Prinselijk Paar op Walcheren's boomplantdag
STADSNIEUWS
RECHTZAKEN
Laatste Berichten
Radio-programma
Contact-avond
Band Nederland-België
„Zon gaat op over
Zeeland's tuin".
Per speciale trein kwamen vanmor
gen de Prinses-Regentes, Prins Bern-
hard, tal van ministers, buitenlandse
en binnenlandse diplomaten naar
het eiland Walcheren, om aan de
herplanting van deze grijze vlakte
die eens „Zeeland's tuin" heette, een
begin te maken.
„Ik worstel en kom boven" is het bo-
mendevies van de verheugde Zeeu
wen, die voor deze dag een kleine
woordspeling op hun beroemde slag
zin maakten. Zij geven op allerlei
wijzen uiting aan hun blijdschap!
Een der weinige thans leverde bomen
op het eiland, droeg gisteravond dui
zenden lampjes, als even zovele lich
tende vruchten. Vanmorgen zongen 1000
kinderen blijde liederen onder deze
boom, en zo werd de grote dag voor
Walcheren; met zijn vele vlaggende
steden en dorpen, ingeluid.
Het Prinselijk paar en de hoge auto
riteiten werden in de sn-^
welkom geheten door de leden van het
dagelijks bestuur van de „Stichting
Nieuw Walcheren". Kort na aankomst
te Vlissingen begaf het hoge gezelschap
zich, onder luide toejuichingen van de
Zeeuwse bevolking naar de St. Jacobs-
kerk in de eveneens versierde en vlag
gende Scheldest-ad. Daar was het eer
ste punt van samenkomst tot overden
king en bezinning bij de gebeurtenis,
die het begin var nieuw groen leven
op Walcheren zal zijn, In de kerk voer
den twee predikanten en een pastoor
het woord. Ds. Hartjes sprak in het
Frans en wees erop, dat Walcheren
moest sterven, om uiteindelijk te kun
nen leven. „Vandaag eclïter", aldus ds.
Hartjes, „gaat de zon weer op over het
eiland, dank zij de hulp van buiten".
Pastoor H. Snel herdacht de velen, die
hun leven voor de vrijheid geofferd
hebben.
Ds. L. J. C. Visbeek, ging in op het
rijke symbool van de boom.
Bij deze plechtige opening van de
boomplantdag waren om. aanwezig:
De minister-president van Groot-
Brlttannië, mr. Clement Attlee en me
vrouw Attlee; dr. L. J. M. Beel: sir
Neville Bland, Brits ambassadeur in
Nederland; de minister mr. C. G. W.
H. baron van Boet-zelaer van Oosterhout
minister van buitenlandse zaken,
mr. dr. P. J. Witteman, minister van
Binnenlandse zaken, L. Neher, minister
van Wederopbouw en Volkshuis
vesting en S. L. Manshólt, minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning; Jean Rivière, Frans ambassa
deur in Nederland; Leon C. Nemry,
Belgisch ambassadeur in Nederland: P.
Dupuy, Canadees gezant in Mederland;
Jens Bull, Noors gezant in Nederland;
J, Moste, oud-minister van België; R.
A. B. Brooks, luitenant-generaal bij dé*
Britse marine; luitenant-admiraal C.
E. L. Helfrich, opperbevelhebber Ned.
Zeestrydkrachten; Ir. F. G. den Hollan
der, president-directeur van de Neder
landse Spoorwegen, prof. Ir. P. Ph.
Jansen, leider droogmaking Walcheren,
jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford, com
missaris der Koningin iji Zeeland en J.
L, Verhagen, voorzitter Stichting Nieuw
Walcheren.
Na de dienst begaf het gezelschap
zich naar het Bellamypark, waar de
plechtige herbepianting, gewijd, aan de
nagedachtenis van Franse, Nederlandse
en andere geallieerde militairen, ver
zetstrijders en burgers op Walcheren,
begon.
Leidse Schouwburg
lste ABONNEMENTSVOORSTELLING
„De geborduurde bal".
De eerste abonnementsvoorstelling is
ongetwijfeld een interessant experiment
geweest. Zeer interessant, maar of de
voorstelling ten slotte toch geheel heeft
voldaan? Daaraan twijfelen we ernstig.
Gebracht werd een Chinees blijspel,
dat werkelijk ook volgens Chinese ritus
wordt gespeeld. Alles geschiedt bij open
doek; de inspeciënt zet neer, wat nodig
is en dat is uiterst weinig, waar vrij
wel ieder gebeuren voor het ferootste
deel gesymboliseerd wordt! reikt over,
wat vereist wordt en neemt het weer
terug etc. Eet' zelfs rustig zijn rijst. Het
is het meest simplistische toneel, dat
denkbaar is. Te meer, daar de spelers
ook niet altijd in hun rol blyven, er
soms eenvoudig uitstappen en weer ge
woon zichzelf zijnAlles voor de
ogen der toeschouwers.
De regisseur geeft op Chinees extra-
vormelijkewijze telkens vooraf een be
spiegelende, ietwat naar het wijsgerige
overhellende wijze een toelichting., stelt
de spelers voor aan het publiek. Dat
was geestig cn amusant.
Het is nieuw en interessant!
De enige voorstelling in deze trant in
Leiden hoewel heel wat minder ver
doorgevoerd was jaren terug de op
voering van „De gele mantel" met Tilly
Lus In de hoofdrol.
Juist omdat alles zo heel eenvoudig
wordt gehouden, moet het gegeven des
te meer spreken tot het gemoed. Ver
waarlozing van enkele factoren Jjrengt
immers automatisch mee de eis van in
tensivering van andere.
Daaraan voldoet o.l. ,De geborduurde
bal" niet volledig. Haar voortrollen
langs de levensbaan, het liggen in rust
in een kuiltje, het geeft niet die in-
houdssensatie, die men wel zou wensen.
Is men uitgekeken, op het nieuwe
in wezen zo oude. dan is er niet een
tekst, die volledig boeit, daar deze in
zijn simplistische opzet geen verrassin
gen biédt, integendeel tevoren is aan te
voelen.
Zo doende wordt het slot- minder
br° 'en.l en Iwft monotoon zelfs.
Het gegeven? Het leven yan Parel-
stroom, die de keus van haar hart volgt
door te huwen met een arbeider, dié
eerst officier en daarna zelfs koning
wordt, en na 18 jaren van scheiding .de
vruchten plukt van haar onverwoest
bare liefde
De vertolking was prima. Het Am
sterdams Toneelgezelschap had zich
onder knappe regie van Defresne ge-
7 heel aangepast aan het experiment en
vele beste krachten ingezet. Zo Louis
Saaiborn als de eerste-minister. Frits
van Dijk als de regisseur aparte hul
de! Hetty Beck als echtgenote, Fio-
let en Louis van Gasteren als schoon
zoons Vooral Parelstroom van Mies
Hagens werd goed getypeerd en ook Jo-
han Schmitz als tuinhian-koning dient
geprezen. Evenals de inspeciënt van Jo
Sternheim en de prinses van Jenny van
Maerlant.
Een lust voor het oog waren de costu.
mes t
In de pauze werd een man op het
toneel gehaald die men daar nooit
pleegt te zien en niet zien mag. want
dan hapert er Iets; de toneelmeester
Jan Hartwijk, die zijn 40-jarig jubileum
in dienst van de Schouwburg herdacht
heeft. Het is een war-me huldiging ge
worden voor de onzichtbare man, die
toch zoveel bijdraagt tot het succes van
lecjer stuk
Prof, mr. E. M. Meyers sprak namens
het Schouwburgbestuur, de heer Cron-
heim voor de N.A.T.U. en het Leids
Kunstcentrum, de heer De Wilde na
mens „L.itteris Sacrum" en K. en O., de
heer Boom namens „Nut en Vermaak";
allen deden hun woorden gepaard gaan
van geschenken in couvert, sigaren,
bloemen etc.
Ook de pachters der buffetten en de
„zwarte manner" en de suppoosten en
de h^?r Bik deden nog van hun belang-
ste11'"- blijken
De ubilaris dankt- met een kort
woor- Blijkbaar ietwat overbluft door
zoveel welsprekendheid. M.
Bazar Kinderhuis Voordorp
LEVENDIGE VRAAG BIJ BEPERKT
AANBOD.
Onder buitengewoon grote belangstel
ling is hedenochtend in het gebouw Ré-
hoboth aan het Rapenburg de twee
daagse bazar geopend ten bate van het
Kinderhuis Voordorp te Leiderdorp,
welk tehuis nu al zovele jaren wordt
geëxploiteerd door de diaconie der Ned.
Herv. gemeente te dezer stede. Met het
bestuur van Voordorp waren hier aan
wezig de burgemeestersvrouwe, mevr. J.
M. van Kinschot—Dorhout Mees, die
de plaats van haar echtgenoot, die
door ambtsbezigheden verhinderd was
aanwezig te zijn, innam, de voorzitter
en scriba van de kerkeraad der Ned.
Herv. Gemeente te dezer stede, de pre
dikanten Vossers en De Wit, de ver
tegenwoordiger van de Voogdijraad,
mr, H. R. Goudsmit en vele anderen.
De presidente van het damescomité,
mevr. mr. I. GeelkerkenBrusse, sprak
een inleidend woord, waarna de voor
zitter van Voordorp, dr. P M. de Plan-
que, de openingsrede hield, waarin hij
uiteenzette, dat de laatste balans van
het Kinderhuis een nadelig saldo van
f. 20.000 te zien gaf, hetgeen voor een
groot deel te wijten is aan de oorlogs
omstandigheden toen het meubilair
niet kon worden vernieuwd en ook 0e
hoogpoodzakelijke aanvulling van de
kinderkleding moest achterwege blij
ven, Vervolgens wees spr. op het barm-
hartigheidswerk, dat in Voordorp ge
schiedt, in welke inrichting nog altijd.
70 a 80 pupillen intern worden ver
pleegd, terwijl een gelijk aantal in de
externe verpleging is opgenomen. Hoe
wel met deze bazar wordt beoogd aan
de moeilijke financiële omstandigheden
het hoofd te bieden, heeft ook nog een
ander doel bij de organisatie ervan
voorgezeten, n.l. het wekken van sym
pathie voor deze zo nuttige instelling.
Woorden van grete dank richtte dr.
De Planque hierna tot het damescomité
en in het bijzonder tot de dames Sprui-
tenburg en Questroo, die het initiatief
tot het houden van deze bazar hebben
genomen. Daarnaast zwaaide spr. ook
lof toe aan de heren Kruider, Kool,
Questroo, Eikerbout en Spruitenburg en
aan de vele- firma's en particulieren,
die het -mogelijk hebben gemaakt, dat
deze bazar zulk een goed figuur maakt.
Met de wens uit te spreken voor het
welslagen van de bazar, waardoor ook
de belangstelling van de Leidse Herv.
gemeente voor het werk van Voordorp
kan worden 'verlevendigd, verklaarde
spr. de bazar voor geopend
Hierna verspreidden de aanwezigen
zichover de bazar en •heerste er in
verschillende hoeken reeds een leven
dige handel, waarbij de „aandelen" tex
tiel sterk in de belangstelling stenden.
Daarnaast kwamen cok ruime kopen
tot stand ln de levensmiddelen- en de
aardewerkhoek terwijl ook de Voor
dorp-,.fondsen" willige aftrek vondep.
Ook de attractie-„aandelen" vonden
een gunstig onthaal. Hedenavond van
7 tot 10 uur en morgen van 1012,
van 25 en van 710 is de bazar nog j
geopend,
DE NEDERL. OPERA TE LEIDEN.
Onder auspiciën van het Academisch
Kunstcentrum,.
Het Leidsch Academisch Kunstcen
trum is er in geslaagd op 24 Nov. as.
Mozart's bekende opera Entführing. aus
dem Serail naar Leiden te brengen!
j Het meende trots alle moeilijkheden
1 daaraan verbonden, een opera-voorstel
ling te moeten organiseren. Ook aan de
dans zou het gaarne aandacht hebben
geschonken, maar waar geen beter bal
let aanwezig is dan het vorig seizoen,
dat niet heeft voldaan, is daarvan af
gezien.
De Nederl. Opera heeft zich vele op
offeringen getroost, om in onze Leidse
Schouwburg te kunnen optreden.
Slechts met grote technische wijzigin
gen in inrichting en aparte decors is
dit mogelijk geworden,
Gespeeld zal worden in nieuwe de
cors. ontworpen door Nico Wijnberg,
terwijl Willem van Otterlo de muzikale
leiding heeft, A. v. d Vies de mise-
en-scène verzorgt en Jan Engelman de
Nederl. vertaling, heeft geleverd.
De helft der plaatsen is gereserveerd
voor leden van het Acad. Kunstcen
trum. de andere helft heeft men ge
meend ter beschikking van het Leidse
publiek te moeten stellen, gezien het
unieke feit van een opera-voorstelling
te Leiden. Om dit te stimuleren wordt
verzocht zoveel mogelijk in avondtoilet
te verschijnen.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het doctoraal examen
Ned. Ind, recht: de heren W. J Dam-
brink (Amsterdam); W. J, Zijlstra
(Rijswijk Z.H.) en b. A. Schneiders
(Rottei-dam)aanvullend doctoraal ex
amen Ned Ind. recht: mej. J. M. Tu-
helaka (Wassenaar)taalkundig can-
didaatsexamen Indologie: de heren C.
J. A. Pangalila (Leiden)J. W. de Ja-
vger (Oosterwolde Fr.) en C. E. Etty
Amsterdam)doctoraal examen god
geleerdheid: de heer G. Snijders (Har
derwijk)
I
40-JARIG JUBILEUM.
Vrijdag a.s. hoopt de heer J. C. Gay-
kema. beambte der Amsterdamsche
Bank N.V, alhier en werkzaam in de
coupon, en safe-afdeling, zijn 40-jarig
jubileum te herdenken.
INAUGURELE ORATIES LEIDSE
UNIVERSITEIT.
Vrijdag 14 November a.s. des namid
dags ten 4 ure zal dr P. J. Gaillard,
benoemd tot gewoon hoogleraar in de
experimentele histologie ziin amb.. aan
vaarden met het uitspreken van een
inaugurele oratie in het groot-audito
rium van het Academiegebouw.
Hetzelfde zal geschieden op Vrijdag
21 November a.s. 'des namiddags ten 4
ure door mr. G. de Grooth, benoemd
tot gewoon hoogleraar in het. burgerlijk
recht. Vervolgens zal dr. S. Hofstra. bij-
-onder hoogleraar in de Afrik. Volken-"
kimde vanwege het L?lds Universiteits
fonds. zijn inaugurele oratie houden op
Vrijdag 28 November e.k., eveneens ten
4 ure.
DE PRESIDENTE: „ONZE JONGENS
BRACHTEN VEILIGHEID EN
RECHT".
In de geheel bezette foyer der Stads
gehoorzaal had de afdeling Leiden van
de Band Nederland-Indië gisteravond
een contactbijeenkomst belegd, welke
met een kort woord door de presidente,
mevr. H. M. MulderHennes, werd ge
opend en waarin spreekster er op wees,
dat de taak van onze jongens in Indië
sinds het optreden van de politionele
actie meer tot haar recht, is gekomen.
Toen op een gegeven moment het bevel
„voorwaarts'- klonk hebben 2Ij zich ge
voeld als brengers van veiligheid en
recht. In dit verband bracht spreekster
een eresaluut aan onze militairen in In
dië. die op zulk een treffende wijze de
naam van Nederland en de.eer van de
vlag hoog houden. Overal waar zij ver^
schijnen, neemt het leven wederom zijn
normaaj verloop. De politionele actie
heeft voor vele jongens échter ook een
minder aangenaam verloop gehad. Ve
len van hen zijn gesneuveld of gewond
en daarom wenste spreekster deze
avond ook niet in het teken van een
feestelijk samenzijn te plaatsen, maar
meer in het kader van een hartelijk
contact tussen hen. die vele verwanten
in Indië hebben.
Nadat enkele ogenblikken stilte in
acht waren genomen voor hen, die als
slachtoffer van hun plicht in Indië vie
len deed de secretaris, de heer K. Ce-
bol, enige mededelingen oVer de werk
zaamheden welke de Band in de afge
lopen weken heeft verricht. Speciaal
br acht hij hierbij onder de aandacht
de mogelijkheid van het éénmaal ver
zenden van een pakketje op de verjaar
dag van de militair, die momenteel in
Indië vertoeft en waarvoor inlichtingen
zijh te bekomen op het secretariaat van
de Band. Zoeterwoudseweg 2.
Vervolgens werd een film vertoond
over een reis per oceaanstomer van
Nederland naar Indië.
BONKAARTEN HALEN
Morgen wordt voortgang gemaakt
met de uitreiking van een nieuwe serie
bonkaarten, eventueel in combinatie met
schoenenbonnen en toeslagkaartjes voor
jonge en a.s. moeders, welke dus gelijk
tijdig met de bonkaarten kunnen wor
den afgehaald.
Voor een schoenenbon komen in aan
merking zij wier Tweede Distributie
stamkaart eindigt op éen 1 en die nog
bon 612 van het inlegvel bezitten, be
nevens kinderen, geboren in October of
November 1932 t/m '45 of kinderen, die
in October of November 1947 10 maan
den oud worden en nog in het bezit zijn
van bon 604 van het inlegvel.
Meegebracht moeten worden de stam
kaarten van alle gezinsleden, de oude
titelstroken met inwisselingsbon en
eventueel inlegvellen en controlekaart
van a.s. moeders.
Morgen azÜn de gezinnen aan de
beurt waarvan het hoofd een stam
kaartnummer heeft van 67,501 tot en
met 72,000.
P. J. GORDON HASSELBACtl t
In de ouderdom van 82 jaar is te
zijnen huize in Oegstgeest overleden
de heer P. J. Gordon Hasselbach, die
gedurende een groot aantal jaren mede
directeur was van het alhier gevestigde
bijkantoor van de N.V. Noordhollandsch
Landbouwcrediet. Na de omzetting van
het plaatselijk agentschap dezer instel
ling in een hoofdagentschap (op 1 Oc
tober 1904) werd de heer Has^ëlbach
tezamen met de heer Jungkerker be
noemd tot hoofdagent. Twee jaar latei-
volgde zijn aanstelling tot procuratie
houder en na de omzetting van hoofd
agentschap in bijkantoor zijn benoe
ming tot mede-directeur. In Mei 1931
werd hem pensioen verleend.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot vindt, morgenmiddag om halfdrie
plaats nabij het Groene Kerkje te
Oegstgeest.
Zwemmende Jeugd
Schoolwedstryderu in de Overdekte
geëindigd.
Ook de tweede dag der schoolwed-
stryden in de Overdekte is een volledig
succes geworden. Duidelijk is naar vo
ren gekomen, dat er onder de Leidse
schooljeugd krachten schuilen, die als
zij de zwemsport trouw blijven, in de
toekomst zeker van zich zullen doen
spreken.
Onder de aanwezigen bevonden zich
dr. Zijerveld, dir. van de G.GD., de
heer Vriend, ïnsp. van het Onderwijs
en de heer De Kort in zijn functie van
secretaris van de Centrale Ouderraad.
Nadat gisteren dus de le prijs, een me
daille, beschikbaar gesteld door het
Leidsch Dagblad en een wisselbeker
van de Ouderraad, gewonnen was door
de O.L. school aan de Zuidsingel, zijn
vanmorgen de wedstrijden voortgezet
(en beëindigd) met een ontmoeting
tussen de scholen voor het voortgezet
en middelbaar onderwijs. De uitslagen
werden:
Groep B, meisjes 11—13 jaar: 1. Gem.
Gymnasjum 180.8 pnt; 2. Openb, ULO,
208,2 pnt: 3. Chr. VGLO 220,3 pnt; 4.
Openb. VGLO, 227,5 pnt.
Groep B, jongens 11—13 jaar: 1.
Openb. ULO 165 8 pnt; 2. Ned. Herv.
ULO 166 pnt; 3. Chr. VGLO 186.4 pnt;
4. Gem. HBS 187.1 pnt: 5. Openb. VG
LO 187,4 pnt; 6. Gymnasium 201 pnt.
Groep C, meisjes 14—16 jaar: 1.
Openb. ULO 230,7 pnt; 2. Gymnasium
252.2 pnt; 3. Openb. VGLO 299,1 pnt;
4 Chr. VGLO 316,5 pnt.
Groep C, jongens 14—16 jaar: 1.
Openb. ULO 259,3 pnt; 2. Gem. HBS
288.6 pnt; 3 Ned. Herv. ULO 307,8 pnt;
4. Openb. VGLO 312.7 pnt; 5. Chr.
VGLO 369,9 pnt; 6. Gymnasium 434.6 p.
Groep D, jongens van 17 jaar en
ouder: 1. Gem. HBS 108 pnt; 2. Openb.
ULO 118,8 pnt: 3. Ned. Herv. ULO 120,1
punten.
BALDADIGE JEUGD.
Sinds enige tijd heeft de Jeugd weer
eev. nieuwe „sport" uitgevonden en wel
het z.gm. blaaspijpen. Een propje pa
pier en bleef het daar altijd nog
maar bij deponeert zij in een holle
pijp van waaruit het met kracht wordt
geblazen. Meestentijds is een dergelijk
„projectiel" dan gericht óp de argeloze
voorbijganger, fietser of automobilist.
Dat dit ogenschijnlijk ongevaarlijke
spelletje toch ook nog wel eens minder
aangename gevolgen kan hebben, on
dervond gisteren een broodbesteller van
de firma D. op de Nieuwe Rijn. Toen
de man op een gegeven moment zich
onder „vuur" zag genomen en- de
„blaaspijpenkanonnier" achterna zetté,
vertoonde zijn met brood beladen mo-
torcarriër de voor hem niet ^prettige
eigenschap er alleen van door te willen
gaan, met het gevolg, dat zij in het
water reed, waarbij 300 broden de „ver-
drinkkingsdood stierven". Een lelijk
schadepostje. waarvan onze blaaspijper
de schuld is
BURGEMEESTER VAN KINSCHOT
NAAR WALCHEREN.
De wethouders Van der Kwaak en
Menken vergezellen hem.
Hedenochtend in de vroegte zijn de
burgemeester, jhr. mr. F. H. van Kin
schot en de wethouders D. van der
Kwaak en S. Menken naar Zeeland
vertrokken, waar zij namens het Ge
meentebestuur de Boomplantdag op
Walcheren hebben bijgewoond.
C.H.U. OP EXCURSIE.
Men schrijft ons:
Een kleine groep van de C H. Kies
vereniging te Leiden, bracht een bezoek
aan het Stadhuis.
De chef v. d. Huishoudelijke Dienst
leidde het gezelschap rond vanaf de
kelder tót en met de daktuin.
De heer P. J, Lemair dankte na af
loop daarvoor de heer Bey.
Het ligt in het voornemen nog en
kele excursies te organiseren naar bij
zondere bezienswaardigheden hier ter
stede.
Leids Tribunaal.
Het Léids Tribunaal deed heden uit
spraak in de volèende zaken:
H. pet te Leiden, internering voor de
tijd van 3 jaar tot 11—5—'48. ontzetting
uit de beide kiesrechten, het dienen bij
de gewapende macht en het bekleden
van openbare ambten.
H. van Gorkum te Hazerswoude, in
ternering voor de tijd van 4 jaar tot
12—8—'49, ontzetting uit de beide kies
rechten. het dienen" bij de gewapende
macht en het bekleden van openbare
ambt-en.
A. v. d. Made te Leiden, Internering
voor de tijd van 4 jaar tot 96'49,
ontzetting uit de beide kiesrechten, het
dienen bij de gewapende macht en het
bekleden van openbare ambten.
J. Korbee te Noordwjjk, internering
voor'de tijd van 3 jaar en 9 maanden
tot 10—2'49, ontzetting uit de beide
kiesrechten, het dienen bij de gewapen-
dede macht en het bekleden van open
bare ambten.
L, Kuyper te Hillegom, internering
vóór de tijd van 4 jaar en 6 maanden,
tot 7—11—'49, ontzetting uit de beide
kiesrechten, het dienen bij de gewapen
de macht en het bekleden van open
bare ambten.
G. van Ommeren te Alphen a. d. Rijn,
Internering voor de tijd -van 4 jaar tot
27—9—'51, ontzetting uit de beide kies
rechten, het dienen bij de gewapende
macht en het bekleden van openbare
ambten.
Joh. van DurenDreef te Leiden, In
ternering voor de tijd van 2 jaar en 9
maanden tot 182—'49. ontzetting Uit
de beide kiesrechten.
Commandant wilde het hele
Gooi leeghalen!
„STOP MET DIE ONZIN,
VERDACHTE!"
Twee urnen had de eorpscomman-
dant der staatspolitie te Velsen, de
44-j. P. J. A. Spannenburg uit Drie
huis op de vensterbank van zijn werk
kamer staan. De urnen bevatten de
as van twee neergeschoten illegalen.
„Zo zal het elke terrorist gaan",
plaeht de commandant aan bezoekers
te zeggen.
Gisteren stond hij terecht voor het1
Amsterdamse Bijz. Gerechtshof.
„Ik zal niet rusten voor het hele Gooi
is leeggehaald", had S. gezegd. En vele
inwoners van Naarden en omgeving
hadden bemerkt, dat het hem ernst was
met deze woorden.
Evenals zovelen beriep S. zich nu op
de orders van superieuren. Zodra echter
een order van hem is uitgegaan schuift
hy de verantwoordelijkheid af op- zijn
ondergeschikten, die ziin orders heb
ben uitgevoerd.
Hierover ontstak de president in
woede: „Stop nou maar met die on
zin, verdachte beet hy S. toe
achter deze tafel zitten geen imbe
cielen.
Als commandant in Velsen heeft hij
manschappen geleverd voor de grote
razzia's in die stad op 26 November en
11 December 1943. Ook is hem ten laste
gelegd het verraden aan de Duitsers van
een 30-tal mensen, die zich uit angst
voor de razzia's in de kerk aan de Vel-
serduinweg hadden verstopt.
Dit laatste achtte de Procureur-Fis
caal, mr. J .Besier, niet wettig bewezen,
hoewei hij overtuigd is van de schuld
van S. in dit verraad. „Verdachte was"
aldus mr. Besier „commandant
der politie in een plaats, die o.m. door
haar geogra-phische ligging van groot
belang was voor de oorlogsvoering van
de vijand. Hii heeft dit ambt aanvaard
in een tijd. die élke inwoner van Velsen
en omgeving zich altijd zal blijven her
inneren door de en hiervoor bestaat
slechts een Duits woord „rücksichts-
lose" wijze, waarop de vijand en zijn
trawanten hier is opgetreden". Ten
minste zes mensen hebben door het op
treden van S. het leven verloren. Mr.
Besier eiste tegen hem 15 jaaf- gevan
genisstraf en ontzetting uit de beide
kiesrechten voor de duur van het
leven.
OUD-DIRECTEUR NED. BANK
VEROORDEELD.
Het Haarlemse Tribunaal heeft inza
ke mr. P. H. A. Bijleveld, wonende te
Heemstede, oud-directeur van de Ne
derlandse Bank gedurende de bezet
ting, die nauw samenwerkte met de be
zettingsautoriteiten en met Rost van
Tonningen, het volgende advies uitge
bracht: een jaar voorwaardelijke inter
nering, ontzetting uit de beide kies
rechten en verbeurdverklaring van zijn
vermogen tot een bedrag van f. 25.000.-.
ONDERZOEK NAAR VERKOREN'S
GEESTVERMOGENS.
Cornelis Verkoren uit Voorschoten
stond voor de Bijz. Raad van Cassatie
terecht wegens vérraad. Hij heeft om.
mensen aangegeven wegens belediging
van de „Führer", had verboden wapen
bezit e.d. en deed ook mede aan ar
restaties. Het Bjjz. Gerechtshof te
's-Gravenhage* veroordeelde hem tot de
doodstraf. De Procureur-Fisóaal con
cludeerde" tot een onderzoek naar de
geestvermogens. Uitspraak 24 Novem
ber.
ZIJ VERRIED HAAR EIGEN MAN!
10 Jaar gevangenisstraf met aftrek
werd door de advocaat-fiscaal wan de
Rotterdamse kamer van het Haagse
Bijz. Gerechtshof geëist tegen de 30-j.
vrouw H. C- Neleman uit Overschie, die
in April 1944 de Duitsers had medege
deeld dat haar man zich als Nederlands
militair niet voor de Duitse krijgsge
vangenschap had gemeld. Hij was toen
door de gruene polizei gearresteerd en
had enige tijd in kampen gevangen ge
zeten. De vrouw had daarna een „lie
derlijk" leven geleid.
Rep. actie op Zuid-Borneo
PARACHUTISTEN POOGDEN
OPSTAND TC FORCEREN.
Een officieel communiqué van dc
Ned.-Indische regering meldt, dat blij
kens verklaringen van een in Zuitl-
Borneo gevangen genomen parachu
tist een groep van 20 Republikeinse
parachutisten, onder leiding van ma
joor Raden Soeprapto en Kapitein
Soepardjo van de TNI op 12 October
j.l. in het landschap Kotawaringin op
Zuid-Borneo zou zijn uitgeworpen.
Deze groep zou in een Dakota met een
Amerikaans piloot zgn overgevlogen.
De parachutisten waren aanzienlijk
bewapend. Zij hadde;n de opdracht de
bevolking tot een opstand aan te zet
ten om dan tevens een kern van ge
welddadig optreden te vormen. Volgens
het communiqué worden de andere le
den van de groep oogespoord. De zegs
man verklaarde tevens, dat andere
soortgelijke avontui'en in het voornemen
liggen, terwijl de organisatie van deze
actie van Djokja zou uitgaan. Het com
muniqué eindigt met te verklaren, dat,
mocht zich een herhaling van soortge
lijke afities 'voordoen, de regering zich
genoodzaakt zal zien geëigende maat
regelen te treffen.
Ondernemers moeten Philips'
voorbeeld volgen!
PRIJSVERLAGING VOORKOMT
INFLATIE.
Van officiële zijde wordt medege
deeld
„Zoals door de N.V. Philips' Verkoop-
Maatschappij voor Nederland ,is aange
kondigd heeft zij besloten een belang
rijke vrijwillige prijsverlaging door te
voeren van de door Philips geprodu
ceerde artikelen Deze prijsverlaging ge
schiedt in overleg met het Directoraat-
Generaél van de prijzen.
De overheid hoopt, dat dit voorbeeld
door andere ondernemers zal worden
gevolgd en dat zij eveneens vrijwillig,
waar dit maar enigszins mogelijk^ is,
hun prijzen verlagen. Zij tonen hier
mee, dat zij willen meewerken om een
inflatie te voorkomen door verminde
ring van de spanning tussen lonen
en prijzen.
Indien de ondernemers aan deze po
litiek actief hun steun geven zullen zü
niet. alleen het landsbelang op voortref
felijke wijze dienen, maar ook in hun
eigen belang werken, dat uiteindelijk
met een laag kostenniveau in de toe
komst ten zeerste gebaat zal zijn.
Deze prijsverlaging van Philips' arti
kelen gaat gepaard met een door de
Directeur-Generaal van de prijzen voor
geschreven verlaging van de handels
marges.
Het gevolg van een en ander is, dat
de uiteindeiyke prijsverlaging voor de
consument zal variëren van 10 tot
tot 37 hetgeen voor de Nederland
se bevolking een bezuiniging van vele
millioen gulden per jaar betekent".
CENTRALE BOND VAN
TRANSPORTARBEIDERS.
Propaganda-fees tavond.
De afdeling Leiden van de Centrale
Bond van Transportarbeiders had gis
teravond in de Stadsgehoorzaal 'n fees
telijke samenkomst belegd, waartoe ook
de leden uit Leimuiden en Alphen a. d.
Rijn waren uitgenodigd. Verder waren
aanwezig wethouder van Schaik als ver
tegenwoordiger van de coöperatie
„Vooruit", het H.B.-lid, de heer J. v. d.
Meulen uit Rotterdam en enkele be
stuursleden van de Leids Bestuurders-
bond.
De afdelingssecretaris, de her N. Velt-
huys, heette de ruim 700 aanwezigen
welkom en memoreerde de verschillende
bemiddelingspogingen, welke in.het af
gelopen jaar door de afdeling met suc
ces waren aangewend. Spr. deed een
beroep op de aanwezigen om door een
krachtige actie de verkeerd-georgani-
seerden en de ongeorganiseerden te be
wegen tot de afdeling toe te treden en
zo te streven naar een organisatie, welke
alle arbeiders omvat. Spi waarschuwde
in dit verband voor de Eenheidsvakcen-
trale, welke in wezen juist de verdeeld
heid brengt. Ten slotte wekte spr. op om
zich gezamenlijk in te zetten voor de
medezeggingschap ln het bedrijfsleven.
Wethouder Van Schaik sprak hierna
een propagandistisch woord Voor de
coöperatie „Vooruit", waarna het klein,
kunst-ensemble van Charles Aerts een
alleraardigst en op hoogpeil staand ca
baretprogramma braclit. waaraan o.a,
medewerkten Elly Rexon, Van Lemaire,
Nol van Dijk en de accordeonartist van
Bakkenes.
Verder heeft in deze samenkomst nog
het woord gevoerd de heer J. v. d. Meu
len, die er op wees, dat de arbeiders
klasse in Nederland, in vergelijking
met andere landen, nog de meest gun
stige positie inneemt, al blijft natuur
lijk ook hier nog wel het een en ander
te wensen over. Uitvoerig besprak spr.
de moeilijke economische positie van
ons land, een erfenis' uit de bezettings
tijd. en de maatregelen, welke reeds
door de regering zijn genomen, waarbij
hij speciaal herinnerde aan de vele
reeds dool* minister Drees toegepaste
sociale voorzieningen. De heer v. d.
Meulen besloot met nog eens de doel
stellingen van liet NVV uiteen te zetten
en eindigde met een krachtige opwek
king om als lid- van de vakvereniging
toe te treden en zich niet van de wijs
te laten brengen door de z.g.n. eenheid,
welke de Eenheidsvakcentrale predikt.
Hoewel ook het NVV als uiterste mid
del de staking aanvaardt, blijft het
toch streven naar een vredelievende en
organisatorische oplossing van de pro
blemen.
HERWONNEN LEVENSKRACHT.
De Zaterdag alhier gehouden collec
te ten bate der T.B.C.-bestrijding „Her
wonnen Levenskracht" heeft f. 1485,
opgeleverd.
10 JAAR VOOR LEIDS
HUISSCHILDER,
Het Bijz. Gerechtshof te Den Haag
heeft heden uitspraak gedaan tegen de
Leidse huisschilder A. de Jong, die te
recht heeft gestaan wegens dienstne
ming bij de „Luftnachrichtentruppen",
de O.T. en de „Landstorm Nederland".
Hij is veroordeeld tot 10 jaren gevan
genisstraf met aftrek; de procureur-
fiscaal had 15 jaar geëist.
Radio spreekverbod
prof. Gerbrandy gehandhaafd.
De minister van O., K. en W. heeft
de N.C.R.V. niet ontvankeiyk ver
klaard in haar beroep tegen het be
sluit van de Regeringscommissaris
voor het Radiowezen van 3 Septem
ber j.l., waarby aan prof. P. S. Ger
brandy een spreekverbod voor de
radio werd opgelegd voor de duur van
twee maanden.
Men herinnerde zich, dat van dit
spreekverbod ontheffing kon worden
verleend, als prof. Gerbran-dy fijn re
de voering tevoren zou laten controle
ren.
Commissie van Goede Diensten
spreekt met Republikeinen
Volgens Antara heeft de Commissie
van Goede Diensten gisteren de Neder
landse voorstellen bij de Republiekelnse
regering ter tafel gebracht, zulks met
inachtneming van vroegere onderhan
delingen en verdere punten van het
programma. De commissie ontmoette
een aantal vooraanstaande Republikein
se autoriteiten.
Zwaarst mogelijke straffen -
tegen Maniu c.s. geëist 7
Kolonel Alexander Georgescu. de eer
ste aanklager in het proces tegen Ma
niu c.s., heeft heden zijn requisitoir uit
gesproken.
Georgescu verklaarde, dat Maniu en
Jon Mihalache, plaatsvervangend leider
van de Boerenparty, beiden schuldig wa
ren aan hoogverraad in de ergste graad
'doordat zij samengewerkt zouden heb
ben met de leider van de Amerikaanse
missie te Boekarest en hulp uit het bui
tenland gevraagd zouden hebben om
de Roemeense regering omver te wer
den. De adnklager eiste oplegging van
de „zwaarst mogelijke straffen", welke
„in het belang van het Roemeense
volk" zouden zijn. Zijn requisitoir duur
de twee uur.
DEENSE PREMIER ZAL ONTSLAG
AANBIEDEN.
De Deense premier, Knud Krlstensen,
heeft heden medegedeeld, dat hij de
Koning het ontslag van zijn regering
zal aanbieden, daar hy geen overeen
stemming heeft kunnen bereiken met
de partyen. die de regering tevoren
steunden,
SALIM WIL NAAM VAN REPUBLIEK
NIET BEZOEDELEN.
Hadji Agoes Sallm. die met een
Australisch vliegtuig te Djokja is ge
arriveerd, heeft na een bespreking met
Soekarno waarbü ook SJarifoeddln en
Setiadjit aanwezig waren, in een pers
conferentie er sterk de nadruk opge
legd, dat het streven van het ganse
volk er op gericht moet zijn de goede
naam van de Republiek niet in het bui
tenland te bezoedelen. Herhaaldeiyk
drukte Sallm zyn gehoor op het hart,
deze naam hoog te houden.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 4 November.
Aanvankelyk was de beurs te Am
sterdam. vandaag goed pryshoudend. De
hoofdkoersen waren merendeels iets
hoger. Toch werd onmiddellijk de in
druk gewekt, dat het publiek zich van
daag grotendeels afzydig hield. In de
vrije handel lag de markt enigszins
zwaar. Er was een klein aanbod en
weinig animo tot kopen. Het resultaat
hiervan was, dat de koersen een bene
denwaartse richting volgden. Konink-.
Ujke zakten tot 4(52%. Industriëlen
brachten geringe koersdalingen, behou
dens Unilever, die van 298 naar be
neden gingen tot 293%. Scheepvaart
papieren traden op ongeveer het laag
ste punt uit de notering, evenals Rub
berfondsen, Tabakken en Suikeraande
len, waarby tegen het slot de koersen
maar weinig verschilden by die van
gisteren. Claims Hoogovens werden
eerst verhandeld tegen f. 51,50, later
voor f. 46.—. Aandelen Hoogovens ze
ven punten lager. De Amerikaanse
markt was hoger in navolging van New
York.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 4 Nov Ter veemarkt aan-
tevoerd 4396 stuks vee, waarvan 306 paar-
en, 16 veulens, 1105 vette koelen en
ossen, 1042 stuk* gebrullcsvee, 261 gras-
kalveren, 257 micht kalveren, 626 soha-
pen en lammeren, 9 varkens, 555 blggeri,
219 bokken en geiten. Prijzen, per stuk:
kalf koelen lste kwal f. 650. 2de kwal.
f.500. 3de kwal. f 325- melkkoeien 650.
500, 325; varekoelen 400, 300 250; vaarzen
400, 300, 2O0; pinken 300, 200, 150. gras
kalveren 180, 100, 50; biggen per week 23,
18. 13.
VOOR WOENSDAG 5 NOVEMBER.
Hilversum I (301 M.) VARA 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
orkest Al Goodman; 8.00: nieuws; 8.16:
strijdlied; 8.18: lichte klanken; 8.50: voor
de hulsvrouw; 9.00: gyam.muzlek; VPRO
10.00: morgenwijding; VARA 10.20: onze
keuken; 10.35: I. Argentina zingt; 10.46:
voordracht; 11.00: gram.muzlek; 12.00:
C. Carcassola; 12.30; wcerpraatje; 12.33:
voor 't platteland: 12.38: 'musetteklanken.
13.00: nieuws; 13.15: kalender; 13720: Ram
blers; 13.50: Jodelzang; 14.00: vitamine
mode en wetenschap; 14,15: Jeugdconcert;
15,00; hoorspel voor do Jeugd; 15.30: de
roodborstjes; 15.45: ziekenbezoek; 16.15:
vragen staat vrij; 16.45: voor de Jeugd;
17.15: Johan Jong, orgel; 17.30: Ned.
Volksherstel: 17.35: accordeonorkest; 18.00:
nieuws: 18,15: varia; 18.20: socialistische
strijdliederen; 18,30: Ned. strljdkr.; 19.00:
het programma van de P. v. d. A.: 19.15:
kwartet Jan Corduwener; VPRO 19.30:
de kerk nu; 19.45: lezen ln de bijbel; VA
RA 20.00: nieuws; 20.05: dingen, van de
dag: 20.15: Concertgebouw orkest; 21.00:
leven en werken van Mendelssohn; 22.00:
tango en rumba-orkest; 22,30: accordeon
band; 22.45: voordracht; 23.00: nieuws;'
23-15-^24.00: lichte zaïgduetten.
Hilversum II (415 M.) NCRV 7.00:
nieuws; 7.1j5: reveille; 7,45: woord voor de
dag; 8.00; nieuws; 8.15: geestehjke liede
ren; 8.30: klassieke werken; 9.00: zieken
bezoek; 9.30: waterstanden 9.35; sympho-
nisch concert; 10.30: morgendienst o. 1. v.
ds. L.J. Baas; 11.00 Wlesbadener Collegium
Muslcum; 11.15: hoorspel over Luther;
12.10: lunchmuzlek; 12.30; weeroverzlcht;
12.33: Ned. Kamerkoor; 13.00: nieuws;
13.15: E. Joyce, plano; 13.45: Metropol©
Orkest; 14.00: tulnlereh; 15.00: thee-
muzlek: 15.30: Ancoratrio; 16.15: zingende
Jeugd; 16.45: voor de Jeugd; 17.30: two
happy days; 17.45: Rijk Overzee: 18.00:
Maudollnata; 18.30: Radio Volksuniversi
teit; 19.00- nieuws; 19.15: het nieuws uit
Indië; 19.30: aotueel geluld; 19.45:
Engelse les voor gevorderden: 20.00:
nieuws: 20.05: proloog: 20.15: oratorium
Ellas van Mendelssohn; .21.45: de ver
enigde volken; 22.05:vervolg oratorium:
22.30: nieuws; 22.45: avondoverdenking;
23.00: Sweellnckkwartet; 23.3024.00: rus
tige klanken.
LEIDEN, 3 Nov. Coöp. Groenteveiling.
Andijvie I 1126; idem II 3—14; kroten
I 3,108; Snijbonen 146185; stambonen
205; gele kooi 613; groene kool 10,80
16,60; rode kool 4 5018; witte kool 1.50
4.50; sprultkool 670; boerenkool 217;
bospeèn I 7—21; Idem n 5,6010.90; prei
I 1317; Idem n 26; rapen 3.908.40;
spinazie 1581; tomaten 16-84- bonken
1643; gele uien 7—26; witlof I 83118;
Idem I 17991; druiven 90—124; waspeen
418; gekookte kroten 82/1; schorse
neren 1 35; Idem n 9 per 100 kilo. Bloem
kool I A 5475; Idem I 2167; Idem II
837; Idem in 419; sla 1,6017,10;
kropsla 19; knolselderij I 8—13; idem'II
0,606: bleekselderij 2139; bosselderh
1,253 per 100 stuks. Peterselie 0.701,70,
radJJs 2 per 100 bos.
