Oud-burgemeester van Leiden verdedigt
zijn beleid
WEERBERICHT
Mr. R. N. de Ruijter van Steveninck: „Atoombom voorkwam
communistische overheersing van West-Europa
Het Franse leven thans vrijwel
geheel lamgelegd
Met een enkel woord
föste Jaargang
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1947
No. 26249
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J, W. Henny
Hoofdredactie: B. W Menkhorst en J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.90 per 3 maanden: 30 cents per week
Teleïoon Dlr en Aam.: 25041; Red.: 21507
Witte Singel 1, LeldeD - Giro no.: 57055
WereW in wording of
verwording
Het beeld der grote vraagstukken,
dat momenteel de wereld beroert, is,
helaas, nog weinig veranderd. En van
enige oplossing is in werkelijkheid dan
ook geen sprake
Neem ojn te beginnen: Frankrijk....
Het lijkt wel of men daar van kwaad
tot erger vervalt. Zoals wij reeds voor
zagen, heeft Blum, de leider der socia
listen, niet voldoende vertrouwen kun
nen opwekken, om de leiding op zich
te kunnen nemen van een nieuwe rege
ring, die de Augias-stal der stakingen
zou reinigen. Zodoende is men beland
bij een outsider in de grote politiek,
Robert Schuman, minister van Finan
ciën in het kabinet Ramadier voor de
MRP. Ongetwijfeld een man 'van goe
den wille en van erk.nde onkreukbaar
heid, maar of hy de moeilijkheden zal
weten te overwinnen? Reeds de vor
ming van zijn kabinet leverde onver
wachte lasten op, zodat de basis van
zijn regering niet zo breed is geworden
als hfj wel wenste.
Dientengevolge is zijn aanvankelijke
meerderheid, waarmede hij de opdracht
tot de regeringsvorming zag bekroond,
reeds aanzienlijk afgenomen. De tijd
van praten is voor Frankrijk voorbij,
wil het land nog gered worden uit de
chaos, die het tot de lippen is gena
derd, het is nu een tijd van doen! Dat
doen laat echter nog op zich wachten.
Hoewel de stakingen het land practisch
volledig verlammen, geleid door een
hartstochtelijke minderheid, waarvan
de kern natuurlijk door de communisten
wordt gevormd, is van daadwerkelijk
ingrijpen nog niets gekomen.
Reeds is het land een schade toege
bracht, waarvan de cijfers moeilijk zijn
te schatten. En dat in een land, dat
volkomen" afhankelijk is geworden van
directe steunverlening van buiten, dus
van Amerika, als het enige land, in
staat om hulp te verschaffen.
Weliswaar begint zelfs in de C.G.T.,
de grote Franse vakvereniging, een
minderheid zich te roeren, maar de
communisten beheersen nog te zeer
de gang van zaken om voorlopig wijzi
ging van betekenis te mogen verwach
ten.
Slechts door de meest rlgoureuse
maatregelen zal de regering, die overi
gens een open oog heeft voor gerecht
vaardigde eisen der arbeiders, het land
kunnen redden, doch spoed is noodza
kelijk, grote spoed zelfs.
Zal de regering Schuman die spoed
en die kracht kunnen opbrengen?
Vooralsnog lijkt twijfel gerechtvaar
digd.
Opvallencf- in de huidige omstandig
heden is zeker, dat De Gaulle zwijgt en
zodoende opnieuw de macht op de ach
tergrond vormt
Óm straksl toe te grijpen?
Tegen de verwachting in, schijnt in
Italië de regering De Gasperi langzaam
maar zeker de situatie de baas te wor
den, al is de rust nog niet geheel terug
gekeerd. Toch is moeilijk te loochenen,
dat de toestand zich aan het ophelde
ren is en de kansen stijgen, dat bij een
spoedige hulpverlening van over de
Oceaan Italië zich zal weten te redden
uit de greep der communisten. Zal die
hulp werkelijk spoedig afkomen? Het
vreemde geval doet zich voor, dat de
Senaat, gewoonlijk het lichaam in de
Verenigde Staten, dat het langzaamst
pleegt te werken, nu de meeste spoed
betracht, terwijl het Huis van Afge
vaardigden moeilijkheden dreigt te ver
oorzaken.
Toch lijken de kansen goed, omdat de
grote meerderheid van het Amerikaan
se volk terecht inziet, dat de hulp on
afwendbaar is, wil men West-Europa
uit de klauwen van het communisme
bevrijden.
Zodoende zal Italië wellicht beter nog
dan Frankrijk de grote krachtproef
doorstaan, al scheen het aanvankelijk,
dat in Italië het gevaar van de com
munistische agressie het meest was te
duchten.
Onder zeer slechte „voortekenen" is
de conferentie te Londen aangevangen.
Tot op het laatste ogenblik toe konden
de plaatsvervangers der 'grote vier het
zelfs niet eens worden over de volgorde
der agenda, zodat een agenda op het
moment van bijeenkomen ontbrak.
Wonder boven wonder, is deze impasse
spoedig opgelost, doordat Molotof zon
der veel blikken of blozen de andere
drie ter wille was en de Oostenrijkse
kwestie als nummer een der agenda
aanvaardde. Moet men daarin een
hoopvol teken zien of is het slechts
schijn?
Spoedig zal dit wel blijken!
Geheel gerust zijn wij er nog niet op,
want de Rus kan te allen tijde opnieuw
roet in hét eten werpen, daar in wezen
nog niets is geregeld. En met name de
kwestie der Duitse activa in Oostenrijk,
tot dusver het grote struikelblok inzake
overeenstemming, blijft een makkelijk
te hanteren wapen in handen der Sov
jets.
Niettemin, de eerste gang van zaken
is niét zonder hoop. Maar daaromtrent
verwijzen wij naar de beschouwing van
onze Londense correspondent, elders in
dit blad opgenomen.
Alleen reeds het feit, dat erkend
wordt, dat de omstandigheden dwingen
tot ernstige pogingen om tot een be
vredigende oplossing te komen, gee£t
althans hoop
WISSELEND WEER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk meest zwakke verander
lijke, later weer toenemende wind tus
sen Zuid en Oost: Zwaar bewolkt met
enkele verspreide opklaringen, hier en
daar nevel of mist en plaatselijk enige
sneeuw of regen.
Des nachts op sommige plaatsen lich
te vorst. Overdag tempratuur even bo
ven het vriespunt.
30 NOVEMBER.
Zon op: 8.23 uur; onder: 16.34 uur.
Maan op: 18.09 uur; onder 11.11 uur
(5 Dec. L.K.)
I" '-wat'r te Katwijk te 5 en 17.22 uur
(1 Dec. 5.45 en 18.10 uur).
Vrijwel de gehele middag werd gisteren door het Leids Tribunaal
gewijd aan het verhoor van de 12getuigen a décharge, die waren opge
roepen in de zaak tegen de oud-burgemeester van Leiden, mr. R .N. de
Ruijter van ^feveninck.
„Ik stond aan de kant der
Nederlanders".
Getuige G. P. E. Weijer, chef van de
afdeling Algemene Zaken, verklaart o.
m. nog, dat de burgemeester zich inder-
citanten. In de eerste jaren heeft verd.
zich hier buiten gehouden; later wenste
hij een opgave van de sollicitanten te
ontvangen. Hoewel ook toen niemand
buiten de voordracht van de inspec
teurs om werd benoemd, heeft verd. op
het laatst een paar benoemingen ge-
soon een vertrouwelijk onderhoud met
de burgemeester wilde hebben, ls hier
toe nooit in staat gesteld; de betreffende
persoon is kort hierop in vaste dienst
aangesteld.
Verd.: „Ik kan mij de finesses van
deze zaak niet meer herinneren."
t t A Getuige: „U heeft tegen mfj gezegd,
flicten tussen de burgery en de Orts- dat u van p]an was deze persoon te. be-
kommandantur voor te doen, dan stelde noemen, tenzij er bezwaren tegen hem
verd. er prijs op, dat deze aan hem ter waren. Ik vroeg toen om een onderhoud
afdoening ter hand werden gesteld. Toen en u zou mij nog bellen."
getuige zich niet wilde belasten met de op een vraag van besch. aan getuige
graafwerken aan de Haagse Schouw. of het deze bekend is, dat hij pogingen
heeft hij dit aan de burgemeester ken- heeft aangewend om hem uit het con-
baar gemaakt, die hierop de heer centratiekamp to Vught ontslagen te
Kwaadgras met een en ander belastte, krijgen, antwoordt getuige bevestigend.
Hoge onderscheiding
mr. A. v. d. Sande Bakhuyzen
In aansluiting op deze getuigen
verklaring deelt verdachte mede. dat
het steeds zijn streven is geweest om
klachten tegen Nederlanders uit
handen van de Duitsers te houden;
zijn nationaal-socialistise overtui
ging heeft hy aan niemand opge
drongen.
Getuige H. Hagemans wordt gehoord
a.v. dc arbeidsinzet en het opgeven
70 personen door verd. aan de
ding en -kleding niet wenste.
DE BURGEMEESTER WAS
NIET BANG.
Op een vraag van verd. verklaart ge
tuige, dat hij tijdens de ambtsperiode
van mr. De Ruijter van Steveninck de
overtuiging heeft gekregen, dat de bur
gemeester niet bang v/as om ook tegen
over de Duitse autoriteiten in menig
opzicht zyn afwijzende mening kenbaar
te maken.
Getuige prof. dr. J. N. Bakhuijzen v.
d. Brink wordt gevraagd naar zijn oor
deel over het optreden van verd. als
voorzitter van de Commissie Oud-Ar-
deze getuige verklaart, dat de burge
meester nooit met hem over politiek
heeft gesproken; als burgemeester was
verd. strikt zakelijk.
Op de vraag van verd of hij zich
op het stadhuis een rechtvaardig en
humaan chef toonde, antwoordt ge
tuige, dat in het gebouw nooit enig
geluid over de onrechtvaardigheid
van de burgemeester werd gehoord.
CONFLICTEN TUSSEN DE
BURGERIJ EN DE ORTS-
KOMMANDANT,
DE „KEUKEN VAN DE
BURGEMEESTER".
Besch., die het in verband met
deze tenlastelegging nuttig oordeel
de om het Tribunaal een inzicht
te geven in de „keuken van de bur
gemeester", zet uiteen, dat hij er
steeds op uit is geweest om op
slinkse wyze het vertrouwen en de
goodwill van de diverse Fachberatcrs
te winnen. Hierdoor heeft hij o.a.
weten te bereiken, dat aan alle ge
meente-ambtenaren boven de 30 jaar
een vrijstelling voor de arbeidsinzet
werd uitgereikt en dat Leiden voor
wat het personeel van de gemeente
betreft, op de zwarte lijst werd ge
plaatst.
Voorts stelt verd. het Tribunaal op
de hoogte, dat hfj indertijd de agent van
De heer Th. Barnard, die ook al ten
tijde van burgemeester v. d. Sande Bak-
cliief, in het bijzonder in het "conflict, huizen optrad als contactman tussen de
tussen de heer Byleveld en de archiva- burgemeester en de Ortskommandant.
ris. Verd. zou dit conflict, aan de hand verklaart als getuige, dat zijn tactiek bij pol. v. Es oneervol ontslag heeft ge-
van een uitgebracht rapport ten gun- i de komst van mr. De Ruijter van Ste- geven, omdat deze zonder zijn voorken-
ste van de archivaris hebben opgelost, i veninck niet is gewijzigd. Ook- verd. gaf Dis is toegetreden tot de Waffen S.S- J_IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII^
Ook zou get. als voorzitter van de Ar- i blijk een open oog te hebben voor de Nooit ben ik, aldus verd., bang geweest cpaak in 't wiel
menraad geen hinder van dc burge- i noden en lasten, wqlke uit de bezetting om dingen te doen. welke in het oog p ttKMt ltN
dit werk in dezelfde geest voort te zet
ten. Daartoe heeft hij nog een bezoek
gebracht aan de secretaresse van deze
Vereniging, mevr. Menkhorst. Het be
stuur van deze vereniging stelde zich
echter op het standpunt niet langer
ziin medewerking te kunnen verlenen.
De subsidie, welke voor dit werk op de
begroting voor de Volksdienst was uit
getrokken, ging tot hetzelfde bedrag
als voordien voor de Ver. voor School
kindervoeding, Wel was f. 5000 bestemd
voor het personeel, maar dit is aan
geen enkele N.S.B -er ten goede geko
men. Ook deze getuige verklaart, dat
verd. nooit zijn nat.-socialistische over
tuiging aan hem heeft opgedrongen. Als
ambtenaar voor de jeugd- en gezins
zorg buiten schoolverband werd de heer
Splinter, die geen N S.B.-er was, be
noemd.
meester hebben ondervonden.
DE BENOEMING VAN I
LEERKRACHTEN.
De chef van de afd. Onderwijs, de heer
H. A. Vriend, zegt, dat in de op de
scholen uitgereikte zangboekjes iiederen i
waren opgenomen, welke al lang beston
den, zo ook het lied„Hou zee, hou
zee, hou moedig zee". Van de burge
meester is wel een schrijven aan de
schoolhoofden uitgegaan om deze liede-
ren op school in te studeren. Verder
verklaart getuige, dat de burgemeester j
Indertijd heeft gelast, dat de onder
wijzers, die de verplichte lezing bij
woonden en deze wensten te verlaten,
moesten blijven. Bij de benoeming van
leerkrachten was het altijd de gewoonte I
dat de inspecteurs een onderzoek in- 1
stelden naar de geschiktheid der solli- I
voortvloeiden. Dreigden er zich al con-
De moderne Icarus
Het nieuwsorgaan van de „Scan
dinavian Airlines System" weet te
melden, dat een Amerikaanse heli
copter fabriek een veilige versie
van Icarus' wassen vleugels op dc
markt wil brengen.
De toekomstige „vliegende man"
behoeft geen angst te hebben, dat
de zon zyn vleugels zal doen smel
ten. In een rugzak zal hij een mo
tor meevoeren, die een boven zyn
hoofd bevestigde propeller in be
weging brengt.
van de Duitsers niet welgevallig waren. Naar de secretaris van de K N.V.B.
Mr. dr. S. Rozemond doet dan als ge
tuige een heel verhaal over de benoe
ming van enkele NB.B.-ers bij zyn
dienst. Vooral tegen één van deze be
noemingen heeft getuige zich ernstig
verzet, omdat hij meende te weten, dat
de te benoemen persoon hem verraden
zou hebben. Getuige, die over deze per-
H afd. Leiden ons mededeelt, zijn
j alle voor Zaterdag en Zondag M
p vastgestelde wedstrijden in verband
met de. gesteldheid der terreinen
Ij afgelast.
IHIIIIIIIIIIIIIlllllllllllinilllllllllllllllllllH
Regering roept meer tgoepen op
Het hospitaalkerkschip De Hoop in deLeidse grachten, op weg naar Katwijk.
(Foto Van Vliet)
De stakingen in Frankrijk blijven zich
uitbreiden. Gemeld wordt, dat te Parijs
de stadsreinigingsdienst, het admini
stratieve gemeentepersoneel, de begra
fenis-ondernemingen en het zieken
huispersoneel heden in staking zullen
gaan. De bond van metropersoneel zal
vandaag zijn standpunt bepalen.
Het PTT-personeel heeft voor ge
heel Frankrijk do staking afgekon
digd.
Het vakverbond van mijnwerkers
heeft eenzelfde bevel uitgegeven.
Het verbond van het personeel van
gas- en electrlciteits-bedrijven schaarde
zich aan de zijde van de vakbonden, die
officieel reeds in staking zijn. Tenslot
te heeft het verbond van het Parijse ge
meentepersoneel een staking afgekon
digd, die hedenochtend zal beginnen.
Indien deze bevelen worden opgevolgd,
zou Parys geheel van licht, water, tele
foon-, post- en telegrafische verbindin
gen verstoken zyn.
Volgens een communiqué van het de
partement van publieke werken en ver
voer hebben er daden' van sabotage
plaats gehad, welke „op bevel van der
den volvoerd zyn en verontwaardigd
van de hand worden gewezen door de
overgrote meerderheid der spoorweg
mannen". Men zou onder meer voer
tuigen tot stoppen hebben gedwongen
en stations met stakers hebben doen
vollopen, zodat het personeel zijn werk
niet kon verrichten.
Er zyn nationale stakingscommissies
gevormd, die de actie der vakbonden,
v/elke officieel aan de staking deelne
men, zullen ondersteunen.
De commissies houden contact met de
„commissies voor verdediging der repu
bliek", die „op initiatief der communis
ten zo veel mogelijk in fabrieken en
werkplaatsen gevormd zijn".
Het ls niet nauwkeurig bekend, hoe
veel personen staken. Sommigen schat
ten het aantal stakers op een millioen,
terwijl de communisten het op twee
millioen ramen. Volgens personen uit
de omgeving van generaal De Gaulle
zou geen van beide partijen op dit sta
dium aansturen op een burgeroorlog.
Men meent te weten, dat de rege
ring een onmiddellijke mobilisatie
voor de duur van zes maanden over
weegt van de noodzakelijke diensten,
zoals mijnen, spoorwegen, posterijen
en havens.
Besloten ls het tweede deel der
lichting 1946 onder dc wapenen te
roepen. Het gaat om ongeveer 80.000
man.
De regering had reeds op 22 Novem
ber 100.000 man van de lichting 1947
opgeroepen als voorzorgsmaatregel.
De regering heeft voorts in een ver
gadering onder voorzitterschap van pre
sident Auriol besloten, dat er geen be
lasting zal worden geheven op de maan
delijkse premie van 1.500 francs, waar
toe de regering Woensdag had beslo
ten, en dat gezinstoelagen zullen wor
den verhoogd.
Tevens besloot de regering aan het
parlement te verzoeken zich gereed te
houden om alle maatregelen, welke de
regering aan de nationale vergadering
zal voorleggen, onmiddelijk in behan
deling te nemen.
BINNENLAND
Kapitein ter zee J. B. Meijer, hoofd
van het bureau „Wetenschappelijk On
derzoek" van het Ministerie van Marine,
is met ingang van 1 October bevorderd
tot schout b(j nacht.
Hr. Ms. Kanonneerboot „Van Klns-
bergen". het vormingsschip voor adel
borsten. keert Woensdag a.s. onder com
mando van kapitein luitenant ter zee W.
F. van Vreeswijk, te Rotterdam terug, uit
de West-Indische wateren. Het schip
heeft daar een oefenreis gemaakt teza
men met Hr. Ms. onderzeeboten „O 23"
en „Zwaardvlsch", die reeds eerder in
Rotterdam zyn teruggekeerd.
Naar aanleiding van de rede van
minister W. Drees ten aanzien van de
landarbeidersionen in de Tweede Kamer
werd op het secretariaat van de Stichting
voor de Landbouw een bespreking gehou
den. waarby teleurstelling over het stand
punt van de minister werd uitgesproken.
Op het Belgische Ministerie van
Onderwys is onder voorzitterschap van
prof. Verdeyen een Nederlands-Belgische
subcommissie, bijeengekomen, welke een
studie zal m^ken van de vereenvoudigde
spelling.
Op 1 December a s. zal een recht
streeks internationaal tarief van kracht
worden voor het vervoer van bepaalde
goederen als wagenladingen tussen Neder
land (locaalverkeer) enerzijds en Bazel
anderzijds, transiet België, het Groother
togdom Luxemburg en Frankrijk.
Van de 208 in Zuid Holland in de
oorlog verwoeste boerderyen zijn er tot nu
toe 23 nieuw gebouwd.
Binnenkort zal in Amsterdam arri
veren de Britse torpedoboot Jager „Gar
land". die door de Kon. Marine van de
„Royal Navy" zal worden overgenomen.
Het schip krygt bij de Kon. Marine de taak
van zeegaand opleidingsschip voor de on
derzeeboot-bestry ding. doch behoudt ten
volle zyn gevcchtswaarde.
Naar van de zijde van het Ned. R.K.
Huisvestingscomité. afdeling Tilburg
wordt medegedeeld, zal binnenkort gast
vrijheid worden verleend aan 500 Oosten
rijkse kinderen, die in Tilburg en omge
ving ondergebracht worden.
Naar Ned. Indlë kan zeepost worden
verzonden met het m.s. „Sloterdljk", dat
op 4 December eii met het m.s. „Johan
van Oldenbarnevelt", dat op 10 December
a.s. vertrekt. Posten uiterlijk op resp. 2
en 8 December a.s.
Hr. Ms. torpedojager „Van Galen" zal
op 12 December a.s. in Batavia aankomen.
Post, die by aankomst aan de opvarenden
uitgereikt moet worden, moet uiteriyk 4
December gepost zijn.
Na langdurige voorbereidende be
sprekingen er waren niet minder dan
24 vergaderingen voor nodig werd gis
teren te Utrecht de stichtingsvergadering
gehouden van de N.V. P.T.Thet Nederl.
Verbond van P T.T.-sport- cn ontspan
ningsverenigingen. Voldoening werd geuit
over het tot standkomen van deze over
koepelende organisatie, die zij van groot
belang achtten voor het personeel der
F.T.T.
BUITENLAND
De regering der Sovjet-Unie heeft
Valerian Zorln, Sovjet-ambassadeur te
Praag, tot plaatsvervangend minister van
buitenlandse zaken benoemd. Hij ls de
zesde
Generaal Nogues, resident-generaal
van Marokko tijdens het Vlchy-bewlnd, ls
door het Franse hoge gerechtshof te Parijs
tot 20* Jaar zware arbeid, verlies van bur
gerrechten en confiscatie van al zyn be
zittingen veroordeeld. HIJ werd er van be
schuldigd de Franse troepen in Marokko
in 1942 bevel te hebben gegeven de ge
allieerde landingen te beletten. Men ge
looft. dat generaal Nogues zich thans in
Portugal bevindt.
Het Joegoslavische parlement heeft
een wet aangenomen, volgens welke langs
de gc-hele landsgrens een veiligheidszone
van 15 km zal worden afgebakend. Buiten
landers en ook Joegoslaven die geen
specialo vergunning bezitten, mogen deze
zone niet betreden. De maatregel geldt ook
voor do kuststrook. Overtreding wordt ge
straft met 3 maanden hechtenis of 3.000
dinar boete.
Mecano's, stewards, expeditiepersoneel
en chauffeurs van de Zweedse luchtvaart
maatschappij A.B.A. zijn in staking ge
gaan. Alle luchtiynen van de A.B.A. liggen
dientengevolge geheel stil. Het motief van
de staking ls loonsverhoging.
Het 169 ton metende Franse vracht
schip ..Roger Juliette" is voor Frontig-
nan bi] Sete aan de Franse Zuidkust op
een rif gelopen en met zyn gehele be
manning vergaan. Men gelooft, dat zij uit
7 of 8 man bestond.
Tass, het officiële Sovjet-persbureau,
meldt ln een telegram uit Perzlë, dat te
Tebrls. de hoofdstad van de' Noordelijke
Perzische olie-provincie Aserbeldzjan, de
staat van beleg weer ls afgekondigd.
De temperatuur ln het gebied van
Nice aan de Franse Rivléra was gisteren
tot beneden het vriespunt gedaald.
Volgens een telegram uit Boedapest
van het Sovjet-Russische nieuwsbureau
Tass. dat aanhalingen deed uit kranten
berichten. hebben de Hongaarse autori
teiten aan de grens met Oostenrijk een
speciale contróle van papleren georgani
seerd. waarbij, over een grensgedeelte
van ongeveer vijftien kilometer, ln één
week tijds meer dan zeshonderd personen
werden gearresteerd. Het bleken voor het
merendeel Duitsers te zijn. waaronder
voormalige SB.-lieden, die illegaal naar
Hongarije waren gekomen, en andere po
litieke vluchtelingen, smokkelaars en be
ruchte misdadigers.
Volgens radio-Moskou ls te Stock
holm een grootscheepse ondergrondse
organisatie ontdekt, „die fascisten en
oorlogsmisdadigers uit Duitsland hielp
ultwyken".
Radio Moskou voegde er aan toe, dat
volgens de pers de Zweedse politie negen
personen heeft gearresteerd.
Het Noorse parlement besloot dezer
dagen eenstemmig het vliegveld van Sta-
vanger. Sola, binnen de korst mogelijke
tijd te vergroten tot een grote Atlantische
luchthaven, welke door de Scandinavische
luchtvaartmaatschappy gebruikt kan wor
den voor transatlantische vluchten.
BENOEMD TOT COMMANDEUR IN
ORDE VAN ORANJE NASSAU.
Get. zegt zich, op een vraag van verd. te
herinneren, dat hem via de secretaresse
van de burgemeester een verzoek be
reikte om de gezinnen van gearres
teerde agenten wat ruimer te helpen in
hun maatschappelijke omstandigheden.
WINTERHULP EN VÓLKS-
DIENST.
Hierna wordt de heer C. J. v. d. Lelie,
voormalig chef van het plaatselijk bu
reau van de gemeente Leiden, waaron
der de Winterhulp en de Ned. Volks
dienst ressorteerden, gehoord. Getuige,
tijd zeer verontwaardigd betoonde toen daan, welke een politieke achtergrond
leden van de W.A. er eigener beweging hadden. Deze waren dan ook tegen het
toe overgingen om o.a, bij De Turk en advies van de inspecteurs in. Ten slotte
het badhuis bordjes op te hangen „Voor 1 zegt getuige, dat de burgemeester warme -
joden verboden". Deze zijn toen ook belangstelling voor het onderwijs aan Fachberater bij het Gew. Arbeidsbu- ulclto„
weggehaald. Verder heeft getuige zich de dag heeft gelegd, waarby hij zich reau. Get. verklaart, dat hij indertijd j dje met deze functie reeds tfen tijde van
tegenover verd. in afkeurende zin uit- niet op zijn politieke overtuiging liet deze namen niet heeft willen verstrek- ^et burgemeesterschap van mr. v. d.
gelaten over de verplichte opheffing van voorstaan. Ook heeft de burgemeester ^en, waarop de Fachberater zich in ver- gande Bakhuizen was belast, zegt, dat
de Ver. voor Schoolkindervoeding en indertijd geen N.S.B.-er als leider van i ^ndip2 gesteld met de Jsurge- verd nooit heeft getracht de uitkerin-
-kleding. Get. meent te weten, dat ookjeugdzorg buiten schoélverband be- 1 J
verd. zich tegen deze opheffing heeft i noemd.
verklaard. Getuige zegt geprobeerd te I Getuige F. Verstegen, gemeente-ont-
hebben het voormalig bestuur van deze vanger, die tijdens de bezetting voor-
vereniging te bewegen het werk onder zitter van de inkoopcommissie voor gc-
auspiciën van de Ned. Volksdienst te I meentepersoneel was, zegt, dat mede
doen voortzetten. Deze plannen zyndoor toedoen van verd. in de honger-
echter mislukt, omdat men dit in de winter aan de werkzaamheden van de
kring van de Ver. voor Schoolkindervoe- commissie uitbreiding is gegeven. Ook
meester. Getuige zegt, dat verd. hetgen van winterhulp slechts aan N.S.B.-
niet aangenaam vond om deze mensen ers ^en g0ede te doen komen en zich
weg te sturen. Verd, keek altijd wel I altijd als onpartijdig man met de zaken
naar het belang van de gemeente. j van winterhulp en Volksdienst heeft
ingelaten. Bij de verplichte opheffing
van de Ver. voor Schoolkindervoeding
kleding heeft getuige nog getracht
Mr. A. van de Sande Bakhuyzen.
Tydens een gistermiddag gehouden
bijeenkomst van het college van curato
ren der Leidse Universiteit, heeft de
president-curator, mr. J. E. baron de
Vos van Steenwijk medegedeeld, dat
het H.K.H. de Prinses-Regentes heeft
behaagd mr. A. van de Sande Bakhuy
zen te benoemen tot Commandeur in
de Orde van Oranje-Nassau.
Ongetwijfeld mag deze hoge onder
scheiding worden gezien als de officiële
erkenning van de grote verdiensten,
welke de heer van de Sande Bakhuyzen
in zijn kwaliteit van president-curator
zich gedurende vele jaren Jegens de
Leidse Universiteit heeft verworven.
DE UNIVERSITEIT.
Getuige A. van Hoogstraten, admini
strateur der universiteit, verklaart, dat
verd. onaangenaam was getroffen door
het vertrek der curatoren; verd. zou
nog gevraagd hebben om aan te blijven.
De uitzending van het Universiteitsper-
soneel naar Duitsland heeft verd. zo
veel mogelijk beperkt. Toen de heer
Kronig op het Acad. Ziekenhuis een
nat.-socialistische vlag had uitgehan
gen, is zijn bevordering door verd. uit
gesteld. Verder heeft besch. volgens deze
getuige moeite gedaan om te verhin
deren, dat een gedeelte van het instru
mentarium van het Kam. Onneslab. door
de Duitsers in beslag werd genomen,
terwijl verd. zich ook heeft verzet tegen
het onbehoorlijk optreden van prof.
Van Genechten tegenover Senaat en
professoren en tegen de benoeming van
prof. Van Genechten als hoogleraar.
De heer R. Ensingh, hoofd van het ge
meentelijk bureau voor de volkshuisves
ting, verklaart als getuige, dat verd.
steeds er op uit ls geweest om de be
langen van de Leidse burgerij naar
beste weten te dienen; het algemeen be
lang ls door verd. geregeld ln acht ge
nomen. Zelfs heeft verd. nog een ge-
evacueërd gezin uit Katwijk 8 maanden
in zijn huis genomen. Toen wijlen wet
houder Verweij als gemeentelijk evacua
tie-commissaris bedankte, heeft verd.
hem in zijn plaats benoemd. Ten slotte
verklaart ook de heer Ensingh gewei
gerd te hebben aan de textielvordering
mede te doen. terwijl ook hij niet met
de politieke aspiraties van verd. is las
tig gevallen.
Nadat getuige J. J. Aalbersberg, voor
heen ambtenaar ten stadhuize en gerui
me tijd secretaris van de burgemeester,
nog had verklaard, dat hij tijdens zijn
werkzaamheden op een Duits bureau
had vernomen, dat men hier niet erg te
vreden was over de arbeidsinzet van het
gemeentepersoneel, in verband waar
mede ook Leiden op de zwarte lijst werd
geplaatst, legt de broer van verd, kolo
nel A. C. de Ruijter van Steveninck, een
verklaring af over de buitengewone ver
standelijke vermogens van zijn broer,
wiens werkzaamheden ook in militaire
kringen zeer werden gewaardeerd en
waarvan zijn arbeid bij de luchtkarte-
ringsdienst een belangrijk onderdeel
vormt. Spr. ontkent ten stelligste, dat
zijn broer ooit zou hebben aangestuurd
om het landsbelang ten eigen bate te
schaden.
Alvorens de president, mr. Ph. J. de
Ruyter dc Wildt, de verdediger in de
gelegenheid stelt tot het houden van
zijn pleidooi, vraagt hij verdachte nog
hoe of deze zich de positie zag van
H.M. de Koningin tydens Haar ver
blijf in Engeland.
Verdachte antwoordt hierop, dat hij
zich hierover niet wenst uit te laten
omdat de Koning (in) volgens de gond-
wet onschendbaar is. Mjjn trouw aan
de Koningin sluit bovendien in. dat ik
bereid ben myn leven voor Haar te
geven, aldus verdachte.
DE VERDEDIGER AAN HET
WOORD.
De verdediger, mr. J. M. M. van Asch
van Wijck, die vervolgens het woord ver
krijgt, zet allereerst uiteen, dat alles zich
ln deze zaak concentreert rondom de be
noeming van verdachte tot burgemees
ter. Alvorens aan zijn pleidooi te begin
nen, leest spr. een schrijven voor van
de heer Rietveld van het departement
van Defensie, waarin de verdachte een
uitmuntend officier wordt genoemd, die
niet alleen in zijn wapen, maar ook
daarbuiten veelzijdige talenten aan de
dag heeft gelegd. Een man met scherp
verstand en veel initiatief. Verder wordt
ln dit schrijven herinnerd aan de werk
zaamheden van mr. De Ruijter van Ste
veninck ten behoeve van de luchtkarte-
ring van Nw. Guinea, waarvoor hij in
dertijd een koninklijke onderscheiding
mocht ontvangen.
Vervolgens memoreert spr. de verdien -
sten van verdachte als officier in dö
'Meidagen van 1940, in verband waar-
