„Klein volk moet niet buigen voor V eiligheidsraad" „Monlagebouw" bij de eledrilicalie van ons spoorwegnet MINISTER STIKKER IN TWEEDE KAMER: Waiineer deze recht schendt of zich ondermijnt Moeilijkheden voor de industrie-financiering Een eenvoudig idee, maakt aanzienlijke versnelling mogelijk VOOR DE JEUGD 87ste Jaargang l '13 LEIDSCH DAGBLADZaterdag 5 Februari 1949 Tweede Blad No. 28610 135 personen aan Ned. Ambassade te Londen (Van onze parlementaire Redacteur). „Wanneer het zover komt dat de Vei ligheidsraad het recht schendt en zijn tijen positie ondermijnt, dan is het ook van een klein volk de taak, daar niet voor te buigen", ildus ongeveer de woorden van mi nister Stikker van Buit. Zaken, gis teren in de Tweede Kamer. In een opmerkelijk helder en welgebouwde rede van bijna twee en een half uur pf deze een uiteenzetting van ons buitenlands beleid en beantwoordde tevens de talrijke vragen, die de le der bij de algemene beschouwingen over de begroting van het Departe ment hadden gesteld. tie van secretaris-gen era al voor het Roerstatuut is aangeboden. Op de instelling van Westelijke zo nes konden wij geen invloed uitoefenen, wel op het inschakelen daarvan in de Westeuropese Unie, met ministerieel comité en het Brussels verdrag. Over de zending van een parlemen taire missie wilde spr. zich nog beraden. Spr. betreurde het over de grenscor recties geen nadere mededelingen aan de Kamer te kunnen doen Deze tech nische correcties staan geheel los van onze territoriale eisen, die ter sprake zullen komen op de conferentie voor het vredesverdrag met Duitsland. De bewoners van de grensstrook kun nen thans op eenvoudige wijze grens- passen krjjzen. Dit geldt ook voor on derwijzers. Spr, wil onderzoeken, in hoe verre aan gerechtvaardigde verlangens kan worden tegemoet gekomen. Ook het bezoeken van het vaderland door in Duitsland levende langenoten heeft de aandacht HET NEDERLANDSE GOUD IN ZWITSERLAND. De regering beschouwt de kwestie van het Nederlandse goud in Zwitser land niet als een afgedane zaak. Het overleg met alle betrokken regeringen vindt voortgang. DE RECHTZAAK MINDSZENTY. De nationalisatie van het onderwijs in Hongarije en de vervolging van Kar dinaal Mindszenty betreurt de regering ten zeerste. Toch is zij de mening toe gedaan, dat het niet op haar weg ligt in deze omstandigheden een stap te doen. Ook ten aanzien van Spanje en Grie kenland kan de regering slechts van klachten kennis nemen. Zij is zich be wust van de grote nood van wie ver volgd worden. Indien internationaal daartegen wordt opgetreden, zal de re gering gaarne overwegen, hoe daaraan deel te nemen. Maar interventie kan geen beginsel van haar politiek zijn. HET EUROPEES FEDERALISME. De onverwacht snelle ontwikkeling van het Europese Federalisme wettigt de verwachting van een snel resul taat. De studie is beëindigd en thans komt men tot de concrete vormge- De minister behandelde eerst de or- inisatie van Departement en bulten- ndse dienst. Hij bracht hierbij hulde a de toewijding en ijver der ambte yen, wees op het gebrek aan beschik- s:e gelden zo ten aanzien van de sa- rissen a de behuizing van het De- srtement en constateerde met voldoe- !k de homogeniteit in het kabinet bijn.. het gehele volk met betrek- r.g tot het buitenlands beleid. In Lon en zijn 355 personen aan de Neder- sdse ambassade verbonden. Dat Is geveer evenveel als aan het hele de- ir.ement ln Den Haag en driemaal 1 1 1 -ej ais aan de Belgische ambassade j Betere beleggiiigsvoorwaarcien noodzakelijk Londen. Dit is natuurlijk een restant oo o J ving. Hoofdzaak is, dat er een forum komt waar de publieke opinie zich over internationale vraagstukken kan uitspreken. Spr. legt de thans opge zette structuur uit van de Consei) de l'Europe met zijn twee organen: het Comité Ministeriel en het Corps Consultatif, waarvan het eerste ver trouwelijk en het tweede openbaar. Onze regering huldigt het Franse standpunt, door de heer v. d. Goes uit eengezet, dus verantwoording der dele gaties aan de parlementen, al is het nog niet mogelijk reeds positief aan te dui den, welke procedure door ons zal wor den verdedigd. Persoonlijk acht spr. aanwijzing der delegaties door het par lement in overleg met de regering aan bevelenswaardig. De gedachten zijn nog niet verder gepreciseerd. Het Comité Ministeriel krijgt een zekere controle on de agenda van het Corps Consultatif, dat voorlopig geen besprekingen zal voeren over de defen sie, doch advies geven aan het ministe riële comitté. Bij de reDlieken diende de heer v. d, Goes van Naters (Arlj,) een lange mo tie in t>ver de Westeuropese samenwer king. De behandeling van deze motie er die van de heer Serrarens over Kardi naal Mindszenty zal Dinsdag a^. plaats hebben, evenals de artikelsgewijze be handeling van de begroting. Aan het slot der vergadering werden nog aangenomen een wetsontwerp tot wijziging van de kieswet, de gemeente' wet en de wet van 1 Maart 1946, als mede een bijzondere voorziening met het oog op de In een tweetal gemeen ten in 1949 te houden gemeenteraads verkiezingen. Ook de wijziging van de wet afwikkeling geldzuivering waar van de gehele wettelijke procedure ln een dag werd afgewerkt nam de Kamer z.h-st. aan. m de oorlog. Nog geen kwart der kos- c komt rechtstreeks ten laste van jjtenlandse Zaken, de rest wordt over Ken andere departementen uitgestre- Nederland kan en mag op deze ijze niet doorgaan. Te dezer zake ordt ln het kabinet overleg gepleegd i spr. hoopt dat de toestand het vol- ad jaar bij de begroting al beter zal Me! de kwestie der eventuele benoe- £K van een staatssecretaris wil mi- sier Stikker wachten tot de Indone- iche zaken een oplossing hebben ge sden. Hij kan nu niet beoordelen hoe groot omvang der werkzaamheden is in ïmale omstandigheden. Elders in zijn rede, sprekend over het Etact met de Kamer, zeide spr. gaar- bet vraagstuk van een minister zon- r portefeuille of staatssecretaris in tnveging te zullen nemen. Doch hij eerst ervaring hebben over een lan- ;e période van werkzaamheden in ~aag (tot dusverre was de heer iker veelal op reis). ONZE HOUDING TOT HET BUITENLAND. Na uitvoerig te hebben gesproken over de democratisering van de bui- lenlandso dienst, de voorlichting in hel buitenland en andere zaken, weid de de minister uit over de onwennig heid van ons volk, nu het zich piot- Kling midden in de internationale arena ziet geplaatst en dan nog wel tt midden van onwelwillende en niet steeds onbaatzuchtige belangstelling. Spr. begrijpt dat de houding van het hilenland ons volk verbittert en dat hel daarom juist vastbesloten is op it eens gekozen weg voort te gaan, ander zich aan de crltiek van het haitenland te storen. Dezo houding ii gevaarlijk. Hel internationaal recht steunt min der op het recht zoals het zjjn Eoest dan op politieke en machts verhoudingen. Dit moeten wij ons mllseren. Geen volk met werkelijk heidszin kan dit over het hoofd zien, leker het Nederlandse volk niet. Wanneer het echter zover komt dat Veiligheidsraad de grondslagen schendt van zijn eigen positie, dan is bet ook van een klein volk de taak •iet te buigen voor dit als onrecht matig beschouwd oordeel, doch moet het zijn positie handhaven met inbe- pip voor de overwegingen, die onze tegenstanders van thans hebben ge leid, Dxto wij moeten niet verbitteren en de Ver Naties treden. moeten begrip hebben voor de feting, waarin het internationale le- hch ontwikkelt en ons hoeden voor tattle zelfverheffing. Is dit oppor- ^•ische politiek? Neen. Nederland Rn integrerend deel van de Weste- h? samenleving Wij moeten de Chris es cultuur verdedigen. Het Chris- ^om Is de geest, die ons allen be- RL dj mag niet beperkt blijven tot kerk binnenkamer, doch moet ook tot L*S komen ln staat en maatschappij, k minister wees er op dat de Mar- lühulp ieder jaar opnieuw wordt gesteld en dat velerlei overwegln- bij de vaststelling meespreken, «at betreft de Economische Unie 3enelux zelde spr., dat de rappor tier commissies, ingesteld op de bij- iomst van Chateau d'Ardennes, bestudeerd worden. Op de waar- s|nlijk begin Maart in Den Haag te aden Benelux-conferentie zullen dan Sissingen worden genomen en af- ^ken gemaakt tor het AntwerpenRijnkanaal wil- spr niet gaarne onvoorbereid een Glaring afleggen. Er ls nog niets bekend of deze zaak ook in Maart Den Haag zal worden besproken. Ka gewezen te hebben op aard en van het Vijfmogcndhedenpact 'Volgde de minister: „Het is ten i«rste te hopen dat de aansluiting het Atlantisch Pact van een aan- mogendheden, die geen lid zgn de Westelijke Unie (het verdrag Brussel) niet zal leiden tot ver eng in de afsluiting van het Pact k regering juicht overigens die toe- toding van meer mogendheden toe. HET DUITSE VRAAGSTUK. scheiding in twee delen van Island zal nooit de Instemming heb- 3 van het Duitse volk en zal ook wr ons slechte gevolgen hebben. Over het Roergebied kon de minister kas niet meer zeggen dan na de 'ndense bijeenkomst in de pers is ge- w en dat aan de Benelux de func- Geen nationalisatie- experimenten (Van onze financiële medewerker) Het verloop van de effectenbeurs ge durende Januari, met name de koers- beweging op de aandelenmarkt, is een teleurstelling, en tevens een weinig hoopvolle aanwijzing voor de financie ringsmogelijkheden van oude en nieuwe industrieën. Het is bekend, dat hiervoor grote bedragen nodig zijn. Normaliter moet het Nederlandse volk deze gelden op zijn inkomen overhouden en aan de industrie ter beschikking stel len. Voorlopig durft hierop niemand re kenen, al is het in dit verband een klei ne bemoediging dat. de spaargelden bij de spaarbanken te Rotterdam en Den Haag in Januari niet onbelangrijk zijn toegenomen integenstelling met. het ver loop van de inlagen in Januari 1948. Maar als bedacht wordt, dat er in de eerste maand van het jaar door gaans grote bedragen aan rente bij het fondsenhoudend publiek binnen komen, blijft het een deceptie, dat de beurswaarde der aandelen 100 aan delen van de „Trouw"-index in Ja nuari met F 178 millioen is terugge gaan, na een stijging van F 120 mil lioen in December. Een gans ander beeld dus dan een jaar geleden, toen in genoemde maand de waarde dier 100 fondsen met F 814 millioen vooruit ging. Tegenover elke verkoper staat een ko per en men kan dus niet zeggen dat er meer fondsen zijn verkocht dan gekocht. Maar wel kan worden geconcludeerd, dat het aanbod in Januari groter was dan de vraag, ten gevolge waarvan de eemiddelde koers van bedoelde 100 aan delen van 2314 tot 224 5% is gedaald. Hierbij is het van belang te doen op merken, dat, ongeacht de Petroleum aandelen van alle rubrieken die der In dustriële aandelen het meest is terug gelopen, gemiddeld met ruim 10%. Vooral deze geringe vraag naar In dustriële papieren is in verband mét de noodzakelijke uitbreiding van de Nederlandse industrie, een bedenke lijk verschijnsel. Immers, als men geen belangstelling toont voor de aandelen van oude, ge vestigde ondernemingen, die hun sporen verdiend hebben, veelal financieel goed in het zadel zitten en flinke dividenden kunnen uitkeren, hoe kan men dan ver wachten dat er gelden zullen worden beschikbaar gesteld voor nieuwe indus trieën, die hoe veelbelovend de vooruit zichten oo kmogen heten, toch hun be staansrecht en rentabiliteits nog moeten bewijzen? Er ziin de laatste tiid een paar nieuwe emissies geweest van gerenommeerde bedrijven tegen koersen, welke beneden de intrensieke waarde liggen, maar die voor de oude aandelen een koersdaling hebben teweeggebracht, waaruit wel blijkt dat het klimaat voor dergelijke uitgiften nog altijd niet gunstig is. En tal van nlauwe emissies hangen nog boven de markt. Het is daarom geen wonder, dat men zich over de mogelijkheden der indus trie-financiering bezorgd maakt en be vreesd is dat' tegen 1952/53, als de Marshall-hulp eindigt, het gat in de Ne derlandse handelsbalans niet zal zijn gestopt Twee oorzaken zijn er in hoofdzaak voor het hier genoemde verschijnsel. Ten eerste het gebrek aan beleggingskapi taal bij het publiek en ten tweede de vrees voor een onvoldoende rentabiliteit der nieuwe bedrijven. Wat dit laatste betreft, is daarom reeds het voorstel gedaan om de nieu we industrieën vooreerst geheel van belasting vrij te stellen, mits de daar mede bespaarde gelden tot versterking van het bedrijf worden aangewend. Voor bestaande bedrijven, welke tot uitbreiding overgaan, zou gedeeltelijke ontheffing moeten worden verleend. WU betwijfelen of minister Lleftinck voor een dergelijke radicale maatregel te vinden is, afgezien van het feit dat hier dan wel op zeer ruwe wijze onder scheid zal worden gemaakt tussen oude en nieuwe ondernemingen, hetgeen zeker niet billijk is- Maar in elk geval kan deze suggestie voor de regering een prikkel zijn om op korte termijn een zodanige reconstructie van het belas tingstelsel te ontwerpen, dat de renta- blliteitsmogelijkheden, zowel van oude als van nieuwe bedrijven wordt ver hoogd en op dit punt bij het geldbeleg- gend publiek weer een sfeer van ver trouwen wordt geschapen. De sfeer van vertrouwen is overigens ook nodig wanneer gepoogd wordt bui tenlands kapitaal voor de Nederlandse industrie aan te trekken. Men kan er dankbaar voor zijn dat Harriman, de reizende ambassadeur van de E.C.A., sympathiek staat tegenover het ver strekken van gelden door Amerika voor de ontplooiing van de Nederlandse in dustrie en de ontsluiting van de over zeese gebiedsdelen der Westeuropese landen en dat de Commercial Credit Corp. een officieel Amerikaans lichaam, aan onze Overzeese gebiedsdelen met Nederlandse garantie een crediet van 25 millioen heeft verstrket, maar uit hetgeen van Amer. zijde over deze particuliere credietverlening wordt ge zegd, blijkt wel duidelijk dat men zich de risico's hiervan niet ontveinst en dat men op het stuk van rentabiliteit, fis cale lasten, valuta, transfermogelijkheid nationalisatie, etc. eerst zekerheid wenst, alvorens men op ruimere schaal tot der gelijke credieten wil overgaan. Dit geldt ook voor Engeland, waar de politieke flirtations met nationalisatie (automobielindustrie) nog steeds aan houden. "Willen wjj, behalve op de Marshall-steun, op nieuwe dollars re kenen, dan zullen we dergelijke expe rimenten uit ons hoofd moeten zetten en zowel voor het buitenlands, als voor het binnenlands kapitaal, het z.g. risicodragend kapitaal, betere voorwaarden moeten scheppen. Hit, jj.adosen van een biok voor de Boven eid.na tussen Tilburg en Breda. (Van een speciale medewerker). Zoals wij gisteren reeds berichtten, heeft een uitvinding van de Utiechtse bouwkundige, de heer Eisses het moge lijk gemaakt het tempo van de electrifi- catie van het Nederlandse spoorwegnet aanzienlijk te verhogen. De meest-omvattende arbeid was tot dusverre het maken van de betonnen voetstukken van de zogenaamde „por talen", die om de zeventig meter de spoorbaan overkoepelen, en het electri- sche net dragen. Ontzaggelijk veel tijd, veel materiaal en veel moeite ging daar mee verloren. Overeenkomstig de vin ding van de heer Eisses worden die voetstukken, in de spoorwegtaai ook wel „blokken" genoemd, niet meer ter plaatse doch in een speciaal voor dat doel opgerichte ..fabriek" vervaardigd. De winst is zeer belangrijk en de spoorwegdirectie heeft dat nieuwe systeem dan ook direct in volledige toepassing gebracht zodra de practijk het grote nut er van had aangetoond. In de eerste plaats ondervindt Brabant er de voordelen van. Als de winter geen spaak in het wiel steekt, zal het traject van Lage Zwaluwe via Zevenbergen naar Tilburg en Boxtel in ongeveer veertien maanden vcor electrische trei nen berijdbaar worden gemaakt, en dat is dan ongeveer eens zo snel als men zich aanvankelijk had voorgesteld Het vak van Dordrecht naar Lage Zwaluwe heeft dienst gedaan voor de onvermijdelijke proefnemingen. Men ls daar omstreeks September mee begon nen. De fabriek, waarin de voetstukken als het ware aan de lopende band wor den vervaardigd, werd ingericht op het spoorwegemplacement te Lage Zwaluwe. Het is een zeer eenvoudig bedrijf, ge heel in de open lucht, maar het heeft het onmiskenbare voordeel dat het zon der hoge kosten en zonder veel moeite naar elders kan worden overgebracht als de electrificatie-werkzaamheden zich al te ver verplaatsen. En het bezorgt de spoorwegen een enorme besparing aan mensen en aan materiaal. Omdat men geen betonmolens langs de spoor baan in gebruik kan stellen (het ver voer is bezwaarlijk en ér is meestal veel te weinig ruimte) moest tot voor koft elk voetstuk ter plaatse worden gefa briceerd. Om de 70 meter werd een hoqp zand en grind gedeponeerd en er was een vrij groot aantal werklieden voor nodig om de bekisting en het beton- mengsel gereed te maken. Dit had tal loze bezwaren: le geschiedde dat niet altijd op de meest deskundige manier, 2e ging ongeveer 50 pet. van het ge bruikte materiaal door verstuiving, enz. verloren, 3e had men altijd speciale ar beiders nodig, die langs de lijn in verband met het passeren der treinen waakten voor de veiligheid van de groepen werklieden. ENORME BESPARING. De vinding van de heer Eisses heeft dat alles volkomen veranderd. Op de betonvloer in de openlucht-fabriek zor- RAADSELS voor allen om uit te kiezen; de groteren (1116 jaar) rijf. de kleineren (711 jaar) drie goede oplossingen. Naam, leeftijd en adres onder de raadsels. Inzenden naar Bureau Leidsch Dagblad, of naar Wasstraat 38, tot uiterlijk Dinsdagmorgen 9 uur. I. (Ingezonden door Lydia Deisting). Van boven breed, van onderen smal, Maar schrijf mij nu eens op. Dat is in eens een gek geval! Mijn staart net als mijn kop. H. (Ingezonden door Annie Knijnen- burg). a. Op welke schoen kun je niet lopen? b. Wie kan dit spreekwoord weer in goede vorm zetten? An green kmot aoznenijhes? III (Ingezonden door Chris Hille- brand). Op de zig-zag-kruisjeslljn komt de naam van een koninkrijk in Europa te staan. x 1. een bewoner van dat land x 2. een sappige vrucht x 3. een deel van je gezicht. x 4. 'n ander woord v. overlevering. x 5. 't grootste deel v. je lichaam. x 6. een snaarinstrument. x 7. een mooie bloem. x 8. Duitse stad dicht bij onze grens. x 9. een roofvogel. x 10. een hemellichaam. TV. (Ingezonden door Rietje IJzer man). Verborgen plaatsnamen. 1. Euroj (Friesland): 2 Latnae (Gelderland); 3. Olgornoe (Gelderland); 4. Hnorogite (Overijsel); 5. Idenpelhon (Friesland) V. (Ingezonden door Wim de Jong) Ik ben een woord van 4 letters en be teken: raadgeving. Keer je mij om. dan beteken ik: niet hier. maar ginds. Schrap je dan één letter van mij weg, dan ben ik een insect. En keer je m\j da:i om, dan zit ik aan iedere wagen. VI. (Ingezonden door Jozef Kuikens). Ik ben een spreekwoord van 36 letters 1, 18, 27 ls een jongensnaam, 16, 12, 29, 36 gebruikt men by het kamperen, 22. 2. 19 is een vragend voornaamwoord, 11, 33, 20 een onbepaald voornaamwoord. 21, 18, 28, 13 is een meisjesnaam, 35. 8. 9, 32, 26, is een soort touw, 6. 25. 23, 24, 10 eten we dagelijks, 14. 15. 16 is de stam van het werkwoord eten, 17, 9. 27 is niet knap. 5, 8, 11 is een rekenopgave 21, 36. 23, 31 is een ander woord voor balt, 30, 8. 12 21. 16 een plaats in Utrecht, 1, 3, 21. 36 het tegenoverge stelde van Oost, 22, 34, 30, 31 een insect, 35, 9, 7, 12, 4 is graan. VII. (Ingezonden door Tinie Hooger- vorst). Mijn le deel zit om een peer, mijn tweede is een lidwoord, mijn derde is een reeks of stoet. Mijn geheel hangt aan de muur. VIII. (Ingezonden door Willie Jan sen). Bij welk woord moet je iets bij voegen, wil het korter zijn? OPLOSSINGEN der raadsels uit het vorige nummer. 1. Horizontaal: 1. rat, 4. baard, 6 taarten. 8. urn, 9. zon, 11. rood, 12. e, ons, 14. sabel, 17. radijs, 20. ren, 22. mes, 25. logeren, 26. foei, n, 27 els. Verticaal: 1. raa (raak zonder k), 2. aardig, 3. trt (tart zonder a), 4. band, 5. deze, 6. troebel, 7. Noor den, 8. uo. 10. N.N., 11 Rus, 13. sijs, 15. ar, 16. en, of, 18. amen, 19. ijs, 21. veel, 24. goe (goed zonder d), 25. ris. 2. Een parel. 3. Rust roest. Soest, roer, toet, reus. 4- De molenaar. 5. Bovenkarspel; boven, kar, spel. 6. Schoen, schoon. 7- Weesp; 1. wolken, 2. eerste, 3. En gels, 4. sarren, 5. pennen. CORRESPONDENTIE. Beste raadseliilchtjes en -neefjes, Er zijn nog enkelen, die blijkbaar den ken. dat lk zo'n groot hoofd heb. dat lk alle leeftijden uit mijn hoofd ont houd. Maar dat ls toch niet zo! DU6: elke week weer Je leeftijd onder Je op lossingen. Ik moet direct aan Je leeftijd kunnen zien. tot welke greep Je behoort, en of Je genoeg goede oplossingen hebt. Alles moet ln orde zijn om mee te kun nen loten Wie ls nu nog van plan het te vergeten? Maar verder ben ik tevreden, hoor, met de vele goede oplossingen, Ingezonden nieuw raadsels en brieven. Ik begin nu meteen aan de beantwoording. A r 1 e v. d. Broecn. Hartelijk welkom. Natuurlijk mag Je best wat hulp hebben ln 't begin. Later doe Je het vanzelf al leen. Rachel Oudshoorn Ik heb ook een paar minuten op Je raadseltje moe ten kijken Een lekker „kluifje" voor onze raadselkring. Tonny Voorma Dus lk had 't mis. Een ..nul" voor mijn oplossing! Een extra groetle op de betere kennismaking! Leeftijd! WJm Schouten. Bedankt voor Je raadsels. Lees het slotwoord hierboven! Frans Spier en buig. Een aardig raadseltje, bedankt Dus Llentje ls nu een dubbele nicht van Je. Dan zul Jij ook wel een beetje meegenieten van haar prijs. Anneke de Koning. Het boek pas te dus precies bij Je. Je moet maar bof fen! En ook nog tijd1 voor nieuwe raad sels: bedankt. Ploontje Lardé Je boek ken lk wel. Je zult er best vaü genieten. Pret tige uurtjes. Gerda Haitman Wat Je me ver telt, zou lk aan Je brief niet zeggen: lk kan er geen foutje In ontdekken. Knap gedaan en geleerd ln zo korte tijd. Ellie en Coble B i a d d t. Een rebus kan lk niet plaatsen. (Daar zou een cliché voor noalg zijn) Coble's raadseltje wel. Annle Atirms, Dit raadsel hebben we nèt gehad, vóór Je meedeed. Jam mer. hè? Je zult nog wel eens een ander weten. Leeftijd! Llentje Looyestein. Ik verheug me mét Je. Bedankt voor Je belde raad seltjes. Ank de Meyer. Gelukkig was de „inkt"-kant duidelijker. Potlood ls ook goed. maar.... dan netjes en duidelijk. Ru dl v. d Bijl, HartelUk welkom. Knap gedaan voor de eerste keer De lo ting ls over 3 weken, ééns ln de maand Om mee te loten: trouw Insturen". Joke Smlttenaar Dus tegenover gesteld; lk was te vroeg. Nu blllf lk de eerste: mijn felicitatie houd Je. En Jouw feestbrief houd lk te goed. Adrlaan Jansen. Jouw zus steekt Je aan. Ik vaar er wel bijbedankt. Willy Jansen. Ja de kleine raad seltjes komen wat langzamer aan de beurt. De grote gaan meestal vóór. Maar Je ziet wel: telkens wat Weer bedankt. Joep Crama. No. 2 en 3 zijn goed. No. 1 te bekend. Dus bedankt. Wllly RliDhart. Als vorige keer! Tekenen Je lievelingsvak? Goed geraden? D 1 n 1 v M o u 11 k. Natuurlijk ls het veel leuker, ook je oplossineen ln te sturen. Kom er maar eauw bij. Boven dien nog kans op een book bij de loting! Wlm de Jone Aardie bedacht, en bedankt voor Je raadseltje Jaap Mfatk6 Jouw gedwonecn rust heeft mij een aardlp raadsel bezorgd. Maar ik hoon toch dat le spoedig weer op de been bent R 1 a C o 11 e e JIJ ook eer? apart In de krant: Je raadseltle 1? leuk. En le radeaux.. die ziin" we) het allerleukst! Gerrle v. d Gueten. Nee. Ie eigen raadsel mae natuurllik niet mep tellen. In zon geval één oplossing meer. Cob.y.v d. Ou weel en. Goede voor nemens^ Ik hoop dat het lukt. Du co v Weerlej. Nu. Je hebt er meteen Je schouders onder gezet. Knap gedaan. Nu wel even geduld. Jenny Oudshoorn. Daar sta Je dan. Een laat bedankje Ip ook nog pret tig. Lu cle Zlrkzee Nu nog even een groetje van deze plaats Bertie Plan ie.. Bedankt voor deze kleintjes. En denk er voortaan aari bij nieuwe raadsels Lies G ijsman Ik. begrijp, dat Je verleden week a) Je aandacht nodig had voor school. Ik hoop dan maar op de proefwerk-loze dagen Hanni Stduten. Nu ben Je geluk kiger: deze ls hee) geschikt. Bedankt. Wlm Heemskerx. Dit raadseltje zou beter kloppen, als de wind „Zuid" was. Wat denk Jij daarvan? LlesJe Kindt en Rlta v. d. Laan. Nog eens samen. Nu 1? alles in ordé on der de brief Je boek heeft een span nende titel. Alle C o r n-e 11 s s e Natuurlijk, en Je bent hartèlljk welkom. Stuur maar gauw Je oplossingen ln Jan v. Treuren. Je heb niet goed gelezen vorige keer: krulswoórdraad6el- tjes ln hetzelfde figuur van de krant maken. (Voor het cliché i. Daardoor kan lk dit tot mUn spijt niet gebruiken Tln'e Stol Ik heb mijn beurt al gehad enige weken terug. Maar daar hebben jullie niet' var- gemerkt. Monlesjp Dros en Eefje Fen- n e m a. Nu. Jullie hebben Je best gedaan met Je beidjes Zo ls het keurig ln orde: wel bedankt. Geen rebussen. Annle Knynenburg. Allbs steeds oefenen; Je weet: al doende, leert men! Je ziet, het gaat vandaag met twee stuks tegelijk. Wllly Potters Je kunt nu hele maal meeleven met kanarlegezln. Nee. pasgeboren vogeltjes zijn nóóit mooi, maar dat verandert gauw genoeg. Net aals bij de heel kleine kindertjes. Vertel er nog maar van- voor mi) ook leuk. Rietje Ou .verkerk Bedankt. En Je hebt dus nog meer ln het vat. Suzt OuwerKeik. Nu kun Je Je krachten nog eens beproeven od dit kruiswoord-figuur,Jp geeft noe een hele voorraad: de geschtkr® zal lk er uit nemen JokeGinjaai Jl| gaat dus ln de voetsporen van |e Tante. Laten we ho pen: ook met de boeken! Riet -Schouten. Alleen, wie een briefje schrllft. krligt antwoord. Wat oen grote konllnenfamllle' Jammer van die ene. die er vandoor elne J11 bent een vlotte op school1 H' r ls bil jou dus met recht- Oost West. thuis best. Jan v. We «zen. Tk vreps 'e vorige raadsels ovei het hoofd te hebben ge zien. Nu komen ze er bil. hoor! Je boek vind lk heel rnoolDe teesten komen dus nog. BU de voleendp prijsraadsels behoor je dan bl1 df groteren. Nu aan het werk voor de derde ronde Tot volgende week Allen hartelijk ge groet door lullig Raaaseltante, Mevr. M. J. BOTERENBROOD. gen betenmolens voor het juiste meng sel. Er gaat niets van het materiaal verloren, het tempo van productie is veel hoger en de kwaliteit aanzienlijk beter. In grote ijzeren modellen wordt het beton voor de voetstukken gestort en na een droogtijd van ongeveer tim dagen kunnen deze worden gebruikt. Ze bestaan uit een dikke horizontale be tonplaat en een soort verticale beton nen bus, waarin later de ijzeren of be tonnen paal door middel van een kraan wordt neergelaten. Doordat de kwaliteit van het beton zoveel beter is. konden de afmetingen van de blokken bedui dend kleiner worden gehouden dan vroeger. Desondanks bedraagt het ge wicht van een voetstuk nog 2400 kg. Voor het vervoer langs het te electrifi- ceren traject is een speciale „blokken- trein" geconstrueerd. Hij bestaat uit een locomotief met tender, een kraanwagen en vier platte spoorwagens, die door railstukken met elkaar kunnen worden verbonden. Over de gezamenlijke lengte van de vier wagens loopt een spoor van 90 cm. breedte. Nadat de kraan een voetstuk omhoog heeft gehesen, zorgt een lorrie voor het vervoer over de wa gens. Zonder enige moeite wordt de trein op die manier in een minimum van tijd vol met blokken of palen gela den. Langs de lijn zijn inmiddels de gaten voor de voetstukken al gegraven. In ieder gat wordt een blok neergelaten en een stuk rail, dat dwars door het blok is gegoten, wordt daarbij met enkele handgrepen vastgeklonken aan een an dere rail, die onder de spoorbaan door loopt naar het voetstuk aan de over zijde. In twee en een half uur slaagde de speciale treinplóeg van twaalf man, onder aanvoering van voorman Jan Tabak er in, in onze aanwezigheid 17 blokken op de juiste plaats aan te brengen. Met de ruim twintig van die voormiddag maakte dat bijna veertig blokken. Een volgende dag worden de palen gezet en vervolgens de bogen, die de palen moeten ver binden. Het is alles ontzaggelijk simpel en men vraagt zich af hoe het komt dat men dat niet veel eerder heeft bedacjit. Vier minuten voor een blok, zes minu ten voor een- paal en weer vier minuten voor de verbindingsboog, hebben de mannen nodig als alles bij de hand is en er geen oponthoud is door pas- serendé treinen om een portaal te voltooien. In de practijk valt dat na tuurlijk tegen orpdat de „speciale trein" telkens weer op zijspoor moet worden gerangeerd, maar niettemin kan. de openluchtfabriekmet haar dertig ,ma;n personeel en haar productie van 20 blokken per. dag (de palen worden, in Arkel vervaardigd) al lang niet meer aan de dringende vraag voldoen. Van daar dat de leiders, de heren Viriju en Sieval, het plan hebben om binnenkort in twee ploegen te gaan werken en de productiviteit te verdubbelen NOG DIT JAAR DE EERSTE ELECTRISCHE TREIN "NAAR BOXTEL. Het ligt voor de hand dat de spoor wegen aan de uitvoering van dit nieuwe electrificatie-systeem vrij grote uitga ven ten koste hebben moeten leggen. Men had betonmolens nodig, een.auto kraan en een speciale trein, maar ten slotte zijn dit uitgaven, welke men maètr één keer heeft te doen. Er staat tegen over dat er zowel op het materiaal als op de tijd en het personeel een bespa ring is van minstens 50 pet. Voor ge heel Brabant kan thans worden vol staan met 100. man, terwijl er in Lim burg 500 nodig zijn geweest, al moet hier rekening worden gehouden rpet het feit dat het traject in -Limburg langer was dan in Brabant.... Van spoorwegzijde heeftmen uitge rekend dat de uitgaven voor de elec- trificatie op het ogenblik ongeveer tien procent lager liggen dan voor heen; alle genoemde factoren zijn daarin verdisconteerd. Na de genoem de cijfers valt dat wat tegen al is het reeds van grote betekenis, maar men wijst er met nadruk op dat die bé- sparing, bij wijze van spreken, thans met de dag aanzienlijker zal worden nu de grote uitgaven zijn gedaan.... Tot verbazing van heel Brabant' zal men het bovendien straks zien gebeuren dat nog dit jaar de eerste electrische trein door „het Brabantse" zal rijden. Men had -dat eerder eind 1950 ge dacht. Nog voor het zover is zullen de beton- fabriek en de speciale trein naar !de contreien van Amersfoort zijn overge bracht om een begin te maken met toe electrificatie van de lijn Amersfoort ApeldoornEnschedé. Als er geen bijzondere tegenslag komt, zal zulks omstreeks September a.s. het geval zijn. En indien het tempo, verge leken met thans, Inderdaad nog kan worden opgevoerd, dan is het geenszins denkbeeldig dat anderhalf jaar later de electrische treinen uit het Westen naar Twente's centrum rijden In plaats van ijzeren, worden de laat ste maanden voornamelijk betonnen palen voor de „portalen"gebruikt om dat dit een aanzienlijke besparing geeft op onze deviezen. IJzeren palen verdienen echter de voorkeur op slappe grond, omdat zij hij het trillen wat meer meegeven dan beton. Dit geldt vooral voor net Westen van r,i land en in dit verona zullen dan ook uitsluitend ijzeren portelen worden gebezigd bij de electrificatie van d« spoorlijnen Lelden—Woerden en Alphen —Gouda, waarmede, naar wij berichtten, nog dit jaar een aanvang zalworden gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1949 | | pagina 5