De Sofjets contra het Noordatlanlisch pact
Finse vrachtboot liep
in Huibertsgat aan grond
Vele schepen verleenden hulp bij redding
Stalin: de Sovjets bereid tot een
wereld-vredespact
Opheffing blokkade van Berlijn, bij uitstel
oprichting West-Duitse Staat
WEERBERICHT
Welke Rep. groepen en personen
willen overleg?
87ste Jaargang
MAANDAG 31 JANUARI" 1949
No. 2660?
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055
i
Kinsbury Smith, algemeen Europees directeur van de „International News
Service" eigendom van de Amerikaanse krantenmagnaat Hearst ont
ving Donderdag j.L antwoorden op vier vragen aan Stalin, aldus meldde
radio-Moskou.
Uit vraag en antwoord (Stalin's ma-nier, om de wereld aan het praten te
krijgen) blijkt, dat de Sovjet-Unie bereid is met de Verenigde Staten een
verklaring te publiceren, dat geen der beide regeringen de ander een oor
log zal aandoen. En voorts dat de S ovjet-Unie bereid is de blokkade van
Berlijn op te heffen, indien de vorming van een Westduitse regering wordt
opgeschort
De tekst van Stalin's'verklaring luidt:
le vraag: „Zal de Sovjetunie bereid
zijn besprekingen te voeren over de
kwestie om te zamen met de Verenigde
Staten een declaratie te publiceren.dat
geen van beide regeringen enig voorne
men heeft om met de ander in oorlog
te treden?"
Stalin: „De Sovjetrussische regering
zou bereid zijn de kwestie een derge
lijke declaratie te publiceren in over
weging te nemen".
2e vraag: „Is de Sovjetrussische re
gering bereid met de regering van de
Verenigde Staten samen te werken tot
het nemen van maatregelen ten einde
een wereldvredesverdrag tot stand te
brengen, dat tot geleidelijke ontwape
ning zou leiden?"
Stalin: „Natuurlijk zou de Sovjetrus
sische regering geheel bereid zijn maat
regelen te nemen, die zouden liden tot
de verwezenlijking van een vredespact
en tot geleidelijke ontwapening"
3e vraag: „Indien de regeringen van
de Verenigde Staten, Engeland en
Frankrijk instemmen om de stichting
van een afzonderlijke Westduit-se rege
ring uit te stellen, in afwachting van
een bijeenkomst van de raad van mi
nisters van Buitenlandse Zaken ter be
spreking van de Duitse kwestie als ge
heel, zal de regering van de Sovjet-Unie
dan bereid zijn de restricties op de
verbindingen tussen Berlijn en de Wes
telijke zones van Duitsland op te hef
fen?
Staltn: „Mits de drie betrokken rege
ringen de in deze vraag vermelde voor
waarden in acht nemen, ziet de rege-
ring van de Sovjet-Unie geen bezwaar
tegen het opheffen van de vervoers-
restricties, mits de restricties, die door
de drie mogendheden aan vervoer en
handel zijn opgelegd tegelijkertijd wor
den opgeheven".
4e vraag: „Is uwe excellentie bereid
Verkiezingsuitslag in Israël
Officieel is de volgende volledige ver-
kiezingsuitslag bekendgemaakt. De door
het leger uitgebrachte stemmen zijn In
ae totale begrepen.
Mapai 152.972 stemmen: Mapam 63.107
stemmen; Verenigde godsdienstige par
tij 52 633 stemmen: Heroeth (vroeger
Irgoen zwai leoemi) 49.220 stemmen;
Algemene Zionisten (rechts centrum)
22.514 stemmen; Progressieven (links
centrum) 17.680 stemmen; Sephardim
15.017 stemmen; Communisten 14.999
stemmen.
Totaal uitgebracht 427.029 stemmen.
De volgende vier kleinere partijen
kregen nog voldoende stemmen voor een
zetel
Arabieren van Nazareth 7.387 stem
men; Groep-Stern 5.299 stemmen;
Yemenieten 4.369 stemmen; Internatio
nale Zionistische organisatie van vrou
wen 4 017 stemmen.
De erkenning van Israël
Behalve door Nederland is Israël nu
ook de facto erkend door België,
Luxemburg, Engeland, Chili en Nieuw-
Zeeland.
De Arabische landen nemen het En
geland zeer kwalijk, dat het daartoe is
overgegaan. J
De regering van Pakistan heeft de
erkenning van Israël door Engeland en
andere landen „constitutioneel onjuist
en moreel onverantwoord" genoemd.
Erkenning van Israël betekende zoveel
als het geven van een premie op gewa
pende agressie en gebruik van ruw ge
weld.
HET BESTUUR VAN DE
AMERIKAANSE ZONE.
Kenneth Royall, de Amerikaanse mi
nister van het leger, heeft president
Truman wederom verzocht het bestuur
over de Amerikaanse zone van Duits
land van het leger aan het ministerie
van Buitenlandse Zaken over te dragen.
Naar verluidt, zou deze kwestie drin
gender geworden zijn sinds generaal
Lucius Clay aan Royall en anderen de
wens te kennen heeft gegeven als Ame
rikaans militair gouverneur af te tre
den. Het ministerie zou gekant zijn te
gen een spoedige wijziging van de toe
stand en president Truman zou gene
raal Clay ook nog enige tijd in Duits
land willen houden.
WISSELEND BEWOLKT.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele ver
spreide lichte buien. Meest matige wind
tussen West en Noord. Plaatselijk lichte
nachtvorst. Overdag iets kouder dan
vandaag.
1 Februari.
Zon op: 8.21 uur; onder: 17.27 uur.
Maan op. 9.57 uur; onder; 21.08 uur
(N. M.)
Hoogwater te Katwijk te 5.28 en 1-7.35
ttur.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
op een voor beiden geschikte plaats
president Truman te ontmoeten om de
mogelijkheid van het sluiten van een
dergelijk wereldpact te bespreken?"
Stalin: „Ik heb reeds verklaard.dat
er geen bezwaar is tegen een dergelijke
ontmoeting".
In de Sovjet-bladen wordt natuurlijk
hoog opgegeven van deze verklaring
van Stalm. Elders is men nog zeer voor
zichtig, al wordt erkend, dat men goed
zal doen, deze verklaring niet te nege
ren. Officieel commentaar is nog niet
voorradig.
Mededelingen van Recomba
voor Midden-Java
TOESTAND IN DJOKJA NOG
ONBEVREDIGEND.
Een correspondent van Aneta had
een interview met dr Angenent, de
territoriaal bcstuursadviseur voor
Midden-Java. Deze verklaarde, dat de
toestand in het gewest Djokjakarta
nog onbevredigend is. Tot nog toe
weigerden de Sultan en de Paku
Alam hun medewerking tot beveili
ging van het gebied en herstel van
het bestuur.
In Solo is de toestand beter, vooral
ook, omdat de Sultan en de Mankone-
goro besloten het bestuur van het Vor
stendom weer op zich te nemen.
Bepaald opwekkend is de situatie in
het gebied van Demak, Kudus en Pati,
waar de Indonesische ambtenaren vol
komen bereid zijn samen te werken met
de Federale regering
Vrij troostelooi is de aanblik van de
streek Rembang, Blora en Tjepu.
De streek tussen Gombong en Pur-
woredjo is nog onveilig, doch in de
regentschappen Magelang en Temag-
gung is de toestand beter.
Bandjarnegara is dusdanig vernield,
dat de stad vrijwel een dode indruk
maakt.
Dr. Angenent bracht hulde aan de
doktoren, de planters en de politie, die
op hun post blijven onder moeilijke
omstandigheden.
Ook West-Europese Unie
veroordeeld
Radio Moskou heeft Zaterdag een
„Verklaring van het ministerie van
Buitenlandse Zaken der Sovjet-Unie
inzake het Noordatlantisch Pact" om
geroepen. dio in schrift 34 bladzijden
beslaat. Daarin wordt geconstateerd,
dat de Verenigde Staten openlijk een
agressieve koers zijn ingeslagen, waar
van het einddoel is: do Amerikaanso
wereldheerschappij door geweld te
vestigen.
Gezegd wordt, dat het voorgesteldo
Atlantische Pact een door Amerika ge
wenste uitbreiding is van de „anti
democratische, reactionnaire, agres-
sievo" Westeuropeso Unie.
In een lang historisch overzicht be
weert de Sovjet-regering, dat de Wes
telijke mogendheden volkomen hebben
gebroken met de politiek, die de demo
cratische landen tijdens de tweede we
reldoorlog voerde in de strijd tegen Hit-
Ier en gelijk die werd vastgelegd- te Yal
ta en Potsdam.
In het bijzonder wordt er aap her
innerd, dat de politiek van Engeland en
Frankrijk jegens Duitsland geheel 'Is
gewijzigd. De Sovjet-Unie houdt echter
nog steeds vast aan de verdragen van
vriendschap en wederzijdse bijstand,
die zij in 1942 resp. 1944 met deze lan
den sloot-
De militaire alliantie tussen Enge
land, Frankrijk. België, Nederland en
Luxemburg, heeft niet zozeer, de oude
vijand Duitsland als wel zekere vroe
gere geallieerden op het oog. Hét is
duidelijk, aldus de verklaring, dat zij
niets te maken heeft met defensie-
belangen, maar het nemen van militaire
maatregelen beoogt tegen de arbeiders
klasse en tegen de groeiende vrijheids
beweging der koloniale gebieden. Het is
geen toeval, dat het Brusselse Pact een
alliantie van koloniale mogendheden is.
Deze groep, evenals de Marshall-
groep ontvangt haar leiding van het
Engels-Amerikaanse blok, dat niet het
minst geïnteresseerd is in de verwerke
lijking van economische doeleinden of
andere belangen met betrekking tot
natie en staat.
Een verscherping in de verhouding
tussen Amerika en het Westelijk blok
en binnen dit blok zelf is onvermijde
lijk. De organisaties hebben in geen en
kel opzicht kunnen verhinderen, dat de
economische moeilijkheden en de werk
loosheid in een reeks Europese staten
aanmerkelijk toenemen. Er is niet de
geringste hoop op verbetering. Er wor
den steeds hogere militaire begrotingen
geëist. Deze toestand lokt groeiend#
ernstige politieke moeilijkheden binnen
deze staten uit. Dit komt omdat Ame
rika niet anders wil dan louter en alleen
een uitbreiding van zijn eigen strategi
sche en economische posities.
Aan een deelneming van de Sovjet-
Unie of van de landen der nieuwe de
mocratie aan het Atlantisch Pact, al
dus de Russische verklaring, is onder
deze omstandigheden natuurlijk geen
sprake.
Het is voor ledereen duidelijk, dat op
het ogenblik een complot tegen de Ver.
Naties wordt uitgevoerd, voor zover
deza ook maar in de geringste mate een
hinderpaal voor de agressors vormt
Daarom zal de Sovjet-Unie nog krach
tiger en hardnekkiger strijden tegen het
ondermijnen en vernielen van deze or
ganisatie.
Van Engelse zijde wordt er zeer te
recht aan herinnerd, hoe er reeds lang
een Oosteuropees blok bestond, voor
een Westeuropese Unie werd gesticht!
Natuurlijk wordt algemeen ontkend,
dat een der pacten agressieve bedoe
lingen heeft of de V. N. zou kunnen
schaden.
Het jarige Prinsesje Beatrix kan kaatseballen! Htt gemeentebestuur van Maas
tricht schonk haar op haar elfde verjaardag vier 'grote gummiballen met haar
naam, vergezeld van een oorkonde. Zulks naar aanleiding van het feit. dat dezer
dagen de eerste paal werd geslagen voor een industriehaven, welke de naam Bea-
trix-haven zal dragen,
Nieuw kabinet van de
Pasundan
ONDER MINISTER-PRESIDENT
MR DJ UM HAN A.
Djumhana Wirjaadmadja, aan wie
de formatie van een nieuw kabinet voor
de Pasudan was opgedragen, is geslaagd
in de vorming van een nieuwe regering
welke inmiddels door de Wali-Negara
is beëdigd.
De samenstelling is als volgt: minis
ter-president: mr R. T. Djumhana; mi
nister van Binnenlandse Zaken: Fj»den
Mamum Sumadipradja; minister van
Justitie: mr Raden Sudibjo Dwidjose-
wojo; minister van Financiën: P. J.
Gerke; minister van Onderwijs en
Godsdienst: Raden S Judawinata; mi
nister van Sociale Zaken: Adil Puradi-
redja; minister van Verkeer en Water
staat: 'ir Tan Hwat Tiang; minister van
Econ. Zaken: mr Raden Kartadjume-
na. De minister van Gezondheid zal la
ter worden aangewezen.
Betreffende de partijverhouding in
het nieuwe kabinet, kan worden ge-
Memorie van Antwoord O.G.
Tan Malakka is overtuigd
communist
Inderdaad heeft in enige gebieden in
Indonesië clandestiene immigratie van
Chinezen plaats. Ook is gebleken, dat
zich onder, de op deze wijze geïmmi-
greerden communisten bevinden. Tot
dusverre is echter niet gebleken, dat
deze clandestiene landverhuizing een
alarmerende omvang heeft aangeno
men.
Een uitspraak over de toekomstige
positie der Indo-Europeanen, als dcor
vele leden gewenst, is in dit stadium
moeilijk te geven.
In beginsel is besloten tot liquidatie
van alle particuliere landerijen, voor
welk doel een commissie is ingesteld.
DE INDONESISCHE
PENSIOENEN.
Ten aanzien van de verdere financie
ring van ae Indonesische pensioenen
kan worden medegedeeld, dat in ver
band met het uitermate belangrijke ka
rakter van deze aangelegenheid, de re-
rip ma. in welke mate en door welke 8erinS ^sloten heeft dit pensicen-finan-
eroeS»^°' de striid mét eeweWdadW clenngsvraagst.uk om advies ln handen
Sn op den duur 53"wS&n
Wij ontlenen aan de Memorie van
Antwoord aan de Tweede Kamer be
treffende de begroting van Overzeese
Gebiedsdelen voor 1949, dat de rege
ring hoopt, dat binnenkort meer dui
delijkheid zal bestaan wat betreft de
groepen en personen uit de Republiek,
die tot overleg met Nederland en de
Federalisten bereid zijn en langs wel
ke wegen dit overleg het best en het
snelst tot resultaat zal leiden. De re
gering mag zich niet ontveinzen dat
de intensieve belangstelling, welke het
buitenland getoond heeft en nog toont
voor de Indonesische kwestie, er be
paaldelijk niet toe heeft bijgedragen
om de situatie in Indonesië te verhel
deren.
Een tweede punt van onzekerheid is
voortgezet. Het is bekend, dat Tan Ma
lakka zichzelf gesteld heeft als leider
van het verzet en dat deze figuur, die
al sinds tientallen jaren actief heeft
deelgenomen aan communistische acties,
er reeds voorde politionele actie in ge
slaagd was verschillende communisti
sche en communistisch georiënteerde
groepen te verenigen in een partij, c'ie
zich verklaarde tegen elke overeenstem
ming met Nederland. Dat Tan Malak
ka destijds Hatta gesteund heeft bij het
onderdrukken van de communistische
machtsgreep onder Moeso, Soeripno en
Sjarifoeddin doet aan het feit, dat hij
een overtuigd communist is, niet af.
Zijn oppositie tegen de PKI vloeide
voert uit zijn nationaal-communistische
visie.
Het vlaUfenschip van de Kon. Rotterdamsche Lloyd. de „Willem Ruys" be
schadigde bü het binnenvaren van de haven van Sigapore zijn schroef zo
danig. dat het schip naar het grootste dok der Rotterdamse Droogdok Mij
moest worden ges'eept om daar van een nieuwe schroef te worden voorzien. Onze
foto brengt dat ogenblik in beeld.
kundigen onder voorzitterschap van de
heer A. J. P. Koster, voorzitter van de
Pensioenraad.
Een verhoging van de duurtetoeslag
op Indonesische pensioenen is thans
in beschouwing genomen.
Het overleg met de regering van In
donesië over de voorstellen van de
commissie „rechtpositie overheidsperso
neel in Indonesië" is beëindigd en het
advies van die regering hier te lande
is ontvangen.
In overleg zowel met de Raad van
Vakcentrales werd 'n commissie ingeste.d
ter bestudering van het vraagstuk van
de rechtspositie van de Nederlandse
particuliere werknemers in Indonesië.
Een plan voor vestiging van Neder
landse bceren in Suriname is in studie.
Van welke omvang de totale steun
aan Suriname zal moeten zijn om de
hulpbronnen van dit land ten volle tot
ontwikkeling te kunnen brengen, zal
eerst kunnen blijken nadat een alge
meen ontwikkelings- en financierings
plan zal zijn opgesteld.
Een verhoging van de Niwin-subsidie
is met f. 600.000 aangevraagd.
BOTSING TUSSEN VLIEGTUIGEN.
De „Monarch of the skies" van de
„Pan American Airways", die van New
York naar Engeland was vertrokken,
is, in volle vlucht, boven Beacon Hill,
op Long Island, in botsing gekomen
met een particulier vliegtuig. Het lijn-
ïoestel is er in geslaagd een noodlan
ding te maken op het Mitchell-vlieg-
veld, een op een afstand van ongeveer
acht kilometer van de plaats, waarbo
ven het ongeluk plaats vond, gelegen
basis van het leger.
Als gevolg van de botsing werden bei
de inzittingen van het particuliere
vliegtuig gedood, doch geen van de 23
passagiers, of van de uit tien koppen
bestaande bemanning, is gewond.
Een employé van het vliegveld te Mit
chell verklaarde dat de Monarch of
the skies" die van het La Guardia-
vliegvelö was vertrokken met een gat
in de neus en gedeelten van het andere
vliegtuig in haar romp, landde.
meld, dat zowel de premier zelf als de
ministers van Binnenlandse Zaken,
Justitie, Economische Zaken en Finan
ciën partijloos zijn. Judawinata, de mi
nister van Onderwijs en Godsdienst be
hoort tot de Fraksi Kesatuan en de mi
nister van Sociale Zaken, Puradiredja
tot de Fraksi Indonesia. Djumhana,
Gerke en Judawinata hadden reeds in
het vorige kabinet zitting, terwijl Pura
diredja premier is geweest van het eer
ste Pasundan-kabinet, dat bij het be
gin van de militaire actie op 19 Decem
ber j.l. is afgetreden. Voor de porte
feuille van Gezondheid is aangezocht
dr Maskawan, die eveneens partijloos is.
Aan de vergadering van de BFO, wel
ke vandaag begint, zal door een dele
gatie van de Pasundan worden deel
genomen, welke zal bestaan uit Djum
hana, Puradiredja en Judawinata.
Commissie der V.N. voor
Indonesië vraagt informaties
ARRESTATIE VAN LATUMETEN EN
SASTROSUWIGNJO.
Zaterdagavond Leeft de „United Na
tions Commission for Indonesia"
(Commissie der Ver. Naties voor In
donesië) haar eerste perscommuniqué
uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat
de Commissie Zaterdag haar eerste
vergadering heeft gehouden onder
voorzitterschap van de heer. Critchley,
de voorzitter van de weck. Deze ver
gadering werd verdaagd voor een be
spreking met de heer Elink Schuur
man over de resolutie van de Veilig
heidsraad van 28 Januari.
De heer Elink Schuurman had hier
over evenwel nog geen mededelingen
ontvangen van de Nederlandse rege
ring, zodat de Nederlandse delegatie
niet in staat is, met betrekking tot
de resolutie enige actie te onderne
men.
Verder deelde de Commissie aan de
heer Elink Schuurman mede. dat zij 'n
brief heeft ontvangen van de Republi
keinse delegatie met de mededeling, dat
de pers-chef van de Republikeinse dele
gatie, de heer Latumeten,. en het lid
van het Republikeinse ministerie van
Voorlichting, de heer Sastrosuwignjo.
cp 28 Januari door de Nederlandse
Medicamenten en melk naar
Indonesië
BLIJF RODE KRUIS STEUNEN!
De geldzendingerf aan het Hoofdbe
stuur van het Ned. Rode Kruis ten bate
van de medische arbeid onder de vol
ken van Indonesië stromen binnen. Da
tijden zijn moeilijk maar desondanks
wil een zeer groot deel der Nederlan
ders zijn steentje bijdragen! Dat blijkt
uit de vele duizenden briefkaarten en
enveloppen die met extra-zegels zijn
beplakt; dat blijkt ook uit de grotere
bedragen die op het gironummer 35-10
zijn gestort. Naast deze zendingen, die
samen reeds een bedrag van vele dui
zenden guldens opleverden, zijn van
verschillende grote lichamen sommen
van 5 en 10.000 gulden ontvangen. Met
tl^ giften die nog verwacht worden zal
het Nederlandse Rode Kruis de vol
gende maand in staat zijn een mooie
zending melk en medicamenten naar
Indonesië te sturen. De behoefte daar
aan blijft uiterst groot! Giften blijven
derhalve bitter nöbdzakelijk,
DE „BATAVIA" MORGEN TE
KEMAJORAN.
De „Franeker" Woensdag terug.
De Constellation „Batavia" onder ge
zagvoerder J. J. Moll, die Vrijdagavond
van Schiphol vertrok, is vanochtend te
Bangkok geland en wordt morgen te
Kemajoran verwacht. Het vliegtuig
heeft 3000 kg post en 8 passagiers aan
boord.
De „Franeker" vertrekt Woensdag
ochtend via Mauritius naar Amster
dam.
WEER TWEE VLUCHTEN
NAAR INDONESIË.
De KL.M onderneemt deze weck
weer twee bijzondere vluchten naar In
donesië. Woensdag en Vrijdag vertrekt
er een Constellation naar Bataria.
Het toestel, dat Woensdag start zal
via Khartoum en Mauritius naar Bata
via gaan. De route van de Vrijdag ver
trekkende machine staat nog niet vast.
Beide machines zullen alleen post mee
nemen.
Militaire waarnemers
ontevreden over C. v. G. D.
Het Surabajase dagblad „De Vrije
Pers" schreef Zaterdag ln een hoofd
artikel: „Er bestaat bij vele militaire
waarnemers van de Commissie voor
Goede Diensten grote ontevredenheid
over de wijze waarop hun rapporten
door de commissie behandeld worden.
Volgens verscheidene waarnemers, die
wij spraken in diverse delen van Java,
wordt zo raar omgesprongen met wat
*zij te berde brengen ,dat veelal als re
sultaat te voorschijn komt een zeer
eenzijdig beeld, dat dan aan de Veilig
heidsraad wordt voorgelegd.
Enkele waarnemers vertelden het
zelfs zo. dat vrijwel alles wat voor
Nederland pleit uit de rapporten zou
worden gelicht en dat wat overblijft
aan de Veiligheidsraad wordt doorge
geven.
Kabinet beraadt zich
Buiten heigeen dr Van Royen in de
zitting van de Veiligheidsraad over de
resolutie namens de Ned. regering heeft
gezegd, is in officiële kringen nog geen
commentaar geleverd.
Men deelde ons slechts mede, dat het
Nederlandse kabinet zich op zeer koi te
termijn over de door het aannemen van
de resolutie ontstane situatie zal be
raden.
TELEGRAMMEN OVER
VLEESRANTSOEN VERLAGING.
De hoofdbesturen van de vakgroep
„Slagerij" en van de twee landelijke
slagersoi-ganisaties hebben de ministers
van Landbouw, Visserij en Voedselvoor-
autoriteiten te Batavia rijn gearres- ziening en Economische Zaken per te-
t^_ wi.,1, legram om een audiëntie verzocht in
verband met de verlaging van het vlees
rantsoen van 400 gram tot 300 gram
per 14 dagen. Daarin verzoeken de
hoofdbesturen de ministers om onmid
dellijke maatregelen ter verbetering van
de vleesvoorziening en verlichting van
de noodtoestand in het slagersbedrijf.
In een spoedvergadering hebben de
hoofdbesturen bepaalde voorstellen ge
formuleerd omtrent mogelijkheden,
waardoor h.i. in de „zo langzamerhand
onhoudbaar geworden toestand kan
worden voorzien"..
teerd. De heer Elink Schuurman zegde
toe, dat hij voor de Commissie ten
spcedigste inlichtingen zal inwinnen.
Van bevoegde zijde is verklaard, dat
de arrestaties van de heren Latumeten
en Sastrcsuwignjo zijn geschied op ver
denking, dat zij in contact stonltnmet
ondergronds werkende greepen. Zij heb
ben n.l. het inmiddels tegengesproken
Republikeinse communiqué opgesteld
ten aanzien van de Siliwangi-divisie.
De 2207 ton metende Finse vracht
boot „Sakakunta" van dc rederij A.
Lillejestrand uit Helsinki zond gis
teravond omstreeks 9 uur een S.O.S.
uit met de mededeling, dat zij zich in
zinkende toestand bevond in het
Huibertsgat tussen Schiermonnikoog
en Rottumeroog.
In het noodsein werd dringend de
hulp van reddingboten ingeroepen. Het
schip gaf als zijn positie op 53 graden
34 min. 30 seconden NB. en 6 graden
31 min. O.L.
Een Duitse reddingboot uit Borkum en
een reddingboot uit Oostmahorn van de
N.Z.H. Reddingmij onder commando
van schipper Mees Toxopus kozen vrij
wel onmiddellijk zee en zetten koers
naar het Huibertsgat.
Dit deed ook de Duitse sleepboot „Ti
tan". die het in nood verkerende Finse
vrachtschip tegen 10 uur bereikte. De
kustwacht op Terschelling ving toen
een draadloos bericht op, volgens het
welk de „Sakakunta" niet was gezon
ken, maar aan de grond was gelopen
Tegen elf uur hadden de Duitse
sleepboot en de Duitse reddingboot uit
Borkum de „Sakakunta" bereikt.
Volgens een nieuwe radiografische
mededeling van het Finse schip was
het in het woelige water van het Hui
bertsgat aan de grond gelopen, les ge
slagen en daarbij lek geraakt. De
bemanning had het schip, dat snel
water maakte, daarop opzettelijk weer
aan de gTond gezet, ten einde het
zinken van de boot te voorkomen.
De Finse bemanning wees het aanbod
van de Duitse reddingboot om
boord te komen van de hand.
Te middernacht arriveerde de red
dingboot van de N.Z.H. Reddingmij
„Insulinde" uit Oostmahorn bij de „Sa
kakunta" en kwam langszij het gestran
de schip.
Intussen was men aan boord tot de
conclusie gekomen, dat de kans op vlot
komen zeer gering was (de boot zat
zeer hoog aan de grond), zodat de ka
pitein besliste een deel der opvarenden
aan wal te laten brengen door de red
dingboot.
In volle zee nam de „Insulinde"
tien opvarenden, o.w. 4 vrouwen, van
de Finse boot aan boord en zette
daarop koers naar Oostmahorn aan
de Friese kust. Zij werden onderge-"
bracht in een klein hotel in het na
burige Anjum. Vanmorgen vroeg is
de reddingboot teruggekeerd ten einde
dc overige leden der bemanning (het
aantal opvarenden bedroeg 26) in
veiligheid te brengen.
De gestrande boot had geen lading
aan boord. De oorzaak van de stran
ding is nog onbekend. Gerapporteerd
werd, dat de .Sakakunta" gistermorgen
om 10 uur Terschelling passeerde. Ruim
11 uur later liep het schip in het Hui
bertsgat voorbij Schiermonnikoog aan
de grond In die 11 uur tijds had het
een abnormale kleine afstand afgelegd,
zodat vermoed wordt ,dat de boot
reeds onklaar was geraakt, voordat zij
strandde.
Vannacht zijn nog twee sleepboten,
nl. de Oceaan" en de „Stortemelk" val
de firma Doekse de haven van Ter-
aan i schelling uitgevaren ten einde te pogen
1 het gestrande schip los te trekken.