STADSNIEUWS
Officiële publicatie
Eenvoudige, treffende plechtigheid
Leiden intermediaii* tussen Oude
en Nieuwe Wereld
Onderhandelingen alléén
met aanvaardbare figuren
Radio-programma
86e Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Donderdag 9 October 1947
Tweede Blad No 26205
GENOOTSCHAP
NEDERLAND—ENGELAND.
Voor bovengenoemd gezelschap be
handelde in een der bovenzalen van ,.In
den Vergulden Turk" miss Marjory
Gullan, verbonden aan de Universiteit
van Londen, onder grote belangstelling
het onderwerp „Moderne Engelse
poëzie".
In een korte introductie wees zij op
de verschillen tussen de dichters uit de
periode van George V en de nieuwere
dichters.
De eersten behandelden in hoofd
zaak algemeen vertrouwde en bekende
omstandigheden en brachten een reac
tie op hetgeen voorafgegaan was.
Hun poëzie was meer gevoelig en be
koorlijk, meer gericht naar het verle
den dan naar de toekomst. Rust, kalm
te en charme zijn enige der kenmer
kende eigenschappen hunner kunst.
De moderne poëzie heeft haar fouten
qua vorm, maar bezit klaarheid en een
voud. De moderne dichters zijn bitter,
hard, cynisch reëel en dikwijls zonder
enige illusie, bezitten daarbij een pro
fetische blik. a
Van beide uitingen gaf de spreekster
vele voorbeelden in een prachtige keuze.
Van T. S. Elliot af. wiens poëzie een
bron vormde voor die der volgende 20.
30 jaren tot C. Day Lewis toe.
Haar karakteristieke, sterk gevarieer
de en doorvoelde voordracht boeide het
gehoor bij voortduring, waarbij de kor
te, raak getypeerde toelichtingen zeer
vérhelderend werkten.
Het was een avond, welke ons het
wezen van menige Engelse dichter deed
begrijpen. Vooral Elliot's ..The Dicta
tor", waarin deze het komende zo scherp
voorzag en het ontroerende „Will it be
so again" van C. Day Lewis maakten
diepe indruk.
Mevrouw van Dam heeft miss Gullan
de oprechte dank van het aandachtig
luisterende gehoor overgebracht en de
hoop op een wederkeer uitgesproken.
Leidse Schouwburg
ARB. TONEELVERENIGING D.O.S.
De Opgaande Zon.
Heyermans werken dragen bijkans alle
een tendenz en-dientengevolge staan zij
wel zeer bloot aan de invloed van de
tand des tijds. Vele zijn dan ook „ach
terhaald", speciaal nu de wereldoorlog
er bovendien nog op is gevolgd.
Zijn „De Opgaande Zon", spel van de
middenstand, is ook niet geheel ontko
men aan de veroudering, hoewel de
figuur van Mathijs de Sterke toch
wel in zich draagt elementen, die het
stuk opheffen boven het tendenzniveau.
Gelijk b.v. eveneens in Jasper uit zijn
„Eva Bonheur".
De ondergang van deze kleine mid
denstandsfamilie, die het moet afleggen
tegen de felle concurrentie van het wa
renhuis, is tragisch, maar het sterke
qptimisme van de hoofdfiguur, die dank
zij zijn zuiver geweten, altijd de lach
doet overwinnen en zijn gelijk-geaarde
dochter ten slotte bevrijdt van „wat
haar kapot dreigt te maken", hoezeer
dit het gezin nog dieper doet dalen,
brengt daarnevens toch ook iets verlos-
sends. Een sterk speel-stuk is het daar
door gebleven.
Voor D.O.S. was het een geduchte
kluif, maar over het geheel heeft deze
ernstig werkende vereniging toch de
sfeer wel weten te treffen, de Heyer-
mans-sfeer ligt deze amateurs blijkbaar.
Alleen het slot van het derde bedrijf,
de brand-scène, «viel terug, ook waar de
brand technisch niet fel genoeg werd
aangegeven.
De zware rol van Mathijs was bij de
heer A. C. v. d. Woerd, die tevens lof
waardig de regie voerde, in goede han
den en veel wist hij te bereiken, al was
hij met altijd even overtuigend, evenals
mej. M. Schouten als Son ja. Jammer,
dat zij iets oqwelijks had. Ook de echt
genote de grootvader, de winkelknecht
en Stuifzand deden het aardig. Zwak
waren daarentegen de buurvrouw en, in
mindere mate, haar zoon. De bijfiguren
varieerden, doch detoneerden niet.
Al met al mogen we dus tevreden zijn
met hetgeen is gepresteerd. D.O.S. kan
met gerechtvaardigde voldoening op
deze uitvoering terugzien.
De prachtig bezette schouwburg toonde
zich zeer voldaan. M.
GEDENKSTEEN
MEVR. FLIEHEv. GRIETHUIJSEN.
Woensdag a.s. te 3 uur zal op de Ned.
Herv. begraafplaats te Leiderdorp de
overdracht aan de familie plaats vinden
van een gedenksteen op het graf van
mevr. E. Fliehe—van Griethuijsen, aan
geboden door de oud-verpleegden van
„Voordorp", van welke inrichting mevr.
Fliehe jarenlang de toegewijde direc
trice is geweest.
Geldelijke bijdragen voor dit doel
worden nog gaarne ingewacht bij mevr.
J. J. v. d. Vlist—Pijnakker, Korte Lange-
strafot 16a, alhier.
TENTOONSTELLING
„AMBACHTSKUNST IN RIJNLAND".
Gedurende de resterende weken van
October zal onder auspiciën van K. en
O. in het Stedelijk Museum „De Laken
hal" een tentoonstelling „Ambachts
kunst in Rijnland" worden ingericht.
De burgemeester, jhr. mr. F. H. van
Kinschot zal morgenmiddag te 4 uur het
openingswoord uitspreken.
COLLECTE VOOR DE LEIDSE
BUITENSCHOOL.
Als sluitstuk van het 25-jarig jubi
leum wordt Zaterdagmiddag a.s. een
straatcollecte gehouden, ten bate van
de Leidse Buitenschool, wier financiën
dringend versterking behoeven.
Deze collecte wordt opgeluisterd door
muziek van het Leidse Politie Gezel
schap.
Moge in het belang van het zwakke
kind deze collecte een waardig sluitstuk
vormen van het zilveren Jubileum dezer
nuttige vereniging, die reeds zoveel ze
genrijk werk heeft verricht.
Met de Willem Barendz
ter Walvisvangst
DISTRIBUTIEDIENST LEIDEN.
Uitreiking bonkaarten 713, schoenen-
bonnen en toeslagkaartjes a.s.
en Jonge moeders.
De uitreiking van deze bescheiden vindt
ln de week van 13 tot en met 18 October
plaats volgens onderstaand schema:
Gezinnen, waarvan het hoofd een stam-
kaartnummr-rheeft van
l tot en met 4500:
Maandag 13 October.
4501 tot en met 9000:
Dinsdag 14 October.
9001 tot en met 13500:
Woensdag 15 October
13501 tot en met 18000:
Donderdag 16 October
18001 tot en met 22500:
Vrijdag 17 October.
Meegebracht dienen te worden de
stamkaarten, tltelstroken met lnwisse-
llngsbon, eventueel Inlegvellen en con-
trólekeart as. moeders
Voor de overige nummers «lsmcde voor
de Agentschappen volgt nog een na
dere publicatie.
J. STRIJBOS VERTELT VAN HET
„DRIJVEND ABATTOIR
Het bestuur van de afd. Leiden van
de Ned. Reisvereniging, dat er/ook in
net verleden altijd buitengewoon in is
geslaagd om voor zijn leden aantrekke
lijke avonden te organiseren, opende
gisteravond in de geheel bezette foyer
der Stadszaal het winterseizoen met
een lezing over de tocht van de Wil
lem Barendsz.. waarvoor het de be
kende natuuronderzoeker, de heer J
Strobos, had uitgenodigd.
Na een kort inleidend woord van de
voorzitter, de heer J A. A. v. d. Horst,
vertelde de heer Strybos, wiens lezing
met tal van aardige anecdotes geïlu-
streerd werd, allereerst iets van de ve
le besprekingen, welke aan de uitzen
ding van dit „drijvend abattoir" zijn
voorafgegaan en die nog weer eens een
typisch staaltje van de Nederlandse
taaiheid en het doorzettingsvermogen
van ons volk te zien gaven. Uitvoerig
weidde spr vervolgens uit over de nieu
we methode, welke thans bij het „ja
gen" wordt gevolgd en waarbij het har
poenkanon in de plaats is gekomen voor
de handharpoen. Nadat de heer Strfj-
bos er hierna op gewezen had van welk
een uitzonderlijk belang het met het
oog op het wereldtekort aan olie en vet
is. dat Nederland de walvisvaart weder
om ter hand heeft genomen, gaf hij
enkele bijzonderheden over het leven
aan boord van de Willem Barentsz.. een
mannenmaatschapnü waarvan de me
dische verzorging in handen was van...
een vrouwenarts, die tijdens de reis o a
twee blindedarm-oneraties heeft ver
richt en niet minder dan 1600 steen
pulsten heeft behandeld Spr., die grote
bewondering had voor het werk en uit
houdingsvermogen der 380 koopen tel
lende bemanning, zeide getroffen te zijn
door de imDcsante aanblik, welke de
vangst en de verwerking der walvissen
steeds opleverde en waarbij de kleur
van het bloed, om niet te spreken van
de verschrikkelijke stank, 't geheel een
luguber aanzien gaf Zo vertelde de
heer Strobos ons. dat een normale
walvis 100 tot 150 000 kg. plm.
12.000 k.g. bloed bij zich heeft. Zij voor
zien zich in hun onderhoud uitsluitend
met het eten van garnaaltjes: met één
hap van de kolossale bek wordt 4 k 5
kubieke meter water verzwolgen, dat
weer wordt weggespoten, waarna 20
30 kg. garnaaltjes als „batig-saldo" ach
terblijven. Voor wie mocht denken, dat
deze logge beesten .geen snelheid kun
nen ontwikkelen, vertelde deheerStrij-
bos. dat zij een gemiddelde uursnelheid
hebben van 18 kjn.: worden zij tijdens
de vangst echter achterna gezeten, dan
weten zij deze snelheid op te voeren
tot ruim 40 km. Een „baby" walvis
heeft een lengte van plm. 7 meter, is
na 7 maanden reeds 13 meter lang,
weegt 5 a 6000 kg. en komt per dag
ongeveer honderd kilo aan. Het hart
van een normale walvis weegt 800 kg.,
zy bereikte op 15-jarige leeftijd haar
volle wasdom. Indien een walvis door
■één der jagers is geharpoeneerd, wordt
het dier ten einde het drijvende te hou
den volgepompt met lucht, waarna het
transport naar de traanfabriek plaats
vindt. Met het oog op het bederf ligt
tussen het schot en de conservering
maar een tijdsruimte van 33 uur. Had
men in het bepjn op de Willem Ba
rendsz. voor dele bewerking plm. 5 uur
nodig, op het laatst kon men 16 tot 18
„diertjes" per 24 uur verwerken. De
opbrengst van deze eerste expeditie
heeft f. 13.000.000.bedragen
Aan het einde van de avond heeft de
heer Van der Horst de heer Strijbos,
die zijn lezing met tal van interessante
filmbeelden verduidelijkte, hartelijk be
dankt.
SJORS IN DE STADSZAAL.
U kunt zich met geen mogelijkheid
het oorverdovend lawaai voorstellen, dat
gistermiddag in de Stadsgehoorzaal los
barstte, toen Sjors, de échte Sjors van
de Rebellenclub, in levende lijve door
een veldwachter achternagezeten werd!
Een paar tekenfilms, een buikspreker,
de „echte" Sjors en Sjors van de film,
zo ongeveer was het programma van de
kindervoorstelling, die gisteren daar ge
houden werd.
Het geluidsfilmpje was afgrijselijk
slecht, het gesproken woord niet te ver
staan, het beeld donker en vaag. Des
ondanks amuseerden de kinderen zich
kostelijk
FUSIE TUSSEN L.P V. EN L.E.O.
Nieuwe vereniging heet L.P.K.V.
Gisteren werd voor een stampvolle
zaal de gecombineerde ledenvergadering
gehouden van de Leidse Pluimvee Ver.
en de Konijnensportvereniging Leiden
en Omstreken.
Voor de aanvang der vergadering
werd de verloting van L.E.O. afge
werkt.
Te kwart over acht opende de heer
Van der Aar van L.E.O. deze vergade
ring en zeide dat thans de besprekin
gen zover waren gevorderd, dat de L.P.
K.Vafkorting van Leidse Pluimvee en
Konynensportver. een feit was gewor
den.
In deze vergadering diende nog
slechts een voorzitter te worden geko
zen en de reblements-commissie te
worden vastgesteld, waarna de vereni
ging aan het werk kon gaan.
Bij de nu volgende vrfje stemming,
werd met bijna algemene stemmen, de
heer J. D. Rol. uit Voorschoten, als
voorzitter gekozen.
Onder luid applaus van de leden
aanvaardde deze zyn functie en werd
verder onder grote bijval aan Luit.4 Kol.
M. van Mens het ere-voorzitterschap
der L.P.K.V. aangeboden. Ook de beide
ereleden der L.P.V. werden door de
L.P K.V. als erelid aangenomen.
Met de Kerstdagen zal medewerking
worden verleend aan de Kringtentoon
stelling te Lisse. waar de L.P.K.V. ge
combineerd zal inzenden en voor haar
leden vele prijzen zullen zyn te winnen.
In de reglements-commissie werden
de heren A. G. Boekwijt, W. Breedveld,
Joh. Broekhuis en B. C. J. van Omme
ren gekozen.
Tevens werd besloten dat een "kam
pioenstentoonstelling zal worden ge
houden voor Zuid-Holland, waarbij
eigen fokdieren zullen worden toegela
ten. welke minstens 2 maal Z G. dienen
te hebben behaald. Als secretaris-pen
ningmeester zal de heer J. A. Otten
fungeren.
Het nieuwe bestuur der L.PK-V. is
thans als volgt samengesteld: J. D.
Rol, Voorschoten, le voorzitter: J. A.
Otten, le secretaris, Apothekersdyk 35,
Lekien; B. C. J. van Ommeren, le pen
ningmeester; H. A. Peter, Comm van
Materiaal, leden: A. G. Boekwijt. C. J.
van der Aar en F. v. d. Mark Jr.
Te ruim halfelf sloot de heer Rol
deze ^geanimeerde vergadering
NED. VER- VAN SPIRITISTEN
„HARMONIA".
Voor de leden van de afdeling Leiden
e.oJ. van de Ned. Ver. van Spiritisten
..Harmonia", alsmede voor een aantal
introducé's hield ir. H. Bouman uit
's-Gravenhage in het V.C-F.-Huis een
lezing over het onderwerp: „Weten
schappelijke grondslag en geestelijke
consequenties van het spiritisme". Spr.
gaf een overzicht van de paranormale
verschijnselen, waarvan de wetenschap
pelijke onderzoekers de juistheid heb
ben moeten erkennen Vervolgens zette
spr. uiteen welk een veelheid van su-
pernormale verschijnselen zich aan
ons kunnen voordoen en welke bewijs
kracht voor de juistheid van de spiri-
tische hypothese aan elk dezer ver
schijnselen dient te worden toegekend.
Voorts behandelde spr. de consequen
ties. die van het aanvaarden van de
spiritische hypothese het gevolg dienen
te zyn. Het leven moet worden gezien
als een progressie. Ook na de stoffe
lijke dood is ontwikkeling van de men
selijke geest mogelijk. De dood kan de
achterblijvenden wel weemoedig stem
men, doch hij verliest het wanhoops-
elemcnt wanneer men overtuigd is, dat
het leven na de dood wordt voortgezet
en de mogelijkheid van communicatie
met de wereld der z.g. doden geenszins
onmogelijk is.
Spr. bracht ten slotte onder de aan
dacht van de aanwezigen, dat er een
steeds hechtere samenwerking tot stand
dient te komen tussen de spiritisten
en de parapsychologen Hoe meer me
dia zich voor het wetenschappelijk on
derzoek beschikbaar stellen, des te
groter is de kans op een algemene er
kenning van de juistheid van de spiri
tische leer.
De avond werd besloten^net een ge-
dachtenwisseling.
DODELIJK GEWOND DOOR VAL
VAN EEN TRAP.
Gisteravond om kwart voor zeven Is
de 74-jarige man W. A. Z. door het
binnentreden van een verkeerde deur
van de trap gevallen in zijn woning aan
de Jan van Houtkade. De man is kort
na deze val aan de bekomen verwondin
gen overleden.
De dames M. Vogelpoel en A. H.
A. Roethof alhier slaagden te Den Haag
voor een examen eenvoudige huishoud
kunde.
Spelende Prinses werd ten doop
gehouden
De zon schonk haar luister aan de
plechtigheid in de Domkerk. Ongedacht
na een sombere, mistige morgen, speel
den haar stralen door de hoge boog
vensters van het oude kerkgebouw, waar
reeds geruime tijd voor de aankomst
van de Koninklijke stoet een uitgelezen
gezelschap bijeen was gekomen
Het stemmige zwart der herenkledij
werd fel onderbroken door het rood van
de mantel van kardinaal De Jong. Deze
werd binnengeleid door de grootmeester
van de Koningin, baron Rengers. Dan
waren er de vaak kleurige toiletten der
dames van de vele autoriteiten en de
uniformen van de militaire gasten.
De regeling in de kerk was zodanig,
dat aan ieder gemakkelijk en vlug zijn
plaats was aangewezen. Langzamerhand
ebdp het geroezemoes weg en bleef het
orgelspel van de heer Stoffel van Vie-
gen overheersen. Dan hoorde we het
machtige geluid van de Domklokken en
spoedig daarop valt er een stilte in de
kerk de Koninklijke stoet is aange
komen. Het gejuich der toeschouwers
in de omgeving dringt in het gebouw
door. H. M de Koningin in een paarse
robe gekleed, een gelijkgekleurde toque
met een aigrette op het hoofd ver
wijlt enige ogenblikken met de Groot
hertogin van Luxemburg aan de ingang
der kerk. om vriendelijk de hulde-be-
tuigingen dergenen, die het voorrecht
hebben tegenover het kerkportaal een
plaatsje veroverd te hebben, in ont
vangst te nemen. Terwijl de beide Vorst
innen zich naar de sacristie begeven,
rijden de andere auto's voor. Uit de
laatste stappen HKH Prinses Juliana
en Prins Bernhard. De Prinses is ge
kleed in een staalblauw gewaad, de
Prins is in generaals-uniform. Zodra de
Prinses is uitgestapt neemt zü haar
jongste ln de armen, waarbij de Prin
sesjes Beatrix en Irene en haar Vader
belangstellend toezien. Ook zy begeven
zich naar de sacristie, waarvan spoedig
daarop andermaal de deur geopend
wordt om de kleine stoet door te laten,
die zich nu. terwijl de bezoekers eer
biedig oprijzen, naar de ruimte voor
het. doopvont begeeft Het is een ont
roerend ogenblik het Prinselijk Gezin
hier te zien: Prinses Juliana. Haar
kindje dragend. Prins Bernhard de slip
van de doopjurk houdend.
Prinses Beatrix draagt de kanten
doopaoek op de uitgestrekte linkerarm.
Wanneer allen hun plaató hebben in
genomen. vangt de dienst onder roer
loze stilte aan. Na het votum heeft de
predikant, ds. Berkel, Godes zegen af
gebeden, voor de dopelinge, voor haar
Ouders, voor de Koningin en voor de
andere grootmoeder, voor de Zusjes,
voor de zieken, voor allen die luisteren
en voor de mannen overzee.
Er waren ontroerende momenten in
deze plechtigheid. Niet slechts het ver
tederend gezicht van het binnenschrij
den van het Prinselijk Gezin, maar ook
het ogenblik, waarop de Prinselijke
Ouders „ja" antwoordden, op de gebrui-
i kelijkc vragen vóór de doop.
Alvo'-ens daartoe over te gaan had de
Prins Zijn dochtertje overgenomen van
Prinses Juliana en uiteraard was er
diepe ontroering toen de hofprediker
met heldere stem de woorden van de
doop uitsprak. Prinses Marijke speelde,
toen haar het dooDwater op het voor
hoofdje gesprenkeld werd. met haar
handjes. De doop gpschiedde precies om
acht minuten voor twaalf.
Na de plechtigheid heeft Prins Bern
hard Prinses Marijke naar de sacristie
gedragen, waar vervolgens de voor
naamste genodigden in de gelegenheid
gesteld werden gelukwensen aan te
bieden.
FRIENDS OF AMERICA.
De Stichting Friends of America
(F.O.A.), opgericht op 1 Juli '47. stelt
zich ten doel de vriendschappelijke be
trekkingen tussen Nederland en Ame
rika te bevorderen en belegde gister
avond in ,,'t Raedthuys" een contact
vergadering. om daardoor te komen tot
de oprichting van een kern, waaruit
een Lsidse afdeling moet groeien.
Slechts een klein aantal genodigden
had aan de oproep gehoor gegeven om
te komen luisteren naar dr. Smit, een
der drie initiatiefnemers, die het doel
van de F.O.A. nader uiteenzette.
Allereerst constateerde spr., dat wij
hier in Nederland maar heel weinig van
Amerika afweten, terwijl het ook om
gekeerd het geval is; Amerika kent ons
slechts als een folkloristisch volk1 en
daarom is een soortgelijke stichting in
Amerika opgericht de „Friends of the
Netherlands", waarmede spoedig een
nauw contact zal worden onderhouden.
De F.O.A. stelt zich op het standpunt
van de westerse wereldbeschouwing,
doch wil geen platform zijn voor poli
tieke agitatie: het is een ideële organi
satie en haar taak is alleen vriend
schapsbanden met Amerika te onder
houden.
De F.A.O. tracht haar doel te berei
ken door het organiseren van lezingen,
films, e.d., haar bemiddeling te verle
nen bij emigratie en bij oturisme, op
basis van wederzijdse dienstverlening.
Met de aansporing om propaganda te
maken voor deze stichting, waardoor
men tot oprichting van een Leidse af
deling kan geraken, besloot de heer
Smit zijn interessante inleiding. Na de
pauze was er gelegenheid tot vragen
stellen, waarvan een druk gebruik werd
gemaakt.
Men verzoekt ons nog mede te delen,
dat de heer J. A. Weers. Willemstraat
35, het voorzitterschap van het voorlo
pig werkcomité heeft aanvaard.
VEREENVOUDIGING IN
AFHAALSYSTEEM BONKAARTEN.
De directeur van de Distributiedienst
te dezer stede verzoekt ons het volgende
mede te delen;
Ten einde het afhalen van bonkaar
ten. schoenenbonnen en toeslagkaartjes,
voor a.s. en jonge moeders te vereen
voudigen. is het mogelijk gemaakt deze
af te halen op dezelfde dag als waar
op voor het gezin de bonkaarten wor
den afgehaald.
Verder wordt er de aandacht op ge
vestigd dat niet de gehele thans lo
pende bonkaart behoeft te worden mee
gebracht, doch slechts de titelstrook,
d.i. de over de volle breedte van de bon
kaart aangebrachte strook, waaraan zich
links de inwisselingsbon bevindt, bene
vens uiteraard de stamkaart en even
tueel inlegvel 'voor schoenenbonnen)
en contrólekaart moeders ,voor toeslag-
kaart).
Receptie
prof. dr. W. E. Hocking
van Harvard als gasthoogleraar
In het Oosters Instituut aan het Ra
penburg werd gisteravond de eerste
gast-hoogleraar van de Leidse Univer
siteit, prof. dr. W. E. Hocking, in het
kader van de samenwerking met de
Harvard Universiteit in Amerika door
middel van de HarvardLeiden Fun
datie. welkom geheten. Daarbij waren
om. aanwezig de minister van buiten
landse zaken, mr. W. C. G. H. baron
van Boetzelaer van Oosterhout. tevens
beschermheer van de fundatie, de voor
zitter daarvan, mr. P. J. Idenburg, de
president-curator van de Universiteit,
dr. J- E. baron de Vos van Steenwijk, de
rector-magnificus, prof. mr. J. C. van
Oven, jhr. de Ranitz namens de minis
ter van O., K. en W., dé Amerikaanse
ambassaderaad, de attaché voor cultu
rele aangelegenheden van de Ameri
kaanse Ambassade, de burgemeester van
Leiden, jhr. mr. F. H. van Kinschot en
verschillende leden van de Academische
Senaat.
Mr. Idenburg richtte zich als eerste
tot prof. Hocking om hem en zyn echt
genote namens de fundatie welkom te
heten. Hij beschreef daarbij de tot
standkoming van deze samenwerking
tussen de universiteiten van Leiden en
Harvard, die op gelijke geestelijke waar
den gegrondvest zijn en die mede door
de uitwisseling van hoogleraren by kun
nen dragen tot het vergroten van de
wederzijdse culturele banden tussen de
V.S. en Nederland in het algemeen.
ONDERMIJNING DEZER INSTEL
LING RAAKT DE WORTEL DER
CULTUUR.
Baron van Boetzelaer van Ooster
hout verwelkomde prof. Hocking na
mens de Nederlandse Regering. Spr.
wees er o.m. op, dat Nederland het
als een buitengewone eer beschouwt,
dat Harvard ons land en in het bij
zonder Leiden als eerste contact-punt
op het vasteland van Europa koos-
De minister zeide voorts, dat het
niet overdreven is wanneer men Har
vard en Leiden beschouwt als expo
nenten van hun respectieve cultuur.
Omgekeerd kan men aannemen, dat
wat dan ook de integriteit van in
stellingen als deze dreigt te onder
mijnen, de wortel van de cultuur
raakt.
De dreiging is in de loop der tijden
uit verschillende bron gekomen en zij
werd met verschillende namen betiteld.
Maar het is altijd dezelfde lelijke oude
kwaal van feitelijke dwingelandij. Wij
zijn er vrij zeker van, dat wij de symp-
tomén ervan even snel kunnen herken
nen als ze te voorschijn komen, Zy
geeft altijd voor progressief en breed
van opvatting te zijn, maar zij sluit de
deuren en regeert door middel van
vrees.
Als president-curator van de Leidse
Universiteit sprak baron de Vos van
Steenwijk de zekerheid uit. dat de af
vaardiging door Harvard een garantie
is, dat het komende werk van prof.
Hocking in alle lagen van de Leidse
Universitaire gemeenschap volle waar
dering zal oogsten.
De rector-magnificus prof. Van Oven
wees op de uitzonderlijke positie, welke
prof. Hocking in de Leidse Senaat zal
bekleden, door als Senaatsgast. gerech
tigd te zijn de Senaats-vergaderingen
en bijeenkomsten der filosofische facul
teit bij te wonen. Spr. uitte voorts het
vertrouwen, dat de dikwijls met arg
waan waargenomen invloed der filoso
fie op de juridische wetenschap in dit
speciale geval een zeer waardevolle zal
blijken te zijn.
GEDACHTENWERELDEN VAN
AMERIKA EN EUROPA MOGEN
NIET UITEENDRIJVEN.
Prof. dr. Hocking ten slotte dankte
voor de zeer gastvrije ontvangst, wel
ke hem en zijn echtgenote ls ten deel
gevallen.
Hij legde bij zijn beschouwing over
de waarde van deze universitaire uit
wisseling de nadruk op een gezegde
van Einstein, dat slechts een nieuwe
denkrichting het mensdom in stand
kan houden.
Wy moeten daarbij in aanmerking
nemen, dat mensen en naties zijn, zo
als zij in hun hart denken Eerst een
fundamentele wijziging in dat laatste
maakt het mogelijk deze wereld zoda
nig te doen zijn dat zij eigen conflicten
overleeft.
Einstein wil het Amerikaanse volk
wijzen op de gevolgen, welke de ont
sluiting der atoomenergie heeft, ten
einde daardoor een stem van het volk
te doen uitgaan, die de diplomaten en
staatslieden verplicht het stuur om te
gooien. In een menswaardige en hech
te beschaving bestaat een evenwicht
tussen wetenschap, economie en tech
niek enerzijds en religie, filosofie kunst
en andere geestelijke waarden ander
zijds. Wij hebben ons in de huidige tijd
veroorloofd de eerstgenoemde groep
te laten overheersen, waardoor onze
ganse beschaving het gevaar loopt ten
onder te gaan. Wanneer wij echter zoe
ken naar de vorm, waarin het idee van
Einstein, om de mensheid als geheel
een nieuwe denkwijze te doen aanvaar
den, kan worden verwezenlijkt, dan ziet
spr. als voornaamste mogelijkheid deze:
het denken in de universitaire gemeen
schap een nieuwe richting te geven en
daardoor op de duur de mensen te be
ïnvloeden. aangezien universiteiten
steeds zijn geweest de plaats, waar het
juist scheppend denken plaats vond.
Ook om deze redenen is het van bij
zonder belang, dat de gedachtenwe-
relden van Europa en Amerika niet
uiteendrijven, doch ditzelfde geldt
evenzeer ten aanzien van Azië en
Centraal Europa. Spr. achtte Leiden
een waardevolle plaats in het conti
nent. om van daaruit mede tc wer
ken tot herstel van het contact met
het geschonden Europa. Hij hoopte,
dat uit deze universitaire samenwer
king via de geschetste ontwikkeling
een hechte samenwerking tussen de
Oude en Nieuwe Wereld groeit.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
geneeskunde: de dams C. A. A. Bram-
lage (Wassenaar); A. M. Caininada
(Rotterdapi)B- L. A Pons (Rotter
dam); W Vermeer (Haarlem) en de
heren L. B. Bakker 's-Gravenhage)
H. W. Blankenberg ("s-Gravenhage)
P. C. Brinkerink (cum Laude) (Oost-
voorne); J. H. Bromelow (Oegstgeest)
G. H. Bruintjes (Rotterdam); J. Die-
persloot (Haarlem); J- Dogterom (Lek-
kerkerk): H. C. van Dijk ('s-Graven
hage); C. H. Hogewoning (Katwijk a/d
Rijn); A. de Jong (Voorschoten); Th.
M. v. d. Kley (Laren): J Koetsier
's-Gravenhage)H. C Moolenburgh
Cs-Gravenhage)G. Peereboom Cs-Gra-
venhage); J. M. C. Tombroek (Heem
stede); F. A. Vorst 's-Gravenhage):
P. M. Wijkmans (Leiden).
JUBILEUM H. HOOIDONK.
Vandaag was het 25 jaar geleden, dat
de heer H. Hooidonk als piano-techni
cus bij de fa. C. C. Bender in dienst
kwam. Ter gelegenheid van dit feit
werd <de jubilaris hedenmorgen door
directie en personeel gehuldigd. Namens
de directie werd hem door de heer E.
Munting, filiaallclder een haard aan
geboden. De directeur der N.V.. de heer
Kapteyn Boumeester bood de heer
Hooidonk een couvert aan. terwijl na
mens het personeel door het oudste lid
daarvan een gasstel en een ets werden
geschonken. De Bond van Instrument
makers bood ten slotte een fraai boek
werk aan. De tijdens deze huldiging ge
sproken woorden getuigden van een
grote waardering voor hetgeen de jubi
laris gedurende zijn vijf en twintig-
Jarige staat van dienst bij de fa. Bender
volb/acht heeft.
PROF. DREWES MET PENSIOEN
NAAR HOLLAND.
Volgens de „Sin Po" is vandaag met
pensooen naar Nederland vertrokken
prof. Drewes. docent aan de juridische
en literaire faculteit van de Universi
teit van Indonesië. Hij wordt opgevolgd
door prof. Sense en ln vroeger jaren
als ruilhoogleraar werkzaam aan de
Leidse Universiteit.
Optimisme inzake opbouw
Oost-Java gerechtvaardigd?
ONAFHANKELIJKE STATEN
ZOUDEN ZWAK STAAN TEGENOVER
REPUBLIEK.
Onze correspondent te Batavia seint
ons heden:
In paleiskringen is men van me
ning dat het optimisme inzake de
opbouw van Oost-Java gerechtvaar
digd is. mits deze niet wordt belem
merd door internationale inmenging
ingevolge het voorstelVan Kleffens.
De regering heeft weinig ruimte tot
laveren om haar doel te bereiken, t.w.
de uitvoering zo nodig eenzijdig!
van Linggadjati.
De Ronde tafel-conferentie te Ban
doeng van inheemse notabelen, bedoelt
te komen tot de vorming van een
lichaam, dat beslist over de toekomsti
ge status. De regering acht, op grond
van de in Oost-Indonesië opgedane er
varingen, de vorming van verschillende
staten met een eigen ministerieel appa
raat te kostbaar en streeft nu wel naar
de vorming van onafhankelijke status
met eigen zelfbestuur, maar dan recht
streeks onder de federatie.
In hooggeplaatste loyale Indonesi
sche kringen wordt intussen de vor
ming van dergelijke onafhankelijke
staten gevaarlijk geacht omdat zij
niet voldoende macht zullen hebben
tegenover de souvereine Republiek.
Naar hun mening weegt het finan
cieel motief niet op tegen het politiek
belang en zou het vertrouwen van vele
Indonesische groepen in de toekomstige
staatkundige constructie door een der
gelijk streven ernstig worden geséhaad.
Wat dc verhouding tot Djokja be
treft is dc regering uitsluitend tot
onderhandelen geneigd indien be
paalde onaanvaardbare figuren wor
den vervangen.
Mr. VAN HOOGSTRATEN
IN NEDERLAND.
(Met de K.L.M -Constellation „Nijme
gen" is hedenmiddag om 1 uur uit In
donesië op Schiphol gearriveerd de di
recteur van het departement van eco
nomische zaken mr. J. E. van Hoog
straten.
Gisteren herdacht dc stad Nijmegen
ln stilte het feit, dat het 700 Jaar geleden
was dat Nijmegen, voor 10.000 zilver mark
aan de Graaf van Gelre, Otto II. ver
pand werd.
25 jarig jubileum
Ds. H. P. Fortgens
PREDIKANT NED. HERV. GEMEENTE
TE VOORSCHOTEN.
In het gebouw voor Chr. Belangen aan
de Wijngaardenlaan te Voorschoten waren
Woensdagavond bijeengekomen de kerke-
raad, kerkvoogdij, kiescollege en college
van Collectanten der Ned. Herv Gemeente
om ln Intieme kring een kort ogenblik stil
te staan by het feit dat het 25 Jaren ge
leden was dat ds. H. P. Fortgens als pre
dikant der Ned. Herv. Gemeente te Voor
schoten werd bevestigd en zijn Intrede
deed.
De grote zaal was op eenvoudige wijze
met groen en bloemen een feestelijk aan
zien gegeven.
Even over zeven uur werd de Jubilaris
met zijn echtgenote en kinderen aan de
Ingang ontvangen door een commissie van
voorbereiding en door de President-kerk
voogd W A. A. J Baron Schimmelpen-
nlnck v. d. Ooye en de ouderling W. T.
Lekkerkerker naar hun zitplaatsen geleld.
Toen het gezelschap had plaats genomen
sprak Baron Schlmmclpenninck v. d. Oye
de Jubilaris en zijn familie toe waarbij hij
namens allen uiting gaf aan de blijdschap
en dankbaarheid met de herdenking van
dit feit, waarbij spr. zijn gelukwensen
deed aansluiten ook voor de echtgenote
van de Jubilaris.
Wy danken God dat gij voor dit werk
zyt gespaard gebeven en wij hopen dat u
nog vele Jaren de kerk zal mogen en kun
nen dienen. Namens de verschillende col
leges en de gemeente bood spr. de Jubilaris
een buitengewoon grote fruitmand aan en
een enveloppe met Inhoud.
Vervogens vertolkte de heer J N Arent-
sen dc gevoelens van de kerkeraad Spr.
herinnerde aan de herdenking van deze
bijzondere dag. 25 Jaar zijt gij Herder en
Leraar geweest en sprekende namens de
kerkeraad kan spr. het beste zeggen hoe
ds, Fortgens het werk van de gemeente
heeft behartigd. Dat God u al deze Jaren
heeft willen sparen en bewaren, daarvoor
zijn wy dankbaar. U voelde zich hecht
verbonden aan Voorschoten en heeft nooit
gehoor gegeven aan de roepstem uit andere
gemeenten. U hebt steeds getoond een
warm voelend hart te bezitten. Spr. herin
nerde ook nog aan de oorlogsjaren, die
buitengewoon moeilijk waren en gevaarlik.
God heeft bllzonder barmhartig willen ziln.
ook over ons Voorschoten ls bllzonder
beschermd geweest
Wy wensen U geluk en uw vrouw, die
door Gods goedheid aan uw zijde heeft
mogen staan. Spr. besloot zijn toespraak
met de wens dat het ds. Fortgens gegeven
zal zijn ook de rest van zijn Jaren met
zegen ln voorschoten werkzaam te zijn.
Vervolgens kregen de aanwezigen ge
legenheid oersoonlllk ds. Fortgens en zyn
familie geluk te wensen.
In de loop van de avond hebben nog het
woord gevoerd de heer D J. Brinks namens
het schoolbestuur der Herv. Sohool.pastoor
J. van Bemmclen. wethouder B van Vliet,
namens het gemeentebestuur en de beer
Van den Berg uit Valkenburg. Ten slotte
heeft ds. Fortgens uitvoerig alle sprekers
beantwoord.
VOORSCHOTEN
Mej. A J. M Grunderen en mej.
C. A. M V. Noort alhier slaagden te Den
Haag voor het examen eenvoudige huis
houdkunde.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN 8 Oct. Coöp. Groentenvelllng.
Andijvie 11—21; kroten 3—9,30; pronk -
bonen 1442: snybonen 116—139; stok-
bonen 118153; stambonen 86—140; gele
kool 617; groene kool 8,1013,60; rode
kool 517; witte kool 47; sprultkool
727; boerenkool 45; Chinese kool 12;
peen 4.207,80; postelein 1832; prei 11
17; rapen 24,ê0, druiven 8410Ö; was-
peen 616; gekookte kroten 627; stoof-
sla 23; spinazie 740; tomaten 1634;
bonken 16; uien 13—18; witlof I 87—96;
Idem II 60<34; alles per 100 kilo. Bloem
kool I A 45—67; Idem I 28—57; Idem II
1434; Idem m 11; komkommers I
8—18; idem II e—15; Idem UI 4—9; Ana
nasmeloenen 1519; andere soorten 212;
sla I 3,80—11.50: Idem II 1.70—4.40 alles
per 100 stuks. Peen 415; peterselie 1
1.30; radijs 1—4; seldery 1,90—2,70 alles
per 100 bos.
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM, 9 October.
Er heerste heden wederom een vrij
opgewekte tendens De aandelen gingen
weer in hoofdzaak uit naar bepaalde
Indische cultuurondernemingen, waar
voor gisteren een koersstijging inzette
onder leiding van Bandar op de goede
verwachtingen inzake de oliepalm cul
tuur, waarop onlangs ook nog de pre
sident van Lever Bros de aandacht
vestigde. Het gevolg was dat de Indi
sche waarden, met uitzondering van
de Tabaks-ondernemingen, die eerder
eerf1 kleinigheid terugliepen wederom ln
het middelpunt van de belangstelling
stonden. Vooral in diverse rubbersoor
ten ging het bepaald ongewoon levendig
toe en in de vrije markt gingen de
koersen omhoog. Tijdens de vrije markt
reageerden de koersen enigszins, zodat
merendeels het hoogste punt van de
dag niet gehandhaafd bleef. Er werden
wederom behooriyke omzetten gemaakt.
Koninklijke Olie was prijshoudend en
rustig. Industrie enigszins verdeeld.
Scheepvaart vast voor Hollaiyl Ame
rika lUn en Rotterdamse Lloyd.
De beleggingsmarkt was vrywel on
veranderd. De conversielening 1947 was
een fractie lager. De Amerikaanse
markt was ongeanimeerd.
VOOR VRIJDAG 10 OCTOBER.
Hilversum I (301 RL) VARA 7.00:
nieuws; 7.15: ochtendgymnastiek; 7 30:
sextet James Moody: 8.00: nieuws- 8.15:
strydleld. 8.18- operamuziek; 8.50: voor
de hulsvrouw: 9 00: orkestwerken van
Berlioz; VPRO 10.00: morgenwijding door
ds. J. Zuurdeeg- VARA 10.20: Zoth Cen
tury Serenades; 10.30: voor dc vrouw;
10.45: duetten van Brahms en Schu
mann. 11.05: voordracht; 11.20: marsen
en walsen; AVRO 12.00 Sky masters- 12 30
weerpraatje. 12.33: sportagenda; 12.38:
orkest V Silvester. 13.00: nieuws 13.15:
de papavers; 14 00: kookkunst: 14.20: ka
merorkest; 15.40- Taplola; VARA lC.Ot):
Accordeonorkest; 16.30: voor do Jeugd:
17.00- J. Jong orgel; 17.00: muzikaal
babbeltje; 18 00: nieuws- 18.15: felicita
ties; 18.20: Kllima Hawallans; 18.30: Ned.
strijdkr.; 19.00: gram.muziek; 19.15:
kwartet J. Corduwener: VPRO 19.30: hen
geloof der kerk- 19.50: gr.muziek; 20.00:
nieuws: 20.05: liederen: 20 30: het pro
bleem van het leven: VARA 21.00: gezel
lige platen; 21.30: leken rechtbank:
21.50: J Antonlett) speelt Schumann*
22.00: buitenlands overzicht door drs L.
de Jong; 22.15- swing and sweet; VPRO
22.40: vandaag. 22.45 avondwljdlng; VARA
23 00: nieuws: 23.15—24 00: symphonlsch
concert.
Hilversum II (415 M.) NCRV 700:
nieuws- 7.15: ochtendgymnastiek; 7.30:
W. Weyland. orgel; 7.45: woord voor de
dag; 8.00: nieuws. 8.15: BBC-koor; 8.30:
klassiek concert; 9.15: ziekenbezoek- 9.35
opgewekte klanken; 10.30: morgendienst
o.l.v. ds. H. J, Jaanus; 11.00: Quatro
Mains recital. 11.30: werken van Josepn
Jongen; 1145 trio „Ancora"- 12.30:
weeroverzlcht; 12.33: negro-s'pirltuals-
13.00: nieuws; 13.15 Metropole Orkest;
14.00: R. Foort. orgel- 14.20: voordracht;
1440: Continental Quintet; 15 30: Con
certgebouw Koperkwartet: 16.00: decla
matie. 16.20: trio; 16.50- werken van
Smetana; 17.15: Sans Souci- 17,45: kleine
melodieën: 18.15: fluit on orkest; 18.30:
geestelijke liederen; 18.45 Ned Jonge-
lings Verbond. 19.00. nieuws- 19.15: voor
Ned ln Duitsland: 19.30 actualiteiten;
19 45: lezing over verzekering: 20 00:
nieuws: 20 05: proloog: 20 15: NCRV
kwartet. 20.45 hoorspel ..Landverhuizers"
deel I-, 21.45: Phllharm Orkest van Ber
lijn- 22.00: vragen aan voorbygangers;
22.30: Llly Lasklne harp, 22 45: avond*
overdenking: 23.00. nieuws. 23 15: ln htt
schemerlicht van de maan: 23.4524.0CB
Don Kozakkenkoor.