Eerste Troonrede van Koningin Juliana
b
Grote inspanning van allen gevergd
„Het hoofd van
Van Mook"
WEERBERICHT
Verwachtingen zijn niet in
vervulling gegaan
Leden der Staten-Generaal,
DE TROONREDE
87ste Jaargang
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948
No. 26495
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3.90 per 3 maanden: 30 cents per week
mi.v. 1 October a.s.: f 4,15 per kwartaal, 32 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red. 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 57055
NADAT wy gisteren onze mening
hadden kenbaar gemaakt ten aan
zien van de geruchten, welke mo
menteel de ronde doen omtrent een door
velen blijkbaar verwacht ontslag van
de Luitenant-Gouverneur-Generaal, dr
Van Mook, namen wij hedenmorgen
kennis van een recent hoofdartikel, dat
onder bovenstaand opschrift in het ge
zaghebbende Indische dagblad „De Lo
comotief" is verschenen en waarvan de
strekking volkomen overeenstemt met
de visie gelijk wij die gisteren tot uit
drukking brachten.
Wij citeren met volledige Instemming:
„Dr Van Mook is een tijdlang ver
heerlijkt door de Partij van de Arbeid.
Een ultra links blad als „het Parool"
verzocht hem in 1947 toch vooral te
blijven, omdat hij niet gemist kon wor
den. De politionele actie heeft de ver
heerlijking door de P. v. d. A. doen ver
stommen. Plotseling ontmoette dr Van
Mook veel meer waardering in gema
tigd rechtse kringen dan in de P. v. d.
A. Toen de politionele actie, naar onze
mening, ontijdig werd gestaakt, ver
minderde weer de waardering bij rechts
zonder dat Van Mook de waardering
van links terug kreeg. Maar wat we hier
zeggen geldt alleen voor politieke par
tijen en niet voor individuele figuren.
Want wie eens rustig kon spreken met
dr Van Mook, die kwam onder de in
druk van zijn gaven en van zijn ken
nis en die begreep, dat het allemaal niet
zo eenvoudig was.
Want:
Men kan voor of tegen de politiek van
de afgelopen jaren zijn. Men kan terug
vallen op de Japanse capitulatie en zeg
gen, dat onmiddellijk daarna de zaken
heel anders aangepakt hadden moeten
worden. Men kan op principiële gron
den de grondwetsherziening, zoals die
nu tot stand is gekomen, bestrijden.
Men kan vele fouten aanvoeren, die op
allerlei onderdelen inderdaad gemaakt
zijn.
Maar:
Er zijn enkele dingen, die men niet
kan ontkennen. Men kan niet ontken
nen, dat dr Van Mook in de praktijk
de vader is van de federatie, die op het
punt staat geboren te worden. Men kan
niet ontkennen, dat hij jaren lang ge
ploeterd heeft om van die federatie iets
te maken. Ultra links blijft hem de po
litionele actie kwalijk nemen en ultra
rechts heeft moeite met het accepte
ren van de federatie. Maar de C.H.U.
en de V.V.D. hebben volkomen gelijk,
dat ze gestemd hebben vóór de grond-
wetswijziging al was het maar, omdat
er geen weg terug is. $Jen kon eenvou
dig niet zeggen, dat dit nu allemaal
plotseling niet door zou gaan. Want
niet alleen Hatta en Soekarno willen
hun eigen zaken beredderen, men moet
wel bedenken, dat ook Abdulkadir en
dr Mansoer dit willen.
En dan willen we op deze plaats er
toch even op wijzen, dat dr Van Mook
gezwoegd heeft om van die federatie
iets te maken, om de basis voor die
federatie te leggen. Hij heeft daarbij
veel wanbegrip en veel critiek ontmoet
en hij is doorgegaan op de weg. die hij
zag, als de weg, die bewandeld kon
worden, misschien niet als de weg. die
het meest verkieslijk was. maar politiek
is nu eenmaal een kwestie van het be
reikbare.
Nu eist men. als onze berichtgevers
in Nederland juist zijn ingelicht, het
hoofd van Van Mook. Wij achten dit
een fatale ontwikkeling. Uit de chaos
van de situatie van eind 1945 is Van
Mook gekomen tot ëen bepaalde struc
tuur. We weten het ook: een structuur
met zwakke en aanvechtbare plekken.
Maar toch hij heeft uit dïë chaos weer
iets gemaakt.
Het is altijd verkeerd om. zoals een
snreekwoord zegt, in het midden van de
stroom van paard te veranderen. Wij
kunnen ons dat in deze omstandigheden
inderdaad nauwelijks permitteren. Het
is ten opzichte van de Landvoogd een
oneerbiedige vergeliiking. zij het niet zo
bedoeld, maar op dit moment zou het
fataal kunnen zijn van naard te ver
wisselen. De komende federatie is het
werk van dr Van Mook. Hij zal eerst
de gelegenheid moeten krijgen om zijn
werk af te ronden, alvorens af te tre
den. Als men dit in Den Haag niet in
ziet, dan bewijst dat helaas opnieuw,
dat. men in Nederland denkt in partij
politieke verhoudingen en dat men
daardoor de grote lijn uit het ooe ver
liest. Dat zou tragisch rijn voor Neder
land en voor Indonesië".
DE AMERIKAANSE TROEPEN IN
ZUID-KOREA.
De Amerikaanse troepen in Zuid-
Korea zullen volgens welingelichte
kringen in Tokio, die commentaar le
verden op de bekendmaking, dat Rus
sische troepen tegen het eind van het
jaar uit Noord-Korea zullen worden
teruggetrokken, in aantal verminderd
worden doch waarschijnlijk vooreerst
niet geheel teruggetrokken worden.
KOUD VOOR DE TIJD
VAN HET JAAR.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de kuststreken: Wisselende bewolking
met vooral aanvankelijk nog enkele bui
en geleidelijk wat afnemende, maar
langs de Waddenzee tijdelijk nog krach
tige N.W. wind. Weinig verandering van
temperatuur.
In het binnenland: Tamelijk heldere
en koude nacht. Morgen overdag wisse
lende bewolking met enkele verspreide
lichte buien. Ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag. Zwakke tot matige
wind tussen West en Noord-West
22 SEPTEMBER
Zon op: 6.25 uur; onder: 13.39 uur
Maan op: 19.57 uur: onder: 1051 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5 47 en 18 04
*ur.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Koningin Juliana heeft hedenmiddag in de Ridderzaal
te 's-Gravenhage de nieuwe zitting der Staten-Generaal
geopend met het uitspreken van de navolgende Troon
rede:
LECHTS korte tijd is verlopen sedert ik, nadat mijn
Moeder afstand deed van de Troon en de regering
door mij werd aanvaard, in Uw midden de eed aflegde
en werd ingehuldigd.
Met ontroering en dankbaarheid denk ik terug aan
de wijze, waarop het 50-jarig regeringsjubileum van mijn
Moeder werd gevierd en bij de troonswisseling alom uiting
werd gegeven aan warme gevoelens van aanhankelijk
heid ten opzichte van Haar en aan de wijze waarop
men mij heeft welkom geheten. De herinnering aan dit
alles zal mij sterken bij het vervullen van de taak, die op
mijn schouders is gelegd. Groot zal de inspanning zijn,
die van ons allen wordt gevergd om het hoofd te bieden
aan de moeilijkheden, waarvoor het nog zwaar onder oor
logsgevolgen lijdende Koninkrijk gesteld is in een wereld,
die nog geen wezenlijke vrede kent.
De grote verwachtingen, die de samenwerking der
geallieerden in de strijd had opgewekt ook ten aanzien
van samenwerking in de vrede, zijn niet in vervulling ge
gaan. Scherpe tegenstellingen blijven zich openbaren.
Versterking van internationale gemeenschapsgedachte
De regering zal voortgaan om in het kader der Verenigde Naties te streven
naar versterking der internationale gemeenschapsgedachte. Bijzondere aan
dacht wijdt zij aan de ontwikkeling van kernen van internationale aaneen
sluiting, die in de Unie tussen Nederland, België en Luxemburg en de samen
werking der vijf-mogendheden ingevolge het verdrag van Brussel, reeds haar
levensvatbaarheid hebben bewezen.
Een spoedige totstandkoming van de Economische Unie met België en
Luxemburg acht de regering van groot gewicht. Zij werkt met kracht mede
aan het wegnemen van de hinderpalen, die aan de realisering dier Unie in
de weg staan.
Ook op sociaal-cultureel gebied wordt nauwer samenwerking binnen de
Benelux, zowel als in verband met het Vyf-mogendhedenvcrdrag voorbereid.
In het bijzonder op het gebied van de gezondheidszorg is de werkzaam
heid van Nederlandse zijde in de internationale sfeer toegenomen, mede door
de totstandkoming van de Wereld Gezondheids Organisatie.
Militaire inspanning gericht op Indonesië
De toestand van 's lands financiën noopt er toe de militaire krachtsin
spanning, voor wat betreft de landmacht, vrijwel uitsluitend te blyven richten
op het in Indonesië onderhouden van een voor haar taak berekende krijgs
macht. Voor zover betreft dc Koninklijke Marine en de Luchtstrijdkrachten
wordt daarnaast een begin gemaakt met de vorming van een bijdrage aan
de gemeenschappelijke verdediging van de vijf door het pact van Brussel ver
bonden West-Europesc mogendheden.
In aansluiting aan de kortelings tot stand gekomen grondwetsherziening
zal krachtig worden voortgewerkt aan het scheppen van een nieuwe rechts
orde tussen Nederland, Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen, ter
verwerkelijking van het gerechtvaardigde streven der volkeren overzee naar
vrijheid, gelijkwaardigheid en zelfstandigheid.
Met verheuging mag worden geconstateerd, dat de staatkundige opbouw
van de federalistische gebieden in Indonesië gestadig voortgang heeft ge
vonden. In al deze gebieden kan ook een bevredigend, zij het onderling geva
rieerd, herstel van het economische leven worden waargenomen.
Zorgelijke verhouding met Republiek
De verhouding tot de Republiek blijft bü voortduring zorg baren. De op
grondslag van de Rcnvillebeginselen gevoerde onderhandelingen hebben nog
niet de zozeer gewenste oplossing kunnen brengen.
De herhaalde bemoeienis van de Veiligheidsraad met de Indonesische
kwestie, ook nadat een Commissie van Goede Diensten in Indonesië haar
werkzaamheden was begonnen, heeft niet steeds bijgedragen tot een welover
wogen behandeling van de ingewikkelde vraagstukken, welke zijn ontstaan
door de groei van nieuwe verhoudingen in Zuid-Oost Azië.
Vertrouwd mag intussen worden, dat onze ernstige wil om aan de ge
rechtvaardigde vrijheidsaspiraties der volkeren overzee te voldoen op een
wijze, die tevens waarborg biedt voor recht cn veiligheid, ook internationaal
in toenemende mate begrip ontmoet. Nog steeds moeten in Indonesië zware
offers worden gebracht. Hulde zij hun gebracht, die en hierbij denk ik in
het bijzonder aan de strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht veelal
onder zeer moeilijke omstandigheden met geduld en volharding hun plicht
vervullen.
Met eerbied gedenk ik hen, die daarbij het offer van hun leven brachten,
terwijl mijn warme medegevoelen uitgaat naar hun nabestaanden. Een krachtig
optreden tegen orde- en rustverstorende elementen blijft noodzakelijk.
Regeling rechtspositie
Een regeling van de rechtspositie van ambtelijke en particuliere werk
nemers onder het nieuwe bestel is in voorbereiding.
De Nederlandse en Surinaamse regeringen beraden zich op een nauwere
handelspolitieke samenwerking, waarmee gepaard gaat een regeling van het
onderlinge betalingsverkeer. Het ligt in het voornemen om ook met de Ne
derlandse Antillen soortgelijke regelingen to treffen.
Dank aan Amerika
Het in de naaste toekomst wederom sluitend maken van de betalings
balans met het buitenland blijft een voorwerp van aanhoudende zorg. Hoewel
de resultaten, die tot nu toe, dank zij een gemeenschappelijke krachtsinspan
ning, konden worden bereikt, tot dankbaarheid stemmen, moet nog een moei
lijke weg worden afgelegd. Nog steeds moet in belangrijke mate een beroep
worden gedaan op vreemde hulpmiddelen. Indien de Amerikaanse hulpver
lening niet tijdig ware geschied, zou een ernstige terugslag in het herstel van
de volkswelvaart onvermijdelijk zijn geweest.
Ons land is dan ook grote dank verschuldigd aan het Amerikaanse volk,
dat op grootse wijze zijn daadwerkelijke belangstelling voor Europa toont.
Uitbreiding industriële capaciteit
Zowel uit een oogpunt van exportbevordering als ter waarborging van
voldoende werkgelegenheid voor de steeds groeiende bevolking, is krachtige
industrialisatie dringend noodzakelijk. Hoewel de regering de technische vraag
stukken. die hierdoor worden opgeroepen, geenszins onderschat, is zy van
mening, dat het industrialisatie-vraagstuk in de eerste plaats een economisch
probleem is. Zij acht het daarom een belangrijk deel van haar taak. voo~zover
dat in haar vermogen ligt. economische omstandigheden te sch?poen, die het
bedrijfsleven tot een gezonde uitbreiding der industriële capaciteit prikkelen.
Beperking invoer onvermijdelijk
Op het gebied der productie en der consumptie zal al het mogelijke wor
den gedaan om meer normale verhoudingen te herstellen, een en ander naar
mate de deviezenpositie zulks toelaat. Afneming van de schaarste zal het
mogelijk maken de overheidsbemoeiing met het bedrijfsleven te verminderen.
Beperking van dc invoer zal echter, als gevolg van het tekort aan buiten
landse betaalmiddelen, nog onvermijdelijk biijven.
De indiening van verschillende wetsontwerpen op het gebied van de
middcnstandspolitiek is in de loop van dit zittingsjaar te verwachten.
Gestreefd wordt naar verbetering van de materiaalpositie in de bouw
nijverheid en mede daardoor naar opvoering van de arbeidsproductiviteit,
ten einde het bouwprogramma, speciaal voor wat betreft woning- en be-
drijfsbouw, te kunnen vergroten.
Subsidie-vermindering
Met het oog zowel op de voorbereiding van de Economische Unie met
de Benelux-partners als op de noodzakelijkheid tot verlichting van de lasten
voor de schatkist, zullen de subsidies op levensmiddelen worden verminderd
of beëindigd. De regering zal daarbij nauwgezet rekening houden met ge
volgen daarvan voor de kosten van levensonderhoud en bij de te volgen loon-
en prijspolitiek de instandhouding van sociaal gerechtvaardigde en econo
misch verantwoorde loon- en prijsnormen blijven bevorderen.
Zorg voor kinderrijke gezinnen
De zorg voor de behoeften van de kinderrijke gezinnen heeft de bijzondere
aandacht van de regering. Overwogen wordt op welke voet aan daartoe door
werkgevers in het leven geroepen fondsen gelegenheid is te geven uitkeringen
te doen in individuele gevallen, waarin mede als gevolg van de oöfvang van
het gezin de inkomsten beneden het sociaal gerechtvaardigde peil blijven.
Voorts is een wijziging van de wettelijke kindcrbyslagrcgelingen in overwe
ging ten einde in die regelingen de nodige correcties aan te brengen.
Uitbreiding verzekeringen
In aansluiting aan een enkele maanden geleden uitgebracht rapport wordt
een algemene herziening van de sociale verzekeringen ter bevordering van
meer eenheid en tot uitbreiding dier verzekeringen tot daarvoor in aan
merking komende groepen van zelfstandigen verder voorbereid, mede ten
einde te voorzien in een duurzame regeling ten behoeve van dc ouden van
dagen bij beëindiging van de thans geldende tydelyke voorziening. De voor
bereiding van een wetsontwerp op de ziekenfondsen, zomede van een nieuwe
wettelijke organisatie van dc gezondheidszorg, zal met bekwame spoed worden
voortgezet.
De landbouwpolitiek
De landbouwpolitiek van de regering zal gericht zyn op verhoging van
een rationele bodemproductie, op intensivering van het landbouwbedryf, als
ook op het verzekeren van bestaanszekerheid van boeren en tuinders in
goedgcleide bedryven, mede door een zekere mate van productie- en markt
ordening, waarbij in het bijzonder aandacht zal worden geschonken aan het
vraagstuk van de kleine boeren.
Door voorstellen tot verbetering van de ruilvcrkavelingswetgeving cn van
de pachtwetgcving, alsmede door het beheersen van pacht- en koopprijzen
verwacht de regering een doelmatig gebrtiik van de grond te bevorderen.
Gezien dc gunstige ontwikkeling van de binnenlandse productie en de toe
stand op de wereldmarkt mag een voortgaande verbetering in de voedsel
voorziening worden verwacht.
Begroting vertoont gunstiger beeld
Ofschoon de financiële toestand moeilijk is, vertoont de begroting voor
1949 een belangrijk gunstiger beeld dan die over het lopende jaar, een
resultaat, dat ten dele werd verkregen door gunstiger verwachtingen met be
trekking tot de middelen cn anderdeels door beperkingen in de uitgaven.
Met vooropstelling, dat de bevordering van volkswelvaart van primair belang
is cn dat aan de eisen der sociale rechtvaardigheid niet te kort mag^ worden
gedaan, zal aan een verdere inkrimping van de overheidsuitgaven by voort
during aandacht moeten worden geschonken.
Intussen dient er op te worden gerekend, dat voor het herstel van Indo
nesië ook in het komende jaar een beroep op Nederland voor financiële
hulp in de vorm van credietverlening zal worden gedaan. Hoewel, dank zy de
buitenlandse credietverlening en het verbeterde bcgrotingsbeeld het gevaar
voor inflatie is geweken, dient te worden voorkomen, dat opnieuw inflatoire
krachten de overhand krijgen. Zo zal met name in verband met de verdere
afwikkeling der geldzuivering voorzichtigheid moeten worden betracht.
Belastingverlaging in overweging
Op het gebied der belastingheffing zal worden voortgegaan met een
herziening in sociale en economische rin. Enige verlaging van het tarief van
de inkomsten- cn loonbelasting is in overweging, evenals een tegemoetkoming
aan het bedrijfsleven met betrekking tot de berekening van de belastbare
winst. Voorts zal gestreefd worden naar een vergroting van de rechtszeker
heid voor de belastingplichtigen en naar een vereenvoudiging van de bestaan
de belastingwetgeving. De geboden uiterste soberheid leidt er toe, dat in het
komende jaar in hoofdzaak slechts werkzaamheden, die nodig zyn voor be
houd van bestaande verkeersverbindingen cn andere waterstaatswerken of
ter voltooiing van reeds aangegane overeenkomsten, zullen kunnen worden
uitgevoerd. De indijking der Zuiderzee wordt verder voorbereid.
Diverse plannen
,Op korte termyn kan de indiening worden venvacht van een wetsont
werp betreffende samenwerking van gemeenten onderling en van gemeenten
met andere lichamen.
De regeling van de verdeling van de taak en van de organisatie van de
politie zal opnieuw onder het oog worden gezien. Daartoe zal een commissie
worden ingesteld, welke dc regering op korte termijn advies zal hebben uit
te brengen.
Voorstellen zullen worden gedaan ter uitvoering van Artikel 195a der
Grondwet. Aan een in te stellen commissie zal worden opgedragen dc rege
ring van advies te dienen omtrent vereenvoudiging der persioenwetgeving.
Werden in het voorjaar 1948 enkele maatregelen tot verbetering van de
salarispositic van het Rijkspersoneel aangekondigd en reeds ten dele geëf
fectueerd, de verwezenlijking van de toegezegde technische herziening kan,
naar het zich laat aanzien, binnenkort worden verwacht.
Het probleem der politieke delinquenten heeft dc voortdurende aandacht
der regering. Een aanvang wordt gemaakt met dc behandeling der gevallen
van de jeugdige delinquenten, ten aanzien van wie een onderzoek naar de
mogelijkheid van reclassering zal worden ingesteld.
Liquidatie van de buitengewone maatregelen op het gebied van het recht
en de rechtsbedeling zal met kracht worden nagestreefd. Wettelijke voorzie
ningen betreffende het gevangeniswezen zyn in gevorderde staat van voor
bereiding.
By de verschillende typen van onderwijs heeft het opvoedings- en vor
mingsaspect de' bijzondere belangstelling van de regering. Ter vervulling
van dc functie van het onderwijs ten opzichte van enkeling en gemeenschap
zijn nauwe verstandhouding en samenwerking tussen de leerkrachten by de
onderscheiden soorten van onderwijs nodig.
De regering streeft er naar. dat uitzonderlijke aanleg in onze maatschappij
vroegtijdig wordt onderkend en dat er meer gelegenheid wordt geboden
om die begaafdheid tot ontplooiing te brengen.
Om aan de eisen van de steeds verder voortschrijdende specialisering op
wetenschappelijk gebied het hoofd te kunnen bieden, zal het nodig zijn om,
zonder inbreuk te maken op de vrijheid van onderwys, in overleg met de
instellingen van hoger onderwijs, op een taakverdeling aan te sturen.
Tot behoud en verhoging van het peil van het culturele leven zal aan
de zorg voor de kunst bijzondere aandacht worden besteed. In gevorderde
staat van voorbereiding zijn wetsontwerpen tot regeling van het kweekschool-
onderwijs. tot regeling van het voorbereidend hoger cn algemeen vormend
middelbaar onderwijs, tot regeling van het zuiver wetenschappelijk onderzoek
en tot regeling van het tuchtrecht by het perswezen.
Belangrijke wetsontwerpen
Reeds zijn tal van belangrijke wetsontwerpen bij u aanhangig, op welker
afdoening de regering prysstelt. Ik noem in het bijzonder de ontwerpen in
zake de regeling der materiële oorlogsschade, de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie, de ondernemingsraden, de wachtgeld- en werkloosheidsverzeke
ring, de bedrijfspensioenfondsen, dc afwikkeling der geldzuivering, rechts
handelingen landbouwgronden, het tegengaan van lichtvaardige echtschei
dingen, de wyziging van het ontslagrecht, de regeling voor de opsporing,
de vervolging en d? berechting van economische delicten, de credietverstrek-
king aan Nedcrlandsch-Indië, de oprichting van de Nederlands-Indonesische
Maatschappij tot financiering van het herstel in Indonesië en de tijdelijke
voorzieningen ten behoeve van de wederopbouw en de bevordering van de
bouwnijverheid. Veel zal dus van uw werkkracht worden gevraagd.
Met dc bede, dat God ons allen de kracht en wijsheid moge schenken,
nodig voor het vervullen van onze taak, verklaar ik de gewone zitting der
Staten-Generaal geopend.
VOOR de eerste maal in een hopelijk
lange reeks van Jaren heeft H.M.
Koningin Juliana de nieuwe zit
ting der Staten-Generaal geopend met
het uitspreken van een Troonrede, waar
in Zy allereerst met dankbaarheid do
wyze herdacht waarop het gouden rege
ringsjubileum van Haar Moeder Is ge
vierd en de wyze, waarop het Neder
landse volk Haar persoonlijk heeft wel
kom geheten.
Nederland, zo verzekerde H.Mzal
blyven streven naar versterking der in
ternationale gemeenschapsgedachte,
waarbij inzonderheid de samenwerking
in het kader der Benelux in het mid
delpunt der krachtsinspanning zal
staan.
Op militai- gebied blijft Indonesië de
grootste offers vragen, doch daarnaast
wordt een begin gemaakt met de ge-
meenschaopebjke verdediging der West-
Europese vyf.
Naast vreugde oveT de zich gunstig
ontwikkelende staatkundige opbouw der
federalistische gebieden, wordt diepe
teleurstelling uitgesproken over de ver
houding tot de Republiek, waarbij te
recht weinig waardering wordt getoond
jegens de bemoeiingen van de Veilig
heidsraad te dezer zake. Het woord van
hulde aan de strydkrachten overzee is
welverdiend evenals de dankbetuiging
aan het adres van Amerika nopens de
aan de economische en monetaire re
constructie verleende onontbeerlijke
steun.
Ten aanzien van de ontwikkeling van
het economisch leven worden geen nieu
we geluiden vernomen: krachtige indus
trialisatie blijft noodzakeiyk, beperking
van de invoer onvermydelyk. verlaging
c.q. opheffing van de subsidies op het
levensmiddelenpakket wordt met kracht
nagestreefd. De middenstand zal onge-
twyfeld met grote belangstelling uitzien
naar de met betrekking tot dit belang-
ryke volksdeel aangekondigde wetsont
werpen. De zorg voor de kinderrijke ge
zinnen heeft de bijzondere aandacht der
regering.
Ook de richtlijnen voor de landbouw
politiek zyn ln hoofdzaak dezelfde ge
bleven..
Met blijdschap zal worden vernomen,
dat het begrotingsbeeld voor 1949 „be-
langryk gunstiger" is dan dat over 1948,
waardoor verlaging van inkomsten-,
loon- en winstbelasting kan worden over
wogen.
Ten aanzien van de zozeer noodzake-
lyke inkrimping der overheidsuitgaven
is het geluid helaas iets minder positief:
de formulering gaat niet verder dan te
zeggen „dat hieraan bij voortduring aan
dacht moet worden geschonken". Het
einde der geldsanering schynt in de
naaste toekomst nog niet in zicht, gelet
op de clausule, dat daarmede, teneinde
inflatoire gevaren te voorkomen, „voor
zichtigheid moet worden betracht".
In financiële kringen overheerst de
opvatting, dat de regering in dit opzicht
de grenzen van de uiterste voorzichtig
heid angstvallig volgt!
Op het gebied van de uitvoering van
openbare werken staan in verband met
de geboden soberheid vooralsnog geen
grootse objecten op het programma. Er
wordt gestreefd naar uitbreiding van
de woningbouw, doch overigens biyft
het by onderhoudswerken en afbouw.
Aan het einde van Haar rede. welke
met een duideiyke stem werd
uitgesproken, kondigde Hare Majesteit
nog een aantal wetsontwerpen, maatre
gelen en plannen aan, waarvan wy in
het by zonder noemen de liquidatie der
na-oorlogse byzondere rechtspleging, de
staatssteun aan uitzonderhjk-begaafden
en aan Kunstenaars zomede de reorga
nisatie van diverse typen van onderwys.
Uit deze opsomming blykt, naar het
woord van HM., dat ons parlement een
!ruk jaar wacht, waarin veel van zijn
werkkracht zal worden gevraagd.
Wy sluiten ons gaarne aan bij Haar
wens, „dat God allen de kracht en wys-
^d moge schenken, nodig voor het ver
vullen van deze taak".
SPANJE IN BRITSE LAGERHUIS.
De onder-minister van Buitenlandse
Zaken. Mayhew, heeft in het Britse
parlement verklaard, dat Spanje „als
een fascistisch land, een bron van
zwakte was ln de Westerse democratie".
Hy zeide dat de politiek der Britse re
gering t.o.v. Spanje niet veranderd was.
Het conservatieve lid Lindsay zeide, dat
Spanje zich reeds lang tegen het Sov
jet-Russische communisme had ge
keerd, dat de rest van de wereld nu te
genover zich vond en vroeg, of Engeland
en Spanje op grond hiervan niet veel
gemeen hadden. Onder gejuich van de
labour-afgevaardigden antwoordde May
hew ontkennend.
Een voorstel van het conservatieve lid
Teeling volgens hetwelk Engeland zou
moeten trachten samen te werken met
de Spaanse regering wat betreft een
gemeenschappeiyke luchtverdediging ln
het geval van agressie door een derde
mogendheid, werd door Mayhew ver
worpen. Mayhew gaf echter de verzeke
ring dat patybelangen de regering niet
zouden beïnvloeden.
Mayhew zeide nog dat er onder de
huidige omstandigheden geen verande
ring was gekomen in de houding van
de Britse regering ten aanzien van de
erkenning van de „staat Israël".