Verraadster van 1500 Joden gearresteerd
Beeldende Kunst binnen ieders
s bereik
H.
DE BIOSCOPEN
t
Een woofd. van bezinning
ZATERDAG 15 NOVEMBER.
De Duitse herstelbetalingen
ENKELE CIJFERS.
In antwoord op desbetreffende vra
gen heeft mr NigeL- Sutton, secretaris
generaal van het lntergeallieerde bu
reau voor herstelbetalingen, verklaard,
dat de geallieerde militaire autoriteiten
in Duitsland nog geen definitief bedrag
hebben bekend gemaakt inzake het to
taal van deindustriële herstelbetalin
gen, door Duitsland aan de bij het
bureau aangesloten landen te verrich
ten. Volgens de meest récente gegevens
■bedraagt het aantal beschikbare bedrij
ven in de Westelijke zónes met de ver
moedelijke waarde: in de Britse zóne
496 fabrieken ter waarde van 500 700
millioenMark, in de Amerikaanse zóne
186 fabrieken ter waarde van ongeveer
300 millioen, in de Franse zóne 176 fa
brieken ter waarde van ongeveer 100
millioen of tezamen 858 fabrieken ter
waarde van 800 A 1100 millioen. Vol
gens de overeenkomst van Potsdam
gaat 25 p.Ot. van de totale waarde, de
zer industriële herstelbetalingen naar
de Sovjet-Unie en Polen,, zodat 75 p.Ot.
"overblijft voor de 18 bij het bureau
aangesloten landen.
Naar aanleiding van de protesten
van Duitse zijde tegen de ontmante
ling wees mr Sutton er o.m. op, dat
het aantal bedrijven in de Britse zóne
ongeveer 50.000 bedraagt, waarvan er
slechts 406 zullen wórden ontman
De door Duitsland t$ verrichten her
stelbetalingen maken een onbetekenen
de fractie uit van de schade, welke Aan
de geallieerde landen werd toegebracht
door de bombardementen, de invasie en
andere oorlogsgevolgen. Deze sohade
wordt van officiële zijde voor de 18 bij
'.t bureau aangesloten landen geraamd
op bijna 300 milliard dollars. Behalve
de reeds toegewezen industriële her
stelbetalingen zljn>, naar Sutton nog
verklaarde, 750.000 bruto ton aan
scheepsruimte toegewezen aan de lan
den, welke lid zijn van het bureau. Hij
verwachtte .niet, dat er wat schepen
betreft, nog verdere toewijzingen zullen
kunnen geschieden.
f Werk der V.N.-zitting
korea.
De Sovjet-Unie heeft in de Algemene
Vergadering der Verenigde Naties op
nieuw het voorstel gedaan tot terug
trekking der strijdkrachten van de US
SR en de Verenigde Skaten en van het
grondgebied .van Korea tegen 1 Januari
1948 als eerste vereiste voor het instel
len van een onafhankelijke Koreaanse
regering.
Dit voorstel was in strijd met een
resolutie der V. S., welke met grote
meerderheid van stemmen is aanvaard
in de politieke commissie der V. N.
Volgens deze resolutie moet er een com
missie der V. N. ingesteld worden, die
toezicht moet houden op de uitvoering
van het besluit, Korea onafhankelijk
heid, te verlenen. De Algemene Verga
dertip aanvaardde het Amerikaanse
voorstel, die door de Sovjets werd ge
boycot. Het Sovjet-voorstel werd ver
worpen.
De door de juridisohe commissie der
ingediende resolutie, waain de Algeme
ne Vergadering wordt aanbevolen om
gebruik te maken van de diensten van
het internationale hof van justitie is
met 46 tegen 6 stemmen en 3 .onthou
dingen aangenomen.
een verenigde roemeense
arbeiderspartij.
Volgens een verklaring van het cen
traal comité van de Roemeense- com
munistische en sociaal-democratische
partijen zijn belde partijen tot het
besluit gekomen, een verenigde- Roe
meense arbeiderspartij te stichten De
nieuwe party zal een politiek voeren,
van goede betrekkingen me* alle *e-
delievende volken en alle landen, die
de onafhankelijkheid en souvereimteit
van de' landen respecteren. De Roe
meense buitenlandse politiek zal ge
grondvest blijven op vriendschap met
de Sovjet-Unie.
verdedigingspact tussen
sovjet-unie en finland.
Volgens kringen, die in nauwe rela
tie staan met de Franse regering, heb
ben de Sovjet-Unie en Finland tiJdeiTs
het bezoek van.de delegatie der Finse
regering aan Moskou een wederzijds ver
dedigingspact getekend. De Finse dele
gatie, onder leiding van Pekkala, de mi
nister-president. zou voorts verzocht
hebben om verlenging van de termijnen
voor schadevergoeding, daar de produc
tie belemmerd wordt door gebrek aan
electrische strooip ten gevolge van de
droogte.
maatregelen in frankrijk.
Het Franse kabinet heeft besloten „de
prijzen van gas. electrlciteit en vervoer
te verhogen. Verder is besloten maat
regelen te treffen om de politieke rust
te herstellen Deze zullen Inhouden:
ontbinding van de gemeenteraad van
le Havre en de arrestatie van de kop
stukken der onlusten te Marseille, in
'n officieel communiqué is medegedeeld,
dat de prijsverhoging haar ooraak
vindt in de afschaffing van de rijks
subsidie voor steenkool.
In Marseille functioneren de open
bare middelen van vervoer weer en
winkels en café's zijn weer geopend.
Hoewel te voren was beloofd, dat
levensmiddelen zouden worden gelost,
hebben de' stakers In de haven van
Marseille thans geweigerd schepen met
aan bederf onderhevige levensmiddelen
uit te laden.
De havenfunctionarissen* hebben de
hulp van de Franse marine ingeroepen
om een schip met zuidvruchten uit
Noord-Afrika te lossen.
sociaaldemocratisch congres
in tsjecho-slowakije.
Giiteren ts te Brno in Tsjecho-Slo-
wakiie het 21ste congres der Tsjecho-
Slowaakse sociaal-democratische partij
geopend. Socialistische partijen van
verschillende landen zijn vertegenwoor
digd. Ook president BenesJ was aanwe
zig. In zijn openingsrede verklaarde se
nator Laushman, dat Tsjecho-Slow^kye
nooit toegegeven heeft aan reactionaire
massa-hystqrie en anti-democratische
acties, en dat alle pogingen om dicta
toriale methoden in te voeren al aou-
der. stuiten tïp net nationale gevoel,
dat zich hiertegen zou verzetten. Nle-
m: i bei-zvft bcvieesd te zyn vooi de
sociaal-de rnocr?isohe partij, zo ver
volgde de voorzitter, want de partij zal
voortgaan met zich te vei zetten tegen
buitenlandse idcên en »eiding van het
buitenland uit.
Al ging de partij in sommige opzioh-
ten met de communisten samen, zij
zou nooit in de geringste mate van haar
beginselen afwijken. Laushman zag in
een hechte samenwerking der sociaal
democratische partijen de beste moge
lijkheid om de wereldvrede te verster
ken.
Schildersprenten
tentoonstelling bij
Kunsthandel van Spaandonk
Nü wordt dan toch eindelijk de unie
ke kans geboden, om voor betrekke
lijk weinig geld Uw kamer te sieren
met sohilderspronten van Nederland
se kunstenaars van eerste grootte!
Uitgaande van de „Stichting beelden
de kunst binnen-ieders bereik" zijn K.
Andrea, Ch. Eyck, E. Fernhout, J. van
Keulen, J. Radecker, W. Schuhmacher,
J. Wiegers en N. Wijnberg, belangrijke
representanten van de voornaamste
stromingen en generaties der heden
daagse schilderkunst om medewerking
hiertoe verzocht.
Volgens een bepaald procédé werden
deze schildersprenten vervaardigd, zo
dat men nu gevolg kan geven aan de
bedoeling der Stichting en zich verze
keren wan van „ware" kunst in het
ejgen huis.
Wit heeft men er ten slotte aan,, als
een werkelijk kunstwerk alleen op een
tentoonstelling bezichtigd kan worden,
terwijl 't verder bulten het bereik van
de kunstliefhebber blijft?
Dat Is nu gelukkig geheel anders ge
worden!
-1
De schfldersprent is een kleurendruk,
een grafisch product, veel overeenkomst
vertonend met een lithografie, dat met
toepassing van een variant van het
offset-druk-procédé vervaardigd 'wordt
Men heeft hier niet to. doen met een
„éeproductie". Het origineel wordt niet
min of meer perfect nagebootst, maar
iedere Schildersprent, die van de pers
komt, is een origineel. Vóór de pers
haar werk gedaan heeft, bestaat het
Werk niet. De schilder schildert als 't
ware met de perê als instrument en kan
ieder exemplaar van zijn prenten als
origineel werk signeren.
Zo ontstond, daar ieder kunstenaar
verschillende scheppingen vervaardigde,
een rijk gevarieerde collectie van 38
schildersprenten.
Van deze eerste serie is voor ohs
land een oplage van 'omstreeks 750
exemplaren van iedere prent beschik
baar. Buiten de in het gehele land
thans georganiseerde tentoonstellingen
om en na afloop daarvan, zal géén ver
koop dezer prenten meer plaats heb
ben. De rechten gaan dan rechtstreeks
over in de handen der particulieren.
Het is helaas onmogelijk Iedere prent
aan een afzonderlijke bespreking te
onderwerpen.'
Doch wél mogen wij de resultaten in
het algemeen uiterst gelukkig noemen,
waarbij voor ons gevoel met enkele
uitzonderingen die van Radecker,
Overal in Leiden en omgeving zwoegen honderden manlijke en vrouwelijke
Japi's In edele wedkamp aanNde verwezenlijking van minister Gielen's harte-
kreet. ,!Help Nederland aan oud papier!" De resultaten der inzameling, voor zo
ver deze zich tot dusverre laten overzien, lopen sterk uiteen. Wijhoorden van
een school, welke in één week tijds 650 kg. collecteerde, maar er was er ook
één (in Wassenaar), die niet minder dan 1100 kg. bij elkaar harkte. Onze foto
toont de leerlingen van de openbare school aan de Driftstraat ii\ actie Maar
de wedstrijd is pas in zijn eerste stadium; de definitieve balans wordt eerst
in Mei 1948 opgemaakt. Wie de langste adem en het grootste uifchoqdingsveiano?
gen bezit, wint de"race!!
Fernhout, Schuhmacher en J. van Keu
len het gelukkigst zijn uitgevallen, hoe
wel zy qua kleur het minst frapperen.
Zuiver en zeer persooniyk zyn de wer
ken van R&decker: zo diens „Hertj^",
vervuld van een onuitsprekeiyk heiligè
tederheid, een juweeltje van lijn en be
weging Of diens „Dansend mannetje".
Dan de eveneens persooniyke Schuh
macher met zijn „Peniscola" (Spanje)
of „Ile de la Cité (Parijs), Fernhout
met zijn stemmige trilogie „Zomer,
Herfst en Winter", terwyi van Keulen
o.a.de aandacht trekt met zyn geïnspi-,
reerde „Barmhartige Samaritaan" of
sterke „Jeugd".
Dit is slechts een kleine greep: nog
vele and(*e werken verdienen eigeniyk
genoemd, in verband met opvallende
compositie of kleurnuancering.
De techniek van 'de een leende zich
vanzelfsprekend beter voor dit nieuwe
en uiterst belangryke procédé dan dat
van de ander. Maar ten slotte resul
teerde een geheel, dat aesthetische en
artistieke bevrediging schenkt.
Moge deze loffelijke opzet slagen!
Wij zijn benieuwd hoe de Leidenaars
hieropreageren.
Zullen zjj eindelyk ^de gelegenheid
aangrypen, om uitingen van grote
schoonheid binnen hun woningen te
brengen?
Of zal 't weer by 't oude blijven
En bovendien zyn. wy benieuwd naar
de in volgende jaren nog komende
serle's.
Mendelssohn-herdenking
Rott. Philh. Orkest
Leerzame avond voor K. en O. leden.
4 November was 't 100'jaar geleden,
dat de met veelzydig talent gezegende
Felix Mendelssohp Bartholdy overleed.
Daarom was 't een voortreffelyke ge
dachte wan K en O. deze componist te
eren door middel van een concert van
•het Rott. Philh. Orkest.
Het stond ditmaal onder directie van
Piet van Mever, die Mendelssohn her
dacht met een levensschets en een te
langdurige bespreking van de deze avond
te spelen werken, t.w. de onweerspre-
kelyk geniale Midzomernachtsdroom-
muzlek, met de Ouverture'en het Scher»-
zo als hoogtepunten, het van eeuwig
heidswaarde doortrokken Vioolconcert
en de Vierde Symphonle.
Een voornamere keuze uit 'zijn wérk,
dat zeker niet altijd op gelijke hoogte
stond, konden wy ons nauwelyksden
ken.
Wederom kwamen wy tot de conclu
sie, dat Mendelssohn met de op zulk
een ontstellend jeugdige leeftijd ge
schreven Ouverture, de „grote worp"
van zyn leven heeft gedaan.
Na. '.t vele, dat over zijn composities
gezegd werd, bepalen wy ons kort tot
de uitvoering.
Deze was in menig'opzicht een zeer
verzorgde, getuigend van een warme
liefde voor de verheffende compositie's,
waarvan ook de geest voor een groot
deel benaderd werd.
Wy kwamen daardoor voor de zoveel
ste maal onder de indruk van de per
fectie van Mendelssohn's componeer-
trant, van zyn gedistingueerde geest,
zyn nobele Smaak en spirituele intel
ligentie.
Orkest zowel als dirigent spanden
zich geiykeiyk in Mendelssohn de hem
toekomende hulde te brengen, niet
steeds met 't hoogste resultqnt. maar
toch zó, dat 't merendeels in harmonie
was met de naam Felix, d.w.z. „geluk-
klHet orkestlid. de violist Anton Brill
solieerde in het beroemde vioolconcert.
Al spoedig wist hy zfch boven een ze
kere nervositeit uit te werken, zodat
ten slotté, ondersteund door een fraai
instrument en een sonpre toon. een zeer
verdiensteiyke vertolking ontstoiid,
waarin echter de poëtische innigheid
hoger opgevoerd had kunnen zijn, zon
der dat gevaar zou hebben bestaan, de
grens der overgevoeligheid te passeren.
De dank van het auditorium, dat op
deze wyze zeker Mendelssohn's persoon-
ïykheid hoog heeft leren schatten, ge
tuigde van grote waardering.
En de nog steeds verwarmende in
vloed van zyn veredelende muziek is
ons deze avond ,héél naby geweest
H.
Ook in Duitsland gaf zij
mensen aan.
De afd. Amsterdam van de P.R.A.,
heeft de 25-j. Martha K. uit Amster
dam gearresteerd. Deze jonge vrouw
wordt er van beschuldigd in de herfst
van 1942 sabotagehandelingcn en il
legale acties op de Hollandia-fabriek
te Amsterdam verraden te hebben.
KorJ na de bevrijding was zü al eer
der «gearresteerd geweest. Zjj verbleef
toen jn Duitsland, waar zij met zwa:
re brandwonden in een ziekenhuis
was opgenomen. Bij een verhoor door
de P.O.D. verklaarde Martha de
brandwonden te hebben opgelopen
by martelingen, door de S.D. in 1942
op haar toegepast ten einde haar te
pressen tot verraad. De vrouw werd
weer vrijgelaten, maar de P.R'.A. liet
de zaak niet los. Toen bleek, dat het
gehele verhaal gelogen was, volgde
opnieuw arrestatie.
Trianon-theater Ook met „Maria
Candelaria" heeft de jonge Mexicaanse
filmindustrie niet bewezen, zich boven
eerj bepaald niveau te kunnen verheffen.
Ofschoon 'fotografisch hier en daér ver
rassend goed werk te zien is. doet de
film, evenals het .trieste verhaal, nogal
primitief aan. Er zit weinig vaart in,
de vele uitstekende close-ups bijv. ver
liezen juist door hun duur, veel van hun
waarde. De ellende, die Maria Cande
laria (overigens voortreffelijk gespeeld
door Dolores del Rio) en haar verloof"
de te doorstaan hebben, maakt in onze
nuchtere ogen wel een wat erg opgë-
schroefde indruk. De moeilijke hoofd
rollen wordeh echter prachtig vertolkt.
Ljixor Wanneer de bioscoopbezoe
ker zich voorneemt eens van een detec
tivefilm te gaan genieten pleegt hy zich
te prepareren op een soort sensatie- en
huiverstof, die hem de koude rillingen
over de rug. jaagt, een in griezelband ge
boden verhaal met uiterlijk mooie doch
innerlyk meestal dubieuze vrouwen, met
revolverhelden en stuntelige politieman
nen. piet een stoere „he-man" als al
machtige detective en een ontknoping
als een dpnderbui op een koele lente
nacht.
Misschien zal deze bioscoopbezoeker
teleurgesteld dit theater verlaten als hy
zich heeft laten verleiden de film ..In
specteur Stoed.er" te gaan zien. Voor ons
echter betekende deze film een vérade-
ming
Wij worden niet overstroomd met
Zwitserse films, zelden zelfs 'krijgen wy
een rolprent uit de Alpen te bewonde
ren Na het zien van deze film hebben
wij recht met grote verwachtingen nög-
maals een Zwitserse film te gaan ?ien.
Een niet ongecompliceerd verhaal
Overdracht van 14 iynen
uit Japan
PRINSES RE'C.ENTES ONDER DE
AANWEZIGEN.
14 urnen met de as van in Japanse
kampen omgekomen Nederlandse mili
tairen zyn gistermiddag in de aula van
de Nieuwe Oosterbegraafplaats te Am
sterdam overgedragen aan het Nederl.
Rode Kruis. Zij zullen thans aan de
familieleden worden gegeven.
Vele burgerlijke en militaire autori-
teiten hadden zich reeds in de aula ver-
j zameld, toen de - Prinses-Regentes, ver-
j gezeld door haar secretaresse, mej. mr
H A. Sneller en H.M.'s adjudant de
Luit, ter zee le klasse H. A. W. Goós-
I sens, op de begraafplaats arriveerde.
1 Namens dé minister van m^rin" sprak
de Commandant der Zeemacht, de
schout bij nacht J. J. L, Willinge, na-
mens de minister van Overzeese Ge-
biedsdelen de oud-commandant van het
Kon. Ned.-Ind Leger Luit-Gen. Van
Oyen en namens het. Rode Kruis de
generaal-majoor dr. F. Daubantpn.
wordt ons voorgezet, maar de wyze van
behandeling is rustig en veel aanvaard
baarder dan wy van Amerikaanse detec
tivefilms gétyoon zijn. Over de Inhoud
willen wij met geen woord reppen. Ieder
woord betekent het verklappen van wat
men slechts uit de fijm zelf mag* te
weten komen. De sfêer van de lUm
maakt, dat wy foutjes en toevallighe
den gaarne vergeven.
Prima werk van de regisseur Leopold
Lindtbey, uitstekend spel van de zeer
menselijke pblftie-inspecteur Stoeder
(Héinnch Gretler). Dikwyis zeer mooie
natuuropnamen en over het algemeen
een geslaagde fotografische techniek.
Lido De bekende filmster Dolores
del Rio en Pedro Azmendariz vertolken
deze week de hoofdrol in de rfilm ..De
wilde bloem". Als een mooie, rijke jonge
dochter van een myneigenaar breekt zy
vele harten van de om haar heen zwer
vende jonge mannen, Om hi^r een ein
de aan te maken wordt rij' uitgehuwe
lijkt aan een jongeman, waarin zij geen
zin heeft. By een ontploffing in een
v$n dé mijnen, wordt zy tegen dé woe
dende menigte in bescherming genomen
door Richardo, waarop zij verliefd wordt,
bij *n ontmoeting wordt deze door haar
vader - na 'n heftige ruzie thuis - het
land uitgejaagd. In zyn kamp ontvangt
hy een brief van haar, waarin zy hem
verzoekt om by haar te komen. Het on
derhoud wordt wederom door haar va
der verstoord, met als resultaat dat bei
den het huis verlaten met het plan t%
gaan trouwen, Op het moment, dat het
huwelyk zal worden voltrokken wordt
haar geliefde door haar vader doodge
schoten. Deze wordt ter dood veroor
deeld, de verdediger probeert hem ech
ter te redden, door haar een valse ge
tuigend te laten afleggen. Juist als zy
op het punt staat dit te doen. pleegt
haar vader zelfmoord. Als zij naar huis
terugkeert, rest haar alleen nog de her
innering aan de man, die rij zo zeer
heeft lief gehad.
Casino In de film „De witte wals"
heeft de regisseur Jean Stelli een milieu
gevonden, dat zich bij uitstek leent voor
ontplooiing van de wat zwierige, arti
stieke, heetgebakerde en toch. gevoelige
Franse karaktertrekken. Een jong com
ponist vertrekt met een longaandoening
naar de Alpen, om genezing te vinden,
in Parys zijn verloofde, een medische
studente, achterlatend. In de bergen
ontmoet hy een ten dode opgesohreven
meisje, dat met hem het conservatorium
heeft bezocht, en deze ontmoeting be
tekent van haar kant een onmidcle^'jk
opvlammende liefde, die hy, haar lot
kennend, niet wil afwijzen. Het daaruit
voortvloeiend conflict met zyn ook naar
de bergen komend,e verloofde vindt e*n
uiteindelijke oplossing op het moment
waarop hij, voor enige dagen erug in
Parys, zyn studie bekroond ziet met de
Prix de Rome, hetzelfde moment waar
op het reddeloze meisje aan haar riekte
bezwykt. Een niet origineel gegeven,
niet overal foutloos uitgebeeld, doch
toch" een boeiende film vormend, waa: -
in het muzikale element een belang.uk
en zeer goede rol speelt.
Rex „Oproer in de gevangenis" be
hoeft te nauwernood explicatie van de
inhoud. Het verhaal handelt over 3000
man in een gevangenis, die pf&nncn be
ramen om uit te breken. De geestelyke
verzorger der gevangenen speelt In het»
voorkomen van deze uitbreekpoging een
grote rol* evenals een der gevangenen,
die uiteindelijk niet bereid is het plan
te helpen uitvoeren ten koste van rijn
eer. Zyn Ingrijpen, waardoor de opstand
wordt bedwangen, heeft rijn invryheid-
stelling ten gevolge.
Een film waarin de nodige sensatie
niet ontbreekt.
Zy is in 1942 door de S.D. in verband
met een kwestie naar de Euterpestraat
overgebracht.
ZIJ WEES SCHULDIGEN AAN.
Tydeys haar verhoor kwam het ge
sprek op de Hollandia-fabrieken. waar
Martha in begin 1942 ontslagen was.
zy vertejde aan de S.D., dat op deze
fabriek, waar hoofdzakelijk Joden werk
ten, het werk- werd gesaboteerd. Ook
zouden illegale blaadjes de ronde doen.
Het gevolg van dit verraad was, dat in
November 1942 de Hollandia-fabriek
door de S.D. werd omsingeld en het
voltallige personeel, op enkele niet-Jo-
den na, gearresteerd en naar de Euter
pestraat overgebracht. Het betrof -hier
ongeveer 450 Joden. In dë EuterpesWaat
moesten deze een luikje passeren, waar
achter Martha stond, die zes personen
aanwees als schuldigen aan het vfer-
spreiden van illegale lectuur. Deze zes
mensen zijn voor 'het Duitse Kriegsge-
richt gebracht, waarby Martha als
kroongetuige optrad.. Zes doodvonnissen
werden geveld, waarvan twee uitgevoerd.
MASSA-ARRESTATIE.
0 Intussen hadden de Duitselrs in do
nacht, volgende op de omsingeling
van de Hollandia-fabriek, de familie
leden van alle gearresteerden opge
haald, waardoor het aantal slacht
offers tot 15Q0 steeg. Zy werden naar
Duitse concentratiekampen gedepor
teerd. Het grootste deel is om het le
ven gekome^.
Mactha, die niet in Nederldnd durf
de blijven, werd te werk gesteld by een
Duitse dokter in Duitsland. Na veertien
dagen werd zy door de dokter ontsla
gen, omdat zij diefstal ln zyn huis had
gepleegd. Zy kwam nu in een gezin,
waarvan de man by de Flak-batterij
in de buurt, diende.
leidende politici in
sovjet-zone gearresteerd.
Naar de Duitsa persdienst ln de'Britst
zone meldt, hebben de Sovjetrusslschc
autoriteiten weken geleden gedurende
een -grote nachtelijke razzia te Goeriitz
by de Poolse grens leidende politici van
dé liberaal-cjemocratische party, de
Christelyk-democratische Unip en de
onder Sovjetrussische bescherming
staande socialistische aenheidsnarty ge
arresteerd-
De woningen van 1e gearresteerden
die .P'Oltiokc inlir'-t. 1 rn aan de Wes-
teiyke zones zuhn h'b' --n verfttrekt
werden grondig doorzocht en verzege»d.
amerika staat de invoer van
vlees uit nederland toe.
Het Amerikaanse Departement van
Landbouw ls voornemens de regejingen
voor -zyn vleeskeuringsdienst te würi-
gen door een ïyst* samen te stellen van
landen, waaruit vlees qp vleesproduc
ten in de V.S. mogen worden inge
voerd. Op deze lijst zullen o.m. België,
Nederland, Luxemburg en Zwitserland
doorkomen. Het departement heeft als
voornaamste voorwaarde bepaald' dat-
de vleeskeuringsdienst in het exporte
rende land werkt volgens dezelfde nor
men en met dezelfde grondigheid als
de Amerikaanse vleeskeuringsdienst,
Krachtens de bestaande wetteiyke be
palingen ls de invoer in de V.S. verbo
den van vers of bevroren vlees uit de
landen, waar mond- en klauwzeer en
andere ernstige ziekten heersen. De in
voer van geconserveerd of hygiënisch
bewerkt vlees, zal uit alle op de lyst
voorkomende landen zyn toegestaan.
Militaire auto door trein
gegrepen.
Een dode 'ert een zwaar gewonde.
Gistermiddag Is op een onbewaakte
overweg in de spoorlijn HaarlemLei
den onder Woestduin een militaire
vrachtauto gegrepen door de electrische
trein uit Amsterdam. Voor zover be
kend bevonden zic-h ine personen
auto Eén daarvan -verd gedood <-en
andere' zwaar gewond de derde ilcht
gewond. Door de op de lin liggende
wi akstukken moesten de iiri Leiden ko-
nunde treinen enige fciid over verkeerd
i spoor geleld worden
Nader vernemen wii. Üat de milithir.
die om 't leven kwam. de 29-j. sergeant-
ma.ioor Lous uit Geldernialsen is. De
lev/ondc is soldkai J C. W. Bakker uit
Amersfoort. Dien® toestand, is niet zo
Verdere beperking
Amerikaanse invoer zaaigoed
en bloembollen?
Het Amerikaanse departement van
Landbouw zal te- beginnen op 18 No
vember a,s, „hearings" houden ten
einde eventuele verdere beperkingen
van de invoer van zaaigoed en bloem
bollen te overwegen.
Vele tuinierclubs in de V. S. hebben
reeds te kennen gegeven, d^t zy ge
kant zyn tegen maatregelen van te be
perkende - aard. Andere zenden verte
genwoordigers naar de „hearing" om
hun standpunt uiteen te zetten. De
Amerikaanse tüinlieden zyn over het
algemeen voor de régelingen, cfle nood-
zakelyk zijn voor het controleren van
plantenziekten, doch zy zyn de mening,
toegedaan, dat een voldoende controle
kan worden uitgeoefend, zonder «lat
hen de gelegenheid behoeft te worden
ontnomen om Variëteiten van sierplan
ten en bloembollen uit het buitenland
te verkrijgen.
Nederland heeft naar de hearings
twee van zyn bekendste geleerden op
het gebied van plantenziekten, dr. t). J.
Briejer en B, J. Hërmans, gezonden, die
zullen aantonen op welk hoog peil de
contröle van plantenziekten in Neder
land staat. Als vertegenwoordiger van
de Nederlandse vereniging van planten-
exporteurs is de heer H. G. Dekens te
Washington gearriveerd, terwyi ook
vertegenwoordigers van Nederlandse
bloembollenkwekers de hearings zullen
bywonen.
ernstig als aanvankeiykgevreesd werd.
De adjudant W. Verschagen uit Den Haag
I is er met zeer lichte verwondingen af
gekomen.
THUISKOMEN.
De grote trek zit ons in het bloeC
Wy willen er op uit en wij' willen et
van door. Het avontuur lokt ons: iets
anders te zien en te doen en te bele
ven, dat alles heeft veleJevens van
deze jaren vervuld. Het traditionele en
conventionele van zo menig huis is
hun te eng en te duf geworden, het be
nepen en klemburgerlyk gedoe hangt
hun ellenlang dè keel uit.
Doóh ergens in deze wereld moet ons
tehuis zyn. Als wy het niet vinden, dan
maken wij'het. Geen droever leegheid is
er dan die van de" kosmopoliet, die het
met hotels moet doen.
Thuiskomen. Ja, in zo'n woord rit een
magnetische kracht. Hoe interessant
het leven ook moge zijn, hoe bont en
verlokkend het buitenshuis ook moge
wezen, qjk mens beleeft weer de zin en
betekenis van het thuiskomen.
Hoe wonderiyk kan dit zijn! Na een
reis of na een operatie; na jaren om
zwerving door deze wer^d of na geï-
vangenis. En dan is thuiskomen
een guden woord, er is niets beters
dan dat! Want daar is het leven echt,
ontdaan van alle zotte schijn en malle
vertoning, los van gemaakt gedoe en
aangeleerde conventie.
Ook al valt het vaak tegen, ook al
mist' menig huis de eerste elementen
van een tehuis, ook al worden wij zo
vaak teleurgesteld (en deze gevallen
zyn niet denkbeeldig!), dan nog vra
gen en verlangen wij' naar dat werke-
ïyk thuiskomen.
In de gelykenis van de verloren zoon
staat een woord, dat ons hierin wel by-
zonder helpen kap op weg naar ons te-
huls. Er staat dat hy tot zichzelf kwam.
Na zeer lange jaren kan dat soms ge
beuren, als een arm schepsel #staat te
staren -naar de volle varkensvoerbak
ken, dan volgt er het ontwaken. En
het gevolg van deze ontdekking is de
alleenspraak: ik zal opstaan en.tot myn
vader gaan. en dan komt hij waar
achtig thuis.
Als wij zo de mensen aankyken, kun
nen wy dé vraag stellen: gaan nu al die
mensen van huis of naqr huis? Wat is
die mensengang vol drukte en druk-
makery in deze wonderiyke wereld?
Van huis, naar hul§, elke dag weer,
'en waar loopt dat op uit? Komt er
of Is er al dat moment van: nu weet
ik waar ik ben en hoe ik'er aan toe ben?
Thuis. Daar kunnen wij zyn zoals wy
zyn. Wat kan een mens daar diep en
intens naar verlangen, zonder ons
mooier of leiyker, interessanter of ge
wiekster voor te doen dan wy zyn.
God wil ons tot een Tehuis wezen;
God .is ons tehuis, bij Hem kunnen wy
zyn wat wij in werkelijkheid zyn* Voor
God komen wij waarachtig tot onszelf.
En God wil niets liever, dan dat wy
thuiskomeh.
Wat in aardse betekenis de zin en
strekking is.van elk mensenleven, dat
hy thuiskomt in zijn eigen levensmilieu,
dat is een afglans van een§reel dieper
heeriykheid; God wil dat wij thuisko
men. by Hem komen, tot Hem komen,
tot Hem de toevlucht nemen om het te
gendeel te verstaan van wat een verlo
ren zoon of dochter wezen'zou.
W. H. K.
Deze luisterde iedere avond thuis
naar de Engelse zender en gaf de be
richten dan aan zyn kameraden door.
Toen Martha hier achterkwam, ver
raadde zy haar gastheer aan dc S.D.
in Duitsland.
wraak.
zy moestopnieuw van betrekking
veranderen en in lfet hotel, waar zy
als werkmeisje werd aangesteld, lekte
haar verraad uit. Toen zij eens met
een teil kokend water bp_.de schouders
de trap afliep, liet een van haar colle
ga's haar struikelen, waardoor zy van
de trap viel en het kokende water over
het lichaam kreeg.
Dit heeft de brandwonden veroor
zaakt, waarvan zy na de bevrijding
vertelde, dat de martelingen door de
S.D. met onder stroom staande ijze
ren ringen om haar lichaam dé oor
zaak waren.
Tenlastelegging
ir. J. J. Valkenburg.
TRACHTTE HET ONDERWIJS IN
NAT.-SOC. GEEST TE HERVORMEN.
A.s. Dinsdag zal ir. J. J. Valkenburg,
die fn do bezettings'tyd een voor
aanstaande figuur in de nationaal-
socialisllsohe beweging is gewccsi en
ln zyn kwaliteit als-leraar der Gcm.
H.B.S. te dezer stede niét ge
schroomd heeft tydens de lessen
van deze school propaganda voor de
door hem voorgestane beginselen te
maken, voor het Lcids Tribunaal te-
- recht staan. Daarnaast heeft ir.
Valkenburg geruime tyd de functie
van politiek inspecteur van het Ned.
onderwijs bekleed, terwyl liy ook is
opgetreden als vertegenwoordiger
van het opvoedersgildc van <jlb N.S.
B. in Zuid-Holland.
Aan ir. Valkenburg, die thans jn het
kamp te Laren is gedetineerd; is o.m.
ten laste gelegd het lidmaatschap van
de NS.B het optreden als plv. kring-
vormingslelder en als districtsvertegen
woordiger van het opvoedersgilde der
N.S.B., voor wqjk gilde hy ook een ra
dio-réde heeft gehouden, het lidmaat
schap van de Germaanse S.S., het ver
lenen van medewerking aan het nat.-
soc. weekblad- „Opvoeding in volkse
geest" en het bywonen van vergaderip
gen van de N.SB. en de Germaanse
S.S, Voorts zou verdachte zijn méde-
werking hebben verleend om het Ned.
onderwys in nat.-soc. geest te hervor
men, zou hij tydens de lessen op de
Gem. H.B.S, N.SB.-propaganda hebben
gemaakt en heeft hy in Januari 1941
aan p. A. van Rossum, die door de
rykscomihissaris was belast 'met het
toezicht op Ned. scholen, geschreven
„dat de leraren Perdeck. Wichers en De
Ru aan de Gem. H.B.S. te dezer stede
voortgingen hun propaganda ten gun
ste van Engeland te bedrijven en dat
de directeur van deze school een slap
type was, -die volkomen aan hun kant
stond". Verder heeft verdachte zich in
1941 by een lid van de S.D. beklaagd
over de politieke houding van de* direc
teur der H.B.S., dr. J. D. Boks en over
de hetZe, welke volgens hem óp deze
LEIDSE SCHOUWBURG
N.A.TU. ÉÉN-ACTER-TOURNOOL
Gisteravond, op de tweede avohd van
het'één-acter-tour^ooi, door de N*A.T.U.
georganiseerd, versóhilde het totale
beeld weinig van de eerste avond.
Aangevangen werd met een vlotte op
voering door het- Leids Studenten-To
neel van een geslaagde „sketch" van
O'Neill „Waar het kruis staat", vol ac
tie en beweging. Vooral de zoon was
keurig op dreef., Jammer, dat hy aan
vankeiyk te veel „ratelde". Dan volgden
twee zeer zwakke stukken, n.l. „God
schiep de zee, de .Nederlanders schiepen
de dijken" en „Gas", beide van goedkope
melo-dramatiek, resp. door „De Stalen
Band" en „Sempre Avanti" zwak ge
speeld.
Tot slot kwam Heyermans' „Nuftimer
Tachtig", dat. al is het ontegenzeggelijk
verouderd .toch toneel is gebleven. De
Arbeiders-Toneelvereniging Voorschoten
had,vgezien de beschikbare krachten, te
hoog gegrepen. m.
kleed, ln welke kwaliteit hy veelvuldig
in nat.-soc. zin gestelde rapporten heeft
opgemaakt, ln verband waarmede en
kele leraren zyn ontslagen. In geiyke
functie heeft* hy verder nog gerappor
teerd,: dat een twintigtal leerlingen van
de Chr. H.B.S. te dezer stede zich op
14 Mei 1941 in rouwkleding had ge
kleed en dat leerlingen van de gem.
HBS. en de Chr H.B.S. alhier zich
tooiden met oranlestrikjesenKoningin-
nejtopjes. Ten slotte heeft verdachte
omstreeks November 1941 aan de afd.
Leideii van de N.S.D A.P. gerapporteerd'
dat de thans overleden ir. F. H. E. Gul-
pro-Oranje was.
Als getuigen zijn in deze zaak door
het Tribunaal gedagvaard de heren dr.
J. D Boks, A. van Vianen, J. v. d "Berg,
de voormalig secretaris-generaa! van
het departement van Opvoeding W§-
tenschaD ep Cultuur, prof. t van nim
en de voormalige korpschef van p^-^e,
U. K L Hoffmann Mr. F. K. Rer;-m-
bach de Haan zal als verdediger in de
ze zaak optreden.
GESTOLEN waar.
Ambtenaren van de Prysbeheersing
troffey in een woning aan dé' Kraaler-
straat wol aan. die daar ten verkoop
uc \vcnvc vui^cüo iiciii
school tegen de bezattende macht .werd I ,V0PT?{lï]^1(:en Jas'
gevoerd en heeft hij aan dc S.D een hpr nnrtpr*
etsplaat doen toekomen, wplke een leer
ling van de HB S. had vervaardigd en
die de beeltenis van Prinses Juliana
droeg. Op grond hiervan is dr .Boks
door de" S.D, ter verantwoording geroe
pen en op 3 December 1941 gearresteerd
en gedurende en he i,üd geïnterneerd.
Vanaf begin '943 he«ff "erdachte ook
enige tyd de fun "tie van politiek In
specteur van bet. Ned. onderwijs be-
Uit het onderzoek Iwam vast te staan
dat deze wol afkomstig was van dief
stal in een Leidse fabriek.1
Na telefonisch ingeroepen assistentie
konden twee bewoners naar het bureau
vaen de Prijsbehéersing worden """er-
gebracht, waar het verhoor leidrl toe
éen bekentenis.
De burgemeester zal Mabnda, 17
Nov "an 5—3 spreekuur houden ui-
plaats van op Woensdag. 1Q Nov.
