Hartelijk afscheid bij de
Kweekschool voor Voorbereidend Onderwijs
Vergadering van Leiderdorpse Raad
Laatste Berichten
Op elke wond
Officiële publicatie
DONDERDAG 30 SEPTEMBER
Foto Leidsch Dagblad-Van Vliet.
MeJ. A, J. Molt (geheel links) biedt namens de leerkrachten van de
Kweekschool een van de vele geschenken aan aan mej. Glasz, de schei
dende directrice, terwijl geheel rechte mej. Wartena toeziet.
Directrice Mej. H. J. Glasz en
lerares Mej. T. Wartena
vertrokken
Gistermiddag voltrokken zich belang
rijke wijzigingen in de leiding van de
Kweekschool voor Voorbereidend On
derwijs aan het Rapenburg hier ter
stede: talrijke autoriteiten, oud-leer
lingen, leerlingen en leerkrachten van
deze school waren in een van de lo
kalen bijeen om afscheid te nemen van
de directrice mej. H. W. Glasz en de lera
res mej. T. Wartena, die beiden een
betrekking hebben aanvaard als school
opziener bij het Voorbereidend Onder
wijs, resp. met standplaats Rotterdam
en Leeuwarden, terwijl tevens de nieu
we directeur, de heer T. L. Groenendijk
werd verwelkomd.
Als voorzitter van het bestuur voer
de allereerst prof. dr C. de Boer het
woord, waarbij deze constateerde, dat
mej. Glasz gedurende de lange jaren
van haar leiding over de Kweekschool
haar plicht heeft gedaan, hetgeen méér
betekent dan dat zij haar taak ver
richtte. Steeds heeft zij met haar hel
dere adviezen het werk van het be
stuur geschraagd, terwijl zij gedurende
de oorlog zich zeer verdienstelijk
maakte door leiding te geven aan het
overwinnen van de bijzondere moeilijk
heden van die tijd. Toen mej. Glasz
haar taak aanvaardde, stond zij voor
de zware opgave, opvolgster te zijn van
voortreffelijke voorgangers. Zij is er in
geslaagd, zich een eervolle plaats in die
rij te verwerven. Spr. hoopte, dat ook
de nieuwe directeur, de heer Groenen
dijk, zich daartoe in staat zou mogen
tonen. Ook tot mej. Wartena richtte
spr. hartelijke woorden van afscheid en
warme dankbaarheid voor het uitste
kende werk, dat zij in een zo kenmer
kende bescheidenheid steeds heeft ver
richt. Namens het bestuur wenste prof.
De Boer beiden veel geluk toe in de
nieuw aanvaarde werkkring
Wethouder J. C. van Schaik, spreken
de namens het gemeentebestuur, legde
de nadruk op de grote vooruitgang, die
het kleuteronderwijs in ons land en in
Jonge kunstenaars voor
K. O.
ANNEKE v. d. GE/lAF EN
WILLEM HIELKEMA.
Als eersten in de door K. en O. ge
organiseerde serie „Jonge kunstenaars
spelen voor U" prijzenswaardig ini
tiatief! hoorden wij in de „Laken
hal" de sopiaanzangeres Anneke v. d.
Graaf en de pianist Willem Hielkema.
Anneke v. d. Graaf, reeds eerder in
onze stad opgetreden tijdens kerkcon-
certen, beschikt over een ideaal getlm-
brcerde, kristalheldere en technisch
uitstekend gefundeerde lyrische so
praan, waarmee zij bijv. in opera's als
„La Bohème" en „Butterfly" een supe
rieure indruk zou kunnen schenken.
Maar ook als liederenzangeres be
schikt zij over de kwaliteiten, die haar
onmiddellijk onder de „groten der toe
komst" doen scharen.
Er is nog slechts één geringe handi
cap, n.l. een zich af en toe openbarende
onvoldoende ademsteun, bijv. in Brahms'
„Feldeinsamkeit".
Haar fijnzinnig doorleefde muzikali
teit trof het sterkst in het ook met
gloed gezongen „Gretchen am Spinn-
rade", dat naar een prachtige climax
leidde en in de twee geniale, tedere
kinderliederen „La poupée s'endort" en
„La prière du soir" van Moussorgski,
waarin zij de naïeve sfeer uitmuntend
wist te benaderen.
Anneke v. d. Graaf zal zeker nog
vele malen op de Nederlandse podia
verschijnen en dan met evenwel succes
als gisteravond!
Veel minder enthousiast moet ons
oordeel luiden over de pianist Willem
Hielkema, wiens fenomenale techniek
vooralsnog in duidelijke wanverhouding
staat tot de onbeheerste, dikwijls te
voortvarende opvattingen.
Hij bezit zeker nog niet de geeste
lijke rijpheid en het klassieke begrip
om een waagstuk als Beethoven's „Ap-
passionata" psychologisch te doorgron-
gen, noch de poëtische instelling, om
Chopin's psyche zuiver aan te voelen.
Zijn temperamentvolle natuur ver
leidt hem tot onverantwoorde excessen,
waarbij komt, dat de aanslag in 't al
gemeen te hard en te ongenuanceerd
blijft. Weliswaar uitte zich dit euvel
minder nadrukkelijk en hinderlijk na de
pauze, toen de vleugel op deskundig
advies gesloten bleef, doch niettemin
constateerden wij ook toen nog meer
malen een ongeoorloofde ruwheid en
een zucht door geweld te willen impo
neren.
Hij moge zich in dit opzicht herzien
en zelfoverschatting verre houden. Dat
de bascant dikwijls domineerde, gaf
aan zijn spel bovendien een eenzijdige
inslag.
Ook in de accompagnementen stelde
hij zichzelf veelal te zeer op de voor
grond, zodat bijv. van de innige De-
bussy-inzet in- „II pleure dans mon
•oeur" niet veel overbleef
Beider succes, doch speciaal dat van
de zangeres, was zeer groot.
H.
Leiden in de afgelopen decenniën
heeft geboekt. Voor een groot deel acht
te spr. die vooruitgang de vrucht van
het werk van de Leidse Kweekschool,
derhalve ook van de beide scheidende
dames. De gemeente verheugt er zich
over zulk een school in haar midden te
hebben.
Spr. uitte de hoop, dat de scheiden
den In haar nieuwe functie er toe
zouden kunnen bijdragen dat het
hier gevolgde ondcrwüs-systeem niet
slechts vruchten ai zou werpen voor
het kleuteronderwijs, doch tevens in
de eerste jaren van de lagere school.
Ook de heer Groenendijk wenste spr.
zulks toe.
Mej. D. Voltman, de voorgangster van
mej. Glasz als directrice, hoopte dat
het mej. Glasz gegeven mocht zijn,
ook in haar nieuwe werkkring nog veel
voor het jonge kind te doen. Nog maar
al te weinig begrip bestaat er vooral
op het platteland voor de eisen, welke
het jonge kind stelt. Spr. hoopte dat
beide scheidende dames deze belang
stelling bij de autoriteiten zouden mo
gen stimuleren en bij de ouders ten
plattelande verwekken.
De inspectrice van het Voorbereidend
Onderwijs, mej. Houba, vond, ondanks
de onvermijdelijke weemoed van ieder
afscheid, toch reden tot gelukwens aan
de scheidenden voor de eervolle be
noeming en het vele wachtende werk,
terwijl de school bij het verlies ook de
eer te beurt viel, twee van haar krach
ten ook elders op hoge prijs te zien ge
steld.
Mej Schaap, sprekende namens de
Rotterdamse opleidingen en de oplei
dingen waarmee de Leidse Kweekschool
contact had, dankte voor de steeds
ondervonden prettige samenwerking,
welke zij in de nieuwe functie van mej.
Glasz hoopte te zien voortgezet.
Uiterst teleurstellend achtte spr.,
dat de eerste troonrede van Koningin
Juliana geen melding heeft gemaakt
van plannen tot wettelijke regeling
van het kleuteronderwijs op korte
termijn.
Voorts voerden nog het woord mej.
Brouwer namens de commissie voor
voorbereidend onderwijs en de heer
Israël uit naam van de Vereniging voor
paedagogiek.
Mej. G. v". d. Willigen vertolkte de
gevoelens van de oud-leerlingen bij het
afscheid van mej. Glasz, die ieder was
gaan beschouwen als de „kweek" zelve.
Als hoofd van het internaat heeft zU
in lief en leed als een moeder de haar
toevertrouwde leerlingen ter zijde ge
staan Treffende woorden van waarde
ring "had spr. voorts voor het veelzij
dige en boeiende onderricht van mej.
Wartena, aan wie de leerlingen zeer veel
verschuldigd zijn.
Mej. Molt dankte de scheidenden
voor haar werk namens de leerkrach
ten, De aard van het werk in de school
en het internaat bracht een nauw con
tact mee, waardoor steeds onderling
begrip bestond en een prettige sfeer
zowel in lief en leed als meningsver
schillen en eensgezinde beslissingen. De
Kweekschool zonder de belde vertrek-
kenden kunnen de achterblijvenden
zich nauwelijks voorstellen.
De heer Groenendijk dankte voor de
prettige ontvangst, welke hem in de
school ten deel was gevallen en zegde
toe alles in het werk te zullen stellen
om een waardig opvolger te zijn van de
scheidende directrice.
Tot slot spraken mej. Glasz en mej.
Wartena woorden van dank voor de
vriendelijke afscheidswoorden en goede
wensen in de toekomst, benevens de
vele geschenken, die deze wensen ver
gezelden. Beiden legden er de nadruk
op, dat het vertrek van de school geen
ontrouw aan die school, doch een bewijs
van trouw aan de idealen van het kleu
teronderwijs betekent. Ook in die nieu
we werkkring kan veel worden gedaan
v. de leerlingen v. d. kweekscholen, om
voor hen het pad te banen bij het
kleuteronderwijs.
Nog geruime tijd bleven de scheiden
den. leerkrachten, oud-leerlingen en
leerlingen bijeen.
Extra-treinen op 2 October
In verband met de herdenking van
Leiden's ontzet zijn door de N.S. a.s.
Zaterdag en in de nacht van Zaterdag
op Zondag enkele extra treinen inge
legd, te weten:
Den Haag HSLeiden: Den Haag HS
v 19.50; Leiden a. 20.02.
LeidenDen Haag HS: Leiden v.
23.55; Den Haag HS a. 0.07; Leiden v.
0 24; Den Haag HS a. 0.36.
LeidenRotterdam DP: Leiden v.
0.10; Den Haag HS a. 0.22; Delft a. 0.32;
Schiedam a. 0.42; Rotterdam DP a. 0.48.
Leiden—Utrecht CS: Leiden v. 0.10;
Alphen a. 0.27; Bodegraven a. 0.39;
Woerden a. 0.53; Vleuten stopt 1.04;
Utrecht CS a. 1.13.
LeidenGouda: Leiden v. 0.27; Al
phen a. 0.40; Boskoop a. 0.48; Waddinx-
veen a. 0 55: Gouda a. 1.06-
JUBILEUM F. v. d. BLOM
Dinsdag 5 October zal het 40 jaar
zijn geleden, dat de heer F. v. d. Blom
als letterzetter in dienst trad bf de
firma P. J. Mulder en Zoon aan de
Breestraat.
Aanwijzingen voor 2 October
De Commissaris van Politie verzocht
ons er aan te herinneren, dat het bü
politieverordening verboden is: op de
openbare weg
a. vertoningen te geven (acrobatiek
e.d.):
b. aapjes, marmotten e.d. dieren te
vertonen:
c. verlotingen te houden of gelegen
heid te geven tot deelneming aan ha
zardspelen.
Bij constatering van overtreding zal
proces-verbaal worden opgemaakt, ter
wijl de voorwerpen .waarmede het feit
ls gepleegd, in beslag genomen zullen
worden.
Voorts brengt voornoemde Commissa
ris van Politie ter kennis, dat het ver
boden is zich vóór of tijdens het afste
ken van het vuurwerk op te houden op
het terrein van de N.Z.H., de daarachter
gebouwde remise, de spoorwegovergang
en de z.g.n. luchtbrug.
De Eerste Hulpdiensten zullen zich
op 2 October bevinden: in de gebouwen
van de G.G.D. aan de Mare. het Politie-
posthuis Steenstraat, de school Schut
tersveld, tijdens de wielerwedstrijd: St.
Lidwinaschool Zoeterwoudse Singel en
hall Vita-fabriek aan Levendaal en tij
dens de koraalmuziek in de hall van de
R.K. bibliotheek Steenschuur en in de
school Schuttersveld.
Studium Generale
EEN VEELZIJDIG PROGRAMMA
SAMENGESTELD.
Binnen het kader van het Studium
Generale worden dit jaar wijsbegeerte,
sociale en economische wetenschappen
behandeld in colleges, we!/.ce zich over
meer dan één jaar uitstrekken. Daar
naast worden onderwerpen behandeld!
veelal door verschillende docenten
die binnen het tijdsbestek van één jaar
kunnen worden overzien. In het acade
miejaar 19481949 zullen de volgende
onderwerpen aan nadere beschouwin
gen worden onderworpen: cultuurphi-
loscphische aspecten van het drama;
wetenschap en wetenschapsbeoefening;
vraagstukken aangaande de ontmoeting
tussen Ocst en West in Azië; de Ame
rikaanse beschaving en tenslotte pro
blemen omtrent het ontstaan van het
leven op aarde.
In verband met de grote belangstel
ling, welke reeds thans bestaat voor
dit Studium Generale, zullen niet al
leen in de Academie, maar ook in ver
schillende laboratoria voordrachten
worden gehouden.
Het programma voor dit Studium
Generale is als volgt gedacht:
WIJSBEGEERTE.
Voor studenten van het eerste jaar:
prof. dr L. J. van Holk: Inleiding in
het geestesleven door analyse van de
voornaamste stromingen die de huidige
tijd beheersen; realisme, idealisme, ro
mantiek etc.; prof. dr F. L. R. Sassen:
Algemene inleiding in de wijsbegeerte,
vakken en problemen.
Voor studenten van het tweede en
het derde jaar:
prof. dr F. L. R. Sassen: Voornaamste
stromingen uit de geschiedenis der
wijsbegeerte, systematisch gerangschikt.
Voor oudere jaars studenten: prof. dr
P. H. van La er: Aard en grenzen van
het kennen in de verschillende weten-
sohappen.
SOCIALE WETENSCHAP.
%Voor studenten van het eerste jaar:
prof. dr F. van Heek: Inleiding tot de
sociologie. Voor studenten van het 2ae
en het 3de jaar: prof. dr C Weststrate:
Actuele economische vraagstukken. Voor
oudere jaars studenten: prof. dr V'.
Banning: Wijsbegeerte der samenleving.
Rooms-Katbolieke. Protestantse, libe
rale, socialistische e.a. opvattingen over
mens en maatschappij.
„HET DRAMA".
Prof. dr B. A. van Groningen: Enige
cultuurphilosophische aspecten van het
Griekse drama; mej. dr C. Serrurler
Enige cultuurphilosophische aspecten
van het Franse drama; prof. dr G. van
der Leeuw; Drama Cultuur en Religie.
Een cyclus van 6 voordrachten: Het
sacrale drama; Shakespeare; Goethe;
Wagner; Ibsen; Sartre; prof, dr E. A.
D. E. Carp: Het psycho-drama.
„DE ONTMOETING VAN OOST
EN WEST IN AZIË".
Dr G. W. Locher: De ontmoeting van
Oost en West in- Indonesië; prof, dr
J. J. L. Duyvendak: De ontmoeting van
Oost en West in China; prof, dr J.
Gonda: De ontmoeting van Oost en
West in India.
„GESCHIEDENIS VAN HET
LEVEN OP AARDE".
Prof, dr J. H. Oort: Het ontstaan der
aarde; prof. dr N. Tinbergen: Evolutie
in het dierenleven; E. den Tex en A.
Brouwer: Ontwikkeling van de protu
beransen van de aardkorst; dr H. P.
Wolvekamp: Het leven op aarde.
Tenslotte spreekt prof. dr D. v. Dant-
zig in het kader van de „Wetenschap
en wetenschapsbeoefening" over be-
gripscritiek der sociale en politieke we
tenschappen, terwijl prof. dr A. M.
Schlesinger een onderwerp uit de ge
schiedenis van de Amerikaanse bescha
ving zal behandelen.
CONTACT-AVOND OUDERRAAD
L. O.
J. P. Strijbos over de
walvisvaart.
Het is een verheugend verschijnsel,
dat zovelen belang stellen in het werk
van de Ouderraad, waardoor in belang
rijke mate het contact tussen de ouders
der leerlingen en het openbaar L.O.
wordt bevorderd. Onder hen, die gister
avond' de foyer der Stadsgehoorzaal ge
heel vulden, merkten wil o.m. op de wet
houder van Onderwijs, de heer J. C. van
Schalk en afgevaardigden van de Raad
van Advies, de Ned. Onderwijzersver
eniging en Volksonderwijs, terwijl ook
vele leden van Oudercommissies aanwe
zig waren.
De voorzitter van de Ouderraad, de
heer F. W. Korten, heeft in zijn inlei
dend woord nog eens gewezen op de be
langrijke plaats, welke de diverse ouder
commissies in het schoolleven innemen,
waarna hij belangstelling vroeg voor de
op Donderdag, 4 November, te houden
dag voor het onderwijs.
Hierna was het woord aan de heer J.
P. Strijbos. die aan de hand van een
interessante kleurenfilm een beschrij
ving gaf van de eerste tocht van ae
Willem Barendsz, van welke wasvisvaart
wij reeds eerder een uitvoerige beschrij
ving in ons Blad plaatsten.
KAAS OP DE VEBO.
In aansluiting op de elders in dit Blad
opgenomen technische beschouwing
over de Vebo van onze deskundige me
dewerker, laten wij hieronder de voor
naamste bekroningen volgen van de
kaasinzendingen.
Goudse kaas 5-7 kg. L. C. v. d. Geest,
Oud-Ade, G. v. d Hulst, Voorschoten.
7-10 kg. Jac. de Roos, Bodegraven. Bo
ven 15 kg. L. de Wit, Alphen a. d. Rijn.
Leidse kaas, boven 6 kg., D. A. van Rijn,
Warmond.
25 nieuwe textielpunten
geldig verklaard
Het C.D.K. deelt mede, dat weder
om 25 punten vah de textielkaart
VA 804 worden geldig verklaard.
Met ingang van 1 October 1948 wor
den geldig de bonnen gemerkt: „Tex
tiel N - vijf punten", „Textiel reserve
N" ter waarde van 10 punten, „Tex
tiel N één punt" en „Textiel P één
punt".
De bonnen gemerkt: „P vUf punten"
en „Reserve P" zijn derhalve voorlo
pig niet aangewezen voor de aankoop
van textielgoederen.
De bonnen „L vijf punten", „M vijf
punten", „Reserve L" en Reserve M"
zullen niet worden aangewezen cn
kunnen dus worden vernietigd.
Dr Ivo Samkalden over
Indonesië vandaag
VOORTDURENDE WAAKZAAMHEID
VAN P.v.d.A. BLIJFT GEBODEN.
Men schrijft ons:
De eerste ledenvergadering van dit
seizoen van de Partij van de Arbeid
kenmerkte zioh door een grote belang
stelling, die het zaaltje van het Fede
ratiehuls te klein maakte. Daar de se
cretaris bovendien de mededeling kon
doen, dat in de maanden Juni en Juli
het ledental gestegen is met 215 leden,
kon met voldoening worden geconsta
teerd, dat het de Leidse afdeling naar
den vleze gaat.
De spreker van deze avond, dr Ivo
Samkalden, de eerste secretaris van de
Commissie-Generaal, heeft in een zeer
persoonlijk woord zijn visie gegeven op
de enorme moeilijkheden in het land
overzee.
Dr Samkalden gaf een duidelijk beeld
van de veelzijdige aard der spannin
gen, welke z.i. voor een belangrijk deel
voortkomen uit de prikkelbaarheid der
Nederlandse soldaten en burgers onder
de meest ongunstige omstandigheden
voor het verkrijgen van een objectief en
juist beeld van het gebeuren rondom
hen, maar die ook voortkomen uit de
noodlottige ontwikkeling der laatste ja
ren, welke geleid hebben tot de 21ste
Juli 1947, de militaire actie.
EEN NEDERLAAG.
Wij moeten een nederlaag erkennen,
zo zei spr. En onder die „wij" verstaat
spr. degenen, die zich er van bewust
waren, dat het probleem niet met de
wapenen kon worden beslist. Na de 21e
Juli hebben zich aile ongunstige fac
toren in verdubbelde mate doen gelden.
De moeilijkheden en liet wantrouwen
zijn sterk toegenomen. Een ander ge
volg ls geweest de grote aandacht, wel
ke aan de niet-Republikeinse gebieden
door de Nederlanders moest worden
besteed. De stichting van de deelstaten
in deze gebieden heeft het gebrek aan
vertrouwen van de zijde der Republiek
nog meer versterkt, maar aan de an
dere kant had Nederland moeilijk kun
nen waohten op een overeenstenyning
met die Republiek.
TELEURSTELLING LEIDDE
TOT COMMUNISME.
De teleurstelling onder de Republi
keinse aanhangers van de overeenkomst
van Linggadjati heeft volgens spr. ge
leld tot de verhouding zoals deze
thans tussen Nederland en de Repu
bliek is ontstaan.
De verklaring van Sjarifoeddln, dat
hij reeds van 1935 af communist zou
zijn geweest, wilde spr. op z.i. goede
gronden niet aannemen, evenmin van
Setiadjit. - Red.). De situatie is ech
ter volgens spr. veel ernstiger; deze
mensen hebben alle hoop op een over
eenstemming laten varen en zijn nu
naar een ander uiterste omgezwaaid.
Het communisme heeft in Indonesië
nooit veel aanhang gehad, doch nu
vindt het de voedingsbodem, welke het
nodig heeft: economische en politieke
ontevredenheid.
De politieke kracht van de Republiek
is hierdoor ondermijnd en dat betekent,
dat wij tot overeenstemming moeten
komen met die krachten in Indonesië,
die op het ogenblik nog tot die samen
werking bereid zijn. Wij zullen deze
thans in hoofdzaak buiten de Repu
bliek vinden. Maar komen wij met hen
tot een overeenstemming, dan zal die
op een basis moeten zijn, waarop ook
Hatta en de zijnen kunnen meewerken.
Het gevaar is, dat Nederland daartoe
de politieke kracht niet zal kunnen
opbrengen. Dit gevaar vereist daarom
van onze kant een voortdurende waak
zaamheid.
Spr. besloot zijn inleiding met een
aanhaling uit de rede van Sjahrir bij
de ondertekening van Linggadjati.
waarin deze ongeveer het volgende zei:
„Wij mogen ons niet voorstellen, dat
onze moeilijkheden zijn opgelost en
evenmin dat wij het recht hebben tot
de wereld te zeggen, „kijk naar ons".
Maar misschien is het zo, dat met
Linggadjati een klein vlammetje is ont
stoken door de samenwerking tussen
Nederland en Indonesië, dat eens tot
een fakkel zal kunnen aangroeien,
waaraan het licht van de vrede ont
stoken kan worden."
Wetsontwerp pensioenen
met een toeslag aangenomen
Hedenmiddag ls in de Tweede Kamer
gesitemd over de motie Sleen c.s., betref
fende het Indienen van voorstellen tot
het bereiken van een juistere verhou
ding tussen de ia at pftiioue 1922—1945
toegekende pensioenen en de verhoogde
salarissen. Deze motie werd aangeno
men met 614 st.
Het wetsontwerp werd daarna z.h.st.
goedgekeurd.
Moeso en consorten verlaten
Madioen
DE STAD VOLLEDIG OMSINGELD?
Volgens het Republikeinse icger-
communiqué van gisteravond hebben
Moeso en enige andere vooraanstaan
de communistische leiders Madioen
verlaten, „daar ztf zich klaarblijkelijk
bedreigd gevoelden in verband met de
reeds volledige omsingeling van Ma
dioen door de Republikeinse troepen".
Voorts meldt dit communiqué, dat alle
4 opstandelingen uit Magetan zijn ver
dreven. De zuiveringsoperaties in de
door de Republikeinen heroverde ge
westen duren voort.
BESLUIT VAN SOEKARNO.
Radio Djokja heeft bekend ge
maakt, dat Soekamo als opperbevel
hebber besloten heeft de gewesten
Soerakarta. Semarang, Patlli en Ma
dioen samen te trekken tot een mi
litair gebied, daar nodig gebleken ls,
dat alle bestuursorganen van dit ge
bied onder eenhoofdige leiding ko
men.
Kolonel Gatot Soebroto is benoemd
tot militair gouverneur.
Dr Leimena, voorzitter van de Vei
ligheidscommissie, en militaire waarne
mers van de Commissie v. G. D. zijn
gisteren naar Sarangan in het gebied
van Madioen vertrokken. Het doel van
deze reis is een onderzoek in te stellen
naar de Duitse kolonie, die onder de
zorg van de Republiek sedert de Ja
panse capitulatie aldaar verblijft. En
kele dagen geleden werd, gelijk be
kend, Sarangan door de Republikeinse
troepen op de communisten heroverd.
Volgens „Antara" heeft de secretaris
van de Comm. v. G. D., Temperley,
rapport opgemaakt over de toestand te
Madioen.
DE „WILLEM RUTS" MORGEN
VERWACHT.
De „Willem Ruys" wordt morgenoch
tend uit Batavia te Rotterdam ver
wacht met ruim 700 passagiers aan
boord.
Verklaring van Amerikaanse
Minister van het Leger
Volgens Kenneth Royall, de Ameri
kaanse minister voor de legerstryd-
krachten. dreigt er naar zijn mening
geen oorlog. „Doch wy moeten beseffen,
dat de beslissing daarover niet bij ons
berust, maar bij enkele despotische en
machtige mensen, zo voegde hij er aan
toe". Het tijdstip alleen, niet het uit
eindelijk doel. dat deze mensen zich
voor ogen stellen, is onzeker. wy weten,
dat de Sovjet-Unie meer dan 4 millloen
man onder de wapenen heeft en dat
haar militaire uitrusting de V.S. 35.000
millioen dollar per jaar zou kosten. „En
daar de Sovjet-Unie door geen aanval
bedreigd wordt noch sterke landen aan
haar grenzen heeft, weten wij, dat deze
macht gehandhaafd wordt voor een
ander toekomstig doel dan verdediging".
Zaterdag, a.s. zal de oud-gezant
van de Unie van Zuld-Afrika ln ons
land, dc heer Fouché met echtgenote
en dochter per K.L.M. naar Johannes
burg vertrekken.
Ingezonden Mededeling
ffW"-MM
Burgemeester en Wethouders van Lel
den brengen ter openbare kennis, dat op
Zaterdag 2 October a.s. de gemeente
secretarie. de bureaux der «emeoivteUlke
diensten en bedrijven, alsmede het Dis
tributiekantoor, behoudens het hierna
vermelde, voor het publiek gesloten zul
len zijn-
Het bureau van de Burgerlijke Stand
zal die dae voor het doen van aangllten
van geboorte en overlllden geopend zijn
van 9 tot 10 uur. Het Stedelllk Museum
„de Lakenhal" van 10 tot 12 uur.
Leiden. 30 September 1948.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester.
F. H. v. KINSCHOT.
De Secretaris.
J. BOOL.
AMERIKAANSE „SCHIJNORDERS"
VOOR DE OORLOGSINDUSTRIE^
Arthur Hill, voorzitter van de Ame
rikaanse veiligheidsorganisatie, heeft
bekend gemaakt, dat Amerikaanse fa
brieken reeds „schijnorders" hebben ge
kregen voor oorlogsmateriaal. Deze
orders worden alleen ln geval van oor
log uitgevoerd, docht de voorlopige op
dracht geeft een tijsbesparing van M
k 1 Jaar, bijvoorbeeld voor het verkrij
gen van machine-onderdelen.
De „dubbelzinnigheid" der Sovjet-
Unie in de laatste tijd, aldus Hill, moet
voor de V.S. een waarschuwing vormen
zich voor verdediging gereed te maken.
De V.S. hebben tegen, dat zij nooit een
aanvaller zijn geweest, die van te voren
zijn dag van actie weet, aldus Hill. De
order voor de industrie omvat een lijst
van 100.000 nieuwe machines.
JUIN TOEKOMSTIG OPPERBEVEL
HEBBER WESTELIJKE UNIE?
Het Franse persbureau A.FP. meldt,
dat generaal Juin, die in .sommige
kringen genoemd wordt als de toekom
stige opperbevelhebber der landstrijd
krachten van de „gecombineerde legers"
der vijf westelijke mogendheden, uit
Marokko te Parijs is aangekomen.
DE LUCHTBRUG.
De Amerikaanse luchtmacht heeft be
kend gemaakt, dat Amerikaanse vlieg
tuigen in de drie maanden van de aan
Berlijn door de lucht verleende hulp
28.658 vluchten hebben verricht en in
totaal 201.735 ton steenkool, voedsel en
andere goederen hebben aangevoerd;
dat is per dag gemiddeld 3.636 ton voor
een bedrag van naar schatting 390.000
dollar per dag.
CANADESE MOTIE OVER
ATOOM-ENERGIE.
De Canadese afgevaardigde generaal
Mac Naughton diende in de politieke
commissie der VN de volgende resolutie
in:
„Daar de commissie voor de atoom
energie verklaart, dat zij niet de instem
ming van de Sovjet-Unie heeft kunnen
verkrijgen voor die onderdelen van doel
matige controle, die uit technisch oog
punt essentieel geacht worden, laat
staan dat de Sovjet-Unie de aard en
mate van medewerking aan de wereld
gemeenschap, die in het eerste en twee
de rapport van de commissie voor de
atoomenergie van alle landen op dit ge
bied gevraagd wordt, aanvaard heeft,
keurt de algemene vergadering de alge
mene bevindingen en aanbevelingen van
het eerste, tweede en derde rapport der
commissie voor de atoomenergie goed en
erkent zij de ernstige gevaren voor de
internationale vrede en veiligheid, die
voortvloeien uit het ontbreken van een
doelmatige internationale contróle der
atoomenergie, en doet zil een beroep op
alle landen hun verantwoordelijke taak
voor de wereldgemeenschap te vervullen
door de noodzakelijke basis voor een der
gelijke contróle, als goedgekeurd door
dit lichaam, te aanvaarden."
Maandag Is to zijnen huize ge
arresteerd de 58-Jarlge beurshandelaar W.
W. te Amsterdam, die zich schuldig heeft
gemaakt aan het verhandelen van enige
effecten welke niet ter registratie waren
aangemeld, tot een nominale waarde van
f. 20.000.
Met inang van 1 October a.s. wor
den de posttarieven, die op een halve
cent eindigen, naar beneden afgerond
tot hele centen.
Woningbouw en bestemming
voormalige Openbare School
De raad vergaderde Woensdagavond.
Bij het punt ingekomen stukken en
mededelingen deelde de voorzitter me
de, dat dr Reeser wegens zijn a.s. ver
trek naar Indië per 1 Oct. bedankt als
gemeente-geneesheer. In zijn plaats
wordt voor de resterende maanden van
dit jaar aangewezen mevr. dr Reeser—
Ykema. Ged. Staten hadden bericht,
dat behoudens kleine opmerkingen, geen
bezwaren bestaan tegen de aangeno
men nieuwe salarisregeling van het ge-
meentepersoneel. Genoemde opmerkin
gen werden besproken. De voorzitter
deelde vervolgens mede, dat de bouw
grond van de heer Aulces ten behoeve
van de gemeente is onteigend. Het de
finitieve bestek en de tekeningen voor
de bebouwing van deze grond zijn be
reids ter goedkeuring opgezonden.
Voorts werd nog meegedeeld, dat de
plaatselijke autobusdienst met Ingang
van 1 November zal doorrijden naar de
Beestenmarkt. Het beginpunt zal zijn
bij de garage Huisman.
Zonder bespreking werd besloten rio
leringswerken en de verwydering van
de brug by Huisman na onderhandse
aanbesteding op te dragen aan Gebr.
Schouls voor f. 14.358.—.
By de volgende punten: aanvrage van
een bydrage voor gestrekte noodwonin
gen en een voorstel tot aankoop van
een houten noodwoning werd door de
heer Vermeulen geïnformeerd naar de
te stellen minimum-eisen voor dit soort
woningen. De bestaande woningen vol
doen volgens hem aan zodanige eisen
niet. Ook de heer v. Stralen was deze
mening toegedaan. De voorzitter ant
woordde hierop uitvoerig en wees op
bepaalde moeliykheden. De voorstellen
werden ionder stemming aangenomen.
Een voorstel tot verlening van een
voorschot en bijdrage uit de gemeen
tekas aan Patrimonium voor de stich
ting van 18 arbeiderswoningen werd
zonder bespreking aangenomen.
Aan de heer C. Dlseraad, gemeente
ontvanger en administrateur van het
grondbedryf werd eervol ontslag ver
leend. Aan de Chr. Nat. school werd
voor het kleuter-onderwijs een verho
ging van subsidie verleend tot f. 10.—
per leerling, nadat dit punt eerst was
bestreden door de heer Vermeulen. Hy
en de heer Boon stemden tegen.
Het voorstel tot inrichting van dc
voormalige openbare school tot ver-
gaderlocaliteit en gymnastieklokaal
gaf aanleiding tot uitvoerige bespre
king, waaraan vrijwel alle leden deel
namen. Verschillende leden juichten
het voorstel toe, maar anderen had
den ernstige bezwaren, voornamelijk
financiële. Dc stemming over dit voor
stel had ten slotte tot resultaat, dat
het voorstel met 6 tegen 4 stemmen
werd aanvaard.
De leden der commissie woonruime-
wet mevr Reeser—Ykema en de heren
H. Kuilenberg, M. v. Winkel, 6. J. v. d.
Stoel en A. Mol, die met 1 Oct. aftre
den, werden alle herbenoemd.
De hierna volgende rondvraag lever
de geen byzonders op.
OEGSTGEEST
BEROEP GEREF. KERK.
Door de Geref. Kerk Morsch-Ryndyk
is beroepen ds P. J. Jansen te IJssel-
stein.
VOORSCHOTEN
JAARVERGADERING „V.V.L.V."
Gisteravond hield de Voetbalvereni
ging „V.V.L.V." in het bondsgebouw
haar jaarvergadering. Na de opening
door de voorzitter, de heer M. Lakeman
volgden de notulen en het jaarverslag
van de secretaris. Uit dit laatste bleek
o.m., dat het aantal leden momenteel
134 bedraagt en het aantal donateurs
140. De penningmeester bracht finan
cieel verslag uit. Het kassaldo bedraagt
f. 254.18. In de kascommissie voor het
komende Jaar werden benoemd de he
ren J. Niersman, St. Mens en C. van
Ryn. De belde aftredende bestuursle
den, de heren M. Lakeman en H. Niers
man, werden beide herkozen. Hierna
werd besloten het bestuur uit te brei
den tot 8 leden door benoeming van
een juniorenlelder in het bestuur. Hier
voor werd de heer P. J. Karremans ge
kozen. Een voorstel van het bestuur om
de elftalcommissie uit te breiden van
5 tot 7 personen werd door de verga
dering verworpen. Nadat de geesteiyk
adviseur kapelaan J. van Duivenvoor
de, nog een korte toespraak had ge
houden, volgde de rondvraag. Hierby
werd o.m. aangeroerd de viering van 't
25-jarig bestaan ln 1950. De bestaande
contact-commissie zal verzocht worden
reeds nu plannen hiervoor te overwe
gen.
De Simavi collecte heeft in deze
gemeente de mooie som opgebracht van
f. 547.85.
Burgerlijke Stand Geboren: Cornelia
Petronella, d. van A. P. Karremans en E.
E. van Rhn; Anna Maria, d. van L. P.
Stam en N. van der Grljn; Pleter Mlchaël,
z. van J. J. HeUno en M. H. Gerarts;
Thoresln Mnrla. d. van J. J. Kuipers en
C. C. Rekelhof; Eduard Adrianus Geer-
truida, z. van K. A. A. Herkströtter en
H. P. M. Tcrwyn.
Overleden: Johannes Cornells van der
Peet, 53 Jaar.
Getrouwd: Wilhelmus Johannes Oor
schot, 31 laar en Gerarda van Hemert,
29 Jaar: Slmon Stolk, 22 Jaar cn Geertje
Ommcrlng, 23 Jaar.
Ondertrouwd: Detmer Kuiper, 25 Jaar
en Elizabeth Zoetemelk, 26 Jaar.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 30 September.
De Septembermaand werd heden be
sloten met een beurs, die weinig nieu
we aspecten opleverde. De geringe
schommelingen resulteerden ln 'n lich
te afbrokkeling, zonder dat echter ioor
enig fonds een koersverlies van belang
geleden werd. De handel bleef zeer
kalm. De markt sloot op een koerspeil,
dat vrywel over de gehele linie ietwat
beneden gister bleef. Aand. HVA liepen
na opening op 260V6, geleidelijk tot 255
terug. Opmerkeiyk was de zwakke
stemming op de Scheepvaartmarkt.
Aandelen Scheepvaart Unie beland
den op 173 en aandelen Stoomvaart-
My. „Nederland" op 168. In Amster
dam Rubber kwam pas in de 5e tape
een notering tot stand, die 2% beneden
het vorig slotpell lag. Ook de Tables-
fondisen wisten de vorige koersen over
het algemeen niet te benaderen. Kon.
Olie liep 3% terug. Philips moest even
eens 3% prysgeven, Unilever 1%% en
certificaten Hoogovens zelfs 5%. Aan
delen Aku boden betrekkelijk goed
weerstand op 157. Op de Staatsfondsen-
markt waren de fluctuaties ze
Coiwersielenlng 19""
«p 97 7/3 k 98.
