„Ik maakte geen politieke propaganda
op de school"
Bange uren aan boord van de „Holland"
WEERBERICHT
Ir. J. J. Valkenburg
Maar„Voorschrift is voorschrift"
Bemanning in hel van explosies
Met een enkel woord
86ste Jaargang
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1947
No. 26240
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J; W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.3,90 per 3 maanden; 30 cents per week
Telefoon Dlr en Adm.: 25041; Red.: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 57055
Europa in afwachting!
Zaterdag schreven we, dat het plan-
Marshal de verwezenlijking begon te
naderen. Weinig konden wij toen ver
moeden, dat president Truman het in
bijzondere zitting bijeen geroepen Ame
rikaanse Congres op zichzelf al een
feit van grote betekenis! zulke dras
tische voors.tellen zou voorleggen, als
het geval is geweest.
Voor Europa heeft Truman een taal
gebruikt, die algemeen weerklank zal
vinden. Behalve natuurlijk bij de com
munisten, die niets zozeer vrezen dan
het algemeen herstel, want dan verliest
hun propaganda alle kracht en gaat
hun invloed vanzelfsprekend in snel
tempo te loor. Europa hunkert naar de
steun van overzee, die een onmis
baar element is geworden, ook al wordt
erkend, de noodzakelijkheid om eigen
krachten zoveel mogelijk in te span
nen, waarmee trouwens een bescheiden
begin is gemaakt. Zonder hulp van de
Ver. Staten zal Europa zich echter niet
kunnen redden en dreigt ons oude we
relddeel, dat als bakermat der wereld,
beschaving nog altijd waarde heeft,
verloren te gaan in de communistische
baaierd. Hetgeen het einde der bescha
ving zou betekenen en tevens het einde
Van alle hoop op een menswaardig be
staan, dat immers gegrondvest is op
vrijheid van het individu, In de plaats
daarvan zou komen de staats-slavernij,
slechts te handhaven door een systeem
v^n Gestapo-allures. Het is nog niet zo
erg lang geleden, dat Europa daarmede
kennis maakte
Weinig begrijpelijk is daarom, dat
deze les niet geheel afdoende is ge
weest en dat in West-Europa het ge
vaar nog niet geheel is afgewend en
verdreven. Al breekt de dageraad in dit
opzicht gelukkig door.
Voor Europa dan, zoals gezegd heeft
Truman's rede slechts gaarne gehoorde
klanken gebracht en daar klinkt een
eenstemmig koor van instemming.
Zakelijk gesproken, leeft in Amerika
ook wel het begrip, dat men Europa
niet aan zijn lot kan overlaten, wil men
het niet verloren zien gaan. En ook in
Amerika beseft men maar al te goed,
dat de terugslag daarvan ook in Ame
rika weinig minder dan een catastrophe
zou veroorzaken. Laat ons maar rond
uit zeggen, dat eigen-belang voor Ame
rika een hartig woordje meespreekt in
zake de bereidverklaring om ons we
relddeel te hulp te komen. En dat mag
men niet kwalijk nemen. Nog altijd
geldt de waarheid van het oude spreek
woord: het hemd is nader dan de rok.
Het eigen-belang alleen reeds dwingt
Amerika tot ingrijpen. De Europese
markt kan niet worden gemist, anders
vervallen de Ver. Staten in een niet te
berekenen werkloosheid met alle funes
te gevolgen van dien.
Afgezien derhalve van enkele „die
hards" zal men in Amerika op zich zelf
weinig verzet vinden tegen steun-ver-
lening aan Europa, al kan men over
de omvang daarvan natuurlijk nog wel
van mening verschillen. Toch zijn de
cijfers van het plan-Marshall, getoetst
als' zij zijn aan de harde werkelijkheid,
vermoedelijk wel aanvaardbaar voor
het Congres. Vooral wat betreft de di
recte hulp aan Frankrijk, Italië en Oos
tenrijk, die als het ware zitten te sprin
gen op spoed-eisende hulpverlening,
zouder welke zij het niet zullen kun
nen redden.
Truman heeft nu echter in de eerste
plaats de Amerikaanse situatie in het
geding gebracht en al is dat voor Ame
rika zelf alleszins verklaarbaar, daarin
schuilt tevens voor Europa een niet te
miskennen gevaar.
Men weet hoe de weigering in demo
cratische kring om af te zien van het
oorlogstoezicht op lonen en prijzen ge
leid heeft tot de republikeinse overwin
ning bij de verkiezingen voor beide
lichamen van het Congres, zodat de
president thans moest spreken tot een
republikeinse meerderheid.
Wel is waar heeft Amerika aan den
lijve de gevolgen gevoeld van de op
heffing van dit toezicht in de vorm
van sterke prijsstijgingen, waardoor het
leven in de V. St. zelf met tientallen
percenten steeg en de uitvoer aanzien
lijk daalde, zodat de stemming voor de
democraten gunstiger is geworden, ge
lijk/bij verkiezingen in enkele staten
zeer duidelijk naar voren kwam. Er
dreigde een zekere inflatie, het valt
moeilijk te ontkennen. Doch nu heeft
Truman als het ware de knuppel regel
recht in 't hoenderhok geworpen door
zich in de eerste plaats te keren tegen
deze inflatie-gevaren en feitelijk voor
te stellen terugkeer tot het afgeschafte
systeem van beperking van ds vrije
handel, zelfs voor rantsoenering schrikt
de president niet terug!
Zie, zo wordt in Amerika, waar vol
gend jaar presidentsverkiezing moet
plaats vinden, de politieke strijd in al
le felheid ontketend en we vrezen, dat
dit ten gevolge zal hebben een lang
duriger debat dan voor Europa's wel
zijn wel wenselijk is. Zodoende zijn in
het geding gebracht de kansen van eni
ge candidaten voor het presidentschap.
Zie b.v. reeds het krachtige verzet van
senator Taft.
En al staat vast, dat Truxuau's voor
stellen getuigen van een vooruitziende
blik. de republikeinen worden er danig
door in het nauw gebracht.
Gelukkig scharen beide- grote arbei
dersorganisaties, die straks de doorslag
zullen geven, zich achter Truman, zo
dat de republikeinen zich nog wel eens
zullen bedenken, doch geheel veilig is
de lucht niet.
KOUD.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk wind uit Oostelijke rich
tingen. Later veranderlijk. Zwaar be
wolkt met opklaringen. Plaatselijk enige
lichte sneeuw en hier en daar nevel of
mist. In de nacht op verscheidene
Isen weer lichte vorst.
Voormalig H.B.S.-leraar ,voor Leids Tribunaal
Het Leids Tribunaal, dat zich gister middag onder grote belangstelling,
vooral van de zyde der onderwijsautori teiten, ruim vier uur met de behande
ling van de zaak tegen ir. J. J. Valken burg, voormalig leraar aan de Gem.
H.B.S. te dezer stede en assistent van de politieke inspecteur van het Ned.
onderwijs, heeft bezig gehouden, heeft daarmede tot op heden één van zijn
belangrijkste zaken afgedaan.
Ir. Valkenburg, die voor een zeer be langrijk deel zijn eigen verdediging
voerde en daarbij rtiaar steeds weer betoogde, dat hij zich stipt heeft gehou
den aan een circulaire van de toenmali ge secretaris-generaal van het departe
ment van Onderwijs, Opvoeding en Cultuurbescherming, prof. J. van Dam,
waarin gezegd werd, dat het van grote betekenis was, dat op de scholen orde
en tucht worden gevonden, verklaarde telkens met zeer veel nadruk, dat aan
alle door hem gerapporteerde gevallen de gedachte ten grondslag lag het
onderwijs te behoeden voor een drastisch ingrijpen der bezettende macht.
Hoffmann in oppositie
Nadat de president, mr. Ph. J. de
Ruyter de Wildt, de belangrijkste ten
lasteleggingen had doen voorlezen, werd
verdachte allereerst ondervraagd naar
zijn toetreding tot de N.S.B. in Sep
tember 1940. Prompt hierop verklaarde
besch., dat hij na opheffing van het
ambtenarenverbod tot deze beweging
was' toegetreden omdat hij in haar het
middel zag, dat ons land en volk naar
een betere tóekomst kon leiden. In zijn
kwaliteit als vertegenwoordiger van het
Opvoedersgilde had hij maar zeer wei
nig wetfn te presteren, terwijl hij als
plv. kringvormingsleider nooit dienst
had gedaan, dit laatste omdat de eigen
lijke kringwormingsleider, de heer Van
Ham, altijd trouw op zijn post was. Ook
zijn voor de radio uitgesproken rede
voor het Opvoedersgilde achtte verd.
niet bezwarend, omdat hij daarin ge
dachten had ontwikkeld, welke thans
de heer Godfried Bomans in „Elsevier"
voorstaat en die betrekking hebben op
de zelfwerkzaamheid der leerlingen. In
het nat.-socialistisch weekblad „Opvoe
ding in volkse geest" zouden nooit ar
tikelen van hem zijn verschenen. Hqe-
wel besch., meerdere malenvergaderin
gen van de N.S.B. had bijgewoond, had
hij slechts eenmaal een bijeenkomst van
de Germaanse SB. bezocht; het N.S.B.-
insigne had hij op school eerst gedra
gen, nadat hiervoor door de secretaris
generaal van Onderwijs toestemming
was verleend.
PROPAGANDA IN DE SCHOOL.
Toen hierop de president verdachte
vroeg naar zijn nat.-socialistische pro
paganda in de school, ontkende hij dit
ten stelligste, waarop de president enke
le yerklaringen van leerlingen uit het
dossier lichtte, waaruit het tegendeel
bleek en waarin wordt gezegd, dat ir.
Valkenburg zich op school schuldig
maakte aan het houden van politieke
praatjes. Verder was er nog een schrif
telijke verklaring van de leraar Brou
wer, waarin deze zegt van leerlingen
te hebben vernomen, dat V. tijdens de
lesuren meer tijd besteeddeaan het
bedrijven van politieke propaganda dan
aan scheikunde.
„IK MOET DIT ALLES
ONTKENNEN".
Verdachte, die zich gedurende de ge
hele zitting geen ogenblik door al het
bezwarend materiaal, dat werd aange
dragen, uit het lood liet slaan, ant
woordde hierop: ,,'t Spijt mij, mijnheer
de president, dat ik dit alles moet ont
kennen, maar het is niet waar. Juist
omdat mijn leerlingen niet ontvankelijk
waren voor mijn politieke gedachten-
gang, ben ik zo verstandig geweest om
nooit met hen ove. politiek te praten.
Bovendien stonden zij, ook al omdat ik
een speldje droeg, vijandig tegenover
mij- en hadden zij nog geen onderschei
dingsvermogen".
De president, wie vooral deze laatste
opmerking ergerde, dacht hier an
ders over en merkte op „dat de
bezettingstijd juist wel heeft geleerd,
dat-de jeugd al een heel aardig onder
scheidingsvermogen had en zij terdege
het kwade van het goede wist te onder
kennen".
Vervolgens werd ir. Valkenburg on
dervraagd naar zijn lidmaatschap van
de Germaanse SB. Ook hiervoor had
hij direct een antwoord klaar. „Toen- ik
solliciteerde bij de politie, maakte men
er mij opmerkzaam op, dat ik eerst lid
moest worden van de Germaanse S.S.
Op dat moment ben ik van begunsti
gend lid, dat ik zag als een z.gji. dona
teurschap, lid geworden".
VALKENBURG ALS ASSISTENT
VAN DE POLITIEK INSPECTEUR
Langdurig is hierop verdachte aan de
tand gevoeld over zijn werkzaamheden
als assistent van de politiek inspecteur,
de heer Van Rossum, die door de rijks-
commissaris was belast met het toe
zicht op de Ned. scholen en in welke
functie verdachte is ten laste gelegd:
het beïnvloeden van het Ned. onderwijs
in nationaal socialistische geest. Hierbij
kwam o.m. ter sprake de brief, welke
besch. aan Van Rossum gezonden had
en waarin gezegd wordt „dat de leraren
Perdeck, Wichers en De Ru aan de
Gem. H.B.S. te dezer stede voortgingen
hun propaganda ten gunste van Enge
land te bedryven en dat de directeur
van deze school een slap type was, die
volkomen aan hun kant stond".
Verd. „Ik stelde my op het standpunt,
dat het juist in die tyd er op aan
kwam, dat men zich in de school rustig
hield'aan de voorschriften, Welke ddor
de secretaris-generaal van het Departe
ment van Onderwijs, Opvoeding en Cul
tuurbescherming waren gegeven met
het oog op onze houding t.o.v. de bezet
ter. Op deze wfjze zouden wij kunnen
voorkomen, dat ernstige maatregelen
tegen een bepaalde school werden ge
troffen, waarvan toch uiteindelijk de
leerlingen de dupe zouden zijn gewor
den".
Pres.: „Maar u wist toch, dat een
door u gerapporteerde klacht ook aan
de Duitsers werd doorgezonden? Hier
door bereikte u juist het tegendeel van
het door u voorgestane. U lokte met uw
schrijven juist een ingrijpen uit. U zult
my toch niet willen wys maken, dat u
dit alles in het belang van de school
deed?"
Verd.: „M.I. was het beter, dat één
man iets onaangenaams ondervond,
dan een hele school. Bovendien lag de
eindbeslissing bij de secretaris-gene
raal. Dat er een afschrift van mijn
rapport naar de Duitsers ging was
voorschrift".
Pres.: „Voorschrift? Bcfehl ist Be-
fehl!"
DE ARRESTATIE VAN DR. BOKS.
Vervolgens werd ir. Valkenburg on
dervraagd naar het aandeel, dat hij
heeft gehad in de arrestatie van de di
recteur der Gem. H.B.S., dr. J. D. Boks,
die hij bij een lid van de S.D., een ze
kere Heinemann, zou hebben aange
bracht op grond van de hetze van dr.
Boks tégen de bezettende macht. Ook
zou hij aandeze Heinemann een ets
plaat hebben doen toekomen, welke een
leerling van de H.BB. had vervaardigd
èn waarop de beeltenis van Prinses Ju
liana voorkwam.
Als verdachte beide feiten ontkent,
leest de president een brief van deze
Ludwig Heinemann voor, waarin wordt
verklaard, dat ir. V. herhaalde malen
bij Heinemann in Den Haag is geweest
Moeilijkheden inzake het
„.staken van het vuren".
REIZEN DER COMMISSIE VAN
GOEDE DIENSTEN UITGESTELD.
Welingelichte kringen te Batavia
hebben gisteren een in een Republi
keins blad voorkomend bericht be
vestigd, volgens hetwelk tussen dc
Nederlanders en Indonesiërs moei
lijkheden gerezen zouden zijn over
de uitvoering van de order tot „sta
ken van het vuren".
Deze moeilijkheden ontstonden by
de tweede bespreking tussen de Ne
derlandse en Indonesische technische
commissies, waarbij voorstellen voor
gedemilitariseerde zónes op Java en
Sumatra besproken werden.
Het resultaat was, dat de voorge
nomen bezoeken aan Oost-Indonesië
en Sumatra door leden van de Com
missie voor Goede Diensten voor on
bepaalde tijd zijn uitgesteld.
met klachten over dr. Boks en de
school, in aansluiting waarop Heine
mann in December 1941 aan Hoffman
het bevel gaf om dr. Boks te arresteren.
Voorts maakte de president nog mel
ding van een in het dossier aanwezig
afschrift van een proces-verbaal, waar
in besch. verklaart één maal een bezoek
aan Heinemann gebracht te hebben,
waarbij gesproken is over dr. Boks en
de gang van zaken op de HJ3.S.
Verd.: „Dit is niet juist. Ik heb nooit
een proces-verbaal getekend en weet
ej: niets van af. Ik ontken Heinemann
gcSproken te hebben voor de arresta
tie van dr. Boks".
Pres.: „Ludwig Heinemann is anders
positief in zijn verklaringen".
Verd.: „Ik vind het beroerd en on
aangenaam, maar ik blijf bij mijn ver
klaring, dat ik H. pas gesproken heb
na de arrestatie van dr. Boks".
Pres.: „Ontkent u ook, dat u de ets
plaat aan Heinemann hebt gegeven?"
Verd.: „Absoluut. Ik weet niet waar
de plaat vandqan komt. Zij was opge
borgen in een kast in de school, waar
iedereen bij kon komen".
GETUIGENVERHOOR.
Hierna werd overgegaan tot het ho
ren van de getuigen. Als eerste ver
scheen de directeur der H.BB., dr. Boks
die verklaarde, dat verd. in de school
ontzaggelijk veel propaganda maakte.
Alle voorschriften zijn door verdachte
goed opgevolgd, behalve het voorschrift
van intensief onderwijs te geven, aldus
dr. Boks.
Ouders en leerlingen kwamen onophou
delijk bij mij hun beklag indienen, dat
er tijdens de scheikundeles veel propa
ganda voor de N.S.B. en de Duitsers
werd gemaakt. Zelfs is er eind Decem
ber 1941 nog een hele klas weggelopen.
Ik heb mij hiervan in het scheikunde
lokaal overtuigd en vond alleen ir.
Valkenburg nog aanwezig. (Verdachte
bestrijdt dit). Nadat dr. Boks er voorts
op gewezen had hoe verd. veelal op
zeer onbetekenende voorvalletjes rea
geerde en het dragen van een koningin-
nehangertje of een bepaald ringetje als
sabotage bestempelde, zeide hij, dat hij
bij zijn verhoor na zijn arrestatie sterk
de indruk gekregen had, dat besch. aan
zijn arrestatie mede debet is geweest.
Direct al werd mij naar ir. Valkenburg
gevraagd, terwijl mij te kennen werd
gegeven, dat ik géén hetze tegen hem
mocht voeren. Ook de etsplaat werd mij
getoond. M.i. is het onmogelijk, dat
Heinemann van iemand anders deze
dingen weet, dan van V.
De raadsman van verdachte, mr. F.
K. Reijsenbach de Haan, wees hierna
getuige op zijn verklaring bij het voor
onderzoek „dat Valkenburg een en an
der had gedaan om in de plaats van
dr. Boks benoemd te worden als direc
teur". „Hebt u hier reden voor?"
Getuige Boks: „Reeds voor de oorlog
heeft Valkenburg gesolliciteerd naar
deze functie Hij Is toen echter niet be-
De Friezinnen zijn aan de beurt om de certificaten voor het nationale monu
ment te verkopen in het gebouwtje op de Dam(Foto Anefo)
noerpd en dit viel hem tegen. Bij zijn
terugkeer in de school in Mei 1940 heb
ik steeds van de kant van besch. vele
fitterijen en dwarsdrijverijen moeten
ondervinden, waarbij ik de stellige in
druk kreeg, dat hij mij er uit wilde
hebben".
Verdediger: „U veronderstelt, dat de
etsplaat via V. bij de S.D. is terechtge
komen".
Getuige Boks: „Ja, maar met 99
stelligheid".
Hierna werd getuige A. van Viarien,
directeur van een Chemische school te
dezer stede, gehoord. Deze verklaarde,
dat hy tijdens een onderhoud met de
korpschef van politie, Hoffmann, waar
toe hij was ontboden omdat er op zijn
school een anti-Duitse stemming zou
heersen, een telefoongesprek opving,
dat door Hoffmann werd aangevangen
met de woorden: „Ha, Valkenburg...."
In de loop van het gesprek vroeg Hoff
mann: „Zou je 'n naam kunnen noe
men waar zijn de tekeningenen
welke school".
Even later maakte Hoffmann de
volgende aantekeningSchnieder
Oegstgeest. Van Slingelandtlaan en
H.B.S. Thuis gekomen, aldus getuige,
heb ik mijn zoon, leerling van de H.B.S.,
een en. ander verteld, die mij vertelde,
dat inderdaad" ene Schnieder de ets
plaat heeft vervaardigd. Daarop heb ik
nog getracht dr. Boks te waarschuwen,
maar dit was echter te vergeefs.
Verd.: „Ik heb nooit enig telefoonge
sprek met Hoffmann gehad".
Getuige J. v. d. Berg, amanuensis
aan de H.B.S., die geschorst en 9 maan
den geïnterneerd is geweest, vertelde
hierna, dat inderdaad een etsplaat is
gemaakt en aan de leerlingen en ir.
Valkenburg is getoond. Zij vertoonde
echter de beeltenis van het prinselijk
paar. De plaat is daarna opgeborgen in
de kast van het scheikundelokaal
Onder enige beroering der aanwezi
gen verschijnt dan de voormalige en
gedetineerde korpschef van politie, de
heer Hoffmann, in de getuigenbank.
HOFFMANN, WEIGERT TE
ANTWOORDEN.
Als de president hem enige vragen wil
stelfèn verklaart Hoffmann, wiens ar
rogante houding bepaald hinderlijk is,
dat h|j op wettige gronden weigert te
antwoorderi.
Pres.: „Weet u wel, dat u zich aan
een strafbaar feit schuldig maakt?
Ik kan u hiervoor laten vervolgen".
Hoffmann: „Dat is niet strafbaar".
De president leest dan het desbetref
fende wetsartikel voor, waarin de be-
Drie leden van de bemanning der
kustvaarder „Holland" kwamen giste
ren 'per trein ons land binnen. Het
waren de kapitein J. H. Vermeulen
uit Missingen, de stuurman P. Ver
duin uit Chatham en het jongmaatje
Cor van Dijk uit Bolnes. Zij vertelden
ons, hoe hun schip in dc nacht van
Zondag op Maandag j.l. om twee uur
door een ontploffing was getroffen.
Het scheepje was onderweg van Noor
wegen en Zweden naar Rotterdam en
Hellevoetsluis en hét bevond zich op
het genoemd uur juist voor de mon
ding van de Weser. Schipper Vermeu
len stond zelf aan-het roer. De explo
sie, die achter in het schip ontstond,
sloeg alle luiken los en werd gevolgd
door een hevige gasontwikkeling. Schip
per Vermeulen hield aanvankelijk de
boot varende, niettegenstaande door de
ontploffing een ruit van de stuurhut
was verbrijzeld, waardoor verstikkende
gassen de cabine binnendrongen.
Nog meer ontploffingen volgden. De
achterboeg sloeg overboord en de rava
ge werd steeds groter. Ten slotte liet
men het schip drijven en werd ge
probeerd de sloep overboord te betten.
Deze was direct vol water, doch dat
hinderde niet.
De 35-jarige matroos Dronkers sprong
in de sloep, doch blijkbaar was hy
bang, dat deze onder het achterschip
zou geraken. Hy sprong ten minste
overboord en is helaas verdronken.
Van 27 uur volgden de explosies el
kaar op. Het was een hel op de klei-
paling Is opgenomen, dat hy of zij,
die hieraan opzettelijk niet voldoet,
gestraft kan worden met een gevan
genisstraf van 4 maanden.
„DAS KOMMT NUR
EINMAL
Bij het wegvoeren van verdachte
naar de arrestantenkamer ont
stond nog een klein incidentje. Een
der bezoeksters van deze zitting,
die zich op de publieke tribune
bevond, drong zich naar voren en
zag nog kans verdachte toe te
roepen: „Das kommt nur einmal,
das kommt nicht wieder". Ogen
blikkelijk hierop werd zy onder
grote bijval der aanwezigen door
één dei* parketwachters de zaal
uitgewerkt. Zij kwam ook „nicht
wieder".
J
ne coaster. We stonden met zijn vij
ven op het achterschip en hadden
geen last van koude voeten, want het
dek was warm.
„De zolen onder mijn klompen wa
ren verschroeid", zei Stuurman Ver
duin.
Bange uren'hebben de mannen door
staan f Niemand kon het uithouden in
de verstikkende gassen. De kok W. Wijs
uit Vlissingen, de machinist T. Hollan
der uit Hogezand en het jongmaatje
Cor van Dijk gingen, toen de toestand
vrijwel onhoudbaar was geworden, van
boord in de sloep.
Zij werden opgepikt door e^n Duitse
vissersboot, die hen in Bremerhaven
aan wal zette. Daar moesten de kok en
de machinist in het ziekenhuis worden
opgenomen. De kapitein en de stuur
man bleven aan boord, doch konden
weinig uitrichten.
De brand woedde voort, zodat beide
mannen blij waren toen een loodsboot
te hulp kwam. Zy sprongen •overboord
en werden uit zee opgepikt. Het schip
zonk later, doch het kan wellicht nog
gelicht worden.
plaatsei
20 NOVEMBER.
Zon op: 8.07 uur; onder: 16.44 uur.
Maan op: 14.19 uur; onder: 23.20 uur
(E. K
Hoogwater te Katwijk te 8.42 en 21.13 u. j
BINNENLAND.
Gistermorgen ls de „Nltuw Amster
dam" uit New-York te Rotterdam terug
gekeerd. De volgende reis op 25 November
van Rotterdam uit gaat weer met een re
cord-aantal passagiers.
Naar Ged. Staten van Zuid-Holland
aan. de Provinciale Staten mededelen ls
te verwachten, dat binnen afzienbare tijd
een Provinciale Stichting voor Maatschap
pelijk Werk tot stand komt.
Ged. Staten stellen voor een provin
ciale bijdrage voor 3 Jaar van maximaal
f.17.500 aan een dergelijk orgaan te ver
lenen, op voorwaarde, dat van Rijkswege
een even grcot subsidie wordt toegekend.
Op het landgoed „De Roovet" te
Golrle (bij Tilburg) zijn de heren J- van
Erven en E. van Puyenbroek er ln ge
slaagd twee wilde zwijnen neer te leggen,
nadat er meermalen Jacht op hen ge
maakt was. Het gewicht van deze evers
was 66 en 73 ks
Gisteren ls te Parijs een clearings-
overeenkomst getekend tussen Frankrijk
Italië, Nederland en de Belgisch Luxem
burgse economische unie.
Er hebben zich geen persoonlijke onge
lukken voorgedaan ten gevolge van de
aanvaring, die de „Volendam" in het
Suez-kanaal had met een spoorbrug.
De 39-jarige sloper F. J. Kersbergen,
wonende aan de Laakkade ln- Den Haag.
ls. terwijl hjj werkte aan een bunker bij
de Waalhaven te Rotterdam, door het In
storten: van een schuiltunnel bedolven
geraakt en gedood.
Te Bern ls op 71-jarige leeftijd over
leden de heer Arthur de Pury, die van
1922 tot 1945 Zwitsers gezant was bij ons
Hof.
-r Het porto voor briefkaarten voor in-
terlocaal verkeer zal worden verlaagd van
7 1/2 cent tot 6 cent. Men verwacht, dat
deze verlaging per 1 Jan. a.s van kracht
zal worden.
BUITENLAND.
In de eetzaal van het hotel ..Klng
George" te Ismailia (by Port Said) is
een bom ontploft, ten gevolge waarvan
verscheidene personen verwondingen op
liepen. De Egyptenaar, die de bom ln een
actetas naar binnen had gesmokkeld,
werd zelf zwaar gewond. Hy ls gearres
teerd. Het hotel ls ln gebruik by de Britse
strijdkrachten ln de Kanaalzone.
Te Rotterdam ls opgericht de inter
nationale vereniging ..Het Rynschepen-
register" met o.m. als doel het aanhou
den van een register voor Rynschepen,
met de mogeiykheld deze volgens be
paalde door deskundigen nader vast te
stellen regelèn te classificeren en het In
stellen van een Zg. „avery-bureau".
De Noorse gezant te Praag heeft pre
sident BenesJ van T6jeoho-Slowakije de
onderscheidingstekenen van de hoogste
Noorse orde. de orde van Sint Olaf met
ketting, overhandigd.
Lucy Kammer, voormalig secretaresse
van Goebbels. is veroordeeld tot 33 maan
den gevangenisstraf ln een werkkamp.
Haar bezittingen zullen, op 3000 mark na,
worden geconfisceerd.
In de „Times" wordt meegedeeld, dat
de Britse koning de premier van Canada.
Mackenzie King, die kort geleden ln ons
land eredoctor in de rechten ls geworden,
de ..Order of the merit" heeft verleend.
Ook de gevolmachtigd minister van
Roemenië ln België ls thaps afgetreden.
By het vliegveld varf Newcastle. In
de nabijheid van de stad Wilmington ln
de Amerikaanse staat Delaware. Is een
Constellation van de Transworld Airways
by een proefvlucht verongelukt. De zeven
lnzittendeh kwamen om het leven.
De Brltse bestuurscommissie deelt
mede, dat het klndersterftecyfer ln de
Britse zone in de laatste 12 maanden sen
derde lager ls geworden.
Aan boord van de kruiser ..Argen
tina" heeft zich een ontploffing voorge
daan, waardoor een officier werd gedood
en 2 leden der bemanning gewond.
Te Frankfort am Main ls een kaart
systeem met de namen van minstens
10.000 leden van' de Nazi-party gevonden,
tussen oude papieren, propaganda-bro
chures en partlj-ln6lgnes. opgestapeld ln
een schuilplaats tegen luchtaanvallen.
Men ls van mening, dat 3000 Duitsers, die
berecht zyn en vrygesproken door het
zulveringshof van Frankfort, ten gevolge
van deze ontdekking opnieuw voor het
Tribunaal zullen moeten verschynen,
De SovJet-TJnJe zal voor het eind van
het Jaar 70.000 ton graan aan Tsjecho-
Slowaklje leveren.
BIJ de gevechten In Cora to ln Italië
(by Bari), waarby een uit 5000 perso
nen bestaande menigte, gewapend met
handgranaten en machinegeweren, slaags
raakte met de politie, werden twee per
sonen gedood en tien andere gewond.
Een lnfanterie-bataljon en een batal
jon mobile politie slaagden er na negen
j stel-
uur in de rust in het plaatsje te hersi
len ZIJ moesten gebruik maken van pant
serwagens en kleine tanks!
New-York's burgemeester O'Dwyer
verwelkomce gisteren In New-York de
voedseltreln. Deze vrlendschapstreln werd
I tydens zijn reis door het Amerikaanse
I continent door het Amerikaanse volk vrij
willig met voedsel geladen ten behoeve
van de hongerenden ln Europa. Met de
inzameling van New-York mee zal de
1 trein 270 zwaar geladen wagons bevatten!
Hoffmann: „Ik weiger en ben niet
bereid in uw handen een eed af te
leggen. Ik wil dit wel doen voor een
grondwettelijk met de rechtsspraak
belast college".
Pres.: „Deze zaak ls allang door de
rechterlijke macht en de Eerste en
Tweede Kamer uitgemaakt, maar ik
begrijp, dat u met het oog op uw nog
voor een ander feit te ondergane straf
weinig aan deze 4 maanden gelegen
laat liggen",
Hoffmann: „Deze zaak heeft hier
niets mede te maken. Ik zal mij hier
over tot de minister van Justitie
wenden".
Pres.: „Ik waarschuw u voor de hier
aangenomen houding".
Hoffmann: „Ik heb uw waarschuwing
niet nodig".
Hierna werd Hoffmann weer naar de
arrestantenkamer geleid.
Als laatste getuige werd de vóorma-
lige secretaris-generaal van het depar
tement van Onderwys, Opvoeding en
Cultuurbescherming, prof. J. van Dam,
verhoord, die nog eens de werkzaamhe
den van verd. als assistent van de poli
tiek inspecteur memoreerde en zeide
zich niet met zekerheid te kunnen her
inneren, dat V. met hem over dr. Boks
had gesproken.
DE VERDEDIGER AAN
HET WOORD.
Nadat de president nog enkele rap
porten van verdachte had voorgelezen,
waarin verschillende gevallen van een
anti-Duitse houding op enkele scholen
aan het licht werden gebracht, was het
woord aan de verdediger, mr. Reysen-
bach de Haan. In een uitvoerig pleidooi
schilderde deze besch. als een man, die
verblind was door de heftige propagan
da en die er van overtuigd was, dat er
middels de N.S.B. een betere maat
schappelijke orde zou komen. De voor
schriften, v/elke hem van hogerhand
waren opgedragen, heeft hfj stipt uit
gevoerd. Voorts wees spr. cr op, dat
geen enkele getuige heeft kunnen ver
klaren, dat V. de etsplaat bij Heine
mann heeft gebracht; 't zyn allemaal
maar veronderstellingen. Ook bij de
overige verklaringen is men maar op
het horen zeggen afgegaan. Voor wat de
vaststaande feiten betreft, sloot spr.
zich by de verklaringen van verd. aan.
Aan deze man zyn handen, aldus spr.,
kleeft geen bloed, zelfs geen tranen.
Wel is eens iemand geschorst geweest,'
maar onoverkomeniyke maatregelen
zyn tegenover geen der slachtoffers ge
nomen.
Ten slotte wees spr. er op, dat verd.
reeds lang van binnenuit is verbeterd.
Hy is fout geweest, maar is volkomen
gereclasseerd en heeft zyn houding ern
stig betreurd. Ter ondersteuning van
zyn pleidooi legde spr. een zevental
gunstige verklaringen over verd. af.
Vooraf had ook de heer v. d. Pluim als
getuige decharge in gelyke geest een
verklaring afgelegd.
Op een vraag van de president naar
het vermogen van verdachte, deelde
deze mede, dat dit f. 247.694 bedroeg.
Hierna werd het onderzoek gesloten
en de uitspraak bepaald op over 14
dagen.
Het Britse vorstelijk huwelijk
NOBELE GESTES.
Koning George van Engeland heeft
het Britse parlement medegedeeld, dat
hij bereid is gedurende twee Jaar na hun
huwelijk de kosten voor het onderhoud
van prinses Elisabeth en luitenant Phi
lip Mountbatten uit eigen middelen te
betalen em op het ogenblik geen last te
laden op de schouders van het volk, dat
met zulke grote economische moeilijk
heden te kampen heeft.
Prinses Elisabeth zelf heeft medege
deeld, dat zij 20 van de 25 japonnen en
andere kleding die zy als huwelijksgift
van 't New Yorkse instituut van kleding
ontwerpers heelt ontvangen, aan twintig
Britse bruiden, die op 19, 20 of 21 No
vember in het huweiyk treden, zal ge-
