„Terugtrekken onzer troepen zou duizenden Indonesiërs het leven kosten" JAARWISSELING WEERBERICHT „Republiek wilde geen overeenstemming" Palar blijft op zijn praatstoel... „Guerilla zal in heftigheid toenemen" TERUGBLIK 87ste Jaargang VRIJDAG 31 DECEMBER 1948 LEIDSCH No. 2658(5 DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 4,15 per kwartaal32 cents per week Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055 VAN het ogenblik af waarop de mens bewust heeft leren denken, onder gaat hij telken jare de stemming van de Oudejaarsavond als afwijkend van die op de 364 andere avonden van het jaar. Dat heeft verder niets van doen met rang of stand, jong of oud, arm of rijk. Iedereen verwacht van deze laatste avond van het jaar iets bijzon ders. onverschillig of dat bijzondere be staat uit een extra schepje suiker in het kopje koffie van de spreekwoordelijke arme weduwvrouw dan wel of er olie bollen met warme wijn of misschien zelfs oesters met schuimende champag ne aan te pas komen. Dat alles raakt slechts de materiële kant van de zaak. Doch weinigen kunnen noch willen zich onttrekken aan de over de gehele we reld verbreide neiging om zich in deze laatste uren te bezinnen op wat het scheidende jaar gaf en nam. De uitgestrektheid van het individuele gedachtenleven speelt daarbij nauwelijks een rol. Op avonden als deze is de mens in de juiste stemming om de zaken simplistisch, soms zelfs primitief te wil len zien. Er is de bereidheid om zichzelf te willen zijn en men verdiept zich naar menselijke aard allereerst in de droeve en blijde gebeurlijkheden, welke zich in het afgelopen jaar in de naaste familie kring voordeden. Wij ondergaan op nieuw het verdriet, dat het heengaan van dierbare verwanten veroorzaakte en wij herinneren ons de Oudejaarsavond van 1947, toen zy nog in ons midden vertoefdenWij denken aan onze va ders, echtgenoten, zoons, broers of ver loofden. die in het verre Indonesië hun vaderlandse plicht vervullen en verbin den daaraan de bede. dat zij in de loop van 1949 behouden in de familiekring mogen terugkeren. Wij gedenken dank baar het herstel van ernstige zieken in onze naaste omgeving, het bezit van de eigen goede gezondheid en het vele an dere goede, dat wij in de loop van dit jaar mochten deelachtig worden. Onze gedachten gaan uit naar de woelige we reld rond om ons, waarin een naar rust en vrede snakkende mensheid zich aan alle kanten bedreigd voelt door nieuw oorlogsgeweld. Wy willen zo graag ge loven in de blyde boodschap van het Kerstfeest „Vrede op aarde, in de men sen een welbehagen", doch spieden alom de afschuweiyke realiteit van het be staan van atoombommen en ander ver- nietigingstuig. wy allen willen zo graag het Goede en wy zyn bereid vooral in de stemming van vanavond, wanneer we ons té zeldzaam rekenschap geven van al deze belangryke dingen er of fers voor te brengen. Maar diep in ons hart zyn we toch beangst en twijfelen wij er aan of dat Goede wel komen zal! Niet omdat we aan ons zélf twüfelen! O neen, als het aan öns lag. zou de we reld er anders (en véél beter!) uitzien. Maar die anderen, die onberekenbare Men, waarvan niemand weet of hij in het huis hiernaast dan wel aan het an dere einde van de wereld woont, die ver trouwen wy niet LATEN wij vanavond, zoals dat op Oudejaarsavond gewenst en gebrui- kelyk is, ons bepalen tot de intimi teit van de huiselijke kring. En laten wil ons allen plechtig, maar vooral éér lijk voornemen om het geluk in ons eigen kleine kringetje niet afhankelijk te stellen van wat al die Anderen willen Maar laten wy onszelf beloven van ons leven zélf iets moois en iets beters te maken; laten wij er naar streven zelf mede te bouwen aan het huis van ons eigen levensgeluk en aan dat van allen, die ons lief en dierbaar zijn. De gemeen schap in bredere kring zal er slechts wél bii varen. In deze geest wensen wy al onze lezers en lezeressen een gezegend jaareinde en een gelukkig Nieuwjaar!! HERKENT U DIE FOTO? Op de eerste pagina van het 2de Blad vindt U foto's van de belang rijkste gebeurtenissen uit het af gelopen jaar. Teneinde uw geheugen op de proef te stellen hebben wü deze foto's niet van onderschriften voorzien, doch ze afzonderlijk aan de achterzijde van de fotopagina afgedrukt. Wanneer uw geheugen U derhalve in de steek mocht laten, kunt U deze lijst raadplegen. RUILOVEREENKOMST TUSSEN SOVJET-UNIE EN JOEGO-SLAVIË. Handel tot cén achtste teruggebracht. Te Moskou is een ruilovereenkomst gesloten tussen de Sovjet-Unie en Joe- go-Slavië. Het Sovjetrussisch nieuwsbureau Tass gaf de volgende toelichting: „Met het oog op de onvriendschappeiyke politiek van de Joegoslavische regering jegens de Sovjet-Unie, die economische sa menwerking op grote schaal on moge- ïyk maakte, vertoont de nieuwe over eenkomst voor 1949 een achtvoudige vermindering in de hoeveelheid te rui len goederen vergeleken met 1948." VEEL WIND. De Bilt verwacht tot morgenavond: In de avonduren matige Westeiyke wind. daarna vooral langs de kust tot stormachtig aanwakkerende wind tussen Zuidwest en Zuid, later wat afnemend en waarschiiniyk draaiend naar Weste- lilke richtingen. Tydehjk regen of sneeuw plaatselijk in de vorm van buien. Wei nig verandering van temperatuur. 1 Januari. Zon op: 848 uur; onder: 1639 uur. Maan op: 10.49 uur; onder: 18 31 uur (N. M.) Hoogwater te Katwük te 4.59 en 17.12 uur. (2 Jan. te 5.40 en 17.54 uur; 3 Jan. te 6.18 en 18.30 uur). Dit blad bestaat uit zestien pagina's. Mr M. v. d. Goes van Naters over „Het Indonesische Probleem" De heer mr M. van der Goes van Naters. fractieleider der P. v. d. A. in de Tweede Kamer sprak gisteravond voor de leden der Leidse Partyafde ling over het Indonesische probleem in de kleine Stadsgehoorzaal. Na een in leidend woord van de afdelingsvoor zitter, drs D. J. van Dyk, gaf spr. als zyn mening te kennen, dat de mili taire actie geen oplossing van het vraagstuk kan betekenen. Telkens als men dacht iets tc heb ben bereikt, retireerde de republiek. Ongetwijfeld zullen er van beide zyden fouten gemaakt zun, maar onze Indonesische politiek werd stuk gemaakt door de republiek, die blijk gaf geen overeenstemming te wil len. Sjahrir trachtte ernstig de bereijete overeenkomst van Linggadjati door te voeren maar hij werd weggestuurd door zyn eigen mensen. Met Sjarifoed- din kwam men in Mei 1947 tot prin cipiële overeenstemming, doch ook toen volgde een vertrouwenscrisis, waarvan de politionele actie het gevolg was. Nederland bewandelde toen de inter nationale weg en de Veiligheidsraad bood zyn diensten aan. welke door ons land geaccepteerd werden. Dan volgt de Renvilie-overeenkomst. waarby de republiek onze bevoegdheden om op te treden tegen ordeverstoringen erkende: Hatta stond voor dezelfde proble men als zyn voorgangers; hij kon by de republiek evenmin de erkenning van de Nederlandse bevoegdheden „er door" krijgen. Gevolg: vierde vertrou wenscrisis. Uitvoerig zette spr. uiteen, dat de deelstaten geen kunstmatige produc ten zyn. Het is een kapitale fout te denken, dat alleen in de republiek een nationale herleving waar te nemen is. Oost Indonesië en West-Borneo 'zyn waarlijk geen marionettenstaten. die zich voor ons karretje laten spannen. Zij gaan op volkomen loyale wijze haar eigen gang en deze gebieden kwamen tot grote bloei en zelfstandigheid en het aftreden van Van Mook Is daar voor een groot deel aan toe te schrij ven. Spr: constateerde zelf by zijn bezoek aan Indonesië, dat het denkend deel in de deelstaten republikeins ge zind is. De schendingen van het bestand be sprekend, zside de heer Van der Goes, dat dit niet door losse benden ge schiedde; zy werden door de republi keinse legerleiding gestuurd om onrust en schrik te verwekken en om de we reld duidelyk te maken, dat de Hol landers er niets van terecht brachten. Men zegt nu: gy zult niet doden! Doch spr. zegt: gij moogt ook niet laten doden. Er zyn bewijzen voor, dat de republikeinse actie omstreeks de jaarwisseling een hoogtepunt zou be reiken; dit is geen verzinsel van Gene raal Spoor. Men zegt nu wel: waarom is er in September geen federale interim-re- gering samengesteld? De zaak zit echter zo. dat men dit niet wilde zonder de republiek. De pogingen van Minister Stikker om de republiek er in te be trekken. mislukten en onder deze om standigheden weigerden de federalis ten hun medewerking hetgeen men niemand verwijten mag en zeker ons niet. Men heeft ook gezegd: laat een federaal leger een actie ondernemen tegen de verkeerde elementen, maar men bedenke, dat de vorming van zo'n leger drie jaar zou duren. Deze oplossing was derhalve ook on bruikbaar. Daarna gingen de Neder landers naar Kalloerang, want de re publikeinen waren niet bereid naar ons te komen. Hatta. die op Minister Sassen een zeldzaam goede indruk maakte, werd door zyn eigen mensen in de steek ge laten. Volgens Hatta wilde de T.N.I. niet, dat hij langer met de Hollanders praatte. Zo stonden de zaken by het dramatische afscheid van Hatta en Stikker en al erkent men. dat er en kele fouten door Batavia gemaakt zijn. zoals de stroeve brief aan Cochran en de korte termijn, die men stelde, een vriendelijker brief en een ruimere ter- mjjn voor antwoord van de republiek hadden het resultaat niet kunnen wij zigen. Internationaal zouden wij ongetwy- feld sterker gestaan hebben dan nu. Doch de zaak was al stuk, de repu bliek had haar soldateska niet ln de hand. iets wat Sjahrir in zyn brochure „Onze strijd" reeds voorzien had. Sjahrir zag het gevaar van die zijde reeds aankomen en schreef daarover o.a. dat er geen tosstand mocht- ont staan, waarby hy en de zynen knech ten van het republikeinse leger zou den zyn. Helaas werd men aan de T.N.I. ondergeschikt. Over de politionele actie spreken de zei de heer v. d. Goes v. Naters. dat die fantastisch gunstig verlopen is. al betreurt hij de doden, die aan beide zijden gevallen zijn. Men be denke echter dat de terreurbenden in 10 weken eenzelfde aantal slacht offers maakten. Een 6-tal leden der P. v. d. A.-frac tie is het niet eens met de actie en hseft dit op uitermate loyale wyze tot uiting gebracht. Verwydering heeft dit niet gebracht, eerder het tegendeel. Spr. vraagt zich af. waarom de repu blikeinse leiders tydens de actie zo rus tig thuis bleven en zich even rustig listen interneren. Er was geen sprake van dat zü zich by hun strijdend leger wilden voegen. Het is mogelyk dat zy aldus handelden om te demonstreren, dat de republiek niet staat of valt met de T.NI., maar dat de idee intact blijft Als dit zo is, dan verheugt dit spreker. In de Veiligheidsraad wil men helaas niet inzien, dat wij geen koloniale oor log voeren. Hier heeft onze voorlich ting gefaald, waarby spr. opmerkt dat dr van Royen onze zaak uitstekend verdedigd heeft. Dinsdag j.l. is er ech ter in de Veiligheidsraad een verras sende omkeer gskomen in ons voor deel. Nederland heeft blyk gegeven, de uitspraak van de V. R. ernstig te ne men. Op 3 Januari gaat onze minister-pre sident naar Indonesië om te trachten, alle delen, dus ook de republiek, in de federale interimregering te brengen. In het buitenland heeft de voorge nomen reis van dr Drees een buitenge woon gunstige indruk gewekt. SDr. zou wensen, dat men in ons eigen land in dezelfde mate de sleutelDOsitie van de Partli van de Arbeid wist te beseffen als ir> het buitenland. Constructief verde*- opbouwen is ons doel, aldus snr. Met het voorbeeld van Brits Irvlië voor oeen. waar na het terugtrekken der Engelse troe pen een enorm bloedbad ontstond, venremt spr. het denkbeeld, de Ne derlandse militairen uit Indon°sjë weg te halen. Er zouden dan dui zenden deden vallen onder de Indo nesiërs. Met de beste wensen voor het welsla gen van de reis van Minister Drees. besloot nir v. d. Goes v. Naters zyn be toog, dat met grote aandacht door de talrijke aanwezigen werd p-evolgd. Van de gelegenheid tot discussie werd een zeer ruim gebruik gemaakt. Over de gehele wereld bidden kinderen voor een voorspoedig 1 9 4 9. ZAL TSJIANG KAI SJEK AFTREDEN? Te Nanking verklaart men, dat gene ralissimus Tsjiang Kai Sjek overweegt af te treden om de weg te openen voor onderhandelingen met de communisten, doch door de uiterste rechter vleugel van de Kwomlntang hiervan wordt weerhouden. In een Nieuwjaarsboodschap aan het Chinese volk heeft hy verklaard, dat hij bereid is af te treden, indien de communisten „oprecht" zyn in hun verlangen naar een .rcedzame rege ling van de burgeroorlog. NOORD-KOREA DOOR SOVJETTROEPEN VERLATEN. 25 December heeft ae laatste man der Sovjetrussische troepen Noord-Korea verlaten, aldus heeft het Sovjetrussisch nieuwsbureau Tass officieel over radio Moskou bekend gemaakt. In een historisch overzicht over de gebeurtenissen in Korea verklaarde radio Moskou, dat de Amerikaanss re gering niet voldaan heeft aan het op 10 September 1948 door de opperste nationale vergadering van Korea aan de V.S. en de Sovjet-Unie gerichte ver zoek, de troepen onmiddellyk en geiyk- tydig terug te trekken. DE STRIJD IN CHINA. Een militaire woordvoerder der rege ring te Nanking deelde mede, dat byna een half millioen man communistische troepen zich rondom Soehslen, 210 km. ten Noorden van Nanking, concentreren voor een aanval op de verdedigingsli nies van de hoofdstad, die ieder ogen blik verwacht kan worden. Ongeveer 300.000 man regeringstroepen zouden ten Noorden van de Jangtse hier tegen over staan. Naar de woordvoerder ver der verklaarde concentreerden twee derden van de communistische strijd krachten in Noord-China zich rond Tientsin. Vele manschappen zouden hier- by aan de troepenmacht, die Peiping belegert, onttrokken worden. HET VREDESVERDRAG MET OOSTENRIJK. Groot Brittannië heeft de Amerikaan se regering ter kennis gebracht bereid te zyn tot het hervatten der besprekin gen over het vredesverdrag met Oosten rijk op 7 Februari a.s. te Londen. De raad der plaatsvervangende ministers van buitenlandse zaken heeft nog geen antwoord van de Sovjet-Unie en Frank ryk gekregen betreffende deze datum. Willen Sovjet-leiders schikking x met V. S. TRUMAN BEVESTIGT ZIJN VERKLARING. President Truman heeft zyn verkla ring bevestigd, dat zekere personen in de Sovjet-Unie „buitengewoon verlan gend" zyn naar een schikking met de Ver. Staten. Truman corrigeerde de berichten, waarin gesuggereerd werd, dat Stalin een van de leiders zou zyn op wie hij had gezinspeeld. Hy zeide, dat er geen verband bestond tussen zyn te Kansas City gedane verklaring en de opmer kingen, welke hy tydens de verkiezings campagne had gemaakt, namelijk dat hy „Oom Joe Stalin wel mocht", die een „gevangene van het Sovjet-poli- tiek-bureau" was. Truman zeide verder, dat hy de laat ste tyd niet met Sovjet-leiders in con tact was geweest. De president bevestigde ook zijn be schuldiging. dat de Sovjet-Unie de in 1945 te Potsdam gesloten overeenkom sten geschonden had. (Reuter). 35 nieuwe textielpunten geldig verklaard VOOR EEN PERIODE VAN VIER MAANDEN. Het C.D.K. deelt mede. dat 35 pun ten van de tcxtielkaart VA 804 wor den geldig verklaard. Met ingang van 1 Januari 1949 worden geldig de bonnen gemerkt „Textiel Q één punt" cn „Textiel R één punt", „Textiel Q rijf punten", „Textiel Reserve Q" ter waarde van 10 punten cn „Textiel reserve R" eveneens ter waarde van 10 punten. De aandacht wordt er op gevestigd, dat deze puntenaanwyzing practisch geen verruiming betekent vergeleken bij de voorgaande aanwyzingen van 25 punten, daar het niet in de be doeling ligt vóór 1 Mei 1949 wederom punten geldig tc verklaren. De thans aangewezen punten zullen dus voor een periode van vier maan den in plaats van voor een kwartaal moeten strekken. De Marshall-hulp in het eerste jaar NEDERLAND ONTVING 475 MILLIOEN DOLLAR. Naar de Economie Cooperation Ad ministrate bekend maakt heeft zy in het eerste jaar van het plan-Marshah in totaal 4901.400.000 dollar aan aile deelnemende landen verstrekt. Engeland ontving de grootste toewy- zing. n 1. 1.320.800.000 dollar en Frank ryk de op een na de grootste toewijzing, ten bedrage van 1.085 500.000 dollar, waarvan 172.000 000 dollar in de vorm van leningen Aan België en Luxem burg en de Belgische overzeese gebieds delen werd in de periode van 1 April 1948 tot 31 Maart 1949 218.100000 dol lar (waarvan 95.500.000 in de vorm van leningen) toegewezen en aan Nederland en de Nederlandse overzeese gebieds delen 475 500 000 dollar (waarvan 147.000.000 dollar in de vorm van le ningen). Aan het Amerikaanse congres zal ln Januari worden verzocht een bedrag van ongeveer 1.250 mfllioen dollar uit te trekken om de uitgaven van de E.C.A. in de periode van 31 Maart a.s. het einde van het eerste jaar van het plan Marshall tot 30 Juni as. te dekken en een bedrag van 4,,(> milliard dollar voor de daarop volgende 12 maanden. Van de voor het eerste Jaar beschik baar gestelde gelden geeft de E.C.A. ongeveer 100 millioen dollar uitsluitend voor administratieve en dergeiyke on kosten uit. Op de byeenkomst van de raad van de Europese organisatie voor economi sche samenwerking werd gisteren de raming van de gezameniyke behoeften der 19 aan het plan-Marshall deelne mende landen voor het tweede jaar van dit plan goedgekeurd. Deze landen zul len voor genoemde periode 4.600 mil lioen dollar vragen of 275 millioen dol lar minder dan voor het eerste jaar. De E.C.A. heeft gisteren aan Neder land een machtiging verstrekt voor de g.ankoop van mais ter waarde van 2.498.000 voor levering in het eerste kwartaal van 1949. SCHUMAN NAAR LONDEN. Onofficieel wordt medegedeeld, dat de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, op 13 Januari voor een bezoek aan zyn Britse ambt genoot, Ernest Bevin, te Londen zal aankomen. Hy zal tot 15 Januari blij ven. Men verwacht, dat alle grote inter nationale problemen, die Groot-Brit- tannië en Frankryk raken, besproken zullen worden. Naar verluidt zal Schuman in het byzonder de nadruk leggen op het Duit se probleem, de kwestie der Italiaanse koloniën en de Brits-Franse economi sche betrekkingen. De Republikeinse vertegenwoordiger bij de Veiligheidsraad, Palar, deelde op een persconferentie te Parus mede, dat de Republikeinse troepen de te genstand zullen voortzetten tot aan de volledige uitputting van de militaire, economische en financiële hulpmidde len der Nederlanders, zowel in Indo nesië als in Nederland. Sprekend over de guerilla-eampagnc zeide Palar, dat een Republikeinse nood-regering is in gesteld op Sumatra. „Wij zyn met deze regering in verbinding door mid del van de radio te Singapore", zei hij. In deze regering hebben zitting Sja- froeddin Prawiranegara. de minister van Ec. Zaken in het kabinet Hatta en de republikeinse gouverneur van Sumatra, dr Hassan. „De Aziatische landen zijn thans bezig een conferen tie to beleggen voor steunverlening aan de Republiek." Palar noemde het bezoek van Drees een poging tot „het leggen van 'n rookscherm, teneinde tussenkomst van het buiten land te voorkomen", hetzy van de Vei ligheidsraad, hetzy van groepen van landen. „Het is de vooropgezette bedoeling van de Nederlanders om de indruk te wekken, dat de vijandelijkheden in In donesië binnen enige dagen tot het ver leden zullen behoren." zeide Palar. „Maar de guerillastrijd, zowel op het Republikeinse als op het overige gebied neemt toe en zal in heftigheid toene men, daar de door ons leger toegepaste tactiek niet is gebaseerd op het behoud van onze grote steden. Het is een feit, dat in verschillende eebleden het initia tief aap onze troepen is. De bezorgd heid van de Nederlanders over de om vang van deze euerillastriid blykt wel uit de steeds ruimer wordende tydril- miet. waarbinnen volgens hen het bnd zal zyn gepacificeerd." aldus besloot Palar zijn uiteenzettingen. ELLENDE IN ASAHAN. Een woordvoerder van het Dep. van O. Gebiedsdelen deelde mede, dat in het ernstige noodlydende en verarmde Asa- han in de laatste maanden het commu nisme steeds iheer invloed heeft gekre gen. Er werd overstelpend veel commu nistisch propaganda-matériaal aange troffen. Economisch bleken de toestanden ontstellend, vooral de Javaanse bevol kingsgroep verkeerde in de diepste el lende. Er werd veel hongeroedeem aangetroffen, terwijl bestuursambte naren uit binnenland verklaarden, dat vele kampongbewoners niet meer zyn dan levende geraamten, overdekt met zweren. De „oorlogsmagnaten" hadden de fa brieken en ondernemingen in handenen de productie werd naar Malakka en Sin- gaDore gesmokkeld. Ruilartikelen waren veelal wapens en luxe-artikelen, waar de bevolking niets aan had. AUSTRALISCHE HAVENARBEI DERS HANDHAVEN BOYCOT. Het besluit van Nederland de vijan delijkheden in Indonesië te staken zal geen invloed hebben op de boycot der Nederlandse schepen, die lading voor Indonesië vervoeren, door de Austra lische havenarbeiders, aldus hebben functionarissen van de bond dezer ar beiders bekend gemaakt. Bezorgdheid over Australië's houding Naar wordt vernomen, heeft de Ne derlandse gezant te Canberra, mr P- E. Teppema, in een gesprek met de minister-nresident van Australië, de heer J. Chifley, uitdrukking gegeven aan de bezorgheid van Nederland over de houding van Australië in het al gemeen met betrekking tot de Indo nesische kwestie. Een verklaring werd niet uitgegeven. Toen, een Jaar geleden, 1948 zyn ver moeide voorganger afloste, was het ge makkelijk te voorspellen, dat hij een zware taak op zyn schouders kreeg te dragen. Helaas is die voorspelling maar al te zeer uitgekomen! Uiterst moei zaam heeft hy zyn eenjarige opdracht uitgevoerd en hy zal bly zyn te kunnen zeggen: het is volbracht! En laat ons eeriyk zyn, hy heeft het nog niet eens zo gek gedaan, wanneer men alle omstandigheden in aanmer king neemt. Wel is waar heeft ook 1948 de reeds begonnen controverse tussen Oost en West niet kunnen matigen, in tegendeel heeft deze steeds scherper vormen aangenomen, zodat, practisch gesproken, vrywel geen enkele interna tionale aangelegenheid er onberoerd door biyft. Maar oorlog is niettemin afgewend, al heeft dit akelige woord meermalen ernstig geklonken door het wereldruim. De scherpste uiting van de tegenstel ling Oost-West is samen te vatten in het éne woord: Beriyn. Het onvermij- delyke scheen geruime tyd niet meer af te wenden, doch gelukkig hebben beide partijen ten slotte begrepen, dat oorlog toch niet het middel was, om tot een oplossing te geraken. Ontegenzeggelyk heeft veel daartoe bygedragen de onverwacht geweldige krachtsinspanning der Westelyke mo gendheden, die door middel van de luchtbrug, hoe kostbaar en gevaariyk ook, de opzet der sovjets hen uit Ber lijn te verjagen, verijdelden en zelfs te Moskou respect afdwong. Toch is er ook een goede zijde aan de sovjet-agressie, n.l. dat eindelyk is ingezien, dat het noodzakelyk was, zich nauw te verenigen tegen het dreigend gevaar en daarvan getuigt de oprich ting van de West-Europese Unie, een samengaan van Engeland, Frankryk en de drie Benelux-landen. die zich ge schraagd weten door de steun van Amerika en Canada. 1949 zal dit realiseren in het Noord-Atlantisch pact, waartoe ook andere landen nog zullen kunnen toetreden, al is de kans daarop helaas nog gering Scandinavië houdt zich Immers afzijdig, waar Zweden het verderfelijke recept van „neutraliteit" nog altijd niet durft prijs te geven. Italië is te zwak om zich aan te sluiten en zou misschien eerder een gevaar dan een voordeel zijn. En tegen Spanje ver zetten zich uit prestige-oogpunt nog steeds de linkse stromingen in Europa. Laat ons hopen, dat de noodzaak hiér niet eens als dwingend zal optreden Gelukkig is. de poging der sovjets, om het inmiddels ln werking getreden Marshall-plan te torpederen, hopeloos mislukt Zelfs de vijfde colonnes ln Frankryk en Italië hebben geen spaak in het wiel kunnen steken, hoe zy zich ook hebben geweerd. En intussen begint West-Europa de eerste zegenin gen te genieten van de Amerikaanse hulpverlening. Zelfs West-Dultsland profiteert hiervan aanzleniyk mede, waardoor de sovjet-greep op het niet door de Russen bezette deel van Duits land steeds losser wordt. In de sovjet-zone daarentegen pogen de sovjets haar macht al vaster te ves tigen en schynbaar met succes, daar de kracht tot tegenstand ontbreekt. Het is echter slechts schynbaar, want alleen op macht is deze beheersing om niet te spreken van overheersing, gevestigd. Hetgeen eveneens geldt voor alle lan den ln Oost-Europa, die onder het sovjet-juk zyn gebracht. (Tsjecho-Slo- wakye was het laatste land, dat is „veroverd" Hoe vers ligt dit droeve ge beuren nog in het geheugen). Uitge zonderd in zeker opzicht Zuld-Slavië, dat door de Kominform in de ban is gedaan, omdat het niet naar Moskou's pypen wilde dansen geiyk het wilde. Konden in al die landèn vrye "er- kiezingen worden gehouden, het zou er voor Moskou slecht uitzien Macht en toch zwakte tevens! Hebben de sovjets in het Westen zich een halt zien toerpepen, het heeft ze in het Oosten tot des te groter krachtsin spanning gedreven en niet zonder re sultaat. Het China van Tsjang kai sjek vecht als het ware met de rug tegen de muur en schynt verloren, wanneer geen wonderen gebeuren. Elders zyn de communistische pogingen gelukkig nog met geweld verijdeld. Nederland mag echter volgens de U.N.O. niet hetzelfde doenHet kan vreemd gaan in de wereld Voor de U.NO was 1948 ook verder een slecht jaar; de hoofdzaak wederum door de tegenstelling Oost-West Hoe vaak paste Moskou een veto toe! Maar ook en daarvan kon weinig worden be reikt. Men denke aan de Palestijnse kwestie*, waarvoor Graaf Bernadotte het leven liet. In vogelvlucht Is hiermede geschetst, hetgeen 1948 aan grote gebeurlykheden heeft opgeleverd. Slechts de opmerke- lyke overwinning van Truman by de Amerikaanse presidentskeuze, tegen alle verwachtingen in, zouden we nog hierby willen voegen Het garandeert een voortzetting van Amerika's po litiek op hoog niveau in geiyke geest als tot dusverre. En nu staat 1949 voor de deur. Nog fris en krachtig. Moge hij bij zyn af lossing nog van goede conditie zyn! Het zou voor de wereld ln haar geheel ten zegen zyn MORGEN GEEN L D. Morgen, Nleuwsjaarsdag, zal ons Blad niet verschijnnen en zyn onze Bureaux de gehele dag gesloten. WESTELIJKE MOGENDHEDEN EN HET DUITS BEZETTINGSSTATUUT. Naar Reuters diplomatieke correspon dent uit gewoonlyk betrouwbare bron verneemt, zullen de besprekingen van de drie Westelyke mogendheden over het bezettingsstatuut voor West-Duits- land begin Januari te Londen worden gehouden. Men verwacht, dat de Bene- luxlanden in de besprekingen zullen worden betrokken. By deze besprekingen zal worden ge tracht de mceilykheden op te lossen met betrekking tot de verantwoord#» ïykheid voor de betaling van de b#» zettingskosten en de status van het toekomstige hoge gerechtshof voor d# interpretatie van het bezettingsstatuulk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1