r
14 n me»
En nog heeft de schatkist niet genoeg...
Moedgevende berichten' uit Ned. Indisch-bedrijfsleven
Radio-programma
Het water moet wijken tussen
Leiden en Haarlem
De „Leeghwater" begon Haarlemmermeer
te legen
DE BIOSCOPEN
Paleizen cles Vredes
K..
Een jurkje in kantpatroon
voor moeders lieveling
Voor de Jeugd
87ste Jaargatig
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 5 Juni 1948
Tweede Blad No. 26404
Toenemende
export-concurrentie
(Van onze financiële medewerker)
De Rijksmiddelenstaat over April heeft
ops doen weten, dat in April op de beide
bizondere heffingen f. 184 millioen is be^
taald, waardoor het tot dusver ontvan
gen bedrag tot f440 millioen is gestegen.
Ook de gewone belastingen hebben in
die maand recordcijfers opgebracht. De
kohierbelastingen in April f.237 mil
lioen, over vier maanden f. 794 millioen,
dat is f.230 millioen meer dan de ra
ming over die periode, wat dus wil zeg
gen, dat op deze basis de jaaropbrengst
f.500 600 millioen groter zal zijn dan
het in de begroting opgenomen winst
cijfer.
Intussen heeft de Schatkist blijkbaar
nog niet genoeg, want voorstellen tot
nieuwe heffingen van totaal f.43 mil
lioen zün ingediend, waarbij ook het
bedrijfsleven in de vorm van verhoog
de ondernemingsbelasting, een nieuwe
aderlating zal ondergaan. Straks komt
daar nog de bedrijfspensioenverzeke-
ring bij en minister Drees moge zich
gelukkig prijzen de sociale verzekering
te kunnen uitbreiden, voorlopig gaat
dit nog steeds met tekorten op de
staatshuishouding gepaaïd en het zal
nog te bezien staan of de Ncd. volks
huishouding bü machte zal zijn zoveel
aan belastingen op te brengen, dat
de staatshuishouding sluit, zonder dat
de voor de vernieuwing en de expansie
van het Nederlandse bedrijfsleven no
dige kapitaalvorming onmogelijk
wordt gemaakt.
Op dit punt bestaat thans ïn elk geval
grote onzekerheid, te meer nu blijkens
meer dan een jaarverslag over 1947 de
concurrentie in de export toeneemt en
zelfs minister Drees in de naaste toe
komst een derde loonronde niet meer te
vermijden acht. Bovendien zal straks bij
Paul Hoffman, beheerder van het Plan-
Marshall het herstelprogram voor het
eerste „Marshall-jaar" moeten worden
ingediend en voorts zal in het kader van
dit plan, zowel als in overeenstemming
rnet de Benelux-overeenkomst allengs
naar de convertibiliteit der valuta moe
ten worden gestreefd, waarmede wij
maar willen zeggen, dat van een gecon
solideerd loon- en prijspeil en van een
gefundeerde concurrentiebasis voor ons
bedrijfsleven nog geen sprake is.
Men heeft dus bij de beoordeling van
de economische vooruitzichten wel
enig optimisme nodig, dat in de ont
wikkeling van scheepvaart, handel en
industrie ongetwijfeld wel steun vindt
en dit in nog sterkere mate aan het
redres der Indische economie zou
kunnen ontlenen, wanneer Neder
lands staatkundige positie ginds niet
steeds meer door het Republikeins
communisme bedreigd én daarmede
ook de rechts- en bestaanszekerheid
van het bedrijfsleven ondermijnd
werd.
VOOR ZONDAG 0 JUKI.
HllTCrsum t (301 M VAR,A, 8 °°J
nieuws; 8.15: strijdlied; 8 40"
Alfven- 8.30: voor het platteland. ö.*u-
Barcarole* 9.07: de Olympische spelen.
9 l2^snort* 9.15: verzoelcprogramma: 9.45
leren* VPRO 10.00: Zondags-
fR* 10.30*: dienst Ned, Herv^K.*
fl 45*kv£órdra°cht:' AVRO 12 00*: hetjmate-
1215" Londens Promenade Or-
- 12.40: zang-
;ars de
14.00:
riallsme:
kest; 12.30: Zondagsclub: iz.-±u.
klasse: 13.00: nieuws: 13.15: Les gars de
Paris: 13.50: spoorwegen spreken; 14.00:
muziek van Rachmaninoff; 14.05: boek
bespreking; 14.30: Utrechts Stedelijk Or
kest: 15.45: Skymasters: 16.35: sport -
reportage: VPRO 17.00: gesprekken met
luisteraars: 17.20: voordracht: VARA 17.30:
Ome Keesje: 1750: sport: 1800: nieuws:
18.15: kwartet Jan Corduwener: 18.30:
Ned. strijdkrachten: 19 00: Radlolympus;
19.30: Stradiva Sextet: AVRO 20.00:
nieuws: 20.05: actualltelteh: 20 15: opera-
concert; 20.50: hoorspel Villa Rose: 21.20:
orkest A. Barelll: 22.25: pianomuziek van
operaconcert: 22.00: kleinkunst: 22.15:
Mozart: 23.00: nieuws; 23.1524.00: licht
amusement.
Hilversum n (415 M.) NCRV 8.00:
nieuws; 8.15: gram.muziek; 8.30: morgen
wijding door ds Jac. Verboom: KRO 9.30:
nieuws: 9.45: A. Segovia" gitaar; 9.55:
inleiding; 10.00: Hoogmis tweede Huls van
Bewaring A'dam: 11.30: trio; 12.00: An
gelus: 12.03: liederen van Brahms: 12.15:
apologie: 12.35: or^st zonder naam; 12.55:
zonnewijzer; 13.00: nieuws; 13.20: orkest
zonder naam: 13 40: alt en plano: 14.00:
muziek van Mozart: 14.30: Oostenrijkse
deelnemers muziekconcours Schevenlngen
spelen; 15.30: gezond gezin, gezond volk:
15.40: verzoekprogramma: 16.10: sport:
16.25: Vespers Nijmegen; NCRV 17.00:
kerkelijke cantates: 17.30: dienst Zuldwijk-
kapel A'dam, voorg. ds R. v. d. Mast:
19.00: mijnwerkerskoor: 19.15: kent gij uw
- 19 30: nieuws: KRO 19.45: Frltz
boekbespreking:
20.12: Omroep
bijbel.
Krelsler. viool:
20.05: de gewone man:
Kamerorkest; 21.25: hoorspel ..Het stand
beeld van de generaal": 22.02: lichte
Amerikaanse klanken: 22.37: actualiteiten;
22.45: avondgebed en liturgische kalender:
23 00: nieuws: 23.1524.00: Kopenhaags
Orkest.
VOOR MAANDAG 7 JUNI.
Hilversum I (301 M.) AVRO 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
gram.muziek: 8.00* nieuws; 8.15: gram -
r----lek: 8 45: orkestmuziek; 9.15: morgen
wijding door prof. dr A. A. van Ruler:
9.30: muziek van Handel; 9.45: arbeids
vitaminen; 10.30: voor de vrouw: 10.35:
suite van Coates; 11.00: reisavonturen;
11.15: luchtige liedjes: 11.45: voordracht:
12.00: bariton en piano: 12.30: weer-
praatje: 12.33: ln 't spionnetje: 12 38:
orkest G. Deloof: 13.00: nieuws: 13.15:
Zuid Amerikaans Orkest; 13.45: lichte
pianomuziek; 14.00: wat er omgaat ln de
wereld: 14-.15: solistenconcert; 15.00: bon-
bormlèrc: 16 00: de bestrijding van kleren-
motten: 16.15: muölcalender: 17.00: rhvth-
17.45: Rilk Overzee: 18.00: nieuws: 18 15:
mische klanken; 17.30: voor de padvinderij:
Londen onder de loune: 18.30: Ned.
strijdkrachten; 19.00: Skymasters: 19.30:
inleiding tot muziekbegrip: 19.45: de Ned.
trekpaardenfokkerll; 20 00: nieuws: 20.05:
radioscoop: 22.30- London Radio Orchestra
23.00: nieuws: 23.15: reportage: 23.20
24 00: muzikale Noordzeeklanken.
Hllversnm II (415 M.) NCRV 7.00
nieuws; 7.15: reveille: 7.45: woord voor de
dag; 8.00: nieuws: 8.15: Te Deum Lau-
damus: 9.00: Llll Kraus. piano; 9.15: zie
kenbezoek: 9.30: waterstanden: 9.35: vra
gen aan voorbijgangers; 10.05: opgewekte
klanken: 10.30- morgendienst o. 1. v. ds
Jac. van Sltedrecht: 11.00: muziek van
Smetana; 11.15: voordracht; 11.35: E.
Sar dor viool: 22.00: gemengd omroepkoor;
12 30: we erover zicht; 12.33: Sans Soucl;
13 00- nieuws: 13.15: Mandolinata- 13.45:
Paul Robeson zingt: 14.00: voor de scho
len: 14.35: gram muziek: 15.00: Nos Jun-
clt, Muslca- 15.30: nlauoduo: 16.00: bijbel
lezing- 16.45: suite van Purcelll; 17.00:
voor de kleuters: 17 15: hobo en plano-
17 45- P. van Esmond, orgel: 18.15: sport:
18.30: verzoeknrogramma: 19.00: nieuws:
19.15: boekbespreking: 19.30: actueel ge
luld: 19.45: gram.muziek: 20.00: nieuws:
20.05 uroloog; 20.15: kerkconcert; 20 45'
cio '.■ArfrcnnfV>r»nt1<A lii Amsterdam; 21.05:
- )vn<;*mlMA
2?.o«v 02.45 ovond-
overdenking 23.00: ni»uws; 23.1524.00
Werken van Tsjaikofski.
Want het zijn waarlijk moedgevende
berichten en cijfers, welke men over het
Indische bedrijfsleven kan lezen. De
export steeg van f. 45,4 millioen ln Jan.
tot f. 61,9 millioen in Februari en f. 61,1
millioen in Maart, de tabakscultuur
leeft snel op, de prijzen van tin en olie
zijn zeer winstgevend en volgens de pre
sident van de Leverbros, de heer Rij-
kens, zal de meest belangrijke bijdrage
tot de verzadiging van de urgente be
hoeften aan eetbare vetten en olie door
Nederl.-Indië moeten worden geleverd.
De laatste maanden hebben bewezen,
welk een ongeëvenaard recuperatiever
mogen dit aan grondstoffen zo rijke
land heeft.
Maar begrijpelijkerwijze durft de beurs
op dit perspectief niet vooruitlopen
Tractoren in plaats van piano's
(Van onze correspondent te Parijs).
Het merendeel der aandelen van de
wereldvermaarde Franse fabriek van
Pleyel-plano's is opgekocht door een
industrieel, die bekend heeft gemaakt
in liet vervolg liever tractoren dan mu
ziekinstrumenten te willen vervaardi
gen, omdat eerstgenoemde producten
nuttiger 'zouden zijn voor de gemeen
schap en vooral lucratiever voor de fa
brikant. Binnenkort denkt de nieuwe
exploitant van de Pleyel-werkplaatsen
dus op de vervaardiging van landbouw
werktuigen en aanverwante apparaten
over te schakelen. In Parijse muziek-
kringen heeft dit bericht grote beroe
ring veroorzaakt en verschillende pe
titionnementen zijn bij de Franse re
gering ingediend: musici en andere be
langhebbenden protesteren, omdat door
dit voornemen Frankrijk een glorierijke
reputatie in het buitenland dreigt te
verliezen.
7 Juni 1848
Honderd jaar geleden treurden de Leidse vissers.
Het paradijs, waar zq dagelijks hun honderden dobbertjes uitwierpen en
vanwaar zij rijk beladen met de blanke vis huis toe keerden, begon leeg te
stromen en verloren te gaan: 7 Juni 184S ving het gemaal Leeghwater in
de uitgestrekte water- en moerasgebieden tussen Leiden en Haarlem zijn
zoemende arbeid aan om later bijgestaan door twee andere gemalen, in
vier jaren tijds 'n slechts aan enkele honderden vissers een bestaan bie
dend visrijk water om te toveren in wat een van de vruchtbaarste en
rijkste landbouwgebieden van ons land is geworden: de Haarlemmermeer!
Het had heel wat
„voeten in de aarde"
Lang was er over gediscussieerd, al
vorens die gedenkwaardige dag in 1848
bestemd was, zulk een belangrijke rol
4e vervullen in de waterbouwkundige
staat van dienst van ons volk. En toen
het dan eindelijk zover was, betekende
dit vreemd genoeg niet, dat een groots
werk werd ondernomen, om in harde
arbeid kostbare grond te winnen mo
tief voor de talloze inpolderingen en
droogmakerijen, die ons land telt
doch dat men millioenen bereid was
te spenderen om de nukken van het
lastige water te beteugelen. Dat achter
af het drooggelegde land zulk 'n wel
vaart zou brengen en voor ons land zo
veel zou betekenen, bleek een onver
moed voordeel te zijn, dat op de koop
toe werd genomen!
In de zestiende eeuw lagen er in dit
gebied vele kleine meertjes, die zich
door afslag van de oevers door 't vaak
onstuimige water, doch tevens door
vervening allengs tot één groot meer
verenigden. Drie eeuwen verzwolgen
12.770 hectaren land, drie' dorpen, Vijf
huizen, Nieuwerkerk en Rijk moesten
de strild tegen het water staken en
verdwijnen. In 1808 spookten de herfst
stormen over een meer van 17.775 hec
taren wijdte, in welks diepten als laat
ste wijkplaats in 't land nog de spook
achtige meerval rondzwierf.
PLANNEN, PLANNEN, PLANNEN...
Zo dreigend werden de gevaren voor
verder verlies van kostbare grond ln
het directe voorterrein van de Leidse
en Amsterdamse poorten, dat plannen
beraamd werden, om deze niets ont
ziende waterwolf te beteugelen. Die
plannen konden zich oriënteren op
werk, dat reeds in 1617 door A. de Hocg
in die richting was verricht, en op het
plan van Jan Adriaansz. Leeghwater,
molenmaker en landmeter in het later
verzwolgen Rijp, dat ln 1631 het licht
zag. Een zekere vermaardheid kreeg
dit plan, doordat het aan Frederik Hen
drik werd aangeboden, en later onder
de titel „Haarlemmermeerboek" werd
uitgegeven.
Na andere plannen in 1659 en 1727
van Cruquius, Noppen en Bolstra, en
in 1743 van Zumbach de Koesfeit be
moeide de staat zieh tenlangenleste
in 1808 met het probleem, door de
waterstaatingenieur A. Blanken op
dracht te geven tot het maken van
een ontwerp voor de drooglegging.
Acht millioen zou dat plan moeten
kosten. Baron Van Lynden van Hem
men, Roëll en Repelaar van Driel
deden 't in 1819 nog eens dunnetjes
over, de Maatschappij van Weten
schappen te Haarlem wüdde er een.|
prijsvraag aan, er werden lezingen
gehouden, kaarten getekend en dis
cussies gevoerd, en tenslotte zou er
waarschijnlijk nog niets van gekomen
zijn, indien niet een storm van on
gekende hevigheid op 29 November
1836 omvangrijke schade had berok
kend in de verre omtrek van de nor
male oevers.
Als het kalf verdronken' is. dempt
men de put. Uitgestrekte landerijen wa
ren in de loop der eeuwen reeds het
slachtoffer van het water geworden. Nu
dreigden nog meer figuurlijke kalveren
het slachtoffer te worden: goed, dan
gaan we dempen.
Eigenlijk hebben we aan die beruchte
storm een onzer rijkste droogmakerijen
van het land te danken. In 1837 verza
melde een staatscommissie de diverse
plannen, in 1838 verwierp de Tweede
Kamer een degelijk uitgewerkte combi
natie dier plannen louter door een- po
litieke bijkomstigheid, doch op 19
Maart 1839 werd dan tbch eindelijk een
definitief plan met 45 tegen 2 stemmen
door de Tweede Kamer aanvaard. Na
het leggen van een ringdijk van bijna
60 km. lengte zouden drie „reusachtige"
stoomgemalen, de Leeghwater aan de
Zuidzijde, de Cruquius bij het Spaarne
en de Lynden nabij Amsterdam het ver
raderlijke water, op de ringvaart lozen.
De eerste spade voor de dijk ging nabij
Hillegom in de grond, de dijk kwam
klaar, en Leeghwater begon z n taak,
het was 7 Juni 1848!
De Leidse vissers treurden diep
Eerst anderhalf Jaar later traden de
twee andere gemalen in dienst, in 1852
was de zaak „droog" en op 13 Juni van
dit jaar doorkruisten voor het eerst
mensen te voet het nieuw gewonnen
landwaarmee men eigenlijk hele
maal geen plannen had.
HET LAND BLEEK OOK NOG
NUT TE HEBBEN.
De wilde plantengroei, die in een mi
nimum van tijd de braakliggende
grond overwoekerde over 'n oppervlak
te van 18.000 hectaren, hield echter 'n
belofte in, die verwezenlijkt werd bij
de verkoop van de gewonnen grond.
Zoveel enthousiasme bestond er voor
het nieuwe land, waarin men onvoor
ziene rijkdommen verwachtte, dat een
gemiddelde opbrengst van f. 473.per
hectare werd geboekt, en de totale op
brengst 8 millioen bedroeg, evenveel
als oorspronkelijk voor dc gehele
drooglegging was uitgetrokken! De
vijf millioen, die de uitvoering méér
had gekost dan de aanvankelijke ra
ming, waren nog een spotprijsje voor
de bescherming van kostbaar land
tegen het water en voor het scheppen
van één van Hollands rijkste land
bouwgebieden.
Het huidige beeld van de Haarlem
mermeer draagt alle kentekenen van de
geringe verwachting, die men aanvan
kelijk van de grond zelve koesterde, en
van het volkomen gebrek aan begrip
voor landschapsschoon, dkt in die tijd
bestond. Wie nieuwere droogmakerijen
bezoekt, ziet direct het verschil. Ver
wonderlijk, is dat niet, want een onder
neming als de Haarlemmermeer was een
Haringvisserij
wil nog niet vlotten
GOEDE RESULTATEN VAN
TRAWLVISSERIJ.
(Van onze deskundige medewerker).
Ook deze week was voor de trawlvis-
sery tamelijk gunstig. Van de kust gin
gen diverse mooie weekbesommingen
uit, waarvan vooral de kleinere schepen
profiteerden. Met de snurrevaed ga?^
het uitstekend en het aantal schepen,
dat zich op deze visserij toelegt, breidt
zich gestadig uit. Om de Noord blijft
de vangst schraal, doch de IJsland-
boten daarentegen brengen beste sche
pen vis mee. In IJmuiden wordt er
thans een vijftal voor deze verre-visserij
uitgerust. Van de gelegenheid om in
Grimsby te markten, wordt nog steeds
een druk gebruik gemaakt. Vooral ma
kreel is daar thans een zeer gewild ar
tikel. Buiten Grimsby is thans ook de
haven van Aberdeen voor de verkoop
opengesteld terwyi over het openstellen
van de havens van Lowestoft en Yar
mouth onderhandelingen gaande zijn.
De prijzen in IJmuiden houden zich de
laaste tijd ook best, bijna alles gaat
geregeld tegen de maximumprijs weg.
Met de haringvisserij gaat het niet
zo bijzonder. De vangsten zijn slecht
en stukken minder dan vorig jaar. Dc
noteringen diepen Dinsdag tot f. 120
per kantje, doch Vrijdag van 140
160 guldon. Dc kwaliteit is uitstekend
en dc vraag uit het binnenland blijft
goed.
Dinsdag jongstleden is de rest van
de haringvloot uitgevaren. De schepen
zijn wat westelijker gaan vissen en be
vinden zich thans circa 60 tot 80 mijl in
't N.O. van Aberdeen.
Door de eeringe aanvoer van nieu
we haring tn^Jft de vraag naar het pro
duct van de vorige oogst redelijk. Er
gaat nog tamelijk wat in bokking om
en ook de inleggerijen hebben nog een
behoorlijke omzet. De onderhandelin
gen over de verkoop van het restant
naar het buitenland verlopen niet be
paald vlot, maar de mogelijkheid oih
deze tot een goed einde te brengen,
acht men zeer zeker ftiet uitgesloten.
eerste stap ln een richting, die ons nog
ver zou voeren, naar het. in cultuur-
brengen ten langenlaste van de uitge
strekte Zuiderzeepolders. Het fantasie
loze beeld van de kaarsrechte wegen,
sloteh en tochten, loodrecht op elkaar
en op vaste afstanden, typeert deze
thans 100-jarige droogmakerij, die ech
ter schoonheid ontleent aan de kapitale
boerderijen met hun hoog geboomte, de
kleinere hoeven en woningen, die langs
de dijken verscholen liggen en midden
ln de open vlakte de eentonigheid van
het vergezicht breken, aan de golvende
kleurige velden van de zomer, aan de
Hollandse luchten, die men hier meer
nog dan elders over het open landschap
ziet trekken.
Dwars door de vier meter diepe
drooggelegde ,.put" in het hart van
Holland trekt thans een eindeloze
stroom van auto's over het asphaltllnt,
dat de centra van handel en regering
met elkander verbindt, langs het Hol
landse knooppunt van het wereldlucht-
verkeer, dat op Schiphol een tehuis
heeft gevonden en wellicht ln Bur
gerveen géat vinden? binnen de
dijken, die een^het onherbergzame wa
ter ingesloten, en op welks Zuidpunt de
„Leehgwarer" honderd jaar geleden be
gon te zwoegen....
Lido „Betovering om La Bohème",
is niet alleen geïnspireerd door Pacci-
ni's onsterfelijke opera, het is er een
imitatie van in een moderne trant en
blijkbaar uitsluitend geschreven met
het doel het publiek in een enigszins
ander gewaad nogmaals te doen genie
ten van de vele prachtige aria's, waar
aan deze opera rijk is. Het echtpaar
Jan Kiepura en Martha Eggerth ver
vult er de hoofdrollen in. de eerste als
Rudolph, de tweede als Mimi en wie
zich hun stemmen van voor de oorlog
herinnert, weet dat zij tegen deze taak
ruimschoots £fjn opgewassen. De drie
.artistenvrienden vormen een kostelijk
trio, dat vele vrolijke noten aanbiedt.
In het voorprogramma hebben we
ons verwonderd over het Russische pro-
pagandafilmpje, dat weliswaar aan
kunst en wetenschap schijnt gewijd,
dooh waarin Vadertje Stalin in letter
lijke zin toch maar om de hoek komt
kijken!
Trianon Het drama „Martin Rou-
magnac", naar de roman van André
Wolf, voert een vampierachtige en fa
tale Mariene Dietrich ten tonele, véél
jeugdiger dan zij in werkelijkheid is.
Zij brengt het hoofd op hol van een
eenvQudige metselaar (Jean Gabin),
die zich tot een vooraanstaand aanne
mer ontwikkelt, maar zijn hard ver
diende geld al gauw aan haar verspilt.
Zijn liefde voor haar is een noodlottige,
want als hij ontdekt, dat zij hem vele
malen bedriegt, loopt het geval op
moord en doodslag uit. Voor de recht
bank weet Roumagn'ac zijn zogenaamde
onschuld vol te houden en vol gewe
tenswroeging herkrijgt hij zijn vrijheid,
omdat toevalligerwijze tijdens de be
handeling uitkomt, hoe de vermoorde
vrouw hem toch werkelijk lief had. Hoe
hij de gerechtigheid tenslotte niet ont
snapt, Jeert 't einde, waarin de nodi
ge spanning niet ontbreekt Realistisch
Mariene Dietrich zijn enige eigen
schappen van deze film. waarbij ook de
melodramatiek 'n woordje meespreekt!
Luxor In „Mijn broeder Jonathan"
heeft de Engelse filmindustrie een voor
beeld van werkelijk goede filmkunst toe
gevoegd aan de serie, die na de oorlog
reeds zulke omvangrijke afmetingen
heeft aangenomen, en op artistiek ge
bied getuigenis aflegt vafi de eerste
plaats, die Engeland thans op dit ge
bied vóór Apierika heeft ingenomen
zonder daarmee de goede Amerikaanse
film te miskennen. Een film met een
voortdurend boeiend en toch eenvoudig
verhaal, met een voortreffelijke fotogra
fie. een volledig volgehouden, ononder
broken pakkende stemming en een daar
in passend spel.
De strekking van het verhaal is de
strijd, die de sociaal voelende enkeling,
die zich boven de grauwe arbeidersmas
sa van een vijf en dertig jaar geleden
heeft weten uit te werken, te voeren
heeft tegen de excessen van het groot
kapitalisme en de industrialisatie ten
koste van de maatschappij.
Een. natuurlijk, aanvankelijk hopeloos
schijnende strijd,-die uiteindelijk be
loond wordt niet'door de klatergoud-
overwinningen, die zovele slechte films
over dit onderwerp uit een chaos van
verwrongen gebeurtenissen tevoorschijn
toveren, doch een zich harmonisch ont
wikkelende vooruitgang 'n grqpi van een
oplossingdie zelfs heden ten dage
nog niet is gevonden .doch ook thans
rtog rijpt naar volledigheid. De roman
ces. en de tragedies, die in dit sociaal
probleem verwerkt zijn, storen niet.
doch accentueren de karakters in welker
botsing de loop der historie zich vol
trekt.
Erbarmelijk ls alleen, dat Holland
zelfs in deze film zijn ontstellend gebrek
aan gevoel voor goede filmkunst en
-techniek moet demonstreren. De Neder
landse teksten vereisen op een bepaald
moment een close-up van een kranten-
pagipa. De film speelt in de eerste we
reldoorlog. maar ónder de kop. die zijn
spel," climax en opvallend zuivere uit- rol in het verhaal moet vervullen, staat
spraak van het Frans uit de mond van de kop te lezen „zoudt Frieda in uw
huls opnemen?"de titel van een
na de tweede oorlog vervaardigde En
gelse film! Is er dan géén geweest, on
der de velen wier accoord een film be
hoeft alvorens het Hollandse publiek
hem op het doek ziet, die deze blunder
opmerkte? De Engelse film verdient be
ter dan een dergelijk dilettantisme van
de slechtste soort.
Rex Wanneer de geschiedenis van
„De zoon van Monte Cristo" een aan
vang neemt, ligt alles figuurlijk
overhoop in een chaos van onrecht, on
derdrukking, haat en strijd, doch wan
neer men na een paar spannende uurtjes
de zaal verlaat is alles koek en el. Welke
metamorphose evenwel niet zo eenvou
dig bereikt wordt, als in deze paar
wo'orden is te zeggen. Heel wat geeste
lijke en materiële schermutselingen en
intriges komen er aan te pas, alvorens
het goede en vooral ook de liefde
zegeviert, de boosheid wordt gestraft en
de wolken zijn verdreven voor een wel
dadige zonneschijn. Wie de Graaf van
Monte Cristo ..himself" heeft gezien,
hoeft zich die film slechts te herinne
ren om de sfeer te kennen van de avon
turen van deze zoon. Het verhaal zelve
kan men slechts genieten uit persoon
lijke ervaring. Spannend is het!
Casino De film „Jeugd op Drift"
behandelt een vooral tijdens de afgelo
pen oorlog ontstaan probleem: het ont
sporen van een groot deel der wereld-
jeugd. Veel geld. boogie-woogie, nacht
clubs. waar de jeugdige bezoekers rich
to buiten gaan aan sterke drank en het
dikwijls verslapte toezicht der ouders,
worden in deze film op schrille wijze
belicht. Althans Hollywood tracht deze
brandende kwestie op afschrikwekkende
wijze te brengen; de laatste meters ver
liezen zich echter in de bekende Ame
rikaanse stroopwinkel, waardoor een
groot deel van het bfcjogde effect ver
loren gaat en o i. dit aantrekkelijk en
boeiend gespeelde filmwerk veel aan'
kwaliteit inboet. De hoofdrollen worden
Uitstekend vervuld door de jonge en ta
lentvolle sterren Gale Storm en Jackie
Cooper. I
Onlangs weer eens langs het
Vredespaleis gereden, een goede,
oude bekende!
Ik herinner me heel goed, dat 't
zoontje van architect Van der
Steur me onder schooltijd opge
wonden in 't oor fluisterde: „M'n
vader gaat een Vrééédespaleis bou-
\0en!" en dat ik daar toen eigenlijk
niets van begreep.
Want „oorlog en vrede" waren
ln die jaren voor de jeugd nog niet
zulke dringende problemen. Tol
stoi' hadden wij nog niet gelezen en
wij hielden ons als kinderen liever
met knikkeren en voetballen bezig.
Intussen: Pa Van der Steur ging
z'n Vredespaleis bouwen
Ik zag« het van dag tot dag
groeien, wanneer ik de ..hoge zijde"
van de Scheveningse Weg op weg
naar school by de oude tol afdaal
de.
En ook myn vriendjes vonden,
dat het iets gewéldigs werd en dat
die vrede, welke nu voorgoed op
komst was, iets gewèldigp zou
worden.
Want dèt hadden ze zo van
„horen zeggen"
Met zó'n gebouw om in te verga
deren, met zulke prachtige torens,
met zulke marmeren trappen en
vestibule's om je in te vertreden en
zulk een heerlijk park in het rond,
om naar frisse lucht te happen,
móest de vrede er voorgoed komen.
Daar vifl niet aan te twijfelen en
ledereen zag dan ook de toekomst
met grootse biydschap tegemoet
Gelukkig dat niemand in die toe
komst kon zien
Zelfs de akeligste zwartkijkers
hadden zich de drama's van We
reldoorlog No I en Wereldoorlog no.
II niet kunnen indenken!
Nu, na zóveel Jaren en zóveel
stormen lag daar dat geweldige
Vredespaleis vredig in de zon te
blikkeren.
De torens Waren zo groen als mos
en zagen eruit als d« koepels van
de Aja Sofia uit vroeger eeuwen,
de hekken zaten potdicht en de
enorme entrée van de kolossale hal
was ook al hermetisch gesloten.
Het leek een sprookjeskasteel. Ik
keek ernaar, alsof 't een kostbare
reliquie uit een openluchtmuseum
was.
Ik kon me onmogelijk begrypen,
dat heb éénmaal als pronkstuk der
werkeiykheid gold, dat duizen#en
volwassenen er in de bouwtijd hun
illusle's omheen gesponnen hadden.
Een groepje buitenlanders trok
er heen. om thuis van dat „Palais
de la Paix" of het „Peace Palace"
een legendarisch verhaaltje op te
hangen.
We doen het nu Immers met
éndere belangrijke bouwwerken
Genève, alweer afgeschreven, New
York moet nog komen! en
we spinnen er nèt zulke illusle's
rond heen, als vroeger.
En Pa Van der Steur ls» verge
ten....
Nederlanders koesteren wéér hun
illusle's en in deze tyd van con
coursen,. congressen en comité's,
die duizenden vreemdelingen de
viezen of niet naar Den Haag
brengen, ook deze buitenlanders.
Maar misschien hebben zy allen
in deze periode tussen opbouw en
vergetelheid van dat indrukwek
kende Vredespaleis eindeiyk wat
geleerd en zyn ze fets wyzer ge
worden!
Moge het dus met de U.N.O. pa
lelzen aan de overkant van de
Oceaan niet dezelfde kant opgaan
en laat niemand zich meer met
kluiten in 't riet sturen.
Anders worden die „palelzen des
vredes" ook zulke aardige attrac-
tie's, waar we ons kwartje entrée
voor kunnen betalen, als ze Intus
sen niet door atoombommen ver
woest zyn....
FANTASIO.
Een allerliefst, dood-eenvoudig zomer
jurkje kunt U van dunne crême-kleu-
rige wol of wit glansgaren op de vol
gende wyze voor Uw jongste dochtertje
van twee jaar breien:.
U begint met het maken van een pa
pieren modelletje, waarin de vereiste
maten zyn opgenomen. Dit model be
staat uit vier delen: een voorkant (A),
een achterzyde (B), een schouderstukje
(C) en een» pofmouwtje (D). Alle delen
worden gebreid ln het open patroontje,
dat hieronder volgt.
Eerste toer: (aan de verkeerde kant
van het werk): geheel recht, tweede
toer: één steek recht (voor de rand),
één driedubbele steek (één steek recht,
één averecht en één recht te zamen in
één steek), drie steken te zamen, één
driedubbele steek, enz.
Derde toer: geheel recht.
Vierde toer: als de tweede, maar met
verspringend gaatje, (brei de drio ste
ken, die in de tweede toer uit één stuk
ontstaan zyn, te zamen en maak een
driedubbele steek van de steken, die in
de tweede toer te zamen gebreid zyn).
Herhaal deze vier toeren.
Om te bepalen, hoeveel steken U voor
leder deel moet opzetten, breit U eerst
een proeflapje, b.v. twintig steken
breed en vyftien toeren hoog. De
breedte der steken vergeiykt U met het
aantal c.m., dat U nodig hebt.
Neemt U gewone, fljne driedaads wol,
dan moet U, by een breedte aan de on
derkant van 46 c.m., ongeveer 140 steken
zowel voor de voorkant als voor de
rug opzetten. Er wordt dan aan belde
zuden' geminderd tot 28 c.m., terwijl het
schouderstukje 24 c.m. breed wordt.
(Het „rokje" zet men geplooid aan!)
De mouwtjes zyn van onderen 17 c.m.
breed, er moeten dus 50 steken op
gezet worden. Hierna wordt aan beide
zyden gemeerderd, tot er 80 steken zijn,
waarop de minderingen voor 't „kopje"
volgen.
Zoals U ziet, ls het halsje vierkant
aiitgesneden. Aan de achterkant van
het schouderstukje en ln het midden
van het rug-gedeelte komt een splitje,
dat van boven met kleine, parelmoeren
knoopjes gesloten wordt.
Nadat de delen gereed zyn, worden
ze onder een vochtige doek met een
nlet-te-hete bout luchtig opgestreken
en in elkander gezet.
Ten slotte haakt men langs de hals,
de mouwtjes en de onderkant van het
„rokje" met licht-blauwe of roze An
gora-wol twee toeren „vasten", daarna
een ry „picootjes".
Onder dit aardige, echt-klnderlijke
jurkje wordt een katoenen of kunst
zijden onderjurkje in de kleur van de
garnering gedragen.
M. BEKKERS—ZÜRCHER.
Ingezonden Mededeling
(Hamameli» crème)
Houdt Uw huid
smetteloos zuivel»!
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen; de
groteren (11—16 Jaar) vijf, de
kleineren (7—U jaar) drie goede
oplossingen. Naam, leeftijd en
adres onder do raadsels. Inzenden
naar Bureau Leidsel» Dagblad, of
naar Wasstraat 38, tot uiterlijk
Dinsdagmorgen 9 uur.
I. Uit onderstaande 30 lettergrepen
moeten 12 woorden gevormd worden
van de volgende betekenis:
I. mensen, die ln een andere gemeente
wonen dan waar zaj werkzaam zijn; 2.
oneindig: 3. soort vogels: 4, voorwerp,
nodig voor het spelen van een huiselijk
spel: 5. scheep gaan; 6. beroemd schil
derij; 7. sierplant; 8. schade, verlies; 9.
Idee; 10. wapen; 11. hevige storm; 12.
hl), die namens een vorst het gezag
ultoefertt.
De beginletters, van boven naar bene
den gelezen, "noemen een Nederlands
schilder uit de 17e eeuw; de 5e letters,
van beneden naar boven gelezen. Iemand
die prachtige muziek heeft geschreven.
Hier volgen de lettergrepen: a - ba -
beeld - bord - de - deel - denk - dam
- ein - fo - gels - ln - jo - kaan - ke
- land - lel - loos - na - nacht - net -
or - pen - ren - roof - sche - sen - vo
- voogd - wacht.
II. (Ingezonden door Wlm Schouten).
Met een p ben ik een soort worm, met
Leen m een Insect, met een b een drank,
1 met een d een levend wezen, met een k
een kleine opening, met een n een deel
van het menselijk lichaam, met een v
een getal.
Hl. (Ingezonden door Greetje Dorre-
paal). Ik ben d» hoofdstad van een
Europees land. Verwyder myn staart,
dan ben ik een plaats in Noord-Brabant.^
IV. (Ingezonden door Aat Collee). Wel-,,
ke overeenkomst ls er tussen een jager
en een naaister?
V. (Ingezonden door Emmy en Suze
Overbeek). Myn geheel is een spreek
woord van 20 letters. 7, 9, 8, 3 betekent
niet goedkoop, 4, 16, 17, 18 niet kort,
met 10, 16, 16, 7. 19. 2, 15 ben Je bezig,
met 6, 3, 5, 11 schryft men op het bord,
19, 14, 1, 3 ls een hemellichaam. 12, 13,
1, 4 betekent niet stuk, 20 ls een mede-
kipker.
VI. (Ingezonden door een raadsel
nichtje) Hier volgen verdraaide namen.
De le letters van de oplossingen vor
men een lekkemy op dc boterham. 1.
Rmaehn (jongefu; 2. Aannrelem (meis
je); 3. Pmel (meisje).
VII. Verborgen boomnamen: 1. Onze
kanarie piept zo. 2; Hy belde niet zo
hard als anders. 3. Een kippenei kostte
vroeger 6 cent. 4. Kyk maar naast de
kast: anjers en rózen in een vaas. 5.
Moeder weet, dat ik graag wil gaan.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. 1. Poes. 2. Oslo, 3. egel, 4. Saar.
2. Sixblerum; si, bier, reus, Em, x.
3. 1. Afrikaan; 2. Margriet; 3. Fresia;
4. Anemoon; 5. Duizendschoon.
4. Roest.
5. Zonnebloem; zon, ne, bloem.
6. Voor de jeugd. 1. y.A.R.A., 2. Otto,
3. ogen, 4. roos. dier, 6. ezel, 7.
J.AP.I., 8. elke, 9. uren, 10. golf, 11.
Door.
7. De melkweg.
8. De letter r.
Beste raadselnichtjes en -neefjes,
Nu krygen jullie eens geen kruis
woordraadsel, maar een ander groot
raadsel, waaraan lekker veel uit te zoer
ken valt. Je behoeft niet te schrikken
van die Nederlandse schilder, want als
ie de woorden goed uitzoekt en schikt,
komt hy vanzelf te voorschyn! Natuur-
ïyk telt dit raadsel voor 2 goede oplos
singen. Voor de kleineren, die er niet
uit kunnen komen, zyn nog 6 andere
raadsels ter keuze. Iedereen kan dus
present zyn met genoeg goede oplossin
gen. De prüswinnaars hebben intussen
hun mooie boek al te pakken
uurtjes er mee! Tot Zaterdag dan nmar
weer! Allen harteiyk gegroet door jullie
Raadseltante,
Mevr. M. J. BOTERENBROOD,
