Duitse Scheepsbouwindustrie met ondergang
bedreigd
Een plan om voor buitenlandse rekening te bouwen
STADSNIEUWS
Laatste Berichten
Officiële publicatie
(Van onze correspondent). i aan banden gelegd en de bouw van
Met lede ogen volgen Rotterdam en zeeschepen verboden Dit verbod berus-
Antwerpen de Amerikaanse en Engelse °P ^et feit, 'dat het bouwen van
schepen, die langs de gehavende rotsen zeeschepen tot het oorlogspotentieel van
van Helgoland de Weser en de Elbe land werd gerekend, waarbij onuit-
opstomen en aan de kaden van Bremen
en Hamburg de goederen ten behoeve
van de Duitse bevolking en de bezet
tingstroepen lossen. Weliswaar is een
regeling tot' stand gekomen op grond
waarvan 1 millioen ton goederen via de
havens van Amsterdam en Rotterdam
en 700.000 ton via de Belgische havens
naar Duitsland zullen worden inge
voerd, maar dit „begin van een gere
geld verkeer" moet met zware finan-
tiële offers worden betaald, aangezien
de Nederlandse en Belgische regeringen
voor de kosten van het vervoer naar
Duitsland voorlopig tevreden moeten
zijn met een creditering op „uitgestel
de rekening" ten laste van Duitsland.
Deze vorderingen op een twijfelach
tige schuldenaar zullen er nauwelijks
toe kunnen bijdragen de financiële
grondslag van het BelgischNederland
se transportwezen te versterken. Het
bereikte resultaat zou hoogstens kun
nen worden opgevat en begroet als een
voorbereiding van een later normaal
transportverkeer. De BelgischNeder
landse havenbedrijven, die door de oor
log en onder de bezetting te lijden heb
ben gehad en ook nu nog de funeste
gevolgen ondervinden van de algemene
ontreddering op het gebied van de in
ternationale handelsscheepvaart, ver
keren in een verre van benijdenswaar
dige positie en het ware niet meer dan
billijk als bij de reorganisatie van de
wereldscheepvaart byzondere rekening
zou worden gehouden met hun noden.
Da algemene constellatie is evenwel van
die aard, en de belangen van Amerika
en Engeland schynen te verlangen,
dat er een voorkeur blijft bestaan voor
de keuze van de Noordduitse havens als
invoercentra.
Ook voor de opbouw van het West-
duitse industriegebied zou het trouwens
wenseiyk zun Hamburg en Bremen als
goed-functionnerende zeehavens in
stand te houden. En het is met het oog
op de toekomstige taak der bside ste
den. dat de huidige toestand der ha
veninstallaties van Hamburg en Bre
men in het meddelpunt staat van dis
cussies tussen Duitsers onderling en
internationale scheepvaartkringen. Het
ligt voor de hand, dat de Hamburgers
zelf met de grootste zorg op concrete
resultaten dezer besprekingen wachten.
BESLUITEN VAN POTSDAM
WREKEN ZICH.
Zoals men weet, is in de declaratie
van Potsdam de Duitse scheepsbouw
gesproken waarschynlijk ook de vrees
voor concurrentie een rol heeft ge
speeld. Het voorbarig besluit van Pots
dam wreekt zich thans. Aan de ene
kant streeft men ernaar de reeds danig
besnoeid Duitse havencapaciteit tot na
der order intact te houden en aan de
andere kant heeft men door de uitscha
keling van de grote werf industrie Ham
burg en Bremen beroofd van een der
belangrijkste bronnen van welvaart.
Hamburg bezat 287o van de totale
Duitse werfcapaciteit, Bremen 14%.
Reeds tydens de oorlog zijn door de
bombardementen der Anglo-Ameri-
kaanse luchtvloten aanzieniyke ver
woestingen aangericht, terwijl na 1945
door demontage en afbraak het pres
tatievermogen der Noordwestduitse
scheepsbouwindustrie nog verder is ver
minderd, Ds enorme werven van_Blohm
en Voss te Hamburg zyn vernield en
de Weserwerven der Beschimag te Bre
men zyn gesloopt en weggevoerd. Van
de 35.000 man, die voor de oorlog op
de weiwen langs de Elbe werkten, zyn
er nog 10 tot 12.000 over. terwyi hun
werktijden nog slechts 60% van vroeger
bedragen. Doch ook dit niveau zal, vol
gens de Duitse scheepsbouwers, niet
lang gehandhaafd kunnen worden, als
er geen verandering komt In de voor
schriften der militaire bezettingsauto
riteiten. „De Duitse scheepsbouwindus
trie is zo verklaren zij ten onder
gang gedoemd, als de besluiten van
Potsdam niet worden herzien".
Voor de reparatie der buitenlandse
zeeschepen, die Hamburg en Bremen
aandoen, zijn overeenkomstige dok- en
werfinstallatles nodig met een steeds
gereedstaande staf van ingenieurs en
een permanent leger van vakarbeiders.
Een groot werfbedryf is echter niet
winstgevend en kan niet blijven bestaan,
als het uitsluitend is aangewezen op de
inkomsten van reparaties, die in onge
regelde tijdsafstanden voorkomen. De
grondslag ener bloeiende werf industrie
is en biyft de bouw van nieuwe sche
pen.
LABYRINTH VAN VRAGEN.
Hier doet zich dezelfde moeilijkheid
voor, die ook by de oplossing van het
probleem der Roerindustrie de bevoegde
autoriteiten zo veel hoofdbrekens kost.
Hoe kan men het bedrijf uitbreiden en
rendabel maken, de capaciteit herstel
len en de productie verhogen zonder te-
geiykertyd een Duitse concurrentie in
het leven te roepen en het Duitse oor
logspotentieel te bevorderen? Het zal
voornameiyk het zoeken zyn naar een
uitweg uit dit labyrinth van vragen, dat
by de besprekingen over de politiek ten
opzichte der Duitse zeehavens aanlei
ding zal geven tot hartstochtelijke be
togen. Vooral als by die besprekingen
de declaratie van Potsdam, die om be-
grijpeiyke redenen is ontstaan onder de
invloed van zakeiyke argumentaties èn
gevoelsoverwegingen, tot uitgangspunt
zal worden gekozen, zal het bezwaar
lijk zyn een bevredigende oplossing te
vinden.
Reeds verkeren tai van Noordwest
duitse werven in financiële moeilijkhe
den. Weliswaar zyn een bouwprogram
ma voor schepen van maximaal 1500
B.RT. tot een gezamenlijke scheeps-
ruimte van 15.000 B.R.T. (ter aanvul
ling van de vloot van kustvaartuigen)
en een bouwprogramma voor vissers
vaartuigen goedgekeurd, maar zelfs al
zouden voldoende arbeiders ter beschik
king staan en al zou voldoende mate
rieel voorhanden zyn, dan zou daarme
de misschien bereikt kunnen worden,
dat de kleinere en middelmatige bedrij
ven in gang blijven, voor de grote wer
ven van Hamburg en Bremen ware dit
geen oplossing. De Duitse scheepsbouw
stelt derhalve voor, de bouw van zee
schepen voor buitenlandse rekening toe
te staan, de scheepsbouw tot export
industrie te verklaren en een export
controle er voor te laten zorgen, dat
geen dumping-pryspolitiek wordt ge
voerd.
BETER EEN HALF EI DAN
Het Duitse plan lykt wellicht eenvou
diger dan het in werkelijkheid is. De
Duitse scheepsbouw is. evenals elke an
dere grote industrie, afhankelyk van de
levering van grondstoffen, die of uit het
buitenland moeten worden ingevoerd en
deviezen kosten, of uit bezettingszones
moeten komen, waarvan de grenzen
dikwijls moeilijker zijn te overschryden
dan bergketens. Niettemin er bestaat
overal ter wereld en niet in het minst
in die landen, die vroeger op het gebied
der scheepvaart vooraanstonden, een
groot en rijpend gebrek aan scheeps-
ruimte, terwyl de capaciteit van de we
reldschee psbouw, die theoretisch op bij
na 8 millioen BRT p. jaar wordt geschat
wegens gebrek aan arbeidskrachten en
materieel in de praktijk slechts onge
veer de helft bereikt. Waarom zouden
de geslonken koopvaardyvloten. die eens
de havens van Nederland en België
vulden, niet ten dele aangevuld worden
met schepen, die op Duitse werven krui
nen worden gebouwd? Zou het niet mo
gelijk zyn ter compensatie van de 4
millioen gulden, zijnde de jaarlykse
vordering avn België en Nederland op
Duitsland, welke ontstaat uit het ver-
Gouden jubileum
Aannemersbedrijf
B. J. Huurman
HARTELIJKE HULDIGING EN DRUK
BEZOCHTE RECEPTIE.
Onder buitengewoon grote belangstel
ling. zowel van gemeentelijke als par
ticuliere zyde. is Zaterdag het feit tier-
dacht, dat wijlen de heer B. J. Huur
man voor 50 jaar in een pand aan de
Vestestraat de grondslag legde voor het
aannemersbedrijf van die naam. dat
sindsdien aan de Herengracht 12 tot
zulk een belangryke uitbreiding is ge
komen en waarover thans zijn zoon de
heer B. J. Huurman Jr.„ de directie
voert.
In de ochtenduren is dit gouden za-
kenjuibileum in de kring van het per
soneel herdacht, waarby de heer W.
Crama, die reeds ruim 42 jaar aan het
bedrijf verbonden is, namens het per
soneel de gelukwensen heeft aangebo
den. Spreker, die een overzicht gaf van
de ontwikkeling van het bedryf, herin
nerde hierbij o.m. aan de grote werken,
welke door de firma in de loop der ja
ren zijn uitgevoerd en waaraan de oor
log een tijdelijk halt had toegeroepen.
Na nog herinnerd te hebben aan het
overiyden van de oprichter van het be
dryf in 1935 en de vele omvangryke
werkzaamheden van de tegenwoordige
directeur, wees spr. er op. dat aan de
Duitsers in de bezettingstyd nooit voor
één cent werk is afgeleverd. Ten slotte
bood de heer Crama aan de heer Huur
man enige kostbare in zilver uitgevoer
de geschenken aan, hetgeen hij verge
zeld deed gaan van een fraaie bloemen
mand.
Met een enkel woord dankte de heer
Huurman voor deze cadeaux, waarby
hy er tevens op wees, dat de tijdsom
standigheden voor het bedryf nog een
ernstige handicap betekenen. Hoewel
hij overtuigd is. dat de gemeentelijke
autoriteiten een open oog hebben voor
de moeilijkheden, waarmede het aan
nemersbedrijf te kampen heeft, be
treurde snv. het. dat hy momenteel
voor allerlei vergunningen zo vaak en
zo lang op de Ryksbureaux moet ver
toeven en waardoor het gebeuren kan,
dat met. b.v een ingrijpende verbou
wing van thans meer tijd is gemoeid
dan met een geheel bouwplan van voor
de oorlog. Mede met het oog op het
grote woningtekort hoopte sprdat
hierin spoedig verandering mocht ko
men.
Aangezien indertyd aan het 40-jarig
jubileum van de heer Crama weinig
aandacht besteed kon worden, meende
vens naar de Duitse Rynbestemming,
scheepsbouworders in Hamburg en Bre
men te plaatsen? Tegenover de vele be
zwaren, welke wellicht in verband met
deze transactie worden geopperd, kan
worden herinnerd aan het oude spreek
woord: ,3eter een half ei dan een lege
dop".
JUBILEUM BIJ
GEMEENTEWERKEN.
De heer W. Prevo, die gisteren de
dag mocht herdenken, dat hy voor 40
jaar by de dienst van Gemeentewerken
in dienst trad, is hedenochtend in de
kamer van de" directeur van Gemeen
tewerken gehuldigd. Als eerste spreker
veerde de directeur van deze dienst, ir.
D. Boogerd, het woord, die zich met
veel waardering uitliet over de wyze,
waarop de jubilaris steeds zyn werk
zaamheden heeft verricht. Spr over
handigde hem de gebruikelyke enve
loppe met inhoud. Wethouder A. J.
Jongsleen sprak in gelijke geest en
reikte aan de heer Prevo een oorkonde
van de gemeente uit. Ten slotte voerde
ook de chef van de jubilaris, de heer
J. Vermande, nog het woord, die even
eens gewag maakte van de trouwe en
accurate plichtsvervulling van de heer
Prevo. Nadat de jubilaris met een en
kel woord had bedankt voor de vrien-
delyke woorden en aangeboden ge
schenken, werden verversingen rondge
diend.
Leidse Schouwburg
RESIDENTIE TONEEL.
Miranda.
Na „Toontje heeft een paard gete
kend", brengt het Residentie-Toneel
thans een nieuw merkwaardig biyspel
uit van Peter Blackmore, getiteld „Mi
randa".
Miranda is een zee-meermin, die het
leven redt van een Londens dokter en
door deze tot een „vacantie" in zyn
woning wordt genodigd. Natuurlijk on
der beding, dat niemand mag weten,
wat zy is, aanvaardt de zee-meermin de
invitatie, zy gaat door voor verlamd en
moet dus steeds worden gedragen of in
een rolwagen t je worden gereden
Het echtelijk geluk van de doktersfami
lie komt danig in gevaar en de lieftal
lige Miranda doet verder twee verlovin
gen te niet gaan. Maar alles komt ten
slotte weer terecht, wanneer dank zij
de scherpzinnige intuïtie van de dok
tersvrouw aan het licht komt wat Mi
randa in wezen is en zij via de Theems
verdwijnt.
Men ziet: een onwaarschijnlijk, neen
onmogelijk, gegeven, doch knap in echte
35-JARIG JUBILEUM
SOC. ZANGKOOR „MORGENROOD".
Receptie en feestavond.
Zaterdagavond werd in de Stadszaal
onder grote belangstelling het 35-jarig
jubileum gevierd van het socialistisch
zangkoor „Morgenrood", alsmede het
feit, dat de heer Joh. v. d. Broek sinds
30 jaar de scepter over dit koor zwaait.
Wij waren er eerst getuige van, hoe
dit koor zuiver en met overtuiging Otto
de Nobel's .Morgenrood" en „Waak op"
zong en daarmee bewees, dat het zich
met recht kan laten horen.
Vervolgens bood de voorzitter van het
daartoe gevormde feest-comité onder
harteiyke bewoordingen een fraaie vla:
en vaandel aan. In zijn begroetings
woord heette hy afgevaardigden van
zusterverenigingen uit Haarlem Delft.
Rotterdam en Amsterdam welkom, als
mede die van de E.V.C. Radio Wer
kend Nederland. Communistische Par
ty. AN.J.V. e.a. Spr. weer er op. dat het
koor de stormen der tijden glansryk
heeft doorstaan en dat men nu kan bo
gen op een koor. dat er zyn mag en dat
zich heilig voorgenomen heeft te zin
gen, waar daartoe de gelegenheid pas
send is. Spr. feliciteerde het actieve be
stuur en hoopte dat de vlag het sym
bool mag zyn, waaronder men nog lang
zal mogen zingen.
Ook richtte hij waarderende woorden
tot de heer v. d. Broek, onder overhan
diging van een fraai album, waarin deze
amateurfotograaf zyn foto's van het
koor kan plakken.
Vier getrouwe damesleden, (onder
haar twee oprichtsters) en een getrouw
herenlid ontvingen bloemstukken en een
doosje sigaren
De voorzitter van het koor, de heer
W. van Egmond dankte voor de geluk
wensen evenals de heer v. d. Broek
voor het fraaie geschenk.
Hierop brachten leden van Radio
Werkend Nederland een geanimeerd
programma, dat veel succes oogstte en
waarvan veel genoten werd.
's Middags was een drukbezochte re
ceptie gehouden, waarby het woord ge
voerd werd doorde heer H van Wei
zen namens de C.P.N. en waarbij ook
van vele andere zyden bloemstukken
spraken van het medeleven met dit ju
bileum.
WONINGBOUWVERENIGING
„ONS BELANG".
Het Vide bouwplan aan de
Tomatenstraat.
Nu de 82 eengezinswoningen aan de
Tomatenstraat haar voltooiing naderen,
achtte het bestuur van „Ons Belang"
het gewenst het bestuur der Federatie
van Woningbouwverenigingen en de he
ren van het Bureau voor Huisvesting,
waarmede het uit de aard der zaak
veel in contact komt en verschillende
malen des avonds confereert, uit te no
digen dit bouwplan te bezichtigen. Hier
aan vooraf ging een bezichtiging door
een geleelte der a.s. huurders De voor
zitter. de heer Gerritsen, heette de aan
zijn begroetings- j wezlgen welkom en ging in het kort de
bouw van deze woningen na waarby hy
wees op de grote moeilijkheden zowel
voor bestuur als aannemer om in deze
tyd van materiaal- en personeelschaar-
ste een bouwplan te verwezeniyken. Hij
gaf echter de verzekering dat van beide
kanten er naar gestreefd wordt de wo-
•ng3n ?o spoedig mogeiyk gereed te
krygen. Rekening moet echter worden
gehouden met niet te omzeilen moeihjk-
heden. In elk geval hoopt het bestuur
vóór het einde van dit jaar een gedeelte
der woningen te doen betrekken.
Nadat de voorzitter nog enige wenken
van algemene aard had gegeven ging
men de woningen bezichtigen. Archi
tect Ponsen en de bestuursleden gaven
hierby de nodige inlichtingen. Allen wa
ren vol lof over de inrichting en afwer
king van de woningen: de a.s. huurders
willen de woningen liefst zo spoedig mo
gelijk betrekken!
De heren van het Huisvestingsbureau
en de Federatie kwamen daarna nog
even in de directiekeet bijeen. Op deze
samenkomst gaven verschillende heren
biyk van grote waardering voor het
werk. dat door .Ons Belang" tot stand
ls gebracht en zy spraken de wens uit.
dat dit bouwplan spoedig door andere
gevolgd zal worden.
INTERNATIONAL FRIENDSHIP
LEAGUE.
Viering van het tweede lustrum.
BURGEMEESTER BEZOCHT HET
BRUIDSPAAR BOOM.
In „In den Vergulden Turk" vond Zater
dagavond de herdenking plaats van het
tienjarig bestaan der Leidse IF.L.-afde
ling. Namens alle Nederlandse afdelin
gen, het hoofdbestuur en het buiten-
.land waren vertegenwoordigers aanwe-
De Burgemeester Jhr. mr. F. H, van zjg alsmede een groot aantal leden. De
-. - - Kinschot, bracht Zaterdagmiddag, ver- haatsten boden 't Leidse bestuur een ge-
blijspelgeest uitgewerkt, zodat men zich gezeld van zijn echtgenote, een bezoek COstumeerd leest aan dat door de goede
toch amuseert in dit byzondere geval aan het bruidspaar Boom in de Baat- stemming en buitengewoon vriendschap
van vreemde vindingrijkheid. Maar een
„Toontje" zal het o.l. toch niet worden
ken, dat zy 65 jaar geleden in de bruids
dagen waren, droeg allerminst een offi-
Het wordt onder regie van Bets Ra-
nucci—Beekman vlot en amusant ge
speeld. Lily Bouwmeester geeft op ver
overende wyze de zee-meermin voor
haar zou men eigenlijk een viswinkel
moeten drijven! volkomen wat haar
loekomt. Matthieu van Eysden als de
dokter en Tilly PerinBouwmeester als
zijn echtgenote zyn prachtig op dreef
en de overigen passen zich naar behoren
aan in dit onwezenlyke blyspel met
toch menseiyke ondergrond.
Een half gevulde schouwburg heeft
zich wel geamuseerd- M.
Ons Distributiehoekje
Nieuwe bonnen voor
fietsbanden
Het C.DK. deelt mede, dat t/m
31 December a.s. op de bonnen C 32 en
C 33 van de inschryvingsbewyzen voor
vervanging van fietsbanden B.I. 612
resp. B.I 701 een toerbuitenband ver
krijgbaar is. De bon D 43 en D 44 van
de inschryvingsbewyzen voor fietsban
den B.I. 610 resp. B.I. 611 zijn t/m ge
noemde datum geldig voor een binnen
band. Verder is eveneens tot genoemde
datum op bon A 08 van het inschry-
vingsbewijs voor eerste montage een
buitenband en op bon B 08 van dit in-
schrijvingsbewys een binnenband ver
krijgbaar.
i stemming en buitengewoon vriendschap
straat. De visite aan de bepaarde echte- pelijke sfeer een succes genoemd mag
lieden, die dezer dagen het feit herden- j worden.
„Hoewel", zo bel de voorzitter ons.
de 133. zich nog niet kan ontplooien
cieel karakter. De heer en mevr. Van zoals wij gaarne zouden willen, mogen
Kinschot hebben een gezellig „bab- de bereikte resultaten niet teleurstellend
beitje" gemaakt, waaraan ook de oude
heer Boom. die wegens een ziekte te bed
ligt, geestdriftig deelnam.
HET SPROOKJE VAN DE
WATERVRIENDEN.
Zaterdagavond werd in dr "cesteiyk
versierde Overdekte een groo ,eugdspel
uitgevoerd door 250 jongens en meisjes
van de Leidse Watervrienden ter gele
genheid van het 10-jarig, bestaan dezer
vereniging.
Nadat de voorzitter, de heer W. Bress,
een welkomstwoord gesproken had, werd
namens de KN.Z.B. het woord gevoerd
door de bondssecretaris, de heer Go-1 gue zo vaak met de WJFA. verward
vaart, die de jubilerende vereniging van wordt, betreurde de voorzitter maar hij
harte geluk wenste en de hoop uitsprak.sprak de hoop uit dat door een breder
dat zy haar prachtig werk nog lange j bekend worden van de I3.L.-idee hier-
tyd zou mogen voortzetten.
Het zou ons te ver voeren om ieder
onderdeel van het jeugdspel te vermel
den, volstaan wij met deze éne opmer
king: het was prachtig! Het dankwoord,
dat de voorzitter na afloop tot de heer
C. v* d. Zyp (de algemeen leider) sprak,
was dan ook alleszins verdiend.
Namens de feestcommissie werd door
de heer J. Klein een Jeugdvlag aange
boden.
De politie heeft terzake van ry-
wieldlefstal aangehouden de 26-Jarige
J. J. M. te dezer stede.
voer van goederen van de Noordzeeha- i de ^eer Huurman het thans een - ge-
schikt moment om hierby thans nog
even langer stil te staan', temeer daar
een dergelijk jubileum in een aanne
mersbedrijf tot de hoge zeldzaamheden
blijft behoren. De heer Huurman, die'
de heer Crama prees om zijn grote be
kwaamheden. zyn yver en oprechtheid,
bood hem hierop een geschenk aan,
terwyl de echtgenote van de heer Cra
ma in de bloemetjes werd gezet.
De burgemeester, jhr. mr. F. H. van
Kinschot, die eveneens van zijn be
langstelling in dit gouden jubileum blijk
gaf. richtte zich allereerst tot de heer
Huurman, wie hy gelukwenste met dit-
halve eeuwfeest. Vervolgens liet hy
zich waarderend uit over de wilze. waar
op de heer Crama nu reeds 40 jaar de
belangen van het bedrijf heeft gediend.
Het verheugde spr. mede te kunnen de
len. dat het H.K.H. de Prinses-Regen
tes, had behaagd de heer Crama de
bronzen ere-medallle. verbonden aan
de orde van Oranje Nassau, te verle
nen.
Nadat de burgemeester de heer Cra
ma het ere-met-aal op de borst had ge
sneld, voerde een zwager van de heer
Huurman, de procuratiehouder, de heer
P. v. d. Steen, het woord, die vooral de
prettige omgang met de zo juist gede
coreerde memoreerde Namens het per
soneel bood spr. een cadeau en bloe
men aan. Hierna nam wederom de heer
Huurman het woord, nu om aan de
heer Crama het getuigschrift van ver
dienste van de Ned. Mij. voor Nijver
heid en Handel uit te reiken. Ten slot
te sprak nog de echtgenote van de over
leden oprichter, mevr de wed. W. E.
Huurman-Planjer, die de heer Crama
een lederen sigarenkoker aanbood.
Onder öe indruk van zyn koninklyke
onderscheiding, dankte de heer Crama
voor al deze goede gaven, waarby de
heer Van der Steen, namens het perso
neel. zich aansloot voor de aardige ver
rassing welke allen deze ochtend moch
ten ontvangen. Hierna bleef men nog
geruime tijd in feestelijke stemming
bijeen.
HONDERDEN BODEN HUN
GELUKWENSEN AAN.
Temidden van een overweldigende
bloemenschat wij telden ruim 100
stuks recipieerde Zaterdagmiddag de
heer Huurman in een der zalen van
„Het Gulden Vlies". Ruim 300 personen
hebben hier de gelegenheid aangegre
pen om van hun belangstelling in dit
jubileum te getuigen. Onder hen merk
ten wij o.m. op de burgemeester en de
wethouders Van der Kwaak en Jonge-
leen. die de gelukwensen van het ge
meentebestuur overbrachten, mr. dr. P.
G. Knibbe, secretaris van de K. vanK.
de heren N. C. F van GInkel en M B.
de Jong van de Ned. My. voor Nyver-
heid en Handel, mr. F. J. J. Trapman
namens de Leidse Vereniging van In
dustriëlen. voorts een deputatie van de
Leidse Verhuurdersbond, de Ned. Aan
nemerspa troonbond. de Leidse Bouw-
kring en verder vele hoofden van dienst,
de heer H. Hazelhoff. directeur van het
Gew. Arbeidsbureau, ds. M. J. Punselie.
voorzitter van de Ver. van Chr. Volks
onderwijs. verschillende architecten en
tal van zakenrelaties en particulieren.
De jubileumdag werd besloten met
een diner, waaraan behalve vele zaken
relaties ook wethouder Jongeleen als
vertegenwoordiger van het gemeente
bestuur, heeft aangezeten.
DOELBEWUST CJ.M.V.-WERK.
Gisteravond werd in het wykgebouw
„Levendaal" in het kader van gemeen-
schappelyke avonden, waarop de Leidse
C.J.M.V.'s zich bezinnen op hun werk
en taak. na een korte inleiding van de
heer W. wyiing. het woord gevoerd
door de heer A. Jansen, uit Voorburg,
één der stuwkrachten van het Neder
lands Jongelings Verbond over „Doel
bewust C.J.M.V. werk".
Spr. stelde de vraag, of de C.J.M.
Vers zich nog wel bewust zijn van het'
doel van hun vereniging. Om tot die
bewustwording te geraken, bepaalde spr.
de gedachten bij de oprichting.
Het C.JM.V. werk werd een kleine
honderd jaar geleden ingezet door de
Engelsman George Williams. Veront
rust als hij was over de geestelyke en
zedelyke verwildering in de fabrieken
van Londen, koos hy zich enkele ener
gieke Jonge mensen, die als kern
moesten trachten anderen in de sfeer
van geestelyke bewustwording te trek
ken.
Als één der peilers van het C J.M V.
werk zag spr. het gebed Het gebed als
worsteling om het geloof te behouden.
Commissie van Goede Diensten
weer in Djokja
Hedenmorgen is de Commissie van
Goede Diensten met haar staf in twee
vliegtuigen naar Djokja vertrokken.
Antara meldt, dat het gezelschap te
Djokja geland is en ontvangen werd
door de Sultan, de Minister van Onder-
wys, de staatssecretaris Pringgodigdo,
Maria Ulfah Santoso en mr. Latuhar-
hary. In het gezelschap reisden verder,
behalve Gani en Tamzil. ook mee de
vjn. Minister van Voorlichting, Moham
med Natsir en de huidige vice-voorzit-
ter van dit ministerie, SJahboeddin
Latif.
Vijf jaar voor verraadster uit
Alphen
Vdor het Byz. Gerechtshof te 's-Gra-
venhage is hedenmorgen voortgezet de
behandeling van de zaak tegen de 23-J.
Maria A. R. Verhoef! te Alphen aan
de Rijn. die er van beschuldigd wordt,
in Maart 1945 in tegenwoordigheid van
de Duitser Heydenreich verteld te heb
ben, dat op de boerdery van Doeman
te Alphen wapens en munitie verbor
gen waren. Ten gevolge van deze mede
deling ?jjn P., J. en N. Doelman ge-
airesteerd; P en J. Doelman zyn ge
fusilleerd.
Verdachte ontkende. Getuige Suzan-
na VisSchellingerhout verklaarde, dat
verd. de mededeling over door een vlieg
tuig afgeworpen wapens en munitie,
welke naar Doelman waren gebracht,
in tegenwoordigheid van Heydenreich
heeft gedaan en later tegenover een
„Feldwebel" heeft herhaald.
Getuige D. Schellingerhout gaf te
kennen, dat verd. bij dit gesprek niet
aanwezig is geweest. Getuige G. Vis,
die tot 10 jaar veroordeeld is. omdat hy
Duitsers de weg naar de boerderij vg,n
Doelman heeft gewezen verklaarde, dat
verd. wel in tegenwoordigheid van
Heydenreich en later van de „Feldwe
bel" over de munitie heeft gesproken.
De procureur-fiscaal eiste 5 jaar ge
vangenisstraf met aftrek en ontzetting
uit de kiesrechten voor het leven. Uit
spraak 17 November.
DE REIS VAN DE SULTAN VAN
PONTIANAK.
De Sultan van Pontianak was tijdens
zyn bezoek aan Arabië met de Kroon
prins van Arabië aanwezig by het aan
brengen van een nieuwe „Ka&ba-deur"
(allerheiligste van de Mohammedaanse
tempel).
Later werd de Sultan in afscheida-
audiëntie ontvangen by de Kroonprins,
bij welke gelegenheid hem een Konink-
ïyk zwaard werd aangeboden.
Voorts werd de Sultan van Pontianak
op de dag voor zyn vertrek uit Arabië
een afscheidsmaaltyd aangeboden door
de minister van oorlog. Zaterdag ver
trok zyne Hoogheid met zyn gevolg
naar Beiroet.
Mr: Jonkman wederom aan bet
departement van O.b.
Naar het ANP van officiële zyde ver
neemt, heeft zUne excellentie minister
Jonkman met Ingang van heden weder
om dc leiding van het Departement van
Overzeese Gebiedsdelen op zleh geno
men.
Vice-premiers waarschijnlijk
tot 4 uitgebreid
BAANTJES TEKORT!
Nu de PNI besloten heeft de eis van
de Masjoemi (de Masjoeml wil het vice-
premierschap hebben) in te willigen, is
te verwachten, dat het aantal vice-pre
miers tot 4 zullen worden uitgebreid.
GENERAAL SPOOR BINNENKORT
NAAR ONS LAND?
Er is sprake van een bezoek van ge
neraal Spoor of een zyner naaste me
dewerkers aan ons land. Het zal ten doel
hebben de bespreking van personele en
materiële vraagstukken, betreffende de
Nederlandse strydkrachten in Indo
nesië.
PASOENDAN STUURT RAPPORT
AAN MR. VAN KLEFFENS.
Het hoofdbestuur van de Pasoendan-
party heeft thans een opgave aan mr.
van Kleffens gestuurd van het aantal
vermoorde, gewonde en ontvoerde par
ty leiders in het regentschap Krawang.
genoemd worden. Leden uit onze afde
ling vonden een gastvrij onthaar in En
geland - verstevigden het internationaal
contact op byeenkomsten in Italië,
Tsjecho-Slowakije. Zweden en elders,
en droegen door gedachtenwisseling over
nationale problemen bij om de goodwill
ten opzichte van ons land buiten de
grenzen te verstevigen. Wij hadden ook
buitenlandse leden in ons midden en al
viel hun van officiële zyde niet zo'n
ontvangst ten deel als dit in Engeland
b.v. de gewoonte is zy hebben de gast-
vryheid hoog geschat en zullen het niet
bil één bezoek laten.
Dat de International Friendship Lea-
I in verandering zal komen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
in de rechtsgeleerdheid: de heren J-
Weidema (Rotterdam) en S. A. C. Be
geer (Voorschoten).
Onze stadgenote Irma Timmer
man zal a.s Maandag in de 'Stadsge
hoorzaal <k! z.) een liederen-avond ge
ven, waarin zy o.a liederen van Debus
sy. Or the!, Mengelberg etc- zal zingen.
Felix de Nobel zal haar aan de vleugel
I begeleiden.
Van vele kanten wordt dc jongeren
ingepompt actief te zijn. Nu, aan acti
viteit is volgens spr. geen gebrek. Er
worden genoeg byeenkomsten georga
niseerd. Maar pas op. Het bloed stroomt
wel door uitwendige middelen, maar de
hartslag verzwakt. Drang naar veel
ontspanning betekent vaak een vlucht
voor jezelf. Vlucht niet, maai- gaat
midden in de chaos Van nihilisyie
staan, sterk door het geloof.
De C.J.M.V. is een stuk gezond ziels
zorg kwijt. Er zijn geen aanrakingsvlak-
ken. Het plan der vervreemding groeit
op het vlak der onbesproken dingen.
Weest niet gesloten, hebt de moed om
te spreken. Een doelbewuste C.J.M.V.,
die leeft, bouwt mee aan de toekomst.
De C.J.M.V. moet opnieuw zich bewust
worden een tehuis te zyn voor de ge
wonden der wereld. C.J.M.V.'ers, ein
digde spr.. geeft uw hart aan de Hei
land en weest iets voor je vriend. Dit
is doelbewust C.J.M.V. werk.
Na een korte discussie sloot spr. deze
zeer geslaagde avond met dankgebed.
EXCURSIE „OUD LEIDEN".
Naar de Pieterskerk.
Een groot aantal leden van „Oud Lel
den" verzamelden zich Zaterdagmiddag
in de Pieterskerk ten einde de pas ge
restaureerde kansel en Gemeente-Com
missiekamer te bezichtigen. De heer
Swierstra friste eerst het geheugen van
de leden wat op met een kort exposé
over de bouwgeschiedenis. Byzondere
aandacht werd besteed aan de kansel,
welke uit het jaar 1525 dateert en ge
lukkig bij de Beeldenstprm werd ge
spaard Het klankbord bestaat uit drie
verdiepingen, de bovenste twee dateren
uit de Rooms aKtholieke tyd, terwijl
het derde ls aangebracht na de refor
matie. De lelyke gele verf. die dit kunst
werk van houtsnijwerk bedekte, is nu
geheel verdwenen. Op het bovenste
klankbord zyn de woorden: „lek ben die
wegh, 'die waarheyd en de dat leven"
zichtbaar geworden hetgeen er opwijst
dat vroeger bovenop de kansel een Chris
tusbeeldje heeft gestaan.
De commissie-kamer trok vooral veel
aandacht Deze kamer is geheel in oude
stijl gerestaureerd, naar het voorbeeld
van een binnenpaneel van een zich in
die> kamer bevindende kristal-kast. Ook
de schouw is weer in oude luister her
steld.
Hierna gaf de heer Theo Mens, orga
nist van de Pieterskerk, een korte orgel
bespeling: o.a. werd een werkje van
Sweelinck ten gehore gebracht.
Tot slot van deze middag gaf de heer
Mens gelegenheid om de gerestaureerde
orgelkamer te bezichtigen Op de oud-
Hollandse tafel liggen twee, met de hand
geschreven koorboeken uit de Pieters
kerk. daterende uit de 15de eeuw,
BAZAR VOORDORP.
Morgenochtend om tien uur zal in het
gebouw Rehoboth aan het Rapenburg
een tweedaagse bazar worden geopend»,
waarvan de opbrengst bestemd is voor
de restauratie van het kinderhuis „Voor
dorp" te Leiderdorp, uitgaande van de
diaconie der Ned. Herv. Gemeente te
dezer stede. Het bazarcomité, dat in de
afgelopen maanden niet stil heeft geze
ten om een welhaast unieke collectie
goederen te verzamelen, heeft daarby de
steun en medewerking van zeer velen
in de gemeente mogen ontvangen.
Vooral de textielafdeling vormt in deze
nagenoeg puntloze tijd, een welkome
gelegenheid om er in de komende dagen
een aanval op te doen. Verder zyn er,
als vanzelfsprekend, de gebruikelyke
attracties.
SCHOOLZWEMWEDSTRIJDEN.
Leerlingen van de Zuidsingelschool
behaalden eerste prys.
In tegenwoordigheid van de wethou
der van onderwijs, de heer J. C. van
Schalk en de juist vandaag in functie
getreden gem.-ambtenaar voor de Li
chamelijke Opvoeding en Sport, de heer
J. Coers. zyn hedenochtend in de Over
dekte de schoolzwemwedstryden voor
leerlingen der lagere scholen gehouden.
De totaaluitslag van deze wedstrijden
luidt als volgt: 1. Zuidsingelschool 355.2
pt.: 2 School Driftstraat 356,4 pt.; 3,
School 3 Octoberstraat 372.4 pt.; 4.
School Terweeweg 372,8 pt.; 5. Aal-
marktschool 373,6 pCt.
Morgen zyn de leerlingen van het
voortgezet lager onderwys aan de beurt.
TERAARDEBESTELLING
JOH. BROUWER
Onder grote belangstelling vond Za
terdagmiddag op de begraafplaats
„Rhynhof" de teraardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van de heer
Joh. Brouwer, in leven boekhouder van
de Amsterdamse Bank te dezer stede
Onder hen. die hier aanwezig waren,
de Amsterdamse Bank eii de oud-di
recteur, de heer H. Vlieger, de heren
A. Wamsteeker en P. J. van Baarle,
hoofdbestuursleden en H. Zunderman,
M. v. d. Born en A J. de Mey, leden
van het afdelingsbestuur van de Bond
van Handels- en Kantoorbedienden
„Mercurius", N. A. A. Kampman,
hoofdbestuurslid en C. Lau en F. W.
Kooning, resp. voorzitter en secretaris
van „Denneheuvel" en voorts het per
soneel van de Amsterdamse Bank en
vele vrienden van de overledene.
Nadat de kist, welke schuil ging on
der een schat van bloemen, in de groe
ve was neergelaten, voerde als eerste
spreker het woord de heer E. H. Moens,
die de heer Brouwer schetste als een
harde en bescheiden werker, die by al
les wat hij deed, het oog steeds gericht
hield op het belang van de zaak, waar
van hy 35 jaar deel heeft mogen uit
maken. Daarnaast had hy ook vele be
stuursfuncties, welke hem echter niet
beletten in de eerste en voornaamste
plaats een trouw kantoorbeambte te
zijn, die mede geholpen heeft een goe
de geest van samenwerking te schep
pen. Met een „rust zacht beste Brou
wer, wy zullen je niet vergeten" be
sloot de heer Moens zyn toespraak.
Achtereenvolgens voerden de heren,
A Wamsteeker en C. Lau het woord,
die in herinnering brachten het vele
werk, dat de heer Brouwer voor Mer
curius en Denneheuvel heeft verzet,
waarby hy in de eerste plaats niet
dacht aan zich zelf, maar aan de ge
meenschap, temidden waarvan hy zulk
een vooraanstaande plaats heeft inge
nomen. Nadat de heer Dupon nog een
woord van afscheid had gesproken na
mens de oud-leden van het muziekge
zelschap „Orpheus", deed dit de heer
Marty'n namens de collega's van de
Amsterdamse Bank en de heer Meyers
als vriend. Een oom van de overle
dene, de heer H. W. Ranselaar, dankte
namens de familie voor de belangstel
ling en het medeleven by dit nog plot
seling verscheiden betoond. In het be
sef een goede vriend en een trouw col
lega aan de schoot der aftrde te heb
ben toevertrouwd, verlieten hierop de
aanwezigen de dodenakker.
OOGSTDIENST PIETERSKERK.
In de Pieterskerk werd gisterochtend
een oogstdienst gehouden, in welke sa
menkomst ds. J. de Wit, Ned. Herv.
predikant te dezer stede, is voorgegaan.
Als overdenkingswoord voor deze ure
had ds. De Wit gekozen Psalm 145 vers
15b: „Gy geeft hun hunne spys te zy
ner tyd". Aan het einde van de dienst
werden het in de kerk aanwezige fruit
en bloemen als „een groet der Kerk"
bezorgd aan zieken; ouden van dagen
en alleenwonenden. De Oogstdlenst-
commissie, die zich sinds 1938 met dit
werk belast, heeft dit Jaar aan ruim
700 personen een dergelijk bewys van.
medeleven kunnen zenden.
TOEWIJZINGEN TABAK.
In verband met het dikwijl? voorkomen
van misverstand omtrent <ic wyze, waar
op grossiers ln tabak moeten handelen
met toewyzlngen, waarop zU geen tabak
betrekken, deelt het centraal distributie
kantoor het volgende mede:
Grossiers, die geen gebruik maken van
de hun uitgereikte groMlerstoewyzingen
kunnen deze ln de week na afloop van de
geldigheidsduur bij de dl6trlbutledlensten
Inleveren ter verkrijging van een ont
vangstbewijs, hetwelk niet geldig is voor
herbevoorrading (dit ls dus in de derde
week na de week, waarin dc betreffende
toewijzing voor 't eerst wordt uitgereikt).
voor zichzelf èn voor anderen. Bidden I merkten wy o.m. op de heren E. H.
jonge mensen nog wel?
I Moens en L. Molijn, directeuren van
BEURSOVERZICHT
Amsterdam 3 November
De stemming op de beurs was van
daag veel verbeterd. Van realisatiè-
diang was niets meer te bemerken. In
tegendeel, kopers waren ln de markt
gekomen. De hoofdkoersen ln vrywel al
le rubrieken, waren merendeels iets
hoger dan de vorige slotprtjzen. Grote
verschillen deden rich echter nergens
voor. Voor Koninklyke werd een hoofd-
koers vastgesteld van 450. bij een vorige
slotprijs van circa 445. Van de Industrle-
elen waren Unilever met een hoofdkoers
een evental punten boven het vorige
slot. De Cultuurfondsen waren over het
algemeen Iets hoger, evenals Scheep
vaartaandelen. Bankaandelen waren
prijshoudend, weinig veranderd. De
Amerikaanse markt was stil. waarbij
verscheidene shares hoger werden geno
teerd. De beleggingsmarkt was zeer kalm
en vertoonde geen koerswijzigingen.
k
