Federatie wil in onderhandelingen
Nederland-Republiek gekend worden
aan
Waarom steeds dalende beurs koersen?
Er moet in Republiek veel veranderd worden
Radio-programma
RECHTZAKEN
I ONTGOOCHELING I
Zal Eire het tafellaken doorsnijden
VOOR DE JEUGD
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 23 October 1948
Tweede Blad No. 26522
Onderhoud met
mr Oefip Kartodirdjo
Onze Indische correspondent meldt:
Wy hadden een langdurig onderhoud
met mr Oerip Kartodirdjo over een
eventuele deelneming van de Republiek
aan de Ver. Staten van Indonesië. Ra
den Oerip Kartodirdjo is lid van de Ne
derlandse delegatie, die de onderhande
lingen met de Republiek voert en vice-
voorzitter van de Parcai Rakjat Indo
nesia Serikat, de toonaangevende fede
ralistische politieke partij, die in
Januari van dit jaar werd opgericht.
Zijn politieke inzichten zijn represen
tatief voor een groot -d§el van het fe
derale Indonesië.
Wij zullen zo zei hij ons de
deelneming van de Republiek aan de
V.S. toejuichen, doch dan zal er een
grote wijziging moeten komen in de
geesteshouding van Djokja.
Het vertrouwen in de goede bedoelin
gen van de Republiek is uiterst wan
kelbaar en in federale kringen is daar
grote bezorgdheid over ontstaan. Er
moeten daarginds heel wat verande
ringen komen, wil de Republiek voor
ons als partner aanvaardbaar wor
den. Nummer een is by ons ..orde,
rust en veiligheid" over de gehele linie
en deze moeten gegarandeerd kunnen
worden door een sterk gezag.
Dit betekent, dat het veiligheidsap
paraat van de Federatie in alle deel
staten onbelemmerd zijn taak moet
kunnen uitvoeren, en dat geen enkele
deelstaat er een eigen leger op na
houdt. Zij mogen over een politie-appa-
raat beschikken en meer niet. Dit be
tekent dat de Republiek dè T.N.I. ge
heel zal moeten oplossen. Daarna be
staat er natuurlijk geen bezwaar een
aantal vroegere T.N.I.-militairen in het
Federale leger op te nemen. Echter
niet, dan nadat ze eerst aan een zorg
vuldig onderzoek onderworpen zijn ge
weest, zoals overigens bij iedere deel
staat zal moeten gebeuren. Ze zullen
zeker geen eigen verband mogen hand
haven, doch verdeeld moeten worden
over het geheel.
Een ander probleem is dat der bui
tenlandse betrekkingen. Op dit punt is
de Republiek onwrikbaar. Zij neemt het
standpunt in, dat ze souverein moet
blijven zolang de V.S. van Indonesië
nog niét zijn gevormd. Tot daartoe
wenst zy haar eigen buitenlandse dienst
te onderhouden die dan later, al dan
niet aangevuld met Federalisten, in zijn
geheel naar de V.S.I. kan overgaan.
Daartegenover zijn, wij, federalisten,
bereid de Nederlandse souvereiniteit te
erkennen zolang de V.S.I. nog niet zijn
VOOR ZONDAG 24 OCT.
Hilversum I (301 M.) VARA: 8.00:
nieuws: 8.1-5: strijdlied; 8,18: gramofoon
muziek; 8.30: voor het platteland; 8 40:
Barcarole: 9.12: sportmededélingen; 9.15:
verzoekprogramma: 9.45: geestelijk leven;
VPRO; 10.00: Zondagshalfuur; 40.30:
dienst Doopsgezinde kerk Leeuwarden,
voorg. ds F. van der Wissel; 11.45: tussen
kerk en wereld; AVRO: 12.00: Muslcorda;
12.30: Zondagsclub; 12-40: zlgeunermu-
zlek; 13.00: nieuws; 13,15: mededelingen;
13.20: Metropole-orkest; 13.50: even afre
kenen; 14.00: Spaanse dans van Sarasate;
14.05: boekbespreking; 14,30' genieten
van muziek; 15.45: filmpraatje; 16.00:
Skymasters; 16.30: sport; VPRO: 17.00:
Provinciale Dag Utrecht; VARA: 17.30:
Ome Keesje; 17,50 sport; 18.00: nieuws;
18.15: A. Zakin, plano; 18.30: Ned. strijd
krachten; 19.00: Radiolympus; 19.20;
gramofoonmuziek; 19.50: United Nations
Day; AVRO: 20.00: Europees concert;
2100: actualiteiten; 21.10: Romancers;
21.45: hoorspel „Paul Vlaanderen en
Ina"; 22 20: A. Segovia, gitaar; 22.45:
Boston Promenade-orkest; 23.00: nieuws;
23.15: orkest Stanley en Kenton; 23,45
24.00: vioolsoli.
Hilversum II (415 M.) NCRV: 8.00:
nieuws; 8.15: sonate van Bach; 8.30: mor
genwijding door ds A. Bikker; KRO: Boe-
rendag.v 9.30: nieuws; 9,45: Inleiding;
9.55: In-
rendag;
9.50: sopraan en mezzosopraan;
leiding; 10.00: Hoogmis Mariakerk De
Steeg; 11.30: muziek van Handel en Bach;
11.40: Te Deum Laudamus; 11.55; varia
ties op Kuhnau; 12.15: boeren kleder
drachten; 12.35: boerenkapel; 13.00:
nieuws; 13.25: harmonieën van het plat
teland; 14.00: Omroeporkest; 14.30: ko
ren van het platteland; 15.00: de boer
in de kunst; 15.15' orkest Klaas van
Beeck; 15.45: Brabantse verzen; 16.00:
Missielof Willlbrordushuis te Steyl (L.j;
16.30: sport; NCRV: 17.00; de Jonge kerk
en het oude woord; 18.30: gewijde mu
ziek; 19.00: avondliederen; 19.15; kent
gij uw bijbel? 19.30: nieuws; 19.45: land-
lledenkoor; KRO: 19.50: United Nations
Day: 20.00: boekbespreking; 20.15: uit en
thuis; 22.45: avondgebed en liturgische
kalender; 23.00: nieuws; 23.1524.00:
gramofoonmuziek.
VOOR MAANDAG 25 OCT.
Hilversum I (301 M.) AVRO: 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
favoriete platen; 8.00: nieuws; 8.15: varia;
8.55: voor de vrouw; 9.00: gramofoon
muziek; 9.30: dansmuziek; 10.00: morgen
wijding door prof. dr A. A. van Ruler;
10.15; arbeidsvitaminen: 10.50: R. Crooks,
zang; 11.00: op de uitkijk; 11.15; orgel
en zang; 12.00: Franse platen; 12.30:
weeroverzicht; 12.33: in 't spionnetje;
12.38: piahoduo; 13.'00: nieuws; 13.15: en
semble Tom Erich; 13.50: gramofoonmu
ziek; 14.00: wat er om gaat in de wereld;
14.15: solisten-concert; 15,00: bonbon-
niêre; 16.00: Tlieatermuziek; 16.45: musi
calender; 17.30: voor de padvinderij;
17.45: reis door Indonesië; 18.00; nieuws;
18 15: mededelingen; 18.20: Andrew
Sisters; 18.30: Ned. strijdkrachten; 19.00:
filmkrant: 19.30: inleiding tot muziek
begrip; 19,45: de tabaksteelt en de kleine
bedrijven: 20.00: nieuws; 20.05: radio-
scoop; 22.30: in stijgende lijn; 23.00:
nieuws; 23.1524.00: Swing Corner.
Hilversum II (415 M.) NCRV: 7.00:
nieuws; 7.15: gewijde muziek; 7.45: woord
voor de dag; 8.00: nieuws; 8.15: gramo-
foonmuziek; 9.00: muziek van Reger;
9.15: ziekenbezoek; 9.30: waterstanden;
9.35: gramofoonmuziek; 10.05: muziek
van Schumann; 10.30: morgendienst o.l.v.
ds J. Lissenberg; 11.00: gramofoonmu
ziek; 11.20: voordracht; 11.40: morgen
klanken; 12.00: klassiek concert; 12.30:
weeroverzicht; 12.33: Ancora Trio; 13.00:
nieuws; 13.15: Mandolinata; 13.45: Lon-
den's Radio Orkest; 14.00: voor de scho
len; 14.45: gramofoonmuziek; 16.00: bij
bellezing; 16.45: J. Heifetz, viool; 17.00:
voor de kleuters; 17.15: boekbespreking;
19.30: actueel geluid; 17.45: vijf Zapaka-
ra's; 20 00: nieuws; 20,05: proloog; 20.15:
Hollands strijkorkest; 21,00: hoorspel „De
erfgenaam van Redclyffe"; 21.40: Om
roeporkest: 22.20' populaire orgelbespe
ling. 22.45: avondovef denking; 23.00:
nieuws: 23.15: serenade; 23.4024,00:
■Ictaccoord.
gevormd. Dit impliceert, dat de buiten
landse dienst gedurende de interimpe
riode onder Nederland blijft ressorteren.
Onze grootste zorg is de organisatie
van de Federatie. Alvorens wij in ons
midden een georganiseerde Republiek
kunnen hebben, moeten wy eerst zelf
een goed georganiseerd lichaam vor
men. Tot dusverre zijn we nog niet
verder gekomen dan een begin van
organisatie, blijkbaar hebben de men
sen het aan deze kant van de demar
catielijn nog te'goed om voldoende te
zyn doordrongen van de noodzaak
zich te organiseren, teneinde straks
als een soliede eenheid te staan te
genover de oprukkende Republiek.
De Partai Rakjat Indonesia Serikat is
van mening dat we zo mogelijk met.
m-aar zo nodig zonder de Republiek de
V.S.I. moeten vormen. Deze mening
wordt niet gedeeld door de regeringen
van enkele deelstaten, w.o. Oost-Indo-
neslë en Pasoendan. die in geen geval
zonder de Republiek in zee willen gaan.
Persoonlijk ben ik geneigd dit met een
korreltie zout te nemen. Tk heb wel
vertrouwen in deze staten, die ongetwij
feld van mening zullen veranderen, zo
dra mc-cht blijken, dat met de Repu
bliek geen land te bezeilen is. Zij zullen
door hun houding zeker niet de Fede
ratie in gevaar willen brengen.
Wat betreft de onderhandelingen met
de Republiek is het een van onze
grootste grieven, dat we hier buiten
worden gehouden. Deze onderhande
lingen behoorden in de eerste plaats
tussen de Federatie en de Republiek
plaats te hebben, en pas in tweede
instantie tussen Nederland en de Re
publiek.
Het feit, dat de conferentie van prae-
federaal overleg haar resolutie direct
aan de Nederlandse regering aanbood,
moet men zien als een uiting van on
tevredenheid over het feit dat de Fede
ratie buiten deze onderhandelingen is
gehouden.
Ingezonden Mededeling
NIEUWS VOOR DE DAMES I
Tfjdens de Damesbeurs te Rotterdam
werd met veel succes een verbluffend
eenvoudige methode gedemonstreerd om
een grondpatroon te tekenen. Niet
iedereen was in de gelegenheid deze
beurs te bezoeken. Lezeressen van dit
blad, die zich hiervoor interesseren,
krijgen op aanvraag gratis een voor
beeld thuisgestuurd, hoe men zelf een
goed passend patroon naar maat kan
maken.
Schryft briefkaart aan: I-L.M.O., Em-
mastraat 47, Hilversum.
SAM SWAAP NOGMAALS
GEHULDIGD.
Een met bont gevoerde, zandkleurige
wintermantel, zoals Par Ij se dames die
zullen dragep. Op originele wijze loopt
de afwerking van de beide steekzakken
in het kleine ceintuurtje. De ruimte in
de rok is van achteren verwerkt, waar
door met de wijde armsgaten een extra
slanke silhouet werd verkregen. De bo-
venmouwen zijn aangeknipt.
UIT VROEGER EEUWEN
Radigis, de ontrouwe
Koningszoon
Gedurende de eerste eeuwen van onze
jaartelling woonden de Saksen in
Noord-West Duitsland. En, vertrouwd
a]s ze waren met de zee, hadden zij al
in de Romeinse tijd de naam van ge
duchte zeerovers Tot zelfs aan de kus-J
ten van het tegenwoordige Frankrijk
strekten ze hun plundertochten uit.
Maar nadat de Romeinse legioenen
deze streken verlaten hadden 400
na- Ghr.) in de tijd der grote volksver
huizingen, trok een deel der Saksen
naar het Zuiden en Westen, landwaarts.
Zo trokken zij ook over de Veluwe en
langs de Rijn. om zich te vestigen er
gens in dit lage land. Een gedeelte
stak mogelijk uit de Rijnmond over
naar Engeland, maar anderen vestig
den zich in de duinstreek en op de
hoge gronden daarachter. Een plaats
naam als Sassenheim Saksen-heem)
wijst daar op. terwijl grafvondsten bij
Rijnsburg voorwerpen van Saksische
oorsprong aan het licht brachten. Mis
schien dat in de plaatsnaam Warmond
nog 'n overblijfsel schuilt van de naam
van de hier gevestigde stam: de War-
nen.
Niet lang hebben de Saksen hier on
gemoeid kunnen wonen. De Friezen in
het Noorden trachtten steeds meer hun
gebied naar het Zuiden uit te breiden.
Bovendien sloegen de Franken, die in
•het tegenwoordige België en Frankrijk
een groot rijk hadden gesticht, begeri
ge ogen op de Rijn.
In deze tijden moeten zich de gebeur
tenissen hebben afgespeeld, die in oude
geschiediboeken worden verhaald.
Toen Clovis, de koning der Franken,
-u het jaar 511 stierf, werd het rijk
verdeeld onder zijn vier zonen. Daarbij
kreeg de oudste-, Theodorik, onder meer
deze streken toegewezen. Zoals gezegd,
woonde in die tijd het volk der Warnen
aan de Rijnmond. Hun koning, Herme-
giskel, was voor de tweede keer ge
huwd, en wel met Theodechilde, de doch
ter van Theodorik.
Deze Hermegiskel had uit zijn eer
ste. huwelijk een zoon, Radigis, die ver-
SCIIEEPSBERICHTEN.
ABBEKERK, 20/10 van Aleppy naar
Colombo; ALBIREO, 22/10 van Rotterdam
te Buenos Aires; ALCYONE, CubaNe
derland pass. 21/10 Bermuda; ALGENIB,
RotterdamBuenos Aires 21/10 te Rlo
Grande; ALGORAB, LondenPerz. Golf
pass. 22/10 Ouessant; ALHENA, 21/10 van
Buenos Aires naar Rotterdam; AXEL-
DIJK, AlexandriëHalifax pass, 22/10 op
120 mijl West van Kaap St. Vincent;
ESSO, ROTTERDAM, ArubaVado pass.
21/10 Kaap de Gata; MOLENKERK, Rot
terdamAustralië 22/10 van Antwerpen;
MACOMA (t.) 23/10 van Port Said (ver
anderde bestemming) te Rotterdam ver
wacht (23/10 vm.); MENTOR, Rotter
damPiraeus pass. 21/10 Malta; NOORD-
WIJK. 22/10 9 uur van St. Lewisbay te
Velsen; PRINS MAURITS, 20/10 van Rot
terdam te Montreal; PHRONTIS, 19/10
van Montreal te Philadelphia; ROEBIAH,
New YorkJava pass. 21/10 Socotra;
SINGKEP, 19/10 van Tjilatjap naar?
STAD HAARLEM, 21/10 van IJmuiden te
Vlaardingen; STAD LEIDEN, 21/10 van
Amsterdam naar Golf van Mexico; STAD
MAASSLUIS, 22/10 van Genua te Bona
verwacht; TIBIA (t.) 21/10 van Hong
kong te Mirl; TJITJALENGKA, 20/10
van Semarang te Batavia; WELLEM BA-
RENDSZ, AmsterdamKaapstad pass.
21/10 Flnisterre; WILLEM RUYS, Rot
terdamBatavia pass. 21/10 Socotra;
ZEELAND (K.R.L.) vermoedelijk 24/10
van Batavia naar Rotterdam; AVERDIJK,
vertrekt 22/10 van Rotterdam naar Ant
werpen en New York. NIEUW-AMSTER
DAM, New YorkRotterdam 22/10 om 8
uur van Southampton naar Hasvre, 23/10
van New York te Rotterdam verwacht;
NOORDAM, New YorkRotterdam 24/10
des avonds 10 uur aan de Hoek van
Holland verwacht; BEVERWIJK, 22/10
van Rotterdam te Danzig; DORDRECHT
(t.) vertrekt 23/10 van Port de Bouc n.
Pointe Noire; ELSENBURGH. 21/10 te
Casablanca; KOTA GEDE, Rotterdam
Java 23/10 te Dejddah; LEKHAVEN,
22/10 van Rotterdam te Antwerpen; PA-
PENDRECHT, Abadan—Land's End 22/10
te Suez; SALLAND, Buenos AiresAm
sterdam 22/10 van Pernambuco; SAMA
RIA, 24/10 te Nantes verwacht; SCHIE,
AntwerpenTrinidad pass. 22/10 Start
Point; SLOTERDIJK, New York—Java
22/10 te Alexandrië.
loofd was met een Angelsaksische prin
ses. Maar cp de duur werd de verhou
ding met de Franken er niet heter op,
en Hermegiskel vreesde dat die na zijn
dood nog meer zou verslechteren. Daar
om liet hij, kort voor zijn dood, Radigis
beloven dat deze de verbintenis met de
Angelsaksische prinses zou verbreken,
en zijn weduwe, de dochter van de
Frankenkoning, huwen. Niet alleen dat
de gewoonte In het land der Warnen
dit verlangde, maar zodoende zou ook
de familieband met de Franken in
stand blijven.
Radigis bewilligde in deze regeling,
verbrak zijn verloving, en huwde na
zijns vaders dood met Theodechilde.
Deze zaak kwam weldra de Angel
saksische prinses ter ore, en, in haar
eer gekrenkt, zon zij op wraak. Met een
vloot van 400 schepen, bemand met
wel 100.000 man, zette zij koers naar
het vasteland. Bij Katwijk voer zij de
Rijn op, en achter de duinen zette zij
haar trcepen aan land.
De in 'allerijl saamgeroepen Warnen
werden verslagen, en de ontrouwe brui
degom werd gevangen voor zijn versto
ten bruid gevoerd. Nog hevig verbolgen
deed deze de jonge vorst harde ver
wijten, maar eindigde ten slotte met te
eisen dat Radigis zijn gemalin terug
zou zenden naar haar broer, de vorst
der Franken, en haar, de Angelsaksi
sche prinses, huwen.
En Radigis gaf toe.
Maar de Frankenkoning, woedend
over de hem en zijn huis aangedane
smaad, zweer wraak. Met 'n groot leger
trok hij op naar de Rijnmond, en in
het hevig treffen dat volgde, bleven de
Franken overwinnaar. Radigis sneuvel
de. De Warpen werden uitgeroeid. En
niemand weet wat er van de prinses
van overzee is geworden.
Theodechilde, de koningsvrouwe, trok
zich terug in een klooster, waar zij op
hoge leeftijd overleed.
En voortaan zetelde de Frank aan de
boorden van de Rijn.
De vorige artikelen in deze serie wer
den opgenomen in onze nummers van
25 September, 1. 9 en 16 October.
Een chéque voor het Swaap-fonds.
In verband met zijn 60ste verjaardag
werd de Haagse violist Sam Swaap gis
termiddag in hotel Wittebrug te Den
Haag onder grote belangstelling gehul
digd. Namens het huldigingscomité
sprak mr J. H, Patijn. oud-minister,
oud-gezant en oud-burgemeester van
's-Gravenhage, die Sam Swaap huldigde
als herscheppend kunstenaar.
Hij las o.a. een brief voor van de vroe
gere Amerikaanse gezant de heer Ri
chard Tobin die Swaap een cheque had
gezonden voor het Sam Swaap-fonds, De
heer Swaap krijgt n.l. de beschikking
over de rente van een kapitaal, dat be
stemd is voor jonge kunstenaars. Ver
volgens overhandigde de heer Patiln de
jubilaris een album met de namen van
hen. die hieraan hebben bijgedragen.
Wethouder J. van Zwijn dregt dankte
Swaap namens het gemeentebestuur har
telijk voor wat hij voor het Haags orkest
had gedaan.
Ten slotte voerde de heer Th. de Groen
namens de Orkestvereniging Euterpe en
als vriend het woord.
OUDERS DIE DIENSTWEIGERAARS
HIELPEN.
"De krijgsraad te Assen, heeft tal van
gevallen ter berechting gehad, die ge
rangschikt moeten worden onder het
hoofd „dienstweigeraars". De Asser
rechtbank bemoeide zich met de na
sleep van deze gevallen, n.L met hen, die
op een of andere wijze de onwilligen bij
hun desertie hadden geholpen door de
jongens te verbergen en geld, bonnen,
enz. te verschaffen. Veelal waren het de
ouders, die terecht moesten staan.
Veroordeeld werden: Gerrit de J. te
Nieuw Dordrecht tot f.250 of 100 dasen
hechtenis en 6 mnd. voorwaardelijk met
3 jaar proeftijd: Gerrit S., Angelslo (Em-
men) tot 3 mnd. (eis 5 maanden); Si
mon Z.. Bargercompascuum (Emmen)
tot 3 mnd. voorwaardelijk met 3 jaar
proeftijd; Jan van der W., de Kiel
(Schoonoord) 5 mnd. voorwaardelijk met
3 j. Droef tijd: Hendrik B., Emmen 6 mnd,
Lubbert van V. Emmercompascuum. 6
mnd.: HarirfE., Hollandseveld 3 mnd. en
Anne S., Nieuw Amsterdam 1 mnd.
WORSTELING MET SNOEK.
Een Amsterdamse visser heeft in
een poldersloot bij Wilnis een snoek
van ruim een meter lengte gevan
gen. die een gewicht had van 20
pond
Deze uitzonderlijke vangst is de
fortuinlijke visser echter niet in de
schoot geworpen. Hij moest een
verwoede worsteling voeren met de
snoek, die om zijp leven vocht! Na
dat. het hengelsnoer gebroken was.
is de visser, die zich zijp buit al zag
ontschieten, met een snoekduik op
zijn prooi gesprongen. Hij vatte de
snoek achter de kieuwen en wist
hem in een bootje te trekken.
|lllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllllilllllllllli;illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|
De wonder-toverwereld van cir
cus of goochelaars-séance hebben
my van kindsbeen in hun ban ge
houden.
't Klinkt infantiel, althans gees
telijk onuitgegroeid, maar nog al
tijd word ik er opgewonden van als
ik een circus binnen kom of een
goochelaar met stalen gezicht op
't podium zie staan.
Ik herinner me nog als de dag
van gisteren als kind trillend van
emotie urenlang gekeken te hebben
naar 't opslaan van een circus, dat
niet minder dan drie tenten pre
senteerde, waarin dan tegelijker
tijd acrobaten, leeuwen en olifan
ten rond sprongen, omgeven door
groteske clowns en een door lover
tjes schitterende juffrouw, buiten de
arena wachtend op de voltrekking
van haar verleidelijk nummer.
Barnum en Bailey was dit circus
niet, 't heette alleen maar Corty-
Althof.
Doch in m ij n ogen leek 't die
ongeëvenaarde namen te benade
ren, misschien zelfs te overtref
fen
Dat circuscomplex uit m'n jeugd
ben ik dus niet kwijt, al weet ik
best, dat achter die wereld van
licht en schijn zich een strijd om
't bestaan afspeelt, wellicht zwaar
der dan in wélk beroep ook.
'tValt me moeilijk te geloven aan
de misère, verscholen achter de
schetterende oempa's van 't hoog-
tronende orkestje of die heerst in
de harten der trapéze-kunstenaars,
wier leven telkens opnieuw aan
een broze draad hangt.
Of in die der bekoorlijke dame,
wier wonderdadige glimlachjes en
„zoentjes-met-lieftallige-handjes"
naar 't gretige publiek dikwijls de
gelegenheid-grimas is, welke de
ernst van een moedig gedragen
leven maskeert.
Om niet te spreken van de ziele-
roerselen van hen. wier opgave 't
is iedere dag 't paardevuii uit de
piste te vegen, of van de poolbeer,
die bij elke voorstelling een cham
pagnefles, liefst met limonade, leeg
heeft te lurken.
Goochelaars werken mij met hun
wonderen ook al in extase.
Ik geloof nog altyd 't liefst aan
èl hetgeen deze illusionisten mij
voortoveren.
Ieder lid van dit gedenkwaardige
gilde draagt in mijn verbaasde
ogen een konijntje onder z'n hoed,
een confectiewinkel in z'n binnen-
zak of "n bloementuin in z'n luci-
fersdoosje.
Daarom was 't zo ontgoochelend W
in 't boek „Beroepsgoochelarij voor
Amateurs" merkwaardige tegen-
stelling! 47 goochel-geheimen
ontsluierd te zien en er uit te le-
ren, dat er geen wonderen aan te
pas komen en alles maar op ge- £j|
mene voor-de-gek-houdery be-
rust
Wèt een teleurstelling
Zo wordt bijv. een dame niet écht
ln tweeën gezaagd een demon-
stratle, waarvan ik altijd oprecht
genoot! maar om dit goed te
doen, heeft U twee juffrouwen no- s
dig
En hoe ge U zelf altijd vier azen
kunt geven, dat is ook al geen
„wonder", maar een kwestie van
training.
U moet er bovendien 500 woor- EE
den en vier diagrammen uit dit s
spannende en dikke boek op nale-
zen en U kent 'tóok! ES
Dat is alles
Ik ben er eindelijk achter geko-
men: zelfs in de goochelarij be-
rust alles op schijn
Dèt te ontdekken, heeft me een
slapeloze nacht bezorgd!
FANTASIO.
miniminifiijpiiiijBHminimi
De Ieren in Engeland
(Van onze Londense correspondent)
Het blijkbaar onwrikbare voornemen
van de Ierse regering Costello om de
laatste formele band tussen Eire en En
geland te verbreken, heeft een probleem
opgeworpen, dat het hart van het ge
hele dominionstelsel raakt. Sinds jaar
en da# tracht Engeland zijn Gemene
best tot grotere eenheid te brengen. Op
het ogenblik is dat noodzakelijker dan
t. De dominions zijn de pijlers van
Engelands economie en defensie.
Bovendien heeft men hen de rol toe
gewezen van een werkelijke „derde
macht" in het wankele wereldbestel.
Zy moeten de brug worden tussen Ame
rika en de Sovjetkolos en tevens de buf
fer. Engelands enige hoop is thans ge
vestigd op hun kalmerende en stabili-
Een „mene-tekel" voor Lieltinck
(Van onze financiële medewerker)
Van tweeën één: óf de jongste con
ferenties inzake de economische sa
menwerking tussen de Beneluxlanden
en in breder verband tussen de lan
den van West-Europa is een grote
comedie van mensen, die een hersen
schim najagen of ze is ook voor ons
land en zijn economische toekomst
van zo grote betekenis, dat de Am
sterdamse beurs, die in de waarde
ring der fondsen, die economische
toekomst registreert en verdiscon
teert, althans enig optimisme zou
moeten weerspiegelen.
We zyn de laatsten om te menen,)
dat de Benelux-overeenkomst, die ons
in 1950 de Economische Unie en in
1952/53 de evenwichtige betalingsba
lans en de convertibiliteit der valuta
moet brengen, een panacee zal zijn
tegen alle zwarigheden, waarmee we
thans nog hebben te kampen. En nog
minder geven wij ons over aan hallu
cinaties over de economische wonderen,
die van de samenwerking tussen de 16
landen mogen worden verwacht.
Dit wil echter niet zeggen, dat zowel
het een als het ander naar ons oordeel
RAADSELS
voor allen onÉ uit te kiezen; de
groteren (1116 jaar) vijf. de
kleineren (711 jaar) drie goede
oplossingen. Naam, leeftijd en adres
onder de raadsels. Inzenden naar
Bureau Leidsch Dagblad, of naar
Wasstraat 38, tot uiterlijk Dinsdag
morgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Erna Berg).
Waarom eten zwarte schapen minder
dan witte?
n. (Ingezonden door Willy Potters
en Nelly v. Rossum). Naar mijn eerste
deel gaat ieder kind elke dag, mijn
tweede deel is iets, waarin je bood
schappen haalt. Myn geheel is iets, wat
je nodig hebt, als je naar mijn eerste
deel gaat.
III. (Ingezonden door Elly Kiel).
Schrijf 12 woorden op, elk van 5 let
ters. De middelste letters, van boven
naar beneden gelezen, noemen eep
mooi gebouw. De woorden betekenen:
1. insect. 2. hoog bouwwerk. 3. wordt
bij het naaien gebruikt. 4. deel van een
pan. 5. gedroogde zuidvrucht. 6. plaats
in grote winkel, waar men moet be
talen. 7. Toven. 8. metaal. 9. gebruikt
men in de winter als brandstof. 10.
meisjesnaam. 11. kleine soort hen. 12.
Christelijke feestdag.
IV. (Ingezonden door Bep de Mik).
Welke koppen zyn niet van dieren?
V. (Ingezonden door Ellie Brandt,
Bilderdijkstraat). Ik noem iets, waar
van een huis gebouwd wordt. Laat myn
eerste 2 letters weg, dan blijft* er maar
een over. Wat ben lk?
VI. (Ingezonden door Loes Goutier).
Met w bevat ik veel bomen, met k ben
ik niet warm, met g ben ik kostbaar,
zonder kop ben ik niet jong.
VII. (Ingezonden door Tinie Hooger-
vorst). Ik ben iets van 18 letters, wat
veel mensen op 3 October gegeten heb
ben. 2, 3 is een wintervoertuig, 14/ 16,
17, 15, 18 een kledingstuk voor mannen,
15, 4, 5, 6 een rond sieraad, de 8, 10. 9,
4, 5 steunt de jongens in Indië, 1, 13.
12, 11, 10, 7 is een meisjesnaam, 9, 10.
11 een kleur.
vm. Soms ben ik wit en rond, uit
vette klei gebakken, Soms ben ik zwart,
van hout, met verf besmeerd, 'k Heb
in myn leven heel wat kinderen horen
smakken, En velen heb ik allerlei ge
leerd.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. Geldgebrek.
2. "Beter één vogel in de hand dan
tien in de lucht; taart, haan de,
Theo, olie, Hilda, lente, ei, been,
Ida, cent, teen, nul, Naarden, van,
Gent, tand.
3. Zij, die muziekles hebben.
4. 1. Aalst; 2. Bremen; 3. Raalte en
Epe; 4. Leiderdorp.
5. Boerhave; 1. Bernard; 2. .optelling,
3, even, 4. reciteren, 5. Haarlem, 6.
adder, 7. Viking, 8. eekhoorn.
6. Rookvlees; ook vlees, (rookworst,
ook worst).
7. Zoutkamp; zout, kamp.
8. Dobbelsteen.
Beste raadselnichtjes en -neefjes,
Laatste ronde! Zorg toch vooral
steeds present te zijn. Wie niet minstens
3 keer in de maand inzendt, mag niet
meeloten. Ik miste nu weer verschillen
den, die de beide eerste keren wèl in
gezonden hadden. Die kunnen het nèt
nog inhalen deze laatste keer. Ik ver
wacht dus van ieder goede oplossingen.
De uitslag van de loting valt juist ge-
Ujk met het begin van de herfstvacan-
tie. Tóch weer iets feestelijks! Bedankt
voor de nieuwe raadsels. Oplossingen
er bij inzenden (Joke Vollenga!), Aan
het werk dus voor de laatste inzending.
Henk Jagerman. Welkom, en als ant
woord op je vraag: ja.
Tot volgende week.
Allen hartelijk gegroet door jullie
Raadsel tante,
Mevr. M. J. BOTERENBROOD.
als een zinloze en onvruchtbare verto
ning mag worden beschouwd. Iutegen-
deel, reeds het feit, dat er in alle lan
den van West-Europa en met name in
de Beneluxlandqp by de leidende figu
ren een krachtig streven is tot coördi
natie van de economische en financiële
politiek en dat men daaraan de
Marshall-hulp dienstbaar wil maken,
moet ons met grote dankbaarheid ver
vullen en wettigt de verwachting, dat,
ook al worden niet alle gekoesterde
idealen bereikt, men toch allengs zal
kunnen komen tot de bereddering van
de nationale en internationale proble
men, welke thans aan een gezonds ont
wikkeling van het economisch leven
en al Wft daarmee verband houdt, in
de weg staat Wanneer in het kader
ener gerichte economie alleen reeds het
inflatiespook zou kunhen worden be
zworen, zodat voor het geld weer een
betrekkelijke waardevastheid zou ont
staan, waarop zich nationaal en in
ternationaal de handel zou kunnen
baseren, were dat 'n reden om met meer
vertrouwen de economische toefcomst
van ons werelddeel tegemoet te zien.
In dit licht bezien, is het recente
koersbeloop op de Amsterdamse
beurs, waar nu reeds enige maanden
een afbrokkelingsproces vaït te con
stateren, een anomalie.
Deze kan niet uitsluitend worden
verklaard door de politieke onrust,
gewekt door de houding van. de Sov
jetrepubliek cn de van haar uitgaan
de communistische agitatie. En even
min door de verwachting, dat in ons
land als gevolg van Marshalldollars
en een bezuinigingspolitiek der rege
ring een verdere inflatie zal worden
tegengegaan.
Want wat de buitenlandse politiek
betreft, is ondanks al het geharrewar
op de vergadering van de V. N. de
vrees voor een oorlog verminderd cn
wat het geringere inflatiegevaar aan
gaat, dit is over nagenoeg geheel de
linie in het koersniveau ter. beurze
van Amsterdam volkomen verdiscon
teerd.
Met andere woorden: de Amster
damse beurs staat niet op een in
flatie-niveau.
Wanneer men ziet, dat het algemene
indexcijfer voor de aandelen van 183
begin Mei tot 164 gedaald is, terwijl
het op 1 Mei 1940 106 bedroeg, dan is
het duidelijk, dat de verminderde koop
kracht van het geld in de waardering
der fondsen slechts zeer ten dele tot
uitdrukking komt en dat, ook al zou
er een deflatieperiode voor de deur
staan, wat nog allesbehalve zeker is,
dit toch op de beurs geen daling van
betekenis zou behoeven te veroorzaken.
Waarbij dan niet mag worden ver
geten, dat door een lichte deflatie de
financiële positie van het Rijk zou
worden vergemakkelijkt en de kans
groter zou worden, dat de bedekte mi-
nistriële belofte van belastingverlaging
voor het bedrijfsleven in vervulling
gaat.
Devaluatie, zoals die thans weer
in Frankrijk is geschied, blijft altyd
een lapmiddel, waarmee ook het be
drijfsleven niet blijvend gebaat is.
Wat we nodig hebben is een stabiele
geldswaarde, een vrye uitwisseling der
valuta, sluitende begrotingen en
evenwichtige betalingsbalansen en
wanneer zoals thans het streven
daarop gericht Is, kan dat toch fei
telijk geen reden voor een koersdaling
zyn.
serende invloed. Gooit Eire nu roet in
het eten?
Costello weigerde reeds deel te nemen
aan de huidige conferentie der domini
on-premiers. Maar Ierland wil wel blij
ven profiteren van de voordelen, ver
bonden aan het lidmaatschap van het
Gemenebest. Het denkt, dat het Enge
land wel mee krijgt, omdat de voordelen
van het huidige handelsverkeer groter
ziin voor de Britten dan voor de Ieren.
De laatste menen, dat de aanhankelijk
heid aan de Britse kroon iets ongepasts
is voor een zelfstandige republiek. En
geland immers vertegenwoordigt Ierland
nog steeds naar buiten toe. Costello
vindt, dat aan deze verouderde fictie 'n
einde moet worden gemaakt. Maar heeft
hij gedacht aan de consequenties in
staatsrechtelijke zin? Wanneer Ierland
de Britse kroon loslaat, wordt het een
doodgewone buitenlandse staat. Hoe
moet het dan met de twee millioen
Ieren, die in het Britse rijk wonen? Als,
vreemdelingen zouden zij ophouden te
eenieten van de voorrechten van hun
Brits staatsburgerschap. Bernard Shaw,
die immers ook een Ier is, zou zelfs een
arbeidsvergunning moeten aanvragen om
de Engelsen op de hak te mogen nemen,
zoals hij nu bijna een eeuw lang doet.
Alle sociale maatregelen, waarvan de
Ieren profijt trekken, zouden voor hen
op losse schroeven komen te staan.
Torpedeert het Ierse voornemen bo
vendien niet de hele idee van de domi
nion-gemeenschap? Want wanneer de
erkenning van de Britse kroon geen
voorwaarde meer is om de voorrechten
deelachtig te worden van het lidmaat
schap van deze statenbond, zullen an
deren dan niet Eire's voorbeeld volgen?
In India bestaat reeds een sterke stro
ming om de dominionstatus er aan te
geven, al probeert een evenwichtig man
als Nehroe dit tegen te houden. Wat zal
Zuid-Afrika'sMalan doen?
Engeland zal machteloos zijn om te
voorkomen, dat andere statengroepen
zich naar het dominionvoorbeeld ver
enigen zonder'dat daarvoor een excuus,
zoals Londen dat vroeger had, bestaat.
In Zuid-Amerika heeft men bijvoorbeeld
iets dergelijks in de zin. welk plan als
een bedreiging voor de Britse handel
wordt beschouwd.
Costello's zet is echter handig genoeg,
omdat men te Londen juist zoekt naar
een formule om het dominionstelsel te
kunnen uitbreiden, zo nodig tot de lan
den van West-Europa. Sommigen zien
dit als het enige middel om de Britse
overzeese economie met die van het vas
teland te coördineren.
NIET MEER NEUTRAAL?
Costello is reeds eerder tot de aanval
overgegaan, namelijk met een nieuwe
campagne tegen de afscheiding van
Noord-Terland.
De Valera doet voor zijn rivaal-niet
onder en ook hij voert een heftige agi
tatie voor de aansluiting vanUlster.dat
er zelf niets van horen wil. Economisch
en sociaal behoren de zes graafschappen
tot het verenigd koninkrijk. Ook ver
schillen zij eeuwenlang van Eire Ln
godsdienst, cultuur -en geaardheid.
Inwilliging van Eire's eisen is blijkbaar
de Driis voor opneming van het land in
het algemene Atlantische defensiesy
steem. In de jongste oorlog was Ierlands
neutraliteit een hinderlijk obstakel en
bovendien een voortdurende bedreiging
van Engelands Westelijke flank. Vooral
Amerika schijnt thans te hameren op de
verwijdering van deze eevaarüjke leemte
In de geallieerde strategische positie.
Een oplossing voor al deze problemen
schijnt echter voorlopig nog verre.
Trouwens ook wanneer we de kring
kleiner trekken, is het bevreemdend,
dat de aandelenkoersen steeds dalen.
We lezen van toenemende omzetten in
de industrie, van een grotere arbeids
productiviteit, van een verblijdende op
leving der Indonesische economie, die
haar export van maand tot maand
ziet stijgen en daardoor in staat is in
toenemende mate de kapitaal- en con
sumptiegoederen te importeren, onder
nemingen als de Leverbros, de Amster
dam Rubber, de H.V.A. publiceren
moedgevende beschouwingen over hun
bedrijfsmogelijkheden etc., maar niet
teminde koersen dalen.
Heeft minister Lleftinck hier de
schuld, omdat hij nog voortdurend
bezig is het spaarkapitaal ten be
hoeve van de Schatkist af te romen?
Dan draagt hij wel een zeer grote
verantwoordelijkheid en moge de
apathie op de geld- en goederenbeur
zen hem een „mene-tekel" zyn om zo
spoedig?mogelijk de belastingdruk to
verlichten en daardoor de geneigd
heid tot sparen en Investeren by onz®
fr*?«Uring te bevorderen.
