Spoedig sterke uitbreiding der Kon. Landmacht Ter versterking van het Gezagsapparaat WEERBERICHT ■m Wat er in Indië gebeurt Tsjecho-Slowakije in de Y eiligheidsr aad Met een enkel woord 87ste Jaargang- WOENSDAG 24 MAART 1948 No. 263451 LEIDSCH Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B W Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f3-90 per 3 maanden; 30 cents per week Telefoon Dir. en Adm,: 25041; Red. 21507 Witte Singel 1. Leiden - Giro no.: 67055 Een Nationale Reserve" en Reserve Grensbewaking" Naar wij vernemen ligt het in het voornemen naast de enige dagen geleden aangekondigde versterking van het gezagsapparaat der rege ring met een uit vrijwilligers bestaande reserve rijkspolitie en reserve gemeentepolitie, op korte termijn over te gaan tot een'sterke uitbrei ding van de Kon. Landmacht met formaties vrijwilligers, welke in voorkomend geval onder de wapenen zullen worden geroepen, om met de overige daarvoor bestemde onderdelen van de Kon. Landmacht mi litaire bijstand ter handhaving van orde en rust te verlenep. Hiertoe zal worden opgericht een „Nationale Reserve" en een „Reser ve Grensbewaking". GEZAGSGETROUWE NEDERLAN DERS KOMEN IN AANMERKING. De onderdelen, welke tot de „Nationale Reserve" zullen komen té behoren, wor den opgenomen in het normale leger- verband, terwijl de .Reserve Grensbe waking" zal worden georganiseerd in het verband van de Kon. Marechaussee. Tot het sluiten van een vrijwillige verbintenis bij de „Nationale Reserve" of de „Reserve Grensbewaking" zullen voorlopig in aanmerking komen gezags getrouwe Nederlanders, die hetzij als vrijwilliger, hetzij als dienstplichtige gedurende ten minste 6 maanden mili taire dienst hebben vervuld en de leef tijd niet hebben overschreden van voor wat betreft officieren 55 jaar en, voor wat betreft de overige vrijwilligers, 50 jaar. In bijzondere gevallen zullen vrijwil ligers kunnen worden aangenomen, die nog niet als militair zijn geoefend. Zij, die bestemd zijn om bij mobilisa tie in werkelijke dienst te komen bij andere onderdelen van de krijgsmacht, in het algemeen dus zij die behoren tot de lichting 1945 en jonger, zullen niet tot een verbintenis bij de .Rationale Reserve" of de .Reserve Grensbewa king" worden toegelaten. WIE DE LEIDING KRIJGEN. De reserve-officieren en het reserve- en dienstplichtig kader van vóór 1940, zullen uit hoofde van de vroeger ver kregen militaire kennis en ervaring in aanmerking komen om leiding te ge ven aan dit nieuwe gezagsapparaat. Ook eervol ontslagen beroeps- en re serve-officieren en beroepsondcroffi- cieren. alsmede oud-reserve- en dienstplichtige onderofficieren zullen een verbintenis kunnen aangaan. Bij de „Reserve Grensbewaking" heb ben zij, die vroeger gediend hebben bij het wapen der Kon. Marechaussee en bij het Korps Politietroepen voor rang. De aanmelding voor de „Nationale Reserve" zal. ingaande 19 April a.s. wor den opengesteld bij de burgemeesters, die daaromtrent ieder voor hun ge meente, voor zoveel betreft tijdstippen en plaats van aanmelding spoedig na dere mededelingen zullen doen. 25 inplaats van 20 textielpunten? Naar wij vernemen wordt over wogen, om voor het komende kwar taal 25 inplaats van 20 textielpun ten aan te wijzen. Geroofde auto thans gevonden STOND 2% DAG IN HARTJE VAN AMSTERDAM. Bijna 3 dagen lang heeft de politie gespeurd naar de bü de overval te Dui- vendrecht geroofde donkerblauwe, nieuwe Mercury, terwijl deze al die tijd aan de Herengracht te Amsterdam geparkeerd stond. Zaterdagmiddag j.l. schijnt de gemas kerde bandiet, die de eigenaar in de vroege ochtenduren onder bedreiging van een revolver gedwongen had zijn wagen in de steek te laten, deze Mercu ry reeds voor de Forumbank aan de Herengracht te hebben neergezet. Het was de portier van deze bank, die zich meent te herinneren, dat er vier heren uitstapten. Een van hen sloot de portie ren, waarna allen zich rustig wandelend verwijderden. Men vermoedt, dat de rover nadien getracht heeft een koper voor de wagen te vinden. Nadat echter 's Maandags door pers en radio het bericht van de overval bekend was gemaakt, zodat de Mercury in het brandpunt der belang stelling stond, heeft geen heler het ge waagd tot de aankoop over te gaan. Het gevolg was, dat de auto ook gistermor gen nog voor het bankgebouw stond en de portier, die het bericht van de over val had gelezen, argwaan kreeg. Hij waarschuwde de politie, die tot de ont dekking kwam, dat de Mercury inder daad het eigendom van de beroofde fa brikant uit Leidschendam was. Van de dader zelf ontbreekt nog ieder spoor. RÜKS- EN GEMEENTEPERSONEEL A.S. ZATERDAG VRIJ. Nader is beslist, dat alle rijksdiensten, voor zover mogelijk, a.s. Zaterdag geslo ten zullen zijn, maar dat de verloren gegane arbeidsuren dienen te worden ingehaald. Aan de gemeentebesturen is verzocht, een overeenkomstige gedragslijn te vol gen. WEINIG VERANDERING. De Bilt verwacht tot morgenavond: Koude nacht en ochtend met plaatse lijk weer nachtvorst en nevel of mist. Morgen overdag: overwegend zonnig weer met iets hogere middagtempera- turen. Weinig wind. 25 MAART. Zon op: 6.32 uur; opder: 19.01 uur. Maan op- 19.40 uur; onder: 6.59 uur. (EK.) Hoogwater te Katwijk te 3.53 en 16.11 u. De Rechtsbedeling in Indonesië ER IS GEBREK AAN JURISTEN. (Van onze Haagse redacteur) De heer mr Raden Oerip Kartodirdjo, lid van het Hooggerechtshof te Batavia, die op terugreis van Lake Success tijde lijk te 's-Gravenhage vertoeft, hield Dinsdag aldaar 'n lezing over de rechts bedeling in Indonesië. Onder de aanwe zigen merkten wij op prof. mr Kranen burg, voorzitter van de Eerste Kamer, en prof. mr Duynstee van de Nijmeegse universiteit, die beide deelnamen aan de gedachtenwisseling na de lezing. voDe^eKo^dirdjo.ga.f fen ovei'zIchfc i tie." die in de Amsterdamse" raad zal ïfP.,Be ^tanden op het door hem be- WOrden ingediend, waarin de commu- De Berlijnse Bestuursraad De ontbinding van de schijn van een geallieerd bewind over Duitsland, de geallieerde contróleraad. gaat voort. Gisteren hebben de Amerikaanse, Brit se en Franse militaire gouverneurs be kend gemaakt dat hun vertegenwoordi gers bijeenkomsten van sub-commis sies van de geallieerde bestuursraad niet zullen bijwonen, totdat de be stuursraad zelf weer bijeengekomen is. Dit besluit geldt niet voor de comman- dantura van Berlijn. Deze verklaring betekent, volgens Reuter, dat het Sovjet-bestuur is uit gedaagd open spel te spelen en een verklaring te geven van zijn jongste handelwijze en zijn bedoelingen. FINLAND EN DE SOVJETS. De Finse president Paasikivi heeft aan persvertegenwoordigers meegedeeld, dat hij verwacht, dat de onderhandelingen te Moskou tussen Finland en de Sovjet- Unie over een verdrag van militaire bij stand en vriendschap spoedig beëindigd zullen zijn. Een dag protest-staking van Amsterdamse Communisten Op een protestvergadering van de communistische partij in de Apollohal te Amsterdam hebben gisteravond ver tegenwoordigers van de metaalgieterij Holland, de Ned. Dok- en Scheepsbouw maatschappij aangekondigd, dat- een gedeelte van de arbeiders in deze be drijven vandaag voor één dag in sta king zou gaan als protest tegen de mo- sproken gebied resp. van vóór, onder en na de Japanse bezetting en legde uit, d^t er thans drie verschillende regelin gen bestaan, n.l. Ie voor de gebieden, die het spoedigst weer onder het gezag van de Ned.-Indische regering kwamen, 2e voor de gebieden die na de politie-actie onder Batavia kwamen, en 3e voor de gebieden onder het de-factogezag van de repoeblik. Spr. wees er op, dat er voor de jon gelui die te Leiden en Utrecht voor een rechterlijke carrière in Indonesië studeren, zeker gelegenheid genoeg zal zijn om zich ginds een positie te ver schaffen. Er is nog altijd gebrek aan juristen. nistische wethouders wordt verzocht hun zetels op te geven. Zij wekten ook de arbeiders uit andere bedrijven op hun voorbeeld te volgen.. Versterking grondslagen van ons volksbestaan Gisteren werd een gedachtenwisseling gehouden tussen enige ministers onder leiding van de Minister-President en een aantal vertegenwoordigers van het gees telijk, culturele en maatschappelijke le ven in Nederland betreffende verschil lende actuele vraagstukken. Daarbij werd bijzonder aandacht besteed aan de vraag, door welke positieve middelen de grondslagen van ons volksbestaan kun nen verstevigd worden. mmm *- Tijdens het skiën ontmoette Prinses Irene enige wintersportbeoefenaars in Volendams costuum. HET Prinselijk Gezin te Zermatt. Het gezin geniet van de Zwitserse zon. Aardschok van ongewone hevigheid te Batavia gevoeld Precies te 12.50 u. pl.t. voelde men van daag te Batavia zeer duidelijk een aardschok, die iets langer dan een minuut aanhield. De lampen geraak ten in beweging en men schudde op de stoelen heen en weer. Dr H. P. Berlage, hoofd van de Met. Dienst deelde mede, dat de schok „voor Batavia van een ongewone hevigheid was". Hij zeide, dat de aardschok „on getwijfeld in geheel W^st-Java was ge voeld". Het epicentrum of de richting of afstand .konden volgens hem niet worden vast gesteld, omdat de ongewone schok twee seismografen onklaar maakte. De aard van de trillingen te Batavia wettigt het vermoeden, dat het epicentrum op be trekkelijk grote afstand lag. Het is zeer wel mogelijk, dat de tril lingen ergens op Java schade aange richt hebben. COMPLOT OP BIAK ONTDEKT. 40 extremisten gearresteerd. Officieel wordt gemeld, dat Zondag op Biak. een der Schouteneilanden (Ned. Nieuw-Guinea) een complot van extremisten is ontdekt. 40 Personen werden gearresteerd. De toestand is rustig, maar op Biak is de alarmtoe stand afgekondigd. Engeland lost schuld aan Nederland af De Nederlandse minister voor Ver keer, ir. H .Vos, heeft van zijn Britse collega, Barnes, een chèque ontvangen van ruim 4.700.000 pond sterling voor het gebruik van Nederlandse schepen door de Eritse regering tijdens de oor log. De vordering van Nederland was on geveer drie millioen pond groter, maar hiertegenover stond een vordering van de Britse regering ter grootte van dit bedrag voor diensten, die de Britse Ad- mirality aan Nederlandse schepen heeft verleend. Eerder was aan ons land al een be drag van acht en een half millioen pond uitbetaald voor diensten, die de Nederlandse scheepvaart aan Groot- Brittannië heeft verleend. Verwacht wordt, dat de derde en laatste afreke ning tegen het einde van de zomer zal geschieden. GEHEIMZINNIGE EXPLOSIE TE WEHE. 's Avonds zagen enkele inwoners van het plaatsje Wehe (Groningen) plotse ling een lichtschijnsel, dat zij beschre ven als een „vallende lichtkogel". Kort daarna weerklonk een hevige knal. In de tuin van de heer Van K. vond men een projectiel, dat veel gelijkenis ver toonde met een mitrailleurkogel. De rijkspolitie heeft het voorwerp in beslag genomen en voor onderzoek naar Gr.o- ningen gezonden. Beantwoording van vragen van Kamerleden Gromyko spreekt van een „vuile manoeuvre" Bij de voortgezette behandeling van de kwestie Tsjecho-Slowakije door de Veiligheidsraad heeft de Franse ver tegenwoordiger, Parodi, verklaard, dat het volle gewicht van de V.N. ge plaatst moest worden achter de Chi leense klacht, dat de Sovjet-Unie de souvereiniteit van Tsjecho-Slowakije heeft geschonden. Volgens Parodi is het niet onwaar schijnlijk dat president Benesj gevan gen gehouden wordt en dat hij „weer stand geboden heeft aan alle druk om hem zijn autoriteit te doen plaatsen achter de nieuwe orde" Masaryk, aldus Parodi, is er niet meer om te getuigen, doch zyn dood spreekt voor hem. Wat de omstandigheden van zijn dood ook zijn, deze heeft slechts één duidelijke betekenis: de drager van een roemvolle naam kon er niet mee BINNENLAND In de ouderdom van 102 Jaar ls te Hogezand overleden de oudste inwoonster van de gemeente mevr. de wed. Tallen- Strabbing. Na precies 7 maanden zal morgen dé staking bij de meelfabriek „Holland" te Amsterdam ten einde zijn. Bij het keren van een met paard bespannen wagen ln de Molenaarstraat te Den Haag raakte het 5-Jarig Jongetje N. van der V. met het hoofd tussen de wagen en een muur bekneld. Het kind kreeg een schedelbaslsfractuur en stierf kort daarna in een ziekenhuis. Te Heemstede is gisteren de grote villa aan de van Merlenlaan, bewoond door de familie Schwartz gedeeltelijk uit gebrand. De brand ontstond ln de schoor steen doch breidde zich ln een oogwenk uit tot het rieten dak. dat spoedig als een fakkel brandde. De bovenverdieping brandde geheel uit. De inboedel werd gedeeltelijk gered, doch kreeg grote waterschade, die door verzekering gedekt wordt. Te Vlaardlngen ls gistermorgen aan gekomen het m.s. „Mijdrecht" met 8500 ton walvistraan en 950 ton spermolle (potvlsolle), welke laatste soort speciaal bestemd ls voor de textielnijverheid en cosmetische doeleinden. De „Mijdrecht" heeft deze lading overgenomen van do „Willem Barendsz". waarvan de vangst- resultaten over het algemeen minder zijn dan het vorig jaar. Eduard Fllpse heeft een uitnodiging ontvangen uit Madrid en Lissabon om daar in het begin van het komende sei zoen als gastdlrlgent op te treden. Het ligt in de bedoeling belde steden o.m. kennis te doen nemen van de nieuwste Nederlandse composities. BUITENLAND In Italië worden geregeld demon straties gehouden voor ae Westerse mo gendheden ln verband met het voorstel Inzake Triest. Herhaaldelijk leidt dit tot vechtpartijen met linkse elementen. De geallieerde bestuurscommissie ln Oostenrijk heeft de Oostenrijkse regering medegedeeld, dat de Oostenrijkse autori teiten ln het vervolg zullen worden ver wittigd, wanneer Oostenrijkers door de geallieerde politie zijn gearresteerd. Deze belofte ls gedaan naar aanleiding van protesten tegen de „ontvoering" van ver scheidene Oostenrijkers, die spoorloos zijn verdwenen. Uit het Johanneum te Graz (Oos tenrijk) zijn drie gravures van Duerer gestolen. De Noorse pers maakt melding van een gemeenschappelijk protest van de Noorse hoogleraren tegen de „onderdruk king der vrijheden" in Tsjecho-Slowakije. Het Joegoslavische ministerie van buitenlandse zaken heeft de Jongste mijnramp ln Istrle, waarbij 71 mijnwer kers het leven Verloren, aan sabotage door een Italiaanse „dlverslonlstlsche groep" geweten. De betrokken mijn ligt ln een gebied, dat bij het vredesverdrag door Italië aan Joego-Slavië ls afgestaan. Tsjecho-Slowakije heeft Argentinië verzocht dr Ferdinand Durcansky, minis ter van buitenlandse zaken van Slowakije fedurende de oorlog, uit te leveren wegens egane oorlogsmisdaden. De vrouw van Rudolf Hess ls door het zuiveringsgerecht te Augsburg ge classificeerd als een „licht geval", daar zij geen actief- aandeel in de partijpolitiek zou hebben gehact. De vroegere „eerste dame van het derde rijk" werd veroor deeld tot zes maanden gevangenisstraf, die zij echter al in voorarrest heeft door gebracht, en tweeduizend mark boete. Ook de Poolse socialistische partij heeft (gelijk de Hongaarse en de Tsjecho- Slowaakse sociaaldemocratische partijen) besloten uit het Internationale comité voor de socialistische conferentie te treden. De Turkse autoriteiten hebben het voornemen de na dc oorlog opgeheven maatregelen tegen luchtaanvallen ln de gebieden van Istanboul en de Bosporus weer ln te voeren. Dr Henry Grady, Amerikaans am bassadeur in India, heeft te New Delhi de mogelijkheid geopperd, dat de economi sche commissie der V.N voor Azië en het Verre Oosten een „plan-Marshall" voor Azië zou opstellen., een doelmatig pro gramma van wederzijdse hulp op regio nale basis. Het Internationale monetaire fonds heeft aan Groot-Brlttannië een voorschot verleend van 60 millioen dollars, het eerste, dat Engeland sedert 1947 ont vangt. Het totaal der credleten, die Qroot- Brlttannlë van deze instelling heeft ont vangen. ls daardoor gestegen tot 300 mil lioen dollar. instemmen die naam te verbinden aan het in slavernij brengen van zijn land. Niemand gelooft, aldus Parodi, dat een minderheid in Tsjecho-Slowakije haar doel zou hebben kunnen bereiken zon der de nabijheid van de Sovjet-Russi sche strijdkrachten. Gromyko (Sovjet-Unie) noemde de Chileense klacht ter ondersteuning van de klacht van Papanek een „vuile manoeuvre". Volgens hem was het duidelijk, dat die klacht door zekere grote mogendheden, in het kader van haar „lastercampagne tegen de Sov jet-Unie", ondersteund moest worden. Hij beschuldigde de Verenigde Staten en' Groot-Brittannië er van een plan opgesteld te hebben om het politieke leven van Tsjecho-Slowakije te gaan overheersen door „gebruik te maken van zekere reactionnaire kringen in Tsjecho-Slowakije". Het voorleggen van de kwestie Tsje cho-Slowakije aan de Veiligheidsraad kon slechts begrepen worden in het licht van de algemene Brits-Amerikaan- se politiek in Europa. Deze politiek, al dus Gromyko, thans uitgevoerd worden de onder de naam van het zogenaamde plan-Marshall, is een politiek van ex pansie. De politiek is gebaseerd op de bedoeling, de economie en de politiek van de andere Europese landen onder geschikt te maken aan de economische behoeften en de politiek van de Ver enigde Staten en gedeeltelijk van het verenigd koninkrijk. Ik zeg: gedeeltelijk, aldus Gromyko, want men weet nog niet, hoe het verenigd koninkrijk, dat thans binnen het gebied van de Ame rikaanse politiek is getrokken, er na enige tijd zal uitzien. Het is mogelijk, dat de Brftse Leeuw spoedig zijn staart zal missen, mogelijk zijn poten en mis schien zelfs zijn kop. Het herstel van de industriële macht van West-Duitsland maakte volgens Gromyko een onderdeel uit van de Brits-Amerikaanse politiek. Warren Austin (Verenigde Staten) vroeg of de nieuwe Tsjecho-Slowaakse vertegenwoordiger uitleg kon geven van de aankomst van de plaatsvervangende Sovjet-Russische minister van Buiten landse Zaken Zorin in Praag onmiddel lijk voor de politieke crisis, en of hij kon verklaren, dat de weigering tot deelneming aan het plan-Marshall door Tsjecho-Slowakije uit vrije wil gedaan was. Waarom pleegde Masaryk zelf moord en waarom is Benesj blijven zwijgen? Dienstweigeraars Het Vrouwen Hulp Korps De demobilisatiebonus De woningmoeilijkheden. In verband op vragen van het Tweede Kamerlid de heer Vermeer, deelt de mi nister van Oorlog o.a. mede: De cijfers betreffende de dienstweige raars, naar de toestand op 10 Februari 1948. zijn als volgt: aantal ingekomen verzoeken 1249; hiervan bulten verdere behandeling: a. wegens intrekking 126 en b. wegens ongeschiktverklaring 72. Van deze 1051 zijn: erkend 398; niet erkend 273; nog geen uitspraak gedaan wegens herkeuring 78; nog in behande ling: hier te lande 159; in Ned.-Indië 29. Van de lichting 1944 (moeten na in deling op verzoek terugkomen) 114. Tot op heden werden 264 erkende principiële dienstweigeraars opgeroepen. Binnenkort zijn nog meer oproepingen te verwachten. Op een vraag van de heer Fokkema, inzake het Vrouwen Hulp-Korps, zegt de minister o.m. dat bij de in voorbe reiding zijnde reorganisatie van het Vrouwen Hulp Korps (VHK) o.m. het verplegend personeel als de „medische afdeling" in dit korps zal worden opge nomen. De verpleegsters worden dan voor wat betreft de krijgstuchtelijke verhouding en de toepassing van de mi litaire wetten geassimileerd met de rang van sergeant-majoor en van vaan drig en in enkele leidende functies van officier. Zij dragen speciale distinc tieven. De betalingsschaal wordt vast gesteld onafhankelijk van de rangsver houdingen door indeling in betalings klassen welke verband houden met de dienstjaren. Hierdoor wordt dit korps geheel ge- dlstancieerd van het korps verplegers en beider status onvergelijkbaar, 'terwijl de bezwaren van achterstelling van de verplegers worden opgeheven. Op een vraag van de heer Vonk ant woordt de minister o.m., dat aan hen, die in Indië zullen demobiliseren een demobilisatiebonus ten bedrage van f. 200 (voor Nederland f. 100) zal wor den uitgekeerd. De premie van f. 10 voor iedere maand verblijf in de tropen ls voor beide categoriën dezelfde. Voorts wordt aan hen een kledingpakket of een kledingtoelage van f. 250 uitgereikt, terwijl de gedemobiliseerde tot een jaar na zijn demobilisatie recht heeft op vrije overtocht naar Nederland, tenzij hij op andere wijze deze aanspraak ver werft dan wel op kosten van het mi nisterie van Oorlog of van Marine één of meer leden van zijn gezin liet over komen. Tot dit laatste zijn gehuwden tot twee jaren na hun demobilisatie ge rechtigd. Ten aanzien van de wonlngmoeiiyk- heden kan de minister in antwoord op vragen van de heer Beernink medede len, dat deze. wat de Ned. Herv. predi kanten betreft, zijn opgelost. Degenen, die voor het leger gaan werken in Indië, worden niet meer losgemaakt van hun gemeente, maar krijgen gedurende twee jaar verlof, waardoor hun gezinnen in de pastorie .kunnen blijven wonen. Wel bestaan deze moeilijkheden nog voor de gezinnen van Geref. predikan ten en predikanten van andere kerke lijke gezindten, omdat dezë wel worden losgemaakt van hun gemeenten? Inmiddels heeft de minister aan zijn ambtgenoot van Binnenlandse Zaken verzocht op dezelfde wijze prioriteit bij de huisvesting te verlenen, zoals dit reeds geschiedt voor de gezinnen van militairen, die uit Indië terugkomen en aan wie voorrang wordt verleend boven andere huiszoekenden. Austin zeide nog, dat de Veiligheids raad moest beseffen, dat. wanneer de beschuldigingen bevestigd mochten wor den, er sprake zou zijn van indirecte agressie. De V.N. zouden dan effectieve collectieve maatregelen moeten nemen om de territoriale integriteit en de po litieke onafhankelijkheid van staten» hoe klein ook, te bewaren. Het debat is 'daarna tot 31 Maart ver daagd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1948 | | pagina 1