maar de
gemeente kan niet alleen alles dragen.
De aanvragen betreffen tot dusver toch
hoofdzakelijk aan conjunctuur onderhe
vige fabrieken.

Boren kan goed zijn. maar geeft geen
volledige zekerheid. Dit aap de heer v.
Iterson. die hü ook op andere punten
beantwoordt, zich niet alles in de schoe
nen willende laten schuiven. In 1945 b.v.
was hier zegge 2 HA bouwrijpe grond en
reeds voor de oorlog was er hier een wo
ningtekort! Zie wat er reeds gebeurd is
sindsdien, maar laten we de toekomst
thans aldus bezien, de fouten van het
verleden vergetend.

Duidelijk heeft spr. nu alles uit de
doeken gedaan.

Klachten over verdeling der woning
ruimte dlene men in bij de commissie.

De financiën

Wethouder v. d. Kwaak vond het een
bijzondere dag, toen vast kwam te staan,
dat de begroting 1949 sluitend zou zijn.
De medewerking van Ged. Staten mag
niet onvermeld worden gelaten. Dit in
verband met de vele moeilijkheden om tot
dit resultaat te geraken. Zo eenvoudig
was het toch niet. Spr. releveert in 't
kort nog eens de gang van zaken om
dit aan te tonen, zulks aan de hand van
een lange reeks cijfers.

Ook de begroting voor 1948 is sluitend
gemaakt door een uitkering van het rijk
van f. 189.000, terwijl die voor 1949
f. 206.400 zal bedragen.

De tekorten van 1945, '46 en '47 zullen
de 4 millioen niet te boven gaan

Een program van vele werken moet
uitgevoerd worden, daarom zal er een
jtenze gedaan moeten worden.

Van deze begroting als middelpunt uit
moeten cirkels worden getrokken, die de
mogelijkheden omvatten. Nauwlettend
zal de positie der stad moeten worden
nagegaan. Leiden mag niet weer worden
een biikantoor van het rijk.

Productieve zowel als inproductieve
uitgaven zullen worden afgewogen, be
lang tegen belang.

Optimisme bij B. en W. heeft spr.
niet kunnen ontdekken, integendeel, we
zullen voorzichtig moeten zijn, al kan
Leiden meedoen.

Het ligt niet in het voornemen over
te gaan tot belastingverhoging; tariefs
verhoging zal slechts dan worden voor
gesteld als het beslist nodig is en an
dere middelen ontbreken.

In Maart is een nieuw voorstel Inzake
de vermakelijkheidsbelasting te ver
wachten. Het marktgeld valt onder de
prijsbeheersing.

DE LICHTFABRIEKEN

Trots een hogere winst der electrlci-
teitsfabriek en een lager verlies der gas
fabriek zullen de fabrieken de eerste ja
ren alle aandacht vragen, gezien de
grotere aan'.vaag.

Omtrent de uitbreiding van het pro
ductievermogen in Zuid-Holland is een
uitgebreide studie gemaakt.

Uitgaande van de Productie van rond
800 millioen kilowatturen en een opge
treden maximale belasting van 245.000
kilowatt in 1947 is een raming opgesteld
voor de eerstvolgende 10 jaren. Aan het
eind van die periode dus voor 1957,
wordt geraamd dat deze cijfers ver
dubbeld zullen zijn.

Het normale productievermogen dat
in 1947 ter beschikking stond was juist
voldoende voor de productie van dat
jaar. Ten gevolge van het ouder worden
der betrokken machines, mede gepaard
gaande aan de tosvoeging aan het re
serve-vermogen zal dat normale pro
ductievermogen in 1957 tot de helft zijn
afgenomen. Rekening houdende met de
geraamde verdubbeling der productie
zal dus in 1957 een uitbreiding van het
normale productievermogen met VA
maal de tegenwoordige waarde, dus met
rond 360.000 kilowatt moeten hebben
plaats gevonden.

Als onderdeel van deze uitbreiding is
nu in E.Z.H.-verband besloten tot uit
breiding van de Centrales te Rotter-

Feuilleton

door DAVID GARTH

2)

Hij herinnerde zich ook nog andere
aingen dat hü in de Raad van Be
geer zat van een oude exclusieve oplei-
Qingsschool, diep in de heuvels van
Connecticut, waar zü'n enige zoon sohool
nad gegaan. Hü schonk die sohool de
«aaie Carsden Herlnnerings Bibliotheek
Pd stichtte een fonds er voor. In de
'oyer was een bronzen plaat aange-
oracht „Ter herinnering aan kapi-
Richard Carsden, neergeschoten
ooven de Argonnen in een luchtduel bij
?nL?anbreken van de da6 op 18 Juli
1918 Toen had Nathaniel Carsden de
ürenton School min of meer vergeten
Pd had zün aandacht op iets anders be
paald.

Maar de B ren ton-Sohool had hem niet
vergeten en dat was de reden, dat
ppd jongeman met hoogblond haar en
«d mager ernstig gezicht in Natha
niel Carsden's betimmerde bibliotheek
en aankondigde, dat hü daar was
ais vertegenwoordiger van de directeur
vfr het corps leraren, de Raad

1, Beheer, de studenten en de oud
studenten.

De oude veteraan van het Wilde Wes-
'sn zat in zün grote gebeeldhouwde
hiel zün fraaie witte leeuwenkop
achterover leunend, tèrwül hij met zün
^uerpe koele blauwe ogen de jonge
man nadenkend bekeek. Jongemannen
^,5res?eerden de oude Nathaniel opz'n

W dag' In z^n ®eest vergeleek hü

uit rolde, om in het struikgewas te gaan
slapen".

Jock Pemberlain glimlachte tegen
hem. y

„Ik veronderstel, meneer", zei hü
„dat u refereert aan die laatste grens
van ons het jonge Westen van het
laatst der negentiende eeuw".

„Beste dagen, die het land ooit gehad
heeft", gromde Nathallen Carsden.
„Land heeft een grens nodig. Ieder
heeft een grens nodig, waar het aan de
andere kant niet veilig is. Iets om hun
moed en kracht en vooruitziende begrip
pen te testen iets om naar lichaam
en geest kerels van te maken. Anders
worden het slappelingen. Een land zon
der grensgebied verwekelijkt. Net als
de mensen".

Hij knikte oevredigend met zün witte
hoofd. „Wel?" vroeg hij. „Heb ik geen
gelyk?"

Dat scheen Jock een nutteloze vraag,
want als de oude Nathaniel Carsden
meende, dat hij gelijk had, zou men
evengoed met een cycloon kunnen gaan
argumenteren. Maar er werd blikbaar
een antwoord van hem venvacht.

„Mag ik misschien een enkele tegen
werping maken, meneer?" vroeg hij
beleefd „De vooruitgang der bescha
ving heft de noodzakelijkheid van
grensgebieden op".

..Kletskoek!" antwoordde de cycloon.

„Grensgebieden bevorderen de oescha-
ving. Noodzaken tot intelligentie en
initiatief." Weer keek hü Jock aan!
„Wat voert u uit op die school?"

„Ik geef les in de geschiedenis, me
neer".

„Vindt u dat prettig?"

„Ik vind het een zeer veel voldoening
gevende en stimulerende werkkring",
deelde Jock hem mede.

„Is dat alles, wat u in het leven
wenst te doen?" vroeg Nathaniel.

Aan deze vraag wijdde Jock enkele
ogenblikken van diep nadenken.

„Wel", zei hü ernstig. „Ik zou graag
een werkelü'k goed boek schrüven over
de geschiedenis der koloniën voor ge
bruik in de klas. Ik geloof, dat de te
genwoordige boeken over dat onderwerp
nog wel voor verbetering vatbaar zün,
speciaal wat betreft de behandeling van
het onderwerp aangaande de factoren,
die de koloniën onderling verbonden in
hun eerste opstand tegen de Kroon".

Nathaniel Carsden Keek hejji énige
ogenblikken aandachtig aan.
„U herinnert mü'\ zei hij toen plot
seling, „aan Babe, de Hemelpiloot".

Jock schrok op.

„Ehaan wie. meneer?"

„Babe de Hemelpiloot." De oude
man knikte nadenkend. „Ik zie hem
nog voor mü. Hü was afkomstig van
Harvard, of van een van die instellin

gen in het Jaar '88. Zün gezondheid
was niet al te bestdat was de re
den, dat hü naar het Westen kwam.
Een heel aardige kerel, maar veel te
vol met grote woorden en beleefdhe
den." Hij schudde het hoofd. „Het was
jammer van die Babe".

„Wat is er met hem gebeurd?" vroeg
Jook Pemberlain.

„Hü begon een ranch, maar de vee
dieven gapten zün vee en deden hem
failliet gaan, zodat hü naar het Oosten
terug moest."

„Oh", zei Jock.

Er was een interruptie op komst

in de vorm van hoge hakken, die een
staccatomars over het gepolijste par
ket buiten de bibliotheek trommelden.
Het volgende ogenblik stormde een
meisje de bibliotheek binnen met de
enthousiaste begroeting: „Hei. Opa!",
vloog op de formidabele oude Nathaniel
Carsden af en belandde op zün schoot,
terwül zü haar beide armen om zün
hals sloeg.

„Ik ben zo blü, om u weer te zien!"
kondigde zü aan. „Hoe gaat het er
mee. Two-gun?"

Een lange man in een tweed pak en
een polo jas kwam achter haar naar
binnen en stond er glimlachend naar
te kijken, terwijl Nathaniël zich met
enige moeite losmaakte uit de verstik
kende omhelzing. (Wordt vervolgd)

hen

biet de zware en strü'dvaarddge

- fBI c cu oiii^uvaaiuigc

acntergrond van zijn eigen jeugd. Dit
een zich flink rechtop houdend
ooor de zon verbrand exemplaar met
«iachte beschaafde stem.

«En uit hun naam", zei hij, „heb ik
eer U uit te nodigen tot het bijwo
on van de inwüding van de Richard
n Herinnerings Bibliotheek en u
v, f,te delen, dat u gekozen bent tot
£re-Voorzitter van de Raad van Be-
n<*r voor het leven".

Nathaniel Carsden bewoog zich rus-
op zün stoel hen en weer. Ere
voorzitter! Dat scheen het enige te zün.
,a" hij nog goed voor was.

.ik dank u, Mr Pemberlain", zei hü-

•4K accepeer dehemü aan-

swane eer en als ik mü goed genoeg
*0€1 zal ik de reis maken, om de in
wijding bij te wonen". Hij lachte even
r^s ik mij goed genoeg voel! Lieve
j!elD. en als ik er dan nog aan denk. dat
menigmaal een week in het zadel
öeD doorgebracht en er alleen maar

42). De matrozen lieten van schrik
alles uit hun handen vallen en stonden
als aan de grond genageld.

„Heb je dat gehoord?" fluisterde er
eentje, doch hij had het nauwelüks ge
zegd. toen de walvis zich opnieuw liet
horen: „Haal de kapitein! Ik wil de
kapitein spreken!"

Nu was er geen houden meer aan.
Alle matrozen renden weg, alsof de dui
vel hen op de hielen zat.

Het leek wel, alsof de walvis er ple
zier in had, want hü begon nu nog veel
harder te schreeuwen.

„Waar is je kapitein? Wat hebben
jullie met Je kapitein gedaan? Dacht je

soms, dat je die hier rustig kon achter
laten?"

Doch niemand luisterde meer. Allen
renden zonder op of om te kijken naar
de „Jonas" en een ogenblik later was
er niemand meer te zien, behalve dan
de drie walvissen, die daar' doodstil op
het üs lagen.

dam en Dordrecht met ieder 2 x 50D00
kilowatt, te Den Haag en Leiden ieder
met 30.000 kilowatt, terwül «en beslis
sing over een volgende uitbreiding met
30.000 kilowatt aanstaande is. In totaal
dus voor een productievermogen van
290.000 kilowatt.

Het bedrag dat met deze uitbreidin
gen gemoeid zal zün is te ramen op 145
millioen gulden. De daaruitvoortvloeien-
d? kapitaallasten stellende op rond 10%
en er rekening mee houdend, dat de
Lichtfabrieken met ongeveer 1/10 van
die kapitaallasten belast worden,'bete
kenen deze uitbreidingen dus voor de
Fabrieken alhier in de naaste toekomst
een verhoging der lasten met rond 1.5
millioen gulden.

Tegenover deze hogere lasten zullen
hogere baten staan tengevolge van de
gelüktijdige toeneming der verkoop,
doch betwijfeld moet worden of dan de
verkoopsprüzen toch op het huidige peil
gehandhaafd zullen kunnen worden.

De klein-verbruikers zullen echter
niet meer worden belast.

Ook de gasfabriek zal zorgen baren.
Productie is thans 115.000 M3 p. dag.

Door uitgave van f. 250.000 is de pro
ductie met 30.000 M3, p. d. te verhogen.

Waarschuwing tot de
buiten-gemeenten

Ten aanzien van de gasfabriek zou ik
willen opmerken dat de meest economi
sche productie van gas in studie is bü de
staatscommissie voor de concentratie der
gasproductie, onder voorzitterschap van
prof. van Iterson. De gedachten gaan
daarbü uit naar de stichting van een
klein aantal zeer grote gasfabrieken.
Beter ware te spreken van chemische
industrieën, omdat bij die fabrieken de
winning van de z.g. bijproducten en de
verwerking daarvan tot allerlei produc
ten hoofdzaak geworden is en het gas
als overschot ter beschikking komt voor
de gasvoorziening.

Op deze wüze wordt Inderdaad de
mogelükheid geboden de kostprüs van
het gas zeer voelbaar te verlagen. Er
zullen echter deugdelüke waarborgen
moeten worden geschapen tegen een
afhankeüjkheid van het voor de open
bare gasvoorziening beschikbare gas. in
de eerste plaats naar de hoeveelheid,
debh ook voor wat betreft de prijs van
het wel en wee der chemische Indus
trie. Het is duidelük, dat deze waarbor
gen alleen aanwezig zullen zdjn, wan
neer de voor de gasvoorziening verant
woordelijke lichamen ten minste over
voldoende invloed in de bedrüfsvoering
van die supergasfabrieken .beschikken
Indien daaraan is voldaan zou het van
kortzichtigheid getuigen een gemeente-
lüke gasfabriek te behouden.

Met de oprichting van de bedoelde
chemische industrieën zullen tenminste
tien jaren gemoeid zün, waarbij een
geleidelüks overgang der gasproductie
van', de gemfeentelijke gasfabrieken naar
de nieuwe fabrieken zal moeten plaats
vinden

Nu de staatscommissie echter nog
geen rapport heeft uitgebracht en dus
ten aanzien van haar plannen nog geen
enkele beslissing is genomen, is het zeer
te betreuren, dat het goedkeuringsrefcht
van hogere instanties op credieten te
verstrekken aan gemeentelüke gasfa
brieken gehanteerd wordt om tot gelei
delijke stillegging van bepaalde fabrie
ken te geraken. Waar het nu wel dui
delük is geworden, dat de gasfabriek te
Leiden tot de laatste zal behoren welke
het productiebedrijf geheel stil leggen,
ontstaat nu de figuur, dat verschillende
gemeenten in de omgeving welke zelf
fabrieken exploiteren de inkoop van
gas van Leiden min of meer wordt op
gedrongen.

Het college stelt er prijs op hier te
verklaren, dat Leiden deze gang van
zaken betreurt en zeker niet gewenst
heeft. De moeilijkheden waarmede die
gemeenten in dit opzicht nu te kam
pen hebben zijn bü'doorgang der plan
nen in de toekomst ook voor Leiden
weggelegd.

Bovendien bepaalt de commissie Van
Iterson zich niet alleen tot de techni
sche zü'de van het vraagstuk, doch be
studeert ook de w\jze waarop de gas
voorziening zal plaats vinden en welke
lichamen daarbij kunnen worden inge
schakeld. Zeer goede gronden zün nu
aanwezig voor de veronderstelling, dat
daaruit een verdere en grotere bedrei
ging van de gemeentelüke gasvoorzie
ning zal voortvloeien.

Een overweging van het voorgaande
wüst onherroepelijk naar een samen
werking van de betrokken bedrijven,
waarbij een financiële bevoordeling van
een der bedrijven boven de andere ach
terwege dient te blüven. Aan de tot
standkoming van een dergelüke samen
werking moet daarom alle medewerking
worden verleend.

Spr. kan dan ook verklaren, dat de
inkoopsprijs voor de buitengemeenten
niet hoger zal liggen dan de thans gel
dende productieprijs in eigen plaats.
De oorzaak ls de afwezigheid van één
artikel. De 'directie is diligent in deze.

De kwaliteit van het gas is niet hoog.

Spr. zegt een rapport binnen een jaar
toe.

Het vernieuwingsfonds kreeg ln 1935
2 pet (f. 26.000.— L in 1936—'48 pet.
(f. 10.000.in 1949 1 pet. (f.49 000.—).

Dank zü onze herkregen autonomie
is dit op te voeren.

Op 't gebied der vliegasvangers is
niets nieuws aan de markt gekomen.

De accountantsdienst belooft veel
voor de toekomst, doch spr/waarschuwt
daarvan geen troetelkind te maken;
hü zal op eigen benen moeten staan in
harmonieuze samenwerking met de
hoofden van dienst. Zijn bestaansrecht
is reeds voldoende bewezen. Veel zal er
in de gemeentelijke huishouding moe
ten veranderen, brekend met oude sleur.

Tot slot spreekt hü zün waardering
uit voor de ambtenaren van zün afde
ling, die verjongd is.

Dankbaar voor de hulde, vraagt hij,
of deze dezelfde zou zün geweest, zo
de einduitslag eens minder gunstig zou
zü'n geweest en hü hoopt op Gods
kracht, bü zün verder beleid.

Vvondzitting
De Burgemeester antwoordt

De voorzitter dankt voor de felicita
ties met zün benoeming tot curator der
Universiteit die hü beschouwt als een
versteviging tussen de banden van Ge
meente en Universiteit.

B. en W. steunen gaarne de instel
ling van commissies van advies, al moe
ten er niet te veel komen. Maar vaak
zün niet de gewenste personen te krij
gen door gebrek aan rijd. Gaarne be
tuigt hü zün dank voor de Volkshuis
vestingscommissie, die voorbeeldig werkt

Wat betreft medewerking aan de in
dustrie, het college zal deze steeds ver
lenen en de industrie weet het college
vertrouwen te kunnen schenken. Aan
alle wensen kan men echter niet toe
geven. Vooral de hinderwet moet zeer
voorzichtig worden gehanteerd, waarbij
steeds twee belangen tegenover elkaar
staan. Gestreefd wordt dan vaak naar'n
compromis, waarbü belde partüen iets
moeten toegeven.

Of een agendapunt al dan niet be-
langrük is. kunnen B. en V/. niet altüd
beoordelen en daarom handhaaft hü

liever de rfuldige samenstelling der
raadsagenda.

Spr. wil gaarne strenger optreden,
maar de 'stemming is hier goed. Laat
de raad beginnen zich zelf te verbete
ren. Z.i. is men veelal te langdradig,
vooral over verordeningen, te meer,
waar de commissies toch de zaken heb
ben bekeken.

De toepassing der Zondagswet is een
moeilüke affaire. Z.i. moet men zich
richten naar de wensen der burgerij in
alle geledingen en hü wüst naar de aan
neming van een motie v. Eek van 1933
op de Chr. feestdagen de theaters te
openen. Is dat nu veranderd? En wat
Goede Vrijdag betreft, daarover lopen
de meningen hemelsbreed uiteen.

Het weigeren der St-adszaal aan de
communisten blüven B. en W. ontra
den.

De Sociëteit Minerva is baas over
eigen stoep en bordes. Alleen fietsen op
het trottoir kunnen worden verwijderd
en daartoe is opdracht gegeven.

Voor bestrilding van pornografie, be
staat een rükscommlssie. dooh hier zit
bovendien een hoofdaeent er achter aan.
Inzake beeldromans heeft de minister
van Justitie een beroep gedaan op de
hoofden van scholen.

Onderbrenging van het technisch
personeel van Endegeest naar Gemeen
tewerken Hikt spr. niet gewenst, maar
hij wil het «ma me nog eens bezien. Tn-
zake het riitüden-besluit ls de controle
in de eerste plaats bü het riik, maar
de politie hier let eveneens op.

Toezicht op stop-lichten is niet mo
gelijk. waar dit licht niet hehoeft te
worden gebezigd. De heer D. J. van
Dük zeet spr. dat B. en V/. niet schu
wen de raad in te lichten, zelfs al zijn
zij daartoe niet direct verplicht, maar
B en W. moeten zich voorbehouden zelf
dp wensehikheid daarvan te beoordelen.

De werkzaamheden ln het college
worden verdeeld en nu is het niet mo-
celijk. steeds het gehele college in te
schakelen, ook al draagt het. «reirmen-
schapneliik de verantwoordelijkheid.
Veel hanat natuurlijk af van deveyhou-
dlnc ln het college, waarbii de burge
meester een aparte plaats Inneemt bij
de voorbereiding van plannen. Hier is
die verhouding goed en veelal wordt
hem advies gevraagd. Wat d° woning
bouw betreft, het eeVmie col^ge skaat
daarachter ,en persoonliik heeft h'i mpt
de wethouder steeds overleg gepleped.
zelfs wel bulten de wethouder om. gelet
op de zo bü uitstek belangrükheid dezer
materie.

Natuuriilk ls het college het niet al
tüd eens. maar ieder lid toont zich een
.good-looser" waarin duidelijk ligt de
goede samenwerking, die er bestaat. Bü
uitzondering slechts wordt naar bulten
uiting gegeven aan onenigheid, in
principiële kwesWes verklaarbaar. De
raad onthoude zich dus ook van zoeken
naar verschillen in het college.

Speciaal de kwestie van „geliik heb
ben" vermüde men zoveel mogelilk Spr.
wil eindigen met de volgende zin:

De ware democratie kan alleen be
rusten op samenwerking, erkenning v«n
de broederschap der mensen en zelf
opoffering in dienst der gemeenschap.

REPLIEKEN.

Bil de replieken komen eerst weer de
fractie-leiders aan het woord. Wü zul
len daarop niet verder ingaan. De heer
Wllmer geeft echter nog in overweging
meer contact tot stand te brengen tus
sen het college en de raad in de vorm
van een delegatie uit alle partüen, wat
betreft de woningbouw, daar ieder, de
wethouder incluis, toch erkent, dat het
niet naar wens gaat. Ergens hapert
dan toch wat, al valt aan de activiteit
van wethouder en college niet te twü-
felen.

Hierna schorsing tot hedenmiddag.

VOOR VRIJDAG 18 FEBRUARI.

Hilversum I (301 M.) KRO 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
liederen van Schubert; 7.45: morgenge
bed en liturgische kalender; 8.00: nieuws;
8.15: „Pluk do dag"; 9.00: Galte Parlslen-
ne; 9.35; schoolradio; 10.05: Mozart-pro-
gramma; 10.30. muziek houdt fit; 11.00:
de zonnebloem; 11.40: schoolradio; 12.00:
Angelus; 12.03: Dlck de Reus. vlooi. Hans
Lachman, plano; 12 30: mededelingen
ten behoeve van land- en tuinbouw;
12.33: promenade-orkest; 12.55: zonne
wijzer; 1.00: nieuws; 1.25* promenade
orkest; 1.50: op de korrel; 2.00: the
dream of Gerontlus, oratorium; 3.40:
omroep a capellakoor; 4.00: de zonne
bloem: 5.00: na schooltlld; 5.15: piano
recital: 5.45: wat het buitenland leest:
6.00: Dolf van der Linden en zün Metro-
pole-Orkest: 6.25: nationaal' Instituut
steun wettig gezag; 6.30- voor de strijd
krachten: 7.00: nieuws; 7.15 waarom werk
Je eigenlijk, klankbeeld. 7.30: Uit 't land
van Hertog Jan. Brabants halfuur; 8.00:
nieuws; 8.05: de gewone man; 8.12: ..II
Rltorno dl Ullsse ln Patrla". opera; 9.00:
De tien geboden; 10 00* orgplsonates van
J. S Bach: 10.20' Cyclus: Franse lyriek
van troubadours tot moderne liederen;
10.37: actualiteiten: 10.45: avondeebed;
11.00: nieuws; 11.45 the Unnatural Seven f
11.40: Sandor Vldak; 12.00: sluiting.

Hilversum. II, (415 M.) VARA 7 00:
nieuwe; 7.15: muziek bil het ontbijt;
8.00: nieuws; 8.15: socialistisch strijd
lied; 8 18: fragmenten uit „Der Fret-
schüttz"; 8.60- vooi de hulsvrouw; 9.00:
trio Pasquler; 9.30. waterstanden; 9 35:
the Masoueraders; VPRO 10.20: Arthur
Rubinstein, piano: 10.30: voor de vrouw;
10.45- Jos Plemner. bariton: 11.05: voor
dracht door Henk Rlgters; 11 25 operette-
selecties; AVRO 12.00: Pierre Palla. orgel;
12,30: mededelingen ten hchoeve van
land- en tuinbouw: 12.33: Sport en prog
nose; 12.45: Balalaika muziek; 1.00:
nieuws; 1.15: mededelingen; 1.20: en
semble Jo Bos: 1.50: Anna del Rlo: 2 00:
kookkunst door mevr. R. Lotgerlng-Hil-
lebrand: 2.20: gemengd omroep a canel-
la-koor; 2.40: het pianoduo Beers en Van
Lanschot; 3.00: ons volk ln ziln dichters;
3.20: de Kwintetspelers; VARA 4,00: or
gelspel door Johan Jong- 4.30: tussen 12
en 16: 5.00- Victor Silvester en zlln or
kest; 5.20: wij en de muziek: 6.00 nieuws;
6.15- de VARA feliciteert; 6.45: Silvestrl-
kwartet: 7.00: denk om de bocht; 7.15:
het Postmuseum: VPRO 7.30: Nederland
en zijn gewesten: 7.50: tien voor nrht:
8.00: nieuws: 8.05: concert uit de Ou do
Kerk te Amsterdam: 8.30' cursus ..Jeued
ln Nederland: 8.55: zo Juist verschenen:
VARA 9.00—10.10: ..Rlgolet.to". opera van
Gluseone Verdl: 10.10: buitenlands week
overzicht: 10.25- kwartet Sem Nijveen;
VPRO 10,40: Vandaag: 10.45: avondwll-
dine: VARA 11.00: nieuws: 11.15: In hu-
welllk en gezin: 11.30: symphonle-con-
cert; 12.00: sluiting.

AGENDA

DONDERDAG:

Llsse: Bloemententoonstelling, 10 uur
voorm.9 uur nam.

Stadszaal: Residentie-orkest. Pianist
Hans Henkemans. 8 uur nam.

Lido: Bellamy Cultuur centrum „Geef
ons het recht om te leven". 9 uur nam.

Oegstgeest: Aandeelhoudersverg. N.V,
Hotel „Het Witte Huls", 2.30 uur nam.

Llsse: Bloemententoonstelling. 10 uur
voorm.9 uur nam.

Gerecht 10: Theosophlscht Vtr. Spr. J.
H. Kengen, 8 uur nam.