Hoogheemraadschap van Rijnland
Kwartet in een flat
PANDA EN DE OPSTAND
Van Recomba tot Commissaris
van de Kroon
Wat er in Indonesië
gebeurt
RECHTZAKEN
CALVE's
Helfrich ging heen als gevolg van
principieel meningsverschil
Ga niet met communisten in zee!
MIEP BESLIST,
Radio-programma
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 8 October 1948
Tweede Blad No. 26509
Mr J. Slagter geïnstalleerd
als dijkgraaf
IN KATWIJK ZAL EEN NIEUW
GEMAAL WORDEN GEBOUWD.
Bij de opening der Woensdag alhier
gehouden verenigde vergadering van het
hoogheemraadschap van Rijnland, sprak
de dijkgraaf mr J. Slagter enige woor
den in verband met zijn benoeming als
zodanig. Spr. betuigde zyn.'dank aan
H.M. Koningin Juliana, die als Prinses-
Regentes hem benoemde, aan de over
heidsinstellingen en -personen, die deze
benoeming bevorderden en niet het
minst aan de leden der vergadering van
hoofdingelanden, die hem als eerste op
de voordracht plaatsten. Spr. zeide. dat
hif zich voor dit ambt beschikbaar heeft
willen stellen op verzoek van de hoog
heemraden, voor welk vertrouwen hij zijn
dank betuigde en dit besluit had hij
kunnen nemen dank zij het in hem ge
stelde vertrouwen, maar tevens in het
besef te kunnen steunen op een toege
wijd en bekwaam ambtenarencorps. Spr.
herdacht met dankbaarheid zijn beide
voorgangers mr P. A. Pijnacker Hordiik
en W. A. A. J. Baron Schlmmelpenninck
van der Oüe. onder wie hii tezamen
ruim 26 Jaren als secretaris werkzaam
is geweest. Rijnland, zeide spr. verder,
kon zijn voorname plaats blijven inne
men, daar het zich wist aan te passen
aan de wisselende behoeften en inzich
ten -de.r tijden en niet bleef steken in
verouderde opvattingen. Het verbeterde
gestadig ziln technisch en administra
tief apparaat, opdat het de grondslag
kon vormen voor land- en tuinbouw en
het stelt daarom hoge eisen aan zijn
boezembeheer: peilbeheersing en water
verversing. Tegenover de neiging van
deze tijd. welke soms is te bespeuren,
om de autonomie der waterschappen aan
te tasten, moet een wils bestuursbeleid
zorgen, dat die autonomie zoveel moge
lijk wordt geëerbiedigd. Daarbij moet
men begrip tonen voor de werkelijkheid
en zelf het juiste doen op het juiste
ogenblik. Ten slotte betoogde spr. dat
de verenigde vergadering haar taak
slechts met vrucht kan vervullen, in
dien het dagelijks bestuur, dat leiding
heeft te geven, alle krachten in het be
lang van Rijnland inspant en de ver
enigde vergadering vertrouwen in die
leiding stelt. Spr. verklaarde zijn beste
krachten voor ziin taak te zullen geven.
De heer J. C. Rip te Hoofddorp .sprak
woorden van dank en erkentelijkheid tot
de dijkgraaf voor al hetgeen deze als
secretaris van Rijnland gedurende bijna
27 jaar met grote kennis van zaken en
met inzet van al zijn krachten en gaven
voor Rijnland had gedaan. Spr. wenste
hem voorts bij deze moeilijke en ver
antwoordelijke. maar ook mooie taak de
hulp toe van de Almachtige.
Er werd mededeling gedaan van de
benoeming en beëdiging van mr J.
Slagter als dijkgraaf; van de goedkeu
ring door Gedeputeerde Staten van be
sluiten tot renteverlaging van enige geld
leningen en tot conversie van enige
geldleningen; van de verzonden tele
grammen aan H.M. Koningin Wilhel-
mina ter gelegenheid van haar gouden
regeringsjubileum en aan H.M. Koningin
Juliana bij haar troonsbestijging.
De dijkgraaf sprak vervolgens nog
woorden van grote dank en innige ver
knochtheid jegens het Oranjehuis.
Er werd besloten om op zijn verzoek
eervol ontslag te ♦erlènen aan mr J.
Slagter als secretaris van Rijnland on
der dankzegging voor de vele diensten
aan Rijnland bewezen.
Tot secretaris werd benoemd Ho 1 van
de voordracht mr S. J. Fockema An-
dreae, thans rijksarchivaris te 's-Gra-
venhage. Als no 2 stond op de voor
dracht mr J. A. Zandee. chef van het
Bureau Juridische Zaken der gemeente
politie te 's-Gravenhage.
Voorts werd o m. besloten tot het niet
invorderbaar verklaren van twee aan
slagen wegens Rijnlands bundergeld; tot
diverse verpachtingen: tot verkoop van
een strookje grond te Spaarndam aan
S. W. Balm, aldaar; en "tot het verlenen
van uitstel van betaling aan de polder
Broekvelden en Vettenbroek voor de ge
hele aflossing over het jaar 1948 van
het aan die polder verstrekte renteloze
voorschot.
De vergadering hechtte haar eoed-
keurine aan de opdracht, gegeven aan
ir L. Monhemius, werktuigkundig ad
viseur van Rijnland, tot het inaken
van een bestek voor de machine-in
stallatie ten behoeve van een te Kat
wijk te stichten nieuw gemaal, dat het
oude stoomgemaal benevens binnen-
en buitensluis zal vervangen. Het
nieuwe gemaal zal bestaan uit 3 ag
gregaten, waarvan twe$. aan te drijven
door een Dieselmotor en een door een
electromotor.
Dijkgraaf en Hoogheemraden werden
gemachtigd, aan de gemeente Gouda het
contract van 1869,. regelende de inlating
van IJsselwater, wegens wijziging van
de waterstaatkundige omstandigheden
door geen van beide partijen meer na
te leven, op te zeggen, indien ontbin
ding in minnelijk overleg niet mogelijk
mocht blijken.
Voorts werd besloten tot een partiële
wijziging van de salarisverordening,
waarbij aan de rang van technisch-amb-
tenaar-bureauchef ten burele van de in
genieur een toelage wordt verbonden
van f. 600.- per jaar, terwijl in de plaats
van de huidige rangen van opzichter en
opzichter-tekenaar, nieuwe rangen wor
den ingesteld van opzichters le, 2e en
3e klas. overeenkomstig de Rijksrege
ling.
Op uitnodiging van Gedeputeerde Sta
ten werd. in navolging van het Rijk. be
sloten tot enige financiële vebreterin-
gen voor de ambtenaren.
Ten slotte werd besloten Gedeputeer
de Staten voor te stellen het maximum
bedrag voor reiskosten voor dijkgraaf en
hoogheemraden enz. te verhogen.
De openbare behandeling van de be
groting werd vastgesteld op 8 December
1948.
De kat op de wipplank
Onderhoud met
Hilman Djajadiningrat
(Van onze Indische correspondent).
Hoe snel wc politiek gesproken
in Indic leven merkt men aan het
tempo waarin bepaalde functies hier
„opgaan, blinken en verzinken". Een
voorbeeld van een dergelijk ambt is
dat van Recomba. Kort geleden was
„Recomba" 'n geheel nieuw begrip in
de Indische bestuursterminoiogie en
nu nog zjjn er velen in den lande, die
niet weten wat dit enigszins esperan-
tisch klinkende woord eigenlijk bete
kent.
Als de meeste moderne woorden is
het een afkorting, en wel van rege
ringscommissaris voor bestuurs-aange-
legenheden. De Recomba oefent binnen
zijn ambtsgebied het hoogsteburger
lijke gezag uit en staat rechtstreeks on
der de Luitenant-Gouverneur-Gene
raal. Tot voor kort kende ^men op Java
drie Recomba's: een voor West-Java,
een voor Midden-Java en een voor Oost-
Java. Sedert de overdracht der rege
ringsbevoegdheden aan het gouveme-
riTent van Pasoendan (West-Java), die
dezer dagen plaats had, is automatisch
de functie van Recomba voor West-
Java vervallen.
Betekent dit dat de heer Hilman
Djajadiningrat, die 10 maanden lang
deze hoge post op de meest lofwaar
dige wijze bekleedde, nu maar met een
briefje van goed gedrag naar huis is
gestuurd om naar een andere betrek
king uit te kijken? Allerminst. Gelijk
tijdig met het vervallen van de functie
van Recomba ontstond de behoefte aan
een nieuwe functie, die van Commissa
ris van de Kroon. Natuur-historisch
gesproken heeft de heer Hilmaif Dja
jadiningrat zich als Recomba vérpopt
en als Commissaris van de Kroon weer
ontpopt
Gelijk de vlinders.
De leek vraagt zich onmiddellijk af,
wat. deze nieuwe hoge functie nu weer
Inhoudt, althans wij deden dit. En daar
we bij ops zelf het antwoord niet von
den, brachten we de heer Djajadiningrat
een bezoek te Bandoeng. Wij vroegen
hem zonder omwegeh wat een Com
missaris van de Kroon was en welke
nieuwe verantwoordelijkheden hqm in
deze positie op de schouders drukten.
„Wel", antwoordde hij met de joviale
openhartigheid, die hem populair heeft
gemaakt, „eigenlijk ben ik een soort..."
en hij noemde het woord maar voegde
er haastig aan toe dat ik het niet mocht
publiceren.
Dat is jammer, want nu moet ik het
omschrijven en dat kan ik met geen
honderd woorden zo goed doen als de
heer Djajadiningrat het met dit ene
woordje deed. Het komt hierop,neer,
dat de Commissaris van de Kroon er
voor te zorgen heeft, dat de nieuwe
Negara over een voldoende aantal ge
routineerde ambtenaren beschikt.
„Dat zit zo", lichtte de heer Djaja
diningrat zijn ongepubliceerde zelf
ironie toe: „De staat Pasoendarf heeijt
een groot aantal ambtenaren nodig,
véél meer dan waarover ze zelf be
schikt. Waar moet ze die vandaan ha
len"? Waar anders dan van de algemene
overheid in Batavia, die er meer heeft
dan ze gebruiken kan sedert West-Java
In de staat Pasoendan is getransfor
meerd en daardoor alle ambtenaren
van West-Java zijn vrij gekomen.
Wanneer Pasoendan nu ambtenaren
nodig heeft, dan kan zij deze aanvra
gen. De. regering te Batavia kan ze ter
beschikking stellen van de Commissaris
van de Kroon, die ze op zjjn beurt weer
ter beschikking stelt van de nieuwe
staat. Deze ambtenaren worden dus
geen functionarissen van de Pasoen
dan regering, doch blijven rechtstreeks
onder my.
Ik zorg er voor dat „the right man
in the right place" komt en niet in
een hogere of lagere functie, dan hij
waard is. Verder, dat deze mensen
niet meer of minder verdienen dan
hun toekomt
Maar daarmee zijn we er nog niet. dit
is alleen maar een aspect van mijn
functie. Een ander aspect Is er voor te
waken dat de Jonge staat de verplich
tingen nakomt, die zij bij het aanvaar
den van haar bevoegdheden op zich
heeft genomen. Tot deze verplichtingen
behoort onder meer het eerbiedigen
van de fundamentele rechten van de
mens en van de democratische vrijhe
den. In de bevoegdheidsregeling is
verder een aantal punten genoemd, die
later tot de competentie van de Fede
ratie zal behoren. Voorlopig treedt
de regering te Batavia in de plaats van
deze federatie en berust het toezicht op
deze dingen dus bij de Commissaris
van de Kroon.
Een zeer belangrijk deel van mijn
taak Is ten slotte het verlenen van
advies en steun. Het zal u wel duide
lijk zijn geworden, dat van een Com
missaris van de Kroon oneindig meer
tact en dinlomatle wordt vereist dan
van een Recomba, want zijn werke
lijke bevoegdheden zijn maar gering.
Toch is zijn invloed zeer groot, omdat
hij een beetje de plaats inneemt van
de kat op de wipplank.
Zijn taak is als raadgever te zorgen
voor een goede gang van zaken en de
belofte van de Landvoogd waar te ma
ken, dat iedereen in dit land volgens de
geldende maatstaven van recht en
rechtvaardigheid zal kuijnen leven".
DE BEVOLKING VAN BATAVIA.
Volgens de laatste gegevens is de be
volking van Batavia als volgt samenge
steld: Indonesiërs 1.075.245, Chinezen
112.280, Europeanen 46.652. andere land
aarden 8.871, totaal 1. 243.048.
Rumoer
over een bedrijfsvergunning
STAAT DER NEDERLANDEN EN
MINISTER v. d. BRINK
GEDAGVAARD.
Gisteren zijn de pleidooien gehouden
in een zaak van de heer J. H. M.
Schneider te Delden, die in kort geding
voor de president der Haagse rec.it-
bank. mr A. S. Rueb. had gedagvaard
ae Staat der Nederlanden, de minister
van Economische Zaken, mr Van den
Brink en de directeur van de Distex.
mr Van der Poel.
De heer Schneider zou van de heer
Van Kampen te Eindhoven een textiel-
groothandel hebben gekocht. De be
drijfsvergunning, zo stelde de heer
Schneider vast, was aan de Distex toe
gezonden ter overschrijving op ae ko
per, maar hij hoorde daarvan niets
meer. Op 4 Aug. 1.1. werd hij door de
centrale dienst voor economische con-
tróle geverbaliseerd op grond van het
feit, dat hij geen bedrijfsvergunning
kon overleggen.
Namens eisende party optredende,
vroeg mr C. W. van Rijn uit Hengelo
afgifte van de bedrijfsvergunning. Z.i.
had de Distex deze aan de heer Schnei
der moeten teruggeven of haar moeten
overschrijven.
Jhr mr G. W. van der Does, lands
advocaat, optredende namens de drie
gedaagden, betoogde, dat de eis vol
gens de bestaande jurisprudentie niet
ontvankelijk is. Minister Van dan Blink
en mr Van der Poel traden niet op als
privé personen. Oc/x zal eiser -niet ont
vankelijk verklaard moeten worden in
zijn vordering tegen de Staat.
Mr S. J. Gratama., mede optredende
namens gedaagden, belichtte de hande
lingen van het Rijksbureau, daartoe de
opbouw van de distributie-organisatie
schetsend.
PI. betoogde vervolgens, dat er nooit
een bedrijfsvergunning is geweest; het
geldt hier een algemene vergunning.
Gedaagden overwegen veeleer de ver
gunning in te trekken dan een nieuwe
te verlenen.
Een bedrijfsvergunning heeft eiser
nooit gehad: hjj zou dus een nieuwe
m zaak vestigen. B(j de controle door
drie inspecteurs bleek, dat er geen
puntcnadministratic was, dat er een
puntentekort was en een te hoge
winstmarge was genomen. Mr Grata
ma verzocht het verzoek volledig af
te wijzen.
Replicerend merkte mr Van Rijn op,
dat Schneider van Van Kampeneen tex-
tielgroothandel heeft gekocht. De koop
som was f. 6000. Van Kampen heeft de
koopactie niet getekend, maar wel het
geld ontvangen. Deze kwestie kwam van
daag voor de Bossche rechtbank aan de
orde. De heer Schneider heeft de ver
gunning aan de vakgroep gestuurd met
het verzcek deze zaak met de Distex in
orde te maken. Spr. betoogde vervolgens,
dat de vergunning het karakter van een
bedrijfsvergunning heeft. Eiser vraagt
zijn papieren t^rug, die hii tegoeder-
trouw heeft gegeven en verzoekt voorts
hem in te schrijven als eigenaar van de
zaak.
Mr Gratama betoogde ten slotte, dat
de eis praematuur is ingesteld, en zeide
niet te geloven, dat er enig recht be
staat aan de ziide van eiser om het pa
nier op te vorderen.
De president zal Maandag 18 October
uitspraak doen.
DOODSTRAF VOOR LEDEN VAN
COLONNE HENNEICKE.
Het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam
deed hedenmorgen uitspraak in.de zaslx
tegen twee leden van de colonne Hen-
neicke, die een groot aandeel hebben
gehad in het opsporen van Joden.
Conform de eis werden de Amster
dammers J. J. Rutgers en M. H. Hinse,
tot de doodstraf veroórdeeld. De beidé
veroordeelden hebben acht dagen tijd
om van dit vonnis in cassatie te gaan.
DE HEER TWIJNSTRA VOORZITTER
VERBOND VAN NED. WERKGEVERS.
Het bestuur van het Verbond van
Nederlandse Werkgevers heeft, als op
volger van de heer Gelderman, die on
langs is afgetreden, tot voorzitter van
het Verbond benoemd de heer T. J.
Twijnstra, directeur van de N.V. U.
Twijnstra's Oliefabrieken, te Maarssen.
Het probleem der gebieden
zonder zelfbestuur
NEDERLAND BEREID TOT
AANVAARDING DER RESOLUTIE.
In de Commissie der V.N., voor de
gebieden zonder zelfbestuur heeft de
Nederlandse afgevaardigde Idenburgh
verklaard, dat de Nederlandse rege
ring bereid is de vier resoluties, welke
ontworpen zjjn door dc speciale com
missie, te aanvaarden.
De heer Idenburgh verklaarde, dat
deze resoluties het resultaat zyn van
„de wil om tot een vergelijk te komen,
betoond door de meerderheid der leden
van de commissie."
SCHERPE CRITIEK DER
SOVJETS.
Het rapport der speciale commissie
maakt gewag van scherpe crltick van
de zijde der Sovjet-Unie en ten dele
ook van de zijde van India. Men ver
wacht, dat de Sovjet-Unie, België,
Engeland, Frankryk en Nederland zal
aanvallen, wanneer de discussies a-s.
Maandag opnieuw beginnen.
Volgens het rapport van de speciale
commissie heeft de Sovjet-Unie krach
tig geprotesteerd tegen de eis tot in
formatie omtrent de Republitfx Indo
nesië, zoals de Nederlandse regering
zich dit voorstelt. Naar de opvatting
van de Sovjet-Unie kan de Indonesi
sche Republiek als onafhankelijke staat
niet onder de betrokken bepalingen val
len. Het Indonesische volk, aldus de
Sovjet-Unie, heeft dienaangaande zijn
wil geuit. De heer Idenburgh heeft dit
standpunt bestreden onder verwijzing
naar de aan boord van de Renville ge
troffen overeenkomst, „volgens welke
de Nederlandse souvereiniteit erkend
wordt."
Ingezonden Mededeling j
£r gaat niets boven
PUDDING
CUSTARD.MAÏZENA
EEN SLECHTE HONIGOOGST
Kon de honlgoogst van het vorig jaar
bevredigend worden genoemd, die van
dit jaar ls zonder meer slecht.
De helde vertoonde wel ls waar een
mooie bloem, doch de temperatuur was
overal te laag, om een behoorlU.ce op
brengst te bevorderen. In Noord-Bra
bant, Limburg en Drenthe ls een weinig
heidehonig gewonnen, doch de Veluwe
leverde zo goed als niete op.
In een Interview in „Trouw" geeft de
zojuist afgetreden vlootvoogd, de 62-ja-
rlge luit.-admiraal C. E. L. Helfrich te
kennen,dat zijn aftreden zhn oorzaak
vond in'het meningsverschil Tussen hem
en de regering omtrent de wijze van
optreden tegen de Republiek Indonesia.
Wij ontlenen aan zijn uitvoerige be
schouwingen het volgende:
„Ik ging graag weg, omdat ik er tot
nu toe niet in geslaagd ben de rege
ring cr van- te overtuigen, dat herstel
van orde en rust in Indonesië het
eerst nodige was cn is, en dat het
huidige beleid naar mijn overtuiging
op dc duur dc geest van het marine
personeel ongunstig moet beïnvloe
den".
„NU OF NOOIT".
Zie, er is een tijd van komen en van
gaan. Mijn beslissing om te gaan werd
reeds onder het vorige kabinet geno
men. Er komt een moment waarop
men zegt: „Nu kan ik in deze positio
niets meer doen". Dat moment was
voor mij gekomen. Ik was als opper
bevelhebber der marine w.el Is waar
niet verantwoordelijk voor het poli
tieke beleid, doeh de militaire bevel
hebber is wèl geroepen om zijn men
sen een voor hen bevredigende uitleg
te geven van de richting, waarin dat
beleid zich beweegt. Ik kan hieraan
niet meer voldoen.
„Ik ben in mijn lange carrière ge
traind en gewend aan het „dienen in
het algemeen landsbelang". Meer nog
dan ergens anders misschien staan wy
in de marine in het teken van Oranje
en het Koninkrijk. De Koninklijke Ma
rine vindt haar arbeid in alle gebieds
delen van dat wereldrijk en op alle
wereldzeeën. Zij is het symbool vaij de
rijkseenheid. Zij dient de belangen van
alle bevolkingsgroepen zonder uitzon
dering. De eer van de Nederlandse vlag
ls haar leidend beginsel en de wapen
spreuk „Je Maintiendrai" haar devle§.
Ik heb er bovendien steeds naar ge
streefd mijn mensen „de dingen te
laten begrijpen". Begrip van het „hoe
en waarom" is het halve werk. In-
FEUILLETON
door Elisabeth Margetson, vertaald uit
het Engels.
35)
Hij zette een glaasje voor haar neer
en ze dronk er dankbaar van, voelend
hoe de warmte door haar koude lede
maten heendrong en hoe haar bloed
weer begon te vloeien. Joel was nu
gaan zitten in de stoel, die tegenover
de hare stond. Hij dronk met kleine
slokjes van de drank, en kon zijn ogen
niet van haar gezicht afhouden.
Ginette, zei hij zachtjes. Ik wil
je alles vertellen Zou je naar mijn var
haal willen luisteren?
Natuurlijk wil ik dat, Joel. Begin
maar.
Je moet weten, zei hy langzaam,
dat alle ellende begon, toen ik weer
thuis terug kwam. Het was vreselijk,
dat kan ik Je verzekeren. Ik -kwam
thuis met het vaste plan. om Julie on
middellijk te vragen om te scheiden.
Ik wilde haar zeggen dat ons huweiyk
voor geen van ons beiden meer iets be
tekende en dat ik iemand anders had
ontmoet, van wie ik was gaan houden.
Begrijp je, hoe ik de hele lange boot
reis en de hele lange treinreis naar
Carolina de woorden, die ik zeggen zou,
herhaalde, totdat ik vond dat ze vol
maakt waren. Ik dacht er geen ogen
blik aan, dat het mogeiyk zou zyn. dat
Julie zou kunnen weigeren. Maar ik
wilde haar de zaak voorleggen zonder
haar te kwetsen. Ik rekende er op, dat
zy niet meer om my gaf. maar hoe
dan ook. het kwetst toch altyd de trots
van een vrouw, als een man .het hu
welijk wil verbreken, geloof ik.
Hy hield even op om een sigaret uit
een pakje Lucky Strike te halen, bood
haar er ook een aan en hielp h^jtr aan
vuur.
Ginette leunde achterover in haar
stoel zonder Iets te zeggen en sloeg
hem nadenkend gade. Joel richtte zyn
brede vierkante schouders wat op, als
of hy een last, die op hem drukte, wil
de verlichten.
Toen, vervolgde hy. kwam de gro
te sohok. De hele wereld scheen om
my heen ln duigen te vallen. Want van
het eerste ogenblik, dat ik Julie zag,
wist ik dat ze ziek was. Ze was mager
geworden en zag er slecht uit en haar
stem klonk vreemd. Haar gezicht had
een vaalgrauwe kleur.... o, ik kan het
allemaal niet precies uitleggen, maar
het was ^verschrikkelijk. Ik vroeg haar,
wat er met haar gebeurd was en ze
traohtte er om heen te draaien, maar
na een poosje hield ze het niet meer
vol en vertelde ze me alles. Het bleek
dat ze lange tyd ziek was geweest en
my daarvan niets had geschreven in
haar brieven. Ze wilde me niet onge
rust maken, terwyl ik ver weg aan de
andere kant van de oceaan was. zei ze.
Toen ze me vertelde, wat haar scheel
de, liefste, jwist ik, dat ik haar niet in
de steek mocht laten Ginette, zei hy
•heel zachtjes en zyn voorhoofd trok in
rimpels, ze had keelkanker
OJoel, zuchtte Ginette hui
verend, wat vreselyk.wat ontzet
tend!
Dat was het zeker. Vreselyk ls het
woord voor alles wat hierna gebeurde.
Ze werd geopereerd, en steeds weer be
handeld, maar niets hielp. Wat die
arme vrouw geleden heeft, is niet in te
denken. Ik had zelf ook heel wat uit
te vechten, maar het was niets verge
leken by het lijden, dat zy door moest
maken. Hy zuchtte diep en stamelde
tenslotte: De vorige maand ls ze ge
storven.
Ginette voelde diep medeiyden, dat
zich tegelykertyd met een gevoel van
hoop en opluchting vermengde. Haar
medelyden had echter de overhand en
met ogen vol tranen zei ze zacht en
vriendelijk: Arme Joel, m'n lieve arme
Joel, wat moet je een vreselyke tijd
doorgemaakt hebben.
Het wós erg zei hy, terwyi hy met
zyn lange, fyne hand over zyn voor
hoofd streek en een grimmig lachje
over zyn gezicht trok. Toen alles voor-
by was, had ik een complete inzinking.
Zenuwen waarsöhynlyk.
Ze keek hem nadenkend aan. Je hebt
me..-., nooit iets laten horen, zei ze
na enkele ogenblikken.
Maar lieve kind, wat zou het voor
zin gehad hebben? Ik wist niet, hoe
lang Juli nog zou kunnen leven het
had missohien nog wel een Jaar of 20
kunnen duren. En daarom dacht ik
dat het tegenover Jou het beste zou
zyn wat lk doen kon, dat ik zonder
meer uit je leven verdween.
Het was een verkeerde oplossing,
Joel. Als je maar één enkel briefje ge
schreven had om alles uit te leggen,
dan had ik het toch begrepen. Je kon
toch weten, dat ik het zeker zou be-
grypen. Maar nu heb ik een hel moe
ten doormaken, werkehjk een hel
toen ik niets meer van je hoorde.
Lieveling..stamelde nij met
een verschrikt .gezicht en ogen vol
wroeging, ik heb d* zaak, geloof ik
nooit van die kant bekeken. Ik dacht
■dat je eenvoudig door zou leven en me
snel zou vergeten; dat je me eenvou
digweg als één van die vele Ameri
kaanse soldaten zou beschouwen, die
Engelse meisjes het hoofd op hol brach
ten om ze daarna aan hun lot over te
laten.
Je vergeten? Ik ben bang, dat ik
niet het type ben, dat gemakkeiyk
vergeet. Waar ik ook was en wat ik
ook deed, overal was jy altyd in myn
gedachten aanwezig. Ik aard naar mijn
vader en moeder, denk ikik be
hoor tot het type dat trouw is.
Hij maakte even een kreunend
geluid.
Ginette, liefste kindje, het ls ontzet
tend voor me te moeten bedenken, dat
jij door myn toedoen een ellendige tyd-
24). Joris Goedbloed werd intussen
door twee soldaten stevig in zyn kraag
gegrepen en op een vry hardhandige
manier naar binnen gesleurd, wat hem
allerminst beviel, maar waaraan hy toch
weinig kon doen. Enkele ogenblikken la
ter stond hy, nog steeds stevig vastge
bonden voor het bureau van La Ban
dera, die hem toebrulde: „Zo schavuit,
riu'zul je wel een toontje lager zingen.
Vertel op,, waarom moet ik geduld heb
ben?"
Joris Goedbloed die allang biy was,
dat hy gelegenheid kreeg om zyn
woordje te doen, vertelde dat de man,
die het geld had, zo sluw was, dat hy,
Joris Goedbloed het onmogeiyk alleen
met list te pakken kon krygen.
„Dit zullen wy op een andere wijze
moeten bemachtigen", zei hy, terwijl hU
alweer mod begon te scheppen. „Ik weet
thans, waar het geld is en het zal ons
weinig moeite kosten het in handen te
krygen. Alles wat ik nodig heb zyn twee
van Uw soldaten", besloot Joris.
La Bandera was plotseling helemaal
gekalmeerd. Hij grijnsde zelfs, nu hy
begreep, dat alles nog niet verloren was.
Dat gaf Joris moed en hy voegde er
aan toe: „Slechts op één voorwaarde".
hebt doorgemaakt. Het was
van me en onverstandig, dat je me mis
schien nauwelyks zou herkennen, als ik
plotseling terugkwam, en dat Je allang
met iemand anders verloofd zou zijn,
misschien al getrouwd. En als dat niet
het geval was, had ik het plan Je op
nieuw voor my te winnen.
Zyn manier van spreken was niet zo
gecultiveerd als de hare, maar ze hield
van zyn diepe stem en Zuidelyk accent,
en van de manier, waarop hy gramma
ticale fouten maakte, als hij met na
druk en vervoering sprak. Er glinster
den tranen in haar ogen, maar ze glim
lachte tegen hem. Joel, ik weet werke-
ïyk niet, wat ik moet zeggen.
Zeg alleen maar één ding, liefste
dat je me wilt vergeven. Kun je dat?
Kun je me vergeven, dat ik een onna
denkende ezel was en jou ongelukkig
heb gemaakt?
Dat hoef ik niet te zeggen, Joel.
Woorden drukken zo weinig uit. Maar
het feit, dat ik je daar weer voor me
zie zitten, dat ik je stem weer hoor....
maakt dat de afgelopen drie jaren in
het niet'verzonken schynen te zyn.
(Wordt vervolgd)
dat liet
October
weliswaar
maar
(lat wij daarom nog
niet altyd wlnter-
kost hoeven eten.
dien ik echter zelf het beleid niet be
grijp, dan wordt het moeiiyk de zaak
goed uit te leggen.
Als ik van mening ben, dat het be
leid niet in 's lands belang is, of dat de
militaire maatregelen, welke uit de
richtiynen van dat beleid voortvloeien,
onjuist zyn en ook niet bevorderiyk
kunnen zyn voor de geest en de tucht,
dan is myn verantwoordeiykheid als
militaire bevelhebber wel degeiyk lnihet
spel. Dat is by my bereikt en ik neem
de consequenties op my. Ik ben hlerby
waariyk niet over één nacht ys gegaan,
maar de zaak verviel van kwaad tot er
ger. Het Nederlandse gezag ls niet her
steld en recht en veiligheid zyn meer
dan ooit zoek.
Het is geen wonder dat de beste zonen
van ons volk, door goede wil en va
derlandsliefde bezield, zich gingen af
vragen: „Waarvoor z\jn wy eigenlUk
uitgezonden?" Ik acht mU niet in
staat hun hierop bevredigend te ant
woorden en dan ga Ik liever heen".
Ik zou het haast wftlen uitschreeu
wen: „Nu of nooit!" Nu is het moment
gekomen om de grondslagen te leggen
voor een reële Federatie en een hechte,
reële Unie. Met deze republiek, commu
nist of zogenaamd niet-communist, pro-
Moskou of zogenaamd niet pro-Moskou,
ls dit onmogeiyk. Want allen zyn zy
:nin of meer communist en allen zyn zij
anti-Nederlands, dit hebben zy her-
haaldeiyk bewezen. En de Federatie
en ae Unie kunnen slechts" steunen op
lojaie, eerlyke, oprechte samenwerking,
èn op ten sterk centraal gezag.
DE HEL ZAL WEER
LOSBARSTEN!
Ziet men dit niet in, gaat men wéér
In zee met die zogenaamde anti-com
munistische groep, dan zal er wellicht
een adempauze komen, doeh deze zal
niet van lange duur zijn. Want één
ding staat voor my vast: die groepen
bcstryden elkaar thans om persoon
lijke macht, maar niet omdat de ene
wel en de andere niet communistisch
is. 25U zullen, zich verzoenen zodra de
stryd om de persoonlijke macht is
uitgevochten en zy zullen te zamen
een anti-Nederlands eenheidsfront
vormen. Orde en rust, recht en vei
ligheid. zullen niet blyvend worden
hersteld. De hel zal weer losbarsten,
met vreselyke gevolgen. En vóórdat
orde en rust zyn hersteld, ls Iedere
opbouw, politiek of economisch of
cultureel, op dryfzand gefundeerd.
Zy is dus erg blij met de aanbeveling
van Mevr. R. Lotgering-Hillebrand voor
WORTELTJES.
1 kg kleine worteltjes, weinig water, zout,
fllngeknipte peterselie. 25 gr. boter, des-
ge w. een theelepel suiker. Schrap de wor
teltjes. snijd de dikke exempl. boven ln.
Zet ze met zoveel water als er pp ver
koken zal. zout en suiker op het vuur en
laat ze, onder af en toe omschudden, gaar
worden. Voeg vlak voor het opdoen boter
en fijngeknipte peterselie toe.
Maak worteltjes niet lang vóór de berei
ding schoon. Laat geschrapte worteltjes
(zo gekocht) geen halve dag in het water
staan. Daarbij gaan geur en smaak en
waardevolle bestanddelen verloren. Kook
ze altlld met weinig water, de lekkere
zbete smaak van kleine worteltjes blijft
anders niet bewaard.
Een toetje, dat het altijd doet.
zyn druiven, fris en lekker zoet.
Publ. Centr. Bur
Tuinb.veillngen.
Adv.
"VOOR ZATERDAG 9 OCTOBER.
Hilversum I (301 RL) VARA: 7.00:
nieuws; 7.15; ochtendgymnastiek; 7.30:
orkest Guus Deloof; 8.00: nieuws; 8.15:
strydlled; 8.18: lichte klanken; 9.15:
symphonle van Franck; VPRO: 10.00:
morgcnwydlng door ds J. A. van Nleuwe-
huyzen; VARA: 10.20: feuilleton; 10.35:
muziek van Schumann; 11.05: voor de
contlnubedryven; 12.00: Vlncentino; 12.30
weerpraatje; 12.33: Johan Jong, orgel;
13.00: Ned. strydkrachten; 13.30: Metro-
pole Orkest; 14.00: het Nederlandse lied;
14.20: stafmuzlek A'damse politie; 14.50:
Fries programma; 15.15: Utrechts stede-
ïyk orkest; 16.00: het NVV; 16.15: Zuid
Amerikaanse muziek; 16.45: sportpraatje;
17.00: bekende marsen en walsen; 17.30:
voor de rijpere Jeugd; 18.00: nieuws;
18.15: gramofoonmuzlek; "18.30:. Ned.
strijdkrachten; 19.00: artistieke staal
kaart; VPRO: 19.30: 'wat doet de kerk?
19.45: voor Ned. In Duitsland; VARA:
20.00: nieuws; 20.05: dingen van de dag;
20.15: operamuziek; 21.00: socialistisch
commentaar; 21.15: de bonte bal; 22.00:
Stradlva Sextet: 22 25: voordracht; 22.40:
kwartet Jan Corduwener; 23.00: nieuws;
23.1524.00: dansmuziek.
Hilversum II (415 M.) KRO: 7.00:
nieuws; 7.15: Maria ter ere; 7.45: mor
gengebed en liturgische kalender; 8.00:
nieuws; 8.15: opgewekte muziek; 9.00:
voor de vrouw; 9.05: promenadeconcert;
9.30: waterstanden; 9.35: promenade
concert; 10.00: voor de kleuters; 10.15:
muziek houdt fit; 11.00: ziekenbezoek;
11.45: schoolradio; 12.15: J. Nederpelt.
plano; 12.30: weeroverzlcht; 12.33: gra-
mofoonmuzlek; 12.55: zonnewyzer; 13.00:
nieuws; 13.20: gramofoonmuzlek; 13.50:
film en toneel; 14.10: marsmuziek; 14.20:
Engelse les voor beginners; 14.40: Om
roep Kamerorkest; 15.10: Zwitsers trio;
15.60: onrustwekkende verschijnselen:
16.00: gramofoonmuzlek: 16.30: de
schoonheid van het Gregoriaans; 17.00:
wigwam; 18.00: pianoduo: 18.20; gramo
foonmuzlek; 18.30: Journalistiek over
zicht; 18.45: hoe heet deze plaat? 19.00:
nieuws; 19.15: promenade orkest; 19.55:
Katholiek Thuisfront; 20.00: nieuws;
20.05: de gewone man; 20.12: Richard
Tauber; 20.20; lichtbaken; 20.50: Boston
Promenade Orkest: 21.00: negen helt
klok; 21.45: Hit Parado Orkest: 22.00:
weekendserenade; 22J0: actualiteiten;
22.45; avondgebed en liturgische kalen
der; 23.00: nieuws; 28.1524.00: avond
concert.
