Na de val van Moekden
Abdoelkadir en Pakistan's premier vertrokken
Prof. dr J. de Zwaan over „Onze zieke cultuur'
Onze internationale „goodwill" versterkt
WEERBERICHT
Met een enkel woord
87ste Jaargang
DINSDAG 2 NOVEMBER 1948
No. 26530
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal: 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 67055
Nieuwe wapens uit Amerika
Tsjang-kai-sjek heeft te Nanking toe
gegeven, dat zijn regering in Mandsjoe-
rije een nederlaag had geleden, doch hij
verklaarde, dat de' communistische troe
pen „nog niet in staat waren Noord-
China te bedreigen".
Volgens berichten uit Peiping is ge
neraal Wei li-hoeang, de opperbevelheb
ber der regeringsstrildkrachten in Man-
dsjoerye, die uit Moekden zou zijn ge
vlucht, op bevel van Tsjang-kai-sjek
aangehouden. Men zou disciplinaire
maatregelen tegen hem willen nemen.
De Amerikaanse legerautoriteiten te
Nanking hebben mededeling gedaan van
de instelling van een gemeenschappe
lijk Amerikaans militair adviesbureau te
Nanking, waarin deskundigen van leger,
luchtmacht, vloot en gecombineerde
diensten zitting hebben. Dit bureau ver
vangt het voormalige adviesbureau, dat
uit leger- en vlootvertegenwoordigers
was samengesteld.
De Britse en Amerikaanse consulaire
autoriteiten te Tientsin hebben hun
landslieden, die geen posten van essen
tieel belang bezetten, aangeraden naar
„veiliger gebieden" te evacueren zolang
er nog transportmiddelen ter beschik
king staan.
Een 'gelijk advies is gegeven aan de
Amerikanen te Peiping.
De Franse onderdanen op posten van-
niet-essentieel belang zullen adv es krij
gen het Brits-Amerikaanse voorbeeld te
volgen.
Tientsin en Peiping liggen op ongeveer
zeshonderd kilometer ten Zuidwesten
van Moekden.
In Tientsin vertoeven op het ogenblik
ongeveer vijfhonderd Britten, honderd
en-tachtig Amerikanen en tweehonderd
Fransen.
Uit bovenstaande blijkt, dat er toch
wel rekening wordt gehouden met een
verdere communistische opmars 1
De Verenigde Staten hebben de aan
koop goedgekeurd door China van een
partij wapenen ter waarde van vijf mil-
lioen dollar, uit het reeds aan China
toegewezen bedrag.
Op 15 millioen dollar na is thans het
door het Amerikaans congres voor mi
litaire hulp aan China beschikbaarge-
stelde bedrag van 125 millioen dollar toe
gewezen. Terwijl meer dan drie kwart
van de som is uitgegeven, heeft nog niet
de helft van de gekochte wapenen Ch:-
na bereikt. Binnenkort vertrekt „een
grote verschep:ng" uit havens aan de
Westkust aan boord van Amerikaanse
legervrachtschepen. Het is echter on
waarschijnlijk. dat dergelijke voorraden
onmiddellijk invloed kunnen hebben op
de huidige militaire situatie. In welin
gelichte diplomatieke kringen te Wash
ington erkent men. dat de nederlaag
van Tsjang-kai-sjek's troepen een grote
terugslag kan hebben op de Amerikaanse
buitenlandse politiek, wat betreft de
strijd tegen het communisme.
MINISTERS AFGETREDEN.
De Chinese minister-president, Wong
wen hao. en de minister van financiën,
Wang yoen woe, hebben bij president
Tsjang-kai-sjek hun ontslag ingediend
wegens „het falen van de economische
politiek van de regering".
Wong wen hao werd in Mei j,l. ml-
De moord te Wenen
Irving Ross, de Amerikaanse functio
naris van het plan-Marshall in Oosten
rijk, is volgens Weense waarnemers niet
om politieke redenen vermoord. Zij ge
loven, dat het hier een roofmoord be
treft.
De Russen hebben tweemaal een ver
zoek van officiële Amerikaanse zijde
om een bezoek te mogen brengen aan
het Oostenrijkse meisje Anna Superina.
dat bij Ross in diens auto zat, afgewezen.
Als reden voor de weigering gaven de
Sovjet-autoriteiten op, dat mej. Supe
rina te ziek was om bezoek te ontvan
gen. Het meisje zou kneuzingen en ba
jonetwonden hebben.
De situatie in Frankrijk
Allerheiligen, een algemene feestdag
in Frankrijk, bracht een gespannen
wapenstilstand na een rumoerig week
einde in de steenkoolgebieden.
In Noord-Frankrijk, te Douai, werd
een bom geplaatst bij het huis van een
niet-staker. Diens vrouw werd gewond.
Er werden aanvallen gedaan op 15
huizen van werkwilligen. Een mijninge
nieur en zijn vrouw werden gewond,
doordat een zelfgemaakte bom naar
hun woning werd geworpen.
Deze incidenten weerspiegelen de toe
nemende kracht van dé stroming om
naar het werk terug te'keren. Men
verwacht, dat heden nog meer naar
hun werk terug zullen keren. Als gevolg
vreest men verdere geweldplegingen.
Het ministerie voor openbare werken
en vervoer heeft medegedeeld, dat
troepen gebruikt, worden by het lossen
van kolen te Rouen en Lorient. Troe
pen zullen heden eveneens kolen los
sen te Le Havre, Bordeaux, La Palisse,
Nantes en St Nazaire
Te Dieppe en Cherbourg staken de
arbeiders niet. De staking duurt voort
te Marseille. De regering was niet van
plan troepen voor het lossen in Mar
seille te gebruiken.
SOMBER WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwakke, later matige en
aan de kust kraohtige Zuid-Westelijke
wind. Zwaar bewolkt met hier en daar
enige lichte regen of motregen en
plaatselijk mist. Vrij zacht.
3 NOVEMBER.
Zon op: 7.38 uur; onder: 17.09 uur.
Maan op: 10.43 uur; onder: 18,01 uur
(n.m.).
Hoogwater te Katwijk te 4.38 en
16.55 uur.
Dit nummer bestaat uit vier pagina's
nister-president. Hij sloot zich in 1935
bij de Kwomintang aan. Hij werd niet
zozeer beschouwd als partijman, doch
meer als economisch deskundige.
Als gevolg van wijziging in de rege
ringspol. tiek ten opzichte van de prijs
controle, welke neerkwam op het prijs
geven er van. is te Sjanghai een aan
zienlijke prijsstijging van alle voedings
middelen geweest. Die prijzen bedragen
thans, wat vlees en eieren betreft, het
dubbele van de prijzen op de zwarte
markt tijdens cle prijsbeheersing. Som
mige producten. d:e van de markt waren
verdwenen, worden weer te koop aan
geboden. Te Nanking o.m. hadden de
winkeliers deze producten gehamsterd
in de verwachting, dat de controle niet
lang zou duren.
VERVANGING VAN MONTGOMERY?
In militaire en diplomatieke kringen
te Washington heeft men te verstaan
gegeven, dat, wanneer de Verenigde
Staten en Canada zich aansluiten bij de
Westeuropese Unie, in de plaats van
Montgomery een Amerikaanse generaal
de leiding op zich zou nemen van de
strijdkrachten der staten van het „At
lantisch pact". Volgens genoemde krin
gen zouden, aangezien generaal Omar
Bradley waarschijnlijk stafchef van het
Amerikaanse leger zou moeten blijven,
ter vervanging van Montgomery de
volgende persoonlijkheden in aanmer
king kunnen komengeneraal Marshall,
generaal Lawton Collins, onderstaf
chef, generaal Clark, bevelhebber van
het zesde leger, lt.-generaal Bedeli
Smith, ambassadeur van de V. S. te
Moskou en gewezen stafhoofd van ge
neraal Eisenhower.
De oude rivaliteit is dus niet dood
Vroeger jaren was het in de Kop van
Noord-Holland gewoonte de meisjes of
de jongens, die zo onfortuinlijk waren
geen vrijer te hebben, op S nterklaas
een remplagant van taai-taai of specu
laas aan te bieden. Deze traditie is niet
langer in zwang, maar West-Friesland
bakt nog steeds de „vrijers", waarmee
reeds 6 weken voor het feest van de
goedheilig man een aanvang wordt ge
maakt. Voor het eerst sedert de oorlog
kan de lekkernij zonder bon worden ge
kocht.
Geanimeerd onderhoud met
minister Sassen
Met het Batavia-toestel van de K.L.M.
dat gisteravond om 8 uur moest vertrek
ken, maar dat 1 uur vertraging had. daar
het eerst na zonsopgang in Cairo mag
landen, is de heer Abdoelkadir, naar
Indonesië teruggekeerd. Hem werd uit
geleide gedaan door minister mr E. M.
Sassen, dr J. P. Bannier, gecommitteer
de voor Indische zaken van het Dep.
van O. G. en de directeur van Sociale
Zaken in Indonesië, de heer B. Krijger.
Met hetzelfde vliegtuig vertrok een ge
zelschap gezagdragers uit Pakistan, o.w.
de 53-jarige premier Liagat Ali Khan,
die in Londen de conferentie van de
Commonwealth heeft bijgewoond, waar
na hij vijf dagen in Parijs vertoefde en
daar o.a. Marshall, Wysjinsky en Aureol
ontmoette
„Wij ziin blij om onze verkregen on
afhankelijkheid", zo zeide Khan. „Een
jaar geleden had ik door de straten van
Amsterdam kunnen lopen als een vol
komen onbekende. Nu treedt men mij
tegemoet als de vertegenwoordiger van
een onafhankelijke natie van 80 millioen
zielen. Het hele volk heeft meer zelf
vertrouwen gekregen."
Geüniformeerde meisjes nemen deel aan
de oefeningen van het Republikeinse
leger. Deze opname toont een vrouwe
lijke soldaat, die geïnstrueerd wordt in
de bediening van een mortier.
Hij noemde de commerciële basis van
zijn land bijzonder hecht. In een jaar
tijds heeft Pak stan een export gehad,
die 30.000.000 pounds hoger was dan de
import. Dit bedrag zal worden gebruikt
voor de industrialisatie, naast de oorlog
met India, een van de grootste proble
men van Pakistan, dat op het ogenblik
vrijwel geen fabrieken van betekenis be
zit.
De premier had in het restaurant van
Schiphol gedurende een uur een geani
meerd onderhoud met Abdoelkadir en
minister Sassen.
300 JAAR HERVORMDE KERKEN
IN BRABANT EN LIMBURG.
Ter gelegenheid van het feit, dat 300
jaar geleden de Hervormde Kerk in
Noord-Brabant en Limburg werd ge
vestigd, werd gisteren in het kerkge
bouw van de Hervormde gemeente te
Den Bosch een herdenkingsdienst ge
houden.
Ds H. J. F. Wesseldyk, praeses der
Generale Synode en dr K. H. E. Gra-
vemeijer, algemeen gedelegeerde der
Ned. Herv. Kerk voerden o.a. het woord
Afval van de levende God
In de middagvergadering der Clir.
Hist. Unie spraken prof. dr J. de Zwaan
over het „Culturele" en mr dr J. van
Bruggen om*: „Onze sociaal-economi
sche taak thans".
Pref. De Zwaan onderstreepte, dat
„cultuur" bovenal een zaak is van de
geestelijke waarden, die in bepaalde pe
rioden als de hoogste geëerbiedigd wor
den. In tijden van orisis loopt men
daarover heen naar het schijnt. In zulk
een tijd leven wij.
Het intellectualisme is tot de massa
doorgedrongen en werkt, in samen
hang met de mechanisatie aller din
gen, verdorrend op het leven. Ener
zijds vindt men thans intellectualis
me, mechanisatie des levens, massa
mens, anderzijds de verbreiding van
een enltuurbrei, die de bodem verstikt.
De verscheidenheid, die God schiep,
wordt voor de massamens tot geschei
denheid. Het is een onveilig sein, dat
men overal, in bioscopen zo goed als
in kerken kan tegenkomen.
Onze cultuur is ziek tengevolge van
haar afval van de levende God; die af
val leidt tot intellectualisme en madni-
nisme, tot staatsslaverny hier en daar,
maar overal tot aangroei van de kud
den cler massamensen, die van namaak
leven zender het zelf te merken. Orga
nische eenheid is het wachtwoord van
het leven zelf.
Spr. noemde de C.H.U. een krachtige
Protestantse volkspartij naar haar we
zen en roemde Lohman, De Visser,
Sohokking en Slotemaker als grote kust
lichten aan de horizon van het ver
leden. Politiek is toekomstvorming en
raakt aldus het „culturele" terrein. Het
gaat er om wat God wil met de Neder
landse geest binnen het gehele rijk.
De C.H.U. stelt zich te weer tegen de
aanwas van de massamens, de vcr-
SECRETARESSE SCHOND
VERTROUWENSPOSITIE.
Gearresteerd wegens verduistering
van f. 30.000.
De politie te Amsterdam heeft op
Schiphol bij aankomst van het toestel
uit Zürich de 34-j. mevrouw Van der
E. gearresteerd. Zij was gedurende 2
jaren werkzaam geweest als secreta
resse op een advocatenkantoor te Am
sterdam en had zich door vervalsing
van de boekhouding en het uitgeven
van valse cheques in die tijd een be
drag van 20 30.000 gulden toege-
eigend. Zij had een vertrouwenspositie
en heeft daarvan schromelijk misbruik
gemaakt.
Vast staat, dat zij de gelden geheel
te eigen bate heeft aangewend en dat
er vrijwel niets meer van over is. Haar
echtgenoot is verdacht van schuld-
heling gearresteerd.
Mevrouw Van der E. is moeder van
twee kinderen.
Mr Stikker desnoods naar
Djokja
Onze correspondent te Batarvia seint
heden
De persconferentie van minister Stik
ker met zijn gebaar van de uitgesto
ken vriendenhand heeft een gunstige
indruk gemaakt. Men verwacht dat
onze internationale goodwill hierdoor
versterkt zal worden. De verzoenende
houding van onze regering tegenover
De verkiezing in Amerika
Heden is voor de V. St. dan de grote
dag daar!
De uren, dat er gestemd wordt, lo
pen van heden twaalf uur (Ned. tijd)
tot acht uur morgen (eveneens Ned.
tijd). Tegen zestien uur dertig kan on
der normale omstandigheden een voor
lopige uitslag bekend zijn.
Men verwacht, dat ruim vijftig mil
lioen Amerikanen hun stem zullen uit
brengen. Zij kiezen, gelijk' reeds gemeld,
de president en de vice-president van
de Verenigde Staten, die van Januari
1949 tot Januari 1953 in functie zullen
zijn, voorts één derde deel der leden van
de Senaat en alle leden van het Huis
van Afgevaardigden, op drie na, die in
September j.l. reeds door de staat Mai
ne werden gekozen. (Maine wees drie
republikeinen aan). Ten slotte worden
32 gouverneurs van staten en een aan
tal plaatselijke autoriteiten gekozen.
de Republiek bleek het duidelijkst uit
mr Stikker's herhaalde verzekering
dat de onderhandelingen aan geen
enkele voorafgaande conditie gebon
den zullen ziju.
D? heer Stikker hoopt op een intieme
openhartige bespreking met de heer
Hatta, desgewenst deels te Batavia en
deels te Djokja. Hij gelooft dat by we
derzijdse goodwill een compromis kan
worden gevonden, daar beide partyen
naar zijn mening in principe ac-
cpord gaan met de hoofdpunten inzake
Federatie en «Unie.
Men vindt het merkwaardig, dat er
ten aanzien van dit laatste geen reactie
is gekomen in de Republikeinse en
buitenlandse pers. hoewel bekend is dal
de voornaamste politieke stroming te
Djokja, h.l. de Masjoemi en de P.N.I.,
gekant is tegen iedere vorm van sa
menwerking met Nederland en ook
deelneming van de Republiek als deel
staat, op gelijk niveau met de andere
deelstaten, onaanvaardbaar acht.
DE BRITSE HANDEL MET DE
SOVJET-UNIE.
De Britse minister van voedselvoor
ziening, Strachey, heeft in het Lager
huis verklaard te geloven, dat de han
del met de Spvjet-unie waarschijnlijk
de enige relatie is, die op het ogenblik
met de Sovjet-unie mogelijk is.
Hij noemde de door de oppositie ge
bezigde argumenten tegen deze handel
„ongegrond en uiterst gevaarlijk".
vlakkende invloed van veeleer inter
nationalisme, het domme vertrouwen
op de wijsheid en almacht van de
staat, het Marxisme, onverschillig of
dit met Russische of met Engelse
saus is overgoten.
Omdat zij aldus waakzaam is. heeft
de C.H.U. dan ook een culturele com
missie ingesteld, die het dagelijks be
stuur en het hoofdbestuur van advies
dient, Spr. riep de C.H.U. op om d-e
geest van Nederland, cultureel tot een
zegen en een kracht te maken juist in
dit ogenblik nu het Rijk, straks tot
nieuwe vorm herboren, een nieuwe weg
door de wereld zal inslaan.
Mr dr J. van Bruggen zette 't stand
punt uiteen, dat d-e C.H.U, in deze tijd
dient in te nemen. Noch de weg van
het oude liberalisme, noch die, waarin
het socialisme en het radicalisme zich
openbaren, wilde hij volgen. De C.H.U.
kan alleen aanvaarden de Christelijke
solidariteitsgedachte, welke de saamho
righeid en gelijkwaardigheid van kapi
taal en arbeid in het voortbrengings-
proces erkent'. Daarom is ook de visie
juist, dat aan de bedrijfsorganen op
sociaal terrein ruime en op economisch
gebied geleidelijk zich uitbreidende be
voegdheden moeten worden toegekend.
Ter gelegenheid van het derde jubileum
van het Genootschap voor Kerkelijke
Zending heeft de Koningin van Enge
land een bezoek gebracht aan het hoofd
kwartier der organisatie te Londen, van
waaruit contact wordt onderhouden met
meer dan 1000 zendelingen, over de ge
hele wereld. HM. liet de religieuze wer
kers u't Oost- en West-Afrika, Egypte,
Palestina, Pakistan en China, die in hun
kleurige nationale klederdrachten aan
wezig waren, aan zich voorstellen.
(Exclusieve foto G.P.D,)
Britten zullen Duitsland
niet verlaten
Mayhew, de Britse onderminister van
buitenlandse zaken, heeft in het Lager
huis verklaard, dat Groot-Brittannië
nJet van plan is zijn bezettingstroepen
uit Duitsland terug te trekken. Dit ant
woordde hij op een vraag over de op
merkingen van generaal Robertson op
27 October jl., waarby deze sprak over
vertrek van de geallieerden uit Duits
land op zekere voorwaarden.
Mayhew 'zette uiteen, dat Robertson
slechts gesproken had In het kader van
een louter hypothetische vraag.
Blackburn (Labour) zeide, dat naar
zijn mening de verklaring van generaal
Robertson „een ernstige fout" was ge
weest. Elke gedachte aan terugtrekken
uit Duitsland, aldus zeide hij. zou
een verraad betekenen aan millloenen
Europeanen.
Beswick (Labour) zeide van mening
te zijn, dat terugtrekken onder goede
waarborgen een aannemelijke oplossing
betekende.
Blackburn antwoordde onder toejui
chingen van de oppositie: „Wanneer
wy zouden terugtrekken, zou Duitsland
dan niet een prooi voor communisti
sche agressie worden?"
UIT PALESTINA.
Van Arabische zijde blijft men tal
van schendingen door de Joden van
het bestand in Palestina melden.
Het gehele Israëlische kabinet bracht
gisteren een bezoek aan Jeruzalem.
BINNENLAND
Zaterdag ls tydens een militaire
patrouille op de Kali Mlnggir bij Grlssee
een prauw omgeslagen, waardoor de drie
Inzittenden te water geraakten. Een sol
daat van het K.L. verdronk.
De studiecommissies voor Verkeer
en Toerisme van het comité Benelux
hebben gisteren te Brussel vergaderd.
Besloten werd In Februari 1949 te Luik
een Benelux-congres voor verkeer en
toerisme te houden.
Gistermiddag zijn 544 Oostenrijkse
kinderen, die door de zorgen van de
„U.N.A.C." drie maanden in ons land
verbleven, van Hengelo uit, naar hun
vaderland teruggekeerd. Men behoefde de
glundere kindergezichten slechts te zien,
om er van overtuigd te raken dat dit
verblijf In Nederland de Oostenrijkse
bleekneusjes veel goed had gedaan!
Gistermorgen is in de statenzaal
van het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat de Directeur-Generaal der Rijks
waterstaat dr ir W. J. H. Harmsen, ge
huldigd in verband met zijn 40-jarige
dienst aan bovengenoemd departement.
Mr J. R. H. van Schalk, vlce-voorzltter
van de Ministerraad heeft daarbij het
woord gevoerd.
Zeer onverwacht is te Den Haag op
41-Jarige leeftijd overleden de heer W.
Moleman, hoofd van het vrachtbedrijf der
K.L.M.
Gisteren heeft de gemeente-secreta
ris van Rotterdam, mr M. Smeding, on
der grote belangstelling zijn zilveren
Jubileum als zodanig herdacht. Van ver
schillende zijden ls hy op grootse wijze
gehuldigd, waarna een drukbezochte re
ceptie plaats vond.
Ter gelegenheid van haar 25-jarig
bestaan wordt deze week door „De vrije
school" te 's-Gravenhage een jubileum-
week gehouden, welke geopend ls door de
voorzitter, mr E. E. Menten. Vele onder-
wijs-autoritelten gaven blijk van belang
stelling. Na vele hartelijke toespraken,
die blijk gaven van grote waardering voor
het paedagogische werk van Rudolf Stel-
ner, werd o.a. een Internationale ten
toonstelling geopend van werk van kin
deren der verschillende vrije scholen.
De Minister van Landbbuw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft met ingang
van 1 November 1948 de heer A. van
Wijnen, te Gouda op zijn verzoek eervol
ontslag verleend uit zijn functie van
voorzitter van het hoofdbedrijfschap
voor zuivel, margarine, vetten en oliën
en van het bedrijfschap voor zuivel, onder
dankbetuiging voor de belangrijke dien
sten Ir deze functies bewezen.
De Ver. voor de Effectenhandel
deelt mede. dat de heer mr J. H Posthu
mus. adjunct-secretaris der vereniging,
met Ingang, van 1 November 1948 op zijn
verzoek eervol ontslag als zodanig ver
leend Is, zulks In verband met het aan
vaarden van een andere werkkring.
BUITENLAND
Ondanks de zware mist, die Berlijn
„dicht" houdt en de luchtbrug hindert,
landt op het onder Britse contröle staan
de Beriijnse vliegveld Gatow elke vier
minuten een luchtbrug-vliegtuig met be
hulp van radar. Het Amerikaanse vlieg
veld Tempelhof echter, dat voor radar-
landingen niet zo geschikt ls, bleef ge
sloten,
Een Amerikaans gerechtshof heeft
twee Duitse communistische hoofdre
dacteuren, namelijk Hans van Dyck en
Kurt Weber, resp. van de „Stuttgart
Volksstlmme" en de „Badlsches Volks
echo" veroordeeld tot gevangenisstraf van
resp, een en drie jaar en een boete van
driehonderd mark, wegens het „beschrij
ven van de Verenigde Staten als een In
halige kapitalist, die poogt Europa door
middel van dollars ln zijn slavernij te
brengen".
25 Personen, die ln een huls te
Poslllipo bij Napels voor rouwbeklag bij
een waren gekomen, zijn levend begraven
als gevolg van een aardverschuiving, ver
oorzaakt door zware regenval.
De bezittingen van de bij de bevrij
ding dooi de partlsanen gefusilleerde
Farinaccl, ex-secretarls der fascistische
partij in Italië en leider van de antl-se-
mltische actie, die een waarde hebben
van 645 millioen lire, zullen ten bate van
de staat verbeurd verklaard worden.
Uit Kopenhagen wordt vernomen,
dat Prinses Anna van Bourbon-Parma,
die in Juni met ex-konlng Michaël van
Roemenië getrouwd ls, ln de lente een
baby verwacht.
Het aantal doden tengevolge van
de „smog" (mensel van fabrleksrook en
mist) te Donora ln Pennsylvanlë ls tot
20 gestegen.
De chrlstelljk-democratische party
heeft de overwinning behaald ln de ge
meenteraadsverkiezingen die voor de eer
ste maal sedert de oorlog ln de provincie
Gorlzla, ln de nabyheld van de Itallaans-
Joegoslavlsche grens, zyn gehouden.
Bij Muldrow, ln de staat Oklahoma
(V. St.), ls een militair vliegtuig neerge
stort. De twaalf inzittenden kwamen om
het leven.
De Britse minister van voedselvoor
ziening heeft in het parlement meege
deeld, dat de rantsoenen versnaperingen,
suiker en vetten zullen worden verhoogd
en dat de rantsoenering van alle soorten
Jam en marmelade zal worden afgeschaft.
De verkoop van goedkopere soorten ver
snaperingen zal het volgend Jaar vry
komen.
Het proces tegen 12 vooraanstaande
leiders der Amerikaanse communistische
party, dat oorspronkeiyk van 15 October
naar 1 Nov. was verschoven, ls wederom
uitgesteld, thans tot 15 November. Deze
communisten worden er van beschuldigd
voor een gewelddadige omverwerping van
de Amerikaanse regering geyverd te heb
ben.
Tijdelijke bijslag op lonen
thans vastgesteld
GISTEREN REEDS IN WERKING
GETREDEN.
Het dezer dagen uitgegeven rege
ringscommuniqué. dat in verband met
de verlaging van subsidies op levens
middelen en brandstoffen een tijdelij
ke bijslag op lonen en salarissen aan
kondigde, is gisteren na overleg met
de stichting van de arbeid gevolgd
door een bindende beschikking van het
College van Rijksbemiddelaars, vast
gesteld op grond van het buitenge
woon besluit Arbeidsverhoudingen
1945.
Onder inkomen uit loonarbeid zijn be
grepen het vaste tijdloon, de provisie, ta-
rielverdienste, premies en andere toe
slagen verband houdende met de arbeid,
alsook vaste en gegarandeerde tant.è-
mes, terwijl buiten beschouwing blyven.
de kinderbijslag, vacantiebonnen. de 2%
gratificatie, winstuitkeringen, rijwiel-
vergoeding en reis- en verblijfkosten.
De bijslag wordt uitgekeerd boven de
thans rechtens geldende lonen, zodat
deze geen wijziging brengt in de bedra
gen van de tijd- en basisionen.
De beschikking is gisteren in werking
getreden met dien verstande, dat de bij
slag voor weekloners het eerst moet
worden uitgekeerd over de loonweek,
waarm 1 November valt.
Over de bijslag moeten, gelijk'bekend,
sociale lasten en loonbelasting worden,
betaald.
Tentoonstelling van de
Gouden Koets
TEN BATE VAN HET
KONINGIN JULIANA FONDS.
(Van onze Haagse correspondent).
In een te Den Haag gehouden pers
conferentie heeft mej. mr M. Tjeenk
Willink, secretaresse van het bij de
troonsbestijging door H.M. gestichte
Koningin Juliana Fonds, een uiteenzet
ting gegeven van het doel en de werk
wijze van deze instelling.
Het doel van het fonds is het verle
nen van financiële steun aan instellin
gen van maatschappelyk werk op alle
terrein en van iedere gezindte. Vaak
blykt het mogelijk, reeds door een be
scheiden bydrage, het particulier initia
tief op dit terrein over een dood punt
heen te helpen en nieuwe activiteiten
in het leven te roepen. Maar het fonds
wil er met zorg voor waken, dat het
zyn doel niet voorbijschiet door het af-
takkeji van inkomstenbronnen dier in
stellingen van maatschappelyk werk.
Bij de opheffing van „Volksherstel"
is een half millioen van de sigaretten-
actie in het nieuwe fonds gestort. To
taal had deze actie toen f. 4.8 millioen
opgebracht en het zou dwaasheid zyn,
deze bron te stoppen. De verdere op
brengst der z.g. Volksherstel-sigaretten
zal dan ook aan het Koningin Juliana
Fonds ten goede komen, tot volgend
jaar het opheffen van de tabaksdistri
butie hieraan een eind zal maken.
By het zoeken naar verdere inkom
stenbronnen maakte het bestuur ge
bruik van de idee van een onbekend
belangstellend burger, om n.L tegen
een entreeprijs van 25 cent (voor kin
deren in klasseverband 10 cent) per
persoon de gouden koets, de glazen
koets, de crème calèche en alle an
dere staatsie-rijtuigen ter bezichtiging
vry te geven. Dit zal geschieden van
827 November in de Koninklijke
Stallen in Den Haag, dagelijks van
14 tot 17 uur en bovendien Dinsdags
en Donderdags van 19.30—22 uur.
Van verschillende zijden werd er op
aangedrongen, ook en vooral elders in
't land de kostbare rijtuigen ten toon te
stellen, maar het risico van 't transport
is te groot.
NIEUWE E.C.A.-TOEWIJZING.
Van de gisteren door de E.C.A. toe
gewezen bedragen voor de komende ne
gen maanden kreeg Nederland 6.971.792
dollar, o.m. voor de aankoop van Ame
rikaanse ryst (2.976.300 dollar), Ameri
kaanse werktuigmachines (1.130.000 dol
lar), Amerikaanse industriemachines
(1.225.000 dollar), Amerikaanse kan
toormachines (200.000 dollar), katoen
olie uit China (131.400 dollar) en lijn-
meel uit Uruguay (225.000 dollar). In
de toewijzing is tevens begrepen 145.500
dollar voor Chinese tung-olie en andere
producten uit Canada, Brazilië en de
V. S.
ONTHULLING MONUMENT VOOR
JOHAN WAGENAAR.
Ter nagedachtenis van de componist
dr Johan Wagenaar, die ln 1941 op 79-
jarige leeftyd in Den Haag overleed, is
gistermiddag ln Utrecht een portret
buste op granieten zuil uitgevoerd
door prof. dr A. W. M. Odé uit Delft
onthuld op de plaats waar hij als kind
speelde, recht tegenover zyn geboorte
huis, in een plantsoen aan het eind van
de Nieuwe Gracht.
Sem Dresden, voorzitter van het Hul
digingscomité, bracht dank voor de me
dewerking ontvangen van Koningin Ju
liana en Prinses Wilhelmina en schet
ste de betekenis van Wagenaar als
componist, organist en paedagoog.
Voorts sprak nog de wnd. burgemeester
van Utrecht, de heer H. A. Bekker.
Mevr. Nelly SteuerWagenaar dankt©
namens de familie voor de hulde.
DE TUCHTRECHTSPRAAK VOOR DE
VOEDSELVOORZIENING.
In September 1948 deden de tucht
rechters voor de voedselvoorziening in
totaal 2912 uitspraken, waarbij voor
f. 223.159.- aan boete werd opgelegd. In
1528 gevallen betaalden overtreders
schikkingen, waarmede een bedrag van
f. 64,813.- was gemoeid.
Bovendien legden de tuchtrechters in
25, gevallen waarborgsommen op tot een
totaal bedrag van f. 4.075.-.
Voorts werd ln 28 gevallen (waarvan
17 voorwaardeiyk) sluiting van het be-
dryf bevolen. In 11 gevallen (waarvan
5 voorwaardelijk) werd de vergunning
ingetrokken, terwijl 20 personen (van
wie 12 voorwaardelijk) werden uitgeslo-
""i eta toewijzing.
