STADSNIEUWS
Officiële publicatie
Wat er in Indonesië
gebeurt
Kerkelijk Leven
Géén wrak, maar kundig strijder
voor zijn leven
Laatste Berichten
RECHTZAKEN
Aeschbacher
«ls Beethoven-vertolker.
WOENSDAG 20 OCTOBER
CONCERT VAN DE „LEIDSE
KUNSTKRING".
Zelden hoorden wy een pianist, die
zulke uiteenlopende reacties op ons uit
oefende en gewaarwordingen opriep ais
de Zwitserse Beethoven-vertolker Adrian
Aeschbacher, wiens faam reeds tot onze
stad door drong, doch die gisteravond
zich hier voor 'teerst op het concert
van de Leidse Kunstkring deed horen.
Vóór de pauze wisten wij gedeel
telijk door de keuze der werken - waar
lijk niet recht, wat van hem te denken,
maar daarna tekenden zich spel en per
soonlijkheid sterker af. Toen kwam de
pianist op het niveau, waarop hij in
staat was, Beethoven's diepte en
schoonheid op monumentale wijze en
waarachtige wijze te peilen en over te
dragen, speciaal in de 32 Variationen
in C moll, minder in de Appassionata,
het sterkst evenwel in de toegift, het
eerste deel der Mondscheinsonate,
waarin een bevrijdende harmonie met
ziel en geest ontstond.
Voor de pauze was 't een Aesch
bacher met een zéér eigen verteltrant,
maar één, aan wie wij gekunsteldheid,
trucs en effectbejag niet ontzeggen
konden.
Er was een galante oppervlakkigheid,
er waren grillige tempi, te sterk opge
zette dynamische contrasten en een
vaartvolle onstuimigheid, welke soms
onbeheerst aandeed.
Ook in technisch opzicht vielen er
aanvankelijk weerstanden te overwin
nen: een zekere krampachtige span
ning, waardoor de toon niet steeds vol
ledig tot bloei kwam en zeer bepaald
slordigheden, welke ook nog in de
hartstochtelijk bewogen Appassionata
opvielen.
De Sonate Pathétique bracht ons niet
de ontroering, welke zij geven kè.n en
met een verwoed Rondo k Capriccio als
„Die Wut über den verlorenen Gro-
schen", kon Aeschbacher, behalve be
grip voor het beeldende karakter van
dit uit Beethoven's nalatenschap door
Diabelli in 1828 uitgegeven opus, toch
vanzelfsprekend niet meer demonstre
ren dan een verbluffend virtuoos kun
nen.
Na de pauze bleek de stylistlsche wil
lekeurigheid merendeels overwonnen.
Beethoven's ware aard werd meer cn
meer gevonden, al kon Aeschbacher er
ons ook tóén nog niet volkomen van
overtuigen een „geroepene' of „uit
verkorene" te zijn, zoals hij meermalen
is gekenschetst, al behoort hij wel tot
de „groten" van zijn tijd. Misschien zou
ander Beethovenwerk dat wèl kunnen
doen.
Markant, analytisch vernuftig en vol
relief is Aeschbacher's spel ongetwij
feld en zo heeft hij ons ten slotte
zeker gevoerd in de hoge regionen van
Beethoven's kunst, althans veel dichter
daarbij, dan zich aanvankelijk liet aan
zien.
Het applaus, in het bijzonder na de
Mondschein, was allerhartelijkst en het
bewees hoe Aeschbacher vooral daar
mee het hart van zijn auditorium ge
raakt had....
H.
LEIDSE ACCORDEONVERENIGING
D. V. V.
Geslaagde avond.
De Leidse Accordeonvereniging D.V.V
die gisteravond in „Den Burcht" een
uitvoering gaf, kan op een succesvolle
avond terugzien. Helaas bleef het aan
tal aanwezigen (pl.m. 150) beneden'de
verwachtingen, maar de accordeonnis-
ten o.l.v. dc heer G. Knorr, hebben zich
hierdoor niet laten ontmoedigen. Inte
gendeel, er werd met veel enthousiasme
gemusiceerd, waarbij de voortreffelijke
homogeniteit van het korps te loven
viel. Na opening met de bekende wals
van J. Lindsay „Vineta-klokken", naar
een arrangement van D.V.V.'s direc
teur, werd een gevarieerd programma
afgewerkt, waarop ook enkele werkjes
van 'Vercli en Lehar voorkwamen, en
waarvan de vertolking ons de overtui
ging schonk, dat de leden ernstig heb
ben gestudeerd.
Het Dubbel-mannenkwartet „Sempre
Avanti", od.v. de heer J. v. d. Broek,
verleende met goede zang zijn gewaar
deerde medewerking.
D.V.V.'s voorzitter, de heer F. Zwa
nenburg, sprak een kort inleidend
woord, waarin hy het zeide te betreu
ren, dat zijn vereniging nog steeds is
uitgesloten van het verzorgen van b i.
een Plaatseencoi;eert. Spr. deelde voorts
mede, dat binnenkort het 19-jarig be
staan van de vereniging met een grote
feestavond in de Stadsgehoorzaal, waar
aan ook een cabaretgezelschap zal me
dewerken, zal worden herdacht.
Bij de politie zijn inlichtingen te
bekomen over een crême-kleurig mo
torjacht, dat onbeheerd in het Galge
water werd aangetroffen.
De urgentie ener dagblad
wetenschap in Nederland.
OPENBARE LES VAN
DR M. SCHNEIDER.
Gistermiddag begon dr M. Schneider
zijn in opdracht van het „Leids Uni
versity ts Fonds" te houden voordrach
ten over het dagbladwezen in 't Klein
Auditorium van de Rijksuniversiteit al
hier, met een openbare les over ,.De ur
gentie ener dagblad wetenschap in Ne
derland". Onder zijn gehoor bevonden
zich talrijke journalisten.
Na een inleiding, waarin gewezen
werd op de allerwege grote belangstel
ling voor vraagstukken van pers en
voorlichting tijdens en na afloop van
de cok ideologisch gevoerde tweede we
reldoorlog, gaf spreker een historisch
overzicht van de relaties tussen over
heid en pers in Nederland.
Eeuwenlang werkte de overheid de
pers tegen, na de periode van tegen
werking volgde een tijdvak van onver
schilligheid jegens het perswezen om
dan plaats te maken voor de periode
van samenwerking en medewerking die
ook organisatorisch steeds intensiever
werd. Daarnaast ging de regering over
tot het verstrekken van rechtstreekse
voorlichting, cmdat zij deze in gaan
zien als een onmisbare waarborg voor
het behoud onzer democratie.
Ondanks deze tendens naar voorlich
ting werden taak en functie van het
belangrijkste voorlichtingsorgaan, het
dagblad, nog steeds niet beter begrepen.
Het ontbreken van een ook theoreti
sche journalistenopleiding vertraagde 't
ontstaan van een dagbladwetenschap,
omdat deze twee vereenzelvigd worden.
Tot dusverre is er in Nederland slechts
een bescheiden begin met een dagblad
studie gemaakt.
Het zou gewenst zijn als de gehele
Nederlandse gemeenschap, die zichzelf
dank zij haar vrije pers Westers-demo
cratisch kan regeren, enig begrip van
haar dagbladwezen zou hebben. On
ontbeerlijk is m deze tijd van voorlich
ting en openbaarheid géworden een al
gemeen dagbladwetenschappelijke op
leiding voor die velen die leiding geven
of zullen geven aan ons maatschappe
lijk leven. Daarom verkrijge dagblad-
wetenschap in Nederland een urgentie
verklaring!
Na afloop van deze voordracht vond
een drukbezochte receptie plaats.
BODEGRAVEN
JUBILEUM T. OOMS.
Dinsdag herdacht de heer T. Ooms,
expeditiechef bij Turkenburg's Zaadhan-
del N.V., dat hij vóór 40 jaren bij deze
onderneming in dienst trad. De heer
Ooms mocht slechts enkele weken ge
leden zijn 52ste verjaardag vieren, zo
dat hij reeds als 12-Jarige knaap is mede
gaan werken aan het thans door geheel
Nederland bekende zpadbedryf van Tur
kenburg. Er is dan ook geen afdeling
waar de jubilaris niet gewerkt heeft. Hij
kent. het bedril f door en door en zelfs
heeft hij geruime tild zijn krachten ge
geven aan de bil het bedrijf behorende
eigen drukkerij. De laatste jaren vervult
de heer Ooms de verantwoordelijke func
tie van chef der expeditie en heeft er
voor te zorgen dat in een goede drie
maanden de zaadverzending voor een
geheel jaar wordt geëxpedieerd.
Het is thans wel gebleken hoe de ijver
en werkkracht van deze'jubilaris wordt
gewaardeerd. Men acht het een voor
recht dat deze functionaris, hoewel reeds
40 dienstjaren tellend nog niet de pen
sioengerechtigde leeftijd heeft bereikt.
De heer Ooms is secretaris van het
oensioens- en ondersteuningsfonds der
N.V. Turkenburg. terwijl hii voorts een
zeer gewaardeerde kracht is van het
nlaatselilk team van het Ned. Roode
Kruis.
Bedankt voor beroep Ds S. Neer
ken te Dedemsvaart die in de vacature
Houtman werd beroepen, heeft voor dit
beroep bedankt.
OEGSTGEEST
Bedankt voor beroep Ds F. J Jan
sen, Geref. predikant te IJsselstein,
heeft bedankt voor het beroep van de
Geref. Kerk (Morsch-Rijndijk) alhier.
DISTRIBUTIED1ENST LEIDEN.
Na-ultrelklng van bonkaarten 812 vindt
plaats voor zelf verzorgers en nlet-zeli-
verzorgers te
Katwijk voor Katwijk. Rynsburg en Val
kenburg;
te Lelden voor alle overige gemeenten
op Vrijdag 22 October a.s.
De loketten zijn geopend van 8.30 tot
12 uur en van 2 tot 4.30 uur.
Uit de Raadzaal
VEEL TE GROTE EN ONNODIGE
BREEDSPRAKIGHEID.
In vlot tempo heeft de raad Maan
dag een agenda van bijkans 30 punten
afgehandeld. In één uur tijds was de
raad er doorheen!
Erkend zij, dat het merendeel van
deze punten „gesneden koek" was, maar
niettemin was het een goede prestatie.
Het allerbelangrijkste besluit was on
getwijfeld dat inzake het brengen van
f.5 millioen op de begroting van dit
jaar voor de spoorwegplannen, waartoe
in principe reeds eerder was besloten.
Het betekent immers, dat een aanvang
zal worden gemaakt met het uitsnijden
van een doom in het vlees van de Sleu
telstad, waarnaar jaren lang is verlangd.
Eindelijk zal de overweg-misère dan
worden verwijderd, waarmede Leiden zo
lange jaren heeft gesukkeld. Einde
lijkDe jaren, die aan de verwezen
lijking nog zullen heen gaan, zullen
jaren zijn van aangename toekomst
muziek.
Het werk heeft een aanvang geno
men en dat stemt tot grote voldoening.
Het einde der beproeving komt zodoen
de immers in het verschiet.
Maar was het nu nodig om bijkans
vier uren te verdoen aan het voorstel
inzake het vaststellen der nieuwe sa-
larislarisregellng voor het gemeenteper-
soneel, van hoog tot laag?
In wezen had de heer Schüller gelijk,
toen hij er op wees, hoe de nieuwe
regeling in volslagen overleg met het
Georganiseerd Overleg tot stand was
gekomen en de raad dientengevolge wij
selijk zou hebben gedaan, om zonder
meer de regeling te aanvaarden. We
weten zeer wel, dat het de raad is die
ten slotte heeft te beslissen in dat
opzicht hebben de heren Vos en Woud
stra formeel gelijk! -- maar ls de raad
competent ln deze zo ingewikkelde ma
terie, die een aparte studie vereist van
gedegen omvang? De vraag is het ant
woord tevens. Ook wethouder Menken,
die bewjjs leverde de materie geheel te
beheersen, moest ln deze de heer Schül
ler gelijk geven, waar hij zelde, dat
slechts een „diepe duik" ln deze inge
wikkelde materie Inzicht kon brengen.
Zo is het!
Hier was een groot stuk werk gele
verd, waarbij met de hogere instanties
als het ware was geworsteld om het
hoogst bereikbare te verkrijgen. De or
ganisaties der betrokkenen waren daar
bij volledig gekend en hadden haar
fiat gegeven. Niet altijd con amore,
maar begrijpend en erkennend, dat
momenteel niet meer te bereiken viel.
Zo lag de situatie.
De Bondowoso-affaire
afgedaan?
FISCAAL ZIET AF VAN HOGER
BEROEP.
De Fiscaal bij de Zeekrijgsraad te
Soerabaja heeft het hoger beroep te
gen drie beklaagden ln de Bondowo-
so-zaak Ingetrokken. De beklaagden,
Nannink, Donze en Schlyper, waren
belast met de bewaking van het
transport gevangenen op het laatste
traject, n.l. van Pasoeroean naar Soe
rabaja,
Op 30 Juli J.l. stonden 14 mariniers
terecht in verband met het overlijden
van 46 gevangenen tijdens het transport
van Bondowoso naar Soerabaja in af
gesloten goederenwagens, in November
1947. De krijgsraad bij de zeemacht
sprak 13 der beklaagden vrij en veroor
deelde sergeant-majoor J. tot een
maand hechtenis, van welk vonnis de
Fiscaal hoger beroep aantekende.
„De Nieuwsgier" "van heden tekent
hierbij aan: Indien met de intrekking
van dit hoger beroep de geschiedenis is
afgedaan, zal de naam Bondowoso voor
de grote meerderheid van het Neder
landse en het Indonesische volk een
hoogst onaangename bijsmaak houden.
Zelden heeft een Nederlandse rechtbank
een vonnis geveld, dat het rechtsgevoel
minder heeft bevredigd dan dit en
waarvan zelfs de minister-president in
de Tweede Kamer moest verklaren.dat
het hem had bevreemd.
OPNIEUW RIJSTTOEWIJZINGEN.
Het Internationale Nood Voedsel Co
mité heeft bil de betrokken regeringen
aanbevelingen gedaan voor aanvullende
"«ttoewilzingen aan vier Aziatische lan
den, w.o. Indonesië. Krachtens deze aan
vullende toewijzingen zou Indonesië
33.000 ton ontvangen uit Ecuador. Mexi
co en de V.S.
ACTIVITEIT VAN BENDEN OP JAVA.
Twee ondernemingswachters gedood.
Aneta meldt uit Soerabaja, dat Zon
dag op de Noordelijke helling van de
Bromo. in het regentschap Probolinggo,
een ongeveer 80 man sterke bende ver
nietigd werd waarbij men enige leden
der bende gevangen nam. De bendele
den waren gekleed in uniformen der
T.NJ., verkeerden in een armoedige
staat en waren kennelijk op roof uit.
Een grote hoeveelheid vuurwapenen,
w.o. automatische kniemortieren en
landmijnen, werd in beslag genomen.
In de nacht van Maandag op Dinsdag
is ten Westen van Soerabaja een bende
opgerold, die zich schuldig had gemaakt
aan de beschieting van een Nederland
se militaire patrouille. Ten Z.O, van
Malang, werd een politiepatrouille aan
gevallen door een bende van 20 man.
Na een vuurgevecht trokken de aanval
lers zich terug achter de bestandslijn.
Ook uit West-Java wordt bende
activiteit gemeld, bijv. op het emplace
ment der onderneming Djaloepang, na
bij Kalidjati. De aanval werd met be
hulp van militairen afgeslagen, doch
twee der ondernemingswachters werden
gedood.
Algemeen erkende de raad feitelijk de
Juistheid van het bovenstaande, maar
niet temin moesten de sluizen der welspre
kendheid wagenwijd worden opengezet
en werden enige pogingen gedaan om
incidenteel enige wijzigingen aan te
brengen, waarvan vast stond, dat zij
door hogerhand niet zouden zijn geto
lereerd. Afgezien van de vraag ln hoe
verre deze voorstellen de bereikte balans
der verhoudingen in gevaar zouden
hebben gebracht
Gelukkig zag de raad in meerderheid
dat ook zelf wel in en werden alle voor
stellen successievelijk verworpen.
Het einde was, zoals van te voren
reeds viel te voorspellen: het aanne
men der regeling z.h.st.
Zeker, er waren enkele niet bevredi
gende onderdelen, culminerend in het
salaris van de Gestichten en dan voor
al voor wat betreft de uitwonenden.
Doch er was thans niet meer te doen,
zodat zelfs geen voorstel werd inge
diend.
Waarvoor dan al die welsprekend
heid, die slechts geld kost? En waarom
die breedsprakigheid en herhalingen?
Het werd over 7 uur, voor en aleer
de voorzittershamer voor de laatste
maal viel, toen reeds vele leden huis
waarts waren gegaan, zeker wetende,
dat er geen gevaar dreigde en het ver
eiste quorum bedenkelijk dicht werd
benaderd.
Neen, dat is niet de juiste manier
om de gemeentebelangen te behartigen
ert te dienen.
Wegens ziekte van de heer Lombert
werd het afwijzend praeadvies op zijn
voorstel opnieuw uitgesteld. Ook al
ware hij er geweest, zou dit noodge
dwongen wel het geval zijn geweest!
Het deed ons genoegen, dat wethou
der Jongeleen het boetekleed aantrok
en zijn persoonlijke aanval tegen de
heer v. Iterson in vorige zitting terug
nam. Het siert hem!
Ned. Hcrv. Kerk Beroepen te Krul-
nlngen H. de Rultor te Eek en Wiel; te
Drogeham A. H. Weenlnk, and. te Weesp;
te Buurmalsen en to Ooaterend op Texel
A J. den Donkelaar, cand. en hulppred.
te Nijmegen; te Bergen op Zoom J. C.
Wlase te Nieuwe Pekela; to Metoren en
Est J. G. Abbrlngh te Benschop.
Bedankt voor Burgwerd (toez.) J. Qroe-
neveld te Molkwerum; voor Strljcn A. de
Bruljn te Werkendam; voor Haaften J.
Zwljnenburg te Noorden. Aangenomen de
her.oem'ng tot voorganger der Ncd. Herv.
Evangelisatie te Nleuweschana A. v. d.
Horst, voorganger Evang. to Wiorlngcn
(standplaats Den Oever). Benoemd tot
hulppred. te Slrlansland P. Moerman on
pred. te Nleuw-Loosdrecht.
Geref. Kerken Beroepen te Dalfsen
D. Kuiper te Rllland-Bath. Bedankt voor
Epe J. v. Hannelcn te Garijp; voor
Oegstgeest-Morsch, Rijndijk F. J. Jansen
te IJsselstein; voor Suameer K. Boorema
te Klelwlndeweer.
Geref. Kerken art. 31 K.O. Beroepen
te Bunschoten-Spakenburg I. de Wolf te
Enschedé.
Chr. Geref. Kerken Beroepen to
Ouderkerk a. d. Amstel G. Rijkeen te
Middelburg. Tweetal te Papendrecht D.
Drlessen te Vlaardlngen en J. H. Velema
to Bunschoten.
Generale Synode der
N.H. Kerk.
UITSPRAAK OVER DE
„AMBTELIJKE VERGADERINGEN".
Op de zitting van gisteren der Gene
rale Synode der Ned. Herv. Kerk op
„Woudschoten" werd de eerste ordi
nantie „voor de ambtelijke vergaderin
gen" behandeld. Prof. dr A. A. van
Ruler en mr H. M. J. Wagenaar waren
als leden van de commissie voor de
kerkorde ter vergadering aanwezig.
Rapporteur voor de subcommissie voor
ordinantie 1 was ds H. W. te Winkel.
Art. 1, 2 en 3 werden vrijwel onveran
derd aangenomen. Bij art. 3 werd be
paald. dat de kerkeraad in de regel één
maal per maand doch ten minste zes
keer per jaar bijeenkomt. Art. 4 en 5
van ordinantie 1 werden aanvaard. Bij
art. 6 bepaalde de synode, dat de clas
sical vergaderingen ten minste twee
maal per jaar zullen bijeen komen.
Het voorstel: het mogelijk te maken,
dat een niet-predikant praeses van een
classis wordt, werd verworpen. Art. 7, 8
en 9 werden behoudens enige wijzigin
gen. vrijwel onveranderd vastgesteld.
Art. 10 werd eveneens vastgesteld, be
halve de benoeming en het aantal var.
Wederom de zaak „Rauter".
Een lange ry belangstellenden wacht geduldig op het Plein te 's-Gravcn-
hage voor het gebouw van de Hófce Raad. Daar behandelt immers straks
de Bijz. Raad van Cassatie het hoger beroep van Rauter, tegen wie op 4
Mei van dit jaar de doodstraf werd uitgesproken.
Binnen is dc hoge zaal al vol publ lek, wanneer Rauter om tien uur vyf
binnenstrompelt. HU is gekleed in een groene uniform zonder enige on
derscheidingstekens. De in bezettingstijd zeer doorvoede politie-generaal,
die toen een minder snuggere indruk maakte, is tot normale lichaamsom
vang teruggebracht, terwijl zijn gelaatstrekken moeilijk leesbaar zUn wegens
de littekens van de hem in 1944 tocg ebrachto verwondingen.
(Van onze correspondent)
Een spannend duel.
Nu wordt nog zóveel publiek toegela
ten als de zaal bevatten kan, aan staan
plaatsen, hetgeen aan een deel der
journalisten het uitzicht beneemt.
De fotografen doen hun werk en te
10.15 uur treedt de Raad binnen. HU is
als volgt samengesteld:
President: Mr H. Haga; Rechtsge
leerde Raadsheren: prof. mr dr J. H.
Verzyl, prof. mr dr S. van Brakel, prof.
mr W. P. Pompe; Militaire Raadsheer:
luitenant-generaal P. V/. Best Byzit-
ters: vice-admlraal P. J. Heeris en mr
F. M. Westerouen van Meeteren; Pro
cureur-Fiscaal: mr A. M. baron van
Tuyll van Serooskerkon; Griffier: mr
H. van Oordt; Raadsman: mr K. van
Rljckevorsel.
Terstond ontwikkelt zich een geani
meerd debat tussen president en appel
lant over de bevoegdheid van de Raad.
Rauter houdt staande dat hii als krijgs
gevangene slechts gedaagd kan worden
voor het rechtscollege, dat bestemd ts
voor Ned<- -Inndse officieren van gelijke
rang als hij. Rauter. De president ver
dedigt daartegen de bevoegdheid van
onze Nederlandse bijzondere rechtspraak.
Het landoorlog reglement en tal van
andere internationale verdragen worden
het voorjaar voor het Bijzonder Ge
rechtshof. Alleen: toen scheen men het
proces te zijn begonnen in de overtui
ging dat het een eenvoudige zaak was
en Rauter's doodstraf even vanzelfspre
kend. Sindsdien ls men zich bewust ge
worden van de moeilijkheden en juri
dische problemen, vooral rondom de
bevoegdheidskwestie. En dit drukt een
stempel op de behandeling.
Ook de houding van het publiek is
anders. Een enkele maal klinkt er een
onderdrukt lachje, als Rauter rad en
hartstochtelyk verzekert, dat hij nooit
onwaarheid spreekt. Overigens luistert
het rustig naar zaken als Harstres ver
klaringen en de onwetendheid omtrent
het gruwzaam lot der naar Duitsland
weggevoerde Joden, zelfs van vrouwen
en kinderen.
„Als ik dat geweten had, had ik mU
lievei honderd maal laten doodschie
ten". verzekert Rau'er op haiUiorhte-
liik? toon. er oy wij zeilde d*l ook de
kerken toen nog goen kennis droegen
van de gruwelen en de gaskamers.
De „ordemaatregelen" en represailles
binnen onze grenzen zijn van heel wat
minder misdadige orde dan de Joden
vervolging. maar de hartstocht, waar
mede appellant zich verdedigt, wordt
er niet minder op. Integendeel, zU
schijnt nog toe te nemen, cn hoe klem
mender de beschuldiging is en hoe
VECHTPARTIJ TUSSEN ZWAGERS.
Revolver en messen kwamen er aan
te pas.
In het dorpje Nederwetten is Zondag
avond een aanslag gepleegd. De land
bouwersvrouw Van.N. en haar broer C.,
die in een welland koeien aan het mel
ken waren, kregen bezoek van de echt
genoot van de vrouw, die de samenwo
ning met haar sedert maanden verbro
ken had. Van N. wenste zijn vrouw te
spreken, doch C., die argwaan koester
de door de houding die de man aan
nam. maakte hiertegen bezwaar. Daar
op trok Van N. uit zijn borstzak een
revolver en vuurde een schot af in de
richting van C., doch de kogel miste;
Van N. schoot opnieuw, doch C. werd
niet geraakt.
Bij de derde poging ketste de revol
ver. C. vloog hem aan en er ontstoné
een worsteling, waarbij de aanvaller
aan het hoofd werd verwond. Even la
ter werkten de mannen met messen en
beiden werden gewond. Van N. maakte
zich uit de voeten, maar werd later in
zijn pension in Veldhoven aangehou
den.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 20 October.
Rauter de Vrantwoordeli]*-
spraak en de Londense overeenkomst
over de berechting van oorlogsmisdadi
gers worden ln het vuur gebracht.
Raufer is helemaal geen „wrak", ge
lijk wij na dc oorlog zijn gaan gelo
ven, evenmin is hü een minder snug-
fcre soldaat, zoals hij in bezettings-
iid leek. Hl-cr staat een scherpzinnig
en ter zake kundig man. die vastbe
sloten en beheerst ziin standpunt
en zijn leven verdedigt.
Ziin verdediger maakt slechts een klei
ne opmerking ter verduidelijking. De
tolk blijkt overbodig. De raadsheren en
bijzitters mengen zich niet in de strijd.
Het is een duel, door alle aanwezigen
met spanning gevolgd en de appellant
is zeker niet verslagen, als de president
overgaat tot de eigenlijke ten laste leg
ging en de Jodenvervolging onder de
loupe neemt.
Ook nu heeft de gedachtenwisseling
uitsluitend plaats tussen de president
en de appéllant. Nieuws wordt er niet
vernomen. Het is alles hetzelfde als in
J.A.P.I. KEERT NIET TERUG.
Daar de prijzen van bepaalde soorten
oud-papier met meer dan 50% gedaald
zijn en de vraag naar juist deze soor
ten zodanig ls afgenomen, dat de han
delaren grote voorraden hebben, waar
voor de industrie weinig of geen inte
resse heeft, zal de Jeugd Actie Papier-
Inzameling (J.A.P.I.)die oorspronke
lijk 1 October zou worden hervat, wor
den stopgezet Op de scholen zal der
halve de landelijke Inzameling niet her
haald worden.
Sovjet-voorstel verworpen.
De politieke commissie van de V.N.
heeft hedenmorgen het SovjetrussLsoh
voorstel tot gelijktijdige conventies in
zake de controle op de atoomenergie en
vernietiging van de bestaande atoom
bom-voorraden verworpen.
Ook het Indische voorstel, alle kwes
ties en voorstellen terug te verwijzen
naar de commissie voor de atoomener
gie, werd verworpen.
De commissie verwierp het Sovjetrus-
sisch voorstel met 39 tegen zes stem
men, bi] zeven onthoudingen.
De commissie besloot de grote vyf en
Canada te verzoeken om te pogen een
weg te vinden tot het weder op gang
brengen van de besprekingen ever de
controle op de atoombom. De betref
fende Canadese resolutie werd aan
vaard met 41 tegen zes stemmen by IC
on'-noudingen. In deze resolutie, dio
vjor de algemene vergane.'ing gebracht
zal worden, wordt het doe,- de Weste
lijke meerderheid in de commissie voor
de atoomenergie voorgestelde p*an aan
vaard.
DE SCALDIS MET PROF. PICCARD
UITGEVAREN.
De „Scaldis" waarop zich prof. Plc-
card bevindt, is gisteravond te 19 uur
van Dakar naar de Kaap Verdlsche
eilanden afgevaren. Ter hoogte van
deze eilanden zal, zoals officieel werd
medegedeeld, gedoken worden.
DE MIJNWERKERSSTAKING
IN FRANKRIJK.
De Franse politie is vanmorgen be
gonnen de stakers te verwijderen uit
de mijnen in het gebied van Monceau
les Mines (centraal Oost-Frankrijk),
teneinde de schachten voor onderlopen
te behoeden. In de meeste mynen bo
den de stakers geen verzet tegen de
politie.
De stakers zijn er gisteravond in ge
slaagd opnieuw de electrische centrale
te Carmaux te bezetten. ZIJ hebben de
ordedienst verplicht zich terug te trek
ken.
Hedenochtend was de toestand ge
spannen. Politieversterkingen werden
aangevoerd, terwijl de mijnwerkers met
tromgeroffel werden opgeroepen.
De hervatting van het werk in het
Oostelijk mijnbekken neemt toe. Heden
gingen er ln totaal 11.538 mijnwerkers
aan het werk, tegen 9.168 gisteren.
Thans is ruim 51% der mijnwerkers
in het Moezelbekken weer aan het
werk.
De situatie in het Noorden werd he
denmorgen „kalm" genoemd.
Men meent, dat te Lens spoedig maat
regelen genomen zullen moeten worden
om de veiligheidsdiensten bij de cokes
ovens te handhaven.
Uit alle mijnen van Auvergne en
Haute-Loire in het Zuiden zUn de vei
ligheidsdiensten teruggetrokken. In dit
gebied zyn normaliter ongeveer 2800
mijnwerkers werkzaam.
prof. dr H. de Vos werd eervol ontslag
verleend als kerkelijk hoogleraar te Am
sterdam. Een voordracht van drie werd
opgemaakt, die aan de theologische
faculteit van de Gemeenteiyke Univer-
siteit van Amsterdam voor zyn opvol-
de adviseurs der Generale Synode. Aanging zal worden aangeboden.
heid cp anderen kan afschuiven, des te
verwoeder worden zijn ontkenningen.
De president meet hem vermanen, 'n
behoorlijke toon aan te slaan en ver
zekert, dat appellant heus wel een
„fair trial" zal 'krijgen. Daarvoor staat
hij voor een Nederlandse rechtbank.
Ook de verantwoordelijkheid voor 't
mishandelen van gevangenen wyst
Rauter van zich af. Maar hij lijkt ons
lelijk door de mand te vallen als hy
beweert in 1943 nog niet geweten te
hebben wat „verscharfte Vcrnehmung"
was. terwijl hy in een brief van 1941
het over die onmenseiyke manier van
verhoren had.
Toen Rauter aldus iets van zyn zelf
verzekerdheid had verloren, kwam
raadsheer prof. Van Brakel met een
serie categorische vragen over het mi
litaire karakter van de S.S., over de
Standgerechten, de Silbertanne etc-,
waarby bleek, dat de höhere SS. und
Pollzelführer van zeer veel zaken onder
zijn ressort bitter weinig af wist al
thans zegt te hebben afgeweten.
Daarna werd de zitting tot twee uur
geschorst.
NIEUWE VOORZITTER
RAAD VOOR RECHTSHERSTEL.
By K. B. ls op zyn verzoek aan prof.
mr F. S. Gerbrandy op de meest eer
volle wyze ontheffing verleend van zyn
functie van voorzitter van de Raad
voor het Rechtsherstel onder geiyktlj-
dige aanwyzlng tot plaatsvervangend
voorzHter van gemelde Raad en is be
noemd tot lid en voorzitter van die
Raad mr L. A. Donker, lid van de Twee
de Kamer.
DE ENQUÊTE NAAR HET LONDENSE
BELEID.
In de vergadering der Tweede Kamer
is heden besloten de termUn, waar bin
nen de parlementaire enquête-commissie
inzake het Londense beleid der rege
ring haar werkzaamheden moet hebben
beëindigd, met een Jaar te verlengen.
Deze termijn zal dus 12 November 1949
eindigen.
Ter beurze bestond vShdaag een ge
deprimeerde stemming. De ongeani
meerde tendens moest worden toege
schreven aan het feit, dat op de meeste
afdelingen enig aanbod bestond, waarbij
de kooplust ver te zoeken was, met het
gevolg, dat de koersen beneden het peil
van gisteren kwamen te liggen. Ken,
waren reeds dadelyk iets lager en zak
ten daarna nog wat in, zodat uiteinde-
ïyk de koers een drietal punten lager
was. Ook de industriëlen hadden een
gedeprimeerd voorkomen.
Unilevers moesten het behaalde avance
weer afstaan. Nadat een vyftal punten
beneden het slot van gisteren werd af
gedaan. trad nog een kleine reactie in.
Ook Philips zag per saldo een vyftal
punten verloren gaan. Aandelen Neder-
landsche Kabelfabrlek, die gisteren zes
punten avanceerden, moesten dit avan
ce thans weer prijsgeven. De scheep
vaartmarkt was kalm doch prijshou
dend. Voor zover voor Rubberaandelen
noteringen tot stand kwamen, konden
kleine nadelige verschillen worden op
gemerkt. Tabakken waren geheel ver
waarloosd. Van de sulkeraandelen za
gen HVA's een goede vyftal punten
verloren gaan. Indonesische fondsen
hadden een zeer stille markt. Aniem
was iets lager. Onder diversen waren
de Müller aandelen gedrukt en een
gcede viertal punten lager.
De beleggingsmark was stil. De con
versielening 1947 bewoog zioh tussen.
97 9/16 en 97 11/16. De Amerikaans®
markt was verwaarloosd.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN:
Evert, z. van F. van Dijk en W. G.
van der Horst; Johanna Margaretha. d.
van W. A. van der Tang en K. M. Ginjaar;
Maria, d. van A. Teske en M. Stuifzand;
Jacomlna. d. van C. Rietkerken en J. de
Tombe; Jacob, z. van N. Kuiper en C. J.
Wosterman.
OVERLEDEN:
H. O. wynands, d., 19 Jaar; E. Brleör,
vr., 05 Jaar.
MARKTBERICHTEN
GLADIOLEN VEILING.
Op de eerste Gladlolenveiling van N.V.
Holfand's Bloembollen Huls was de aan
voer nog klein, wat echter to begrijpen
la, want hot ls nog vroeg ln de tijd voor
het winterseizoen. Van cfe prifzen is dan
ook weinig te zeggen; er was veel belang
stelling van de kopers en wat goed ge
keurd was, werd vlot verkocht.
Onderstaande pryzen werden besteed:
Acca Laurcntla 14/op f. 1.90, 12/14 t. 1.20,
10/12 f. 0.65; Gold Lack f. 2.20, f. 1.35.
f. 0.65; Mrs. Mark Memory f. 2.55, f. 1.90,
f. 1.15; Sneeuwprlncess f. 1.65, f. 1.20,
f. 0.80; Normandië f. 4.50, f. 4.06, f. 2.00;
Rose v. Lima f. 3.25, f. 2.00, f. 2.20; Ma-
juba 10/12 f. 2.—; Boat O'Hoaven 12/14
f. 1.86, 10/12 f. 0.90; Hopman's Glory
14/op f. 2.80, 12/14 f. 1.90; Allard Pear
son 12/14 f. 1.65; Hnlley 12/op f. 2.50;
Salman's Glory 12/op f. 5.00; Gon. Eysen-
hower 12/14 f. 19.86, 10/12 f. 15.50, 8/10
f. 7.05; Llllum Orange Triumph 20/op
f. 21.00. 18/20 f. 16.00, 16/18 f. 9.50:
Llllum Tlgrlnum 18/op L 11.00, 16/18
f. 7.00, 14/16 f. 3.00.
Het geraffineerde systeem
in Duitse kampen.
KNUPPELAAR RANSELDE
LANDGENOTEN.
De 30-j. chauffeur monteur C. van
Nieuwkerk uit 's-Gravenhage, ver
scheen gistermorgen voor het Bijz. Ge
rechtshof te Den Kaag. In 1944 werd
hy als onderduiker door de Duitsers
gearresteerd en naar 't gevangenkamp
,.Die Cupe" te Bölen bij Kieritsch in
Duitsland gevoerd en daar aangesteld
als commandant van een strafcomman
do, dat ten doel had eventuele muitery
of diefstallen onder de gevangenen te
bestraffen..
In November 1944 hadden twee ge
vangenen, te weten Van Arkcl en
Kerkhof, brood gestolen van hun ka
meraden. Voor straf werden zij mee
genomen naar een klein gebouwtje,
waar de lageroudste en twee leden
van het strafcommando, o.w. de ver
dachte. beiden zodanig met knuppels
afranselden, dat Van Arkcl bewuste
loos werd en enige weken later aan
de bekomen verwondingen overleed,
terwyl Kerkhof als besluit van de/c
ranselpartij het kamp nog in looppas
om moest lopen en een trap van 25
treden op en of rennen.
De Procureur-Fiscaal achtte dit een
van de moeilijke gevallen. Het systeem
ln de Duitse kampen was dermate ge
raffineerd, dat de slechtste elementen
naar boven konden komen, om de bes
te er onder te houden. Verdachte Van
N. had voor de oorlog reeds diverse
verocrdelingen achter de rug en zo kon
de Procureur-Fiscaal het niet als een
toevalligheid zien, dat Juist deze man
by een strafcommando kwam. Gezien
echter het feit. dat^het niet met zeker
heid was aan te nemen, dat Van Arkel
door het slaan van Van N uiteindelijk
was gestorven, wilde hy hem alleen
zware mishandeling ten laste leggen en
eiste hij een straf van 6 jaar en acht
maanden, alsmede ontzetting uit de
beide kiesrechten voor het leven.
Uitspraak over 14 dagen.
Overtrad Kapelaan te
Alphen art. 177 der
Grondwet
DROEG TIJDENS VOETBAL-
TOURNOOl MIS OP.
Voor de Burgerlijke Kamer der
Haagse Rechtbank is vanmorgen be
handeld een verzet tegen de dagvaar
ding uitgebracht door de officier van
Justitie tegen kapelaan C. Vriesekoop
te Alphen-aan-den-Rijn, die verant
woordelijk wordt gesteld voor het
feit, dat op 13 Juli 1947 tijdens een
voctbaltoumooi tc Alplien-aan-den-
Rijn op het sportterrein een MU werd
opgedragen.
Nnar de mening van de Officier was
hierdoor gehandeld in stryd met de be
palingen van de Grondwet, omdat de
kapelaan in het openbaar zich ver
toond had in kerkeiyke gewaden.
De Officier mr Tonckens zeide van
morgen, dat naar zyn mening de over
treding vast stond en verzocht dus de
dagvaarding te handhaven.
Hiertegenover stelde dc raadsman,
dat de plechtigheid geschiedde bin
nen een besloten plaats, omdat aan
do wegzijde een omheining was aan
gebracht.
PI. ging uitvoerig de interpretatie van
het geïncrimineerde artikel 177 na en
merkte op. dat de vryheid van gods
dienst wordt aangetast indien hier een
strafvervolging zou plaats vinden.
Op geen enkele wyze kon de open
bare orde en veiligheid worden ver
stoord.
Spr. wees er op, dat van andere
richtingen regelmatig te Alphen-aan-
dcn-Rijn straatpredikingen worden
gehouden, hetgeen toch ook aU een
godsdienstoefening aangemerkt kan
worden, zodat het niet begrijpelijk ls,
dat de burgemeester hier een vervol
ging deed instellen.
PI concludeerde tot niet ontvankeiyk-
verklaring van de Officier in zijn vor
dering.
De Rechtbank zal Dinsdag 2 Novem
ber uitspraak doen.
BANKETBAKKER BIJ DE DUITSERS
De banketbakker, Jacob van Schaap
uit Katwijk aan Zee. was by de Waffen
SS gegaan, en hielp de vijand. Tégen
hem werd daarvoor 10 Jaar gevangenis
straf met aftrek van preventief geëist.
Het Hof heeft verdachte veroordeeld
tot zes Jaar gevangenisstraf met aftrek
van preventief.
HAAGSE BIJZ. GERECHTSHOF.
VERRAAD V,AN SPORTLERAAR.
De sportleraar, O. Hulsoher, uit Al
phen aan den Ryn, heeft zich voor het
Haagse B. G. te verantwoorden gehad,
wegens dienstnemen by het Vryw. Le
gioen Nederland, en voorts voor het
feit, dat hy verraad zou hebben ge
pleegd Jegens zekere Veek uit Haarlem,
die na zyn a*estatie in een concentra
tiekamp is overleden. De pree.-fiscaal
had tegen verdacht® twaalf jaar gevan-
genissraf met aftrek van preventief ge-
eist. Het Hof heeft verdachte veroor
deeld tot negen Jaar gevangenisstraf
met aftrek yaa preventief,
