Republikeinen willen oplossing door arbitrage Soemitro,s proefballon was brief van Hatta Wat er in Indonesië gebeurt De Veiligheidsraad over Israëls toelating tot de V.N. WEERBERICHT „Geen ontknikking en geen losbollige maatregelen' Onderwijzers niet gelijk gesteld mei ambtenaren Met een enkel woord 87ste Jaargang DONDERDAG 16 DECEMBER 1948 No. 26568 Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507 Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer f4,15 per kwartaal; 32 cents per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no.: 57055 In een officieel communiqué van de Republikeinse regering wordt gezegd, dat arbitrage de enige weg is voor een vreedzame oplossing van het Neder landsIndonesische geschil, nu de onderhandelingen zijn afgebroken. Het communiqué der Republikeinse regering zegt verder, dat zij, wat betreft de situatie van de strijdkrachten in over gangstijd, op het standpunt staat, dat er Federale strijdkrachten moeten wor den gevormd, waarvan in de eerste fase de bestaande minderheden bet een na tionaal karakter deel moeten uitmaken. De strijdkrachten dienen tijdens de over gangsperiode te worden gereduceerd- De Nederlandse strijdkrachten staan tij dens de overgangsperiode onder bevel van de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroont Tijdens de overgangsperiode moet er tussen het commando van de Neder landse strijdkrachten en de Federale strijdkrachten samenwerking bestaan", aldus het communiqué. De Republikein se regering verklaart verder, dat de Ne derlandse conceptie van de bevoegdhe den van de Hoge Vertegenwoordiger der Kroon in overgangstijd neerkomt op het herstel van het koloniale bewind onder een andere naam, en voorts, dat met het besluit tot stopzetting der bespre kingen en de instelling der interim- regering zonder de Republiek, de Neder landse regering schending pleegt van de Renville-overeenkomst. Het communiqué besluit: de Republi keinse regering is er van overtuigd, dat de enige manier om een definitieve op lossing te bereiken en om een ramp voor Indonesië te vermijden, is gelegen in ar bitrage, welke in feite door de Republiek van den beginne af is voorgesteld. Intussen blijft de Republikeinse rege ring hoopvol, dat de C. v. G. D. zal voortgaan, met de belde partijen te hel pen bij de uitvoering der bestandsover eenkomst. Aangaande de verklaring van Soemi- tro te Washington zegt de „Nieuwsgier" t- BatavS o.m.: „Wat Soemitro thans met groot talent en blijkbaar rnet zeka. succes adverteert als „de laatste kans' voor Nederland, bljjkt een persoonlijke brief van Hat ta te zijn, die vermoedelijk uit Djok- 330 incidenten in één week! VOORTDURENDE INFILTRATIE POGINGEN DER REPUBLIKEINEN. „Legercontacten" meldt, dat in de laatste dagen van November, duizenden te voet uit Republikeins gebied naar de bestandslijn bij Malang zijn ge trokken. Het wordt niet uitgesloten ge acht, dat deze vluchtelingen door de TNI zijn opgedreven, aangezien zaj worden verdacht van communistische sympathieën „Legercontacten" deelt voorts mede, dat in de week van 8 t.m. 15 Decem ber uit 't grensgebied en de federale gebieden 330 incidenten zijn gemeld, waarvan 100 in de bestandsgebieden, welke incidenten wc/den veroorzaakt door het optreden van republikeinse benden, die voortdurend pogen te in filtreren. De teneur richtte zich in toenemende mate op de bevolking, waarbij 255 incidenten werden ge meld, w.o. roof en brandstichting, en 87 moordaanslagen op Indonesische ambtenaren en burgers. De TNI en andere Republikeinse strijdgroepen langs de grens van het Bantamse zijn opgesteld met het doel, te Infiltreren in gebieden van West- Java ten Zuiden van Buitenzorg. En kele dier afdelingen hebben met de uitvoering van cit plan reeds een aan vang gemaakt. Het hoogste aantal incidenten in een week sedert de ondertekening van de Renville-overeenkomst was tot nu toe 307, zedat de curve zich neg steeds in een stijgende lijn beweegt. BELANGRIJK PROCES TEGEN JAPANSE GENERAALS. Het belangrijkste proces tegen oor logsmisdadigers, dat sedert de Japanse capitulatie op Sumatra wordt gevoerd, is gisterochtend geopend. Vier Japanse generaals, die de dood van 500 gealli eerde krijgsgevangenen en 6.000 ge- interneerde burgers en dwangarbeiders op hun geweten hebben zijn voor de krijgsraad te Medan verschenen. C. VAN G. D. IN DJOKJA GEARRIVEERD. Gisteiavond is de C. v. G. D. met de delegat letrein aangekomen aan het station te Djokja; zoals bekend zal de Commissie drie weken te Kalioerang blijven. ja naar Washington is gezonden en tegelijkertijd overhandigd is aan een of meer leden van de C. v. G. D. Het blad betoogt verder, dat de Re publiek op propagandistisch gebied „al lerlei spectaculaire en soms indrukwek kende prestaties levert" De wijze waarop Soemitro de zaak on der de 'aandacht van de openbare me ning heeft gebracht moet de indruk ves tigen vooral in Amerika, waar de openbare menmg toch al een zwakke plek voor de Republiek heeft dat de Republiek haar uiterste best doet om tot een vreedzame en snelle oplossing te geraken, terwijl Den Haag deze pogin gen afwijst, aldus de „Nieuwsgier". MOH. ROEM OVER DE SITUATIE Volgens een bericht, uitgezonden door Radio Djokja, heeft de voorzitter der Republikeinse delegatie, Moh. Roem, op een vraag, wat de Republikeinse rege ring zou doen, indien de poging, het conflict voor de Veiligheidsraad te bren gen, niet zou lukken, geantwoord; „Onze strijd eindigt niet in de Veilig heidsraad. Wij zullen de republiek, die vrij en souyerein is, handhaven". Op de vraag of de Republiek nog steeds aan de bestaande overeenkomsten gebonden is, antwoordde Roem: „Het goede ge deelte zullen wij handhaven en uitvoe ren en daarbij zullen wij de C- v. G. D. als een belangrijke factor in onze strijd blijven beschouwen." De plannen van koning Abdoellah WEINIG VERANDERING IN TEMPERATUUR. De Bilt verwacht tot morgenavond. Wisselende bewolking met in de kust streken nog enkele verspreide buien. In het binnenland overwegend droog weer. Zwakke tot matige Westelijke wind Vannacht plaatselijk lichte nachtvorst, morgen overdag ongeveer dezelfde tem pera'"*"* als vandaag. 17 DECEMBER Zon op: 8.43; onder: 16.29 uur. Maan op: 17.05 uur: onder: 10.23 u. Hocg water te Katwijk te 4.05 en 16.20 uur. Dit nimmer bestaat uit zes pagina's. De Veiligheidsraad, die Israëls aan vraag voor het lidmaatschap van de Ver. Naties van de speciale commissie voor het lidmaatschap heeft terugont vangen, daar deze verleden week niet tot een beslissing heeft kunnen komen, heeft een Frans voorstel aanvaard, om de behandeling van Israls aanvraag tot morgen uit te stellen. De Franse afgevaardigde, Parodi, achtte het passend, dat de aanvraag opnieuw naar de commissie voor het lidmaatschap wordt venvezen. Faris al Choery, de afgevaardigde van Syrië, achtte het beter iedere beslissing uit te stellen om het werk van de verzoe ningscommissie in Palestina niet te hinderen. Ook de Chinese afgevaardig de, dr Tsiang, was deze mening toege daan. De Britse afgevaardigde, sir Alexander Cadogan, diende een motie in om de overweging van de aanvraag uit te stellen, daar in Palestina een verzoeningscommissie aan het. werk is en tot dusver „geen enkele actie is on dernomen in overeenstemming van de bestands- en wapenstilstandsresoluties van de raad". Cadogan zeide, dat de raad „ernsti ge verplichtingen" aan Israël had op gelegd, doch dat Israel hieraan niet had gehoorzaamd. „Zo spoedig alle bestaan de kwesties in Palestina en in het bij zonder de grenskwesties zijn opgelost, zal Engeland niet slechts de erkenning van Israël, doch ook zijn aanvraag voor het lidmaatschap „in sympathieke overweging nemen", aldus Cadogan. De Amerikaanse afgevaardigde, Jes- sup, zeide dat Israëls toelating tot de Ver. Naties het werk van de verzoe ningscommissie zeer zou vergemakke lijken. Malik (Sovjet-Unie) was het hiermee eens en maakte bezwaar tegen het Britse verzoek tot onbepaald uitstel. Faris el Choery verklaarde hierop, dat de toelating van Israël de Arabische staten het vertrouwen in de Veilig heidsraad en in de Franse en Ameri kaanse afgevaardigden in de verzoe ningscommissie zou doen verliezen. „De Arabieren zouden zich zelfs gedwongen kunnen voelen hun positie in de Ver. Naties opnieuw in overweging te ne men", zo zeide hij. van Transjordanië zou dan behandeld worden. "De raad zal er niet toe overgaan Transjordanië uit de liga te stoten", al dus de voorzitter. Het Britse ministerie van luchtvaart heeft bekend gemaakt, dat een Mos quito van de RAF, behorend tot het commando van het Midden-Oosten, vermist wordt en vermoedelijk door een Israëlische jager is neergeschoten. In de bekendmaking wordt verder gezegd, dat de kwestie wordt opgeno men met de bemiddelaar der V. N. In Palestina. Een vliegtuig over! HET IS TE MOOI. De Amerikaanse luchtmacht is opge scheept met een vliegtuig van ongewoon luxueuze makelij, dat eenzaam en verlaten in de hanger van het vliegveld van Washington blijft staan. Men noemt het de „Dewey- special", want het werd destijds met grote haast in gereedheid gebracht om in gebruik genomen te kunnen worden door „president" Dewey, wanneer hij zich in het Witte Huis zou installeren- Het vliegtuig is volgens de beschrij ving van mensen, die het bezichtigd hebben, van een „duizelig makende" luxe. Men heeft gepoogd president Tru man er voor te interesseren, doch deze verklaart, dat de „Dewey-special" hem „te mooi is". Dezer dagen heeft het Rijdend Postkan toor, dat een rondrit maakt langs de veertig grote steden van Nederland om kinderzegels te verkopen, ook een bezoek aan Soestdijk gebracht. H.M. de Koningin en de vier Prinèesjes hebben aan het loket van dit rijdend postkantoor uit de verschillende prentbriefkaarten een keuze gedaan en ook een aantal Kinderzegels gekocht. HM, de Koningin werd door enige deskundigen over de actie der Kinderzegels ingelicht. Op de foto ziet men HM. en de Prinsesjes Irene en Margriet. Tweede Kamer behandelt Onderwijsbegroting Israëlische functionarissen nemen strikte geheimhouding in acht omtrent de gemelde vredesonderhandelingen met Transjordanië. Een officiële woord voerder weigerde iets toe te voegen aan de verklaring van Dinsdag, dat „contact tot. stand was gekomen" tussen Israël en Transjordanië. Na een zitting van vijf uur heeft het Geen tekort aan verplichte onderwijzers (Van onze Parlementaire Redacteur). „Geen ontknikking en geen losbolli ge maatregelen" was het resultaat van de urenlange debatten in de Tweede Kamer vergadering van gisteren o er de afd. Lager Onderwijs der begroting van O.. K. en W. ■p w w t,««A „omoaw Hot Zij betekenen het volgende: de on- Irakse kabinet bekend gemaakt,dat denvfjzers wensen hun salariëring in Irak zich zal aansluiten bij de mening overeenstemming gebracht te zien met van de Arabische liga over het streven de bezoldiging van aan hen gelykwaar- koning Abdoellah van Transjordanië tot acfaten ambtenaren. Beziev men heerser te maken over Transjordanië de ambtelijke salarissohaal evenwel, en Palestina. dan blijkt de onderwijzersbezoldiging Volgens deze verklaring zal Irak evenals tot nog toe trachten de weg te effenen voor volledige overeenstem ming tussen de Arabische staten „ten einde een stevig Arabisch front te vor men en Palestina te redden". Ook Syrië blijft tegenstander van koning Abdoellah's plannen. Te Cairo heeft de voorzitter van de raad der Arabische liga, bekend ge maakt, dat de raad in het begin van de volgende week bijeen komt. Het of ficiële verzoek van Yemen en van de Arabische regering voor Palestina te Gaza om besprekingen over het besluit ten opzichte daarvan een knik naar beneden en een knik in het deel van het corps waaraan de opvoeding onzer kinderen is toevertrouwd. Die knik moet er uit. „Ontknikking'' luidde dus de strijc&reet der onderwij zers. Dat gaat niet, antwoordde minis ter Rutten. De commissie-Wesseling adviseerde om de onderwijzers te brengen in de schaal 147a van het Bezoldigingsbesluit, Het tekort aan schoolruimte is ln het buitenland al net zo of nog erger, legde de minister uit. Aan Ged. Staten is opgave gevraagd van de soholen- bouw-behoefte en jaarlijks wordt er in overleg met wederopbouw een urgen tie-lijst samengesteld, ik wil geen los bollige maatregelen ter tafel brengen, aldus de minister. Bü permanente scholenbouw komen de kosten op f. 29.000 i*r lokaal. Bij semi-permanente bouw (voor 25 jaar) op f. 12.COO. En bij de Finse scholen, die 50 jaar meegaan, op f. 15.0-00 per lokaal. Nu maakt men ons verwijten over de import van die Finse scho len. Zeker, wij hadden liever hout als grondstof ingevoerd. Maar men riep voortdurend: „er is haast, er is haast". Ik kan tcch niet als sneltrein bij ieder dorpje stoppen. De Finse scholen worden over openbaar en bijzonder on werkelijke „ontknikking zou de al- i derwijs verdeeld, gemene salarisverhoudingen scheef i Het tekort aan leerkrachten is even- trekken, en daarvn wilde de regering j eens een internationaal verschijnsel, er niet aan. Doch de minister wil nog hier te lande wel het best wordt brengen, zo legde de minister uit. Wel werd billijk geacht dat de onderwijzers- salarissen in de toekomst gelijktijdig en evenredig de invloed zouden onder gaan van eventuele algemene salaris maatregelen voor het burgerlijk rijks personeel. De beide regeringsvertegen- woodigers in de Commissie waren ech ter tegen. eens met de onderwijsorganisatie over leg plegen óm tot een redelijke oplos sing te komen. aangepakt. Op 16 Januari 1948 waren er 1000 vacatures, wat nog iets anders is dan een tekort. Sinosdien leverden Ook deze laatste toezegging bevredig- de kweek- en normaalscholen 1342 de de Kamer nog niet en de heren i leerkrachten cp en de 1-j. spoedeur- Roosjen (AR) en Gortzak (Commsussen eveneeDs 1342. Aan het open dienden een „ontknikkings-motie" in. 1 baar onderwijs kwamen er hiervan 588, Minister Rutten verzekerde, dat hetterwijl de vervangingsbehoefte bij het „echt, reëel overleg" wordt. Daarcp openbaar onderwijs is te stellen op 400 trok de heer Roosjen zijn motie in en leerkrachten per jaar. die van de heer Gortzak sneefde met j 7—58 st. Bij de komende onderhandelingen zal i het er dus niet cm gaan de onderwij- zers gelijk te stellen met enige greep niet alsof zij met de daarin genoemde an ambtenaren. Dat is ondoenlijk, al- I ambtenaren vergelijkbaar zouden zijn,, dus de minister. Wel zullen zij. net als doch om het salaris van een „onder- de ambtenaren, een gratificatie ont- wijzer-met-hoofdacte" op dat peil te I vangen bij 25- en 40-jarige jubilea. Van een tekort aan verplichte onder wijzers kan dan ook niet worden ge sproken, meent de minister. Medio 1949 wil hy aan dc Kamer een vol ledige opstelling geven, om aan de hand daarvan de maatregelen te be palen om de tekorten mede in verband met de acute toeneming van het leerlingenaantal op te vangen. BINNENLAND Bij beschikking van de Minister van Verkeer en Waterstaat a.L, en van Marine a.l.. Is prof. Jhr ir J. L. W. C. von Weller. kapitein-luitenant ter zee. te Den Haag benoemd tot lid van de commissie tot het bestuderen van de verschillende vraagstuk ken. welke zich tot bevordering van de veiligheid bi) de toepassing van radar en andere electronlsche navigatiemiddelen, zowel bij de zeevaart als bij de luchtvaart voordoen of waarschijnlijk zullen voordoen. De rijkspolitie te water heeft uit het, water van het afgesloten IJ by de Levant^ kade te Amsterdam het HJk van de 55- Jarlge schuitenvoerder uit Diemen. H J. van de Veght opgehaald. De man had ge tracht van de walkant vla een ladder aan boord van een schip te komen, waarby de ladder was uitgegleden: hij kwam ln het water terecht en ls verdronken. De auditeur-militair bij de temporalre krliesraad te Batavia heeft de doodstraf geëist tegen de Japanners Nakata Ma- sayukl. commandant van de krijgsgevange nen en Interneringskampen op Java en Kawabe Masashi, commandant van de zelfde kampen ln Batavia. De bevelhebber van het 3e militaire gewest te Breda, generaal majoor J. A. A. Sitsen ls in de laatst gehouden bonds vergadering der R.K. Officierenvereniging gekozen tot algemeen voorzitter. De commandant Zeemacht Nederland, schout-bij-nacht J, J.. L. Willinge. heeft gistermorgen te Amsterdam 17 officieren, li vakofficieren, 2 adelborsten en 4 Marva- officleren. beëdigd. Gistermiddag is het nieuwe oog ziekenhuis te Rotterdam officieel door burgemeester Oud geopend. Deze memoreerde met dankbaarheid de burgerzin van de Rotterdammers, waardoor het mogelijk ls geworden f. 250.000 aan particuliere giften bijeen te krijgen. Pavle Zaucer. Joegoslavlsch verte genwoordiger ln Wenen, is benoemd tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister ln Den Haag. BUITENLAND Een Dakota van de Columblaanse Lansa maatschappij ls ln de buurt van Bogota neergestort. 26 passagiers kwamen om bet leven, evenals de 4 leden der bemanning. Te Neuchatel (Zwitserland) ls een beweging opgericht om ln de gehele wereld een energieke campagne ten gunste van de vrede te financieren. De stichters zijn van plan ln Zwitserland een „huis van de vrede" te bouwen. Volgens officiële cijfers is minder dan 4 procent van het totale arbeiderspoten- tieel ln de blzone van Duitsland werkloos. Het bureau van de Brlts-Europese luchtvaartmaatschappij te Hamburg maakt bekend, dat met Ingang van morgen alle vluchten van Hamburg naar Berlfjn tot nader order worden afgelast. Als reden wordt opgegeven, dat het vliegveld Gatow ln de Britse sector van Berlijn door het luchtbrugverkeer overbelast ls. In Italië heerst op grote schaal een lichte vorm van influenza. Te Rome heeft deze de vorm van een epidemie aange nomen. In weerwil van het Europees herstel- program en het wederzijds hulpprogram van West-Europa worden nog geregeld grote verschepingen ontmantelde In dustriële uitrustingen uit de Engels-Ame rikaanse zone naar Slavische landen ge zonden. De Britse regering zal overgaan tot de aankoop van een aantal grote waren- hulzen ln het buitenland ter stimulering van de verkoop van Britse producten", zo verklaarde sir Stafford Crlpps ln het La gerhuis. Dit jaar zal 750.00 dollar voor dit doel worden besteed. Dr Josef Korbel, gewezen Tsjecho- slowaaks ambassadeur te Belgrado, die Volgens „Marinkalendern", het offl clële Zweedse vlootblad. bouwt de Sovjet unie oorlogsschepen van 45.000 ton en ook onderzeeboten, die uitgerust zijn met het Schnoerkelapparaat, de nieuwe Ne derlandse vinding, die onderzeeboten langer verblijf onder water mogelijk maakt. Het gehele verkeer in het Suez-ka- naal zal van 18 op 19 December a.s ge durende 30 uren gestopt zijn, zulks i.v.m. reparaties aan de El Ferdan-brug, waar over het spoorwegverkeer tussen Egypte en Palestina over het kanaal wordt ge leld. Gisterochtend werd Frankryks eerste apparaat voor atoom-splitsing te Fort de Chatlllcn,-het historische fort, dat na bij de Zuidelijke toegangsweg naar Parlls ls gelegen en waarin thans de centrale leiding van het Franse departement voor het verrichten van onderzoekingen op het gebied van de atoomsplitsing ls on dergebracht, in werking gesteld. Sovjet-Rusland heeft er ln toege stemd drie IJsbrekers en 28 fregatten aan de Verenigde Staten terug te geven, welke het tijdens de laatste wereldoor- J ,r -T i loS- overeenkomstig de bepalingen van de thans lid ls van de V.N.-commlssle ln leen- en pachtwet heeft ontvangen. Kasjmir, ls uit zijn functie bij het ministe rie van buitenlandse zaken van Tsjecho Volgens een eenstemmig ln het Britse Slowakije ontslagen. Ook verscheidene an- Lagerhuis aanvaarde wet zal ongeveer een dere functionarissen van het Tsjechoslo- kwart van de bevolking van Engeland ge- waakse ministerie van buitenlandse zaken heel of gedeeltelijk kosteloos rechtskundig hebben ontslag gekregen. I advies kunnen inwinnen. Mr. Stikker en het regeringsbeleid AFD. VLISSINGEN VAN DE V.V.D. EIST ZIJN UITTREDEN INGEVAL VAN BUITENL. INTERVENTIE. De afd. Vllssingen van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie heeft een motie aangenomen, waarin zij het uit treden van partijgenoot Stikker uit de Regering eist voor het geval de Rege ring zou handelen ln strijd met de in deze motie omschreven zelfbewuste Ne derlandse politiek in Indonesië. Men verlangt afwijzing door de Regering van elke buitenlandse inmenging in het Indonesische geschil en men verlangt met name dat de Regering van nu af aan de interventie van de Veiligheids raad op grond van incompetentie met kracht van de hand zal wijzen en zal weigeren een delegatie naar de zitting af te vaardigen. Het aantal leerkrachten, dat zich bekwaamt voor het V.G.L.O. m ver band met de a.s. doorvoering van het verplichte 8e leerjaar, is stijgende. In 1950* zal de toestand nog wel niet ide aal zijn, maar ook hier is toch het probleem van de scholenbouw het meest nijpend. Van de zeer vele overige punten van debat vermelden wij, dat er een ver heugende belangstelling is voor de zg. vernieuwingscursussen. De classificatie kwestie zal onder aandacht van sociale zaken worden gebraoht. De hoofdakte- examens komen aan de orde bij het komend ontwerp-kweekschoolwet. Over de toelating tot de ambachtsscholen zal een commissie de minister van voorlichting dienen. Voor pensioenen der onderwijzers moet de minister ver wijzen naar zijn ambtgenoot van Bin nenlandse Zaken. Voor de kweek-* schoolleraren is in October JJ. een nieuwe salarisregeling van kracht ge worden. waarbij zij gelijkgesteld zijn. met de M.O.-leraren. Aan de hand van art. 33 bezoldigingsbesluit wil de mi nister de meest schrijnende tegenstel lingen wegnemen. De minister wil vragen de kwestie der gehuwde onderwijzeres mede te laten behandelen door de commissie voor de gehuwde ambtenares, door de minister van Binnenlandse Zaken in te stellen. Een motie-Gortzak, om principieel geen onderscheid te maken tussen ongehuwde en gehuwde onderwijze ressen, werd met 759 st. verworpen. Een motie-Van Sleen om de gehuw de onderwijzeres, met het oog op het tekort aan leerkrachten, in de e.k. ja ren U: handhaven en voor benoeming in aanmerking te doen komen, werd aangenomen met 35—31 st.. een stem ming van links tegen rechts. Daarna ging de Kamer over tot de afd. middelbaar en vooroereidend ho ger onderwijs. Aan het begin is nog een achttal wetsontwerpen z.hst. aangenomen. Bg dat omtrent het ir.kemen van H.K.H. Prinses Wilhelmina listen de commu nisten hun stem tegen aantekenen. LEIDSCH DAGBLAD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1