Constellation «Nijmegen" in
Schotland verongelukt
35 der 40 inzittenden kwamen
om het leven
Onder hen de „luchtmillionairs"
Veen endaal en Parmentier
WEERBERICHT
HALFSTOK
Met een enkel woord
87ste Jaargang
DONDERDAG 21 OCTOBER 1948
No. 26520
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. w, Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f4,15 per kwartaal; 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red, 21507
Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 57055
De hedennacht verongelukte K.L.M. Constellation „Nijmegen"
r Een schok van ontsteltenis en ontroering is door ons land gegaan!
Zoals wy hedenmorgen vroeg reeds per bulletin bekend maakten, is heden
nacht om ongeveer kwart over twaalf het K.L.M.-iyntoestel, de Constella
tion P.H.-T.E.N., de „Nijmegen", dat gisteravond om halftien uit Amsterdam
was vertrokken, neergestort op het land van Thomas Neil, anderhalve
kilometer van het dorp Tarbolton in Schotland, op 8 K.M. afstand van het
vliegveld Prestwick. Er bevonden zich 40 inzittenden aan boord, waarvan 30
passagiers en 10 leden der bemanning. Van de passagiers vonden 28 de dood
en van de bemanning 7. Het toestel was op weg naar New York.
DE DODENLIJST.
Van de bemanning kwamen onmiddel
lijk 7 om het leven- De boordwerktuig
kundige J. J. Beukenkamp uit Amstel
veen en de steward P. J. Overbeek uit Am
sterdam zwaar gewond. De stewardesse,
mej. Elsie A. M. Fey uit Amsterdam,
kwam er nog het beste af. Haar verwon
dingen schiinen minder ernstig te zijn.
Gedood werden de volgende leden van
de bemanning:
K. D. Parmentier, Badhoevedorp,
piloot:
C. J. O'brien, Ierland, tweede piloot;
H. W. W. Parks, Engeland, derde pi
loot;
H. P. P. Hurts, Amsterdam, telegra
fist;
W. Bleuze, Rotterdam, tweede tele
grafist;
B. Timmer, Veenhuizen, boordwerk
tuigkundige; J. C. Mink, Den Haag,
steward.
Onder hen die omkwamen, bevonden
zich de bekende piloot Parmentier en
de K.L.M.-directeur en oud-piloot Hen
drik Veenendaal.
IN AANRAKING MET
HOOGSPANNINGSLEIDING.
Het toestel kwam met een hoogspan
ningsleiding in aanraking, w*aarop de
gezagvoerder K. D. Parmentier meldde,
dat aan boord brand was uitgebroken.
Het vliegtuig cirkelde daarna twee
maal» laag over het dorp Tarbolton en
de piloot trachtte nog een noodlanding
te maken, voordat het viel. Een inwo
ner van het dorp, die zich naar de
plaats van het onheil begaf,, zeide, dat
er vlammen en lichtschijnsels te zien
waren op verscheidene delen van het
vliegtuig toen het over het dorp vloog..
De landbouwer Neil, op wiens land
de machine neerkwam, ging te voet
naar het dorp Tarbolton, om mensen
te waarschuwen. Geneeskundige hulp,
politie, brandweer werden gealarmeerd.
Zij begaven zich zo snel mogelijk door
de mist naar de plek.
Toen de „Nijmegen" aan de grond
was gekomen, schoot zy door een
heg, stak de weg over naar de boer
derij, ging door de aan de andere
kant van de weg staande heg en
kwam tot stilstand op het land. Het
toestel vernielde de telefoonlijn, zodat
de verbinding van de boerderij met
de buitenwereld werd afgesneden.
Twee wielen van het toestel werden
circa 200 meter van het wrak aange
troffen, het derde wiel werd nog tach
tig meter verder gevonden. Een der
motoren lag op ongeyeer 100 meter,af
stand van de vliegmachine. Wrakstuk
ken van het vliegtuig vlogen naar alle
richtingen.
De heer Patrick Dollan „public rela
tions officer" van de „Lockheed Air
craft Corporation" zeide, dat hij van
een der Lockheed-vertegenwoordigers
op de plaats van de ramp het volgende
had vernomen' „Om kwart over twaalf
naderde de K.L.M.-Constellation het
vliegveld Prestwick. Het was mistig en
het toestel vloog te ver over de lan
dingsbaan door Het toestel meldde: ik
heb iets geraakt, ik sta in brand. Ik
tracht te stijgen. Enkele ogenblikken
later viel het naar beneden".
WEINIG VERANDERING.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meest zwaar bewolkt met plaatselijk
nu en dan enige motregen. Matige tot
krachtige en langs de Waddenkust tij
delijk harde wind tussen Zuid-West en
West. Weinig verandering in tempera
tuur,
22 OCTOBER
Zon op: 7.16 uur; onder: 17,32 uur.
Maan op: 19.37 uur; onder: 12.34 uur.
(V.M.).
Hoog water te Katwijk te 5.54 en
18 08 uur.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Gelijk gezegd, brachten slechts twee
der 30 passagiers er het leven af. De
ene is de heer W. H. Philippo uit Sas-
senhelm. de andere mevr. Mathilde Ka
tharine Rohrs. een Amerikaanse, die
Der KLM terugkeerde naar haar vader
land. Voor zover thans bekend zijn beide
vrü ernstig gewond.
Bij de overige 28 gedode passagiers
bevonden zich de volgende 10 Nederlan
ders.
Mevr. Marie Katherina FuldWar-
schauer uit Naarden;
haar echtgenoot Edgar Fuld uit Naar
den, bankier te Amsterdam en een be
kende figuur in luchtvaartkringen en
zijn dochter, Milly Mary Fuld uit
Naarden;
Karei Abraham de Leeuw. Amster
dam;
Arie Philiopo uit Sassenheim;
Eliazar Pinto, Amsterdam;
Roseth Engilina Pinto, Amsterdam;
Generaal-Majoor Gysbertus Sas,
Washington
Herman us Franciscus Tol, 's-Graven-
hage;
Hendrik Veenendaal. directeur KLM,
Wassenaar.
Met uitzondering van mevr. Rohrs
kwamen alle buitenlandse passagiers om
het leveh. Het waren de volgende 18:
Mary Badir, USA; Henry Finnie,
USA; Paul Christo C'atselides, Grieken
land; Maria Gamanova, Tsjecho-Slo-
wa-kijé; David Heumann, Duitsland;
William Hilarius, Zuid-Afrika; Alfred
Hohenlohn, Oostenrijk; Austin Fran
cis Ed Mc Innerryv, Groot Brittannië;
James Rarapas, USA; John Reichel,
USA; Maria ReicheL Oostenrijk; Lud-
wig F. Rohrs, USA; Floriance
Schlumpf, Zwitserland; William Fran
cis Gale. USA: Ruppert Wedermever,
USA; Emma Wedermeyer, USA; Ru
bin Radzanowicz, Polen; Hena Chaja
Radzanowicz. Polen.
De overlevenden werden naar het Kil-
marcock Ziekenhuis en het Ballochmy-
le-hospitaal vervoerd, vijf mijl van Tar
bolton. Zij kregen merendeels ernstige
brandwonden en enkele hunner waren
niet in staat him namen op te geven.
SOMBERESTEMMING OP
SCHIPHOL.
.Op Schiphol veroorzaakte het bericht
van de verschrikkelijke ramp uiteraard
een zeer gedrukte stemming. Tal van
K.L.M.-officials spoedden zich naar het
vliegveld, teneinde te assisteren bij de
werkzaamheden, die een dergelijk onge
luk met zich brengt. Onmiddellijk nadat
de eerste meldingen over de 34 veron
gelukte inzittenden waren ontvangen
op het kantoor van de stationsdienst
en de adressen waren gadegeslagen,
werden maatregelen getroffen om de
nabestaanden zo snel mogelijk op de
hoogte te stellen van het rampzalige
nieuws.
In groepjes stonden leden van het
personeel bijeen en luisterden zwij
gend naar de berichten, die zich snel
dood van een der beste en bekendste
piloten van de K.L.M., Parmentier,
drukte zijn stémpel op gans Schiphol,
DE HEER H. VEENENDAAL.
De heer Hendrik Veenendaal werd op
26 Juli 1899 te Maarn bij Utrecht gebo
ren. Van de lagere school af deed hij te
Utrecht gedurende 5 jaar in'een garage
dienst als hulp-automonteur. Op 7 Fe
bruari 1921 trad hij bij de K.LJVI, in
dienst als monteur, in welke functie 1$
beurtelings op de vliegvelden Schiphol
en Waalhaven werkzaam was. In 1930
werd hem de opdracht gegeven, om in
de Ver. Staten, nl. in Hartford, Connec
ticut, bij de „Pratt en Whitney" fabriè-
ken de nieuwe „Wasp"-motor te bestu
deren en sindsdien maakte hij geregeld
reizen naar de nieuwe wereld, belast
met het overnemen van vliegtuigen en
motoren, van Amerikaanse fabrieken
voor de KJL.M De heer Veenendaal, die
inmiddels in 1931 tot hoofdwerkmeester
was bevorderd, maakte dsae reizen
meermalen in gezelschap van de heer
P. Guillonard, hoofd technisch bedrijf
der K.LJVI, In 1934 reisde hij, met Par
mentier, naar Santa Monica om het
eerste Douglas DC-2 toestel voor de
K.L.M. over te nemen. In 1939 zouden
de heren Guillonard en Veenendaal bei
den in de Ver. Staten een proefvlucht
van een Sikorsky-toestel meemaken. Er
was echter slechts één plaats open en
alleen de heer Guillonard kon meevlie
gen. Het vliegtuig verongelukte en de
technische bedrijven der K.L.M. verlo
ren in de heer Guillonai'd een kundig,
vooruitstrevend en sympathiek leider.
Medio 1939 werd de heer Veenendaal
als zijn opvolger benoemd.
Na de bezetting en bevrijding van
Nederland x^erd de heer Veenendaal,
die ook reeds in de vorige oorlog de wa
penrok gedragen had, nl. toen als ge
woon dienstplichtige van het corps mi
trailleurs, opnieuw in 's lands dienst
geroepen.. Hy werd op 11 Juni 1945 re
serve-kapitein voor algemene disnsten
bij het Militair Gezfjg. Kort daarop
hervatte hy zijn functie als hoofd
technisch bedrijf der K.L.M. en op 7
Februari 1946 vierde hij zijn 25-jarig
dienstjubileum. In April 1946 werd de
heer Veenendaal benoemd tot directeur.
€uNa de oorlog heeft hii, naar men ons
van de zijde der K.L.M. mededeelt, op
voorbeeldige en energieke wijze het
K.L.M.-tschnisch bedrijf uit de grond
gestampt en dusdanig georganiseerd, dat
de snelle uitbreiding onder zeer moei
lijke omstandigheden kon worden op
gevangen.
GEZAGVOERDER PARMENTIER
IS NIET MEER
De K.L.M.-Iuchtmillionnair, die we
reldbekend werd door de vlucht met
de.„Uiver" van 20 tot 24 October 1934
naar Melbourne, is op zyn post ge
vallen. Op de dag af veertien jaar
later.
Parmentier werd 26 September 1904
te Amsterdam geboren. Hij kreeg, zoals
de meeste K.L.lN^.-piloten uit de jaren
van voor de oorlóg, zijn vliegeropleiding
bij de militaire-luchtvaartafdeling te
Soesterberg. 29 November 1926 meldde
hij zich bij de toenmalige kapitein W.
Versteegh, die destijds leider der mili-
De omgekomen K.L.M.-directeur
Veenendaal.
OP Neerland's eerste luchthaven
hangt de vlag halfstok en met de
KIj.M. rouwt heel het land. In de
afgelopen nacht is een trotse K1.M.-
vogel, de Constellation „Nijmegen", wel
ke gisteravond in de gewone lijndienst
van Schiphol naar New York was ver
trokken, tijdens de voorbereiding van
de tussenlanding in Schotland In aan
raking gekomen met een hoogspan
ningskabel, vervolgens in brand gevlo
gen en ten slotte in vlammen gehuld
neergestort, waarbij 35 van de 40 in
zittende personen om het leven kwa
men. Van de dertig passagiers werden
er achtentwintig gedood, van de uit
tien koppen bestaande bemanning niet
minder dan zeven
Onder de namen der slachtoffers vin
den wij die van Koene Parmentier en
Hendrik Veenendaal, twee piloten, die
een grote persoonlijke bijdrage hebben
geleverd tot de vestiging van Neerland's
voortreffelijke reputatie op luchtvaart
gebied, twee pioniers, die mèt Geyssen-
dorffer, Piet Soer en zovele anderen de
tol van hun leven hebben gebracht in
dienst van het bedrijf; dat het rood-
wit-en blauw, over de ganse aardbol met
ere heeft vertoond.
Het is een droevige co-incidentie,
dat Parmentier de dood vond op de dag,
waarop hij juist vóór veertien jaar zijn
onvergetelijke tocht naar Melbourne
aanving in een wedstrijd, waarin hij
na een meesterlijk-uitgevoerde nood
landing op de renbaan in Albury. de
wereld verstomd deed staan door met
een normaal verkeersvliegtuig beslag te
leggen op de tweede plaats, slechts
overtroffen door de speciale race
machine van Scott en Campbell Black.
Hij verkoos de eerste plaats in de
handicaprace toen boven de tweede in
ae snelheidsrace.
Veenendaal, een- luchtmillionair als
Parmentier betrouwbaar en' bekwaam
piloot als hij, die op de transatlantische
trajecten en op de Indië-route even
goed thuis was als op het „buslijntje"
op Brussel, Parijs en Londen. Beiden
doorkneed in het vak, Parmentier in de
laatste jaren hoofd van de vliegdienst.
Veenendaal naast Plesman de techni
sche directeur, de vaderlijke vriend van
de gehele techfldsche staf, de piloten
incluis. Met hen: drie-en-dertig kost
bare mensenlevens, vernietigd door één
slag van het Noodlot, betreurd door hun
verwanten en vrienden.
V ANMORGEN is op Schiphol de
vlag niet verder dan halfstok ge
hesen. En wij hebben er bij ge
staan met eerbiedig ontblote hoofden
en onze gedachten waren bij hep, die
nog ge^n 12 uur tevoren op dezelfde
plaats blijmoedig en opgewekt in het
vliegtuig waren gestapt, dat hen de
Grote Reis zou doen ondernemen. De
vliegtuigen kwamen en gingen met de
regelmaat van elke dag; de stemming
was gedrukt, maar het leven ging ver
der.
Zo is het leven nu eenmaal, hoe har
teloos dat soms ook moge schijnen
De verongelukte gezagvoerder
K. D. Parmentier.
taire vliegschool- was. De sergeant
majoor P J. van der Griend t werd
Pórnfentier's instructeur. Op 7 April
1927 werd Parmentier gebrevetteerd.
Spoedig daarna werd hij bij de K1.M.
gedetacheerd. Op 1 Mei 1929 kreeg
Parmentier een vaste aanstelling bij de
Ned. Luchtvaartmaatschappij. In Octo
ber 1933 zond de heer Plesman hem
naar Amerika om alle hulpmiddelen ter
beveiliging van het nachtvllegen te be
studeren.
Parmentier's prestaties met de Uiver
hebben de belangstelling van de ganse
wereld getrokken.
Parmentier vloog op alle lijnen der
K.L.M. Hij bracht na de bevrijding de
eerste K.L.M. Lockheen „Constellation"
en de eerste K.L.M. Douglas DC-6 van
Amerika naar Nederland.
De heer Parmentier was hoofd van
het vliegbedrijf der K.L.M.
DE HEER EDGAR FULD.
De heer E. Fuld werd op 9 Januari
1890 te Amsterdam geboren. Na de
openbare handelsschool te Amsterdam
te hebben bezocht, werd hij te Frank
furt, Hamburg en Londen opgeleid in
het bankbedrijf en trad ih 1913 in
dienst bij de firma Lippmann, Rosen
thal en Co. In 1914 werd hij procuratie
houder en in 1920 firmant. De heer
Fuld was mede-oprichtër van de eer
ste Luchtvaart-tentoonstelling Amster
dam (Elta) en van de KLM. Hij was
bovendien jarenlang bestuurslid van de
Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart, waar
hij o.a, de functie van 2de penning
meester, tweede secretaris en bibliothe
caris vervulde. In 1912 behaalde hij in
Engeland het brevet van ballon-com-
mandaik. Hij was de eerste burger, die
in -een vliegtuig van Engeland (Felix-
towe) naar Nederland (.Den Helder)
reisde. De heer Fuld was commissaris
der N.V. Pletterij v.h. L. J. Enthoven
en Cie te Delft, van de N.V. Combi
natie Pletterij-Nederhorst te Curacao
en van de N.V. Zuidafrikaansë Han
delshuls, Amsterdam, en bestuurslid
der Amsterdamse Bankiersvereniging.
De heer Fuld was o.m. ridder in de
Oranje Nassau Orde, welke onderschei
ding hij bij het 25-jarig bestaan der"
KJ4.V.VX,. ontving, en c^ager van de
gouden luchtvaartmedallle. Hij was in
luchtvaartkringen een bekend publicist
en de zoon van de bankier Max Ernst
Fuld en Marianne Elias Rosenthal. Hij
was een kleinzoon van de stichter
George Rosenthal der bankiersfirma
Lippmann, Rosenthal en Co. en tevens
lid dier 'firma.
De heer Fuld was gehuwd met Marie
Katharina Elisabeth Warschauej:. Het
echtpaar heeft vier kinderen gehad. Het
jongste 'daarvan Milly Marie, geboren
2 October 1923 was, gelijk gemeld, met
haar ouders in 'het verongelukte vlieg
tuig.
De heer Fuld was destijds ondervoor
zitter en onder-commandant van de
Vrijwillige Burgerwacht Amsterdam,
penningmeester van het generaal Snij
ders-fonds en secretaris der Ver, „Steun
'der burgerwacht". Voorts o.m, lid van
de Raad van Commissarissen van de
K.L.M.
MEVROUW HERTZBERGER.
Mevrouw Rozet Hertzberger, die met
haar echtgenoot, de Amsterdamse ma
kelaar E. Pinto, eveneens tot de slacht
offers behoort, was gekend in verband
met de reportages, welkezij "Voor de
AVRO tfnaakt. Thans bevond zij zich
met haar echtgenoot op weg naar Lima
(V.S.) waar zy zich met de hëer Pinto
zou vestigen en waarheen zij vooraf een
oriëntatiereis wilde maken; ook hier
zou zij enige reportages voor de AVRO
verzorgen.
Voor de oorlog was zij verbonden aan
de personeelsafdeling van de Byenkorf.
Zij was 43 jaar oud.
GENERAAL MAJOOR J. SAS.
Generaal-majoor Gijsbertus Jacobus
Sas werd 1 Augustus 1892 te Leeuwar
den geboren. In 1910 kwam hij op de
Kon. Mil. Academie te Breda; hy werd
in 1913 beëedigd als tweede luitenant
der artillerie. In 1917 tot le luitenant
bevorderd, werd hy in 1923 bij de Ho
gere Krijgsschool gedetacheerd en ver
volgens in 1928 bij de generale staf. In
1927 volgde zijn bevordering tot kapitein
en in 1938 tot majoor. Inmiddels was
BINNENLAND.
1 October is de geneeskundige dienst
van de zeemacht in het Oosten van Ba
tavia naar Soerabaya overgeplaatst en
gevestigd op het Marine-etablissement
aldaar,
In de periode van 22 October tot 14
November zullen door de K.L.M. vijf
extra vluchten voor de „Unesco" ge
maakt worden. In totaal zullen 212 pas
sagiers van Parijs, of naar Damascus of
naar Instanbul vliegen, zy zullen deel
nemen aan de derde Jaarvergadering van
de „Unesco", die van 17 November tot
11 December te Belroeth zak worden ge
houden.
De adjudant van H. M. de Ko
ningin. kapitein-vlieger R. J. E, M. 'van
Zlnnicq Bergmann, is aan een ernstig
auto-ongeluk ontsnapt. De door hem
bestuurde auto kwam ten Zuiden van
Lyon in botsing met een vrachtauto. De
heer Van Zlnnicq Bergmann werd niet
gewond, maar zijn auto ls ernstig be
schadigd.
BUITENLAND.
"De bouw van nieuwe oorlogsschepen
ln de Sovjet-unie betreft voornamelijk
onderzeeërs, waarvan er 250 ln dienst
zyn en nog een volle 100 in reserve,
aldus de 15de editie van .Janes Fighting
Ships", het bekende standaardwerk „Het
ls daarom duidelijk, dat de Sovjet-unie,
evenals Duitsland vroeger, geneigd is
voornamelijk te vertrouwen op de duik
boot bij de strljo ter zee", zo wordt in
het voorwoord van dit werk verklaard.
Een militaire woordvoerder van de
Chinese regering heeft bevestigd, dat
Tsjefoe, de haven van Sjantoeng, verlo
ren ls gegaan. Om Talyoean, de hoofd
stad van Sjansi. wordt hevig gevochten.
Uit gezaghebbende bron te Londen
wordt vernomen, dat Oe Kyaw Nyeln,
minister van buitenlandse zaken van
Birma, zyn Engelse collega Bevln waar
schijnlijk binnen enkele weken te Lon
den zal ontmoeten.,,
Leon Pigeon onderdirecteur van de
afdeling politieke aangelegenheden aan
het Franse ministerie van overzeese ge
biedsdelen, is benoemd tdt hoge com
missaris van Frankrijk ln Indo-Chlna,
als opvolger van Emile Bollaert. Generaal
Blalzot, bevelhebber der Franse troepen
ln Indo-Chlna. zal deze functie tijdelijk
waarnemen.
Politieke kringen te Teheran voor
spellen een spoedige val van de regering
Hazhir, daar het parlement van mening
verschilt over de tegen de voormalige
premier Ghavam es Soeltaneh geuite be
schuldiging van omkoping Deze zelf
bevindt zich te Parijs waar hy onmid-
deliyk na zijn aftreden eind 1947 heen
ging.
De Amerikaanse marine ls bezig ln
Engeland strategische voorraden aan te
leggen van vllegtuigbenzlne voor de
luchtbrug, zo heeft het Amerikaanse de
partement van marine medcgedéeld
Lt.-generaal George Stratemeyer,
chef van het Amerikaanse luchtverdedi
gingscommando, heeft in een rede te De
troit verklaard, dat e'en vliegtuig van de
AmerikaanseJ luchtmacht met raketaan-
dryving, de Sx-1, een snelheid had be
reikt van 1600 km. per uur.
Het aantal doden ten gevolge van
de uitbarsting van de vulkaan Villarrlca
ln Zuld-Chlll bedraagt tot dusver 40
Velen worden nog vermist. Men raamt
6000aantaI verloren Begane stuks vee op
—De Londense graafschapsraad heeft
de plannen goedgekeurd om een grote
strook gronds op de Zuid-oever van de
rivier de Thames, in het hart van Lon
den, te bestemmen voor een cultureel
centrum. Dit plan zal een. 2.000,000 pd
sterling kosten,
Mej. Allee Degeer, lid van de Bel
gische Senaat, is volgens een mededeling
ln het communistisch orgaan „Le Dra-
peau rouge" wegens „gebrek aan disci
pline" uit de communistische partij ge
stoten.
Sir Maurice Peterson, de Britse am
bassadeur te Moskou, die sedert einde
Juni met ziekte-verlof ls geweest, heeft
na zyn terugkeer te Moskou een onder
houd van drie kwartier met Molotof ge
had.
Volgens het met Amerikaanse licen
tie verschijnende blad „Der Abend" is
Thuener. hoofd van de criminele politie
te Mecklenburg, vergezeld van enkele
politiefunctionarissen, naar West-Dults-
land uitgeweken met medeneming van
de volledige dossiers over de reorganisa
tie van de politie ln de Sovjet-zone.
Het Brits militair bestuur te Beriyn
heeft in antwoord op een protest van de
onder communistische Invloed staande
bond van Nazi-slachtoffers tegen het
ontslag van gemeente-ambtenaren ln de
Britse sector de beschuldiging geuit, dat
ln de Sovjet6ector „politieke vervolging
op grote schaal" plaats heeft.
hy in 1936 aangesteld als militair atta
ché te Berlijn.
Majoor Sas is het toen geweest, die
herhaaldelijk de Nederlandse regering
gewaarschuwd heeft omtrent de ge
varen, die Nederland bedreigden, zo
als na de bevrijding door hem is ont-
huid. Hij had deze gegevens van ge
neraal Oster, met wie hy partlciilier
zeer bevriend was geraakt en die
meende op deze wyzc Europa voor
een ramp te kunnen redden. Majoor
Sas heeft eveneens gepoogd Noorwe
gen te waarschuwen voor de inval,
die in dit land beraamd werd.
Hier te lande heeft men de inlich
tingen van majoor Sas gewantrouwd,
menende dat hij een werktuig was in
een handig Nazi-spel. Achteraf is ge
bleken, dat de informaties van majoor
Sas volkomen juist waren. Bij het uit
breken van de oorlog week hij naar En
geland uit, waar hij in Juni 1940 be
vorderd werd tot luitenant-kolonel. Van
19401942 was hy commandant van de
Nederlandse troepen in Canada. In
1943 tot kolonel bevorderd, diende hij
in Engeland en Amerika de regering
op verschillende wyze. Na de bevrijding
werd hij in 1946 aangesteld tot militair
attaché te Brussel. Sedert Augustus
1947 was hU als zodanig te Washington
werkzaam. In October 1946 werd hij be
vorderd tot generaal-majoor.^
DE HEREN A. EN W. H. PHILIPPO.
De heer A. Philippo was een zeer be
kend figuur in bollenkringen. Hij was
een der directeuren van de firma N.V.
Gebr. van Zonneveld en Philippo in de
Hoofdstraat te Sassenheim, gehuwd
doch kinderloos.
De heer W. H. Philippo, die zwaar
gewond is, is een broer van de heer A.
Philippo en eveneens directeur van
genoemde firma. Hij is 31 jaar, gehuwd
en vader van twee kinderen.
Beide heren Philippo maakten regel
matig vluchten naar de Ver. Staten en
andere landen voor zakelijke aangele
genheden.
Spaakvijfde colonne gevaar
voor de vrede
REDE TE BRUSSEL.
De Belgische eerste-minister en mi
nister van Buitenlandse Zaken Spaak
heeft in het koninklijke circus te Brus
sel voor de Brusselse afdeling van de
Belgische socialistische partij een rede
gehouden over de internationale toe
stand, tijdens welke hij ln hoofdzaak
een herhaling gaf van zijn toespraak
tijdens de vergadering van de algemene
vergadering van de V. N. te Parijs,
Met betrekking tot de ontwapenings
voorstellen. der Sovjet-Unie betoogde
Spaak, dat deze slechts practisch door
gevoerd kunnen worden, indien de om
vang der bewapening in de oiiderschei-
dene landen kan worden bepaald en de
ontwapening aan de hand van een doel
treffende contróle kan geschieden; een
voorstel tot ontwapening zonder hier
bij richtlijnen te geven voor een scherp
doorgevoerde contróle noemde Spaak
boerenbedrog.
Een gevaar voor de vrede nocmdêf
de Belgische eerste minister het be
staan van de vijfde colonne ln Euro
pa en hy wees in dit verband op de
gebeurtenissen in Frankrijk. „De com
munisten zyn ongetwyfcld goede pa
triotten", zo merkte hy op, „doch hel
zyn Russische patriotten en wy mo
gen in dit verband nooit vergeten, dal
zy zich tydens de Duitse bezetting
eerst in het ondergrondse verzet heb
ben begeven toen dc Sovjet-Unie in
oorlog kwam".
Spaak vroeg zich af, of de Russische
wereld en het Westen elkaar wel ooit
zullen begrijpen en hij wydde in dit ver
band enkele woorden aan het verschil
van leefwyze en opvattingen.
Niettemin, aldus de Belgische pre
mier, is het mogelijk dat de Sovjet-
Unie cn*de Westerse wereld, ondanks
hun zo verschillende ideologieën, in
vrede kunnen leven.
Men zal evenwel allereerst een betere
atmosfeer moeten scheppen en er zal
meer begrip moeten heersen voor el-
kaars moeilijkheden.
Sprekende over het pact van Brussel
betoogde Spaak, dat er op het ogenblik
geen andere mogelijkheid ls ohi de vre
de te bewaren dan zich te verenigen
met de landen die dezelfde levensop
vattingen en dezelfde ideologie toege
daan zyn. wy willen evenwel niet sterk
zijn om een aanvalsoorlog te ontkete
nen, doch om, Indien het nodig mocht
zyn, de vrijheden en de waarden'te ver
dedigen, die ons lief zyn.