Minister-president Drees en dr Van Mook
huldigen Koningin Wilhelmina
Kwartet in een flat
PANDA EN HET GOUDVELD
Schuman zal in Frankrijk een kabinet vormen
r
87ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Woensdag 1 September 1948
Tweede'Blad No. 26479
NAAR DE BREUK
DE gebeurtenissen van de laatste
tyd maken het nauwelijks meer
aannemelijk, dat de onderhande
lingen tussen Nederland en de Repu
bliek, welke op 21 Juli jJ. door de re
publikeinse regering waren afgebro
ken, ooit zullen worden hervat. Wan
neer deze verwachting wordt bewaar
heid, komt zulks allerminst onver
wachts, noch vermogen we dit al te
dramatisch in te zien.
Wie onze hoofdartikelen over dit on
derwerp geregeld heeft gevolgd, zal
moeten erkennen dat wij van 't prille
•begin af aan de Republiek als onwillig
en onmachtig hebben onderkend, doch
het heeft helaas veel kostbaar bloed,
tijd en geld gekost voordat dit inzicht
tot nationaal gemeengoed is uitge
groeid.
De omvangrijke opiumsmokkelzaak.
waarbij de republikeinse regering
rechtstreeks betrokken was, welke
diende tot instandhouding en uitbrei
ding van de verboden republikeinse
buitenlandse vertegenwoordigingen en
waarbij een schromelijk misbruik werd
gemaakt van de aan diplomatieke en
politieke onderhandelaars toegekende
faciliteiten, nog gevoegd bij de toe
nemende onrust in West-Java en de
groeiende communistische invloed in 't
gehele Verre Oosten, hebben de laatste
politiek liohtgelovigen en. idealisten
tenslotte de ogen geopend.
En als om de republikeinse onbe
trouwbaarheid nog eens extra te on
derstrepen, zijn er 't bekende Pegang-
saan-incident van 17 Augustus jX, dat
leidde tot de uitzetting van geïnfil
treerde onruststokers en de ontruiming
van het volksziekenhuis te Batavia, dat
al evenzeer een haard van subversieve
actie bleek te zijn.
NATUURLIJK schreeuwt de Repu
bliek over dit alles moord en
brand en steeds sterker wordt te
Djokja de druk van hen, die de onder
handelingen met Nederland radicaal
willen afbreken en 'n rechtstreeks be
roep op de Veiligheidsraad willen doen.
Maar wat heeft de Republiek van de
Veiligheidsraad te verwachten of, an
ders gezegd, wat kan de Veiligheids
raad doen?
Teneinde op deze vraag 'n antwoord
te geven, dient men zidh goed de posi
tie van de V.R. ten opzichte van de
beide partijen voor ogen te stellen. Het
conflict is bij de Raad aanhangig ge
maakt ten verzoeke van de Republiek
onder het mom, dat de toestand in In
donesië een bedreiging voor de inter
nationale vrede zou inhouden. Waar
het hier evenwel geen conflict tussen
souvereine staten, doch een intern ge-
schil betrof, is de bevoegdheid van de
Raad ten deze van het begin af aan
hoogst twijfelachtig geweest. Een uit
spraak van het Internationaal Ge
rechtshof ten aanzien van de bevoegd
heidskwestie durfde de Raad zelf niet
aan en zo resulteerde des Raads acti
viteit in de instelling ener Commissie
van Goede Diensten, die uitsluitend
een bemiddelende functie zou hebben.
Elke suggestie om aan deze commis
sie het karakter van een arbitrerend
college te geven of om haar bevoegd
heden uit te breiden (het voorstel
CritohleyDubois) is door Nederland
terecht steeds met kracht van de hand
gewezen. Nederland aanvaardde de
C.v.G.D. slechts als middel om tot het
doel, n.l. een vreedzame oplossing van
het conflict, te geraken.
Zo ontstond de Renville-overeenkomst,
waarvan de inkt nauwelijks droog was,
teen Soeripao de totstandkoming van
diplomatiek contact met de Sovjet-
Unie bekend maakte. Dat de Republiek
daarmede by de niet-communistisoh
georiënteerde leden van de Veiligheids
raad een slechte beurt maakte, behoeft
nauwelijks gezegd en dat daarna de
hierboven gereleveerde incidenten het
republikeinse aanzien zouden hebben
verhoogd, mag eveneens aan gerechte
twijfel onderhevig worden geacht.
Ofschoon de wegen van de Veilig
heidsraad vaak ondoorgrondelijk zijn
(het Palestijnse verdelingsplan) kan
het toch haast niet anders of de Raad
moet zich in dit confliot onbevoegd
verklaren en hoogstens in een resolutie
•zijn leedwezen te kennen geven, dat
zijn bemiddelingspogingen niet tot het
gewenste resultaat hebben geleid.
Van nationalisme
gespreken!
DE ter gelegenheid van Koninginne
dag „genationaliseerde" Neder
landse radio-omroep bracht gister
middag de sensationele mededeling
ontleend aan het republikeinse pers
bureau Antara dat Amir Sjarifoed-
din, de vroegere premier van de Repoe-
blik Indonesia, heeft bekend sedert 1938
geheim lid te zijn van de Communisti
sche Partij en zich met zijn socialisti
sche groep officieel heeft aangesloten
bij de Partai Kommunis Indonesia!
Sjarifoeddinwe herinneren ons
neg al te goed hoe hy en Soetan Sjahrir
luttele jaren geleden door de officiële
regerings-voorlichtingsbureaux werden
geschilderd als nationalisten van het
zuiverste water, 'als exponenten van „de
gerechtvaardigde nationalistische aspi
raties van het Indonesische volk", als
lieden, wier bereidheid tot loyale, con
structieve samenwerking met Neder
land boven elke twijfel verheven was,
dcch wier taak onnoemelijk werd ver
zwaard door de terroristische actie van
enkele zelfstandig opererende benden,
die de hoge autoriteit der nie-uwe Re
publiek „nóg" niet erkenden
De leden van de Ccmmissie-Gene-
j raai onder voorzitterschap van prof.
Schermerhorn aten, dronken en onder
handelden gedurende vele weken met
Sjarifoeddin. die gold als een der
meest gematigde elementen onder de
republkeinse m-telligentia
Hoe juist gezien blijkt het ook ach
teraf van de Nederlandse regering te
zijn geweest om voor die taak mannen
aan te wijzen, die van Indië niets of
zo goed als niets wisten en daardoor
onbevooroordeeld tegenover mensen en
toestanden konden staan. Alleen maar
„con amore", zoals trouwens van alle
ambtenaren werd geëist
THANS heeft Sjarifoeddin zelf het
masker afgeworpen. Die vriende-
lijk-glimlaohende, altoos beleefde
Sjarifoeddin is al sedert tien jaar
communist, doch hij oordeelde 't raad
zamer dit niet te vertellen
't Is haast niet te geloven
Maar wat gelooft nu van Sjari-
foeddin's hooggeprezen nationalisme?
Heeft U ooit gehoord, dat Moskou één
van zijn aanhangers buiten Rusland
toestond er nationalistische gevoelens
op na te houden?
Maarschalk Tito van Joego-Slavië
is daarvan een typisch voorbeeld!
Of begint U zo langzamerhand óók
in te zien, dat Djokja meer en meer
is geworden tot een filiaal van Mos
kou. waar men zich liever bedient van
termen als „democratie" en „zelfbe
schikkingsrecht" dan de Sovjet-zege
pingen te propageren, waar een groot
deel van de wereld bitter weinig van
moet hebben? Het is nu eenmaal een
kwestie van tactiek om vliegen te van
gen met honing en niet met azijn
Voor het internationale aanzien van
de Republiek betekent deze bekentenis
overigens weer een gevoelige knauw
Moeder des Lands en van liet verzet
Effectieve steunverlening aan de re
publikeinse zaak in welke vorm ook,
lijkt ons ten enenmale uitgesloten. In
dat opzicht kan Nederland o.i. met een
gerust hart de bewuste zitting van de
Veiligheidsraad tegemoet zien.
INTERN, d.w-z. in de zin van de ver
houding tussen Nederland en de
overzeese gebiedsdelen treedt na een
breuk met Djokja de ontwikkeling een
nieuw stadium binnen. In het alterna
tief „als het kan mèt Djokja, als het
móet zónder haar" is dan het accent
op het laatste deel gevallen. Nederland
moet dan zo snel mogelijk met de ove
rige deelstaten tot een oplossing zien
te komen, waarna tot oprichting van
de Ver. Staten van Indonesië exclusief
de Republiek en tot vorming ener fe
derale regering kan worden overge
gaan. De breuk met Djokja, hoe be
treurenswaardig ook op zichzelf, heeft
in ieder geval dit voordeel, dat de
overige deelstaten niet langer zweven
de worden gelaten en in onderling
overleg het standpunt tegenover de
Republiek kan worden bepaald.
Aan de Republiek alsdan de taak
zich te bevrijden uit het isolement,
waarin zij zich zelf heeft gemanoeu
vreerd!
9?
„Symbool van oprechte
vredeswil".
De minister-president, de heer W.
Drees, heeft een radio-rede uitgespro
ken, waaraan wij het volgende ontle
nen:
Deze 31e Augustus, de 50ste sinds
H.M. Koningin Wilhelmina de rege
ring aanvaardde, de dag waarop Ne
derland zich opmaakt om een in ons
land uniek jubileum feestelijk en
luisterrijk te gedenken, is tevens ten
dele een afscheid, omdat het ook de
laatste verjaardag zal zijn, waarop
Koningin Wilhelmina de draagster
der Kroon is.
Toen aan de aanvang der halve eeuw
waarop wij terugzien Koningin Wilhel
mina plechtig werd ingehuldigd, kon
het schijnen alsof een weg van vreed
zame ontwikkeling in het vooruitzicht
was voor Haar en voor het Koninkrijk
der Nederlanden.
Wy weten nu voor welk een g£ns
andere taak Koningin Wilhelmina
gesteld is geweest dan zich teen voor
de nog jonge vorstin liet voorzien.
Wereldoorlogen, crisissen en revoluties
hebben tydens haar bewind Europa,
ja de wereld uit haar voegen gelicht;
staten zijn weggevaagd, volkeren van
hun vryheid beroofd, machtige dy
nastieën te gronde gegaan. Nederland
zelf was 5 jaar lang in de macht van
vreemde overweldigers, en in de over
zeese gebiedsdelen liet de oorlog een
nasleep van moeilijkheden achter,
als waarvoor het Koninkrijk nooit te
voren heeft gestaan.
Naar ons staatsrecht is voor alles wat
vanwege de Kroon geschiedt een mi
nister, niet de vorst of vorstin verant
woordelijk, maar geen staatsrechtelijke
bepaling, hoe juist en hoe waardevol
ook, kan de draagster der Kroon ont
heffen van het gevoel van verantwoor
delijkheid in hogere dan staatsrechte
lijke zin voor het lot van Haar volk.
Allerminst een Vorstin als Koningin
Wilhelmina is. En zo heeft zij in de
halve eeuw van Haar bewind, dat in
den beginne door de zon van voorspoed
werd beschenen, ten slotte een verant-
woordelykheid te dragen gehad, voor
menselijk vermogen bijna te zwaar.
Koningin Wilhelmina is langer aan
het bewind geweest dan enige koning of
stadhouder uit het Oranje huis. In dat
bèwïiid, waaronder het Nederlandse
volk lange tijd geleidelijke en verheu
gende vooruitgang heeft gekend en
ten slotte, hoe zwaar ook geteisterd, de
grootste zegen, de vrijheid, heeft her
wonnen, is ook de verbondenheid ster
ker geworden dan ooit!
Het stamhuis, dat in de 16e eeuw on
der Willem de Zwjjger, de Vader des
Vaderlands, tegenover de Spaanse
overheerser de vrijheid van de Ne
derlandse Staat vestigde, dat onder
stadhouder Willem III de dreiging
van een Franse overheersing wist af
te weren, dat na de Napoleontische
tyd met Koning Willem I werd ge
roepen tot de kroon van de vernieuw
de staat, heeft een waardige nazaat
van zijn gspotste zonen gevonden in
de eerste vrouw, die tot de regering
van het Koninkryk geroepen werd,
Koningin Wilhelmina, Moeder des
Lands, Moeder van het verzet. Zij
vertegenwoordigde tegenover de Duit
se geweldenaar de eenheid van ons
volk en wist de besten te bezielen tot
weerstand tot het uiterste. Zij heeft
overeenkomstig de eed, 50 jaar gele
den afgelegd de onafhankelijkheid en
het grondgebied van de staat met al
Haar vermogen verdedigd en bewaard
en de algemene bijzondere vryheid en
de rechten van alle hare onderdanen
beschermd. Zo is de constitutionele
monarchie onder het Huis van Oran
je ook in deze grote worsteling een
waarborg der volksvrijheid geweest.
De Kroon, die nieuwe glans heeft ge
wonnen in de wyze waarop zy door de Koningin overgebracht.
Koningin Wilhelmina werd gedragen,
zal by de wording van nieuwe verhou
dingen tussen de delen van het Ko
ninkrijk. Nederland. Indonesië. Surina
me en de Nederlandse Antillen, nieuwe
verhoudingen, waarin een synthese zal
moeten worden gevonden van zelfstan
digheid en samenwerking op voet van
gelijkheid, een binding van zeer bijzon
dere betekenis blyken te zijn.
Straks gaat Koningin Wilhelmina de
Kroon overdragen aan Haar dochter,
dan Koningin Juliana. Deze gedachte
werkt in op de gevoelens van deze dag.
En terwyl wy thans allereerst het ju
bileum vieren in een eerbied, die voor
deze dag alle verschillen terugdringt,
die ons vrije volk kenmerken, en aan de
Koningin de gelukwensen aanbieden
van heel het volk. moge ook reeds ge
zegd worden, het oog gericht op de 4e
September die wij zien komen, dat als
straks Koningin Will^lmina, na een
halve eeuw een lichtend voorbeeld te
zijn geweest van onbegrensde toewij
ding en hoge plichtvervulling, naar
eigen wens terügtreedl en weer als
Prinses der Nederlanden wil worden be
schouwd, de heilwensen en zege-beden
van tallozen haar zullen vergezellen,
beden, dat nog een rijk gezegende le
vensavond moge volgen, waarin Zy
land en volk, ja gezegd mag worden de
landen en volkeren, die onder Haar
Kroon waren verenigd en die Haar zo
lief zyn, te zamen mag zien opbloeien
in een eindelijk weer werkelijk tot
vrede terugkerende weield!
REDE Dr VAN MOOK
Ter gelegenheid van de 31ste Augus
tus heeft de Luitenant Gouverneur-Ge
neraal van Nederlands-Indië, dr H. v.
Mook, een radiorede gehouden, waarin
hij o.m. zeide: „dat het Koninkrijk in
deze 50 jaren van omwenteling en strijd
gezegend is geweest door het bewind
ener vrouw, die de vrede lief had, doch
de strijd voor vryheid en recht niet
ontweek. Hoezeer de belagers van vrij
heid en van recht onze Koningin steeds
strijdbaar tegenover zich vonden, in ons
aller herinnering zal zij voortleven als
het symbool van de oprechte wil tot de
vrede."
Het bewind der Koningin daarna spe
ciaal van Indische zijde belichtend, zei-
de dr. Van Mook: „Voor Indië, thans
Indonesië, is haar regering gevallen in
een periode van grote vooruitgang en
diepgaande omvorming.
„Voor ons in dit verre land is het
beeld van Hare Majesteit natuurlük
anders dan in Nederland, maar het is
zeker niet minder verheffend en ook,
hoezeer men misschien anders ver
wachten zou, niet minder persoonlijk.
En de duizenden, die zich hier aan-
eengorden, of die uit Nederland kwa
men, om dit zwaar gehavende land te
helpen oprichten, de miilioenën, die
zich langzaam Iosworstclen uit de
waan en de verwarring der oorlogs
jaren, zij allen, met al hun mense
lijke fouten en zwakheden, putten
inspiratie en volharding uit hare
deugden" „En ten slótte heeft zij als
weinigen gezien, dat ware democratie
het altijd moet en zal winnen van
totalitaire dwang en totalitaire heers
zucht."
Dr Van Mook besloot aldus: ..V/ij
willen onze taak met alle kracht en toe
wijding voortzetten onder leiding Harer
Koninklijke dochter en op Koningin
Juliana alle eerbied en liefde overdra
gen, die Koningin Wilhelmina in ons
wekte. Maar wij zullen daardoor niets
afdoen aan die eerbied en liefde voor
Haar, die weldra naar eigen wens een
bescheiden Prinses der Nederlanden
zijn, maar voor ons steeds Koningin-
Moeder zal blijven.
God zegene Koningin Wilhelmina!"
Ook dr Huender, gouverneur van Su
riname en ir Peters, gouverneur van
Curasao en de Ned. Antillen, hebben
per radio hun gelukwensen aan H.M.
FEUILLETON
door Elisabeth Margetson, vertaald uit
het Engels.
5)
Ja, zei Marianne, en bracht ge
hoorzaam de lepel naar haar mond.
Ik wou, zei ze even daarna, dat Ruth
niet altyd deed alsof ik nog een baby
was.
Maar je bent nog een baby, lieve
kind. En wel de allerliefste op de hele
wereld. Zélfs in die lange avondjurk
kun je er niemand werkelijk van over
tuigen, dat je volwassen bent.
Marianne legde haar lepel neer en
hief een ernstig gezichtje naar hem op.
Onzin, Larry. Meisjes vap twintig
zyn tegenwoordig volkomen volwassen.
Ze weten de dingen, waar het op aan
komt en ze hebben even goed emoties
enverlangens als oudere vrouwen.
Ik ben werkelijk volwassen, Larry,
heus. Ik weet wat ik wil en wat ik van
plan ben te.gaan doen.
Vertel me dan eens, schat, wat jy
van plan bent te gaan doen. Wat be
doel je daar precies mee?
Bij voorbeeld, dat ik morgen voor
mezelf een behoorlijk baantje ga zoe
ken
Hij staarde haar ongelovig, en tege
lijkertijd geamuseerd, aan, terwyl een
kellner de soepborden wegnam.
Een baantje, Manny? Ben je
dwaas geworden. Je bent toch met je
zangstudie bezig aan de muziekschool.
Ik heb gehoord, dat je ln een jaar of
twee klaar zoudt kunnen zijn voor de
opera. Wat is dat voor onzin over een
baantje?
Het is helemaal geen onzin. Het
is de waarheid. Je moet weten, dat we
tot de ontdekking zijn gekomen, dat
Vader en Moeder niet zoveel geld be
zaten als wij altijd gedacht hadden.
Om precies te zijn, wij blijken er
nu vader en moeder gestorven zijn
niet erg best voor te staan. Ik begrijp,
dat Je het niet geloven kunt, maar het
is de waarheid.
Hij knikte, terwijl hy haar ernstig
aankeek.
Ik heb enige geruchten gehoord,
zei hij.
Marianne haalde haar schouders met
enige minachting op.
lp, laat dat maar aan Kingsea
over om nieuwtjes te pakken te krij
gen en ze in geuren en kleuren verder
te vertellen. Enfin, hoe dan ook. we
zouden het toch niet geheim hebben
kunnen houden. Bill gaat ook 'n baan
■oeken. Ginny zal er in haar modehuis
een extraatje by verdienen, terwyl ik
de muziekschool vaarwel ga zeggen en
ook een baantje moet trachten te
vinden.
En Ruth?
Natuuriyk moet al het geld, dat
over blyft, gestoken worden in Ruth's
medische studie, zei Marianne.
Daarover zyn we het allen eens.
Ze behoeft nog maar één Jaar te stu
deren en dan zal ze haar graad heb
ben. Daarna is het zo goed als zeker,
dat ze een plaats zal krijgen in het
ziekenhuis hier.
Juist, zei Larry, ik begrijp het.
Hy wachtte even, totdat de tweede
gang geserveerd was en vervolgde dan
terwyl hij haar hand vasthield,
Maar lieveling, ik vind het vresélyk,
dat jy je zangstudie op wilt geven. Je
moet er mee doorgaan. Je hebt een
prachtstem en het is eenvoudig misda
dig die niet verder te ontwikkelen. Bo
vendien, wat voor soort baantje denk
je, aat je zult kunnen krijgen.
Een baantje, waarin ik zal kun
nen zingen, natuurlijk, antwoordde Ma
rianne prompt, Ik ben van plan om
morgen naar Londen te gaan en de
B.B.C. te vragen, of ik proefzingen
mag. Verder zyn er ook nog bureaux.
In werkelykheld waren haar gedach
ten niet by de B.B.C. of bureaux. De
aanraking van Larry's hand. die de
hare omvat hield, en zijn zachte stem,
die „lieveling" zei, hadden haar weer
teruggebracht in een droomtoestand,
waarin ze droomde, dat ze nooit er op
uit zou behoeven te trekken om een
baantje te vindendat ze van nu
af aan altyd met Larry samen zou
zyn
Ze wist zelf eigenlyk niet goed, wan
neer haar byzondere gevoelens voor
Larry begonnen waren. Toen ze hem
voor het eerst op een dansfeestje van
de tennisclub had ontmoet, en hy haar
mee uit had gevraagd, had ze er niet
verder over nagedacht en had ze hem
enkel als een nieuwe aanbidder be
schouwd. Bovendien had hy haar ijdel-
heid gevleid, want Larry was buiten
gewoon knap om te zien, en zeer popu
lair. Alle meisjes in de stad liepen ach
ter hem aan Het was wel Iets byzon-
ders door hem uitverkoren te worden
en meegevraagd te worden naar de Su
perbe, het meest exclusieve restaurant
in Kingsea. Het was heerlijk om naast
hem zittend in zyn lage crême-kleurige
Bent-ley, gezien te worden en het was
anoeilyk om niet hautain en superieur
te kyken, als je de benijdende en spy-
tige blikken van vriendinnen op je ge
vestigd voelde. Maar toen langzamer
hand was de persoon van Larry zelf
steeds meer voor haar gaan betekenen
en eens op een keer was -het haar plot
seling duidelyk geworden, wat hy voor
haar begon te betekenen. Ze hadden
samen vrolyk als goede kameraden
langs het strand gelopen, en opeens
was ze zich bewust geworden van zyn
hand, die zo nu en dan de hare raak
te in het gaan naast elkaar, en van
het tweed jasje, dat hy droeg en dat
hem zo voortreffelyk stond, en van de
gemakkelijke gratie, waarmee hy liep.
Ze had opeens een niet te dragen ver
langen gevoeld zijn hand ln de hare te
nemen, hem even aan te raken, en
toen hy haar aankeek, had ze het ge
voel gehad, alsof haar hart even stil
stond en haar knieën knikten.
Na die dag was ze er voor het eerst
in haar leven ook achter gekomen, wat
jaloers zyn betekent. Zodra Larry
hoe nonchalant ook de naam van
een ander meisje noemde, met wie hy
b.v. had staan praten, voelde ze een
steek van pyn door zioh heen gaa-n.
(Wordt vervolgd)
37) Het duurde niet lang of de voor
spelling van Nick kwam uit. De lucht
werd hoe langer hoe donkerder, er be-
gonnen dikke regendruppels te vallen.
Opeens flitste er een bliksemschicht
door de lucht, onmiddellyk gevolgd door
een ratelende donderslag Het was maar i
gelukkig, dat Nick en Panda nog niet
ver van het ravyn verwyderd waren. Nu
renden ze allelbei terug en zochten be-
scherming voor het noodweeronder een
overhangende rots. De regen gutste nu
by stromen neer, de bliksem was niet
van de lucht en de ene donderslag
volgde op de andere.
Somber staarde het tweetal voor zich
uit, doch opeens verhelderde het ge
zicht van Panda.
„Dat ik daar niet eerder aan ge
dacht heb," riep hij uit," terwyl hy
Nick Nugget een stomp ln zyn zij gaf.
„Regen! Water! De rivier! Kom mee,
oude jongen het hindert niet, als we
nat worden. Binnenkort kunnen we een
taxi nemen als het regent."
En voor Nick Nugget verder nog iets
kon zeggen of vragen, had Panda hem
al onder de rots vandaan getrokken en
rende in de stromende regen de
vlakte op
„Ik mag een boon zyn, als ik weet,
wat dat groentje nu weer heeft." mom
pelde de verbaasde Nick, terwyi hy
Panda achterna ging.
Wallace met eieren en
tomaten bekogeld.
Toen Henry Wallace, de president-
schapscandidaat van de „derde partij"
in de VB., op zUn tournee door 't Zui
den der V.S. voor een menigte van
2500 mensen te Burlington, een rede
wilde beginnen, werd hy bekogeld met
eieren en tomaten. Onder politie-es-
corte ging Wallace terug naar zyn
auto, waarin twee negervrouwen geze
ten waren, en vertrok naar Greensbo
ro. Aldaar werd hy met geschreeuw
begroet door een menigte van naar
schatting van de politie ruim duizend
mensen, die ook met eieren en tomaten
begon te gooien. Men riep o.a.: „Ga
terug naar Sovjet-Rusland, Henry", en
„wy kunnen onze eigen boontjes dop
pen". vyf minuten lang probeerde
Wallace aan het woord te komen,
maar tevergeefs.
Joegoslavisch kabinet
gewijzigd.
Het Joegoslavische kabinet is gewy-
zigd. Kardelj is o.m. benoemd tot vice-
minister-president en minister van
Buitenlandse Zaken; Rankovltsj tot
vice-minister-president en minister
van Binnenlandse Zaken.
Kardelj vervangt dus Simitsj, die
minister van staat wordt, aan Buiten
landse Zaken en RankovitsJ, die reeds
minister van Binnenlandse Zaken was,
wordt thans ook vice minister presi
dent.
Politieke waarnemers beschreven de
wyziging als een nieuw uitdagend
antwoord van maarschalk Tito en zyn
staf op de critiek van de Kominform.
DE KLEURLINGEN IN Z.-AFRIKA.
De Zuidafrikaanse minister van
Arbeid, Schoeman, heeft in het parle
ment medegedeeld, dat de regering een
commissie zou aanwyzen, welke het
toepassen in fabrieken zou overwegen
van de politiek om blanken en niet-
blanken te scheiden.
De minister voor Inheemse aange
legenheden, dr Jansen, verklaarde, dat
de regering overweegt of het beginsel
van de scheiding eveneens in de be-
langrykste stedeiyke gebieden zou wor
den toegepast.
C.I.O. STEUNT TRUMAN.
De uitvoerende raad van het C.I.O.
(Congres of industrial organisations),
één van de twee grootste vakvereni-
g ingsorg a nis a ties van Amerika, heeft
met 35. tegen 12 stemmen beslóten de
candidatuur van Truman voor 't pre
sidentschap te steunen. Senator Alben
Barklev verkreeg de meerderheid als
candidaat voor 't vice-presidentsohap.
De raad noemde de republikeinse can
didaat Thomas Dewey „de candidaat
der grote zakenlieden".
NOORDELIJKE LANDEN BESLUI
TEN TOT ECON. SAMENWERKING.
De ministers van Handel van Noor
wegen, Zweden, Denemarken en IJs
land hebben op een bijeenkomst te
Stockholm volledige overeenstemming
bereikt over economische samenwer
king en deelneming van de Noordely-
ke landen aan de internationale sa
menwerking op het ge-bied van handel
en economie.
Een tolunie der Noordeiyke landen
en van Europa werd eveneens bespro
ken evenals de vervanging van de hui
dige bilaterale handelsverdragen door
multilaterale. In November wordt te
Kopenhagen verder vergaderd.
DE VEILIGHEIDSRAAD.
De Veiligheidsraad heeft Maandag
avond, by negen onthoudingen en met
slechts twee stemmen voor, een voorstel
tot bespreking van de wapenstilstand in
Palestina en van de kwestie Pakistan-
India over Kasjmir verworpen. De raad
was in spoedzitting byeen geroepen doch
stelde, onder leiding van de Amerikaan
se, Britse en Syrische afvaardigingen,
vast. dat geen van beide kwesties een
spoedgeval uitmaakte. Alleen de Sovjet
unie en de Oekraine stemden voor be
spreking.
De Feestiverkers
Leiden ls voorlopig tot zyn rust
teruggekeerd.
Voorlopig: want na het Jubile
umfeest komt binnenkort dat van
3 October weer om de hoek kyken.
Zo hebben wij dan o.a. gecor-
soöd gegondeld, gevuurwerkt, ge-
kermisd. geconcerteerd en geto-
neeld; een week lang paradeerde
wy door Leidens straten, om uiting
aan biyde gevoelens te geven.
Het was stampvol in die straten!
Leiden op a'n best, want Leiden
weet $ls 't er op aan komt
»vat- feestvieren is: van ouder op
DUder zyn talryke generaties er
sinds net „Ontzet" aan te pas ge
komen, wanneer het er om ging. de
stad een jubeltintje te geven en de
zorgen, zoals het heet, „op gepaste
tvyze" te verdrijven.
Die zorgen nu, zijn een week
lang verdreven
Welgemoed toog men naar de
Stadszaal. opgewekt glunderden U
?n lk naar de illuminatie, met
angst in 't hart volgden we de ca
priolen van de Boesman-ballon,
waarin onze lachende burgemeester
een moedig figuur maakte -. ver
zaligd schreden we door de plant
soenen der Stadszaal en wat daar
achter verborgen lag, in grote eens
gezindheid trokken de Leldenaars
naar 611e heeriykheden, aangekon
digd in het dubbeldikke feestpro
gramma.
Maar nü de keerzyde
Voor bepaalde categorlën.
Wie heeft er byv. gedacht aan
hen. die van 's morgens vroeg tot
tot 's avonds laat in touw waren?
wy denken o.a. aan de leden van
de Hermandad.
Het is niet, omdat we by hen in
de pas willen komen, om in de toe
komst een bekeuring te ontlopen,
dat we hun een woord van „lof en
prijs" brengen voor het vervullen
der ononderbroken plichtsbetrach
ting gedurende 24 uur per etmaal.
Neen: want we gaan er tóch aan.
wanneer ons licht niet brandt of
een stap over de streep by de over
weg gezet wordt
Neen: wel kankeren we anders
graag op deze heren, maar zy
deden onvermoeid hun opgedragen
plicht, zonder afgunst in 't hart op
al die feestende vrybuiters, die er
maar vreugdig op los konden trek
ken.
Hulde agenten: de dienst was
zwaar, maar voor allen stond ge
klaar!
Ook de E.H.B.O.-ers verkwikten
ons hart: zy waren met eenzelfde
onvermoeidheid steeds op hun post
en gaven eveneens een gevoel van
veiligheid tydens al dat gefeest en
geiubel.
Wat andere categorlën betreft:
de kellners en zy, die Lelden aan
zijn gala-feestdiner hielpen, mogen
evenmin vergeten worden. Ook zy
warer ononderbroken in de weer,
wanneer anderen vril-af hadden.
Om van de journalisten, die het
menu in al of niet verteerbare vorm
voor de eeuwigheid vastlegden,
maar niet te spreken.
Want eigen roem
FANTASIO
.J
GRIEKS AANBOD AAN ALBANIË.
Griekenland heeft Albanië door be
middeling van de Balkancommissie der
V.N. een non-agressiepact, een han
delsovereenkomst en grensafbakening
aangeboden als Albanië de hulpverle
ning aan Griekse opstandelingen
staakt.
Vertrouwen der Nationale
Vergadering verkregen.
ACTIE DER ARBEIDERS
Terwyl Robert Schuman gisteren voor
de Nationale Vergadering verscheen om
het vertrouwen als ministerpresident te
vragen, is in het gehele land een sta
kingsbeweging begonnen om de arbei-
derseisen meer kracht by te zetten.
De arbeiders en bedienden van- de
nationale fabrieken-Renault te Boulog-
ne-Billancourt hebben een uur lang ge
staakt.
In het Noorden rijn er stakingen en
demonstraties, waarbij niet alleen de ko
lenmijnen. maar ook de metaalfabrieken
zyn betrokken.
Te Chateauroux heeft het personeel
van de vliegtuigfabriek Deols van de na
tionale maatschappy voor vliegtuigbouw
het werk neergelegd. De vakbondraad
van het metaalbedryf voor drie arron
dissementen van Parijs heeft zyn leden
aangezet heden het werk te staken.
Ten slotte is door de by de „Force
ouvrière" aangesloten vakbonden van de
streek van Parijs een resolutie aange
nomen, waarin een aantal eisen worden
geformuleerd en waarin de verbintenis
wordt aangegaan deze eisen „met alle
beschikbare middelen, ook met staking"
te doen inwilligen."
Het Franse verbond van vakvereni
gingen C.G.T., waarin'de communisten
de hoofdrol spelen en dat ongeveer drie
millloen leden telt heeft een beroep ge
daan op de leden der niet bil het C.G.T.
aangesloten vakbonden om tezamen met
het C.G.T. te strijden voor een verho
ging van de basisionen (van 10.500 tot
12.900 francs per maand) en automati
sche loonsverhoging bij pry ssty ging.
Reuter meldt, dat „berichten uit geheel
Frankrijk tonen, dat in een klein aantal
verspreide instanties de oproep door de
arbeiders beantwoord is maar tot nu
toe niet op een schaal, die belangrijk
geacht zou moeten worden.
Een van de leiders der „Force ouvriè-
rfl" verklaarde: „De houding van de
vrije vakverenigingen in de huidige cri
sis zal bepaald worden door de politiek
van de nieuwe regering ten opzichte van
het huidige sleutel-probleem, namelyk
dat van lonen en prijzen. De koopkracht
der arbeiders moet hersteld worden, het
geen een aanpassing der lonen Inhoudt.
Deze aanpassing van de lonen zou ech
ter waardeloos zijn, wanneer ril niet ver
gezeld ging van maatregelen tot stabl-
liserine van de prijzen."
.Frankryk heeft een regering van de
mocratische unie nodig, die het vertrou
wen van de arbeidersklasse geniet, bet-
vertrouwen van het volk en die voor het
volk regeert", zo wordt verklaard in een
communiqué, dat is verstrekt door het
hoofdbestuur der Franse communistische
party.
VERKLARING VAN SCHUMAN
In de assemblee heeft Robert Schu
man een uiteenzetting gegeven over zyn
program. Hierin verklaarde hy o m., dat
de vryheid van Frankiijk op het fpel
stond. Voorts wees hy op de ernst van
de financiële en economische toestand
in het land, maar naar riln mening was
er eeen grond voor defaitisme of paniek.
„Redt de franc en gy redt de vryheid"
zei hy.
De besprekingen te Moskou noemde hij
een vooruitgang en hy meende, dat
Frankrijk zyn traditionele buitenlandse
politiek moest biyven volgen en de ban
den tussen de volkeren verstevigen.
Schuman's eventuele regering zal ac
tieve steun blijven verlenen aan de ge
dachte van een „Europees parlement".
Op het gebied der loonpolitiek geloofde
hij in „beveiliging van de koopkracht"
en was hij tegen „nominale loonsverho
ging".
Andere belangryke punten uit de re
devoering van Schuman waren de vol
gende: het kabinet zal minder ministers
tellen. De door Reynaud voorbereide
maatregelen tot het inkrimpen van het
ambtelijk apparaat sullen worden voort
gezet. De prijzen van vlees en wyn zul
len onmiddellijk van staatswege worden
verlaagd. Op de militaire begroting en
in de genationaliseerde ondernemingen
zal bezuinigd worden. Het vermoedelijke
deficit van 80 milliard francs zal men
trachten te verminderen door directe en
Indirecte belastingen. Om zyn belang
rijkste exporten te handhaven moet
Frankrijk zijn pryzen op de wereldmarkt
verlagen. De regering van Schuman zal
met dit doel voor ogen het sociale ver
zekeringsstelsel hervormen ten einde de
administratieve en boekhoudingskosten,
die daar aan besteed worden, te ver
minderen.
Met betrekking tot Duitsland wil
Frankrijk een democratisch stelsel met
het EuroDees herstel gepaard doen gaan.
Ten slotte verklaarde Schuman, dat
Frankrijk op de komende algemene ver
gadering der V.N. te Parijs de overwin
ning van recht en vryheid zal biyven
soeken.
De rede van Schuman werd met luid
applaus bpgroet door zyn aanhangers
van de MRP en door de radicale afge-
vaardieden. Van socialistische en gema-
tiede zilde was het aoplaus minder. De
uiterst linkse en rechtse afgevaardigden
onthielden zich van bijvalsbetuigingen.
Na enig fel debat heeft Schuman
met 322 tegen 185 stemmen de steun
van de Nationale Vergadering ver
kregen.
Schuman verkreeg 11 stemmen meer
dan het vereiste minimum. Er waren
ongeveer 100 onthoudingen.
Schuman heeft zodoende de be
voegdheid verkregen een nieuw kabinet
