Noodvoorziening Gemeenfefinanciën aanvaard
Is die maat
nu
Besprekingen Van Mook—Hatta
voorlopig afgesloten
Zij werden in vriendschappelijke geest
gevoerd
Veld-maarschalk J. C. Smuts arriveert
morgen 1 uur in Leiden
Problemen bij de Effecienwaardering voor belastingheffing
Met een enkel woord
De nieuwe bonnen
WEERBERICHT
87ste Jaargang
DONDERDAG 17 JUNI 1948 1
No. 26414
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 3,90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dir. en Adm.: 25041; Red, 21507
Witte Singel 1, Leiden Giro no.: 57055
HET aantal complicaties in het toch
reeds zo ingewikkelde Nederlands-
Indonesisch conflict is wederom
met één vermeerderd; ditmaal door
toedoen van niemand minder dan
twee leden der Commissie van Goede
Diensten, waaraan men zo langzamer
hand gevoeglijk de naam van Commis
sie voor Republikeinse Diensten zou
kunnen geven, ware het niet, dat hier
bij een nadrukkelijk voorbehoud moet
worden gemaakt voor het derde lid der
Commissie, de Belg Herremans, die van
het begin af aan evenals zijn voor
ganger, Paul van Zeeland niet al
leen het Nederlandse standpunt naar
voren heeft gebracht en verdedigd, doch
bovendien bij herhaling heeft blijk ge
geven een juist inzicht te hebben in de
werkelijke politieke en andere verhou
dingen in de Indische Archipel.
Wat is er nu eigenlijk voor ernstigs
gebeurd, dat de Nederlandse delegatie
vlak voor de aanvang van een politiek
gesprek met haar republikeinse tegen
spelers en de C. v. G.D., aanleiding
schonk de onderhandelingen „voorlopig"
af te breken?*
Laten wij trachten op die vraag ten
behoeve van de ongetwijfeld velen, die
reeds lang het spoor in de Indonesische
doolhof zijn kwijt geraakt, een zo kort
en duidelijk mogelijk antwoord televen.
BIJ de uitstippeling van haar taak
stelde de C. v. G.D. de procedure
regel vast, dat alleen op verzoek
van beide partijen harerzijds suggesties
zouden worden gedaan. Men zal zich
wellicht herinneren, dat in de Veilig
heidsraad meermalen stemmen zijn op
gegaan (voornamelijk uit de mond van
de heer Gromyko) om aan de Commis
sie een grotere bevoegdheid te verlenen
dan uitsluitend de vervulling van een
bemiddelende functie. Nederland heeft
zich daartegen steeds en tot dusver
re met succes met hand en tand ver
zet. Zich stellende op het standpunt,
dat de Veiligheidsraad ten enenmale de
bevoegdheid mist om in te grijpen in
het Indonesisch geschil zijnde dit
niet een geschil tussen souvereine sta
ten heeft de Nederlandse regering,
uitsluitend met de bedoeling de wereld
het zoveelste bewijs te leveren van haar
oprechte wil om te streven naar een
vreedzame oplossing, ingestemd met de
instelling ener Commissie van Goede
Diensten. Maar zij heeft van stonde
af aan terecht stelling genomen tegen
de suggestie om aan deze commissie
adviserende, laat staan arbitrerende be
voegdheden toe te kennen.
Blijkens het gisteren door de Neder
landse regering verstrekte officiële
communiqué heeft dr Van Mook boven
dien op 4 Juni jJ. aan de C. v. GD.
schriftelijk verzocht ..zich in dit sta
dium van ieder initiatief te onthouden,
aangezien een rechtstreekse bespreking
tussen hem en Hatta in het voornemen
lag".
DESNIETTEMIN hebben het Ameri
kaanse en Australische lid dezer
Commissie, de heren Coert Dubois
en Critchley. op 10 Juni d.a.v. zowel
aan dr Van Mook als aan de Indonesi
sche premier Moh. Hatta een compro
mis-voorstel overhandigd, dat, naar
hun inzicht, „de essentiële belangen van
beide partijen zou garanderen en tot
elkaar brengen". Het Belgische lid, de
heer Herremans was het met deze gang
van zaken terecht niet eens en distan-
cieerde zich dan ook van deze actie.
Tot overmaat van ramp schijnt dit
voorstel in een Amerikaans tijdschrift
te zijn gepubliceerd, hetgeen al helemaal
in strijd is met de afspraak, dat infor
mele suggesties der commissie niet dan
met goedvinden van beide partijen zou
den worden bekend gemaakt.
De heer Dubois, op wiens verklarin
gen deze publicatie pre lendeert te be
rusten, ontkent intussen pertinent daar
over enige mededeling, aan welke jour
nalist ook, te hebben gedaan. Wij heb
ben niet de minste reden om zijn ver
klaring in twijfel te trekken, doch niet
temin blijft het feit, dat
le. twee leden der C. v. GD., niet
gerechtigd om te handelen in naam der
gehele Commissie, hun bevoegdheden
hebben overschreden;
2de. aan hun actie publicistische be
kendheid is gegeven, zij het dan ook
buiten hun wil.
MAAR niet alleen het onrechtmati
ge optreden van de heren Dubois
en Critchley en de daarop ge
volgde publicatie zijn de Nederlandse
regering bijzonder onwelgevallig, ook
het tijdstip, waarop een en ander is ge
schied, heeft een verzwakking van het
Nederlandse standpunt tengevolge. Hier
is sprake van een welhaast noodlottige
co-incidentie, waarbij het adjectief
„toevallig" een welhaast euphemistische
betekenis krijgt.
Immers toen Radio-Moskou kortgele
den de uitwisseling van consulaire amb
tenaren tussen de Sovjet-Unie en de
Republiek Indonesië bekend maakte, zag
de Nederlandse regering daarin —.en
wederom terecht een duidelijke
schending van de Renville-overeen
komst, welke in de overgangstijd het
recht tot het onderhouden van buiten
landse betrekkingen exclusief toekende
aan het Koninkrijk der Nederlanden.
Ondanks de talloze voorgaande droeve
ervaringen, achtte de Nederlandse re
gering zelfs dit geen reden om de on
derhandelingen met de Republiek on
middellijk te doen staken, doch vroeg
zij aan Djokja om „nadere opheldering".
Zoals wij direct voorspelden, was het
antwoord volstrekt onbevredigend, zó
erg dat zélfs onze regering sprak van
„onaanvaardbaar".
Met uitzondering van de communisti
sche pers-organen, die uiteraard geme
ne zaak maken met hun Indonesische
satelieten, neigde de gehele wereldopinie
tot 't reële inzicht, dat Djokja zich schul
dig had gemaakt aan verdragsschen
ding.
Djokja was realistisch genoeg om zich
dit bewust te maken en wrong zich in
duizend bochten om de pijnlijke indruk
te verzachten. Het gewaagde zelfs
zij het in bedekte termen van een
niet-erkenning van de door Soeripnc
gesloten overeenkomst.
Het communiqué van de RVD van heden zegt: „De besprekingen tus
sen dr Van IVIook en Mohammed Hatta werden heden voorlopig afgeslo
ten. Zij werden in een vriendschappelijke geest gevoerd en betroffen
alle voornaamste punten, waarop verschillen van inzicht tussen de Ne
derlandse en Republikeinse delegatie naar voren waren gekomen. Het
gevolg van deze besprekingen zullen beiden thans nader overleg voe
ren met hun regeringen, teneinde na te gaan op welke wijze deze ver
schillen zouden kunnen worden overbrugd."
HET „TIME" ARTIKEL.
Met betrekking tot het aan de Ame
rikaanse correspondent Schorr toege
schreven artikel in het „Time Magazi
ne" deelde de leiding van de Time N.V.
aan Aneta mede, dat zij geen artikel
van 4.000 woorden heeft ontvangen, zo
als genoemd in de verklaring van het
lid der C. v. G. D.. de heer Coert Du
bois. Zij heeft van Schorr wel een be
knopt artikel over Indonesië ontvangen,
dat volgens haar verklaring niet meer
was dan een korte algemene schets.
„Time" is het met Schorr eens, dat zijn
artikel niet zo kan worden opgevat, dat
het zou berusten op een interview met
Coert Dubios. Het artikel zal niet ver
schijnen in het nummer van „Time", dat
heden verschijnt. De leiding van „Time"
weigerde te zeggen, dat het artikel van
Schorr betrekking had op de compro
mis-voorstellen van de leden der C. v.
G. D., doch legde de nadruk op het al
gemene karakter van het artikel.
GEEN COMMENTAAR VAN
MARSHALL.
In een gistermorgen gehouden pers
conferentie werd aan de Amerikaanse
minister van Buit. Zaken, Marshall, de
vraag gesteld, of hij iets kon mededelen
over de door het Amerikaanse en Austra
lische lid van de C. v. G. D. gedane
compromis-voorstellen. Marshall zeide
daarop: „Neen, dat kan ik niet doen, het
spijt mij".- Naar Aneta vernam, is de
tekst der voorstellen nog niet op het
Am. departement van Buit Zaken ont
vangen en zolang dit niet het geval is,
wenst men van die zijde geen commen
taar te geven. Te Washington wordt aan
genomen. dat de voorstellen door de be
trokken leden van de C. v. G. D. per
soonlijk en informeel zijn ingediend als
basis voor verdere besprekingen.
ROVERSBENDEN BIJ TASIKMALAJA
Zy dragen zwartgeverfde houten
pistolen en geweren.
Gisteren werd de woning van de we-
dana (districtshoofd) van Taradjoe bij
Tasikmalaja door een gewapende bende
overvallen. De wedana kon zich bijtijds
in veiligheid stellen en week uit naar
Tasikmalaja. Ongeveer tegelijk met
deze overval kregen alle bestuursamb
tenaren en dessa-beambten van het
DE subversieve actie van de belde
leden der C. v. GD. doet aan de
wereldopinie t.av. de Djokjase
houding in ernstige mate afbreuk. Deze
actie dwingt de Nederlandse regering
tot de uitspraak, dat het compromis
voorstel-als-zodanig èn naar de in
houd volstrekt onaanvaardbaar is,
waardoor de aandacht wordt afgeleid
van de onwillige republikeinse houding
en voor de oppervlakkige beoordelaar de
indruk wordt geschapen als zou de on
wil aan Nederlandse zyde berusten.
Niets is minder waar dan dat. Sedert
het ogenblik waarop ons het spreken
wederom vergund was, hebben wij aan
gedrongen op Ijpt voeren van een poli
tiek, welke gegrondvest behoorde te zyn
op nationaal bewustzijn en in overeen
stemming met een waardige inlossing
van de Koninklijke belofte van 7 De
cember 1942. Inplaats daarvan is de ene
concessie en vernedering op de andere
gevolgd met geen ander resultaat dan
dat wij een goed deel van onze voor
oorlogse internationale reputatie als
„koloniale mogendheid" tegenover het
buitenland en nagenoeg ons gehele na
tionale prestige tegenover de Republiek
en de ons vriendschappelijk gezinde
deelstaten hebben verspeeld.
En op dit dieptepunt in onze nationa
le zelfvernedering, nu de Nederlandse
delegatie, door de omstandigheden daar
toe gedwongen, zich genoodzaakt ziet af
te wijken van de formele procedure en
de onderhandelingen te Kalioerang
abrupt maar toch altyd nog „voor
lopig" afbreekt, heeft de leider der
Indonesische delegatie Moh. Roem de
euvele moed en de verregaande arro
gantie om zich deswegen op de borst
te slaan en „zich alle rechten voor te
behouden".
Een dergelijke rechtsverdraaiing
gaat toch werkelijk alle perken te bui
ten!
ER doen geruchten de ronde, dat de
politieke adviseur van dr Van Mook
en de gedelegeerde van het Opper
bestuur, jhr. Van Vredenburch ontslag
zou hebben gevraagd en in aanmerking
zou komen voor de bezetting van een
internationale post in Noord-Afrika. Na
jhr Tjarda van Starkenborch Stachou-
wer, jhr Van Vredenburch. Het heeft
er alle schijn van dat karaktervastheid
en principiële politiek geen deugden
zijn, welke door de Nederlandse rege
ring bijzonder worden gewaardeerd
Door welke houding het Nederlandse
volk slapend in de economische afgrond
wordt gestort en een aanzienlijk deel
der volkeren van Indonesië, óndanks
zijn bereidheid tot constructieve samen
werking in het wederzijds belang, wordt
prijs gegeven aan de communistische
chaos
Er is sedert de oprichting der Oost-
Indische Compagnie in 1602 geen tyd-
vak aan te wijzen, dat aan de compo
nenten van het Koninkrijk der Neder
landen slechtere diensten heeft bewezen
dan de huidige regeringscoalitie heeft
gedaan in de periode 19461948
Waarmede op zich zelf beschouwd
niets gezegd wil zijn ten nadele van
Rooms of Rood, doch wél van een com
binatie die door haar politiek van con
cessies „en gros et en détail" in de af
gelopen twee jaren heeft blijk gegeven
het partijbelang te stellen boven het
nationale.
district dreigbrieven van de bendeleden,
naar wie thans wordt gezocht. Inmid
dels arresteerde de politie 13 leden van
de „roversbende", die de vorige week
een hadji in Tasikmalaja met een pis
tool en geweer bedreigde en f. 200.000
aan bankbiljetten en sieraden buit-
maakte. Bij de arrestatie bleek, dat de
„wapens" van de bende bestonden uit
een zwart-geverfde houten pistool en
dito geweer.
Bijeenkomst geallieerde
bevelhebbers in Duitsland
RUSSEN VERLATEN DE ZITTING.
De vier geallieerde bevelhebbers zyn
gisteren op het geallieerde militaire
bestuursbureau te Berlijn bijeengeko
men. 't Voornaamste punt op de agen
da was de kwestie der loonsverhoging
van de arbeiders en de socialisatie der
ondemem ingen
Generaal Herbert, de Britse bevelheb
ber, had voor twee maanden 'n loons
verhoging met 15 20% voorgesteld,
wat Beriyn betreft. Dit voorstel was
echter door generaal Kotikcf van de
hand gewezen. Deze laatste beriep zioh
op de noodzakeiykheid van een loon-
stabilisatie in de Sovjet-zone. Generaal
Kotikof heeft voor 14 dagen nochtans
een verordening uitgevaardigd, waarbij
deze verhoging voor alle arbeiders in
zijn sector bepaald werd. Dit bevel
werd door de drie Westerse mogendhe
den beschouwd als een Inbreuk op de
regeling van het vieriandenbestuur.
Daarop hadden de Westerse gealli
eerden een loonsverhoging en een ver
betering van de rantsoenering in hun
sectoren aangekondigd, ingeval een ge
lijke houding onder de vier onmogelijk
bleek.
De S.U sprak haar veto uit over de
Engelse, Amerikaanse en Franse voor
stellen tot socialisatie der Berlijnse in
dustrieën. (Reutor)
Na lange discussie hebben de vier
geallieerde bevelhebbers van Beriyn
met algemene instemming besloten hun
goedkeuring te hechten aan verhoging
van het voedselrantsoen voor alle leef-
tydsgroepen te Berlijn. De verhoging
bedraagt 100 tot 250 calorieën per dag.
Volgens een officiële Amerikaanse
verklaring heeft de gehele Sovjetrus-
sische delegatie de vergadering ver
laten zonder enige verklaring te ge
ven of zich by de voorzitter te ver
ontschuldigen.
Kolonel Yelisarof verklaarde: „Het
heeft geen zin de by eenkomst voort te
zetten". De Sovjets verlieten de verga
dering, nadat 13 uur gedebatteerd was.
Tevoren was kolonel Frank Howley, de
Amerikaanse bevelhebber, weggegaan
na zyn zetel aan zyn plaatsvervanger
te hebben afgestaan met de medede
ling, dat hy vermoeid was.
Volgens het Duitse Nieuwsbureau had
het incident plaats, toen generaal Ga-
neval voorstelde de bespreking van ge
neraal Kotikof's 14 punten tellende pro
gramma wegens het late uur uit te
stellen.
Kolonel Howley verklaarde later, dat
het viermogendhedenbestuur van Ber
lijn niet ten einde zou zyn omdat de
Russen de vergadering verlaten had
den. Het Amerikaanse militaire bestuur
zou zyn verplichtingen blyven nako
men, vooral ten aanzien van de voedsel
voorziening. Een Britse woordvoerder
typeerde het incident als een „tactische
manoeuvre van de Sovjet-afgevaardig
den", zo meldt het Duitse Nieuwsbu
reau.
„Generaal Jean Ganeval (Frankrijk)
sloot als voorzitter de vergadering zon
der dat een datum voor de volgende
bijeenkomst was vastgesteld. Hy voeg
de hier aan toe: „Deze bijeenkomst is
gesloten, omdat de Sovjetdelegatie weg
gegaan is, niet omdat kolonel Howley
Stakingsgolf
EEN NIEUWE STAKINGSGOLF
TREKT OVER DE WERELD.
De staking der Londense havenarbei
ders heeft zich uitgebreid tot 7000 man,
waardoor op 90 schepen het werk stil
ligt.
In België liggen 2600 metaalfabrieken
stil, doordat een kwart millloen arbei
ders het werk neerlegde in een actie
voor loonsverhoging.
Te Clermont Ferrand in midden-
Frankryk ls de rust hersteld, doch de
staking duurt voort. Een dertigtal
manschappen van de republikeinse vei
ligheidswacht wordt met blindheid be
dreigd. daar de stakers tydens de be
toging en de daarop gevolgde relletjes
gebruik hebben gemaakt van bijtend
vocht.
Het overwegend door communisten
bestuurde Franse vakverbond C.G.T.
heeft verklaard de stakers te steunen.
In de Nationale vergadering heeft
zich een hevig incident voorgedaan. Een
communistisch volksvertegenwoordiger
noemde de minister van Binnenlandse
Zaken, naar aanleiding van de inciden
ten te Clermont-Ferrand „moordenaar".
De zaalwachters hebben de openbare
tribune doen ontruimen en de vergade
ring is gedurende 3 uur geschorst.
Ook in de Amerikaanse staalindustrie
dreigt a.s. Zondagnacht een staking uit
te breken, welke 20.000 man zal om
vatten.
Na de plechtigheid in de Pieterskerk, receptie in de Academie
en bezoek aan Sociëteit Minerva
Naar wij vernemen zal veldmaar
schalk J. C. Smuts, wiens ere-promotie
tot doctor honoris causa in de rechten
morgenmiddag in de Pieterskerk zal
plaats vinden, om pl.m. 1 uur per auto
uit Den Haag in onze stad arriveren.
Hy zal zich dan rechtstreeks begeven
naar het Oosters Instituut aan het Ra
penburg, waar hy, met enkele genodig
den, de lunch zal gebruiken.
Om ongeveer half drie begeeft hy
zich te voet naar de Academie om zioh
vandaar om kwart voer drie uur in ge
zelschap van de Academische senaat
naar de Pieterskerk te begeven.
Na de plechtigheid in de Pieterskerk
volgt een receptie in de Academie, na
afloop waarvan veldmaarschalk Smuts
ook nog een bezoek zal brengen aan
de Sociëteit Minerva aan de Breestraat,
waar hy om pl.m. 4.30 uur wordt ver
wacht. ,,Pro Patria" zal hier de eerbe
wijzen brengen. Tegen halfzes zal de
veldmaarschalk onze stad verlaten en
zioh naar Schiphol begeven om nog
diezelfde avond naar Engeland te ver
trekken.
De heer 0. J- Chantrill uit Bristol heeft een model van het Britse slagschip
„King George V" geconstrueerd, dat draadloos bestuurd kan worden. Het
schip heeft een lengte van vyf voet en een gewicht van 80 Eng. ponden. Het
wordt bestuurd door een ontvanger met vyf lampen, aangebracht In de romp,
heeft een actieradius van een halve myi en verschillende snelheden. Zelfs de
geschutstorens worden draadloos gedraaid. (Foto: ANP-R.)
(Van onze parlementaire redacteur).
Het geld is nog immer de zenuw van
ons handelen. De Kamer-agenda's van
de laatste tyd stellen deze waarheid
opnieuw in het licht.
Gisteren was de hele vergadering dér
Tweede Kamer weer aan financiële za
ken gewyd. De Noodvoorziening voorde
Gemeentefinanciën werd by het begin
der byeenkomst zJh^t. goedgekeurd,
waarna het wetsontwerp Effectenwaar
dering de verdere dag in beslag nam.
Het gaat hierom de waardering vóór
de Heffing-ineens en voor de Vermo-
gensaanwasbelasting.
Algemeen heerst de opvatting, als
zouden by de aanslagen voor deze be
lastingen de effectenbezitters slechter
naar huls is gegaan". Toen kolonel
Howley van het vertrek der Sovjets
hoorde zeide hij„Indien de een of
andere grappenmaker denkt, dat de V.
S-, Engeland en Frankryk zich uit Ber
iyn zullen weg laten werken, zal hy
nog tot andere gedachten komen". En
kele waarnemers van de bijeenkomst
verklaarden, dat alle delegaties na 13
uur besprekingen zeer vermoeid waren
en dat zij niet de indruk hadden, dat
het weggaan van de Russen een voor
bedachte stap was.
BINNENLAND
Morgen zal het troepenschip „Grote
Beer" met enkele allosslngs-detachementen
uit Amsterdam naar Indié vertrekken.
Tijdens de zitting van de adviesraad
voor Zuid-Sumatra ls gisteren besloten
de Indonesische taal als voertaal ln Zuld-
Sumatra te gebruiken.
De minister van O.. K. en W. heeft
een commissie geïnstalleerd, welke hem
van advies moet Jlenen over de vraag, aan
welke eisen een onderzoek zal moeten vol
doen dat ten doel heeft een oordeel te
vormen over de ontwlkkellngsmogeiyk-
heden van jeugdige personen.
Tot lid en voorzitter dezer commissie ls
benoemd mr Cramer te Assen.
Gisteren is te Den Haag een bijeen
komst gehouden van de voorzitters der
verschillende raden. Ingesteld ter uitvoe
ring van de Benelux-douane-unle, welke
een der normale periodieke contacten was.
Wegens het bereiken van de daar
voor vastgestelde leeftyd zal prof. dr A. A.
Pulle te Baarn op 26 Juni a.s. zyn ambt
van hoogleraar ln de geologische en syste
matische plantenkunde aan de Rijksuni
versiteit te Utrecht neerleggen.
Gisteren werd te Sleen (Drenthe)
door de Amerikaanse ambassadeur dr Her
man B. Baruch een gedenksteen onthuld
ter herinnering aan de Drenten, die zich
honderd Jaar geleden in Michigan ves
tigden.
De heer Jan Prins, eerste solofluitist
van het Residentie-orkest, ls door de
Franse regering benoemd tot Officier de
l'Academie.
De Bergen op Zoomse recherche heeft
enige honderden zonnebrillen ln beslag
genomen, die u.l België ons land waren
binnengesmokkeld.
Op de Internationale conferentie van
jonge boeren te Londen ls de centrale
commissie uitwisseling by de stichting van
heren H. M. Grevers, secretaris der com-
de Landbouw vertegenwoordigd door de
missie, G. Wanslnk, adjunct-secretaris van
de C.B.T.B. en A. Sikma, vertegenwoordiger
van de Unie van Landarbeiders. Van Neder
landse zijde wil men een uitwisseling van
Jonge boeren zowel als Jonge landarbeiders
bepleiten.
Tydens een noenmaal ln de Belgische
Ambassade te Den Haag aangeboden door
de ambassadeur, de heer Nemry, heeft de
Belgische minister baron Van der Straeten
Walllet, gisteren het grootlint van de
Kroonorde van België overhandigd aan
Minister Mansholt.
BUITENLAND
De Italiaanse Kamer van Afgevaar
digden heeft met 346 tegen 167 stemmen
een motie van vertrouwen in de regering
van De Gasperl aangenomen.
Omtrent dr Kurt Schumacher, de lei
der van de Duitse sociaal-democratische
party, die kortelings geopereerd ls aan een
been, werd gisteravond gemeld, dat hy
ernstig ziek was. Geruchten, dat zijn been
geamputeerd zou moeten worden, zyn
tegengesproken.
De Sovjet-Russische autoriteiten heb
ben hun fiat gegeven aan de vierde poli
tieke party ln hun zone. de natlonaal-
democratlsche party, die twee maanden
geleden werd opgericht, nadat het onder
Sovjet-Russische licentie verschynende
blad „National Zeitung" een perscampagne
had ingezet voor oprichting van een partij
van nationalisten en socialisten, die door
Hitier op een dwaalspoor waren gebracht.
A.F.P meldt nader, dat behalve voor de
oprichting der nationale democratische
partij thans door de Sovjet-autoriteiten
ook vergunning verleend ls voor een de
mocratische boerenparty, waarmee het
aantal politieke partyen ln de Sovjetzone
op vijf komt.
af zyn dan de bezitters van andere
vermogensbestanddelen. Dat komt, zo
legde de minister van Financiën uit,
omdat voor de overige bezittingen prys-
voorschriften bestaan, terwyl de effec
ten door de vrye koersvorming een dui-
delyke waardevermeerdering te zien
gaven, die ten volle gerealiseerd kon
worden. Maar er is wel degelyk ge
streefd naar een gelijke behandeling
van beide categorieën bezitters, aldus
de heer Lieftinck; ook door de keuze
van de tydstippen der koerspeilingen en
de hierop toegepaste verminderingen.
De waardestyging der effecten had
ook een achtergrond; afgezien van spe
culatieve overwegingen: n.l. reeds ge
noten of te verwachten rendement. De
vaststelling der aanwas geschiedt per
individuele effectenportefeuille en niet
per afzonderlyk waardepapier.
De minister ging dan nog eens uit
voerig in op de waarderingsmaatstaf
en verzekert, dat er geen rekening
wordt gehouden met koersstygingen
na de 2e peildatum. De invloed van de
aankondiging der Heffing-ineens had
zich reeds vóór die datum 1 Oc
tober 1946 doen gevoelen. Wel
stonden de Noorse en Deense effecten
op de le peildatum 1 Mei 1940
bijzonder laag vanwege de Duitse in
vasie in die landen en noteerden de
Belgische effecten op 1 Oct. 1946 hoog
wegens daar toen lopende geruchten
over devaluatie. Ten aanzien van de
Deense en Noorse effecten heeft de
minister reeds vroeger toezeggingen
gedaan, die zyn verwezenlijkt in een
aan de belastingautoriteiten uitgegane
leidraad. Spr. zal overwegen of de
scherpe limiet, waarbinnen de zgn.
„hardheidsclausule" wordt toegepast,
nog wat kan worden verzacht. En de
minister is bereid te onderzoeken, of
er aanleiding is, dit oók op de Bel
gische effecten toe te passen.
Wat de oorlogsslachtoffers betreft,
wenst de minister met de byzondere
heffingen te wachten, tot de schade
vergoeding is uitgekeerd. De heerTeu-
lings (Kath.): Geldt dit de voorlopige
aanslagen? De minister; Dit geldt de
definitieve aanslagen. Maar ik heb or
der gegeven, ook by de voorlopige aan
slagen byzondere soepelheid te be
trachten.
De minister sprak dan nog terloops
over de vele effecten anders dan Staats
fondsen, waarmede het Ryk „opge
scheept" zou zyn, met alle daaraan
verbonden risico's. Maar hy vergat
daarbij te vermelden, hoe en waarom
het Ryk aan die effecten is gekomen en
dat het Ryk aldus profiteert van „het
te verwachten rendement", dat mede
de koersstijging veroorzaakte, waarop
de vroegere bezitters tot vermogens-
aanwasbelasting werden veroordeeld
Zouden de hoge dividenden der laatste
tyden niet mede in verband staan met
dit grote effectenbezit van de Staat, die
door zijn diepe ingrypen in ons econo
misch bestel zoveel invloed uitoefent op
de bedryfswinsten?
De stemmingen over artikelen, amen
dementen en het wetsontwerp in zijn
geheel zullen vandaag plaats vinden.
De Prinses-Regentes en Prins Bern-
hard, die de promotie-plechtigheid in
de Pieterskerk zullen by wonen, zullen
zich rechtstreeks naar de kerk begeven,
waar zy om pijn. kwart voor drie wor
den verwacht. Na afloop van deze
plechtigheid zullen zy zioh te voet via
de Kloksteeg naar het Academiegebouw
begeven ter by-woning van de receptie.
De omgeving van Pieterskerk en
Academie zullen door de politie worden
afgezet.
WIE AANZITTEN BIJ DE OUD
HOLLANDSE LUNCH
De lunch, die aan de erepromotie voor
af gaat. zal worden bygewoond door
Smuts, de Zuidafrikaanse gezant prof.
dr L. Fouché en de gezantschaps-secre-
taris de heer Uys als gasten, voorts de
rectormagnificus prof. mr J. C. van
Oven, de scretaris van de senaat prof.
dr C. C. Berg, de promotor prof. mr J.
M. van Bemmelen. de president curator
dr J. E. baron de Vos van Steenwyk,
mr A. F. Visser van IJzendoom als cu
rator, de secretaris van curatoren mr
K. Wiersma, mr P. J. Idenburg, voor
zitter van de afd. Leiden van de Ne-
derlands-Zuidafrikaanse Vereniging en
mr Oh. G. J. v. d. Mandere, beiden
persoonlijke bekenden van de heer
Smuts, de praeses collegii van het Leids
Studenten Corps, de heer J. Drijber en
de Dresidente van het bestuur der WSL,
fre- Sickinghe.
Deze lunch, die verzorgd wordt door
de Rotisserie „Oudt Leyden", is in oud-
Hollandse styi gehouden; daarvoor is
beschikking gekregen over het stadszil-
ver, dat de heer Pelinck, directeur van
de Lakenhal, in bruikleen gaf. Het be
dienend personeel zal in oud-Hollandse
klederdracht serveren.
KONING GUSTAAF VAN ZWEDEN
90 JAAR.
Koning Gustaaf V van Zweden vierde
gisteren zyn negentigste verjaardag.
Hy ontving uit aille delen van de
wereld gelukwensen. De klokken van
alle Stookihoknse kerken werden geluid
en 4.000 schoolkinderen zongen natio
nale liederen op de binnenplaats van
het Paleis. De gehele stad was versierd
met vlaggen en het portret van de
koning staat, gedrapeerd met de kleu
ren van de Zweedse vlag, in winkel-
étalages.
In de loop van de dag trok een feest
stoet door de straten van Stockholm,
voorafgegaan door de koning en een
open door paarden getrokken rytulg.
Een half mlllioen juichende mensen
stond langs de route opgesteld en over
laadde hem met bloemen.
NATIONALISATIE
BRITSE METAAL-INDUSTRIE.
Het congres van de vakbond der me
taalbewerkers, te Blackpool gehouden,
heeft met grote meerderheid zyn goed
keuring gehecht aan het principe van
onmiddellijke nationalisatie van. de
Britse metaalindustrie.
Elk der volgende bonnen geeft in het
tijdvak van 20 Juni t/m 3 Juli 1948
recht op het kopen van
Bonkaarten KB, KC 806
451 Melk: 6 liter melk;
453 Melk: 7 liter melk;
456 Vlees: 100 gram vlees;
457 Vlees: 300 gram vlees;
458, 459 Boter: 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet;
470 Algemeen: 1600 gram brood (gel
dig t/m 26 Juni);
471 Algemeen: 400 gram brood of 1
rantsoen vermicelli e.d.;
472 Algemeen: 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas.
473 Algemeen: 50 gram thee;
474 Algemeen: 2 eieren;
475 Algemeen: 125 gram koffie;
463 Reserve: 1200 gram brood (geldig
t/m 26 Juni);
464 Reserve: 200 gram kaas of 250 gr.
korstloze kaas;
466 Reserve: 400 gram brood (geldig
t/m 26 Juni).
Bonkaarten KD, KE 806
953 Melk: 12' liter melk;
956, 957 Vlees: 100 gram vlees;
958 Boter: 250 gram boter of marga
rine of 200 gram vet;
959 Boter: 125 gram boter of marga
rine of 100 gram vet;
970 Algemeen: 400 gram brood (geldig
t/m 26 Juii);
971 Algemeen: 400 gram brood of 1
rantsoen vermicelli e.d.
972 Algemeen: 100 gram kaas of 125
gram korstloze kaas;
974 Algemeen: 2 eieren;
963 Reserve: 400 gram brood (geldig
t/m 26 Juni);
Bonkaarten ZA, ZB, ZC, ZD, ZE, MD,
MF, MG, MH 807 (byz. arbeid, a.s.
moeders en zieken)
Geldig zyn de bonnen van strook J.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrydag 18 Juni worden gebruikt, met
uitzondering van de bonnen voor melk,
waarop eerst op Maandag 21 Juni a.s.
mag worden gekocht.
AF EN TOE REGEN.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelyk zwaar bewolkt met regen,
later brekende bewolking met plaatse-
lyk regenbuien. Aan de kust tydeUJk
krachtige, elders matige tot vry krach
tige Z.W. wind, koel.
18 JUNL
Zon op: 4.19 uur; onder: 21.03 uur.
Maan op: 18.08 uur; onder: 2.16 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0 59 en 13.31
uur.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's