Parijs rapport vraagt niet om Dollarcrediet
doch om Herstelbijdrage
WEERBERICHT
Amerika zal de vorm daarvan hebben fe kiezen
De nieuwe bonnen
„Regering dient volk de waarheid
te zeggen"
Felle critiek van vele zijden
Met een enkel woord
86sïe Jaargang
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1947
No. 26194
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henmy
Hoofdredactie: B. W. Menkorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3,30 per 3 maanden: 26 cents per week
Na 1 October resp. f. 3.90 en 30 cents
Telefoon Dir, en Adm,: 25041; RecL: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no.: 57055
De Sovjets in de hoek
der slagen
Ter vergadering van de Verenigde
Naties valt een toon te beluisteren, die
niet bepaald getuigt van grote vriend
schappelijkheid- Integendeel, men zegt
er elkaar de meest harde waarheden,
zoals over en weer althans die waar
heid wordt gezien. Af en toe gaat het
zo scherp toe, dat men zou kunnen
menen, dat het op „vechten" zou uit
lopen. Zo'n vaart neemt het echter, ge
lukkig, nog niet
Toch zou het verkeerd zijn te gelo
ven, dat hier zonder meer kan géiden
het bekende gezegde, dat zwaar weer
de lucht pleegt te zuiveren. Reden voor
dergelijk optimisme is. helaas, niet aan
wezig. Het onweert en bliksemt met
zulk een kracht, dat de bliksem ten
slotte toch wel eens zou kunnen in
slaan in het wankele gebouw der U.N.O.
Het zijn speciaal de Verenigde Sta-r.
ten en Sovjet-Rusland, die elkaar
dwars zitten, met Amerika in de aan-
vals- en de Sovjets in de verdedigings
positie, maar Engeland én enkele van
zijn dominions en ook enige kleinere
landen steken hun afkeer van de Rus
sische methoden niet onder stoelen of
banken en zo krijgt Wysjinski het hard
te verantwoorden.
Gelukkig in zijn afweer is de Sovjet
leider totdusverre echter niet, want hij
krijgt nederlaag op nederlaag te slik
ken en meestal met afdoende meerder
heid. Slechts zelden ontvangt hij buiten
het vaste Russische blok om steun van
betekenis. Wel plegen er soms vrij be
langrijke onthoudingen zich voor te
doen.
En van het veto-recht kunnen de
Soviets in de assemblee nu eenmaal
geen gebruik maken
Tegen de wil van Moskou in, zal de
bekende veto-kwestie aan de orde ko
men, al valt te voorspellen, dat voor
lopig niet op belangrijke wijziging zal
kunnen worden gerekend. Vermoedelijk
zal deze aangelegenheid nog wel com-
miss^xitvi blijven!
Anders staat het met de Griekse af
faire Het iaat zich aanzien, dat Ame
rika op dit punt zal doorzetten en een
beslissing wil afdwingen, nu de Veilig
heidsraad dank zij Gromyko's veto tot
geen resultaat wist te komen. Het zal
een beslissing zijn, tegen de houding
van de Sovjets en zijn Balkan-trawan-
ten in.
Voeg hierbij, dat ook de aangelegen
heid van Korea ter tafel zal komen
evenals de mogelijkheid en wenselijk
heid van een voor Italië gunstige wij
ziging van het gesloten vredesverdrag,
beide tegen het hardnekkig verzet van
de Sovjet-leider in.
En om de maat vol te meten, is er
ten slotte dan nog de behandeling van
het voorstel Marshall van een interim
commissie-instelling, die feitelijk de
Veiligheidsraad voor een belangrijk deel
op non-actief zou zetten. Vooral dit
laatste zit de Russen meer dan dwars
en reeds zijn ten aanzien hiervan de
eerste werkelijke dreigingen gehoord.
Nog verdekt weliswaar, maar de Rus
sische beer gromt hiertegen geducht!
Men ziet, het gaat de Sovjets daar te
New-York niet naar den vleze; duide
lijk treedt aan de dag, dat de ideën der
Westerse democratiën over de wereld
aanzienlijk groter aanhang hebben dan
die van Moskou
Dat is een reden tot verheugenis. Zo
zullen mensheid en beschaving wellicht
dan toch nog te redden zijn van de
ondergang
Juist te midden van deze reeks van
gevoelige nederlagen hebben de Sovjets
een blunder eerste klas gemaakt. Was
het niet Talleyrand, die eens zeide, dat
een misdaad in de politiek desnoods nog
te vergeven was, maar een fout nim
mer? Nu, .zo'n fout hebben de Sovjets
thans gemaakt. Wellicht hebben de
Sovjets gemeend, dat de uitvoering van
het doodvonnis over de leider der Bul
gaarse oppositie. Petkof, kracht zou
bijzetten aan haar positie, juist in deze
periode, van neerslag, maar wanneer dit
het ge^al zou zijn, hebben zi^ de plank
volkomen misgeslagen.
De uitvoering van dit doodvonnis over
een man, wiens enige misdaad bestond
in het weigeren zich te onderwerpen
aan het communisme evenals zijn
vader en zijn broeder is Petkof marte
laar geworden voor de democratie
doet een golf van ontzetting varen over
gans de beschaafde wereld en de terug
slag zal zich zowel tegenover Bulgarije
als tegenover Moskou buitengewoon
krachtig doen gevoelen.
Alle Amerikaanse en Engelse notas
zijn eenvoudig ter zyde gesteld, aan
geen enkel verzoek om gratie is gevolg
gegeven. Bulgarije heeft eigen vonnis
inzake zijn aanvrage tot toelating tot
de UH O. geveld en zal ook verder de
gevolgen moeten dragen.
Inderdaad, meer dan een misdaad,
hier is een fout begaan!
DE VOEDSELTOESTAND IN DE
SOVJET-UNIE-
De Sovjet-Russische pers maakt mel
ding van de beste graanoogst in de S.U.
sinds vele jaren. Ook de suikerbieten-
oogst overtreft de verwachtingen, zo
dat men te Moskou van .mening is, dat
de brood- en suikerdistributie binnen
kort kan worden opgeheven. In vele
gebieden van de S.U. is de aardappel
en groenteoogst meegevallen. De vlees
productie is de laatste 12 maanden toe
genomen.
IETS WARMER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Tamelijk heldere nacht met iets minder
lage temperaturen. Morgen overdag:
enkele overdrijvende wolkenvelden, bij
na overal droog weer. Matige wind tus
sen Noord en Oost- Iets warnfcr.
26 September.
Zon op: 6.30 uur; onder: 18.32 uur.
Maan op: 17.51 uur; onder: 1.32 uur
(30 Sept. V.M.) l
Hoogwater te Katwijk te 1.35 en 14.06
uur.
Onderlinge verdeling, der
eventuele steun niet geregeld.
Van een onze'r redacteuren)
Gistermiddag, de dag na zijn terug
keer uit Parijs, heeft de leider van de
Nederlandse delegatie naar de conferen
tie der 16 landen inzake het Marshall
plan, dr. H, M. Hirschfeld, in het minis
terie van economische zaken te Den
Haag aan vertegenwoordigers van de
pers een uiteenzetting gegeven van de
problemen die te Parijs ter sprake zijn
gekomen, de richting waarin een oplos
sing is gezocht en merendeels gevon
den en de vorm waarin deze zaken
uiteindelijk in het rapport aan Was
hington zijn neergelegd. Veel van deze
uiteenzettingen mogen wij bekend ver
onderstellen. nu inmiddels een overzicht
van dit Parijse rapport is gepubliceerd.
Het volledige rapport zal a.s. Zaterdag
nacht openbaar worden gemaakt, over
enige tijd gevolgd door publicatie vanx
de technische bijlagen.
Uit wat verder ter sprake kwam willen
wij het volgende vermelden.
De vorm van de voorgestelde nood
zakelijk geachte Amerikaanse steun
aan Europa is niet beoordeeld. Wan
neer het rapport spreekt van een bij
drage van 22.4 milliard in het herstel
van de Europese samenleving, betekent
zulks niet dat door de zestien landen
een crediet tot dit bedrag voorgesteld
wordt. Het bedoel^ slechts een tekening
te zijn van de omvang der noden. Het
rapport gewaagt van bepaalde hoeveel
heden goederen en voor een deel dien
sten, waaraan Europa behoefte heeft om
ze buiten eigen productie om uit de dol-
largebieden te betrekken. De in dollars
gewaardeerde opgave van de kosten is
derhalve slechts een afgeleide omschrij
ving van de steunomvang, en dit bedrag
in dollars is berekend naar het prijspeil
van 1947. Uiteraard is het derhalve zeer
wel mogelijk, dat de gevraagde steun
door prijswijzigingen in de loop van de
betrokken vier jaren aanzienlijk In dol
larwaarde wijzigt, dat wil zeggen dat de
kosten in dollars meer of minder zullen
kunnen bedragen dan de thans geschatte
ruim 22 milliard. Overigens zijn in dit
bedrag tevens begrepen 3.13 milliard die
voor de voorziening in kapitaalgoederen
langs de „normale" weg van de inter
nationale bank betrokken kunnen wor
den, onafhankelijk van het al of niet
verwezenlijken van het Marshallplan,
evenals ongev. 4 milliard benodigd voor
West Duitsland, welk bedrag eveneens
steeds uiteindelijk door Amerika gefour
neerd zal moeten worden. Het bedrag,
dat Amerika aan het plan 'ten koste zal
dienen te leggen, kan eveneens aan
grote wijziging ten goede onder
hevig zijn door eén belangrijke
stijging van de particuliere investerin
gen in Europa, wanneer eenmaal een-
begin van herstel intreedt en daarmede
het vertrouwen terugkeert.
Het zal thans aan Amerika zijn om
de wegen te bepalen, waarlangs deze
eventueel te verlenen steun plaats zal
vinden. Dit kan zowel door directe
goederenleveranties als wel door het
verstrekken van crediet zonder ver
plichting om dit in de Verenigde Sta
ten te spenderen.
MEN KAN GEEN EUROPESE TOL-
UNIE UIT DE GROND STAMPEN.
Door Amerika is tijdens de conferen
tie geen druk uitgeoefend om te gera
ken tot de vorming van een Europese
tolunie, aangezien Amerika zich wel be
wust was van de enorme omvang vah
dit probleem.
Wel bestond er grote waardering en
interesse voor de Benelux en de daarin
gevonden samenwerking. Dank zij deze
samenwerking stonden de drie landen
In belangenwaardering op één lijn met
de beide grote mogendheden Engeland
en Frankrijk. Wanneer men echter in
aanmerking neemt dat in 1944 defini
tief besloten werd tot instelling van
deze tolunie en dat die eerst binnenkort
wordt gerealiseerd, dan ziet men de
lengte van de weg in, die de onderhande-
delingen om tot zulk een doel te gera
ken moeten afleggen. Wanneer dit een
unie tussen zestien landen betreft, zijn
de te overwinnen moeilijkheden ver
houdingsgewijs progressief, en danwordt
het duidelijk, dat de tijd te kort geme
ten was om over een Europese tolunie
reeds thans een oordeel uit te spreken.
Desondanks bestond er een sterk
streven naar het onderzoek der mo
gelijkheden voor zulk een tolunie,
als resultaat waarvan 13 van de 16
landen een gezamenlijke studiegroep
instelden, die op korte termijn dit
onderzoek zal uitvoeren.
Dinsdag j.l. zijn voorts in Londen de
besprekingen begonnen van de commis
sie van experts inzake de technische
zijde van het vraagstuk der monetaire
samenwerking in Europia. De monetaire
sanering der onderscheidene landen
achtte Amerika van groot belang, en de
ondertekende mogendheden verklaarden
deze terstond ter hand te zullen nemen.
HET DUITSE PROBLEEM ALS
KERNPUN*T ERKEND
Het was niet mogelijk om het Duitse
probleem in volle omvang aan te vat
ten, aangezien dit de taak der vier grote
mogendheden moet blijven. Echter zijn
in het rapport eerst na „scherpe"
discussies de resultaten neergelegd
van de besprekineen inzake het pro
bleem, in hoeverre de Duitse economie
moet worden ingescahkeld in het Euro
pese herstelprogramma. Naar het oordeel
van dr. Hirschfeld wordt DuitslancJ de
toetssteen voor de Europeese samenwer
king. Met „kunst en vliegwerk" is En
geland er toe gebracht de hierop betrek
king hebbende passages te onderteke
nen. en het is een zeer belangrijke stap
voorwaarts, dat thans voor het eerst
twee der Duitsland bezettende mogendr
H.M. de Koningin bracht een bezoek aan de Friese Landbouwtentoonstelling
te Leeuwarden. H.M. arriveert op het terrein waar het défilé van het stam
boekvee plaats vond. (Foto ANP-v.d. W.)
heden tot de erkenning zijn gekomen
van de grote belangen, die de nabuur
landen van Duitsland hebben in de eco
nomische wederopbouw van deze staat.
Men kan niet in dollars of percenta
ges uitdrukken, voor welk deel der ge^
heel noodzakelijk geachte steun ieder
land afzonderlijk in aanmerking komt.
De in de vragenlijsten geformuleerde
„behoeften" zijn tezamen gevoegd, waar
na het totaal in overeenstemming werd
gebracht mét de leveringsmogelijkheden
dier goederen, zonder dat nadien een
splitsing in nationale delen plaats vond.
De oplossing van het allocatie-vraagstuk
werd voorbarig geacht, terwijl dit ern
stige problemen en een aanzienlijke ver
traging zou hebben meegebracht.
Desgevraagd verklaarde dr, Hirsch
feld echter, dat het rapport voor ons
land ojn. veronderstelt het bereiken
van het! vooroorlogse niveau der steen-
kolenproductie in 1951 en een aan
zienlijke stijging der Nederlandse
staalproductie vergeleken bij voor de
oorlog. Nadere bijzonderheden daar
omtrent en pmtrent andere op ons
land betrekking hebbende aangelegen
heden 'zullen bekend worden, wanneer
over enige tijd de technische bijlagen
zullen worden gepubliceerd.
Voorts deelde dr. Hirschfeld mede, dat
Amerika in geen enkel opzicht heeft
aangedrongen op het aanvaarden of
verwerpen van bepaalde economisch-po-
litieke schema's als b.v. nationalisatie.
De organisatie der 16-landen-confe-
rentie ten slotte is niet verdwenen doch
is slechts „op reces gegaan", teneinde
steeds opnieuw bijeen te kunnen komen
wanneer dit in de toekomst vereist
mocht zijn, hetzij om nadere problemen
uit te werken, hetzij om Amerika van
voorlichting te dienen.
De Joden van de „Exodus"
Britse functionarissen zullen heden
via luidsprekers aan de Joden van de
„Exodus", die thans in kampen nabij
Luebeck zijn ondergebracht, een Frans
aanbod om ieder, die dit wil, in Frank
rijk op te nemen, voorlezen.
Het is duidelijk, aldus de verklaring,
dat degenen, die niet op het aanbod in
gaan uit eigen vrije wil in de Britse
zone blijven. Zij zullen de normale Duit
se rantsoenen ontvangen, in plaats van
de hogere, die zij ook thans genieten.
Zij zullen in de door de Britse autori
teiten verschafte kampen worden on
dergebracht.
Voor het tijdvak van 28 September
t/m 11 October a.s. geeft elk der vol
gende bonnen recht, op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 711
(serie N)
N-01 Brood: 800 gram brood;
N-01 Boter: 125 gram boter;
N-02 Boter: 125 gram margarine of
100 gram vet;
N-03 Boter: 250 gram margarine of
200 gram vet;
N-01 vlees: 100 gram vlees;
N-02 vlees: 400 gram vlees;
N-01 Melk: 4 liter melk;
N-03 Melk: 6 liter melk;
N-05 Melk: 6VI. litej- melk;
N-01 Diversen: 100'gr, kaas of 125 gr.
korst 1. kaas;
N-03 Reserve: 1600 gram brood;
N-04 Reserve: 200 gram kaas of 250 gr.
korstloze kaas;
N-06 Reserve: 800 gram brood.
BONKAARTEN KD, KE 711 (serie N)
N-ll Brood: 800 gram brood;
N-ll Boter: 250 gram boter;
N-12 Boter: 125 gram margarine of
100 gram vet;
N-ll N-12 Vlees: 100 gram vlees;
N-ll Diversen: 100 gr. kaas of 125 gr.
korstloze kaas;
N-13, N-15 Melk: 10 liter melk;
N-13 Reserve: 800 gram brood.
BONKAARTEN MA. MB. MC, MD. ME.
MF, MG, MH 711 (bjjz. arbeid, a.s. moe
ders en zieken)
(Serie N)
N-21 Brood: 800 gram brood;
N-21 Boter: 250 gram boter;
N-22 Boter: 250 gram margarine of
200 gram vet;
N-21 Melk: 5 liter melk;
N-21 Vlees: 300 gram vlees;
N-22 Vlees: 100 gram vlees;
N-21 Kaas: 200 gram kaas of 250 gr,
korstloze kaas;
N-21 Eieren: 5 eieren.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 26 September worden ge
bruikt. met uitzondering van de bonnen
voor melk. waarop eerst op Maandag
29 September mag worden gekocht.
Het melkrantsoen voor volwassenen
zal voor de hierop volgende 14 dagen
3Vj liter bedragen, zodat gerekend
voor 4 weken per week 1 7/8j liter be
schikbaar is. Het veertiendaagse rant
soen zal dus wisselen tussen 4 en 3% 1.
Een van de traditionele onderdelen van de groentijd is de tocht der kale hoof
den naar Katwijk, waar Pro Patria in vol ornaat voor een „genoeglijke" dag
zorgt (De groenen zijn na afloop uiteraard meestal van mening, dat dit ge
noegen vrij eenzijdig was). Het feest in volle gang.
Hef Indië-debat gaat voort:
(Van onze parlementaire redacteur).
Van de gisteren in de Tweede Kamer
gehouden redevoeringen spande die van
de heer Vonk (Vrijheid) <je kroon, niet
alleen door de deskundigheid, doch ook
door de practische strekking. Spr. wees
er op. dat het onze eigen schuld is, dat
ons internationaal onrecht is aange
daan. Hebben wij ons geweerd tegen de
agressieve acties van Australië, India
enz.? Niet Nederland overtreedt art. 39
van het Handvest, doch genoemde lan
den. Wij hadden een beroep moeten
doen op het Int, Hof van Justitie, op
de UNO of desnoods op de Veiligheids
raad. Voorts hebben wij ons zelf opge
hangen aan art. 1 van Linggadjati. ge
lijk spr. het vorig jaar reeds waar
schuwde. Men sluit nu eenmaal niet
ongestraft een quasi-internationale
overeenkomst met een gebiedsdeel, dat
zichzelf onafhankelijk proclameerde;
notabene met een arbitrage-clausule en
met een interpretatie-Romme, bij de
ondertekening uitdrukkelijk door de
wederpartij afgewezen. Dat moest in
ternationaal effect hebben. Onze de
facto erkenning van de repoeblik werd
gevolgd door soortgelijke erkenningen
door Engeland, Amerika enz. Dit bracht
weer andere internationale gevolgen
met zich mede, die afbreuk moesten
doen aan het ipterne karakter van het
conflict. Het is mij onduidelijk, wat de
minister van Buit. Zaken heeft ge
presteerd. Men zou met wat kwaadwil
ligheid art. 35' lid 2 tegen ons kunnen
gebruiken. En wasde heer Van Klef-
fens wel de aangewezen man om ons
door de moeilijkheden te loodsen, die
ontstaan zijn door het eerste artikel
van Linggadjati. waarvan hij zulk een
vurig voorstander was? Hetzelfde is het
geval met de wetsovertredingen door de
Commissie-Generaal. Ook daartegen
hebben wij gewaarschuwd en nooit heb-
BINNENLAND
Onze landgenoot dr. C. L. Patijn is
tot vice-voorzitter van de flnancleel-eco-
nomische commissie van de algemene ver
gadering der V.N. gekozen.
Gistermiddag is het 4-Jarig zoontje
van de familie Ketting, wonende aan de
Kloosterkade te Delft In de Colignystraat
door een vrachtauto overreden. Het kind
werd ernstig gewond naar het gasthuis
Vervoerd, waar het kort daarop ls over
leden.
Ingediend is het wetsontwerp „Fi
nanciële afwikkeling van vorderingen van
motorrijtuigen, gedaan door of ten behoeve
van het militair gezag".
'In de vacature, ontstaan door het
ontslag nemen van de heer N. Stufkens als
lid der Eerste Kamer, ïs benoemd verklaard
de heer M, A. Relnalda te Utrecht.
Aan de heer J. Kastelein Ls, op zijn
verzoek, gerekend mét ingang van 1 Maart
1941, eervol ontslag verleend als burge
meester van Aalsmeer, met dankbetuiging
voor dc langdurige diensten door hem als
burgemeester bewezen.
De 19-jarige lichtmatroos H. Stoen
uit HJelm Hamen (Noorwegen) ls tijdens
werkzaamheden buiten boord van het in
de Heyschehaven te Rotterdam liggende
s.s „Pan Europa" ln het water gevallen
en verdronken.
Veertien dagen geleden verdronken
by het zwemmen aan het IJmuldense
strand de gebroeders van Niel uit IJmui-
den. Enige dagen geleden, werd door een
sleepboot het stoffelijk overschot, 'van de
oudste broer bij de pier te IJmulden ge
vonden en gisteren is bij Den Helder het
lichaam van de 18-jarige Martien van N.
aangespoeld.
BUITENLAND.
De Veiligheidsraad heeft gisteren ln
besloten zitting wederom geen overeen
stemming kunnen bereiken over de keuze
van een gouverneur voor Triest.
De Britse schatkist maakt bekend,
dat met Ingang van 1 October a.s. de be
perkingen op de Invoer in Groot Brlt-
tannië van Franse en Belgische francs,
Nederlandse guldens, Oostenrijkse schil
lingen, Duitse marken, Noorse kronen en
Italiaanse en Tripolitaanse lires zullen
worden opgeheven.
In de Nljldelta is een ernstige cholera-
epidemle uitgebroken Tot nu toe zijn
90 van de gevallen dodelijk.
De regering heeft vérstrekkende maat
regelen getroffen om uitbreiding der
epidemie te voorkomen. Het hele gebied
tussen Cairo en het Suezkanaal is afgezet
en alle verkeer stilgelegd. De omwonende
bevolking is verplicht "zich te laten in
enten.
President Truman heeft voor het
eerst na zijn terugkomst uit Brazilië het
Amerikaanse kabinet voltallig bijeenge
roepen.
Een convool vluchtelingen uit de
Pendsjaab, bestaande uit 3500 Sikhs en
Hindoes, ls op weg naar India twee maal
aangevallen. Sleohts tweeduizend vluchte.
Ungen zijn ln India aangekomen. 1500
vluchtelingen zijn vermoord, ook werden
150 meisjes'uit dit convool ontvoerd.
Volgens een officiële verklaring zijn
50 van de gevallen van kinderverlam
ming, welke zich la Londen hebben voor
gedaan. ongeneselijk.
"Wilhelm Pieck en Otto Grotewohl zijn
tijdens het partijcongres te Berlijn een
stemmig herkozen als voorzitters van de
socialistische eenheidspartij, welke door de
fusie der socialistische en communistische
partijen in de Sovjet-zone tot stand is
gekomen
Mijnwerkers in de Sovjet-upie zullen
volgens een nieuw decreet op 60-Jarige
leeftijd gepensioneerd worden, mits zij
minstens 20 Jaar ln de mijnen hebben
gewerkt. Hun pensioen zal de helft bedra
gen 'van hun laatste genoten salaris.
De Poolse president, Bierut, heeft
tegenover buitenlandse persvertegenwoor
digers verklaard in de periode van 5 Febr.
tot 22, September 357 keer gebruik gemaakt
te hebben van het recht van gratie, met
name ten gunste van 145 ter dood ver
oordeelden. Aan 233.519 personen was
amnestie verleend.
De president van Argentinië, Peron,
heeft voor een menigte van 50.000 per
sonen een deoreet voorgelezen, waarbij aan
vrouwen politieke rechten worden ver
leend.
ben wij Van de regering antwoord daar
op gehad. Nu moet de regering zich
in de Veiligheidsraad verdedigen tegen
de gevolgen van de wet-soverschrij din
gen van de C.G., door haar zelve ge
sanctioneerd. Het is dan ook met vol
doening, dat wij de C.G» zien heengaan,
al is het niet duidelijk, waarom en hoe
haar leden nog de regering met raad
en daad zullen blijven bijstaan.
Het rapport over de ontwikkeling van
de toestand in Indië, het z.g.n. Wit
boek, is een requisitoir tegen Djokja,
maar evenzeer een felle aanklacht te
gen het regeringsbeleid, dat maar
onderhandelde, coquetteerde en ca
moufleerde met een bewind, dat mij
niet lust nader te qualificeren.
De regering heeft nagelaten, het eco
nomist en financieel probleem tijdig
openhartig voor te leggen aan het State
Departement, dat alleen helpen kan,
getuige het Marshall-plan. Het zal
milliarden dollars vergen.
Spr. wijst hier op de deplorabele toe
stand van onze financiën en handels
balans. Heeft de regering geen finan-
cieel-economisch plan? Wil zij maar
blijven uitstellen en onderhandelen,
cn hoe wil zy dat financieren?
Evenals Churchill dient de regering
de ivaarheid te zeggen om het volk
tot de hoogste krachtsinspanning op
te voeren. Maar zij dient daarbij ook
een uitweg uit de moeilijkheden aan
te wyzen; hetgeen vooral ook onze
soldaten in Indië nodig hebben.
De debatten waren gelijk gemeld, ge
opend door de heer Schouten (AR), die
men inzake het Indië-beleid gerust het
geweten der natie kan noemen. Deze
zeide o.a. nog:
„Het is een feit, dat practisch geen
soldaat in Indië de politiek van P. v.
d. A. of C.P-N. volgt, daar zij door de
practljk tot het juiste inzicht wor
den gebracht. Dc heer Joekes (Ar
beid) Ze worden allemaal AR'. Dc
heer Schouten: Dit is een laag-bjj-de-
grondse interruptie. Ik denk helemaal
niet aan partijen (gelach)ik denk
aan de feiten. De meerderheid van
ons volk steunt niet de politiek der
regering en is teleurgesteld door de
regeringsverklaring. Er is een verwij
dering tussen volk en volksvertegen
woordiging, die kan (ik zeg niet: zal)
leiden tot heilloze gevolgen. Er heerst
een stemming van onbehagen in ons
volk. Het Indië-beleid wordt in ern
stige mate beheerst door het touw
trekken tussen de politieke partijen in
ons vaderland.
Er is een neiging tot omkeer, thans
ln gunstige zin. De Comm. Gen. ver
dwijnt en komt langs een achterdeurtje
weer terug.
De heer Romme (KVP) weer er op,
dat er geen "sprake is van een koloniale
oorlog en bracht hulde aan onze troe
pen in Indië. Er was een verschuiving
in DJokja van de constructieve naar de
destructieve elementen. Dat is ook hier
het geval. De rede van de heer Schou
ten is het Comité Rijkseenheid waar
dig. Wat wil de heer Schouten nu wel?
Zijn doelstelling ls bekend, maar langs
welke beleidslijn wil hij zijn doel be-
Hoe met overleg te stoken?
A. Begin zo laat mogelijk met
stoken. Bij voorkeur niet vóór 1 No
vember.
B. Wanneer u over een kachel
beschikt.' stook dan in het vóór-
en na-seizoen met de geleverde
elerbrlketten of bruinkoolbriketten,
eventueel gemengd met cokes. U
kunt dan in de periode van de
grootste koude meer anthraciet ge
bruiken. Wanneer u over een haard
beschikt stook dan steeds gemengd.
Raadpleeg daarvoor zo nodig uw
leverancier.
C. Verwarm nimmer overmatig
en temper langzaam.
D. Zorg dat het vuur als regel 1
Èi 1 Vz uur vóór u naar bed gaat
wordt gedoofd; laat uw haard of
kachel alleen bij felle koude des
nachts doorbranden.
E. Pook zo weinig mogelijk en
dan. nog zeer voorzichtig. Verwij
der slechts een dun laagje op het
?ehele rooster,
F. Voorkom warmteverlies door
slechts korte tijd te ventileren en
kleren spleten en luchtroosters te
dichten, alsmede door de overgor
dijnen des avonds te sluiten. Hier
mede kan een aanmerkelijke be
sparing worden bereikt.
VJ
reiken? Wil hij onder alle omstandig
heden, onmiddellijk en vandaag, de po
litionele actie hervatten? De heer Rom
me vraagt zich vervolgens af, of het
doel van de actie door de order staakt
het vuren is gemist; en maakt hierbij
een onderscheid tussen het technisch en
politiek doel. Ook is er verschil tussen
succes en de doelmatigheid, zo als de
actie was opgezet. Kon men op 23 Juli
al weten of het doelmatig zou zijn naar
Djokja op te rukken? Dit moest niet
hier, maar door de militaire deskundi
gen in Indië worden beoordeeld.
De heer Romme was pijnlijk verrast
door de radio-uitlating van de heer v.
Mook, dat maandenlang de werkelijke
toestand was verzwegen. De politio
nele actie was werkelijk een uiterste
middel, omdat men later met Djokja
moest samenwerken. Spr. ziet als
lichtpunten het te verwachten rap
port der consuls, de goede diensten
der Commissie van Drie en de con
solidatie van het bevrijde gebied. De
Indonesiërs hebben recht op begrip
voor hun opbouw van hun land.
Als het nodig mocht zijn, toch op te
rukken, dan mogen wij de zekerheid
van terreur en uiteenvallen van het
Koninkrijk niet nemen voor en boven
de mogelijkheid van ernstige moeilijk
heden door de Veiligheidsraad. Met be
langstelling zien .wij het ontwerp tege
moet aangaande het collegiaal orgaan,
om hun houding nader te kunnen be
palen. Spr. wil een voorconferentie met
Indonesië als voorbereiding tot de
Rijksconferentie.
Voorts spraken de heren Tilanus
(CH) wiens vragen aan de regering
ook door de heer Vonk werden ge
steld en die v.n. vroeg om een gespe
cificeerde opgave van de kosten der
Commissie-Generaal. Voorts sprak de
heer Bruins Slot (AR) over de Vei
ligheidsraad in dezelfde geest als de
heren Romme en Vonk: „Juist als
wy ons verzetten tegen de Veiligheids
raad, zouden wij paladijnen zyn van
het volkenrecht"; en de heer De
Groot (CP) die het standpunt van
DjokJa verdedigde.