Belangrijke aanwinsten voor „De Lakenhal"
CALVÉ's W
Lrvutste Berichten
UIT DE RIJNSTREEK
Filosofie van een barkeeper
En de Nederlandse behoefte aan steenkool
DONDERDAG M TUNI
Uit door de Duitsers
Weggevoerd Nederl. kunstbezit
Tijdens de oorlog hebben de Duitsers
goedschiks maar ook dikwijls kwaad
schiks voor enorme bedragen kunst
schatten uit ons land weggevoerd. Zeer
veel hiervan is gelukkig achterhaald
en weer naar ons land teruggevoerd.
De Stichting Nederlands Kunstbezit is
nu belast met die kunstzaken, waarvan
de vroegere eigenaren zich niet meer
aanmelden (bijvoorbeeld omdat zij hun
bezit vrijwillig verkochten), te verde
len over de Nederlandse musea. Ook
Leiden heeft hiervan een aandeel ge
kregen. Gezien het betrekkelijk gering
aantal Leidse schilderijen dat ter be
schikking stond, terwijl er meerdere
musea als gegadigden optraden, is de
aanwinst echter niet zo belangrijk als
oorspronkelijk misschien had kunnen
worden verwacht.
Dit neemt niet weg, dat de aan
winst, welke voorlopig in de vorm
van een bruikleen plaats vindt, toch
nog elf schilderijen omvat, terwijl
een twaalfde binnenkort verwacht
wordt.
Als eerste mag worden vermeld een
werk van Rembrandt: de clementie van
Keizer Titus, een typisch voorbeeld
van het vroege werk uit de Leidse jaren
van deze grote meester, Hiermede heeft
De Lakenhal, afgezien van een beschei
den zelfportret voor het eerst de be
schikking over een Rembrandt. Voorts
de Astronoom van Dou (uit de collec
tie van Sir Fred. Cook), een badende
soldaat van dezelfde meester, een
fraaie Van Goyen, een Heilige Familie
van Willem van Mieris, uitstekend
voorbeeld van deze Leidse fijnschilder
en ten slotte een Salomon van Ruys-
dael .gezicht op de beroemde paarden
markt te Valkenburg.
De schilderijen hangen voorlopig in
een apart zaaltje bijeen.
Doci**trë*e 27,
Wij leveren fraai
BLOEMWERK
in stad, binnen- en
buitenland.
LEIDEN
Telefoon 22895
(Adv.)
De laatste bonnenkans
Morgen bestaat voor allen, die ver
zuimd hebben de nieuwe distributiebe
scheiden op de voor hen bestemde data
in ontvangst te nemen, alsnog gelegen
heid zulks te doen. Deze na-uitreiking
vindt plaats in het Stadhuis (ingang
Breestraat) tussen 8^—12 of 2—4% uur.
Meegebracht moeten worden de stam
kaarten van alle gezinsleden, de inwis
selingsbonnen van de thans lopende
bonkaart en (eventueel), de contróle-
kaart voor a-s. en jonge moeders.
Deze na-uitreiking vindt hier even
eens plaats voor inwoners van de
gemeenten Leiderdorp, Oegstgeest,
Warmond, Alkemade, Zoeterwoude
en Hazerswoude.
Voor de gemeenten Katwijk, Rijns-
burg en Valkenburg zal zij geschieden
op Vrijdag 2 Juli a.s. te Katwijk.
EINDEXAMENS
R.K. HOGERE BURGERSCHOOL.
Geslaagd voor eindexamen afd. B. van
3 groepen: O. Bik, G. Breukel, Alphen;
R. Bijlard. Voorburg; J. Cras, R. Dame-
rau. 's HertogenboschH. Derksen, S.
Duindam C. van Frankfoort, Alphen;
A. Gottenbos, J. Gottenbos. C. de Graaf,
H. de Graaf, J. Hendriks, P. van Hete-
ren, G. Jonker, Wassenaar; M. Kerk
hoven, A. Remmerswaal, Wassenaar; P.
Rodenburg, Bodegraven; J. van Rooyen,
A. Rooymans, Alphen; C. Rozenstraten
Alphen: A. de Ruyter, Hazerswoude; G.
Schenk. H. Schreuder. F. Sonlus, Leid-
schendam: L. Straathof. Rijpwetering;
C Trossel.
Afeewezen 2 candidaten.
Waar geen-plaatsnaam ts vermeld is
deze Leiden.
TOELATINGSEXAMEN STEDELIJK
GYMNASIUM.
Voor het toelatingsexamen slaagden:
Jeanne M van Alphen, Adriana P. Ad
miraal, A, Bergman, D. Bouwman, A. J.
Dam. A J. Drewes, Ilse W. Dijkstra, An
nie E. Eringa, A. Evers. D. J. Faber, F.
C. Fischer. G. Galavazi. J. A. van Gel
deren. Elizabeth Goslings, Truus Gos
lings M Heemskerk, G. den Heeten, J.
Hoekstra A. van den Honert, Catharina
C Jasperse, Rahadi Soerjo Kami. Aren-
dina Korenhoff. Pieter Kors, Renée
Lahr. J. C. A. te Lintum, J. Lubbers,
Jan Mulder, Cecilia W Muller, F. H.
Nieuwenhuizen Segaar. G .J. Noort, J.
Nooteboom, R. C. C. Oldeman. H .J. Rei-
nink, A. W. Reyers, J. Rhemrev, Come
lia C. Schade v. Westrura. C. W. Sie
mons, J. H. G Sierat. L. D van der
Sleet. R. P. Sprev, Josina G. C. Steke-
tee Wilhelmina Terpstra. Johanna M
van der Velden. Lvda C Verstegen, Du-
co Warns C. H Westerink. Maria van
Wingen, R. J. Winckler, Elizabeth M.
de Wit.
Afgewezen werden 11 candidaten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Gepromoveerd tot doctor in de rechts
geleerdheid, op proefschrift getiteld
..Verwantschapsrecht en Volksordening,
huwelijksrecht en erfrecht in het Koe-
riagebied van Tapanoeli", de heer J.
Keuning, geboren te Ternaard en wo
nende te Leiden.
De hoge prijzen
AVONDMUZIEK.
Het programma van de orgelbespeling
in de Hooglandse Kerk door de heer
P. Ulterlinden op a.s. Maandag 28 Juni
des avonds te 8.30 uur luidt:
1. Meinen Jesum lasz ich nicht, Ko
raal met variaties van Joh. Gottfr.
Walther (1684-1748). 2. Op, waakt op, zo
klinkt het luide (Gez. 98) van Joh. Seb.
Bach. 3. Prélude en Fuga in b. kl. t. van
Joh. Seb. Bach. 4. Wie maar den goe
den God laat zorgen, van Joh. Seb.
Bacli. 5. Fantasie over Psalm 33 van
Corn, de Wolf. 6. Koraal no. 1 in e. gr.
t. van César A. Franck.
De volgende Avondmuziek op 12 Juli
zal verzorgd worden door de heer Eer-
nard Renooy, Organist-Cantor der
Duinoordkerk te 's-Gravenhage.
Ingezonden Mededeling
Crqaafc nx&ts
(roven
PUDDING
CUSTARD-MAÏZENA
A. G. HOPPEZAK t
In de ouderdom van bijna 87 jaar is
te Heemstede, waar hij de laatste jaren
woonde, overleden de heer A. G. Hop-
pezak. voor vele oudere stadgenoten en
vroegere studentengeneraties een beken
de figuur in het Leidse stadsleven.
De heer Hoppezak exploiteerde vóór
de eerste wereldoorlog gedurende vele
jaren op de hoek van Breestraat en
Papengracht een herenkapsalon, welke
zich in een drukke cliëntéle, vooral uit
studentenkringen, mocht verheugen.
Verscheidene vooraanstaande Leidse
kappers, thans al jaren lang zelf pa
troon, danken aan hem hun opleiding.
Zijn gezondheidstoestand noodzaakte
hem zijn beroep neer te leggen, waama
hg in hetzelfde pand tot op hoge leef
tijd een zaak in herenmode-artikelen
dreef.
Enige jaren geleden nam hij zijn in
trek by een zoon te Heemstede, waar
hij thans is overleden
De begrafenis vindt a.s. Maandagmor
gen om halfelf plaats nabU de Zijlpoort.
EERSTE ZOMERCONCERT
PIETERSKERK.
Jaap Stotijn en Leo Mens.
Het is altijd een balsem voor de ziel
het spel te mogen beluisteren van de
hoboïst Jaap Stotijn, ditmaal in samen
werking van de organist Leo Mens, twee
mensen, die elkaar begrijpen en weten
aan te vullen. Hun misiceren is ons
door de jaren heen vertrouwd geworden
en verdient waardering, ook omdat de
programma's, welke zij brengen, stijlen
sfeer bezitten, twee boeiende factoren.
Zo was 't ook tijdens dit eerste zomer-
concert in de Pieterskerkhet program
ma bracht eerst twee interessant ge
registreerde orgel-trio's van de oud-
Nederlanders Obrecht en Isaac, gevolgd
door Sweelinck's Fantasia in a, met het
triomfantelijke karakter en de illustra
tieve echo's, die wel de kroon spande.
De vriendelijk-zangerige en dus char
merende hobosonate van Loeillet staat
in genen dele op het niveau van Co-
relli's hoboconcert, maar Stotiln bracht
beide composities op de van hem be
kende onvergelijkelijk innig muzikale
en technisch volkomen wijze, daarbij
verzorgd gesecundeerd door de organist
Stotijn als steeds op z'n best!
Mens vergastte het in verheugend
aantal opgekomen gehoor nog op het
koraal en de daarbij behorende serie
variatle's op de melodie „Jesu, meine
Freude" van Joh. G. Walther, waarin
hij profiteerde van de mogelijkheden
van zijn orgel in de rijke contrastwer
king tussen verstilde eenvoud en jubi
lerende straling. Een sterke indruk voor
al schonk de interpretatie van het fraai
geregistreerde koraal voorspel „O Mensch
bewein dein Sünden grosz" van Bach, Beroep Geref. Kerk Naar de Geref.
waarna diens veeleisende Prélude en Kerk Morsch-Rijndijk alhier is beroe-
Fuga in a mol met het imposante slot, pen ds J. v. d. Mijs te Loenen aan de
ofschoon technisch en rhythmisch niet1 Vecht.
steeds feilloos, toch getuigenis aflegde
van deskundige capaciteiten en grote
vitaliteit
Hoofdzaak van dit muziekuur was
evenwel de tot inkeer stemmende wij
ding, welke er van uit ging, waardoor
het gehoor geestelijk gesterkt huis
waarts kon gaan.
H.
OPVOERING OPENLUCHTSPEL
„WIJ HERDENKEN".
In het kader van de hier tor stede te
organiseren jubileumfeesten, zal nog op
Zaterdag 4 September door leden van de
Leidse Jeugdactie een openluchtspel
worden opgevoerd, getiteld: „Wij her
denken". Ds P. W. Spruyt, voorzitter der
Leidse Jeugdactie, zal hierover morgen
avond te kwart over zeven uur via de
derde lijn van het gemeentelijk radio-
distrlbutlenet, het een en ander vertel
len. In aansluiting hierop zal de heer
F. J. de Jong nog iets mededelen over
de Jubileum-ton-spaarzegel-actie en de
te houden jubileumloterij.
LEIDERDORP
RAADSVERGADERING.
De gemeenteraad komt Vrijdagavond
te 7.45 in openbare vergadering bijeen.
O.a. komt een voorstel in behandeling
de Kroon te verzoeken het toltarief voor
het ophalen van de Leiderdorpse brug
te mogen verhogen,
OEGSTGEEST
Herderlijk schrijven
Prot. kerken in Indonesië
In de Prot. kerken van Batavia is op
Zondag 20 Juni een schrijven voorgele
zen, uitgaande van de Prot. Kerk ln
Indonesië. In alle andere kerken in ge
heel Indonesië zal dit schrijven a.s.
Zondag worden bekend gemaakt.
Van grote betekenis is hei vo.gende,
in de boodschap voorkomende punt:
„Het is op grond van de barmhartig
heid en gerechtigheid van Christus,
dat de synode van de Prot. Kerk in
Indonesië de verantwoordelijkheid
voor eigen volksleven, cultuur en po
litieke vormgeving erkent als het
recht en de eer der volkeren in Indo
nesië, cn dat de synode met hen voor
hun vrgheid en zelfstandigheid wil
opkomen, opdat zij spoedig de hun
toekomende eervolle plaats mogen in
nemen in de gemeenschap der volke
ren".
Prinselijk Gezin
op Terschelling
In het Prinselijk Jacht de „Plet Hein"
zijn hedenmorgen om 9 uur Ln de haven
van West Terschelling H.K.H. de Prin
ses-Regentes Juliana, ZJK.H. Prins Bern-
hard en tot verrassing van een leder ook
het jongste Prinsesje Margke aangeko
men. Deze laatste is echter onder goede
hoede aan boord van het jacht geble
ven, terwijl haar Vader en Moeder zich
per auto naar het kamp „De Viersohuur"
bij Oosterend begaven, alwaar de twee
andere Prinsesjes tezamen met de ove
rige leerlingen van de school van Kees
Boeke op het ogenblik op vacantie zijn.
PRINS BERNHARD ZAL DOUGLAS
DC-6 TOESTELLEN DOPEN.
Op Dinsdag 6 Juli a.s., des middags
om 14.30 uur, zal ZX.H. Prins Bernhard
op Schiphol een van de zes Douglas-
DC-6 vliegtuigen van de K.L.M. dopen.
Deze doop geldt tevens voor de overige
vijf vliegtuigen, welke bij deze gelegen
heid officieel hun naam ontvangen.
Zoals bekend, zullen de DC-6 machines
genoemd worden naar de leden van het
Prinselijk Gezin.
Gaat de heer Neher heen?
(GP.D. berichtgeving).
Naar wij vernemen zou een aanmer
kelijke kans bestaan, dat de heer L.
Neher zgn functie van gedelegeerde
van het Opperbestuur in Indië zal
neerleggen.
GEEN VOORAANSTAANDE
REPUBLIKEINEN MEER TE BATAVIA
Hedenochtend ls de voorzitter der Re
publikeinse delegatie, Moh Roem, verge
zeld van de leden Natsir en prof. Soe-
pomo en de secretaris-generaal der de
legatie, Pringgodigdo, per vliegtuig naar
Djokja vertrokken. Thans bevinden zich
geen vooraanstaande Republikeinen
meer te Batavia.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN.
Johannes Petrus, z. van A. J. Crama cn
W. A. van der Voort; Cornelia Pleternella
Martina, d. van A. T. Rotteveel en C.
Schouten; TJeerd, z. van E. T. van Ril en
M, J. H. Zitman; Eduard. z. van J. C. Petit
en B. A, Henzen,
OVERLEDEN.
J. Choufour, wedn. 83 Jr.
GEHUWD.
A. Cebol Jm en M H. den Os Jd; M. de
Boer jm en N. de Haas Jd; P. Kok Jm #n
M. Reltsma gesch.; H. van Dam wedn. sn
J. H. van der Voorn wed.; J. J. van der
Geest Jm en J M. G. van den Hoek
gesch.; L. M. van Putten Jm en E. M. de
Jong jd: T. J Schrama Jm en H Geug-
Jes jd; C. G. van Zeljl Jm en E. A. van dor
Blom jd; D Eiser Jm en P. M. Lepelaar Jd
ALPHEN
Gem. Nijverheidsschool
voor meisjes geopend
Woensdagmiddag heeft in aanwezig
heid van een groot aantal genodigden
onder wie burgemeester Schokking, de
wethouder van onderwijs Brouwer, alle
hoofden van scholen der gemeente, ver
schillende industriëlen en tal van raads
leden de opening plaats gevonden van
de gemeentelijke nijverheidsschool voor
meisjes te Alphen. Mej. Van Beest, di
rectrice der school, sprak een kort
welkomstwoord, waarna de burgemees
ter de openingsrede uitsprak. Spr con
stateerde, dat het wel laat was, maar
dat nu dan toch, zij het dan tijdelijk
in de nutsambachtstekenschool, deze
meisjesschool tot stand is gekomen. Het
gemeentebestuur is verheugd, dat met
het bestuur van de Hollandse Maat
schappij voor Landbouw in goede har
monie overeenstemming is bereikt over
een splitsing van de landbouwhuis-
houdschool en de nijverheidsschool.
Misverstanden in het verleden hadden
ongetwgfeld sneller uit de weg kunnen
worden geruimd, indien de plaatselijke
afdeiing van de Maatschappij zich had
kunnen ontdoen van ce.i zeker wan
trouwen Jegens de gemeente. Het is
nimmer de bedoeling geweest van de
gemeente om het nijverheidsonderwijs
te proregeren ten koste van het land-
bcuw hulshoudonderwgs. Spr, vroeg ge
loof in deze stellige verklaring Voor
beide richtingen is in Alphen plaats,
want deze gemeente is zowel agrarisch
centrum als centrum voor industrie. Is
immers niet 46 procent van Alphen in
de industrie werkzaam?
Het spreekt vanzelf, dat een zekere
wedijver tussen landbouwhuishoud-
school en nijverheidsschool bestaat
en wellicht zal blgven bestaan, doch
die wedijver kan, mits waardig tot
uiting komend, het onderwijs aan bei
de scholen slechts stimuleren.
Spr. richtte een woord van dank tot
allen die aan de bereiking van dit re
sultaat hebben meegewerkt en zg die
bereid zijn gevonden, hun krachten te
wijden aan het welslagen van het on
derwijs aan de school. Het gemeente
bestuur hoopt, dat de school zal uit
groeien tot een onderwijscentrum voor
de gehele Rijnstreek.
Mej. Van Beest gaf vervolgens een
uitvoerige uiteenzetting van het te ge
ven onderwijs en het nut van nijver-
heidsscholing voor kinderen, die de
lagere school hebben doorlopen.
De genodigden maakten vervolgens
een rondgang door de lokalen, waar de
kinderen tijdens hun werk werden ga
degeslagen.
EXAMENS LYCEUM
Bij de deze week gehouden toelatings
examens voor het Chr. Lyceum alhier,
zijn geslaagd uit Alphen: Lize Joha.
Bakker, H. Bal; Janna C. R. v. d. Berg;
C. H. Bogaard; Johanna C. Booij; H.
van de Bovenkamp; F. H. Bugs; A.
Deelman; P. C. van Dgk; W. den Her
tog; M. A. P. de Jong: G. Th. Koning;
Maria J. A. Koog: T. van Leeuwen; J.
de Pijper; N. Rijlaarsdam; P. Snel: A.
W Veenhuysen; J. Verbeek; J. Ver
sloot; Wilha. Voskuilen: K. L. Waarden-
burg' Ansje v. Wieringen; D. F. v.
Woerdekom: uit Bodegraven: Johanna
A Breekvtldt; W. Karssen: Geertrui
Oppe: uit Boskoop: C. v. d. Broek; Hil
da Bulk; T. v. Veen; Martina Willems:
uit Koudekerk: E. W. Vlaanderen; uit
Leiden: J, Sgl-esma; uit Oude Wetering:
Catha W. Knottnerus; uit Waddinxveen
A. H. Mulder; uit Woerden: Petronella
Cnardon; uit Rgnzaterwoude: J. Tlm-
mers.
WSKOGP
Naar wy vernemen, heeft onze
plaatsgenoot de heer W. C. Hage, be
dankt als lid van de Prov. Staten van
Zuid-Holland.
Opvolger van de heer Hage is de
heer J. de Groot te Berkenwoude.
Op het te Amersfoort gehouden
examen slaagde onze vroegere plaats
genoot de heer W. Voet, agent van po
litie te Delft voor het politiediploma.
Mej. Annie Mathot alhier slaagde
te Rotterdam voor het diploma A Zie
kenverpleging.
BEURSOVERZICHT
Amsterdam, 24 Juni.
De atmosfeer van apathie, waarin de
effectenbeurs te Amsterdam reeds enige
tgd verkeert, bleef vandaag onvermin
derd bestaan. Van de Industriëlen wa
ren Philips en Unilevers in doorsnee
vrijwel onveranderd. De Scheepvaart
markt was geheel verlaten. Voor Scheep
vaartunies kwamen een paar noteringen
te voorschyn, waarby de koers, verge
leken met gisteren, in doorsnee eveneens
zo goed als onveranderd was. Voor de
rubberwaarden werden slechts tegen
het slot enkele noteringen opgegeven.
Op de tabaksafdeling was iets te doen
in aandelen Deli My., die op 158inge
zet. bg het scheiden van de markt ca.
156 bedongen. In de suikerrubriek gin
gen H.V-A.'s bij een openlngsprüs van
231 naar beneden tot 229 *4. De Indische
fondsen zoals Aniem enz. waren vrywel
veronachtzaamd. De Ned. Staatspapie
ren waren aan de gedeprimeerde kant.
De conversielendng schommelde tussen
98 5/8 en 98 7/16. Grootboek 1946 was
met een koers van 9813/16 iets lager.
Voor enkele Amerikaanse shares kwa
men hogere noteringen tot stand.
Naai een New-Look voor Nederland
Leiden was weer aan de beurt; de
Tuchtrechter voor de pryzen sprak recht.
De Leidse brood-, koek- en banket
bakker G. kreeg eerst f. 15 boete wegens
nalaten van prgsaanduidlng en daarbo
ven f. 120 ter zake van het berekenen
van te hoge prijzen voor gesorteerde
koekjes, t.w 21 ct. per 100 gram met
inlevering, 25 ct. zonder inlevering.
v. V. en K-, beiden bakker te Leiden,
hadden ln hun carrier brood ten ver
koop liggen, dat bg onderzoek door de
prijsbeheersingsambtenaren per eenheid
slechts 226 gram droge stof bleek te
bevatten, terwijl de „Verordening Brood
prijzen 1942' minimaal 240 gram voor
schrijft. Beiden werden geverbaliseerd
en hoorden zich thans een boete van
f. 300 leder opleggen, met als bijkomende
straffenle. voorwaardeiyk f. 1 boete en
2 maanden sluiting met een proeftgd
van een jaar; 2e publicatie van het von
nis op hun kosten
P.. alweer een Leids bakker, verkocht
chocolade- en biscuitrepen voor f.0.50
per stuk. Veel te hoog, zei de tuchtrech
ter; f 350 boete, waarbij verbeurdverkla
ring kwam van de ln beslag genomen
901 repen chocolade.
Voor het op Woensdag j.l. te Rot
terdam gehouden examen van de
Stichting voor Vakopleiding en Examens
in het Bakkersbedrgf voor het diploma
Handelskennis voor Filiaalhouders in
het Broodverkoopbedrljf en het diploma
Vakbekwaamheid voor Brood-Banket
verkoper, slaagden de heren L. v. d.
Blom, G. J. Dexel, J. Franke, J. W.
Fr^eke. M Leuering, A. Verbeek, P.
Vlasveld en C. de Wekker.
De he^en A Carton en H. J. Daal-
mrijer slaagden voor het gedeelte Vak
bekwaamheid en de heer H. Phillppo
Vo - Wot credeelte Handelskennis.
All*» bovengenoemde heren zgn werk-
eaam bij de Coöperatie „Vooruli".
Er is byna geen tapkast van een Britse bar in hel door de C. C. G. bestre
ken gebied, of er staat een Duitser achter. De man spreekt niet alleen ver
staanbaar, soms zelfs voortreffelgk, Engels, maar houdt er daarnaast nog 'n
hele serie andere deugden op na. HU weet precies, hoeveel troebele orange
je moet toevoegen aan heldere gin om een goede, maar koppige limonade
te kunnen serveren. Hfj kent de menselijke zwakheden en slaat daar munt
uit. HU kent ook de zwakheden der zegevierende naties en begrypt dat
Duitsland daar zijde bU spint. Daarom is hg erg vriendelijk en glimlacht
veel, ondanks dc puinhopen daarbuiten, do heersende nood en de onze
kerheid.
's Avonds komen de vreemdelingen binnen en schuiven op de hoge kruk
ken. „Hebben de heren een goede dag gehad?" vraagt de barkeeper, tas
tend naar fles en glazen. De heren knikken, de zwggzame Russen, de le
vendige Fransen, de flegmatieke Engelsen. Dan knikt ook de Duitser zeer
tevreden. Hij weet precies, wat dc heren in zijn land uitvoeren.
(Slot).
(Speciale reportage).
PATIËNT AMUSEERT ZICH.
Iedere natie komt hier met een lange
vinger roeren ln de door de boche ge
stolen bult. Of wat men noemt „ont
mantelen", demonteren van een bepaal
de vitale machine uit een bepaalde fa
briekshal. „Schade", zucht de barkee
per, „wat moet er op deze manier van
onze „Wiedergutmachung" terecht ko
men?" Hij glimlacht breed. Want het
overwinnende Griekenland heeft kort
geleden een grote ketel-installatie toe
gewezen gekregen uit een Noord-Duitse
havenstad. De directeuren van het be
drijf waren eigenlijk biy, dat zy het
antieke geval kwijt waren en bestelden
maar meteen een moderne apparatuur
in het Roergebied.
De barman glimlacht. De Russen heb
ben een cementfabriek ontmanteld en
toen men de molens verwUderde, vielen
zij als oud roest in elkaar. Nu liggen de
onderdelen ergens te vergaan naast de
spoorbaan in de buurt van Berlijn.
„Schade", zucht de Duitser, „aldus be
lemmert men de wederopbouw van
West-Europa". Een geestige Engelsman
zegt. „Schurken waren die nazi's, yes
Sir, Zij hebben van de R.A.F. hun ver
diende loon gekregen. Maar dat wy ze
onze Bureaucrntius hebben gestuurd,
dat was een te erge straf
De Duitser glimlacht. Zelfs wanneer
zijn huidige kwaal ongeneesiyk mocht
big ken zal hy zich nog vermaken over
al die vreemde medicgnmeesters rond
zgn sponde. Zg eisen allemaal dat men
de patiënt een aderlating toedient, maar
wie het mes ter hand neemt, wordt
terstond door zyn collega's op de vin
gers gekeken of hg niet te rgkeiyk tapt.
Beurtelings nemen zij die arme Duit
ser ln bescherming, vooral tegen de
eisen van de kleintjes.
Niet alleen een barman, ook andere
loten van zyn stam amuseren zich. Ik
zie dezelfde raadselachtige glimlach op
het gezicht van de portier van de
„Friedrich Heinrich", een van de grote
kolenmynen in de omgeving van Gel-
dern. De „Friedrich" staat op het lijstje
van de door onze regering gevraagde
concessies. Van deze concessies zal niet
veel terechtkomen en dat is nauwelgks
te betreuren.
Waarschijnlgk zal men de Benelux
toestaan om bier en elders met een
bescheiden schepje wat kolen te ver
zamelen. Nederland, het werd reeds
eerder betoogd, zal gemakkeiyker een
strook nieuw territoir kunnen beheer
sen, waarin onontgonnen kolenlagen,
dan zgn rechten verdedigen in hem
buiten zgn grenzen toegewezen con
cessies.
De Fransen hakken geweldige bres
sen ln het Zwarte woud, aldus onze
Scheveningse bosjes wrekende. Neder
landers doen hetzelfde, op bescheidener
schaal, in het Reichswald. En de Duit
ser glimlacht „Jawohl, Jawohl, der Herr
hat 'n biszehen Schadenfreude
Maar hoe denkt meneer over de struc
tuurwijzigingen? Hoe denkt hy over het
feit, dat de Rijn grote stukken ontbost
land met onderspoeling bedreigt?
NEDERLAND MAKE ZICH GEEN
ILLUSIES
Nederland, dit staat wel vast, zalig
het gunstigste geval slechts een deel
van zgn territoriale eisen zien inge
willigd. Langs het Limburgse Uggen
nog altUd niet in exploitatie gebrach
te kolenvelden. Onder de huidige om
standigheden zuilen de Duit-scrs er
niet aan kunnen denken om hier te
gaan boren. Het is een voor ons vi
taal belang, dat de rijke kolenvelden
van Geldern en Vlodrop voor Neder
landse ondernemers worden ontslo
ten.
Vóór de oorlog verbruikten wy i7.5
millioen ton kolen per jaar, dat komt
neer op 2 ton per hoofd der bevolking.
Limburg produceerde in 1939 13 milli
oen ton. Mocht deze voor-oorlogse op
brengst binnen enkele Jaren andermaal
worden bereikt, dan zal er over een
halve eeuw niet veel meer te houwen
resten. Dan blijven ons slechts de Peel-
velden, economisch van twyfelachtige
betekenis en de kolenlagen bg Wlnters-
wgk. die zo diep liggen dat zij alleen
volgens het principe van ondergrondse
vergassing in exploitatie zouden kun
nen worden gebracht. „Industrialisatie"
is de eis van het ogenblik. Dat bete
kent: méér steenkool. Engeland bere
kent, dat het voor verwezenlijking van
zgn industrie-programma de beschik
king zal moeten krU'gen over 200 milli
oen ton per jaar, dat ls 3 a 4 ton per
hoofd der bevolking.
Voor Nederland is het eenvoudig een
levensbelang, dat het de Duitse ko
lenlagen gaat aanboren. Het veld bU
Geldern bevat een voorraad van 1
milliard ton cn dc lagen liggen onge
veer zoals in Limburg, op een diepte
van 350 h 400 meter.
GEEN WRAAK, MAAR
NOODZAAK.
De annexatieplannen van de rege
ring berusten niet op wraak, maar op
noodzaak. Het is bekend, dat de grote
mogendheden er weinig enthousiast
voor zijn. „De illusie van een verenigd
West-Europa wordt mede door jullie
plannen om hals gebracht" zegt de
Duitser en glimlacht weer, „het zou
toch véél beter zyn, wanneer het Roer
gebied de smidse bleef van Europa,
waar ook jullie arbeiders zich een goe
de toekomst zouden kunnen verwerven.
Onze gespecialiseerde Industrie, de ont
ginning van onze natuurlijke rijkdom-
men zou jullie gehele bevolkingsover
schot gemakkeiyk een goed bestaan
kunnen bieden. Biyf wat je was, Ne
derland, de groenten tuin van het Wes
ten. Denk aan de milliarden die je in
Duitsland hebt geïnvesteerd. Denk aan
de belangen van je haven Rotterdam".
Dat klinkt zeer aantrekkelyk. De Duit
ser kykt alleraantrekkelijkst. De reali
teit dwingt ons helaas in andere rich
ting. Men kan zich op het standpunt
stellen, dat de steenkool over een hal
ve eeuw veel aan betekenis zal hebben
ingeboet, omdat de kennis van de
atoomenergie de technici van het Jaar
2000 om onze hedendaagse zorgen zal
doen lachen.
Een regering die zich op dit stand
punt zou stelien, bewust verzuimende
om te streven naar datgene wat ons
op het ogenblik als een levensvoor
waarde voorkomt, zou in ernstige
mate tekort schieten In haar verplich
tingen Jegens het nageslacht. En de
Duitser zou glimlachen,Und doch
haben wir gesiegt".
Geen collectieve passen meer
voor plezierreizen naar België
NED. DEVIEZENPOSITIE TE STERK
BENADEELD.
Gedurende de zomer van het vorige
jaar is op grote schaal gebruik ge
maakt van de mogelijkheid om met z.g.
collectieve grenspassen tochten per
touringcar naar België te maken.
Het is gebleken, aldus het Ministe
rie van Financiën dat deze tochten
aanleiding hebben gegeven tot ern
stig misbruik, aangezien daarbg in
strijd met dc deviezenbcpalingen veel
geld over de grens werd gesmokkeld
en in België uitgegeven.
Begin September 1947 werd dan ook
de t rif te van de collectieve grenspas
sen door de Kon. Marechaussee stopge
zet. De mogeiykheid tot het verkrijgen
van collectieve paspoorten bij dc Com
missarissen van de Koningin en de
burgemeesters bleef echter voorlopig
bestaan. Ofschoon deze paspoorten oor-
spronkelgk slechts bedoeld waren voor
het maken van tochten in verenigings
verband en voor een cultureel doel, is
langzamerhand stilzwggend de toestand
ontstaan, dat zij ook werden uitgege
ven voor het maken van plezierritten
meer in het algemeen.
Op grond van gegevens, welke de
laatste tgd bekend zijn geworden, is
vastgesteld dat de bovenbedoelde mis
bruiken leiden tot een zodanige af
wijking tussen de officiële en dc
zwarte koersverhoiuling gulden—Bel
gische franc, dat daaruit ernstige
economische nadelen voor Nederland
voortvloeien. Gezien de omvang, wel
ke de benadeling van de Nederl. de-
viezenpositie op deze wUze onder
vindt, heeft de regering besloten, we
der tot de oorspronkelijke regeling
voor de uitgifte van collectieve pas
poorten terag te keren en het ver
lenen daarvan voor plezierritten der
halve niet langer toe te staan.
Slechts in geval een Nederlandse
touringcarondernemer een reciproci-
teitsovereenkomst met een Belgische of
Luxemburgse touringcar-ondernemer
heeft gesloten, welke de goedkeuring
van de Ned. Bank N.V. heeft verwor
ven ,zal hierop een uitzondering worden
gemaakt.
Velen zullen zich wellicht afvragen,
aldus genoemd ministerie, waarom een
xiergeiyke maatregel genomen wordt op
een tydstip. waarop de plannen tot het
vestigen van een Economische Unie
met België en Luxemburg vastere vorm
beginnen aan te nemen. Het mag ech
ter niet uit het oog worden verloren,
dat de frauduleuze doorkruising van
het officiële betalingsverkeer met Bel
gië de grootste hinderpaal vormt voor
de verwezenlgking van de plannen, die
door de regeringen der Benelux-landen
worden nagestreefd.
DOODSTRAF NA EIS VAN
LEVENSLANG.
Tegen W. A. Symons, gewezen kan
toorbediende uit Krefeld, werd op 10
Juni te Utrecht door de procureur-fis
caal van het Bgzonder Gerechtshof, mr
L. W. Drabbe, 20 jaar gevangenisstraf
geëist. De jongeman heeft op 10 Mei
1940 na een vooropleiding ln een spe
ciaal daartoe ingericht kamp aan
Duitse zijde deelgenomen aan de over
val op Nederland.
Hedenmorgen hoorde S. de doodstraf
tegen zich uitspreken.
DE MINISTERS-BIJEENKOMST
TE WARSCHAU.
Volgens onbevestigde berichten zou
maarschalk Sokolofski, de Sovjetrussl-
sche militaire gouverneur ln Duitsland,
later op de dag uit Beriyn ln Warschau
aankomen.
ARABIEREN WILLEN BESTAND
NIET VERLENGEN.
Azzam pasja, de secretaris-generaal
van de Arabische liga, heeft te Damas
cus verklaard: „Wy zullen thans niet
toestemmen in een verlenging van het
bestand van vier weken ln Palestina.
Geen enkele Arabier wenste een bestand,
dooh wg wilden niet als agressors aan
gemerkt worden."
Overeenkomst tussen
koningen Abdoellah en Faroelc
Koning Abdoellah van Transjordanlë
heeft te Caïro een verklaring ultgege-
ven, waarin staat dat hy en koning Fa-
roek van Egypte tot volkomen overeen
stemming omtrent de Palestynse kwes
tie zyn gekomen. De verklaring waa
door koning Faroek goedgekeurd.
Volgens dc verklaring zullen de
Arabieren geen enkele oplossing aan
vaarden, waardoor de Arabische sou-
verciniteit over Palestina zou worden
aangetast.
In de verklaring wordt gezegd: wU
hebben de politiek goedgekeurd en da
besluiten van de leden van de Arabische
Liga en zgn politieke commissie in alles,
wat nodig is om té verzekeren, dat de
Arabieren recht zal wedervaren ln deze
kwestie van vitaal belang, door oorlog of
vrede.
De Arabieren zyn vastbesloten, onder
leiding van Egypte hot huidige conflict
tot een einde te brengen en de stryd
voort te zetten totdat zy hun veiligheid
verzekerd zullen hebben door te voorko
men dat ln Palestina een Zionistische
staat wordt gesticht.
Koning Abdoellah, die twee dagen ge
leden te Cairo is aangekomen, zou he
den weer naar zijn hoofdkwartier te
Amman gaan. Vandaar zal hU naar
Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië,
vliegen voor een bespreking met koning
Ibn Saoed voor het eerst sedert 25 jaren.
De republikeinse
candidaatstelling
De gedelegeerden ter republikeinse
conventie in Philadelphia zullen heden
middag opnieuw bgeenkomen en dan
een keuze maken voor de candidaats-
stelling voor de presidentsverkiezingen
uit de volgende voorgedragenen:
1. Thomas A. Dewey, gouverneur van
de staat New York; 2. Senator Robert
Taft (Ohio); 3. Earl Warren, gouver
neur van Californië; 4. Harold Stassen,
gouverneur van Minnesota; 5. Senator
Raymond Baldwin (Connectiecut)6.
Senator Arthur Vandenberg (Michigan);
7. Generaal Douglas MacArthur, geal
lieerd opperbevelhebber van Japan
(Wisconsin).
Er gaan hardnekkige geruchten, dat
Stassen zioh ten gunste van Vandenberg
zou terugtrekken en ingeval van verkie
zing van Vandenberg een benoeming tot
vice-president zou aanvaarden.
DE LONDENSE HAVENSTAKING.
Het werk in de Londense havens ls
slechts gedeeltehjk hervat. Men schat
het aantal arbeiders, dat de staking
voortzet, op zeventienduizend. Op een
tiental schepen werd gewerkt. Het aan
tal militairen voor het lossen van voed-
selladlngen is vergroot.
TURKS PROTEST BIJ BULGARIJE.
Sadak, de Turkse minister van bui
tenlandse zaken, heeft medegedeeld, dat
aan de Bulgaarse gezant te Ankara een
Turkse nota is overhandigd, waarin ge
protesteerd wordt tegen een grens-
schending, welke zou hebben plaats ge
had op 18 Juni J.l. by het dorp Kal-
kansougt en waarby een Turk gedood
zou zijn.
De minister deelde geen verdere by-
zonderheden mede, doch volgens wel
ingelichte kringen zou de nota in de
meest krachtige termen gesteld zyn.
ONDERZOEK NAAR KWESTIE MET
IRGOEN.
Volgens het communiqué van de
Joodse zender van hedenmorgen ls de
nationale raad van Israël gisteren bUeen
geweest om het beleid van de regerlhg
'n de jongste crisis in verband met het
optreden van de Irgoen zwal leoeml te
bespreken. Met 23 tegen 3 stemmen
werd besloten tot instelling van een par
lementaire commissie van onderzoek ln
deze kwestt*.
